HELDERSOHE COURANT
VAN ZATERDAG 28 SEPT. 1818.
Tweede Blad.
Raadsoverzleht.
Boldaro-id loeide de etorm door de
ou:e bommen tvn-de Dyketreat ende
gavel* der oudehuizen. Hullend blies
hy door dc telefoondraden en tegen
de iaotaarna aan, woest zweepte hfl
liet- wttcr uaa het Beldetsc'ae karasl
omhoog, dat inktzwart en heftig be
wogen in hst ^spaarzame licht van
een enkele lantaarn of winkelverlich
ticg flrtürerdsAan de o Terzijde
van den hoogen ayk kon men de zee
vermoeden, die> onrustig hsar golven
stuksloeg tegen de glooiing.
Binnen, ia de verlichte raadszaal,
waar ds vroedschap d»ss«r gfmeentc
weder bijeenzat, was licht en gezel
ligheid. Trots» het spaarzame ent de
laatste dagan weer sléchte gaslicht,
was bet totih gezellig en knnt bij
zfiovosLmensohen. Eȟ viertal belees
ontbraken op het, appèl
't Wji geen bilaujryke-agends,
die dezsar avond viel af te handelen
't wss zoo n beeijgroots opruiming
vóór de drukke dagos der fccgroottogi
debatten. En zoo kwam bet, dat we
al vrosg weer op straat stondente
ruim negsn uur nam ons de dichte
dmiternia van de Bijkstraat op ln
haar armen en voerde ons/ wel niet
bïpa&id veilig, maar dan toch voeiji
voor voetje, voorzichtigj je weder naar
het licht der bewoonds wereld
In d.t afgeloopsn uurij» had de
h»er Zondorvan gelegenheid gehad
Burgemeester en Wethouders een
klein tikje op de vingers te geven.
O, 'fc wa? c''ü bescheidenkloj>j**fechts
en 't ging in alle gemoelelqkheld en «aassobr sca«pea in - Amvrikaanacno
BiHHEMLAKD.
Het convooi.
Bij bet Departement van Marine is
bericht» ontvangen dat hst. convooi
te Tandjong Priok ln Neivrlandech-
Indie 1» aangekomen.
Da „NIeuw-Amsterdam".
Hot vertrek - va» de NU.«WiAm
sterdam" ie uitgesteld tot Zaterdag
5 Ostober, te: half«wz3 namiddag.
passagiers moeten zich dien dag in
schapen tuatcben tien uur v.m. en
halfeen n.m.
Hat aradiat aan da Geassocieerden.
Naar wy vernamen worden thans
onderhandelingen geveerd over hst
guldens credier, dat dt geassocieerden
hier wentchen te plaatsec.
Bi bedoeling is, dit mat een grotp
bankiers af te sluiten, tertsen badrsg
van f 150 millioen. 9e geassocieerden
zya cr op gesteld, dat de verecbil
lende ondtrbandelicgnn te Londen
wordiogesoerd.docb onzerztjtewoidt
daartegen, bezwaar ingeb achfc.
W(j kunnen daaraan toevoegen,
dat vooral do Amerikaanscbo legatie
naar bevreemding heef; te kannen
gegeven over bet eabrsk aan voort
gang ln de onderhandelingen. Te
meer, daarhel credieï voor-een: In
ternationale transactie, ondersteund
door-de voornaamste Nederlandsche
backiers, als laag te be.chouwen is.
(.Tel.")
Hat graan uit Amerika.
Weer 10.000 ton.
