IELDEISH G8UMRT!
VAN ZATER0A8 21 NEPT. 1818.
Tweede Bfètl.
PLAATSELIJK NIEUWS.
N&r vernemefi zijn de plannen
v»a do sub-commissie voor Huisdul-
Eifl's badplaat» töaöd zoo ver gevor
md, dat aan dan architect Paal J.
da Joögb, te Amsterdam, dan boutf-
moeata» van bat fraaie holel „Rem-
brandt" te Noordw^k tan Zm, op
dracht ia varlaand aan voorloopig plan
voor aan badhotel met 60 a 70 ka
mer», an aan voorloopige beffrooting
op ta mak vu.
Aia punt ia aan dar mooiste duin
toppen naMJ d« z.flf. donkéfé- duinen
gekozen.
Varaertiglaa „Pro JüVÉfttdtg".
Op eene-vergadering, uitgeschreven
dóór den HelderscHën BéstQlifders-
bond, en waarby een 11-tal organi
saties vertegdnwöörQigd waren, heeft
zich na eene lezing van den ambtenaar
van de Kinderwetten'in hét arron
dissement Alkmaar- -eene voorloopige
Commissie gevormd teneinde emtrent
het werk der vereeniging meerdere
bekendheid te geven.
Na de oprichtingVan die Commissie,
meende -toen de zaak in 't openbftar
te kunnen bespreken, teneinde uit
wyder kring de belangstelling der
bevolking te winnen, en de heerefa
G. H. Honing, secretaris- van de
afdeeling „Pro JuVéhtttte" in het
arrondissement Alkmaar en Directeur
van hét Rijks-Opvoédlngsgesticht vóór1
Jongens aldaar, en G. W. M. Mühfi'ng,
ambtenaar van de Kinderwetten in
hetüetfdê arrondissefrient, haOdén zich
bereid verklaard het onderwerp in te
leiden en toe te lithtéfi. Daartoe was
gisterenavond op de bovenzaal van
het Algem. Tehuis voor Militairen,'
Spoorstraat, eene openbare vergade
ring uitgeschreven, waar véle belang
stellenden aanwezig waren. Wij zagen;
onder hen vele ondefwljsters en onder
wijzeressen, tferwyl ook verschillende'
autoriteiten aanwezig waren.
De bijeenkomst werd namens de
voorloopige Commissie geopend dooi
den heer B. Zondervan, die de aan
wezigen welkom heette en Zijn groote
voldoening over de belangstelling
uitsprak," en daarna allereerst aan
den heer Mühfing het woord gaf.
Deze dankte de voorloopige Com
missie voor al haar werk en moeite,
in de 7 weken, die sinds den eersten
oproep verschenen zijn, gedaan. De
groote belangstelling is een bewya,-
dat het onderWefp van de misdadige
jeugd velen ter harte gaat.
Aan de hand van de Statutén zette
Spr. than'3 doel en werking tan' de
Vereeniging uiteen. Zij heeft ten doel
1°. bestrijding der criminaliteit van
jeugdige personen in het arrondisse-'
ment Alkmaar, en bestüdeefing van
alle daarmee samenhangende toestan
den en vraagstukken; 2°. duurzame
verzorging in en, buiten gestichten
van minderjarigen wier handeliügerr
hebben geleid of gevaar loopen te
leiden tot strafrechtelijk onderzoek
of vervolging.
Is de misdadigheid onder de jeugd
zoo stijgende, en speciaalia den Helder
van dien aard, dat éene vereeniging
als deze noodig is? Helaas ja. Dit
jaar is de criminaliteit met 171 °/0
'gestegen, alle tuchtscholefi en ••i-ijks-
opvoe'dfugügestiéhten zijn vol en er
heerscht een groote achterstand óp
dit terrein. Den Helder levert 80 °/0
van--alle gevallen die in het arron
dissement Alkmaar berecht werden,
en van de 73 gevallen tusschen 1 Juni
en 15 Sept. leverde den Helder er
33. Wèl noodig is het dus, da hanch
aan den ploeg te slaan.
De oorzaken van die
criminaliteit zijif Verschillendin de
eerste plaats ia het de oorlogstoestand,
eenige papieren- zakken en néémt
plaats vóór de toonbank. Tegen den
winkelier zegt hij, toen deze vroeg
wat hij daar deed, dat hij oplette
op een jongen, die stelen wilde en
dat-hy
zou overleveren. Of hij hem op straat
maar zoü gaan zoéken? Do winkelier,
denkend te doen te hebben mee een
eerlyk ventje, keürt dit goed,
kwartiertje later komt hij terug, zegt
dat hij den jongen niet heeft kunnen
pakken, doch dat die jongen in de
vervolging een briefje van f 1.
-heeft- laten vallen, dat hij- -alvast
terugbrengt, aldus bij den winkelier
trachtend de achterdocht;die mogelijk
ontstaan was, weg te üemeöj enz.
In de derde plaats wordt veel geld
besteed aan cigaretten. En helaas!
de ouders werken niet altijd mee
om dit kwaad te verbieden
De behandeling van de gevallen,
die in handen gesteld worden van
a-Pro Juventute", is aldusde ambte
naar vöörte'kludorwetten,"gaat met
het procesverbaal de ouders opzoeken.
Van den onderwijzer, den geestelijke,,
de politie, tracht hy een en andel-
omtrent het kind te weten te komen,
en tenslotte neemt hij het zelf onder
handen. Op die manier krijgt hy een
beeld van -het-kind, waaruit hij zyn
conclusie trekt en neerlegt in zyn
rapport.
