HELDERSCHE COURANT Hotel „BELLEVUE". ZONDAG a.s. TUIN-CONCERT No. 4985 DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1918 46e JAARGANG Bllaagera O. BB BOBR Jr., Heiier. Oplaag 6800 m. - AbOTHtroeBteprljaiinde »<ad f 1.^_^r_^ogt_nn26, BBlttPlaod t g.£6. Lwt -j- 20,e/|y^yles»to^l"Bj DE WEEK. 10 September. Sindi Msandag middag 9 S*ptember, half vier ure, toen Hare Majesteit d« nieuwe Excollecfcie» beéodigde hebben wij opvolger» der leden van het extra-parlementaire kabinet, in 1918 door mr. Cort v. d. Linden aaamgeeteld. D. w. z. er. komen üo jf twea ministers bö, wier departe menten rnoet«n worden geconstitu eerd vn welde voorzitter der Cbr.- historische Unie, dr. J. Tb. dB Viseer, voor d.» nieuws portefeuille van O c <3 er wij ii, kunsten en wetenschappen (tot nu to® onder Binnsnl. Zaken r^aaortaerend) [en prof. mr. P. J. M. Aalbarse voor het departement van Arbai-i, dat verrijzen zal. öelük in de jongste dagen „secret de Policbinello" was, ia jbr. mr. Charles da Bear en brouck. Gouverneur van Limburg, va opvolger van mr. Cort v. d. Linden sla premier en hoofd van Binnenlandscbe Z\kon. Met hem nomen In dan Raad der Kroon plaatstdo z*er handige talentvolle en welvprekendo Haagscbo burgemeester jbr. mr. dr. H. A. v. Karnebesk al* mirhter van Buitecl.Zaken;deoud- pr»mier Henmskerk, thans Staatsraad, voor Justitio; de Amsterdamsen#, ala ster-ig en vindingrijk bakende wethouder mr. S. de Yrles Cz. voor Financiën; do directeur generaal van PoRtsrijBQ en Telegrafie jbr. G. A. A. Altinfj von Geusau als opvolger vaü don .burger-minister" van Oorlog, mr. Be Jongede hoofdingenieur- directeur van den Rijke waterstaat in Limburg A. H. W. Köoig als opvolger van dr. Lely, in wiens lijn hij onge twijfeld zal blijven; de dlr.-generaal van den Landbouw H. A. v. IJaiel- ottyn voor Landbouw, Növerheid en Handeldus van oud-minister Posthu- ma's .hondebaantje" en eindelijk de oud-landvoogd Idenburg als minister van Koloniön (voor .de darde maal deze portefeuille aanvaardend). Marine (waarvoor vlce-admiraal Naudin ten Cataophet laat steoogenUik bedankte), zal voorloopig door Exc. Alting von Geusau worden beheerd. Als eerste .novum" wordt het optreden aangekondigd van een digni taris, wlsns positie wordt aangeduid als die van den Staatssecretaris in sommige andere landen. HQ zal een Boort van sub-premier zijn, staande buiten bet Kabinet; den premier ter zijde staand, zoowel bij vraagstukken van binnen als van buitenlandsch beleid. Boze hoofdambtenaar la ook al reeaa een .dwarakökir" genaamd. Wat de juiale beteekenis van zi)o functie is, zal de toekomst hebben te Inerua. 0e „menscben" zijn er nu. Wij weten nu met „officiésle zekerheid", wie a.s. Zaterdag 14 September in de Vereanigdo vergadering der beide Kamers zal vericbijneu om de zitting- 1917-'18 namens da Kroon te aluiten. Het wachten, in greote spanning ie nu op de Troonrede, welke de Koningin a.«. Dinsdag 17 September zal uitspreken iu de Ridderzaal ep het Haagzcho Binnenhof; op het program van de nieuwe Regeering, dac daarin zal zijn vervat. Mag men .De Tijd" gslooven, dan ie dat pro gram reeds in bgzonderheden vast gesteld door de Rechticbe partijen met algemeene instemming begroet. Bshaivs da practiscbe uitwerking van art. 192 .voor de aanneming waarvan een ernstig beroep op de 1 verplichtingen der linkerzijde" zal worden gedaan, zou hoto.a. bevatten de indiening van voorstellen tot be langrijks bezuiniging op de oorlogs- uitgaveu, inperking der mobi- J ia t i e, vereenvoudiging van het j-Jisfcributiestelsel en opheffing van de thans vigaerenda overbodige bureau- cr&tiowijziging van de Woningwet en andere maatregelen ter voorziening in doa woningnoodhervormingan in bolaafcingweson, in het koloniale be stuur, vereenvoudiging in de parle mentaire werkmethode, en nog meer. Het nieuwe Kabinet heeft thans recht om hen, die raede gereed zfin met bon (soms op smetenden toon genjte) kritiek, tee te roepen.Wacht cp mijn daden I" Di formatie van het mioieterie-Ruys de Bteronbrouck beeft langen tijd gevorderd, en afgescheiden van de moeielijkheid orn divorae Coalitie- wenschen „onder één hoedje" te v*CS«Qi mag die lange duur dor thans gelukkig achter don rug liggende Kabinet-s crisis bjj niemand verwon dring wekken.J Sa nieuwe premier zelf heeft ongetwijfeld eon groot en zwaar offer gebracht, toen hij Maas- tjrJpöfc verliet om het even hoogo als anzskarp «n ondankbars ambt van eersten raadsman der Kroon te gaan aanvaarden. Van mr. de Yrlea zal 7>»ber