HELDERSCHECOURANT
Hotel „BELLEVUE".
ZONDAG a.s.
TUIN-CONCERT
No. 4667
DINSDAG 9 JULI 1918
46e JAARGANG
Uitgever: C. DE BOER Jr., Bolder. - Optoog 6800 Abonn«m«nt»>rl|»In de Btad II.—, per poat H.2B, Buitenland 12.25. Lnsnn e». 8 onnl. Advgrtentlin por rogoHO onnl 20oorloanlonnteg.
Op pagina 4 van dll blad
la opgenomen:
1. uil dan omlrtk.
2. DE DISTRIBUTIE la Heldai.
ii ii ii Callantaaog.
ZIJP».
,i ,i Anna Paulowna.
ii ii i. Taial.
3. Feuilleton, enz.
aa—ee—
Ona Gasrantsoen.
Nu vanavond het voorstel der S.B.
raadsfractie aan de orde komt, lijkt
het ml! gewenscht, om, voor zoover
ik b\j de verdediging daarvan cijfers
gebruiken moet, deze even in dit blad
te vermelden, omdat ik bij bittere
ervaring weet, dat in een discussie
zelf over dit toch meest belangrijke
deel wordt heengeloopen.
Het voorstel is tweeledig. Aan den
aenen kant bepleit het clementie voor
de gaaverbruikers, die in Mei over
hun rantsoen heen waren en deswege
waren beboet.
Daar direct mee verbonden is de
uitaoodiging aan B. en W., om onver
wijld te zorgen, dat wij hier het door
het Rijkskolenbureau gestelde mini
mum rantsoen krijgen.
Want, zoo redeneeren de voorstel
lers, daarop hebben wij óók hier in
den Helder recht en, omdat we dat
hier niet krijgen, zijn zoovelen de
grens overschreden in de eerste
maand waarin de tot dien tijd steeds
gegeven toeslag verviel.
Hoe is nu dat Rijksrantaoen verge
leken mot wat hiör wordt verstrekt?
Nemen wij de fatale maand Mei.
Toen was het rantsoen volgens
De gemeente H t R..k
Helder U8t
Bij 1 persoon 19 M» 26 M*
2 personen 20 28
8 21 30
4 24 32
6 24 84
6 24 36
7 27 38
8 27 40
9 27 42
10 27 44
Afgaande op het aantal verbruikers
van elke groep in deze gemesnto was
het gemiddeld rantsoen volgens de
hier geldende regeling 23 M3, terwijl
dit olgens de Rijksregeling 32 Ms. i?.
Nu schijnt er ten opzichto van de
toepassing dier Rijksregeling bij ons
Gemeentebestuur niet weinig mis
verstand te heerschen.
Volgens de circulaire van het Rijks
kolenbureau dato 12 April wordt de
verstrekte hoeveelheid kolen met
10 eQ volgens die van 3 Mei nog
eens met 20 verminderd.
Welnu, redeneeren B. en W., neem
30 van 32 M3 en trek dat af, dan
komen we net tot de 23 Ms, die wij
gaven.
Maar zoo is m. i. de zaak niet. Be
Rijksregeling geeft een minimum
rantsoen wat verstrekt moet worden
en acht die verstrekking mogelijk,
óók na inkrimping der te verstrekken
kolen tot 70
Be zaak is, dat de meeste gemeenten
altijd veel meer dan het Rijksrantaoen
hebben gegeven, terwijl wij *>r nu al
oen jaar lang vèr beneden zijn.
Bit blijkt uit het feit, dat zoowat
alle gemeenten iu Mei j.1. hun gas-
rantsoaueoring volgens de Rijksrege
ling hebben ingevoerd, en sommigen
zelfs nu nog hooger gaan.
Uit de volgende rekening moge
dit nog duidelijker blijken
Het kolenbureau verstrekt van 1
April tot 1 October 1918 kolen naar
de behoefte vau gemiddeld 5 personen
per aansluiting.
Be hoeveelheid gas per aansluiting
is over den termijn volgens de Rijks
regeling 210 M8. Daarboven komt
1B voor straatverlichting, openbare
gebouwen etc.
Uit eene berekening van den Blrec-
fceur onzer gasfabriok blijkt, dat wfl
dan in dien tijd recht zouden hebben
op 962556 M8 gas na aftrek der 30
die het bureau thans eischt als be
zuiniging.
la werkelijkheid is onze fabriek
toegewezen 745170 Ms of 217386 M*.
minder.
Bit tekort vormt 29% van wat we
krijgen en blijkt dus, dat we trots de
opgelegde besparing hier recht hebben
op S9% weer gas dan we krijgen.
En dat het R. E. B. daar ook zeker
kolen voor heeft te verstrekken.
Zoodat op grond van deze gegevens
het voorstel, tot verkrijging der Rijks
regeling gehandhaafd kan blijven.
Hieronder volgt thans verkorteen
overzicht van de rantsoenen in een
30 tal gemeenten volgens de door mij
opgevraagde gegevens der Gasdirec-
teuren zelf.
Allen zijn dit nieuwe rantsoenen,
in Mei jl. bij verordening vastgesteld,
alles over Mei
Alkmaar 25 M8. -f- 2 M3. per gezinslid
-f- 5 M8. extra
winkels 7 Ms. extra.