Is het noodig alle kinderen, die
veroordeeld zyn, op te zenden naai
school? Neeh, het is zelfs niet
wenschelijk zoolang nten het ver-
hindereu kan. Als het eenigszins
mogoiyk is late men het by de
ouders. Ook hiervan deelt spreker
staaltjes uit zijn ervaring mede; van
©en jongen di© geen zin had in zijn
vak (melkrljdenpen later als leerling-
stoker by de marine goed oppaste;
van een aardig, by de hand kereltje
van 11 jaar, die geld had wegge
nomen vam een strandstoel, enz. En
juist het mooie van „Pro Juventute"
is, dat zy preventief werkt.
Hiervan is Egmond aan Zee een
voorbeeld. De visschersjongens zyn
daar zonder werk en halen allerlei
baldadigheid uit. Door bemiddeling!
van „Pro Juventute" werd aldaar
een mandeumakerytje gesticht; uit
de jongens zelf een comité gevormd,
dat langs de huizen collecteerde en
het gaat thans aardig goed. Andere
jongens rijm or"die-steeds-~oncter"toe
zicht biyven Yan den ambtenaar, en
voeling met hem houden; Zij denken
niet meer aan verkeerde dingen.
Het straatslente ren tracht© men
te weren ddor den kinderen nuttig
en aangenaambezig te hóuden. Dit
kan door oprichting van verdedi
gingen, gymnastiek-, sport-, turn-, en
andere. Het doet er niet toe van
welke richting.
Maar mot het niet-vervolge» dei-
jeugdige misdadigers is de zaak uiet
uit. Pro Juventute houdt het toezicht
over knaap Of meisje wij echter, die
£e Alkmaar wonen hebben geen toe
zicht op kinderen van elders. Wy
moeten dus mannen en vrouwen
hebben, van allerlei richting, die dat
doen. Elke twee maanden brengen
zij rapport uit over den delinquent.
Spr. eindigt- hiermee, de hoop uit
drukkend, dat het hem gelukt is zyn
gehoor te overtuigen, dat er iets
inoet worden gedaan en dat van vele
zyden aanbod om hulp zal komen.
De tweed© spreker, de heer Honing,
zal nog eenige punten Yan d© zaak
belichten. Allereerst iets over de
vereenigingen,dio onder den naam
„Pro Juventute" werken in elk arron
dissement. Zij staan los van elkander,
al fe haar Werkkring dezolftle. De
eerstevereenfgiüg oiider dezen naam
werd opgericht door wijlen prof. van
Hamel, nadat de bestrijding van de
rpisdadige jeugd der regeeriflg lang
'had bezig gehouden, in'1886 Ontbon
den twee belangrijke verbeteringen
in der berechting van jeugdige mis
dadigers; het niot vervolgbaar stellen
va» raisdacHgors beneden 10 jaar,
terwijl voor kinderen ouder dan 10
jaar, alleen het „oordeel des onder
zyn geworden eö dttardoof bandelooe.
Een tweede oorzaak is de styging
Yan alle levensbehoeften, waardoor
artikelen toe te eigenen, die yoor
hoogen prijs aan -OpkOOpera vérkoefrt-
worden.
Hoe wordt dat geld besteed? In
de eerst© plaats aan»bioscoopbezo©k.
spr. weet uit eigen ervaring; dAt
70% van de kinderen, waarby dit
onderzocht is, goregoW de bioscopen
bezoeken. Waren nu de films rnaar
ultyd van opvoedende krachtWaren
door tal van jongens werkeloos scheids'-'in aanmerking kwam. Maar
dit laatste bloei?- nog geen criterium
op te leveren Yoor den strafrechter,
en werd by' de nieuwe wet afgeschaft.
knapen verleid wofden zich allerlei Dawvoot kwam in do plaats de tucht-.
school, eene strafinrichting, waarin
het kiitó voor ten- hoogst© 1 jaar kan
worden opgesloten. Tevens werd de
grens uitgebreid tot 18 jaar, on kan
hot kind tot zyn. 21ste jaar ter be
schikking'komen van de regeering,
hetzij in een gezin, hëtzy in een
ryksopvoediogsgesticht, onder de
hoede van een vereeniging.
Op (ie tuchtschool komt het koppige
het maar opnamen van het leveö kind"uit meestal goede omgeving, in
der visschen en vogels, natüurtSfe-'
reelene. d., dan zou van dobioscbop
een opvoedende tracht uitgaan:. ~M0ar
de meeste films zyn juist dre^vraar
inbrekers aan het wer-k 'Zijn, waar
moordenaars-dnui bedrijf uitoefeiïötir
vaak- ook zijn -het zedekwetsende
Yoorsfellfiigen.
het opvoedingsgesticht het perverse,
misdadige kind uitslecht© omgeving.
Voor dit laatst© baat een -straf op
zichzelf niet, daar het immers dadelijk
weer in de verkeerde- omgeving
torugfcöfcW-
Ook' de beste kinderwetten kunnen
den' stfdóm dér criminaliteit' niet
Yan den vérdwJ&HJftëfl invïwt vaff fctere»zij.tanwsn alleon opvangen
- wat gevallen is, en het op de been
zétten; maar de misdaad zelve kunnen
zy 'fiiet voorkomen.
Pro' Juventote te Alkmaar' heeft
rmetmd -de- -medewerkingvan de
bevolking in te moeten roepen in alle
dit aanschouwelyk onderwya gaf
Spr. uit eigón prabtyk frappante
staaltjes'. Een timmermanszoon uit
eermfet gezin schafte zich een revolver
aan, een més ëff een~touw, 'geheet-
naar het voorbeeld van een bioscoop
heid en doorschoot de dienstbod© -fclassen en raHgen. Do vereenigin;
van een gezin waar Kïj wilde inbreken;
een boerenzoon brak by zyn bassin, en de werkende.
heeft «wcensooften-ledent de gewone
©veneensnna het bezoeken- van bios
copen^ enz.