niemand in den lande ontken nen, dat bij, - de nalatenschap Treub op de schouders nemend, daarmee aeu daad vsn moed, van durf ver richtte, waarvoor ook zeer-aterke fioancfora teruggeschrikt zijn. Et pour causel Tal van reusachtige uitgavon moeten door Vader Staat in de naaste toe komst godaar en de bange vraag waar. de bslaeting-scbroef niet vaster kan worden aangedraaid - waarde bronnen ervan te vinden. Of de heer Van Yasslateyn, 'a hoeren Posthuma'e opvolger, da .zenuwen als kabel touwen", mitsgaders de immuniteit tegen felle aanvallen en ook eenzijdige, onbillijke kritiek zal bezitten, voor het ambt van Landbouw- en Crisis- zaken-minlster thans noodig; 't zal moeten blijken. Den afgetreden ministers js door 0. M., bij het Besluit van ontslag op Ai.uvrage, ontheffing van hun functie verleend onds-r .dankbetuiging veor de vele gewichtige diensten", door ben aan 2. M. en san den lande „in buitengewoon moeilijke omstandig heden bewezen". Die extraerdic&ire, het uiterste van inspanning en toe wijding vergende toestand - vergete mon niet duurt nog steeds voort. Be vrijheid der openbare meening bezit in Nederland bet onaantastbare recht van kritiek op de daden der verantwoord»lijkheid dragende be windslieden. Maar die kritiek zij een loyale; esne milde, door do buiteu- ;ewon» omstandigheden, welke de koningin in haar Besluit van ontslag der ministère Cort v. d. Lindon c.«. noemt, tot byzondflio toegevendheid, waar men mocht falen of mistasten, noodzaakt. SUcbts op deze wijze kan «menwerking lusscbon Regeering en Natie worden bereikt, welke onmis baar is om het ranke, telkens aan groot gevaar blootgesteld schoepje van Staat vorder ta voeren, door óe stormen, die blijven gieren, door do wilde, hoog opstuivende golven. Bs kwestie der voedselvoorziening, met al den aankleve van dien, behoort natuurlijk tot dn belangrijkste en tevens neteligste kwssnön, welke bet nieuwe bewind nu most regelen. B» onderhandeling over de nieuwe oeconomische overeenkomsten moet horvat. Da „Nieuw-Amsterdam" ia den 5an j.1, uit New-York vertrokken .»n men hoopt dat het -schip 'f een en ander za! meebrengen, behalve dan grondstoffen voor de brood bereiding. Want groot, angstwekkend- tosnemend is in hot arme Patria het tekort aan velerlei. Dat de Yan Houten fabrieken stop moesten zetten bij algeheel gebrek aan grondstoffen, is zeer teekenend. B« nieuwe dienst- regeling der spoorwegen, op 1 Nov. aanvangend, zal tooneD eone niet onbeduidende bsperking van het spoorwegverkeer. Wellicht niet zóó aanzieniijk, als eommige geruchten wilden doen gslooven, maar toch van meer betceksnia dan de gerust stellende tegenspraak daarvan luidde. Blijkt het waar ta zijn, dat wij welhaast 5000 ton petroleum uit Oostenrijk kunnen wachten, dan zal dit vooral voor bet platteland, dat voor een beduidend deal nog niet de weldaden en zegeningen van de electrific&tie geniet, een .lichtpunt" zijn. Ba duisternis most nu in den letterlijken èa in den figuurlijken zin van het begrip worden bestrodon. Hef tekort aan verlichting is een wakkere bondgenoot van d» op zoo vreeoelijke wfjz» toeremendo crimi naliteit. Het O. M. bij de Haarlemnche Rechtbank, in de sfgrijielijkt moord zaak Attingerlevenslaneegevangenis- atraf elschend, heeft niet zondor radon gewezen op den toevloed van vreemde elementen, van personen, wier eerbied voor s«n menschenleven op het slagveld, bij de msnschea- •lachting aan de fronten, vornietigd werdBe moreels infectie is zeer groot. Kommer en gebrek prikkolan den b]j velen sluimerenden miadadlg- helds aanlag. Ba wetenschap, dat er geen plaats is om de verdachte en beruchte individuen af te zonderen, de maatschappij dus te beveiligen, wakkert de driestheid aan. Dag aan dag bevat de rubr.ek van groofcere en kleinere misdrijven een lijst van nieuwe delicten. Be cleuw-opgetreden minister van Justitie, mr. Th. Heems kerk, heofa een buitengewoon ge wichtige taak te vervullen. En 't is wel zeer te hopen, dat de vereen voudiging der werkwijze van het Parlement, die op het Regseringa- program zou atsan, met bekwamen spoed zal worden doorgevoerd, opdat minister Heemskerk gologenheid vinde om van het vele, dat hij thans heeft tot stand te brengen, 't voor naamste en metst dringende ta ver- wezanlSkön. Bat or .periculum in mora" hier la; groot en ernstig ge vaar bij het talmenwie zal 't durven bstwliten Wij staan nu, in het een en-twin- tigite regeeringsjaar van onze Konin- dert vooravond van nieuwe b|j het Staatabeatior. Het af- der waarde