HELDERSCHECOURANT
TUIN-CONCERT
OE OORLOG.
Hotel „BELLEVUE".
ZONDAG a.s.
No. 4976
DONDERDAG 22 AUGUSTUS 1918
46a JAARGANG
Uitgeven C. DB BOER Jr., Beider. - Oplaag 6800 m. - Abonnementsprijs in de atad f 1.per poet 11.25, Buitenland <2.26. Losee ex. 8 eent. - Adwerteotlëo per regel 10 eent -f 20 oorloggtoealag.
DE WEEK.
20 Augustus,
Ruim anderhalve maand geladen
ie uan mgr. dr. Nolena door de Ko
ningin opdracht verleend tot Kabi
netsformatie. In den loop dier zea k
zeven wsken hebben de meeat-uit-
■onlooponde geruchten geioopen om-
tront dan tn wachten uitslag van de
pogingen, door don bekwamen, door
tastenden leider van de Katbolieko
Ksraer-club in 't werk getteld om te
voldoen aan de opdracht der Kroon.
Een dor laatste „ondits" waa, dat
da „mannetjes" reeds gevonden wa
ren - men herinnert zich het laatje
van den heer Arta, in de „Tilburgache
Ct.", waarvan door Het Volk" werd
gazogd, dat 't „uit do lucht gegre
pen waa" maar dat de oorzaak der
vertraging moest gezocht worden in
d« moeilijkheid om 't tan aanzien
van bet Regeeringa-programma eena
te worden. Maar voegde men er
aan too een Rschta Kabinet zou
komen. Bkt atond muur- en rotsvast.
Vervolgens kregen wfl da tijding, dat
jbr. mr. O. van Niapen tot Savonaer,
onze gezant bij den H.Stoel, inder
daad in het vaderland waa aange
komen, zijn opwachting btj miniater
Loudon bad gemaakt en door H.M.
ten Paleiza te 'a Gravenhxge waa
ontvangen. Hat „gerucht", dat in
de jongste weken zóóveel op zijn
geweten beeft I wilde nu, dat de
lieer Van Niapen bestemd was om
de portefeuille van Buitcnl. Zaken
te aanvaarden, alsook het voorzitter
schap in den nieuwen Raad van
ministers te vervullen. Van andere
zijde werd ongeveer tegelijkertijd
verzekerd, dat de onlangs banoamde
Commissaris der Koningin In Lim
burg, jhr. mr. Charles Ruyt da Baa
ien brofck, was aangezocht premier
te worden, met de portefeuille van
Ëmnenlandache Zaken. Tusschen „de
dropje* door" werd gezinspeeld op
du mogelijkheid, dat dr. Nolene toch
in bet Kabinet zitting zou nemen,
als minister zonder portefeuille. En
thaus krijgen we bet bericht uit
offleieuae bron onder da oogea,
dat da hoor Nolene aan de Koningin
verzocht hoeft, van zijn opdracht tot
Kabinets formatie te wordenontbeven.
Eo erbij wordt gemeld, dat de hoog
bejaarde leider van de cbr. historische
partij, 'e Savornin Lobman, door
H.M. op Het Loo in. gehoor ia ont
vangen.
Me tijd dringt. Nog slechts een
kleine maand scheidt ons van het
oogenbllk, dat het hoofd van het
Kabinet, gelijk gebruikelijk is, namens
de Koningin de tegenwoordige zitting
der Staton Generaal zal hebben te
sluiten, terwijl drie dagen later, op
Dinsdag 17 September a.s., da zit
ting 1918—'19 zal worden geopend...
De ontworpen van de Staatebsgrooting
1919 hebben den Raad van State
reedt sinds enkele dagen bereikt.
Wat moet uit de „comedy of errora",
waarin wij nu leven, voortkomen?
Weer denk ik aan do geruchten
omtrent een# te wachten reconstruc
tie van het Kabinet Cort v. d. Linden
en van die omtrent de vorming van
een .nationaal Kabinet"Se 3de
Juli 1918 heeft ona een Tweede
Kamer geschonken, die feitelijk aan
geen enkel ministerie waarborgen
geeft voor een ietwat langdurig be
staan. Men herinnert zich de voor
spelling, begin Juli gedaan, dat de
kiezers wter betrekkelijk spoedig
nadat de stemplicht hen had opge
roepen, genoodzaakt zonden zijn,
wederom ter Stembus op t# gaan.
Zooala de zaken nu staan, heeft 't
ar inderdaad iets van, of 't dien kant,
uit zal kunnan gaan IMaar intua
achen heeft de stagnatie een zeer
bedenkelijke zijde. Er ia onzekerheid,
stremming In het bestier der hoog
ste, gewichtigste belangen van ons
volk in crisis-tijd. En juist nu, ter
wijl we zijn gekomen bijna op de
kentering tusschen zomer en najaar,—
ia zóó dringend noodig vastheid van
beleideen stevige, krachtige hand,
die de uitermate moeilijke situatie
weet te behecrachen I
Het schrijven, door den burge
meester van Rotterdam onlangs tot
minister Poathuma gericht, en waarin
de heer Zimmerman zijn „ontstem-
ming en onverholen afkeuring" te
kennen gaf over „vrijwel het geheele
compiex maatregelen, van regeenoga-
zijde getroffen, tonaanzien van de
belangrijkste voedingsmiddelen voor
hst volk, de aardappelen, het vet,
Je suiker en de melk", heeft Z.Exc.
van Landbouw gebracht tot-een even
scherp als uitvoerig antwoord aan
den Rotterdamschen burgervader.