Amersfoort gezin 1—2 pers. 80 M*.
3-4-5 35
6-7-8 40
9enmeer, 45
Arnhem t/m. 5 35
elk pers. meer 3
Assen Rijksrantsoen
Baarn 24 M8. -f 2 Ms. per gezinslid
Beverwijk Rtjksrantsoen
Breda
Bussum
Beift 1 pers. 24 M».
2 28
3 30
4 32
enz.
Eindhoven Rijksrantsoen als mini mum
EnkLulzen
Enschedé
Gouda
Haarlem
Harlingen geen rantsoeneering.
Hilversum Rjjksrantsoen als minimum
Hoorn 1 pers. 24 M8.
2 26
8 28
4 30 enz.
Leeuward. Rijksrantaoen als minimum
Leidon
Maastricht
Middelburg
Purmerend
Schiedam geen rantsoeneering
(Meer dan 50 M8. wordt niet
toegestaan
Tilburg 29 M8. -f- 2 M8. per gezinslid.
Venlo Rijksrantsoen
Vlaardingen
Vlissingen
Zaandam
Zeist
Mij dunkt, ik behoef in den Raad
slechts op deze gegevens te wijzen,
en de zaak is voldoende toegelicht.
Thans de boetetoepassing over Mei.
Het voorstel booogt, deze over die
maand niet toe te panen.
Be voorstellers gaan van de ver
onderstelling uit, dat velen te goeder
trouw 't rantsoen overschreden heb
ben en zelfs gedupeerd zijn door de
te late waarschuwing.
Pas in de krant van 11 Mei werd
voor 't eerat bekend gemaakt, dat
op toeslag niet gerekend moest worden.
Natuurlijk zal niemand, en ook wij
niet, de groote overschrijdingen ver
dedigen, en misschien is er een vorm
te vinden om alleen die boeten kwijt
to schelden, waarbij blijkt, dat de over
schrijding niet aan een leef maar-
raak methode is te wijten. Dit betreft
al die overschrijdingen van enkele Ms.
Als grondslag ware ook hier het
Rijksrantsoen te stellen.
Wie daarboven is, betale met 80
ct. per M8.
B. en W. kunnen meenen, dat,
waar zjj 'sRaada eigen verordening
slechts uitvoerden, een zoodanige be
slissing van den Raad hunne positie
ernstig aantast; ik zie dat niet in.
B. on W. on de Raad hebben tot
taak te zorgen, dat de gemeente toe
komt met het van Rijkswege ver
strekte gas. Beswege werd 't toege
wezen gas verdeeld. Wie daar meer
van nam, word beboet. Bit is dus
een straf. Maar bij elke straf moeten
verzachtende omstandigheden in aan
merking worden genomen.
Als de Raad thans ingrijpt, Is het
alleen, omdat B. en W. als straf-
oplegger m.i. verzuimd hebben van
hunne bevoegdheid gebruik te maken,
om op grond van die omstandigheden
een mildere houding aan te nemen.
Z(j hebben wellicht gemeend, dat
dit niet Gp hun weg lag, maar dan
kan de Raad, zonder dat dit het
College ook maar eenigermate desa
voueert, toch zolf die mildere toepas
sing der Verordening uitlokken. Pas,
wanneer zou zijn gebleken, dat de
groote overschrijding in Mei aan
opzet of grote nalatigheid ware te
wijten en de geheele voorziening in
gevaar gebracht, zou. straffe hand
having geboden zijn.
Uit de verbruikte hoeveelheden
gaskolen blijkt echter, dat onze ge
meente tot op den huidigen dag niet
heeft verbruikt, hetgeen haar krach
tens de toewijzingen toekwam.
Dat zal in tal van plaatsen wel
even anders zijn.
Bovendien bataalt men boven 25 M8
reeds in zijn gasprijs zelf een zekere
boete, zoodat hier eenige soepelheid ook
den atrengsten regeerder wel zou
sieren.
Indien men daarbij weet, dat een
deel der muntgasmeters die vóór 16
Mei worden opgenomen, tot April
worden gerekend, toon de toeslag dus
bestond, terwijl een ander deel na
dien datum opgenomen tot Mei be
hoort, dus zonder dien toeslag, en de
aanmaning tot nieuwe bezuiniging
pas half Mei bekend was, dan begrijpt
toch ieder, hoe groote verschillen in
de toepassing ontstaan door het kleine
verschil van één dag.
Op grond van een en ander, hoop
ik, dat do Raad met ons meegaat.
A. W. Miohels.
BINNENLAND.
Hat convooi nair Nad.-ladlB.
Naar de „Tel." meldt, heeft de heer
Knobel zich met da volgende vragen
tot den minister van marine gericht
Is het juist, dat op 18 dezer, ter
hoogte van Katwijk, binnen een
afstand van drie mijlen van de grens
onzer territoriale wateren, zich, ln
gevechtsformatie, een eskader van
acht Engelsche kruisers bevond?
Zoo ja, bestaat er dan verband, en
welk, tusschec de aanwezigheid aan
onze kust van bedoeld smaldeel en
het thans niet uitvaren van ons
convooi naar Indiö?
Is het zenden van dat convooi
opgegeven voor goed?