van hot bowind, door de afgetreden xniniaters gevoerd, is evan griavand als nutteloos. Wij moeten nu allen besiffon, dat wo leven in hafc .teaken van opbouwen". Yan herstel der bagaue foufenvan beveiliging der goede en kostbare dlngsn, die wjj bezittenvan wakke ren, gemeenacbappelijkeuksmp tegen het, vele booze en gevaarlijke, dat ateeds blijft dreigen. Mb. Antonio, ugeu» iu gin, aan dingen I breken Etn Blauw oorloggstljdperk aan hat Westelijk frontT Tot nog tos maken de geallieerden, onder steeds toenemenden tegenstand hunner vijanden, langzaam vorderin gen. Zjj staan, kan men zsggen, ten Z.W. van Kamorijk tot ten O. van Chauny, vlak vóór de Hindenburg linie, welke z$ meer naar het Noorden en meer naar het Zuiden reeds heb ben overschreden. Zjj zien het Be loofde Land hunner militaire droo- men, met de steden Kamerijk en St. quoütin, voor zich liggen. Boch het is de vrasg, of zjj in da eerste dagen, in den eersten tijd, krachtige pogin- geu zullen aanwenden om dit land met overwinning van de ontzaglijke moeilijkheden der Hindenburg-linie binnen te trekken. In de Franeche pers klinken talrijke stemmen, die zich niet ontveinzen, dat men met het bereiken dezer linie komt te staan voor een geheel nieuw oorlogsatadi- um, hetwelk van de troepen eischt, dat zty op adem zullen zijn gekomen na de afgelegde lange afstanden en verbitterde gevechten van den laat- aten tijd. .Het geniale van het raa- noBUvreeren", schrijft Hutin in de .Echo de Paris", bsataat niet daarin, om preoies aan te vallen op bet punt, waar de vijand, na zijn troepen op nieuw te hebben gegroepeerd, ze ge reed heeft staan om met machtig materiaal onzen stoot op te vangen. Onze militaire leiders verdienen, dat mon niet twijfelt aan het gelukkige verloop der manoeuvre, die men on getwijfeld zal aanschouwen. Yele wegen leiden naar Kamerijk eu St. Quentio. Hutin verwacht dus een verrasasndftn strategischon zet van maaracöslk Focb. En in ,1'Oeuvre" uit goneraal Ver- raux zijn bewondering voor de ma noeuvreercapaciteiten van het tegen woordige opperbevel. Sprekende van de taak die nog ver vuld moet worden, z?gé hjjDe twee go Marne slag behoeft niet te eindigen als de «drste, tegenover e«n linie, die mon niet kon doorbreken, noch over schrijden, noch omtrekken, omdat men tot geen enkel ander middel zijn toevlucht kon mimen dan tot don mosd tter manschappen. Thans zijn er de tanks om de linie te breken, de vlieg tuig»» om haar te overschrijden en do macosuvre om baar om to trekken. Eg had er bö kunnen voegenthans hebben wij haar reeds op drie punten (iüjj La 3asié« cn Atnzy-le.Chaid3U eon weinig, ten W. van Kamerijk over een aanzienlijk gedeelte) erve;-, schreden. Foch is esn veel te kundig veldheer om zijn militaire krachten frontaal tegsu «en bolwerk ala het complex hlndormaasn dat Hindenburg Unie boet to latsu dcodloopr-n, ea dsarom vorwaent mon van hom een oplossing, die deze bindarnis op an- ctere wijze uit dtn wog zil ruimon dan door louter gaweld van uit hst westen dezsr linie tegen St. QusnUn. .Voor hat ooganblik", *cbifjfc de .Times", hangt de toestand af van öe plannen van Foch, die nog niet onthuld zön. Zijn politiek van aan houdende atooten heeft ons in iets meer dan zoven weken gebracht naar het front van zes maanden gelndon, mot verbeteringen in sommige vak ken, maar nog niet teruggewonnen verliezen in andere. Nu bij nog meer dan twee maanden goed campagne- we»r voor zich heeft, mag m?n er vast op rekenen, dat Foch niet in het minate van plan is, om tot rust te vervallen. Water en bosschen zijn thans zijn voornaamste hindirniaarn, maar cr zjjn tal van veelbelovende mogelijkheden. Bovenal valt hij ont moedigde troeptn aan, die esn zenuw achtige en door on door verontruste natie achter zich hebban. Maar al mochten w{j opnieuw door de Hin denburg-linie boon breken, toch volgt hier niet noodzakelijk uit, dat de DuLtechers gedwonedn zullen zijn op de Maas en de Fraasch Belgischs grena terug ta trekken, zooals volen veronderstellen. Men gelooft, dat de vijand andere verdedigicgsstelaela achter Laon on St. Qaentin heeft aan gelegd sn de mythologie geplunderd lm fr, om er namen voor tv vinden. Ondor andere is er een Brüohilde- linie." (T<jd.) Van het Westelijk front. Parijs, 10 September. Gisteren heeft da towafeacd g«en belangrijke wijzi gingen óndergaan op do vleugels van hst giivechteterrelc, doch in het cen trum h«bben de goallifrerdvn, onéanka het-slechtQ wser, aanzienlijke vorde ringen gsmaakt ln de richting van