ELDERSCHECOURANT
DE VONDELING
TU1N-C0NCERT
DE OORLOG.
Hotel „BELLEVUE".
ZONDAG a.s.
No. 4969
DINSDAG 6 AUGUSTUS 1918
46* JAARGANG
Uitgever i C. DB BOER Jr.. Heldor. - Oplaag 6800 e». '4bonaement»prl|ei In de eted II.—, por poot 11.65, Bollenland 12.26. - Lob»» ex. 8 oonl. Advertentlên por regel 10 oant 20 oorlogetoeeleg.
Op pagina 4 van dit blad
Is opgenomen s
1. DE DISTRIBUTIE to Haldol.
CallanUoog.
Zijpa.
i, Anna Paulowna.
i. .i Tsxal.
2. Fouilloton, enz.
FEUILLETON.
Oe Duitschers trekken over de
Aisne terug.
Parijs, 4 Aug., 's middags. Officieel.
Aan bet geheelo gevechtefront is
de toestand onveranderd.
Ia den loop van den nacht vielen
or geen gebeurtenissen to melden.
Londen, 4 Aug. Officieel. Onze pa
trouilles bereikten de Ancre tusschen
Bernancourt en Hamel en zyn op deze
linie in contact met den vgand.
Londen, 4 Aug. Officieel. Be vijand
is in verwarring tot achter do Voele*
linie terugg8droven.
Sedert den 18en Juli hebben wy in
den loop van de operaties 8400 ge-
vangeneu gemaakt en 183 kanonnen
veroverd.
Berlijn, 4 Aug., 's middags. Officieel,
legergroep van prins Rupprecht.
Bes nachts leefde de arülleria'oe-
dryvigheid op en nam ten Zuidoosten
vaü Yperon sn aan weerskanten van
tyd tot tydg roote hevigheid aan.
Aan weerskanten van Albert namen
wy zonder drang van den vijand onze
teu Westen van de Ancre staande
posten naar den Ocsteltfken oever
terug.
In succes7olle voorterrelngevechten
ten Zuiden van de Luce en ten Zuid
westen vau Montdidier maakten wö
gevangenen.
Wy zyn aan ds Aisne (ten Noorden
en Oosten van Soiasons) en aan de
Yesle in gevechtacontact met den
vyand.
Parijs, 4 Aug. Ba bladen melden,
dat de Buitschors groote troepenmach
ten en massa's artillerie naar den
anderen kaot van de Aisne brengen
en de bruggen over de rivier laten
springen.
Parys, 3 Augustus. Officieel avond-
bericht: VandaaghebbendePranschen,
de Buitsche achterhoeden terugdrin
gend, hun zege vierenden opmarach op
een front van 50 K.M. ongeveer in de
richting an de Ve»l8 voorgezet.
Op hun linkervleugel staan de
Franschen langs den Zuldeiykan oever
van de Aisno en de Veile vau Soia
sons af tot aan Fismee, waarvan ds
Amerikanen do buitenwijken bezet
houden.
Ten O. van Fismei hebben de
Franschen de algemeen'» linie van
een punt ton N. van Courville, Brana-
court, Courcelle, ChampigDy bereikt.
Be Franache cavalerie is langs de
spooriyn van Soissona naar Rei ma aan
verkenningswerk.
Op bepaalde punten bedraagt de
vooruitgang dör Franschen sinds
gisteren 10 K.M.
Meer dan 50 dorpen z'yn op dien
dag alleen bevrijd.
Londen, 3 Aug. Be geallieerds
troepen zQn Soisuons opnieuw binnen
gerukt.
Gisteren waren de BuKschera in
vollen aftocht langs het front van
40 K.M. tusschen do Ardre en de Ourcq
en ook langs den gehoélon loop van
de Crise. Fransche troepen zyn de
Crisa overgetrokken en de Duitschers
moeten nu tot aau de Vesle terug
trekken, zoo niet naar de Aitne zelve.
Boze nieuwe terugtocht blijkt het
gevolg vau het werk, datBonderdag
verricht ia toen de Fransche en En
geliche troepen de hoogten asn de
Ourcq bestormden, en ook van den
aanhoudenden druk van de Franschen
en Amerikanen in het centrum en
van Frauichan en Eogelschen op den
rechtervleugel, waar eok vorderingen
zijn gemaakt tsn Noorden van den
wegBormaus-Roims. In deze streek
is de linie 4800 M. vooruit gobracht
.naar de algemeene lijn. Yezelly-
Lhery en zijn Gneux en Thillols bezet.
In het centrum is vooruitgang ge
maakt op een breed front tusschen
AtcySte Reatitue tot aan het Böle-
bosch.
B.i Maine zak is feitelijk recht ge
maakt en de fl rok van de gerlliserden
bij Rsims verlicht.
Het Buitsche l#gerbei icht mist den
moed om den terugtocht te erkennen,
gisterenmiddag meldde het dat „de
vijand zyn vergotfecbo aanvallen
voortzette" en 'a avonds dat or „lossere
gevechtS3-anraking met den vyand"
waa.
Het scblint, dat de Buitsche aan
voerders het te druk hadden om ban
troepen tegenover don opmarsch van
de geallieerden weg te krijgen. Zq
bedachten dus de modedeeling, dat zy
vo'gens het plan er zegovierend van
door gingen.