Het zou gewétöjcfit zijn,' löecnfr
spr.,. dat van hoogorhand paal en
perk werd gestéld1 atctr dit BRWcodp--
bezoek, en dat met nam© de avond
voor stellingte ft niet toegaftkefcjfcwer
den gesteld voor kinderen beneden
18 jaar. Spn-kesPR iu deze gemeente
drie jongens van 11.én 8 jaarpdio'
hét" gold' sfitlwi, dat.;; zo i1 voor hutf
bioscoopbezoek nóodig'hadden, en die
na afloop van de voorstelling niet
huis durfden, doch" dotrrcfeut jéugdtgéh misdadiger.
op straat doorbrachten.
Een ander gebmïk,' dat vafl het
geld gemaakt -wordt, is het snoepen.
Het ia ontZéttefod 'zooveel 'géld er
besteed wordt aan de zoogenaamde
ijswafeltJjes: In Den Helder ris een
jongen van 13 jaar, die voor niet
minder dan f 4.50 van deze wafeltjes
kocht en die onder kameraadjes
haid is buitengewoon. Een 18-jarige
jongen, alWeer uit Den Helder, weet
De werkende - worden door het
bestuur.'uitgenoodigd actief deeMe
ffemew. Om tot aller medewerking
g konnm mdéteu de- leden zich aan-
dddn f do contribmre kan minder
dan f 5.- zyn, zelfs kwartjesleden
zijn" we&om, want het is ons niot
in de eerste plaats om het geld te
doen. Alleen röét veler medewerking
is het der veneonigingriinogélijk de
misdaad in haav kiem op te sporen.
Maar het moet zy*n een stryd tegen
de misdadige jeugd, niet tegen den
De belangstelling was te Alkmaar
groot, maar wij*'hopen, dat dat ook
hier het geval- zal zyn, nu de mis-
dadigheid dótf jeugd ook hier zoo
toen'efemt. In 191# bedroeg het aantal
BChuldtgverWaringen van kinderen
1600, in 1917 was het byna 4000.
In alle couranten, tyd'schriften enz.
Is over de toenemende criminaliteit
verdeelde. Hun geslepenheid en slim»- geklaag^ sn waar rij vroeger alleen
vporkwam in d© groote steden is zy
thans' over hét geheele land verspreid.
achter een toonbank te sluipen1 en Het IS'ftls het Ware eett olievlek ge-
een bankbiljet te ontvreemden; hy
hoort onE-iodr verbergt, het -onder
diö aich heeft uitgebreid.
Yoor zoo ver hier-de tijdsomstandig
heden de oorzaken zijn, zal spr. die niet
behandelen-ook over snoepen en
rooken zal hij zwijgen. Een belangrijke
factor vormen echter de bioscopen.
In den tegenwoordigen worm van
exploitatie kan men veilig Yan bios
coop-gevaar spreken. Maar - hot is
onze schuld, de schuld van het publiek,
dat al die films worden vertoond,
waarvan slechte invloeden uitgaan.
Ook mét de beste bedoelingen bezield
kan een bioscoop-exploitant niet odi-
komen aan de noodzakelykheid om
t© geven wat hot publiek vraagt. En
voor speciale kindervoorstellingen
missen zy de bevoegdheid tot oor-
deelen. Nog onlangs werden in Alk
maar, voor een speciale kindervoor
stelling, van delO films 3 afgekeurd,
tot verbazing van den exploitant. De
exploitanten zijn onbevoegd en al hun
verzet berust op misverstand; zy
woten niet wat een kind is en wat
het toekomt.
De verwildering der jeugd ligt niet
alleen in de jeugd zelve, dat kan
niet. Als wy zelf een beter voorbeeld
gaven aan het kind en beter onze
plichten kenden en uitvoerden, zouden
we niet zoo'n verwaarloosde jeugd
krijgen.
De criminaliteit der jeugd kan
intusschen ook ontstaan in z. g.
^normale" gezinnen.
De vader is den heelen dag uit,
en vaak ook de moeder; het kind
is dan aan zichzelf overgelaten. Het
is de taak van „Pro Juventute" te
trachten het kind in het gezin terug
te brengen.
Anders wordt het met de ver
waarloosde gezinnen. Als het heel
erg is, moeten de kinderen er uit,
en anders bezig gehouden worden
buiten het milieu op gepaste wijze.
In beide gevallen dient „Pro Juven
tute" te steunen.
Schier altijd betreuren de ouders
de misdadigheid hunner kinderen.
Aan ons de taak het lyntje in te
palmen, dat ons ontglipt is. Wy
moeten actief optreden, niet passief
afwachten tot het zoover is gekomen
met het kind, tot de rechter komt.
Wy moeten zorgen voor gepaste af
leiding en opleiding. Tal van dingen
kunnen ter hand worden genomen,
b.v. zooals do heer Mühring zeide,
ambachtainstellingen opgericht, kin
derpolitie, kinderrechtbanken inge
steld, zooals in het buitenland al
zijn enz.
De hoofdcommissaris Roest van
Limburg posteerde eens e'en agent
bij een zandhoop," alleen om na te
gaan hoeveel kinderen zich daar
kwamen vermaken. Het aantal was
frappant. Als men den kinderen
maar wat geeft, komen ze wel op
dagen. Opvoeding in een gesticht is
altijd een surrogaat, het gezin blijft
de natuurlijke opvoeder.
Beschikbaarstelling van de regee
ring is ook yan ingrijpenden aard;
daar die tot het 21e jaar duurt.
Wy in Alkmaar kennen uitteraard
plaatselijke toestanden van den
Helder niot, weten niet of hier b.-v-
gelegenheid is een kinderspeelplaats
op te richten, of derg
In Stockholm had men een eigen
aardige manier om de kinderen te
lokken, door ze spelenderwijs iets te
leeren. En liet eigenaardigste was,,
dat die kinderen nooit in handen
vielen van den strafrechter.