St. Qusntin en La Fère. Het Crozat- kanaal tuaschen St. Simonen Tergnisr is thaca volkcmsn in ons bezit. Be verbinding tusacben La Fèrv en St. Quoniiu is indsrdasd verbroken. Generaal Mangin heoft terrein ge wonnen cn belangrijke stellingen vsr- meestord cp den linkeroever van de Oise en bewesten hst bosch van St.. Gobaic. Het branden van La Fère doet den criticus van de Matia gelooven dat de Buitschsra hun terugtocht zullen voortzetten. Parijs, 10 Sspt. Tutscban de Somme en de Oise breidden de Fr&nschen hunne vorderingen uit ondanks den tegenstand der Dnitschart. Zjj zijn tot voorbij Hinacourt getrokken cn hebben esn tegenaanval afgeslagen, die van Eraigny-le-Grand uit werd gedaan. Er hebben zich gevochten ontwik- kaM lang» den weg van La Fère naar St. Quentin. Be Frar.schon be- zotten het dorp Travecy. Ten Z. van de Oiae aioegen zij verscheiden tegenaanvallen ln de atreik van Laffaux sf. In do Vogezen mislukten twee onver'no9dBcho aanvallen der Duit- Echers. .Londen, 10 Sopt. Haig bericht: Behalve omtrent plaatselijke gevech ten in de Epshy- ea Gouzoaucourt- sectoren, waarin wij krijgsgavan genen maakten, valt niete bolangr^ks te vermelden van bet slsgfront ten Z. dor Scarpe. Aan het Lvie froct maakten En- galsche patrouilles eenige vorderingen ten N.0. van Neuve Chapelle enten W. van Armentlèros. Het stormachtige weder houdt aan. Prins Albarf van Saksan-Waimar, Borlflu, 10 Sept. In de jongste ge vechten aan hot Weatfront sneuvelde prins Albert van Saksen-Weimar, ritmeester in het kuraealevsregt. .Köaigin" No. 2. Prins Albert was een zoon van den te Heidelberg wonende» prins Wilhelm van Sakson-Weimar. Dg strijd in Siberië. Wladiwostock, 4 Sept. Het Siberi sche front is uitgebreid over eon afstand van 4000 mijlen, doordat de T««cho-Slowak*n in Westelijk Sibsriö zijn doorgebroken en de verbinding met Irkoetek hebben tot stand ge bracht. Be vijand ls uiteengedreven on de spoorlijn is blijkbaar van Wladiwostok tot Perm in handen der Entente gezinde troepen. Generaal Otano aanvaardde do taak om toezicht op den spoorweg te houden. Deze feiten brachten nog al op- ichudding|le weeg, daar zij van groote bateokenis zijn. Het bolsjewisme te Blagoweatejensk en Chabarowek li nu afgesneden van dat in het westen en zal zijn natuurleken dood sterven. Het herstel van het Russische front is eon stap dichter bij de verwezen lijking gekomen. Esn belangrijk ge volg zal zijn, dat de ingewikkelde politieke toastend in het verre oosten, die een gevolg is van den enverzoen- bi] gunstig weder an 8.30 tot 10.30 aar. lijken strijd tusschsn de politieke partijen, in gunstige» zin zal worden gewijzigd voor de geallieerden en da war» bslangen van Rusland. Uit Rusland. Ba Russisch Sovjetregeericg heeft dan 5sn Soptembar sen nota tot dsD BsiJLScbec en Zweedschen consul «aricbs over de uitwisseling van diplomaten. Zij ia geneigd do diplomatieke agenten dor entente, dia na da ontdekking der jongste samenzwering gevangen zjja gsno- mon,-wij te teteu, mits demsutrak mogundtasdöii wiilen waarborgen, dat de Russifche govoimachtigde te Londen, Litwinof, en allo Rwtsitche burgers een vri/eeleido erlangen, dat de bagage van Litwinof rist wordt onderzocht «n bij ca z|ja medewerkers niet worden lastig gevallen. Deze voorwaarden movtcn, naast den vrljuo uitvaart uit Engeland en doorvaart door Scandinavië, door Nederland, Noorwsgen on Zweden worden ge waarborgd. Watmoor da schikking is getroffen zal Litwinof telegrafisch daarvan in kennia worden gesteld. Pas wanneer antwoord van Litwinof is ontvangen, zal ds Eageleche ver tegenwoordiger Lockhait Rusland rkunnen verlaten. Het Eagelschs gezantechap zal san den Neder- landschen vertegenwoor diger ter bescherming worden overgedragen. De wraakzucht dar bolajevikl. 5« correspondent van ce ,BiiIy Chron." te Stockholm zegt, aat de laatste bolsjsvlstiach» bladen voi staan met bloeddorstig» artikelen, opwek kingen «n moties, waarin de ,masr.a- terrour" wordt verlangd togen dn bourgeoisie naar aanleiding van do aanslagen op Lonin an O.tfitzky, die door socislisteu zjjn geploegd. Hat algemeene wachtwoord is individueel terrorisme. Bs gemeente Patrograd bsüloot een aanvang te maksn met os verdelging van de bourgeoisie en baar agenten. De «Krasnaya Gassia" publiceert esn telegram van hst front, waarin meadoogeclooz» wraak wordt geöischt en do dood aan alle soclHal-revolutïo- nairan. .Watten on rechtbanken zijn niet noedig, opint hun bloed vloola uc. zo woi'deu verdelgd", aldus eindigt het