Men zou kunnen zeggen, dat dit
ministerieel schrijven zooongeveer
de plaats inneemt van wat de heer
Poathuma ware thana deTwaade
Kamer bijeen zou geantwoord
hebben op een interpellatie, welke
dan zeker- over de levenamiddelen-
voorztening tot hem zou ztyn gericht.
HiJ verwijt burgemeester Zimmerman,
dat deze zich „de redeneering van de
groote maaea, die niet Liter weet noch
weten kan, tot de (z|Jne) maakt". En
voorts w^et de miniater van Land
bouw er op, hoe „Indien iets, dan
juiet de wetenach&p van de aanwezig
heid van het g«mia aan overeen
stemming tuaachen de vertegenwoor
digers der overheid", van „heil-
loozen invloed most zijn op de stem
ming der bevolking, en er méér dan
eenige andara factor toe zal kunnen
bijdragen, dat die stemming zich zal
uiten op «en wijza, dia ook. u'ontoe
laatbaar acht"Ba miqiater ver
dedigt, verduidelijkt dan z{jn beleid.
En zeker zal voor dengeen, die onbe
vangen, ernstig met aandacht kennia
ueemt van hat schrijven das bewind-
mans, veel van wat hem tot nu toe
duister, onbegrijpelijk scheen, «eniger
mate verklaard worden. En bovenal
zal ieder den indruk moeten krijgen,
dat de taak, nu op onze aan betbe
wind zijnde mannen ruitend, bij voort
dnrlng zwaarder wordt. Bat het vinden
van „gegadigden", tevens geachlkten,
speciaal voor de portefeuilles van
Financiën en van Crisis zaken thana
niet gemakkelijk ia: wij kunnen 't
ona toch wal zear levendig voor
stellen.
Intusachen worden de tij don voor zeer
velen van one al-moeialper. Do aan
voer van kolen uit Duitscbland blijft
voorloopig vijftig wagons per etmaal,,
en dat mag 'zeker arof tot blijdschap
guven. Maar naargelang «Ie kabinets
crisis duurt, wordt het tijdstip, waarop
w\j met de oorlogvoerenden dcfini
tiove oeconomische regelingen zullen
kunnen treffen, al-meer naar de tos
komst verschoven. Zoodat alles feite-
lijk op losse schrooven staatBit
Bureau voor medodeelingen inzake
de voedselvoorzioning heeft paa ver
duidelijkt, dat ook al krijgen wjj de
100.000 ton graan uit Amerika binnen
en de ervaring van den jongsten
tijd rechtvaardigt eenig vertrouwen
daarop nog van broodrantsoen-
verbooging gaon aprako zal kunnen
zijn.
't Groote geluk ia, dat wij nu „dan
overgang op onzen nieuwen oogst
zonder schokken" zullen kunnen
doorloven. Terwij! mon nog bstrek
kelfik kort geleden mat zeer groote
bezorgdheid dien „overgaDg" tege
moet zag. Het Bureau heeft nadruk
kelijk gelogenstraft, dat van den
komenden oogst 20 tot 80 pCt. voor
uitvoer zou bestemd zijn. Graan is
niet uitgevoerd, werd van die
zijde van het „Hbl." verzekerd
en wordt niet uitgevoerd. Ea ook
van andere levensmiddelen wordt
thans alleen hij noodzakelijkheid ale
ruilobject giéxporteerd. 't Is wel
zeer noodig, dat dergelijke, uitoflici-
esle bron komende mededelingen in
heel ruimen kring verspreid worden.
Zjj kunnen alc „tegengif" dienen,
nadat allerlei ongelukt profeten, hun
best hadden gedaan om in deze tijden
het volksgemoed te prikkelen door
op verzinsel of verdachtmaking ge
baseerde praatjes. Be kamp tegen
deze vijanden van het algemeen be
lang ia zeker niet de gemakkelijkste.
't Is niet noodig, niet wenscbelijk
ook in dezen tijd; terwijl wij ons
hebben voor te bereiden op de moge
lijkheid van nog veel grooter ont
bering; het steeds meer onbereik
baar worden van allerlei noodige
dingen voor de kleinere beurzen,
«au ongemotiveerd optimisme aan
to wakkeren, maar het alarmisme,
In bondgenootschap met opzettelijk
vertroebelen van de openbare mee
ning, ze zQq nog duizendmaal
erger.
Be n'euwe toestand, tu'schtn de
Vereenigde Staten en ons Iodifl ont
staan, waardoor de twee mlllioen ton
suiker \an den IadUchtu oogat 1918
door de veertigNede'Undscbestoom
schepen, th&ns in Indische havens
vertoevend, zullen vervoerd wordan
terwijl Uncle Sam, de g.oote auiker-
consument, een groot deel van den
voorraad wil hebbenzij geeft ver
ruiming in den toestand. Maakt eind
aan eene situatie, die wezenlijk on
houdbaar was.
e krachtig energieke wijze waarop
thana het werk der drsadlonze ver
binding met onze Oost, op uitgaaf
vau vijf millioen voorloopig geschat
en die den afstand van 11,000 K.M.
tusschen het Javaanscbe Bando?ug
en den 210 M. hoogon opvangtoren
te Koolberg, bij Apeldoorn, most
jOverbruggen" wordt aangevat, is
êsn sympathiek teeken van .durf".
Tavaua van bet allergrootste belang
voor de communicatie tuaachen Moe
derland en insulinde, nu vau zoo
grooto bataekenis.