Londenr 20 Sipt. „Bvening News"
meldt hedenavond, dat de Amerikaan-
scha regeericg, op dringend' verzoek
van de Nederlandsch?, toistomming
hesfe gegeven, om 10000 ton graan
»or stoomschip n&ar Nsderland t»
brengen. Hiermede is--.de.heeveelheld
»ao 50.000 ton, welk® Amerika aan
Nederland toewees, toenc de Nsdw
vrieadoiy*e waardes-ring van elkan
ders bedoelingen. In den vorigeo
Rasd namelijk was besloten «en voor
stel inzake bet personeel de» gas
fabriek en waterleiding aan:4e housen
en dit ie renvoyeeren naar de Cjm
missie voor de osdrijven. Bet betrof
hier-de kwestie van de zoogenaamde
„loaevasto" wtrkiieden. 'Deze"losse
werklieden, in vasten gemeentedienst
werkzaam, sommige gedu:ende sea
roeks van jwen, vielen, juist doordat
ze z.g. „loa" waren, niet in de rechte
pc b.èï» voorde werklieden, «nleaeiuiie
na Aan dit iLcanxenient tegemoet te
komen, besloot men hen, die daar
voor ln aanmerking kwamen, tot
„vaste" werklieden aan te stellen
wat ze de facto- ook- -reeds-waren.
Nu doden z:cr daar. .&itetl«i late; ec-
saate- kwaattw J»|rt-73or ;abg««h»id
de vraag hoe de stortingen voor bun
peusloen -behoornen te worden -gere-
ueld/ eszïmnz., en daarom ;wa« deri
vorigea «er die «aak verdaagd!
zy nu weer op de agenda prijkte,
geschiedde volgens de. bestuurstafel
om de kwestie op:te te»s*u.
Maar het was gan&ch niet naar den
zin van den heer Zondervuo, en zoo
geschiedde hes; öi* ca Mnvele discue-
sutsic, Burgemeester en Wethouders
boiloten her voorstel toiugte nemen
ea ingevolgebete Raadsbesluit- van
dm vorigan keerple renvoy«s»D aan
de C^mmiioio vocu de reeöteposltie.
Ook de heer Adriaanse had in dit
eflkate uurtje eenige gelegenheid ge
vonden om van esa zeer zonder-
lieg standpunt blijk te geven. Boor
het Comité tot organiseïriag van
volkscowuston voor Marras was
gevraagd om uit idav'gemssateka»
•en subsidie to mogea ontvangen,
groot f 200. B«* subsidie, moset
dienen om do verschuldigde belas
tingpennlsgen te compensesren.
Baar de bedoeling van dszercon-
esrten is de uitstekonde muziek van
het Stafmuziekcorps op deze wijze
op zoo groot mogelijke.schaal onder
bvt volk te brengen, stond de Raad
alleszins sympafcbkk t<(tcover dit
voorstel, dat a*n de gemeentekas
goeno of zoo gcea ali geoce cffire
kostte. - Eens YrftetsUicg van belas
tiDg zou, meenden B: en W. mrader
wenscheiyk zijn, daar hierdoor een
precedent voor andire vereenigingen
geschapen werd? en-op deze manier
werd dit nu ondervangen. Ba argu
nioctsn van'dom heen Adrlaaoee,' o|-
schoon pilncipieel- wellicht czser zui
ver, waren niettemin niet zeer steek
houdend, dsar «betrtoch dniéeHj't ia,
dat tdergtljjke coscerten ru «maasl
onvermijdelijke onkosten meèebren
gen, die door contributies ofentréü
moetea worden gedekt, ^enier alzoo
ssn versehtl-*be»ia%t met dej»pcn
lucht-coücsrten, dia die onkosten niet
hebbtn. En dat niet Codereen" ervan
proft etren kan,»is sok ocjoiat^ jniet
om er iedereen van te doen profl
ïtoren vzij» dc coooeston- aldus ge
arganiseerd. Qjk van openluehtcon-
cirtan kan niet iedereen genie-
ten, om «de daDdetnioudige -reden,
dat niet da gaciche bevolking om
d- muziektent hees geschaard kan
staan.
Be heer Adriaanse zocht, nadat de
Yoorzilter zijne 1 eerste argumenten
ocresow-wd hxd,: caar Bèenwo, L\af
mi>n cao, aldus deze gsrehte hesr;
enn subsidie 'Beven geiykuaani de
werke'ijk bataald»belasting. Zoo zou
hot kunnen >»*b«KSDj. dattir
roindec-betoaWe-dan f-200,beUa»-
ttaBpM
havens in beslag genomen werden,
zoo goed als uitgeput.