telegram. Een dag na do onlusten te Petro- grad besloot da Sovjet om de soldijen van de sovjet-garden te verhoogen tot 50 roebels par maand, voor da voeding der mannen wordt dan bovendien nog gozorgd. Archlbald Hurd bepleit de sluiting «an de Noordzee. Londen, 10 Saptember. Archibald Hurd, (de marine dsekundlje van de .Daily Talegraph"), die in herinnering brengt, dat bty laug geleden aan hseft gedronjen op volstrekte sluiting van do Noordzse, geeft aon overzicht van de uitkomsten, bereikt mat het nieuw® mijnveld, dat vier maanden geleden gelegd la en kom% daarbij tot deze slotsom: ondanks alles wat de admiraliteit betaamd en de marine mat mooie uitkomsten gedaan beeft, wordt er nog een ontzaglijke scheaps- ruimte in den grond geboord.. Bo verklaring daarvoor ia te vinden in de vertraging met oen volledige sluiting van de Noordzee door mijnen. Het is sen wereldoorlog, want zoo goed als de geheele wereld is gekant togen de zBerooverij. Siachta vier kleine onzijdige sisten staan tu>achcn de bondgenooten en de maatregelen, die aan de zeeroover]] vermoedelijk eens voor al etn einde zouden maken. Men dient te overwogen, of do belan gen van de wereld niet elschec, dat do Noordzee gesloten wordt en «r geen andere uitgang overbluft dan een, dio volstrekt onder odzb controls ataafc. In elk geval zou msn zeker do proef ermee kunnen nemen, waarbij de onzijdige naties van Noord- Europa dan gor&ütsoeneard zouden wordsn volgens het een «f andere pion dat hen voor gebrek zou vrij waren. Tenzij men dien weg inslaat, moet és wereld blijkbaar meer of minder machteloos toezien, dat do vernieling van tonnenmaat aanhoudt. Do schepen kunnen vervangen wor den, gelijk totnutoe, maar donkeen» aan de koeten en ook aan de moreele uitwerking, als de duikboot niet over weldigd is, voor de oorlog eindigt. „Zeetanks". De Engelschen gaan na ook op zee don vijand met tanks bestreden, ten einde de versperringen vóór de haven», die grootendeete uit boomstammen bestaan en staaldraden bezitten voor bet tegenhouden der duikboolen, .o vet te klimmen". De zeetsnk ia een lichte motorboot met een eloctromotor van 10 p.k. Boor esn schakel ketting is een krachtoverbrenger door twee paar radaren met hat hek on den boeg verbonden. Be vier raderen vormen do leiding van kettingen, waaraan op een afstand van 70 c.M. krachtige doornen zijn aangebracht. Zoodra de motorboot de versperringabalken na dert, worden de doornen uitgestoken, die de balkgDf rflpen en met de geheele kracht van den motor hat lichte vaartuig optillen. Ban wipt de boot vanzelf weer in het water en zet ztyn weg naar de volgende versperring voort. Ba geheele boot kan aa,n boord van een groot schip zoo mogelijk dicht bij de versparring worden gebracht en te water gelaten. Be motor werkt bijna volkomen geruiscbloos en db boot loopt ongeveer 7 K.M. per uur. BINNENLAND. Het nieuwe Ministerie. Natuurlijk geven de bladen ver schillende beschouwingen over de sam?nstelling van het nienwe mini sterie, die thans eindelek s.fg?komen is. Wij zullen er, heel in 't kori, eenige van vermeldsc. Het .Vaderland" ver heugt zich in het feit., dat hot .parle msDtair" kabinet er is. Be ,N. Rots. Crt." meent, dat het niet van biaoadere kracht kan zijü, indien het gezegd© waar i», dat esn kabin«t zwakker is naarmate het langer heeft geduurd hat ter wereld te brengen. Bj forma teur is geen groote figuur waarvan bazieling zal uitgaan, zegt b«t blad, vooral de keu» van d»n heer van IJsslstelja voor Landbouw on Crisis aangelegenheden lijkt hrr blad een misgreep. ,Be besto mannen z^c het niet", - aldus de .Nieuwe Courant" de fijuur van dsn hsar van IJ wal- steiu noemt het b'ad politiek ivtwat onzeker. De .Maasbode" maant, dat het, gezien fatat feit, dat de vijftig led»n der rechterzijde geen o meerderheid vormen, onvoorzichtig is ven rochU toch het regeorkaoteel te betrekken. Met oen parlementair bewind U ons land echter een waldaad bewezsn. ,1a Telegraaf' mesnt, dat onder leiding van den Economisch;» Bond san nationaal ministerie had meetea worden gevormd, en protesteert tegen de banosming van den heer van IJssel- üteln, die ala leidor van het Kon. Nat. Steuncomité allesbehalve esn organi sator blook. Het .Nieuws van den Dag" is niet bang voor het .papisme" in ons bewind, omdat er nooit een tijd geweest is, waarin esn kerke lijk kabinet minder zijn zin kon door drijven dan thans. Bat het negen weken moest duren eer het gezochte gevonden was, duidt, meent .Het Volk" op ernstige organische gebreken