Opgemerkt dient to worden, dat
de Buitschers 201 divisies aan het
Westelijke front hebben, waarvan
ongeveer 100 tweederangsfroepen zfin,
die niet dengen om aan een groot
.offensief deel to nemen. Van de ove
rige 2ljn 72 diviiiea gebruikt in don
stryd aan de Marne en 8 ervan z|jn
tweemaal in het vuur gebracht. Bit
dost vermoeden, dat de vijand niet
in staat zal zyn om een nieuw offen
sief op groote schaal te boproaven
vc-or de recruten van de lichting 1920
barchikbaar zyn, wat in Soptember
of October hot geval zal zyn.
Os strijd in ds lucht.
Londen, 2 Augustus. Uit hetovor-
ziebt van den stryd in de lucht
over de afgeloopen week biykt, dat
or door de Eogelscbe vliegers aan
het Westelijk front alleen 70 vysn-
delijko vliegtuigen vernietigd, en 11
in on bestuurbaren toestand tot dalen
gedwongen zfin. In hetzelfde tijds
verloop werden 27 Britsche machi
nes als vermist opgegeven. Bat
deze cijfers niet ongewoon zyn, biykt
uit het feit, dat in de laatste vier
weken 324 vijandelijke vliegtuigsn
W8rden vernietigd terwyi in dezelfde
periode 116 Britsche machines wor
den vermist. Aan alle-fronten te
zsmen verloten onze vijanden in de
afgeloopen we9k 100 vliegtuigen,
terwyi er slechts 29 Britsche machi
nes vermist worden.
Dat onze onophoudelijke luchtaan
vallen op de Buitsche steden groote
schade toebrengen, is niet alleen te
zien aan de genomen fotografieën,
maar valt ook af te leiden uit de
krampachtige pogingen van den vy
and om ze te belemmeren. Boor aan
andere vitale punten machines te
onttrokken, welke daar eigeniyk
broodnoodig zyn, kan de vijand voor
e»n oogenblik de numerieke meer
derheid bereiken, zocals dit in de
afgeloopen week by Saarbiücken het
geval was, waar wij na een ver
goeden Juchtstrfid 7 vliegtuigen ver
loren. Bit belette onzen vliegers ech
ter liet denzelfdcn dag hun aanval
op Saarb. doken te hvrhaleu. Zy
wierpen by deze gelegenheid met
goed gevclg al hunne medegenomen
bommen, niettegenstaande cL krach
tige aanvallen v«n Buitsche ver-
kennlngsvliegers, en keerden allen
ongsdeerd terug. Het is duidelijk dat
het reeds boren Buitschland's krach
ten gaat om zijne gereebtseskaders
op sterkte te houden en tevens zyne
kwetsbare punten te beschermen.
Deze moeiiykhedea zullen nog moer
toenemen naarmate de kracht der
geallieerde luchtstrijdkrachten zich
meer doet gevoelen. B« Britsche
vliesers strekken hun tochten steeds
verder uit, zoodat de angst, welke
in Buitschlaud vcor da voortdurende
aanvallen op de munitie centra wordt
gevoeld, zeer goed verklaarbaar is.
Beze aanvallen brengen niet alleen
groote militaire schade toe, maar
noodzaken de Buitschers ook steeds
meer machines voor dc verdediging
dir bedreigde centra af te zonderen.
Dt Balgen uit hun laatste
heekje verdreven.
Gaandeweg is het kleine hoekje
van onbezet Bslgiö, onbewoonbaar
geworden. Be voortdurende bombar
domenten uit de lncht, maken het
leven der civielen onmogciyk'. On
meedoogenloos, drupten en rtgenden
de bommen op Poperingho en de
omstreken van Kemmel. Grooter
werden steeds da eiachen van mili
tairen, die meebrachten dat alle over
bodige personen uit de gevechts26ne
werden verwijderd.
Zoo moesten dus tienduizenden
Westvlaamsche gezinnen hun huis
en haard in den brand laten. Geluk
kig voor die arme oorlog sslachtoffers
DOOR
PAUL TRENT.
32).
„Bat wil ik zelfs toegoven. Maar
ik was heel joag. Om nu nog over
dingen te gaan redeneeren, die zoo
lang geleden zijn, is doelloos en
nutteloos. Als politicus b«n ik geacht
en gedord en niemand kan me ervan
boschuldlgen, dat ik ooit eenig verraad
jegens myu vrienden gepleegd heb.
Ik meen het uit den grond van myn
bart, Strand, dat ik veel sympathie
voor je hob en t»r wille van jou ben
ik vanavond hier. Je wordt niet ge
kozen en zonder mijn hulp zal je de
grootste moeite bobben een ander
district te vinden, dat je candidaat
wil stellen. Onafhankelijke mannen
zija niet gewenscht, den hemel
zö dank. Bus kom je niet meer In
het Parlement en dan la je toekomst
vergooid. Verklaar je je daarentegen
bereid, met myn inzichten mee te
gaan, dan zal ik je voeruifc helpen
met al de middelen, die me ten
dienste staan."
„Ik weiger", zeide John kortaf. „Ik
zal u nooit ais myn leider erkennen.