Wij hebben dus een beroóp gödaan
op verschillende organisaties. Zy
moeten de zaak in studie nemen,
d.w.z. geen langdurig onderzoek en
na jaren een rapport, maar aanpakken,
overleg plegen om te zien wat gedaan
kan worden. Het beste is eene com
missie in te stellen die voeling houdt»
met de autoriteiten. Dit zal eenige
tijd vorderen, maar mag niet te lang.
duren. De gestichten zyn vol, en er
is een achterstand voor 300 kinderen.
Die zijn veroordeeld, doch blijven
rondloopen, hetgeen voor hen zelf
geen prikkel is zich te verbeteren
en bovendien oorzaak is dat zy andere
kindereu „besmetten", tot zy ten
slotte worden gezet in het huis vani
bewaring, en wat erger is: rond
laten loopen of in een huis van be
waring plaatsen, spreker weet het
niet.
De winter staat voor de deur eu
er is een stygende criminaliteit. Laat
ons trachten te redden wat nog te
redden is.
Ten slotte deed spr. een beroep op
de aanwezigen zich op te geven alé
lid van de vereeniging. Uit die leden
zal zich een definitieve commissie
coiistitueeren, die zich in sub-com-
misSies zal onderverdeelen 'en hét te
verrichten' werk zal onderzoeken.
Van de gelegenheid tot het stellen'
van vragen maakten een aantal aan
wezigen gebruik.
De heer Kraan vestigde de aan
dacht op ergerlyke staaltjes van
leorplïchtontduiking en kinderarbeid;
de heer Ottervanger noemde feiten1
van opkoopers, die in het openbaart
de kinderen tot diefstal verleidden)
kapitein Haak wees op het gebrek
aan plichtsbewustzijn vau de ouderen,
die den kinderen een slecht voorbeeld
gavenen op het, gemis aan beschaving.
De heer Slingervoet Ramondt noemde
de padvinders-organisatie als zeer
geschikt voor jonge menschen.
De heer Zwertbroek en later do
heer Honing, wees op het goede
werk vau twee jeugdorganisaties, do
J. G. O. B. en de J. C. G. O. B., die dé
convocaties verspreid hadden.
Spr. beantwoordde naar genoegen
de debaters on te ruim tien uur werd
de geanimeerde vergadering gesloten.
Ruim 40 personen en 7 organisaties
(behalve die van het Voorloopig
Comité) traden toe als lid.
Natuurlijk zal de vereeniging gaarne
opgaven ontvangen van hen, die haai'
in haar edel werk steunen willen.
Uit htt Politi#-Rapport,
In ein pakhuis ?.sn de Mfttuatraat
la ing«ift*kfl£Ur Men het ft zich dol
nachtr tósgaog vtracöaft door aan
de acMerzp» eea- ruit vau «en deur
ta vortrakro, dié zotffotfrrcfc geopend
kon worden. Ontvreemd werden een
aantal pakjes margarine tot een ge'
sammlijk gewicht van 15 20K.G-.
Ontvreemd zyn
Uit de kamer van een adjudant»
onderofficier in het fort Erfprins, tweê
wollen deken», voorzien van het rijk»
merk
tan nadeele van een kewocer van
den Kan&alweg van eert boet op zyn
erf twee reepen lood van 15 c.M.
breed en respectievelijk 1 en 3 M.
lang
Qislsvering neringdoinitan.
Ale ga vols van 't feit, dat aao de
neringdoenden de laatste twee dagen
kaarten zyn gezonden, waarop ver
meld werd, dat hen voor Siptember
slechte 9 Ms. lichtgas was toegewezen,
hebben ondergetekenden zich ge
vormd tot een permanent comité, dat
zich tdu doel stelt, de belangen der
gesverb»uikèrs zooveel -mogeiyk te
beio;derenj
GaWfienmiddagweideea onderhoud
mot B. en W. aapgevraagdj om te
trachten, het colloge overtuigeD,
dat do getroffen regeling absoluut'
onhoudbaar is.
De burgemeester deelde echter
mede, dar !t verzenden der kaarten
in dien vorm op een misverstand
berustte, dat de neringdoenden als
regel op hun tot nu toegemeten
antsoen gas kunnen re
kenen tn dat de gezonden kaarten
teiugg«zonden moeien worden ter
rectificatie.
9a officieele publicatie hiervan zal
zeer wasrachyeiyk nog beden volgen,
masr het comiié meende, nochtans,
dat deze voorloopige madedeeling
noodzakelijk waa. om de ze»r be-
gr ijpeiy ke onrust onder de betrokkenen
Op te- heffen.
Bet Comité
HERMAN NYPELS
C. 9E BOER JR.
JAOOB BAKKER 9z.
H. v. WILLIGEN.
A. W. MICHELS.
ten nadeele van een officier a/boord
van Hr. Me. Zeeland van een plank
in /]jn hut een nikkelen horloge mot
lederen polariem. Het horloge is aan
den achterblnnenkaut gemerkt Eika
Watch
teu nadeele vau een monteur uit
don binnenzak van zijn jas, die m
een der lokalen vau bet marinebad-
üuis hing, terwyl de eigenaar In een
ander lokaal werkzaam was, eon
zwart lederen port* feuille, inhoudend»
f 26 aan papiergeld
ten nadeele van eon bewoner van
de Koningstraat uit een hok op zyn
erf achter zijne woning een wit ko-
nyn met gryze strepen en één scheef
hangend ooren
tan nadeele van eene bewoonster
der Vy tolstraat uit bare woning een
wollen dekün eu eon duffelsche pyek
ker (marinemodel).
DE OORLOG.
De vredesvoorstellen van
Oostenrijk afgewezen.
Hit gatwoord van do Var. Slaton
aan Oastnnr||k.
Waiaon, 20 Sip!. Hot Zwtoliche
gezantschap h««ft beden in opdtacht
zijner regeering het Oontonrijksch-
Hongaarsche ministerie van buiten-
landecbf zaken den tekst vau hst
antwoord der regeering van de Vor-
eenigdo Staten op de nota der O.-H.
regeering van 14 dezer overhandigd.