in de rechterzijde en het kan moeilijk anders of het kabinet moet van die gebreken z(jn leven langdenadeelan ondervinden. Bie gebreken zijn: de afwezigheid van een gemecnschapps* ffjk rscatach program, de stille tegen werking van dr, Kuyper en het feit, dat de eigenlijks leider der Katholieken, dr. Nolens, niet als kabinetstormeer- der in aanmerking wilde komen. Dg MlalsUrt geen Kamerlede». Het .Hlbld." verneemt, dat, evenals mr. Th. Heemskerk, ook de hoer Idenburg, de nieuwbenoemde minister van Koloniën, zjjn Kametlidmatt- achtp niet zal aanvaarden, terwijl ook dr. Be Visser, de aanstaande minister van Onderwijs, go®n Kamer lid blijft.. Presidium Tweede Kamer. Uit toonaangevonde parlementaire 90. politieke.kringen d«r rechterzijde verneemt het Haagsche Correspon dentiftbureau, dat de mogelijkheid verre van uitgesleten is, dat, mot het oog op d« samenstelling van do nieuw gekozen Tweede Kamer, da heer mr. B. Fock wodorom in aanmerking zal worden gebracht voor het voorzitter schap der Kam»r. Visscherlj-consulsnt. Bij Kon. besluit van 3 Aug. i», met ingang van 1 dezer, dr. J. J. Tesch, ta Leiden, bsnoemd tot vis- schery-consülect. Da Ver. Staten en Ned.-indii. De schikking tusacben de Ver. Staten en Nsd. Ooatlodis ia nog altijd niet onderteekend. M»n schijnt zich op het oogenblik bezig te hou den m*t de nadere formuleering van verschillende onderdeelen der ovsr- «enkomat. Bazr ook bö èeu Gouver neur Generaal geen principieel# be denkingen tegen da schikking blijken te bestaan, is men inmiddels reeds overgegaan tot afgifte van uitvoer vergunningen. Vlieg-onge!uk. Batavia, 2 September. Be vlieg- demonstratie van j,Indiö Weerbaar" eindigde met een ongeluk. Be vlisgtr Mosselman stortts omlaag en werd ernstig gewond. Het verhoogde relzlgareterlef. Nanr het Hbl. verneemt, zal het zomeifcarief'voor relzigeravervoer op d» spoorwegen voor den aanstaanden winterdleDSt niet worden verlaagd, zoodat de yervoarbewhzan gehand haafd blijven op 50 boven de nor male. Vermindering vetrantsoon. Naar de ,Msb." verneemt, zal tegen het einde der maand, waarschijnlijk te beginnen met het geldig worden van de nieuwe vetkaart, bet vetrant soen worden verminderd, door den duur van de vefckaarten met eecige dagen te verlengen. Onze broodvoorziening. Ba thans afgetreden minister van landbouw heeft d.d. 9 dazsr nog den volg«nden brief gericht tot do Alge metme Synode van de Ncd. Hervormde Kork, tie Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland, do Evangelisch Lutharacho Synode, de Algemeene Kerkelijks Yergadering der Hersteld Evangelisch Luthcrscbe Kerk, de Commissie tot de Zaken der Remonstrantsche Broederschap, het bestuur dar Algemtane Boopsgs zinde Sociateit, do Centrale Commtasie tot de Algemeene Zaken van het Nad. Israölietisch Kerkgenootschap on tot monseigneur H. v. d. Wetering, aartsbisschop van Utrecht. Ik heb do eer U mode te dealen, dat do voedselvoorziening van ons land der regetriog ernstige zorgen baart. In bet bijzonder veroorloof ik mij uw aandacht er op te vestigen, dat do broodvoorziening van de bavolking van Nederland in een hachelijke en zorgwekkende positie verkeert. Ondanks de grootere oppervlakte, welke aan de teelt van grondstoffen voor de broodbereiding is dienstbaar gemaakt, meen ik naar aanleiding van de door deskundigen gebonden schattingen met goeden grond te mogen aannemen, sat da opbrengst van het oogsijaar 1917 -1918 die van h«t voorafgaande jaar niet in eenige mate van beteekenis zal overtreffen. Van de opbrengst van het oogst jaar 1916-1917 is in toteal aan de regerring geleverd 70000 ton tarwe en 180.000 ton rogge. Het feit, dat de regaoring nog over eenigen voor raad van buitenlandeche grondstoffen beschikte en in ruime mats de z.g. strekmiddelen, als aardappelmeel, ge droogde aardappelen, erwten en boonwnsr.sel on zelfs lijnkoeken aan- wendds, maakte het mogelijk om, zij het dan ook in eon steeds kleiner wordend rantsoen, aan de bevolking haar dagelgksch brood ta verschaften. Thans is de voorraad buitenlansische' gronaatoften zoo goed ala verbruikt Ba vooruitzichten van den ar.rdnppel- oojjit zijn van dien aard, dat ©r ge gronde vrees bestaat, dat de hoeveel heid, v;*lke voor de. broodb«reidiog beschikbaar komt, het quantum, het welk het vorige jaar in bet, brood verwerkt is, niet zal overtreffen. Iu- middele zal thans het grootste ra- deelte dor aardappelen gedroogd worden, ten einde het dimii nattige rendomont te verkrijgen. Ook wor den nog steeds proeven met andere