Zoo neen, tegen welken datum kan
dan de uitvoering van het ten deze
genomen besluit worden tegemoet
gezien?
Een Engelsch oordeal ovsr het
coevoel.
In een hoofdartikel, dat de regeering
van slapheid beschuldigt tegenover
den vijand en de neutralen schrijft
de .Daily Mail":
.Niet alleen Buitschland houdt
rekening met de ministerieele slapheid
in Engeland. Be Nederlandsche re
geering heeft een zeer gevaarlijke
concessie weten te verkrijgen: zij
heelt eenige koopvaarders, vermomd
als oorlogsschepen, onder de Neder
landsche oorlogsvlag, naar Oost-Indiö
gezonden, en geweigerd toe te laten,
dat deze zullen worden onderzocht
door de geallieerden. Dit is een ver
bazingwekkende streek! Zij zou nooit
zijn beproefd tegenover een besliste
en krachtige regeering.
,Be Britsche regeering heeft toege
geven, verklarende, dat zij deze in
schikkelijkheid niet zal horhalen, en
dat de NederlandHche regeering baar
alle documenten en bijzonderheden
betreffende lading en passagio» heeft
medegedeeld. Maar van het recht van
onderzoek is afstand gedaan.
De Nederlandsche minister van
marine wilde zelfs nog verder gaan
en ons openlijk tegenstand bieden.
H\j moest echter aftreden, doch de
Koningin heeft hem tot een harer
adjudanten benoemd. Bit ten minste
toont, waar de sympathie van het
Nederlandsche hof is.
.Het Engelsche volk zou wel eens
willen weten, wie als minister ver
antwoordelijk is voor deze overgave.
Is het bet blokkade-departement of
is bet het oorlogskabinet? Waarom
is van een recht, waarvoor de Engel
sche marine herhaaldelijk in het
verleden gestreden heelt, zoo schuchter
afgezien?"
Een Eagalseha nota ovor hot oonvool.
Be Engelsche regeering heeft in
een formeele nota verklaard, dat het
recht van .doorzoeking dat Groot-
Brittanniö of het oorlogvoerende
partij was dan wel neutraal in
overeenstemming met de regelen van
het internationaal recht gedurende
eeuwen, onafgebroken had gehand
haafd, een recht was, dat het niet
kon laten vallen.
Als een bijzonders concessie bad
de Engelsche regeering er in toege
stemd, dat, indien de Nederlandsche
regeering eenige voorwaarden aan
vaardde, van welke de naleving d»
Britsche autoriteiten in het bezit zou
stellen van feitelijk dezelfde inlich
tingen en die haar dezelfde mate van
controle zouden toeetaan als zouden
z|jn verkregen met doorzoeking van
de schepen na hun vertrek, de
Eugeische regeering voor ditmaal
niet zou blijven staan op een feitelijke
doorzoeking van het convooi.
Tegelijkertijd werd aan de Nsder-
landacheregeering de waarschu
wing gegeven, dat zelfs
deze maatregel van toe
schiet e 1 ijkheid nooit zou
orden herhaald.
Be Nederlandsche regeering heeft
deze voorwaarden aanvaard, en, nu
aan alle schikkingen en formaliteiten
is voldaan, is naar men verneemt
het convooi Zaterdag vertrokken.
Be ter zake gewisselde correspon
dentie zal binnenkort aan het parle
ment worden voorgelegd.
Inltyvlng zaamilitle lichting 1919.
De minister van oorlog, ad interim
minister van marine, brengt ter alge
meens kennis, dat de inlijving van de
aan de zeemilitie toegewezen dienst
plichtigen van de lichting 1919, be
houdens onvoorziene omstandigheden,
zal geschiedenvoor die van de eerste
ploeg in het tijdvak 6-8 Augustus
1918, voor dio van de tweede ploeg
ln het tijdvak 11—13 November 1918
en voor die van de derde ploeg in het
tijdvak 18-20 Februari 1919.
Da alauwa Kamar.
Ben heer Staalman, christen-de
mocraat, heeft Onze Courant, het
roomsche orgaan van Hoorn, tele
grafisch gevraagd, of bij tot rechts
of tot links gerekend wil worden.
Het antwoord luidt: .Wij beltjdon
opperhoogheid Gods in Staat en in
recht van den Staat".
De Meierfjsche Courant te Eindho
ven ontving van mr. dr. van de Laar,
gekozen Kamerlid der Chr. Social.
Partij op haar desbetreffend telegra
fisch verzoek het antwoord, dat hij
als voorstander der christelijke poli
tiek uiteraard tot de rechtsche partij
behoort.
Het onderwijzers-element wordtin
de volksvertegenwoordiging steeds
talrijker. De nieuwe Kamer zal 12
leden tellen, die bij het lager onder
wijs zijn werkzaam geweest.
Daarentegen is het juridisch element
belangrijk verzwakt. De oude Kamer
telde 45 juristen, de nieuwe bezit er
32. Men kan zich hierover verheugen
of bedroeven. Bij die 32 zijn er 7,
die behalve mr. ook dr. voor hun
naam hebben. - Voorts treffen we
5 professoren of oud professoren aan.
Verder 6 ledeu met enkel dr.