Hst antwoord luidt:
„Ik hsb de eer de ontvangst vau
uwe mUeiss vau 16 dezer te beves
tigen waarin mij een nota vrtn de
O.-H. ro.|serizg werd mengödèeld, dié
een voorstel asn de rederingen van
alle oorlog voerende staten bevat, in
houdende, dat deze gedelegeerden tot
een vertrouwelijke en niet-bihdende
bespreking ever de gioadbegkmlaD'
van e«n te sluiten vrede zullen uit
zsoden. Tevons werd voorgesteld, de
gedelegeerden op te dragsn, elkaar
de opvatting hunner rsgeerlugen over
die beginselen mede te deelen, als-
msde opaniyke en vrymoedige op
heldering te vragen en t« verstrekken
over alle punten dio nadere toelich
ting behoeven.
In antwoord daarop heb ik de eer
mede te doelen, dat de inhoud van
uwe modedeoléttg aan deu president
ia vcorgetogdr
Hy draagt my op U kondfce dosn
dat de regeering van de Veroenigde
Btaton op het voöfstel van OoatenTyk-
Hongary# slechts één antwoord meent
ts kunnear geven.
Zy heeft berbaaldeiyk met volko
me o vt-ymoedigheid de voorwaarden
genaemd, waarop de Veretnigds
StatMTr een vrede in overweging
zouden nemen-.—
Zy kzn en wil ztch niet bezig
houden met een voo.slel over een
zaak, waaromtrent zy haar standpunt
en haar bedoelingen zoo duidelyk
heeft te kennen gegeven.
Het antwoord van Frankrijk op da
Oosteinrttfrtihe nota.
Pary», 19 September. By d*n bric f,
waarin Ptchon aan den ZwitseisöhoD
gszant hier de ontvangst vsn de
Ooatenrykach Hongaattche nota be
vestigt, heeft hij een nummer van
het „Jotmnri- OfficivF' ge7oegd. be
vattende den tekst van da rede, die
Clcmtncsau in don Sencat gehouden
beeft, en die, naar hy zsgc, het ant
woord van de regsering der republiek
op de nota van het kabinet te Weonen
vormt.
Van hat Waatalljk front.
Berlfjn, 20 September. (Officisol.)
Legergroep RupprcchtInfanterie-
gevechten ten N O. van Bixicboote
•n tan Zuiden van Yperen zyn gunstig
voor ons afgeloopen.
Een voorwaartsche beweging van
EügeHrcb» troepen ten- N.W. van
Hulluch hebben wy afgeslsgen.
In plxatseiyke ondernemingen bfi
Moouvres en by het bosch van
Havrincourt hebban wy gevangenen
gemaakt. In Mosuvrss bobben wy
tal van onderstanden des vyands
opgeblazen.
Legergroep von Eöhn: Op hot
slagveld ontbrandde gisterenochtend
vroeg tsea hevige vaurstryd. Sterke
gadeelteiyke aanvallen, dio de t>y*nd
tegeo Gouzeaucourtsnaan weerszoden
van Spéby meermalen herhaalde, zyn
afgtslageu. Biiersche regimenten eu
Pruisische j igers hebben zich hitrby
ouder»cbeid9n.
Groot opgezette aanvallen richtte
de vyand na een ztsr sterk vuur in
den vroegen ochtend en in de middag
uren tegen onze linies tusschen d
Omignon-btek en de Bomme. Zy z|ja
bier ook gisteren over&l vóór on»
linies mislukt.
Lugergrosp Buitsche kroonprins:
Ten Noorden van d« Aian» hebben
wy in eigen ondernemingen by het
gehucht Vaur&ins eu teu Wésten van
Joury. 130 gevangenen gemaakt.
Teugévolga van on» geschutvuur,
dat de onderneming ten Westen van
Joury voorbereidde, kwam ecu be
oogd© aanval dos vyands niet tot
volle ontwikkehng en werd afga
slagen.
Ligergroep Gallwitz: Kldno g«-
vecbtin in hst voorterrein.
Parijs, 20 Stptember. Officieel mid-
dagbericht. In de streek van St.
Quontin hebben de Fi&occbe troepen
gisteren tegen het vallen van den
avond EisigDy-le Grand genomen en
alwesr gevangenen gemaakt.
Beoosten de Aflette onderschsidd»
d« nacht zich door de verwosde ma
nier, waarop de vyand zich ïrnor dan
eens te weer stelde.
Vyf k«er liepen zijn tegenaanvallen
tegeu de nieuwe ateflingan der Fran-
schen benoorden Allemant en be
oosten os Moisy hoeve te pletter. B#
vyand, die zoor zwara verlieznn lssd,
kon niat hst geringste resultaat ba-
reiksn. JO&arantogeu vsroverden de
Franrcheo terrein ten W. v«n Ai*y
en ten N.O. vau Yailly.
Een Buitsche poging om de Vcale
Jonchóry over te steken mislukte.
Londen, 20Sepi. (Officieel ochtend-
bericht). Gisteren habbsn de E;gel-
tche troapsE even voor het intreden
van den middag in dsn ssctor van
Limpire—Epsby aangevallen. Ben
fslleu tegenstand ten spijt en dwars
tegen zwaar artillerie en machine
geweervuur in ward flinke vooruit
gang gemaakt over een diepte van
moer dan eon myi vooiby ds ie«de
door ons in deze buurt vermeesterde
linie.
Van het Macedonisch front.
Londen 20 Sspt. Het Fcanache
officieele communiqué vau 't front in
hot Oosten meldt
geallieerden hebben hunne suc
cissen van de beide laatste dagen nog
aanmerkelijk uitgebreid. 9» Bulgarsn
trekken aan de Tsjerna in wan
orde ttrug Onz3 troepen bereikten
by de achtervolging de Tsj er n a.