strekmiddelen genomen, doch deze zullen, indien zij met gunstigen uitslag bekroond worden, slechts in hoofdzaak in staat zijn het brood volume te vergrooten, hetgeen esn vormindering van de voedingswaarde van het brood mei zich medebrengt. Zooais ik reeds ta voren heb ver meld, is gedurende 't oogstjaar 1916— 1917 in totaal 250,000 ton broodkoren aan de regeering geleverd. Voeg ik daarbij 35,000 ton strekmiddelen, een hoeveelheid gelijkstaande aan die, welke het voorgaande jaar is aange wend, en 100,000 ton buitenlandsche broodgrondstoffsn, welke hoeveelheid door Amerika ls toegszsgd, dan komt gedurende het oogstjaar 1918-1919 in totaal 385,000 ton beschikbaar. Be maandelQkicbe behoefte bedraagt ruim 37,000 ton, zoodat m*t eeoigen grond aangenomen mag worden, dat tot circa begin Juli 1919 de bevolking van Nederland op een rantsoen van 200 gram per portoon psr dag haar dagaltjksch brood kan nuttigen. Uit het bovenstaande moge tevens blijken, dat van veihoogisg van bet broodrantsoen, waaraan hiar endaar blijkens da geruchten in de ptrs ge dacht wordt, geen sprake kan zijn. Minder rechtstreeks ala het voor gaande zal u ln het volgende duidelijk worden, dat, al moge de verwachting gekoesterd worden, «tet tot in de eerato dagen van de maand Juli 1919 volgens den tegenwoordigen maatstaf brood gebruikt zal kunnen worden, nog geenszins de kans nitgeslotan is, dat er tnsschentUds stagnatie ontstaat Men zal namelijk in coniumtie moeten brengen hetgeen gedurende de voorafgaande maand is Ingeleverd. Be maandeiijksche inleveringscljfers van bet afgeleopon oogstjaar wiasBlea tuaschen 16,000 ton en 43,000 ton; slechts twee malen te echter eon hoeveelheid, grooter of gelQk aan de maandelgksche behoef.e, ingeleverd. Be aanvoer van broodgrondstoffen nit Amerika ia zier gering en zal nauwelijks voldoende zijn om do maandeJijkache tekortan aan te vullen. Welke de gevolgen zullen zijn, wan neer onvarheopt een lading graan mocht vergaan of op andere wijze grondstoffin onbruikbaar mochten worden, bshoeft g«en nadere ver klaring. Oplossing van deze moeilijkheden zal niet van ona land alleen afhangen. Veel kr-n daaraan echter gedaan wor den daar de landsouwors hun pro ducten infoveren zonder iets achter ta houden. Wa&r het my wil voorkomen, dat het. besef vau do uooden van dezen tUd alom en in het bijzonder te platte- lande nog niet tot allo menachen vol doende is doorgedrongen, doe ik een ernstig beroep op ,uw medewerking, opiat do voorgangers uwer gezindte dit. beeef kuinen verlevendigen. Ik twijfel niet, of eon krachtige opwek king hunnerzijds zal hare goeie uit werking niet miasin. Da boterprijs verhoogd. minister van Landbouw heeft met intrekking van vorige beschik kingen nieuwe maximumprijzen voor buter vastgesteld. boterprijs voor den kleinhandel Is nu f 3.40 per K.G., ingaande op 12 September. Bs minister heeft in esn schrijven aan do gameentefcesturen medege deeld, dat deze verhooging nood zakelijk is gawordsn in verband mat de omotandicheid, dat tengevolge van het lage vetgohalte in de melk gedurende de eerste zomermaanden dezes jaars voor de tot boter ver werkte melk niet die grondprijs be taald is kunnen worden, welke als maatstaf beeft gediend by de vast stelling van tet. dusver geldende botarprijzen. Aardappelae ea ruedvleeseb. Be hser Edo Fimmon, secretaris van de Centrale commissie uit de arbeidersbeweging voor de levens mlddelenvooraieniug, heeft Maandag onder meer aan don minister vaq Landbouw geseind Waar volgens d® modedeeling van Uwe Excellentie de kleiaard appelen, zonder bijzondere toestemming der Staten'Generaal niet vóór Maart 1919 onder den kostprijs kunnen worden verkocht, kan ik er thans nog slechts met klem bij Uwe Excellentie op aandringen, de veen- en zandaard appelen niet gelijktijdig met de klei- aardappelen te distribuseren. Indien de minder goede, soorten gegeten moeten worden, dat dan allen ze eten. Wordt den rijken gelegen heid gegeven zich van gotde aard appelen te voorzien, terwijl de arbsl- derabevolking, wegens baar flnanci- ile onmacht, aangewezen is op de slechte, somtijds haast ongeniotbare ■oorten, dan zullen ernstige conflicten niet uitblijven. Voorts heeft de heer Fimmen bö dan minister ornstig verzat aange- teekend tegen het vóór 1 October, d«n datum, waarop met de algemeene distributie van nindvleench tegen verlaagden prijs za! worden bagonnen, bescbikbaar nellen van vlaoscb, met j eiyktgdig bulten werking stellen van ce maximumprijzen, laarmede wor den z. i. de