In den heel laten avond van zijn
ministerieel leven heeft minister
Pleyle nog gelegenheid gehad do
Kroon voor te atellen, generaal Swart
te benoemen tot vico president van
den Raad van Nederl. Indtö. Een
besluit, dat door allen, die de toe
standen in de Oost goed en van-nabij
kennen, met warme instemming ia
begroet. Ook als het begin van een
nieuwe aöra in de bestuura opvattin-
gen bij het centraal bestier in onzs
Oost. Men kan zonder overdrijving
zeggen, dat de regeeringa-taak zoowel
in Ben Haag ala te Buitenzorg thana
mat den dag zwaarder wordt. Ba
criminaliteit neomt voortdurend en
met r&asche scbjeden toe. Met de
talloozo inbraken, diefstallen enz.
wordsn nu ds aanrandingen op klaar-
lichten dag „made" ondsr het boeven-
gilde. Be urgentio van maatregelen
tot het opbergen van de hordsn, ben
den misdadigers, voor wie geen plaats
in de gevangenissen kan worden
gevonden, geeft ieder toe. Middelen
tot u verbetering, waaronder ook
reorganisatie, versterking van het
personeel der mannen, die voor de
publieke veiligheid hebbeu te waken—
worden aan de hand gedaan. Maar
ook hier werkt de toestand van
onzekerheid, door de Kabinetscrisis
In hat le?en geroepen, stremmend 1...
Sommigen hebben in de geheimzin
nige dreunicgen, schokken, in den
avond van 14 Augustus j.1. op ver
schillende plaatsen gevoeld, een „mis-
lick tsecken" gezien. Het Kod. Mete
orologisch Isstiiuut verduidelijkte dat
men bier te doen heeft met de ge
volgen van een gewoldige ontplof
fing. Maar zulke' verklaring is den
liefhebbers «n -stera van al wat naar
aupra-naturallstischa dingen zweemt,
al te eenvoudig.
Toch ia 't ln deze dagen zoo drln-
gend noodig, ook, dat wy ons hoofd
koel en beraden trachten te bsuden.
In bet schrijven van minister Poat
huma, aan burgsmeeestar Zimmer
man gericht, wordt voorspeld dat
„deze en de eerstkomende maanden
noodwendig tijden van groote ont
bering moeten zijn, waarin elke
overheid schier machteloos staat;
dat bet ondoenlijk is het komendo
leed van de bevolking af te wendon,
doch ten hoogste een en sndor tot
verzachting kan worden verricht".
Bit is een sombere profetie, maar
zQ berust op waarneming van feiten
en toestanden. Zij moet er ons allen
toe brengen om met kalmte van
oordeel, met billijke kritiek, leder 't
ztjne bij te brengen tot het helpen
dragen der zware offers, nu van ons
gevorderd. Anders komen we cr stel
lig niet t
Me. Antonio.
Oi groote slag in Frankrijk.
Parijs, 20 Augustus. Officieel mid-
dagbericht: Wisseling van geschut
vuur in da streek van Lassigcy en
Bresllncourt.
Tusschen Oise en Aisne hebben
ds Franschen 's avonds bet dorp Tas
sen» ten N.W. van Morsains bezet.
Eau Buitsche overval ten W. van
Maisont-dv-Champagn» is doodge-
loopen.
Overal elders verliep de nacht ba
daard.
Parijs, 20 Augustus. Officieel avond-
bsricht: Ten Z. van de Avrt hebben
do Franschen Beuvraignos na een
hardnakkig gevecht vermeestetd. Bij
bun vooruitgang vs.n gisteren tua
achen Matz en Oise hobbtn do Fran
schen 500 gevangenen gemaakt.
Bsoosten de Oise vielen de
Fransche troepen vanoch
tend de Duitschelinies op
en front van 25 K.M., onge
veer van de streek van Ballly af
tot aan de Aisne, aan.
Ondanks den togenstand der Buit-
schers hebben de Franschen op hun
linkervlougel den zuidelijken zoom
van het bosch van Ourscamps als
mede den naasten omtrek van Car-
lepont en van Cainnes bereikt.
Ia het centrum bemachtigden de
Franschen Lombray en Bléraucour-
delle en kregen ze voet op de hoog
vlakte ten N. van Vaasena. Op den
rechtervleugel vielen de Franechsn
de dorpen Vézaponin, Tartiers, Cnisy-
en Almont en Osly Courtll in banden.
Be Franschen hebben over geheel
bst aanvalsfront een gemiddelden
vooruitgang van vier K.M. gemaakt
en meor dan 8000 vijanden gevangen
genomen. Het aantal gevangenen,
door de Frawecben sinds 18 dazer
tusschen Oiae en Aisne genomen,
gaat den 10,000 te boven.
Berlijn, 20 Augustus. Officieel avond-
bericht iTusachenOiseenAis
n« ia vandaag de sinds eeciga dagen
veiwachto, 18 en 19 dezer door for
sche aanvallen ingeleide, hernieuwde
doorbraakpoging derFran-
chen begonnen. Na verbitter
den strijd werd de eerste stormloop
des vijauds in onze ge vechtstellin
gen gebroken.
Londen., 20 Aug. Reuter verneemt
dat het 10« leger van generaal Mangin
hedenochtend een nieuwen aanval
heeft ondernomen tusechen do Oise
en de Aisne over een front van tien
mijlen, Be vooruitgang badraagt oen
maximum-diepte vun twee mijlen, Tot
dusver zijn 500 gevangenen geteld.