Daarnaast 5 dominé's of oud-domi-
nó's en 1 priester. Het medisch
element is door 2 leden vertegen
woordigd. 8 leden z}Jn van adel.
Wij vinden 9 leden, die al eens
minister zijn geweest.
Be nestor van de nieuwe Kamer
Is de 81-jarige heer jhr. mr. A. F.
de Savornin Lohman, de Benjamin
de 81 jarige hoer mr. P. J. Oud.
Tusschen hen ligt dus precies een
halve eeuw.
Varklazlngvarla.
Tegen stemdwang.
Vrijdagmorgen werden ten stad-
huize t9 Amsterdam aan het adres van
den burgemeester ongeveer 1000 op-
roepingskaarten voor de stemming
afgegeven, vergezeld van een schrijven
van den volgenden inhoud:
.Hierbij zenden wij u terug onze
oproepingskaarten voor de stemming,
ons ongevraagd toegezonden.
Wij hebben geen gebruikgemaakt
van uw ultnoodiging en vermeenen
daarvoor gegronde redenen tahebben,
redenen, berustende op karakter en
het gezond verstand, 't Strijdt immers
tegen alle logica, dat wij een ver
tegenwoordiger zouden zenden naar
oen instelling, welke tenslotte niet
bij machte is hare besluiten uit te
voeren, en slechts kan dienen, in het
belang van het kapitalisme en besten
diging dezer ongezonde samenleving.
Wij behoeven maar te herinneren
aan de onderwijskwestie en de motie
ter Laan. Menschen te sturen naar
een lichaam, waar zij tenslotte als
onmondigen worden behandeld, zou
een karakterlooze daad zijn. Wij be
danken er voor, een der onzen tot
willooze werktuigen van het kapita
lisme te verlagen, te schandelijker
blijft het ona, ons tot deze karakter
looze daad te dwingen en tegen dezen
dwang protesteeren wij hlerhij.
Bestendiging van de kapltalische
maatschappij is onze bedoeling niet,
wij hebben daarvoor ook geen redenen,
bij gunstig weder
van 8.80 tot 10.80 uur.
integendeel, de treurige toestanden
van honger en ellende, zij vragen
op andere doelmatiger wijze verande
ring, dan door het stellen van dienst
knechten eener regeering, welke de
kreten naar brood en vrijheid slechts
kan beantwoorden met het zenden
van soldaten, van politie, met geweld.
Ge hebt zelf daarvan voldoende
bewijzen gegeven.
Over hat torpsdaaraa van da
„Koningin Ragantas".
Iu de Deutsche Tages Ztg. was
onlangs een artikel verschenen waarin
kwalijk werd genomen dat de open
bare meening ln Nederland zich ver
atoord had getoond over de (aan
Buitschland toegeschreven) torpe
deering van de .Koningin Regentes".
Be Deutsche Tagos Ztg. vindt dat
men van Berlijn daartegen moet
opkomen. Buitschland bohoefde zich
niet .zelfs van een kleine oorlog*-
parasiet als Nederland" alles te laten
welgevallen.
Het Berllner Tajeblatt kwam tegen
die opvatting en die woorden van de
D. T. in verzet, en schreef zs op
rekening van graaf Reventlow. In
de B. T. ontkende nu weer Reventlow
de woorden ta hebben gebezigdhet
desbetreffende artikel was niet van
hem zolf geweest. Daar antwoordt
heft B. T. hier weer op on schrijft
.Daar graaf Reventlow da buiten-
landsche politicus eu de marinedes-
kundige van de Deutsche Tages Ztg.
is en torpedeeringen als die van de
.KoniDgin Regentes" tot zijn zeer
bijzondere specialiteit behooren,kan
het artikel toch ten minste niet
zonder zijn medewerking in de Beut-
scha Tages Ztg. zijn verschenen.
Onderaan de Deutsche Tages Ztg.
staat: .Verantwoordelijk voor (de
rubrieken) buitenland, leger en vloot
graaf E. Reventlow." Het artikel
stemt ook volkomen overeen met
datgene dat uit de pen van graaf
Reventlow zelf vloeit."
Hat vat (botar) rintioaa verminderd
tot 25 (ram per dag.
Be Minister van Landbouw heeft
d.d. 6 Juli tot d9 gemeentebesturen
de navolgende circulaire gericht
.Ik heb de t*r u mode te doelen,
dat met ingang van 15 dezer de geldig
heidsduur der margarinekaar ten, mé
lange kaarten en boterkaarten wordt
verlengd tot tien dagen en dtcnover-
komatig hot vetrantsoen wordt terug
gebracht tot 25 gram per dag. Be
bon der 7de week van de vetkaarten
voor het lsie tijdvak is mitsdien geldig
van 15 t/m. 24 Jnli; eerst op den
25*ten Juli e.k. vangt de tormyn van
den geldigheidtsduur van den 8sten
bon aan.
Tot deze verlaging van het rant
soen zie ik mij genoopt met het oog
op dezeer ongunstige vetpositie. Sedert
maanden vindt geen aanvoer van
grondstoffen van overzee meer plaats
nog kortelings Ingestelde pogingen
van belanghebbenden om vetten uit
Noord- of Zuid-Amerika aan te voeren,
hebben geen resultaten opgeleverd,
terwijl ook niet te verwachten is,
dat binnen niet te lange tijdruimte
uit onze koloniön, waar overvloedig
voorraden aanwezig zijn, vetten of
grondstoffen daarvoor zullen worden
verkregen.