Ik kan uw politiek karakter niet van
uw privaat karakter scheiden. Ia myn
oogoa is u verachtelijk."
„Strand, die woorden zullen je later
vonden ze de comités van het Ame
kaansche Roode Kruis ook hier weer
op hun weg, dio alle hulp boden,
die onder de gegeven omstandigheden
noodzabeiyk was.
Allereerst werden de verdrevenen
gobracht naar Louvrieri, als eerste
etappe hunner ballingschap. Hier
worden do vluchtelingen gesorteerd,
naar hun beroep on geschiktheid.
Men is er toch op uit, zooveel mo
gelijk ieder in een hem of haar pas
send midden of beroep ta plaatsen.
Be zieken, kinderen en ouden worden
met de meeste zorgzaamheid omringd.
Het comité te Lonvrivrs heeft zich
dan oók steeds beijverd den armen
verjaagden ter wille te zyn.
Een officieel Belgisch comité be
moeit er zich mse om ieder aan
passenden arbeid te helpen; en de
practische Amerikanen dragen het
hunne er toe by om ieder afdoend
te helpen. Ba verschillende plaatsen
in het midden en zuiden van Frank-
ryk zyn to voren door de hulpcomi
tés bezocht en aangewezen. Zoo wor
den vel6 der vluchtelingen gezonden
naar Nies, Cannes, M&iaeille, Tou-
louse, Lourdes, Nimes, Montpellier,
Cette enz. Velen worden by voorkeur
in die plaatsen ondergebracht, waar
ze vroeger reeds werkzaam waren.
In den landzouw vooral vinden velen
hunner een passende piaats. En zeer
dankbaar zyn de vluchtelingen door
veld- en tuinarbeid in eigen en ande
rer onderhoud te kunnon voorzien.
Goede landbouwers als de Wc3t-
Ylamingen zijn, vormen ze een zeer
gewaardeerde arbeidskracht in Frank
rijk. Beze vluchtelingen zyn dan ook
zeer gezien, en overal bereidt de
Fransche bevolking bun een hartelijke
ontvangst.
Reeds nu laat zich voorzien dat
heel wat families zich blijvend in
Frankryk zullen vestigen, te meer,
daar het door bon verlaten eigen
land, voor jaren onbruikbaar is voor
landbouwdoeleinden.
Het land is dermate doorploegd
door granaten en bommen, dat er
geen ploeg door te dryven is. Jaren
lang zal de genie den grond moeten
zuiveren. De oorlogsgoesel zal nog
lang na het laatste schot slachtoffers
eischen.
Da Volkerenbond van
Lloyd George.
Be rede, die de Engeliche eerste-
minister gehouden heeft voor oen
deputatie van industrieelen, is beden-
keiyk, wyl een der invloedrydste der
Entente staatslieden openlijk verkon
digt te willen stryden tot een voor
Duitschland onteerende on vernisti-
gonde vrede kan verkregen worden.
Zij is tevens een hoogst ernstig tseken
van de verwildering, die de oorlog
-ook in den geest van dez6n in zoo
veel opzichten msrkwaardigen enbe
wonderenswaardigon man heeft ge
bracht. Een verwildering, die maakt,
dat de vroegere democnat Lloyd
George, de vroegere overtuigde en
eerlyke bestrijder van het Engeliche
Jingoïema, thans in vollen ernst een
volkerenbond" vordedigt, waarin
Ün tegenwoordige „Entente volkeren
bond" biyft bestaan. Een volkeren
bond, dio tot resultaat zou hebben
de beer Lloyd George heeft het let-
teriyk zoo gezegd - dat „het eco
nomisch lot der wereld in handen zal
zijn van de geallieerde mogendheden".
Meent de heer Lloyi George nu
wcrkelyk, dat een werkeiyke volke
renbond, een gelijkgerechtigde bond
van alle volkeren dsr aarde mogefijk
zal zyn, als het economisch lot van
dto volkeren in handen zal zijn van
de heeren Lloyd George on Clomen-
ceau?
Be heer Lloyd George heeft ook
ieids gezegd hoe dio macht over
het economisch lot van ons en ande
ren gebruikt zal worden. En die
uitspraak is het, die wy in het by-
zonder zoo bedenkeiyk achten en
waarop wij nog even de aandacht
willen vestigen. Eerst zal aan de
industrieën van het Eogelsche impe
rium bescherming worden verleend.
Door beschermende rechten alleen?
Wy weten het niet «en macht
die „htt economisch lot van alle
volkeren in handen" heeft kan mis
schien wel andere middelen vinden.
Eu dan zegt de heer Lloyd George:
wy moeten zorgen voor ons zelve
en voor onze dominions en wy
moeten de landen „nist vergeten"
dio aan onze zyde gestreden heb
berouwen", zeide Southwold, die de
uiterste zelféeheersching noodig had
om zyn wosde te bedwingen over
deze beleediging.
„Ik zou liever voor altijd van een
politieke loopbaan afzien, dan myn
succes te danken te hebban aan u
u, een vrouwen ver Ioider, een lage
bedrieger, die
„Zwyg!" riep Southwold.