Eau deal van cnze sstiydmacht
vero?erde 't bergachtig gebied van
Bjo-vrofkamen en Tsjazerna,
trok de Belachichtza -rivier
over en trok over hst R o z d n gebied
«n h«r. bergmasxief van Blatec.
Be vijand liet gevangenen en veel
krijgsbehoeften in onze handen achter.
Eagelsch Gmkscbe tioepon vielen
de streek van hst Boiran-meer
aan en kregen «asten voet in do
eerste vyandsiyke steiliogen, ondanks
den tugenstaud van den vyand. Zy
maakten reeds talryke gevasgenou.
Londen, 20 Siptomber. Be Bulgaren
hebben hun sUllingm over een lsngte
van 70 myi ontruimd. Za verloren
5000 gevangenen en 60 kanonnen,
w. o. m»er dan de helft der ttukksn
grof geschut, die in vijand* bezit
waren. Op deu hnkervlvugel ia in
den I aliaanschen Franschen secb.
zwaar vuur losgebroken, wellicht de
voorbode van een nieuw offensief.
Ba Serviérs hebben nu ieu vooruit
gang van 30 myl gemaakt, terwijl
de Bulgaren in wanorde over de
vUkte in de eichting vau de Tserna
wyken. Het eerste Bulgaarache log«r
vau 50 bata'jons is volkomen ver
slagen.
Saionik', 20 3'plember. Bjnl8ion
's ochtends om vfjf uur hebben de
Grieksche troepen 's vyand» «cellingtn
ten W. en ten O. van het Bolran-
ranmeer aangevallen. Ten W. van
het mser werd het scbansstelsel
bszuidon Boiran genomen on onze
linie over zoo wat twee K.M. voor
uitgeschoven. Krachtige fegocaan
vallen der Bulgaren herwonnen een
deel van hst veld, dat ouzs linker
vleugel had bemachtigd. Tot nu too
zyn over do 700 gehangenen geteld.
Gru-kach» troepen aireden zeer dapper.
la Serviërs staan nu op den weste
lijken oerer van de Tserna tusechen
Raaien hoi en Godiah. Beraden patroel-
jei gaan op Prlfey afr Ds Bulgalen
bieden bist veel tegenstand.
Van het gevechtsterrein in
Palestina.
Londen, 20 Septsmber. Rsuler ver
neemt dat de Britten in Palestina
over een front van 16 myl lusachen
P.shaf en de zse hebben aangevallen.
Ia dea nacht braken zy door
da Turksche Linies, 'a Middags
rukten zs Toelkaran, 20 K.M. ian
bet oorspronkeiyke front, binnen.
Be cavalerie rukte op in den rug
van hot heele Turksche leger en
vorderde Oostwaarts In de richting
van Nabloes, tsrwyi andere cavalerie
naar Elatosla en Beizsn optrok om
den terugtoebt der Turkeo noord
waarts te onderscheppen. Wy hebben
3000 gevangenen gznomen.
Ben vorigen dag hatfeen d-s Brittsn
op den rechtervleugel, Wsstoiyk van
d« Ju: daan, een aanval gedaan en
Et-Moffffhier bezot. Be Brlttna staan
nu in den zug der Turksche hoofd
macht bewesten de Jordaau. Er staan
18.000 Turken teu W., 6000 ten O
van de Jordaau.
Tegeiyk hibben de Arabieren den
Hedrjes spoorweg keiosten het mier
van Tiberias afgesneden.
Ds koning van den Heirjas heeft
den Turken eon zware nederlaag ten
Z.O. van de Boode Zee toegebracht,
Sebrafc aan troipsn.
Het te Warscbau verschöooüde blad
„Glos Narosi" meldt: naar HavaMeiot,
dat de gebeurtenisien op het wes-
teiyk front zich resds in Polen
doen voelen, waar het Buitsche bezet
tingseffectief aanerkeiyk ia vermin-
d«rd. In de kleine plaatsen bedraagt
hei garnizoen hier en daar 20 man.
Uit Frankrijk.
Ptfry», 20 September. Op de Woens-
dar-^door den Franschen Bond van
arbsidirs in do Irukkorsvakken ge
organiseerde kysenkomst ter eere van
den Eagelschen minister van arbeid,
Rob» ris, die thans tfjdelyk te Parys
vertoeft, heeft duro, die zotter van
beroep le, de volgende verklaring af
gelegd: m Engeland wil de ontzag-
lyke meerderheid van de arbeiders
klasse voortzetten om een vrede door
de overwinning te vorkrygen. Be
Engelacb* arbeiders hebben hun
egeericg hun vertrouwen geschenken.
vrede is onmogeiyk, zoolang
Elzas Lotharlugon niet onvoorwaarde
lijk aan Frank: yk is tsruggegevon.
Gaan r«ferendum dus, dat met de
Buitschers toch slechts eau komedie
zou zijn en tevens ©en manier om
om onrecht te wettigeó. Men sjachert
niet over een misdaad, men pingelt
niet met misdadigere. W(j willen een
voudig het recht L.rstelien en aan
Prankiyk teruggeven wat bbet ont
nomen is. Zoo denken alle klassen
in Engeland er over.
Luchtpropagandi «an Ouitsohan
kant.
Wo.nsdagavond bewoog zich op
groote hoogte «en vliegmachine boven
Schore, die biykbaar verdwaald on op
propaganda uit was. Zs was waar-
scbfjüiyk vau Buitsche nationaliteit
en sttooide In het Eogelscb gsatelde
biljitten uit, getiteld: Het Ameri-
kaansche gevaar. Ze waren dus zeker
bestemd voor de Eogelsche soldaten
aan het front. Het manifest begint
aldus: Hebt u hst Liverpooleche
Hatidei&blad gelezen Bat blad publi
ceert. eeu hoofdartikel onder hat
alirmesreod hoofd: Oaze wanhopige
positie. Een uittreksel uit dat artikel
volgt, waarin gezegd wordt, dat de
Amerikanen zich zullen meester
msken van den overzeeschcn handel
en de kolou ëa. En dan vervolgt het
geschrift: Wercldoverbetrsching,dat
hetgeen Amerika wil. Baarom,
komt tot een vergaiyk met Bultsch-
lacd voor bet te laat i*. Alleen de
Vereani&do Staten hobbou voerdeel
by hot voortzetten van den krijg.