Aan grondstoffen voor do marga
rine fabricage omgerekend op mar
garine waren op 6 dezer in totaal
aanwezig 15,618,000 KG., waarvan
zelf» nog een, zij het ook gering ge
deelte, beschikbaar zal moeten worden
gesteld voor technische doeleinden.
Deze hoeveelheid kan evenwel bui
ten beschouwing blijven, omdat daar
tegen wel opweegt de productie van
dierlijk slachtvet en van plantaardige
oliön, die voor de margarine-fabricage
kunnen gebezigd worden.
Behalve de genoemde voorraad van
15,618,000 KG. staat dan voor de
binnenlanduche voorziening ton dien
ste de productie van boter. Boze
productie, die in het melkjaar 1916
1917 circa 60,000,000 K.G. bedroeg,
is in het daaropvolgend jaar, in
verband met de ongunstige voor
ziening met veevoeder, teruggegaan
tot beneden 52,000,000 K.G., terwijl
volgens voorzichtige raming in het
melkjaar 1918/1919 een productie
cijfer van niet meer dan 30,000,000
K.G. zal bereikt worden.
Het tot dusverre geldende rantsoen
van 250 gram per week en per hoofd
vereischte aan normaal margarine en
melanges - hierbij inbegrepen het
geen voor leger en marine benoodigd
was wekelijks aan andere grond
stoffen dan boter 850,000 KG.; het
verbruik van boter als zoodanig en
verwerkt in de melanges beloopt
wekelijks 980,000 K.G. Hot totaal
verbruik aan vetten volgens bet tot
dusverre gangbare rantsoen bedraagt
mitsdien 1.780 00 K.G.
Eene eenvoudigs becijfering toont
nu aan, dat bij behoud van het
huidige rantsoen alle aanwezige
grondstoffen en de gevormde boter-
reserve binnen luttele maanden totaal
verbruikt zouden zijn en in den
komenden winter voor de vetvoor-
ziening uitsluitend beschikt zou
kunnen worden over de ongetwijfeld
alsdan uiterst gering geworden boter-
productle.
Eene verlaging van het vetrantsoen
is dus, naar uit het voorgaande blijkt,
onvermijdelijk. Stelt men den eisch,
dat het verbruik zoodanig geregeld
moet worden, dat ds beschikbare
voorraad en de te verwachten pro
ductie voldoende zullen zijn om de
verzorging met vet tot 80 April e.k.
te waarborgen, dan zou het weke-
ltjksch rantsoen zelfs niet hooger ge
steld kunnen worden dan 125 gram.
Ik heb gemeend vooralencg tot
eene zoo groote vermindering van
het rantsoen niet te moeten over
gaan tot eene terugbrenging van het
rantsoen op 125 gram, bestaat naar
mijne meenir.g eerst dan dwingende
aanleiding, indien met een groote
mats van waarschijnlijkheid moet
aangenomen worden, dat vóór 80
April e.k. geen tijdige aanvulling van
onze voorraden van uit onze koloniön
zal kunnen plaats vinden. Besprekin
gen, ten einde deze aanvulling te
verkrijgen, zijn gaande, en het komt
mij niet wenscheltjk voor op het
resultaat daarvan vooruit te loopen
en een mislukking der onderhandelin
gen te veronderstellen.
Hebben de onderhandelingen even
wel geen gunstig gevolg, dan zal
naar uit de hierboven genoemde
cijfers volgt het vetrantsoen
onvermijdelijk weder verlaagd moeten
worden, al naar gelang het met
ingang van heden vastgestelde rant
soen van 25 gram per dag langer
gehandhaafd is, zal het toekomstige
rantsoen lager gesteld moeten worden,
zoodat in geval van achterwege blijven
der aanvoeren, het rantsoen zeer
waarschijnlijk niet grooter dan 100
gram per week zal kunnen zijn.
Bij deze cijfers behoeft het, naar ik
meen, geen verder betoog, dal de nu
en dan opduikende berichten!, omtrent
een voorgenomen uitvoer van boter van
allen grond ontbloot zijn. Wellicht is
het niet overbodig hierbij op te merken,
dat na Maart j.l. in het geheel geen
boter is uitgevoerd. In genoemde maand
werden in totaal 473 ton geëxporteerd,
terwijl na September 1917 op grond
der toen gesloten economische overeen
komsten in totaal slechts 8000 ton
boter zijn uitgevoerd.
Voorts heeft de minister bepaald,
dat in hotels, restaurants e. d., ook
voor een hoofdmaaltijd niet meer dan
één bon van 10 gram zal mogen worden
ingenomen. Be betrokken beschikking
luidt
Thee.