De vooruitgang strekt zich uit langs
het hooggelegen te: rein, dat de Fran
schen op het einde der vorig® week
hebbeu vermeesterd.
Deze flankbeweging zou de Buit-
achera kunnen dwingen van den
Cbomin des Barnes terug le trekken.
Londen, 20 Aug. Reuter verneemt,
dat Mangin'a leger Cuti en Vézaponin
beeft genomen en vandaag tusschen
zevenen en drieön 2800 gevangenen
beeft gemaakt. Cs vooruitgang van
vandaag bedraagt btj zijn grootste
diepte, en wel bij Cute, drie mijl,
waardoor het front b|J deze beweging
in het gehsel vijf mijl vooruit ia
gekomen wat de maximum-diepte
aangaat. Be bodem is erg lastig te
begaan. Be Franschen at aan op het
plateau beoosten Tartiers en rukken
in de richting van Comelln op. Be
Buitcchera verzetten zich met hand
en tand bij heuvel 160, oostelijk van
Meanil. Hat bericht der Buitschorn
over ontzaglijke verliezen der gealli
eerden mitsen allen grond.
Parijs, 20 Aug. De soldaten der
geallieerden behalen succes op succes.
Zij vorderen met de vermecitering
van de stelling van Lassigcy, welke
t>.n dar sleutels vormt van de Somma-
linies. Het ging niet om de verovering
van Laasigny sn het Ievsren van een
grootvnsi&g, doch ora «en offmeieve
taktiek op de defonsiavo taktiek der
Buitschers toe to passen. Geen aan
eengesloten Unie, geen troepenmassa,
doch bastion» van tegenstand, voorzien
met machinegeweren. Hot terrein is
niet geschikt voor zulk een oorlog,
daarom eischt de vermeestering van
Lassigny zoo voel dagen. Lasaigny,
dat heden van het Zuiden en Noorden
uit is omklemd, is onhoudbaar voor
den vijand. Ds vorovering van Tres-
nières, dat ten Noorden aan dsn we?
naar Roye ligt en bezuiden aan het
bosch van Thieesoourt grenst, vol
tooit de schitterende voorzichtige
krijgsverrichting van de Fransche
legeraanvoering.
Be Franschen hsbboD, gelijk te
verwachten was, op het beole slag
front bezuiden Roye bun aanvallen
met de grootste kracht hervat. Gaat
men omtrent het resultaat van dis
aanvallen het Buitsche stafbericht na,
dan vindt men alleen van mislukte
pogingen gewag gemaakt: alle aan
vallen wei den afgewezen. Toch is dat
bericht te lijmen met het Fransche,
dat van tamelijken vooruitgang op
bijna alle punten spreekt. Want wel
mislnkten, volgens Berlijn, dan alle
aanvallen des vijands, maar dat ge
beurde eonigo kilometers achteruit,
•e plaatsen in het Buitsche bericht
komen met die in het Fransche
overeen. Eu zoo bevestigt dan toch
het Buitsche hoofdkwartier het Pa-
rjjtche bericht. Be Franschen hebben
hun linie van Beuvrcigncs af tot aan
gene zijde van de Oise toe overal
«enige kilometers vooruitgebracht en
bet gevolg daarvan is, dat Roye thana
vooruitsteekt als een hoofd in de
branding, en ook van bet Zuidtn
wordt bedreigd. Een Britsch bericht
wil ook al weten, dat de geal
lieerden het atation van Royi, dat
aan den Noordwestkant een kwar
tiertje buiten het siadji ligt, hebben
vermeesterd, maar dat is nog niet
officieel bevostigd.
Maar in alle geval hebben do
Franschen ten Zuiden van R^-ye den
cirkel om die stad merkbaar ver
nauwd, want buu aanvallen zUn
„afgeslagen" in Fresniè.-os en Crapeau-
mesnil. Be aanval recht voor Lassigny
is alzoo dicht bij die stad afgeslagen,
dat nog zoo'n afgeslagen aanval haar
in haudsn van de Franschen zal
brengen, en tustcben dat stadj» en
do Oiso zijn de Bultschers mede, al
afslaanderwlja, over een strook van
eenige kilometers achteruit gigaan.
la Buitschers meidon niet dat zij ook
links van da Oise aan het afslaan van
aanvallen zjjn geweeat, ofxehoon zij
ook daar over een breed froat, zij het
niet diep, achteruitgeJrongon zUu.
Toch, zooals aan den cenen kant
Berlijn door het noemen van
plaat am Parijs gelijk geeft, ala dit
vorderingen opgesfc, zoo geeft ook
Parij» weer tot zekere grenx aan
Berlijn -gelijk, *a wel door het noemen,
van bet aantal gevangenen. Bat be
draagt maar enkele duizenden, en dat
bewijst bij een aanval op zulk een
bultorege woon breed front, dat er inder
daad een uiterst hardnekklgen tegen
stand is geboden. Van een gemakkelijk
succes is dan ook stellig evenmin
sprake als van een vlucht van den
tegenstander. Be Buitschors geven
het terrein niet anders dau voet voor
voet prijs en laten «r zoo hoog mo
gelijk voor betalen. Inderdaad hebben
wij met een voortzetting van den bier
in deze streken hervatte steliingstrljd
te doen, terwijl het succes van do
aanvallers eerst volledig zou kunnen
worden genoemd, als bst juist aan
dien nieuwen stellingstriji een eind®
had gemaakt. Ook al komen de
Franechnn op deze manier telkens een
eindwoegs vooruit, als het op deze
manier moet blijven gaan, ken daar
voor hen geen beslissende overwinning
uit voortkomen. Van d*z« opvattin?
gaan d« Buitschers natuurlijk uit. als
z]j het terreinvorlies niet tellen. Masr
ala z(j nu op die mauier toch plaatsen
ala Chaulnes en Roye zullen verliezsn,
dan valt nog tf te wachten of zij van
van hun kant de methode van ds
verdediging voet voor voet kunnen
voortzetten. N. Rolt. Crt.