Krachtens d«z? overkomst zoo
■Nederland ook- 50 000 ton graan uit
een Zuli-Amerikasn&che haven ont
vangen. Da voorraad, voegt 't blad
erby, ie feitelijk onaangeroerd, daar
J. re,esriuf mtt'«chrteo .«n ruit «rr c.n
Buitiohlani geen toestemming heeft
kucnvn verkrijgen oui haar t# halen. Hoopstraat haalde een aantal vrou-
^wen 210 K G. sariappeleu uit <»a
huii te 'i Gravec baga la in plaats van
den bier A. W. F. Ireuburg, Minister
van Koloniën, benoemd vtrklaaid tot
lid van de Tweede Kimor de heer
Schouten te Rotterdam.
Een gevaar.
Oczo «óhoenwinkehors hsbbsn ver
gaderd en hit echjjnt, ^at zij van d«
rchoeniniisLibutla. iers kcfr bpen. Bic
U sec hoopvol telken voorês schosnen-
consumenten, die uUe-aard van de
byiond«rt en zelfs gewone gebeu: to-
indetdsad sen aubildie hebban u't
gimtsnUkas, sn zietu, dat ging
Bist.... Aldus jammofde .deze- he»r,
tsn va% rond mst een blik, alsof ty
zegqsn wildstbos lap ik bsm dat
nu Kranig, wat 1 E»n pricctps i*
tocir msar een princ'pe.
De Vooriiitflr glunderde maar eens
en znde: nu, dau is rost ééa stom
ttgm do subsidie verleend. Msar aan
het elndo der zitting, bjj de rond
vraag, kwam zoowaar de heer Van
dor Veer cn reidemijnheer de voor
zitter, u was mij daar etiaki te
gauw sf, maar ziet u, ik ben er
eiget-iyk óók tegen 1
Pa's twae, zei de VcorzHter
gmodoide weer, en de Raad keek
oolljk..,.
Tosn duurde het. niet.Iaig ef w*
gingen besn. Maar bjj een volgenden
storm moeten de heeren harder
praten, anders komt cr van raads-
versiagen niets terecht. Er ging nu
veel verloren van wat gesproken
word. .Gelukkig was het niet zoo
heel e«.
fabriek, om to voorzien in decibrsnd
iztcffecnucaL &«zb fe'orick zal gebouwd
worden op btt terrein aan de oude
gasfAbiiak en feöxploIUerd worden
door de gemeentv, terwyl de distri
feutie der briketten in handen der
brandstcfiencommiaïie komt.
Boor de gemernte is een veendery
aangekocht in denabyheid van Hiilo,
ëi 9 dit seizosn 2 millioen turven kan
opbrengen.
Ten slotte weiden vastgestold de
tarieven voor gas en elsctriciteit en
het rantsoan, dat verbruikt mag
worden. In verband hiermsde da.lde
da burgemsester mede, dat zy verle
den jtar van het kolendistr. bureau
4787 ton kolen kregen tegen thana
slechts 2915 toawat het gas betref',
verleden j*ar kon ^ver 1.186 800 M'.
gas beschikt worden, thans over
1.875 830 - M3., doordat het kolsngas
met -wat-irf aai Isa vermengd.
Gepast gatd.
In (en Gbooicgsch^ ptoats-eiachto
een m<ik?erkoop»r a 'eed* gepast geld
en anders geen melk. Uit vrees, gieo
centtn voor melk ts hebben, konden
do vrou wan bakker of groentsltosr
niet bitaiec. Op een morgen vraagt
oen doorvarende schipper voor zjjc
zieke kinderen 5 liter, masr hetft
niets suders dan eau bon vanfl.—
Hy bidt en smsikt, maar ontvangt
geeu drujpsl. E«n ag?nt zJet hst
standje en vraagt wat hiervan de
leleunis.-Hy sommeert den malk-
verkooper, den «chipper te helpen ea
den bon te wleseisu of to wachten
op diens terugkomst. Hieraan wordt
voldaan, cn de agent rapporteer'
zya wedervaren. Daarop wordt het
tnrs doorzocht, waarbyjn melkbussen
in £en kelder voor vele honderden
guiJens, rijksdaalders, enz. gevonden
wordt, dis natouriyk op evtn ge-
heitnzinEige wljza als ze gekomen
waren, zouden verdwijnen.