Be minister van landbouw heeft,
in afwijking van zijn beschikkingen
van 21 Maart en 25 Mei j 1., bepaald
Zij, die niet tijdig bon 19 van bun
thee- en koffiekaart bij een detaillist
inleverden en derhalve thans nog in
het bezit zijn van een thee -en koffie
kaart, waaraan zoowel bon 19 als bon
21 nog gehecht zijn, zullen het thans
vastgestelde theerantsoen kunnen be
komen, indien zij hun thee- en koffie-
kaartaanhstRijkskantoorvoorThee en
Koffie, Visschersdam 5, Amsterdam
vóór 20 dezer inzenden, met nauw
keurige vermelding vau adres en
woonplaats van den afzender. Boor
dit kantoor zal, na inneming van bon
19, de kaart aan den belanghebbende
zoo spoedig mogelijk worden terug
gezonden met vermelding, bij welken
winkelier in de woonplaats van den
aanvrager tusschen 1 en 15 Augustus
op vertoon van de thee- en kofflekaar-
ten tegen inwisseling van bon 21
anderhalf ons thee zal z(jn te bekomen.
Kaoalarijaa mat hulth. artikelen.
Dr. Van Hamel Roos geeft in zijn
.Maandblad t. d, Vervalscblngen"
weer een paar staaltjes van knoeierijen
met huishoudelijke artikelen.
In een soort „oleïne" voor zelf-
bereiden van zeep wai geen oleïoe,
doch wel circa 80 water en 18
keukenzout en een paar procent soda.
Een tweede .zoepsoort" bevatte
weliswaar slechts circa 11% water,
doch daarbij circa 77 zand, verder
kalk en 0.70 vetzuren I Deze .zeep"
zoude derhalve gevoegelijk onder den
juisten naam van .onzuiver zand"
ln den handel gebracht kunnen worden
ten gerieve van het publiek, doch
minder van den natuur lijk alloniemen
fabrikant, die dan zijn grove woeker
winsten zoude derven.
Hot sterkste staaltje leverde bet
onderzoek op van een politoermiddo),
voorzien van een etiket waarop ver
meld staat: .Geen beter merk
koel bewaren Meubel- en Linoleum-
was „Wax". Deze „Wax" was in het
geheel geen was, doch daarentegen
wèl 85 water met verslijfseld meel
met een aan terpentijn herinnerenden
reuk. Do waarschuwing .koel be
waren" is derhalve in warme dagen
zeer doeltreffend, daar een afnemer
een taonater in karton vertoonde,
waaruit het water nagenoeg geheel
verdampt was, zoodat voor de per
karton betaalde f 1.25 slechts een
weinig stijfselpap op den bodem
achterbleef. In dit verdampen wordt
nu voorzien door den verkoop in
glkzen potten, waardoor dus de
kooper ln het onbetwiste bezit van
zUn... water blijft.
Klachtaa van da Engelsche
giTataraaardan.
Be .Morning Post" drukt een brief
af van een Engelschen matroos, in
Nederland geïnterneerd. De brief was
geadresseerd aan Mrs. Aloc Tweedie,
en door deze aan het blad toogezonden,
,Be waarheid is, zoo luidt het onder
meer in dien brief, dat wij langzaam
worden uitgehongerd. Ons rantsoen
Is klein en van poovere hoedanigheid.
Vroeger mochten wy postpakketten
ontvangen van onze bloedverwanten
ln Engeland, maar datiseenigentijd
geleden stopgezet; wij weten niet
door wien, maar we zouden zjjn naam
wel eens willen weten."
Ba matroos weidt dan uit over de
verdiensten van de geïnterneerden
jegens bun vaderland.
,Wij kwamen op 5 October 1914
in actloyen dienst en werden acht
dagen later over de grenzen gedreven.
WÖ werden hier geïnterneerd en zijn
bier sedert dien gebleven."
Volgt een lijst van hst dagelijksch
rantsoen.
.Ik ben er zeker van, dat gij
onze regeering gedaan zult krijgen,
dat ons een beetje brood wordt ge
zonden, of beschuit, of dat men ons
ten minste postpakketten zal laten
ontvangen. Zelfs de Buttache gevan
genen in Engeland mogen post
pakketten ontvangen, en ik begrijp
niet wat voor kwaad wQ hebben
gedaan, waarvoor wij zoo moeten
worden gestraft."
Het slot luidt:
„Icdien wij eenig nut konden stich
ten door te verhongeren, zouden wij
niet morren, maar het is even on-
noodlg als wreed."
34 K.Q. morfine.
De contröle van het Gemeentelijk
Distributiebureau te Amsterdam heeft,
naar de .Tel." meldt, een groote
partij morfine een geneesmiddel,
waaraan hier te lande de grootste
behoefte bestaat aan den ketting-
handel onttrokken. Niet minder dan
84 kilogrammen zijn in beslag ga-
nomen. Beze hoeveelheid is voldoende
om gedurende twee jaar in het normale
gebruik van geheel Nederland te
voorzien.
Morfine werd voornamelijk uit
Engeland betrokken. De vorige maand
werd als een bijzonderheid in sommige
Engelsche bladen vermeld, dat naar
Nederland 2 K.G. motfiue was afge
zonden.
Het was aan de contrö'.e der gem.
distributie ter oore gekomen, dat er
in den kettinghandel aanbiedingen
van morfine gedaan werden. Momen
teel ia de prijs van een kilogram
morfine pl.m. f600, maar de ketting-
handelaars boden le en 2e qualiteit
morfine aan tegen resp. f 900 en
f1200 per K.G.
Da Spaanieha ziekte.
Be Spaanscha ziekte nadert meer
en meer de Nederlandsche grenzen.