„Het verbaast me, dat u uw hoofd
zoo hcyig durft te houden, terwyi u
weet, dat
John zweeg plotseling en ging naar
de deur, vyant er werd geklopt. Het
was Cr&nston, die verontschuldigend
zeide
„Myibeer Cobden was hier. Ik zeide
hem, dat u bezoek had en hy wenscht
te wetsn hoe lang u nog belet heeft."
Strand keerde zich om uaar South
wold.
„Be vriend, dien u verraden heeft,
is hier. Zal ik hem zeggen welk
voorstel u me gedaan heeft? Zal ik
zyn raad vragen?"
Southwold antwoordde niet, maar
zyn gelaatspieren trokken zenuw
achtig.
„lurft u hem onder de oogen te
komen?" vroeg Strand met by tonde
minachting.
„Het is een vergissing van me
geweest bier te komen", zeide'South
wold kalm, zonder verder een enkel
woord op Jolin's uitdaging te ant
woorden.
„Zal ik York Bobde» roepen?"
„Bat li niet noodig. Strand, je stelt
je aan als een kind."
„Cranston, zeg aan mijnheer Cobden.
dat ik over son paar minuten by hem
kom", zeide John, en toen wendde
hy zich tot den premier.
„Het moet u niet verbazen, dat ik
verbitterd tegen u ben, als u bedenkt,
dat u het leven heeft verwoest van
den man, dio eens uw vriend was.'
„Ik heb niet getracht mezelf te
verdedigen en dat dat zal ik ook
tegenover jou niet doen. Goeden
avond."
John volgde hem tot aan de trap
en ging toen naar boven, niet bsgry-
pende, waarom Cobden hem op zulk
een laat uur nog wenechte te zien.
„Ik ben er achter gekomen, dat
juffrouw Maaon Joyce e#n mooi aan
bod heeft gedaan en me dunkt, dat
zy dut dadeiyk aan moet nemen",
zeide Cobden, toen John binnenkwam.
„Wil u liever van haar af zyn",
vroeg John kalm.
„Dat Is onzin natuurlijk. Ik denk
aan de toekomet van het kind."
„Bat zal niet noodig zyn, zoolang
ik leef."
„Je kent Joyce niet jy bent wel
de laatste persoon, van wien ze hulp
aan zou nemen. Zy voelt zich nu
afhankelijk van nfij, wat heol dom
van haar ie, want zy verdient door
't geen ze hier doet, veel meer dan
haar koet. Ze ie altyd bezig."
„Maar waarom wil u haar dan
wogeturen?"
„Om haar een prettiger leven te
bezorgen. Be Temple is voor eep
jong en mooi meiije zoo iets van
gevangenis."
bij gunstig weder
van 8.30 tot 10.30 uur.
ben en die recht zulien hebben op
den steun van Groot Brittanniö by
botscheppen van de toestanden noodig
voor hun industrieel en nationaal leven
Baartoe zal dus dis macht over
het ocouomisch lot der wereld ge
bruikt worden! Het ia z&ak voor
ons, voor Nederland en voor andere
neutralen, om daarmede rekening
te houden. Om te ovcrleggen'of ook
economische aaneensluiting van beu,
dio docr de machthebbers over het
economisch lot der wereld worden
buitengesloten, noodig kan zyn.
Er is een lichtpunt. Tsn eerste
is do hoer Lioyd George niet de
Engeliche natie. Evenmin als die
andere radicale democraat, die im
perialist en apostel van bescher
mende rechten, de heer Joseph
Cöamborlain, de werkelijke denk
beelden van het Engeliche volk uitte.
BINNENLAND.
Botirkaart.
Be minister van landbouw, nijver
heid en handel maakt bekend, dat de
bon 9ie week van de boter, melange
A en B en margarine kaarten voor
het eerste tydvak geldig ie van 4 tot
en met 13 dezer. (St.ct.)
Vaa aaar Duitsohlaad.
In verschillende bladen wordt mede
gedeeld, dat binnenkort uitvoer van
melk- en kalikoeten zal plaats hebben.
Waarschyniyk is dit inderdaad, zoo
een ecconomische overeenkomst met
Buitschland tot stand komt. Maar op
dit oogepblik is er van een dergeiyken
export geen sprake.
□s Hospitaalschapen.
Middelburg, 3 Aug. Naar wy ver
nemen worden thans ook de mail-
booten „Oranje Nassau" on „Prins
Hendrik", van de Maatschappij Zee
land in gereedheid gebracht voor het
vervoer van krijgsgevangenen. Boze
booten liggen te Ylissingen.
Vepakking chocolade enz.
Be CentraleGezondheidsraad meldt
Nu door den ooriog het voor ver
pakking van chocolade, suikerwerken,
enz. gebruikelijke bladtiD (stanlol)
gaat ontDreken, beeft men getracht
in plaats daarvan bladzink als ver-
jakkingsmateria&l te gebruiken. Het
s echter gebleken, dat dit bladzink
voor het beoogde doel niet bruikbaar
is. Al zeer spoedig tocht vormt zich,
door de inwerking van de lucht, aan
oppervlakte een laag van wilt»
zinkvorbindingen en wel in d» eerste
plaats van zinkoxyde, welke stof voor
den mensch nist ongevaarlijk is.