Hat Rotterdamsche straatpubliek.
E f gsplunderd* broodwagens ver
meldt bet Rotterdamsche politierap
)ort op gisteren, waarvan éói met
>1 K.G. biuinbrood, 86 wittebrooden
en 20 kleine bioodjrs.
Iü de Lange Waranda werd gister
avond by- een opstootjr van opge
bakkerswinkel lBgagoaid. Ia dc Goedd
Varklsaigg vae aai Karaarlld.
In da gisteren gsbouden zitting van
Waf m«n Wsl-Wens'te' ireoren krygt
ia, dat noch "de kosten -va» hoven
ncch van zoolleer tie geweldige
caoenee pryssh rechtvaardigen, evèu'-
min de gestegen loonsn. Wij Ito-*?
Ou a door een w kman wijs maken dat
zelf* aan de atacdairdkchoeucn hoog
stens voor fcjgf. k Z:i guldon lrer
gebruikt weidt. Mtar een doodgewone
co&sumtnt gaat dat alles ni»t aan,
en ware dit wal he^gevaV gaai zou
hy-'-er wellicht onv»rschlliig on^er
kiyven, gewend als ty 1». zich te
krommen onder de stroppende handen
van - .titriktót. ketting handel aar- aj
winkelier.Ba reudirg fcbynk nir^p
ts d«gen en wjj" kTy<en boes, d:e ons
legen den hamlocelykea tprfjs van
een dertig gulden voor jpartieele
naaktiorpery behoeden.
Ba Indruk, dien men krijgt uil het
geipreksne op de bovenbedoeld® ver
gadering ia, dat de - winkeliers de
regeering steuren wiiieu by het ten
uitvoer brengen van de 'schoenen
distributie. Maar tacb~was er één
l oman-onder-do toieu die
ep-h«t 7fev»ar"-weea van inventarl-
eatie, want dan zouden de ,viy«"
acheenen verdwyuen es. maximum-
prfjzeo warden itgetoerd.
Als er ge-in7«ntariseerd wordt,
weet men precies wat or aanwezig
is en kan daarnaar distributie en
pryzen regelen.
Ziehier het gsvasr. 9v meest ga-
ustetellende tojstand ïtu n&Lutuiyk,
wsmieer'mea niet we»r hoe7«el
schoeisel'' voor- htt vo'.k .'beschikbaar
it'on er-asn verstrekt kan-worden;
en liedev winkelier een meanAihuur
aan een" verkocht paar schoenen kau
verdienen. Waar wy lavendnwenxyd
van bevrljdiDgan, zou'hst byaa on-
menscheiyk zyp, do ,vrye" schoenen
ooirnlet ,vty' te laten. Da^mictster
IJsselsteyo met een ijjeiyke r-nba
wojenheid tegen 0 7*r dergeiykelturoD
■taan - moge. Wast .bet zya .-niet de
,vrye" whovsen van nu, 'diefde
distribniij-kunnen doen falen, maar
het zya de schoenen die nog ,vry"
gemaakt moeten worden.
1 (Bb-Tah).
S. s, „Dlrksland" gazoakaa.
Gisteravoni zijn te ScheveDiDgen
aangebracht 12 man van het stoom
schip „Birkslaod" op weg van Rot
terdam raar Eogehnd, dat B.nsaag
onder de Bcgsliche kust opeen mijn
ia gelcoptn.
Ba aangeitt&chton zijn de kepitsin
en 11 man; een aio ap met den stuur
man en 6 man hsfcft-ca het'onge
val naar Engeland 1 koer» gezet om
hulp*te -halte. Vart die sloep is op
liet- eogsnWik- nie a-bekecdr-BeHtt-
lyk -kleeft «y-haar-bettoiöHHög-we'r
X.