Uit Rusland.
Hun* Vorst schrijft in hot Borliner
Tttgebl. over de stemming in Moskou.
Een sombere, ongezonde spanning
heelt zich van de bevolking mrestor
gemaakt, zegt hQ?9iff he<'r*chtncle
gebrek aan voedsel is daar tr hoofd
zaak de acbuld van. Aileou brood,
dat van overheidswego wordt gedis
tribueerd is tegen eau behoorlijken
prijs (9 krijgen, maar het rantsoen
is vee! te gering 1/, Russisch
pond por dag. O/erigoti» kan men
slechts op achterbaksche wijze en
tcgea fabelachtige prijzen aan levens
middelen komen. Tarwe kost bijv. 800
a 400 roebel per, pond (16 K.G.), sui
ker 20 tot 25 roebel. In de enkele
eethuizen, dio nog open zjjn, betaalt
men voer een middagmaal 70 80
roebel.
Het geld heeft alle waard» verloren-;
eon roebel is niet mier waard dan
vroeger een kopeke.
Be sovjètregeering treft, raar ver
luidt, omvangrijke maatregelen om
hongeroproeren, die te morgen of te
avond wel moeten uitbr«ken, te on
derdrukken. Zij wantrouwt voorna
melijk bot oude officierscorps, dat
van oen oproer gebruik zou kunne o
maken om haar ten val te brengen.
Ztj heaft dan ook alle officieren van
Moscou on St. Petorsburg gedwongen
zich te laten inschrijven en van die
gelegenheid gebruik gemaakt om
enkvlo duizenden gevangen te nemen.
Militair varval la Oostenrijk.
Men schrijft uit Zflrlch dd. 15 Aug.
aan bst „Hlbld.":
Uit Oostenrijk komen allerlei zon
derlinge berichten over militaire ban
deloosheid.
Iu de „Grazer Post" van 27 Juli
bericht de stationchef van Agram,
dat er geen dag voorbijgaat, dat er
door zwervende militaire benden nlrfc
op de treinen geschoten wordt. In
do laatste dagen werden op één en
kelen trein mear dan honderd schoten
gelost. Andere bladen berichten van
elders dergelijke (evalleD.
Wel heel brutaal la echter een
stukje, waarvan de „Tagespost" van
22 Juli vertelt. Men verwachtte in
Laibach den terugkeer van 500 sol-
dateu uit Italiaaniche gevangenschap.
Be burgerlijke bevolking bracht wat
klearen en voedsel bijeen, om die
onder de terugkeerendo soldaten te
verdeelea. Onverwachts verscheen
echter een officier met een peloton
soldaten, die do biscbikbare voorraden
voor hot reguliere leger kwam op-
eischen. Be burgemorster van Laibach
gaf onmfddellijk alles af. Later bleek,
dat bij het slachtoffer geworden was
van een stroopende bende deserteurs.
BINNENLAND.
Da ovaraaakomst tusschan Nad.-
ladlë en da Var. 8taten.
Ia wel ingelichte kringen te 's Gra-
venbage heeft men bet bericht
treffende het afsluiten eener versche
ping!- en leeninrsovereankomst tus
schen de Ver. Staten en Ned.-Indie
met eenige reserve ontvangen. Men
ziet zich, door gebrek aan inlichtin
gen omtrent den toestand in de ko
loniën en nopens de bijzonderheden
der overeenkomst, genoopt, een oor
deel over de vooruitzichten, die zij
opent, op te schorten. Vooralsnog
meent meu, dat de medsdeelingeo
betredende de regeling nóch volledig,
nbch volkomen juist kunnsn zjjn.
bij gunstig weder
van 8.30 tot 10.30 uur.
Laderschaarschta.
Hst ltdergebrek neemt toe, zegt
„Be Lederinduitrie". Nu zou productie-
vermoerdering kunnen plaats hebben
door het meer benutten van eiken
schors (de schorsoogst is echter zeor
tegengevallen-, het gebruik van ander»
looimaterialen (cbroomzouten en uit
breiding vaa de extract fabricage. W*t
dit laatste betreft, de «xtractfabriok
der firma Wichsrsen te Steenwijk
zal belangrijk vergroot wordeD, zoo
dat misschien do vacho fabrikanten
bun bedrijf op bescheiden wijze kun
nen hervatten.
In alle geval zal deze ieerproductle
en vooral do vlugge fabricage - want
die volgens de thans geheel oudcr-
wetiche methode duurtonmentchelijk
langer weer wat vermeordereo.
Mot ingang van 23 Juli is de levering
van distributieleer stopgezet. Hieruit
behoeft meu niet de gevolgtrekking
te maken, dat er geen distributieleer
meer is. 't Is meer een voorzorgs
maatregel en met het natte en koude
seizoen zal de distributie wel weer
beginnen.
Maar wö meenen, dat het verbod
inzaka aflevering van distributieleer
als voorbode te moeten beschouwon
als maatregelen voor hot andere leer.
Bat het er met den zoolleer voorraad
niet zoo rooskleurig voorstaat ia at
te leiden uit bet feit, dat er door het
R. B. L. tal van consentou voor zool
leer, vooral vacho leor, ingehouden
worden.