Yooral ia bet bedenkeiyk te achten,
dat drze stof ia het kinderlijk lichaam
komt en juist kinderen zyn groote
verbruiken van de hier bedoelde
artikelen. Verpakking in votvry pa
pier is ongevaarlijk en evenzeer
voldoende. Alleen is d»ze wijze van
verpakking iets minder aieriyk. Maar
het mooie aanzien van de waar mag
niet verkregen worden ten koste van
de gezondheid der gebruikers.
Ba raad, overtuigd dat het publiek,
wanneer bet wordt ingelicht, zal
begrijpen dat de eenvoudige, onaan
zienlijke verpakking allerminst oen
bewya is van mindere kwaliteit,
waarschuwt met nadruk tegen het
koopen of laten koopen door kinderen
van in bladzink (zoogenaamd in zilver)
verpakte chocolada, suikerwerken en
andore eetwaren, aangezien deze
verpakking eene voor de gezondheid
der gebruikers gevaarlijke is en dringt
er by bet publiek op aan, om by het
koopen van deze artikelen zich niet
te laten afschrikken door desenvou
dige verpakking, maar ze by voorkeur
van den winkelier te v erlangen, verpakt
in vetvrij papier of op andere voor
de volksgezondheid onschadeiyke
wyze.
Aardappelen.
Het Bureau voor Mededeelingen
in zake de voedselvoorziening meldt:
Gelyk roods vroeger werd mede
gedoeld, ia er naar gestreafd het
rooien van vervroegde wintersoorten
aardappelen zoolang mogeiyk op te
houden. Baartoe werd iu tegen
stelling met bet vorige jaar, toen
reeds op 8 Juli het vervoer werd
vrygelaten de aanvoer naar de
veilingen beperkt tot d» hoeveelheden,
die noodig waren voor de directe
consumptie. Het gevolg is geweest,
dat zeer weinig aardappelen behoef
den te worden uitgevoerd en de latera
soorten tot nu toe konden worden
gespaard. Op dit oogenblik zijn de
vroego aardappelen zoo goed als op
on moeten de vervroegdo Eigenhei
mers en Borgars aan de beurt komen,
die In andere jaren reeds eerder
worden gerooid, maar nu zoo veel
mogeiyk zyn opgehouden. Het biykt
echter dat, gelyk reeds werd gevreesd,
het langdurige koude droge weer en
de schaarsche bemesting juist by
deze droge weersgesteldheid van nog
ongunstiger bsteskenis van zeer
sterken invloed zijn geweest op bet
gewas, zoodat dan ook in Friesland
het boschot niet minder dan 1/3
lager wordt geraamd dan het vorige
jaar. Ook uit Gelderland en van Flak-
kea komen berichten in, dat de op
brengst der vervroegde Eigenheimers
zeer tegenvalt. Be oogst is minder
en de vrucht is kleiner van stuk.
Gelukkig dat deze soorten althans
eane hoogere voedingswaarde bezitten
dan de vroegere aardappelen. Met
bet oog op den minderen oogst is
het noodig gebleken hot rantsoen
te bepalen 4 k.g. por hoofd. Baarby
zulien in den eersten tyd zich moei
lijkheden kunnen voordoen in de
aflevering. Immers tot nu toe werden
de aardappelen door do tuinders aan
gevoerd naar de veilingen, thans
echter moeten de boeren rooien en
hun aardappelen afleveren, en de
mogelfikheid ia niet buitengesloten,
dat men, met dit goedé weer, zich
eorat gaat bezighouden met het bin
nenhalen van rogge en haver en de
aardappelen nog ln den grond laat.
Het gevolg kan zyn stoornis in
den aanvoer, zoodat op een bopaald.
oogenblik, hoewel er natuuriyk naar
wordt gestreefd steeds voldoenden
voorraad te hebben, niet genoeg
aardappelen beschikbaar zijn, om aan
alle aanvragen der gemeenten ten
volle te kunnen voldoen. Alsdan zal
de beschikbare hoeveelheid percents
gewijze moeten worden omgeslagen.
Het vervoerverbod blijft inmiddels
nog van kracht. Er mag dus alleen
met conaint worden vervoerd. Wer
den de aardappelen nu reeds vrij
gegevsn, dan zou er veel onryp goed
worden gerooid, waardoor do winter
voorraad in gevaar zou komen. Bit
zou to bcdenktiyker zyn, omdat bet
zich laat aanzien, dat in de komende
maanden aan ds grootere vraag naar
aardappelen moeilijker voldaan zal
kunnen worden dan by den gunstigen
oogst van het afgeloopen jaar bet
geval waa.
Albart Hahn t.
To Watergraafsmeer, waar hy s:nds
vele jaren met zyn gezin woonde, is
Zaterdagmiddig op 42 jarigen leeftijd
overleden de bekende teekenaar en
caricaturiat Albert Hahn.
Toen in 1901 door het S.B.A.P.-
bestuur voor het op te richten „Zon
dagsblad", dat als byvoegsel van
„Het Volk" zou dienen, een teekenair
werd gevraagd, behoorde Albert Hahn
tot do sollicitanten. B« door hem
ingezonden teekening beantwoordde
zoozeer aan de bedoelingen, dat men
onmiddellijk besloot hem aan het blad
te verbindtn. Bat de keuze een voor-
treffeiyke ie geweest, zal ieder getui
gen, die eerst in hst „Zondagsblad"
en sinds 1907 in „Be Notenkraker"
Habn's werk heeft gevolgd.