In Geldern is een groot aantal mili
tairen aangetast en ook in Kleef
hebben zich enkele gevallen voorge
daan.
Hat gevonden lijk.
Aangaande het te Aerdenhout ge
vonden lijk wordt nader medegedeeld
dat men vermoedelijk te doen beeft
met een geval van zelfmoord. Uiter
lijke kenteekenen van geweld ont
breken en uit een naast het üjk ge
vonden bekertje schijnt te moeten
worden opgemaakt, dat do dame zich
daarmede vergift heeft toegediend.
Het signalement van het IQk komt
overeen met dab van een 80 jarige
dame uit Ben Haag, die reeds sinds
half Mei vermist werd.
Diafstallaa.
Ten nadeele van een gast van heb
Badhuis te LaagSoeron is voor een
waarde van f 6000 aan jnwoelen
ontvreemd, die werden teruggevonden
onder zand bedolven in een droog
putje nabij de badinrichting. Als
verdacht van dieh diefstal is aange
houden J. K., huisknecht, afkomstig
uit Arnhem, die na verhoor gevanke
lijk naar Arnhem Is overgebracht en
ter beschikking van de justitie ge
steld. Aan den vinder van de juweelen
w«rd sen belooning van f 600 gegeven.
Ten nadeele van een anderen gast is
een kostbare broche van hooge waarde
gestolen, die nog niet terecht is.
Ten nadeele van een expediteur te
Amsterdam heeft een knecht een
hoeveelheid goederen verduisterd, ter
waarde van f 10.000.
Bij den grossier ln koloniale waren
Engere te Winschoten haeft de politie
275.000 sigaren in beslag genomen.
Claadaatlan slachten.
In het Friesche platteland wordt nog
menig varkentje clandestien geslacht.
Het is een voordeelig zaakje, want
per pond spek wordt f 2.76 k f 3 be
taald. Aan koopers geen gebrek. De
bezorging heeft vaak bij nacht plaata.
.Tweemaal bellen" men weet wie
er is even 't bed uit om de bood
schap ln ontvangst te nemen.
IHBEZONDEN.
BdIUd vmntwoordaltlkhald dw R»d*ctl#.
(Ven nUt zapluUtt atakk«n wordt ia oopy
nlat tarnggacavan).
Woaiagnood en Elganbouw van
Volkswonlngan.
Het komt duidelijk uit, dat wij
gelijk hebben gehad, toen wij aan
getoond hebben, dat die eigenbouw
van de vereeniging Volkshuisvesting,
en ook van het onderofficierscorpa
op niets uitdraait. Als de huizen aan
de laagste Inschrijvers gegund waren
zouden zij al reeds lang bewoond
zijn geweest, wat een groote bespa
ring aan geld ware geweest on menig
een eene woning bezorgd had. Trots
dit alles, dat iedereen kan voelen en
tasten, komt onze vriend Michels
nog vertellen, dat hjj 250 dakloozen
genoteerd heeft
Als onze raad woer zoo onverstan
dig zal zijn en die eigenbouwers hun
kunsten weer zal laten vertoonen,
zal dit getal zeker binnenkort 300
zijn. Be huizen schieten niet op
maar kosten allen veel geld. Wi
zullen nu eens zien hos de gemeente
raad zich zal gedragen als er weder
een nieuw plan komt, of hij deze
geldweggooierij langer zal gedoogen,
of er een einde aan zal maken. Wil
men de aannemers geen stuk brood
gunnen, goed, maar laat alles dan
onder gemeentetoezicht bouwen. Be
gemeente koopt en bouwt, maar laat
dit niet over aan een enkele, die als
adviseur, uitvoerder, bouwkundige
en inkooper fungeert. Bs praatjes
van reclame voor de fractie Michels
helpen niet, nog minder van den
uitvoerdor, die straks zal zeggen: de
ongelukkige tijd, enz. Allemaal praat
jes; de minste inschrijvers waren
verzekerd van bruine leveranciers,
en de bulzen waren nu bewcond
geweest. Nogmaalsaan u, gemeente
raad, om voorgoed een einde te maken
aan deze geld- en tijdverkwistende
zaak.
Het Beatuur van den Ned.
Aannemerbond, afd. Helder,
A. Kbijnen, Voorzitter.
R. N. v. Oa, Secretaris.
Geachte Redactie.
Beleefd verzoek ik U, zoo mogelijk,
voor het navolgende wel eenige
plaatsruimte in Uw blad te willen
afetaan.
Ik zou n.1. gaarne eens de aandacht
willen vestigen op de vrij kwistige
en naar mijne meening niet oor
deelkundige wijze waarop de
verstrekking plaatz vindt vandez.g.
industrie-brandstof, of hoe men deze
in hot ondtrwerpelijke geval ook
noemen mag.
Zie hier wat mijn vrouw gisteren
in den namiddag constateerde:
Aan den Kanaalweg passeerde zij
een handwagon vol opgeladen mot
brandstof, staande voor een sigaren
winkel. Terugkomende van een bood
schap, was deze handwagen, tot op
vijf zakken na, afeoladen en in don
winkel bezorgd. Bij onderzoek bleek
do inhoud van die vijf zakken te
bestaan uit anthraciet. Een kennis-
jeving daarvan op een der politie-
•ureaux en een telefoon gesprek van
den agent van het brandstoffenbureau
bracht aan het licht, dat bedoelde
winkel aanspraak maakte op acht
H.L. brandstof. Zich herinnerende het
ingezonden stuk van den heer A. W.