Be leerhandel kan op deze wijze
zjjn zaken wel sluitengeen distri
butieleer meer en geen z.g. „vrij"
zoolleer meor, bohalvo misechien wat.
afval, lulebanen en dergelijke. Hij
moot nu den naam op zljo bordje
maar laten voranderen in „hout- en
rufebsrhandelaar". Waut daar gaat
bet nu inderdaal naar toe.
Ds A. S. S.-sigaar.
Be A. S. S., de Algeme®ne Sigaren
syndicsatssigaar, zal eerlang in .den
handel komen. Be juiete datum is
nog niet aan te gaven. Woensdag
zou de termijn sluiten, waarin de
sigarenexporteurs zich btj het Alge
meen SigareDsyLdicaat konden aan
sluiten waarschijnlijk zal ook n&
Woensdag nog cenigen t(jd gelegen
heid zijn, zich in hot rogiator te laten
inschrijven.
Ba A S. S. zal aan bot Sigareo-
syadicaat moeten worden goleverd
tegen f38 per mille. Voor admiDi-
stratiokosten wordt f 2 per 1000 op
den prijs gelogd, de winkelier krijgt
de sigaar voor 140 per duizend en
moet haar tegen vfif cent per stuk
aan zijn klanton verkoopen aan
ledaren vasten klant niet meer dan
drie per dag.
Ds A. S. S., we werden in do
gelegenheid gesteld haar te probceren,
is een uitstekende sigaar, zonder
punt. Surrogaten mogen er niet in
worden verwerkt, ze wordt vervaar
digd van zuivere tabak en beoft een
veel hoogere w&arde dan waarvoor
ze in den winkel zal worden verkocht.
Be sigarenexporteurs worden ver
plicht de helft Üer boeveelheid, die
zij exporteoren, aan het Syndicaat
in A. S.-slgaren te loveren. ZQ kunnen
alioon uitvoeren, als zjj zich bij hei
Algsmeau S gareneyndicaat hobien
aangesloten, mogen dan hoogstens
één darde exportoersn van hun ge
hoele capaciteit en moeten dan uit
den overigen voorraad 1/6 aan goed
koope sigaren inbrengen.
Onder ds ruim tweeduizend sigaren
fabrikanten produceeren nauwelijks
driehonderd voor export. Be overigen
werken enkel voor de binuenlandsche
markt en vervaardigen óók A. S.-
sigaren, zonder eenige verplichting
van levering aan het syndicaat.
Reeds nu worden door exporteurs,
die belangrijke orders uit bet buiten
land hebben, welke zij zoo spoedig
mogelijk willon uitvosren zonder over
het veroischte quantum A. S.-slgaren
te beschikken, deze sigaren gekocht
tegen f90, f 100, ja zelfe voor den
prije van f 110. Bat is niet boven da
werkelijke waarde, doch het verlies
der exporteurs aan deze gosdkoope
sigaar, wordt op den toegestanen
export gevonden.
V isicherljbanoadighaden,
Het Bureau voor Madedeelin?6n in
zake de Voedselvoorziening meldt
Het Rtjkskantoor voor visscherlj-
becoodigdheden beeft aan de inge
schreven handelaars en visscherlj
vereenigingen bekend gemaakt, dat
tengevolge van de geringe hoeveelhoid
katoenen garens, welke thans nog
voor da visscherlj beechikbaar is, de
aflevering aan de bandelaars van de
reeds goedgekeurde bsstsllingen voor
de maanden Juli en Augustus eenige
vertraging ondervindt. Baarom werd
bet noodig geoordeeld, h»t tijdstip,
waarop alle tot dusverre besteld®
katoen door de vlt»cbers afgenomen
moet zijn, uit te stellen en dit thans
te bepalen op 29 Ssptember in plaats
van 1 Septomber a.s.
In verband hiermede kan deze
maand geen gelegenheid gtgsven
worden bestelliisten in te zenden
voor Srptember en October.
Intuaschen wordt met do betrokken
autoriteiten onderhandeld over de
toewijzing van nieuwe partijen garens
voor d« visscherlj, zoodat zeer waar-
scbtjDitjk einde September weder
katoen besteld zal kunnen worden
voor een volgend tijdvak.
Mocht evenwel voor dringende g®
vallen in Ssptember nog katoen noodig
zijn voor de vlsschers, dau kunnen
dez? door middel van hun handelaar
of vereenigirg hiervan kennis gaven
aau hat R. K. V. Zoo spoedig moge
lijk zal dan, voor zoover de beschik
bare voorraad garens dit toelast, aan
de aanvrage voldaan worden.
Koffl®.
Be partij kolfia uit de opgevorderdo
schapen Lombok en Th al ia die per
Rijnstroom van Londen te Amsterdam
is aangekomen, b:staat uttongeveer
8000 baleD.
Hoteldieven.
Nadat twee personen in Hotel St.
Jan aan den Jansweg te Haarlem
geslapen hadden, werden uit hun
kamers en uit e»n aangrenzende
kamer drie wollen dekens en een
laken vermist, alias zoo goed als
nieuw. Hun bagage had uit twee
koffers bestaan. Eenige dagen later
hield de politie twee mannen aan, die
in Hotel Funckler in de Kruistraat
gelogeerd hadden. ZU beantwoordden
aan het signalement, dat van de ver
dachten gegeven was door den hotel
houder van St. Jan. Be aangehoudenen
waren in het bezit van ledige koffers.