Gedurende 17 jaren hesft hy, elke
week opnieuw, meer of minder urgente
politieke qu&eaties in bet beeld ge
bracht, bezien van het standpunt der
S.B.A.P., die in dezen lichameiyk
zwakke een harer vurigste en messt
propagandistische strijders verliest.
Diefstal van brood- in vetkaartin.
Nader is gebleken, dat 2000 brood
kaarten en 2200 vetkaarten, welke in
het bezit gevonden werden van de
twee te Zaandam aangihouden jonge
mannen, afkomstig zyn van Krom
menie, waar in den nacht van Bon-
derdag op Vrijdag ingebroken ia in
het distribuliebureau.
B» aangehoudenen, die Vrijdag ver
schillends malonta Krommenie gezien
zyn, ontkennen schter iets van d»
inbraak af to weten en houden vol
de kaarten onder een brug gevonden
te hebben.
Opgepast I
Wy lezen in het Maandblad tegsn
de Vervalschinesn
-In ons vorig nummer behandelden
wy de schadeiyke grondstoffen voor
limonades en atcoholvrye dranken an
meldden het feit, dat een zoo giftige
stof als zuringzuur voor limonades
gebruikt was geworden. Wy moeten
nu een nieuwe kooaiery op dit gebied
«sign&leeron, en wel de vorvalsching
van een in de llmonadeindustrie veel
gebiuikt zuur - vooral by afwezig
heid van citroenzuur - n.1. van
wymteenzuur. De stof werd voor niet
mindor dan f65 p. Ko. aangeboden
en bleek voor een zeer belangryk
deel uit zwavelzure en zure zwavel
zure alcali verbindingen en water te
bestaan.
Niet alieen dat de kooper financieel
bedrogen -wordt op dazo wijze, doch
ook het llmonadedrinkend publiek -
natuuriyk zeer talryk in den zomertyd
zoude de onaangename en schade-
ïyka gevolgen van deze vorvalsching
goduebt aan den ïyve ondervindon.
Men koope derhalve van dio firma's
die de noodige garantie voor„ de
zuiverheid hunner waar verschaffen,
en hun naam op de etiketten niet
behoeven te verbergen.
Faillissement Hathay-ErdmanR.
In verband met het geruchtma
kende faillissement Hetbey Erd-
mann werden deze week te Nyme-
gen de particuliere bezittingen van
den heer Hetbey, die te Ubb&rgen
zyn schitterend verbiyf had in z(Jn
dagen van weelde, publiek verkocht.
De belangstelling voor dezen ver
koop was zooals wy verwachten,
ztldzaam groot. Hondorden togen
daags, nsen dagen vóór de verkoo
fiing naar de zalen van „Burger
ust", waar de garderobe luxe
artikelen der familie Hethoy stonden
te kyk gesteld in een etalage, welke
herinneringen opriep aan de konink-
lyke modemagazijnen der Euro-
peesche hoofdsteden. Bs toeloop van
dc betalende toeschouwers, ook elders
uit den lande gekomen, was zóó
groot, dat de politie op een gegeven
oogenblik aanwezig moest zyn, om
de orde te horstellen.
En op den dag van den vsrkoop
der levensmiddelen uit don faillieten
boedel Hethey, was de belangstel
ling nog grooter sn de lust om wat
te krijgen grenzenioos. Men besteedde
farcy pryzen.
Heift u er met haar over ge
sproken?"
„Juffrouw Mason vertelde me van
haar aanbod, en ik zeide dat aan
Joyce, toen wo terugkwamen", ant
woordde Cobden zenuwachtig. „En
verbeeld je, toen barstte zy in tranen
uit."
.Ik denk dat zy zich verbeeldde,
dat zy u tot last is. En dat is zfj
immers niet?"
„Ik weet, wat je denkt maar je
vergist ja. Zelfs al was zy niet hior,
dan zou ik toch nooit weer tot myn
vroegere gewoonte terugkeeren. Boor
haar hier zyn heeft ze mo iets ge
leerd
„Ik dacht er niet over, dat te zeggen,
vader. Maar stuur haar niet weg. We
zouden haar beiden missen."
.Nu, tte behoeven in elk geval niet
dadeiyk te beslissen. A propos, wien
badt je zoo juist by je?" vroeg Cobden.
„Geiald Southwold."
Cobden richtte zich met een lichten
schok van vorbazlng overeind en keek
John bezorgd aan.
„Je hebt toch niet naar hem ge
luisterd, hoop ik. Natuuriyk wilde hy
je overhalen om je weer by zyn party
te voegen?"
„Wat ik natuurlijk weigerde. Ik
heb hem verteld, dat ik alles wist
over Miriam - en ik heb hem myn
opinie over zyn gedrag onomwonden
gezegd."
„Ik weet niet of je daar wel ver
standig aan gedaan hebt", antwoordde
Cobden peinzend. - „Nu, goeden
nacht myn jongen."
Spoorweg-ongeluk.
Drie dooden en vijf gewonden.