rijken openlp: bevoor recht boven de armen. Op een dergelijk telegram van den heer Lanaink, bestuurslid van het N. A. S., botreffende de rundvlaezch- voorziening, heoft da minister het volgonaa geantwoord: .Bericht u in antwoord op uw te legram betreffrnde rundvfoescb, dat uw moening, als zou door th&as vait- gestelde regeling arbvideriklau* niet n steat zijn rundvloesch te betrekken •n de gegoedvn grooten voorraad zullen epdo»n, niet juist is. Regallng distributie ia geheoi aan gemeente besturen overgelaten, zoodat deze bet ln hun hand hebben zask vlot en nsar behooren te doen verloopen. Zoo kunnen zij b9 verstrekking aan slagen daaraan voorwaarden verbin den, dio practisch neerkomen op maximum prijsvaststelling. Bonsta!- Ml kan bovendien voorkomen, dat gegoeden eenige boeveelheid bekomen 9o von hetgeen arbsiders zich aan schaffen, terwijl gemeente niet meer dan 2 ons per inwoner bovon esn jaar ontvangt. Maatregel voorloopige 'terzijdestelling centrale slachterijen ls getroffen om te voorkomen, dat bevolking langer van vleesch ver stoken zou blijven. Ik merk nog op, dat ik bereid ben voor elke gemeente, die zulks wensebt, speciale maximum prijzen te bepalen". Afsofiaffieg bakkarsnaohtarbold. Be gemeenteraad van Zand voort besloet den b&kkersnachtarbtid af te schaffen. Eei gevaarlijk lakroker. Toen de hesr H. van der Sleesen. eigenaar van hotel „Be Nagtegaal" ln den Bergerhout te Alkmaar Maan dagnacht ongeveer drie uur zich op zijn slaapkamer uitkleedde, bemerkte hg dat achter het gordijn van de kleerenkaat Mn man verborgen was. D>zt loste ©enige revolverschoten op den heer Yan der Sleesen, waardoor dez9 een echetwond aan bet hoofd bekwam. Be kellneri die nog op waren kwamen op het ichieten «f. zagen door bet huis een man vluchten, die door een keukenraam op otraat kwam en verdween, zonder dut zjj sonige aanwijzing omtrent zijn persoon konden krijgen. Bs toestand van den hoer Yan der Sleesen is bevredigend. Smokkelen. Bö Benekamp heef: Zondagavond een amokkalsar getracht den kom mies-soldaat, die hem wilde arrestee- ren) den halo af te snijden. Het boozo opzat werd echter ten deels verijdeld. Be betrokkene krevg nn slechte een niet gevaarlijke snede aai de keel. Bo dader is in arrest gesteld. Maandagavond werden twee amok- keiaars uit R«uver (L.), die op het haltgeroep van dienstdoende soldaat- kommiezan niet bleven staan, door dezen doodgeschoten. Een derde kroeg een nfo»-tevenagevisurUjk« beenwond. INGEZONDEN. Buiten ▼«mntwoordtlljkhtld dw XtdneU*. (Van ni*t g«)U«UM ctukk» wordt oopy ul«t Urugs*S*T«a Al te bontl Waarde Redacteur I U sloot bet debat tusschen den heer B. en m|j ondergoteekecdo. Zeer terecht. Maar nu komt de heer Zooderven met eon citaat aansjouwen, uit de lezing van den beer Muhring, waarin gvzigel wordt, dat in het At rondlssement Alkmaar, veroordeeld zijn, of ter beschikking der Regeering werden gesteld, ruim 60 kinderen, alleen uit den Helder. Wij hebban ter pleatss 4 Bioscopen, dus 604 15 kinderen ajjn sedtlijk verloren gegaan, mede door mijn toedoen, als Bioscoop exploitant. Bat uit den mond van een sociaal-democraat te hooren, doet mij, als roctavl-democraat, de schouders ophalen. Maar enfin, mon heeft, rosé en rooi, belde verschillen. Boch ln het kort. heer Z. noodigt ml} uit, op 20 Sspt. «ene openbare vergadering ta komen bijwonen, alwaar over dit onderwerp ?»i worden gesproken. Msar wij sociaal-democraten, ztja immers de mannen van deprsctijkV Weina daa, ik noodig den hoor Z. Mubring ca onzen gebealsn R&ad uit, 7t j-w gratis ons Theater te komen bezoeken (bohalve hunne kinderen beneden de 16 jaar) dan kunnen zö, die onzadelijkheidsopvosding aan- schonweiyk voorgesteld zien. Noen vriend Z. 't is een paskwil, heil het verbod. Alleen nog deze vraag aaa den heer Z. en ala hoofddoel van dit schrijven. Wanneer gij werkoigkzoo symphatiseert met ée opvoeding der jeugd, waaraan ik geen oogenbllk twijfel, stelt u dan voor in do eerst komende Raadszitting,eene commissie te benoemen, die wekelijks de films beurt. Bit kan geschieden als volgt: Yrijdags begint het nieuwe week- progr;mma, de commissie kourt dit des avonds, als het voor 't eerst wordt gegeven en bepaalt dan goti d niet goedvoor kinderen. Be Direc tie'* kunnen zulks dan Zaterdags daarop, aan hat Theater door middel van een publicatiebord, bekendmaken. Maar dan ook streng daaraan ge houden. Niet zoo als thans geschiedt. En hiermede basta! Achtend, J. J.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 1