Michels onder hot hoofd ,De gas-
misöre" op Dinsdag j.l., ging zij zich
ook tot dien heer wenden, in de
meening op deze wijze aan die ver
strakking van brandstof wat paal en
perk te kunnen stellon, omdat een
collega van dezen heer, n.l. de baer
de Zwart, in de brandatoffencommissie
zitting heeft. Tot haar niet geringe
verbazing en, betzij dan terecht of
ten onrechte, ergernis, vernam zij
daar, dat de hóer Michels ook reads
zijn brandstof in huis had in den
vorm van anthraciet en etukkolen.
Toen ik bij mijn thuiskomst dat
verhaal hoorde, meende ik niet beter
te kunnen doen dan in Uw blad eens
de navolgende vragen te stellen, n.l.
le. Waar ligt de grens voor de
verstrekking van industrie-brandstof?
2t. Wordt er wel voldoende onder
zocht of de als zoodanig verstrekte
brandstof ook voor dat doel wordt
aangewend
Se. Is de verstrekking van die
brandstof thans niet veel te vroeg,
zoodat met een veel mindere hoeveel
heid kan worden volstaan? en
4e. Wordt hot gewone publiek, en
daarmede bedoel ik de niet-bando-
laren en -industrieelen, dat van alles
uitsluitend do lasten draagt, hierdoor
niet in ruime mate benadeeld?
Aan dat publiok Is thans nog maar
2 H.L. cokes (uitgepioptc) dio bijna
niet branden wil, en 50 lange turven
verstrekt, terwijl hlervoren al is
geconstateerd de levering van vijf
zakken anthraciet en het aan gerech
ten twijfel onderhevig is of bét reeds
afgeladsne ook niet uit diezelfde soort
brandstof bestoud.
De hoeveelheid gas, dio verstrekt
wordt, on de druk is zeer miniem
waardoor in het huishouden veel
stagnatie wordt ondervonden. Zij, die
nu huu Industriebrandstof reeds be
zitten tot oen hosvéelheid van 8 H.L.
en misachten meer, en dan nog wel
anthraciet, een hooveelheld genoeg
voor den geheelen winter, merken op
deze wijze van die stagnatie niet veel
want och het is zoo natuurlijk, dat
men van die betere brandstof neemt
om de ellende in bot huisgezin wat
te beperken on waartoe men te ge-
reedcr overgaat naarmate de hoeveel
heid brandstof, waarover men te be
schikken krijgt, grooter is. Beze per
sonen maken immers ook nog aan
spraak op de bepaalde hoeveelheid
gewone huisbrand.
Maar nog eens, die ruime ver
strekking is zeer onbillijk en drukt
alleen op hen, die het onder alle om
standigheden tegenwoordig beloerd
hebben.
Wat nu de verstrekking reeds thans
van anthraciet betreft wordt nog eens
herinnerd san oen vraag verleden
Jaar in den Gemeenteraad door den
h«6r Biersteker geJaan n.l. „Waar is
toch de anthraciet gebleven Het
antwoord daarop Is mij ontgaan, maar
wel weet ik, dat kort daarop een
advertentie in Uw blad verscheen
waarin ongeveer hst navolgende be
kend gemaakt werd:
„Isdor, die anthraciet ontvangen
heefc, moet nogmaa's den prijs be
talen, waarover per quitantie zal
worden beschikt."
Daar zit verband tusschen die vraag
en de advertentie want er volgt m.t.
uit, dat er wel anthraciet verstrekt
is maar buiten het brandstoffenboek je
om.
De gewone verbruiker heeft slechts
2 3 H.L. van dit soort brandstof
ontvangen zonder verhoogden prijs.
Gaat dit nu weer dien kant uit?
U geachte redactie dankzeggende
voor de plaatsing, verblijf ik hoog
achtend Uw dienatw.
D. BOKRKK.
Helder, den Sen Juli 1918.
Om den inzender ook maar eenig-
zins de gansche huidige brandstoffen-
distributie uiteen te zetten, vereisebt
meer tijd en plaatsruimte dan waar
over w|j kunnen beschikken. WJQ
willen trachten met een paar woorden
de schijnbare tegenstrijdigheden waar
op bij gestuit is, op te lossen.
Be klein-induatrie (werkplaatsen
e.d.) ontving over Juli eene toewijzing
antbraciet, kachel- of eierkolen. Deze
afnemers ontvangen geen cokes. Op
de elf eenheden, die eik particulier
krijgt, mag uitsluitend cokes verstrekt
worden. Zy, die boven deze rant
soenen nog cokes ontvangen, hebben
daarvoor speciale verdunning van het
Rijkskolenbureau. BÖ de tegenwoor
dige productie echter zal hoogstens
4 H.L. cokes kunnen worden ver
strekt, do rest zal moeten worden
aangevuld met andere brandstof.
Wat de verdere opmerking betreft
over don prijs, ten vorlgen jare
isdezekweatlouitvoerigindebladen -
ook het onze besproken.
RBDXCTtS.