Ia den nacht van Zaterdag op Zon
dag heeft te Vork, tusschen KesteTen
en Nymegen, een ernstig spoorweg
ongeluk plaats gehad, dat verscheidene
slachtoffers heeft gtéischt. Twee goe
derentreinen van de Hollandscbe Spoor
respectle veiyk komende uit Rotterdam
en Nymegen, zyn te 1 uor 10 minuten,
juist in het station Vork, op elkaar
geloopen. De botsing was ontzettend.
Onmiddellijk gedood wer
den de gehuwde hoofdgeleider Haak
uit Nymegen, en de arbaider remmer
G. Horsting, uit Arnhsm.
Zwaar gewond werden opge
nomen de ongehuwde atbelder rem
mer G. H. Péters, uit Arnhsm, de
machinist Vau Amersfoort, uit Rot-
dam, de leerling machinist Sfruy ving,
uit Rotterdam, en Stoutborst.
De zwaar gewonde arbeiderremmer
Peters is hedenochtend te II'uur in
het R. K. Ziekenhuis te Nymegen
o verleden.
Ds toestand van een zesde zwaar
gewonde, den losremmtr Willemsen,
was hedenmiddag ernstig.
De materieels schade is aanzienlijk.
Da locomotievon werden alleen aan
den voorkant beschadigd, maar ln bet
verdere voorite gedeelte van beide
treinen werd een ontzagiyke
verwoesting aangericht. Ds ba
gagewagens en de daarachter komen
de goederenwagens zyn op elkander
geschoven, en eenige wagens in belde
treinen werden vrywel geheel ver
splinterd. Op ten punt stapelden de
Ban volgenden morgen dscd John
de ronde van de stemdlstricten en
werd overal mot geestdrift ontvangen;
maar toen het avond werd, was zyn
agent verre van tevreden over den
■tand van zaken.
„Ik ben bang, dat u er niet komt.'
„We hebben alles gedaan, wat we
konden", antwoordde Jehn vrooiyk.
Op zyn weg reed hy Lady Cora
voorby, die met Sylvester in haar
auto zat en tot zyn verbazing groette
zy. Sylvia deed ook de ronde van de
stembussen met Joyce by zich.
Eindelijk sloeg bet acht uur en de
candidaten begaven zich naar bet
stadhuis. Het gezicht van Williamson
was 'n voortdurende glimlach; dat
van John stond strak en ernstig, en
Sylvester praatte drnk met zdn agent.
Een lange, vervelende tijd volgde,
waarin de stemmen geteld werden.
Jobn's agent trad op hem tos en
zeide
„Sylvester is van de baan; 'tgaat
op en neer tusschen u en Williamson
nu beeft u een paar stemmen meer,
dan hy weer."
Er kwam een grimmige glimlach
op John's gezicht, maar hy zeide geen
woord. Hy had zich gestaald tegen
de nederlaag. De opwinding nam loe
naarmate de uitslsg nader kwam.
John behoefde niet te vragen, hoe die
was, toen zyn agent naar hem toe
kwam en hem een strookje papier
overhandigde
Wiffiamion 5462Strand 5460Syl
vester 2179.
„Myn dank voor 't geen u gedaan
heefc. Ik had me geen beteren agent
kunnen wenschen". zeide John.
,'t Is een schande zoo groot als er
maar een zyn kanU zou een
meerderheid van een paar duizend
stemmen hebben gehad, als die Syl
vester er niet was geweest", zeide de
agent verontwaardigd.
De „Returnltg Officier" begaf zich
naar het -raam dat opengeworpen
was. Bi versehyning van Williamson
aan de rechterhand van den „Retur-
nlng officer" zeide de oppositie, wat
zy wenschte te weten en toen brulden
zy zich heasch, en slechts enkelen
hoorden de juiste cijfers, voordat zy
op een groot cbassinet verschenen.
Een paar minuten later sprak
Williamson en zyn woorden werden
met een ovatie bsantwoord. Msar toen
het Strand's beurt was om te spreken,
ging er zulk een donderend hoera op,
dat er geruimen tyd geen stilte te
ktygen was. Eindeiyk kon hy zich
verstaanbaar maken.
„Nog maar kort geleden hebt ge
m|J als uw afgevaardigde verkozen.
Vandaag hebt go uw waardeerlng
van myn diensten getoond door een
mooie stemming. Ik zal niet spreken
over de oorzaak, waarom ik uw afge
vaardigde nu niet langer ben. Be heer
Sylvester, die
Heftige kreten van woede rezen
aan allo kanten op en John keek
naar den man. die zich als werktuig
van den premier had laten gebruiken.
„Zeg maar niets meer. zy zyn toch
al zoo opgewonden", zeide de „Re
turning Officei" tot John. Totn
wagens zich op tot de hoogte van
een huis. Be andere werden ais enn
veertje uit de rails op het perron
geworpen. Een met steenkolen gala
den wagen viel omver en stortte zyn
inhoud over het stationsemplacemant
uit. Ook een hoeveelheid melk uit
een met melkbussen geladen wagen
ging verloren. In een treingc-
deelte ontstond brand, doch
deza was spoedig gedoofd.
Wat de oorzaak van do ramp be
treft: men staat hier voor een van
de htl&ae roede vele spoorwegmyitc-
riea. Het signaal voor den uit Rotter
dam komenden .trein stond op veilig
en deze reed met vollo vaart door
het station Vork. Het signaal voor
den trein uit Nymegen stond onveilig
en dit is door den machinist opge
merkt. Tot tweemaal tos hoeft by
bet signaal „remmen vast" gegeven.