(Midrfelb. Cs.)
Oa Veroenigde Staten en neutralen.
Washington, 19 September. Be
handels- en acheepvasrtorereenkomst
tusschen Bsnemarkeu en de V. St.
is tot stand gekomen. Zy is geteekond
door het (Amsr.) dep:, voor den
oorlogehandel en door de speciale
Beentcho missie alhier.
Be overeenkomst verzekert B»ne-
marken metr dan 852.000 tou 'ejiars
aan vosdinxamiddelen en antóero
voorraden. Ds bepalingen van hef
verdrag komen nauw overeen met
die ia ds gelijksoortige overeenkom
sten van de Ver. Staten met Noor
wegen en Zweden.
Er wordt een aanzieniyk deel van de
Beenecho toonenmaat ter beschikking
gisteld van de Ver. Staten au de
goallis&rden. Geen artikelen, vallende
onder de voorwaarden van de over
eeckomst moten Indirect naar do
centralen worden uitgevoerd.
E»n belangrijk onderdeel van de
overeenkomst ie de bevordering en
en vergem&kkeiykiog van den handel
Lusscben de Scandinavische rijken
onderling, waardoor een aanzienlijk
deel van do artikelen, waarvan Dene
marken een overmaat beztf, wordt
beitemd om te voorzien in do be
hoeften van Noorwegen en Zwaden.
De algemeeoe toestand.
Ds effleiseb berichten van Engel
en Duitacbe zijds over de gevechten,
dio in den sector voor Kamerjjk
werden geleverd, zyn moeilijk met
elkander in overeenstemming te
brengen. Slschts op een punt geven
zy denzelfdea Indruk: dat er hevig
gestrtden is, zonder dat er veel wy-
ziging in de positie der beide legers
ia gokomsn. Nog altoos woedt de
«tryd in het gebied tusschsn Ha/in-
court en de Somme, waar do Buit
sche Siegfriodstzliing is aArgelegd;
»n in dien stryd hebben de Eagel
schen de dorpen Epeby en Roussoy,
dio beihaaldeiyk vau hand tot baud
gingen, genomen en bthonden. Over
en weer werden hevige aan rallen
gedaan ln dit gebied, aanvallen, die
vooral ty Gouzeaucuurt en &ar£i-
court tot groote hevigheid warden
opgevoerd.
Baaraan sloten zich de hovige aan
vallen door de Buitschers onderno
men ia het gebied tusschtn Kamer
rijk eu 9oua;, ten noorden van
Mouviec, die echter door de Eigel-
achen werden tftesiagen. Wel slaag
den de Buitsche troepen erin, op
sommige punten tot in de Engelscbe
loopgraven door t« dringen, maar zij
konden zich er uiet handhaven en
meuten ze weder ontruimen. Zoo
ging het ook by Villera Guislaln,
waar de Buitschers hek Gauche-boach
bezetten, dat echter door ds E gel
schen werd hernomvn.
Ia het zaideiyk vau Gouzeaucourt
gelegen aanvalsfront bereikten de
Eogeiiche troepen de voorpestenstel-
ling van den Hindenburgliuie.
Hicrby siult zich de Franscha aan
val teu Z.W. vau St. Qu»tiu aan.
Ia hot gebied tuuchea de O.se, het
Crosatkaraal en de Somme rukken
de Franschen krachtig vooruit on-
daaks dsn tegenstand dien zy er
mce:eu overwiunen. Zy konden er
Conteecourt en Caalras, sau de Somme,
bezetten en hun liuis tusschen Somme
en O se vooruitbrengen tof aan den
rand van het Berny plateau.
(Hdbl.)
Het eerste Btitsche bericht van
Donderdag vertelt allereerst van een
verwoed BulUch bombardement uit
etm groot aantal kanonnen. Bit bom
bardement werd eovolgd door een
tegenainval ten Noorden van Tres-
cault. Vervolgens hooren wy .van stn
tweeden sterken tegenaanval, nog
i*t« verder Noordëiyk ontketend.
Be snelheid' en de kracht-, waarmee
de::a tegenaan vallen zfjn lot-gekórnen;
bowyzeo, dat mon niet meer to doen
he«ft met de achterhoedegevechten
tegen een min of meer gedebofgul-
seerd te: ugtrekkend leger, ma&r met
aanvallen op hot- voorterrotn- van
atelllngen, die terdege z|jn goorgsni-
seer-5, eu die vastberaden zullen
worden verdedigd. Op hét Noordelijk
deel van hun aanvalsfront van den
vorigen dag hebban de Brittsn zich
dan ook uitsluitend met negatief
werk moeten bezig houden.
Op bet Zuidelijk deel vau dat aan
valsfront melden de Britten evenwel
nog verderen vooruitgang. Maar deze
vooruitgang blijkt voor een gesd deel
slechts uiterst gering te z(jn, in zoo
ver er in hef Britsche communiqué
sprake is vau het bezetten „der
buitenpoststsllingen" der Hindenburg-
linie, waar hunne trotpan roede vol
gens het vorig communiqué vtywel
waren aangekomen-. 9e rest van de
bevochten vooruitgang blijkt te be
staan in de vermeestering van bet
dorp Ltmpire, dat ook al vroeger ale
binnen de Britsche linie gelegen wan
opgegeven en de herovering van het
Gaucbo-boacb, dat weer verloren was
gegaan.