ZQ gaven op diamantbewerkers te
Amsterdam te zijn. Be eerste bekende
den diefetal in Hotel St. Jan gepleigd te
hebben, met oen derdsn Amsterdam
mer, doch nu in Zseland in garnizoen.
Bozo had de gestolen voorwerpen al
te Amsterdam verkocht. Hij bekends
verder, afzonderlijk of te zamen met
twee andere Amsterdammers ver
schillende hoteldiefatallen gepleegd te
hebben te Amsterdam en te Utrecht.
Ook dealde bij mede, dat hijzelf en
da tweada aangehoudene deserteurs
zijn. Ba aangehoudenen zijn ter
beschikking gesteld van den hoofd
commissaris te Amsterdam.
Vardroflka*.
Maandag zijn twee dames te Ame
land bij het zwemmen door den
vloedstroom meegesleurd. Onmiddel
lijk begaven zich eenige aan het
•trand aanwezige heeren te water.
Een der damee, mejuffrouw B. V.,
uit Groningen, werd bewueteloos aau
wal gebracht. Bij de andere, mejuffr.
S. S., uit Groningen, waren de le
vensgeesten al geweken.
Moordaanslag an poglag tot
zolfmoord.
Zaterdagavond ruim 7 uur heeft
op den B&zeldijk onder Meerkerk bij
Gorincbem, een moordaanslag plaats
gevonden. Een jonge man, afkomstig
uit Meerkerk, werkzaam op do secre
tarie» te Geldermaleem, loste, onder
het uitroepon „Nou moet je kapot",
met «en revolver «entweetal schoten
op zijn meisje, en richtte daarna het
wapen tegen zichzelf. Hoewel de
schoten in de onmiddellijke nabijheid
van hot meieje gelust werden, z|jn
de resultaten voor het slachtoffer
niet noodlottig geweest. Eén kogel
is in hat voorhoofd gedrongen,
doch met slechts geringe kracht,
zoodat het projectiel betrekkelijk
weinig letsel toebracht. Het kon
echter niet direct verwijderd worden.
tweede kogel schoot afgestuit te
zijn. .j-,
Be dader schoot zichzelf in den
mond, maar ook bier miste de kogel
uitwerking door gering lndrlnglngs-
vermogen, zoodat de jonge man
Maandag voor den officier van justitie
te Bordrecbt geleid kon worden.
Welke de beweegredenen tot dezen
aanslag en poging tot zelfmoord zijn
geweest ie niet bekend. Be dader
weigert elke inlichting en wensebt
geen enkel motief op te noemen
waarom hij tot deze daad overging.
(„Dord. Ct.")
BUITENLAND.
D® suiker in Frankrijk.
Te Parijs is een meisje van twintig
jaar, dat bedient in het restaurant
van baar moeder, veroordeeld tot 100
frank boete, omdat zij aan twee b«
zoekers van bot restaurant in plaats
van saccbarine, klontjes suiker io
de koffis gegeven had. Be saccbarine
in bet restaurant, zoo is voor den
Parijscben rechtsr gebleken, was op
«n in afwachting van de nieuwe
zending had het meisje uit dsn sui
kerpot van haar moeder twse stuk
jes suiker genomen om in hat kopje
Koffie van twee bezoekers ts doen.
Zij overtrad daarmede artikel 10,
4 van het ministerieels besluit van
12 Februari 1918. Hot meisje hseft
ter terechtzitting geztgd niets af t«
weten van het bestaan vaD artikel
10, 4 van het besluit van 12 Fe
bruari 1918. U dient dat wel te weten,
heeft de rechter geantwoord en de
rechtbank sprak «en veroordeeling uit.
Honderd frank voor twee stukjes
suiker.
Het leven is duur.
De koning van Bulgarije
stervende
Madrid, 20 Augustus. Volgana de
Libcral ligt de koning van Bulgarije
te Frankfort op sterven.
(Fsrdlnand van Bulgarije, die, naar
men weet, wegens een ernstige
ongesteldheid onlangs te Naubeim is
aangekomen, Is 57 jaar oud.)
D® KabiHitscriilf.
Aan jhr. de Savornin Lohman,
minister van Staat, ia door H. M. de
Koningin een ultnoodiging gericht om
zich met de samenstelling van een
kabinet te willen belasten. Bsze heelt
echter, na door H. M. in audiöntie te
zijn ontvangen, gemeend wegens
hoogen leeftfjd in bet te vormen
kabinet geen zitting te mogen namen
en dienUn gevolge de hem gedan®
opdracht niet te mogen aanvaarden.
H. M. de Koningin heeft Blnsdag-
middag den beer H. ColQn, lid der
Eerste Kamer, ond Minister van Oor
log, in audiëntie ontvangen.
„Be Risidentiebode" (r.-k.) gelooft,
dat zeer velen met haar de ontheffing
van de opdracht aan dr. Noiens
zullen betreuren, en acbönt de vor
ming van een rechtsch kabinet niet
meer waarschijnlijk te ach'.on, aan
gezien bet blad veronderstelde, dat
de heer de Savornin Lohman - die
sedert voor de opdracht hnefc bedankt
een nationaal kabinet zou samen
stellen.
„Het Huisgezin" (r.-k.):
Hst kan zijn, dat de heer Nolene
in zijn opzet niet is geslaagd sn dat
dus een heel nieuw man met de
vorming van een ministerie, van eon
andere samenstelling dan dr. Nolena
zich die gedacht had, wordt belast.