BosDieltegenstaande is de trein door
gereden en had de botsing plaats.
Een voorloopig onderzoek hotf- aan
getoond, dat de remmen inderdaad
vast stonden en een defect aan
de reminrichting moet dus
het ongeluk veroorzaakt hebbsn.
Wonder boven wonder zyn dc
seintoestellen, die zich in de oumid-
deliyke nabyheid bevonden van de
plek, waar de verwoesting het hevigst
onbeschadigd.
De afschuwelijk verminkte
slachtoffers.
Nadat de doktoren Scholtemn en
Blanken uit Eist en dr. Moes uit
Nymegen de eerste hulp aan de ge
wonden, die allsn by kennis waren
gebleven, hadden verleend, werdeu
dezen met een hulp-brancard trein
naar Nijmegen overgebracht. Pidsra
(later overleden), Willemsen en Hoks-
bergen werden opgenomen in het R.K.
ziekenhuis, Van Amersfoort en Struy-
ving in het Wilbelmina-ziekenbuis
de leerling machiniat Stouthcratalieen
aan het hoofd gewoond, bad geen
opneming in een ziekenhuis noodig.
Het ïyk van Horsting zat Zondag
middag nog tusschen een drietal
ineengeschoven wagom bskoeld. Ds
ongelukkige was geheel verpletterd
en werd op slag gedood; het hoofd
werd hem gedeelteiyk afgekneld. De
hoofdgeleider Haak heeft enkele
seconden voor do botsing den bagage
wagen willen verlatende door den
schok dichtslaande deur be«ft het
hoofd van den romp gescheiden. De
toestand van Willemsen, die een
beenbreuk en ernstige kneuzingen
oekwam, was ernstig. Hoksbergen
hetft een gebroken arm en een ge-
kneusden voet. Van Amersfoort heeft
«en lichte hoofdwonde. De machinist
van den N\jmeegscben trein bleef
ongedeerd.
Een onderhoud met den
stationschef.
Wy hadden een onderhoud met
den stationschef te Vork, den heer
J. Dekkers, die ooggetuige is ge
weest van de ramp en ons de vree-
gelijke gewaarwording schetste
Een dergeiyke hsvigo botsing te zion
aankomen en onmachtig te zyn,
daartegen iets te doen
„Ik was nog laat op 't perron",
zeide hy, „en hoorde beide treiDen
aankomen. De Rotterdamsche trein
had er een flinken gang in, maar
de Nymeegscbe niet. Immers voor
dezen stond het signaal op onveilig
en de machinist had dit gezien. Wel
•en kilomoter vóór Vork floot bij
voor remmen en, het signaal nade
rend, weerklonken nogmaals de drie
bekende korte stooten op de fluit
als last aan de remmers, om da
remmen vast te zetten. Desondanks
reed de trein door. Ik zag hem lang
zaam, maar zeker naderen, het on
geluk tegemoet, en daar de Rotter
dammer met volle vaart aankwam,
wist ik, dat de botsing on ver-
m y d e 1 y k was. Bie oogenblikken
waren ontzettend voor my. De slag
was óorverdcovend. De leden van
myn gezin waren reads te bed, maar
schrikten wakker, evenals tal van
omwonenden, en snelden toe.
In alloryi zond ik iemand naar de
beide genessbeeien te Eist, de dok
toren Scheltema en Blanken, die ge
lukkig thuis waren en kwamen aan
snellen. Later verscheen ook dr. Moes
uit Nijmegen.
Ondanks de duisternis (het was half
twee in den nacht geworden), waren
da gewonden spoedig gevonden. Wil
lemien en Peters waren er het ergst
aas toe. Ze h&ddsn belde beenbreuken
wendde by zich tot Sylvester: „Ik
geloof niet, dat het verstandig is, als
u tracht te spreken."
Sylvester haalde zija schouders op,
groette en verwijderde zich.
HOOFDSTUK XXIII.
Strand werd overreed om mee naar
het clubgebouw te gaan, waar by nog
eenige oogenblikken sprak vau eon
geïmproviseerd podium qn het was
reeds middernacht, toen bij naar zyn
kamers terugkeerde.
„Zet toch niet zoo'n ongelukkig
gezicht", zeide by glimlachend tegen
Cranston.
- „'I Is zoo'»ongelooflijk schandaal",
antwoordde Cranston, gloeiend van
verontwaardiging.
„Ik blijf toch een secretaris noodig
hebben. Hat zal niet lang duren, of
ik zit weer in 't Huis", zeide John.
Toen zij voor de deur van hun
kamers stonden, verscheen Cobden
aan de trap een verdieping booger.
„Ben volgenden keer zal 't wel
beter gaan,Jobn", riep bij opgewekt
naar beneden, „kom je niet nog even
boven?"
„Neen, vader, 't is al zoo laat."
„Joyce heeft bitter zitten schreien,
dwaas kind dat ze is."
„Zegt u haar, dat ik er absoluut
niet ongelukkig over b«D. Goeden
nacht I" riep John terug.
iWordt vervolgd).