Bit alles kan men ook zoo zeggen,
dat de Britsche opmarach door krach
tige tegenaanvallen vrijwel tof staan
ia gebracht.
Als mon in het Frantche middag-
bericht leest van strijd in bet dorp
Conteecourt eu iu hef anocdbericbt,
dat de Franschen die plaats achter
zich lieten en Castrcs vermeesterden,
zou msu nog kunnen denken mtt oen
vooruitgang van eenige btteekcnii* te
doen te hebben, zoo niet de kaart
uitwees, dat de vlak bijeen gelegen
dorpen Contesceurt en Costres be
zuiden de Somme liggen rog»oo?sr
het terrein, dat de Franechon Don
derdag reeds aan tie overzyde van de
rivier baddes vermesatsid.
Als hit zoo doorgaat als het Woens
dag en Bonderdag :t gegaan, dan w
er voerloeplg geen sprake meer vau
een zegevierenden opmaiach, maar
veeleer van een uitputtenden atryd,
waarin niet dan m«t hoog© offers
eenige vooruitgang kan worden ver
kregen, die weinig invloed heeft op
den algemeenen toestand, uiterst veel
tyd vergt en in het hartje van deu
winter tech vrijwel tot scaan komen
moet. In zoover zyn dus de laatste
govechtsdegen voor de Suitscheia
niet ongunstig.
Hunnen bondgenooten in Macedonië
gaat hot minder voor don wind. Ver
sterkingen, die yiicgs waren komen
opdagen, zyn uiteengeslagen eu de
Sirvischo troepen schijnen het front
ten Noorden van Menastir te hebben
doeibroken en rukken ln alle geval
mot speed in do Pslageuische laag
vlakte in de richting Prilep(Peilep»)
op. Is aanaluiting daarmee hebben
Fr&nsche troepen eeu aanzienlijk d«ol
van het gebergte aan weorszyden van
Taerna veroverd en ook do Eogelecheu
Grieken een offensief bij het
Deiraa-mosr begonnen.
Ofschoon er nog heel wat bergatel-
lingea te veroveren zijn, voordat d«
ententetroepen den Donau zullen
hebben bereikt, zyn deze gebeurte
nissen toch van belang, omdat de
Buitschers er deer gedwongen zulleu
wordsn hun boudgonooten meerdere
hulp te zenden ea daarvoor troepen
zullen moeten afzonderen, die zy in
het Westen zee slecht kunnen out
beren. (N. Rott. Cf.)
BINNENLAND.
Zllvaran pasmunt.
Naar aanleiding van sen telegrafisch
verzoek der Kamer van Koophandel
en Fabrieken te Oldenzaal, om metr
een zilveren pasmunt, teneinde een
geregelde uitbetaling van-de arbddert-
loonen door dé werkgevers te kunnm
doen plaats hebben, hetfrs de minister
vau fioauc êa aan de Kamer bericht,
dat by deu rijksontvanger ts Oldenzaal
wat ruimer van pasmunt heeft doem
voo zien, dan zulk* tot nutoemogslyk
was. Verder schtyfr de minister, dat
wegens moeilijkheden by den a»n voer
van grondstoffen, de pasmunt voor
ziening aan enge grenzen gebonden
la. Hy doet een dringend beroep op
de modoworking van d« werkgever»,
opdat de loonen, zooveel als eenigzins
mogeiyk is, sfgezond op e«n veelvoud
vau een gulden worden uitbetaald,
me'; verrekening over een volgend©
week, hetgeeu op die wyz* ov»r cfe
voorafgaande week te voel mocht zjjn
uitbetaald.
Da Talafiandiafatallen.
Heb „Hbl." meldt, dat het denk
beeld van zyn hoefijzer correa-
pondent, als een middel ter bestrijding
van de draad diefstallen aangewezen,
n.1. om militairen to bezigen voor
bewaking der fijnen, reeds m over
weging is. Er moet beieids een
conferentie tusnehen den minister van
oorlog ea den hoofdingenieur-directeur
der Telegrsfli over deze quaeztio go
houden zyn.
Reeds thans wordt inmiddels door
het uitzetten van politie- en vold-
wachtorspofteu bet mogeiyke gedaan
om den v ier heek Amsterdam -Uerecht
Rotterdam—Ben Haag van stroo-
pende bonden te zuiveren. Bosniotte-
ganstasnde nomen de dicfetallen eer
toe dau st. Het zwaartepunt der
factoren, die een doeltreffend optreden
'celemmeien schyofc gelegen in bet
feit, dat het gobrek aan gevangenis-
ruimte opsluiten v;m alle draadroovora
belet. Er zijr. personen gearresteerd,
die een gevangenisstraf voor een
overeenkomstig delict nog moeten
ondergaan on wegens pla&tagebrtk
nog tydeiyk op vrije voeten vertoefden.
Diefstal vau bonnen.
Ba Inbrekers hebben het tegen
woordig voorzien op de distributie
kantoren. Ia den nacht van Bondot dag
op Vrijdag is er inbraak geplengd in
het bureau van het levensmiddelen
feedttjf te IJsselstein. Alle vetkaarten
van de. nieuwe periode zya metge
nomen, benevens sonig geld.
Vau het distnbutieburesu to Spyke-
nisie zijn gisternacht 200 boterkaa: ten
gestolen.
Gieternacht is te Helmond inge
broken op hot distributiekantoor. Er
is eon zeer groot aantal broodkaarten
gestolen.
Juwaalanfiiafstal.
By de firma Saakes, in de Hoog
straat, hoek Annastraat, in Bon Haag,
ls in den nacht van Woensdag op
Bonderdag ingebroken. De dievon
bobben de voordeur gemakkeiyk
weton te forceeron, het «lot was al
thans weinig boichadigd. Dat zy
énel gehandeld moeten hebbic, is op
te maken uit het feit, dat voort
durend ln de Hoogstraat gesurveil
leerd wordt. Be dieven hebbeu één