Maar bet kan óók zijn en deze
veronderstelling lijkt ons voorshands
waarschijnlijker dat dr. Noiens
met zijn taak is gereod gtkomen,
dat hij omtrent de ksuze der mannen
voor de verscbillendo portefeuilles
en omtrent de samenstelling van het
regeeringsprogram naar wensch is
geslaagddat hij hiermee, indien bjj,
zooala reeds van den aanvang ver
luidde, niet persoonlijk in bet kabinet
wcnscht zitting te nemen, zjjn taak
ten einde gebracht acht, het resul
taat zijner bemoeiingen aan Hare
Majesteit hoeft medegedeeld on doze
nu den aangewezen premier do defi
nitieve opdracht tot kabinetsformatie
zal verleenen.
Het blad verwacht overigens nog
altijd, dat de beer van Nispen tot
Sevenaer of de heer Ruys de Bee-
renbroeck als leider van hette vormen
ministerie zullen optreden. Spoadiga
vervanging van het aftredend kabinet,
door een nieuw ministerie acht het
in bet belang van het land.
„Be Stichtache Ct." (a.-r.) meent
met alle respect voor zijn grooto
bekwaamheden - dat „de heer Noiens
niet de rechte man is geweest om
ala formateur op te treden".
Er mogen zich moeilijkheden b|j
de samenstelling van het Kabinet
hebben voorgedaan - die moeilijk
heden moeten dan toch reed» voor
lang aan den heer Nolene bekend
zijn geweeat. En veeleer had bij dus
mosten inzien, dat die moeilijkheden
voor hem onoverkomelijk waren.
W« willen niet meedoen 'aan de
de veronderstelling, dat de beer Noiens
ook ditmaal te veel naar linke heeft
gezien. Maar wel zeer stellig spreken
we ons leedwezen uit, dat de heer
Noiens zoo lang gewacht heeft, met
aan H. M. de Koningin te verzoeken,
ontheven t# worden van d® opdracht
om ®en Ministerie t® vormen. Zulka
had hij niet na zooveel weken moeten
doen!
We hopen, dat onze Koningin
spoedig een ander staatsman zal
vinden, die bereid is en beter geechikt,
om de taak van Kabinet»-vorming
op zich te nemen. Het land moet
het weten, dat rechts allerminst met
onmacht geslagen is.
INGEZONDEN.
BalUn T»r*niTroord«l|jkh«H «er ReSaclU.
(Van nUi gipJaaUt* «takken wordt 4* «opy
nltt Uragf g«T«n).
Mijnbeer de Redacteur I
Al eerder 't voornemen gehad
hebbende UEd. eenige plaataruimte
te verzoeken in uw blad, over de
gaszaak in deze onze gemeente, heb
lk dat voornemen laten varen, hopende
op een betere toekomst, die altbaos
naar het scheen wachtende was
maar nu van achteren blijkt, dat de
toestand, vooral voor groote gezinnen,
schier onhoudbaar wordt, verzoekt
ondergeteekende beleefd ovor «enige
ruimt® te mogen beschikken, om in
't bijzonder, zoowel wat de rantsoo
neering ala de prijsberekening botrsft,
jeu» de aandacht der autoriteiten
daarop te vestigen.
Een gezin van 2 personen ontvangt
per maand 19 Mx gaseen gezin van
10 personen 24 M*een verschil alzoo
van 5 M' per maandof1 MJ
per week, ofI1/* cent per dag.
't (Behoeft geen nader betoog
iedereen, die «ven bekend is, wat 't
zeggen wil, een huishouden te hebben
van 9 of 10 personen, zal gevoelen
dat 't groote gezin bier in één woord
te kort wordt gedaan tegenover de
kleine gezinnen. Men moet dan ook
't gemartel aanschouwen, met een
emmer of een oude zeepputs ingericht
tot eon z.g. kachel, of een hoop
steenen op de plaats, want al betrekt
men 5 van de 7 dogen 1 maal per
dag eten alt de keuken, nochtans is
het finaal onmogelijk met zulk een
rantsoentji voor zooveel personen ton
te komen, en 't la dan ook niet anders
te noemen, als een onrecht, wat zulk
•en gezin wordt aangedaan, wat hem
aan 't einde van elke maand duur
komt te staan. Heeft niet leder
persoon z'n eigen behoefte ook op dit
gebied en zou 't dan niet zeer ge-
wenscht zfln als 't gaa werd verstrekt,
per peracon, zooals dat geschiedt met
do Rijksregeling.
In 't nummer van Zaterdag j.1.
maakt de Burgemeester bekend, dat
voor de maand Aug. 6 M* me*r mag
worden gebruikt, d.w.z. 4 M' me«r
voor 't welgestelde kleins gezin
21 cent de Mmaar voor 't groote
arbeidersgezin met een schraal inko
men, 6 M* d 35 cent de M*zoo is
't nu met de geheele prijsberekening
gesteld, want uit den aard der zaak
heeft immers, afgescheiden van zijn
welstand, 't groots gezin meer noodig
dan 't kleine, 't Gas, aangewend als
kookgas, ia altoo niet anders dan uen
levensbehoefte, en zoo is dan ook
deze prijsberekening een „pressie op
groote gezinnen."
't Is dan ook dringend noodig, dat
hierin spoedig voranderiug mag
komen, vooral met 't oog op de zware
boeten, die aan 't einde van elke
maand als straf op de misdaad?
volgen. Wsnt er ie hier geen sprake
van „voorwaardelijke straf' 't geen
men tegenwoordig nog al ®ens hoort
eischen tegen den een of andeien
misdaad, maar 't la hier daad werksltjk,