387 en zyn naar Rotterdam ver
trokken.
ft* j.BlrkMand'* was brulo 1858 ton.
groot en in 1916 gebouwd. Zy be
hoorde aan de Stoomv. Mij. N*d.
Lloyl te Rotterdam.
Gamaantaraad vaa Alkmaar.
In'de BoaderdatR^hd vaortfezetto
raadavergadssingwerd besloten af
wyzsnd te bischlkken ophot verzot!
ivan dam Bot^weo Gemeenteambti
naren om «ene subsidiewoor de op
(richting van een ruit- en vac&ntieoord
Aan- B. en W. vwid esn credfct
verleend aan.f4(XOOO».voerdeoprlch-
itlng van o»n bruinkool- en briketten
«winkel.
Er zyn enkele viouwea gsr.r-
restcerd, téiwyi nog een troep jin-
gsts vau 16 -24j srigeirIsefrfjd werd
aangehouden, jd.'e de kern vermde
van «en bende, die «ich- toelegde op
hst p!und«reu van broodwagens.
Een «Ier jongens had sen yzeren
dplitepsn van een uleeperswageu In
zya bezit.
Straatroof.
tonderdagavool bezceht een lo'sc
houder uit den Oppert teRotierdtia
«en csfé &an d< W. Wagenstraat en
uit den zsk, wastin bantp»-pier zJ
Dit'iv gsiien door eea viertal fcezos-
k.-rz 7&n hét csfé, die den lottry-
mau by zQu vertrek om kwart voor
elf volgden, da St. Laurecastraat in.
Bs man is dïar aaugevaüen. E-n
der aanvallers hield htm dsn moed
dicht, esu tweede schopie hem de
Iteenen ondir uit, torwyi ds drrde
*»mii S rest vau h6t iyf rukte, wiar-
8lch de poitefeuille m-üf 751 bêvocd,
«ru heL-ms'(~dmi.buitüp_*en -loapen
zetia. Tere der «dader*,-oen vleesch
houwer en een kosoman zfja aangs-
houder. en v.fja Ö09? den bestolene
'ovrkerd.
Valtche bankbiljetten van f 1000.
Het ww de Rotterdamsche politie
sicda eeeiian lijd brkend, dat »r
valiche. kuDS ig nageieekends benk-
biij»tien van f 1000 in omloop wa
ren. E»n onderzoek, door baar inge
steld, leïdle tot de sauboudicg van
een bikend reciJiviat,_iiiiJii het-be
zit werd gevonden vaa zulk tcte
valsc'u bilj»L en precies 1C00 gojd^n
aan klein bankpap'er.
DE DORILOD.
Da algemeens toestand.
Er zyn reiigeseneationecle berich
ten te bespreken. Miiinof, de Bul-
gsareche minister prssident, heeft den
opperbevelhebber van dv entente-
«reeptn in Macsdoniö «»n wapenztil-
stand aangebodm. Mrlicof is als
minieter-preaident-de -opvolger van
Radoslawcf. Be laalste was ds man
van het verbond met Buittchland en
den oorlog togen de entente.
M*n w«;t, -dst Bulgarfjr, voordat
het aan den ootlog deelnam, lan$
her ft geaarzeld. Het stond allang als
ttn paal boven water, dat het zou
me®74cbUM«*wyl-het nog-volkomen
onzeker zou zyn aan welke eydo h?t
x:ch scharsa zou. Wat Bulgatfje wilds
wte duidelijk: het h^rstvi van zeju
nationale eenheid, d. w. z. bezit van
het heele Balkangebied, dat door de
Bulgaren-alsBulgaarscn werd - bi-
tcbouwd. Be Bulgaren hebben nimmer
onder stoehn cf banken gestoken,
dat uitsluitecd Bulgaarsche plannen
ben tot deelneming aan den oorlog
noopten, -en evenmin, dat nitt ds
sympathie voer een vau de oorlog-
voi-reads grc^>2iu h'jn keus zou be
palen, maur allseu de o/erweging,
welk* partjj-httD-het ttnests zou aan
bieden. Be enteets mosat haar aan-
bieiingen wel biterken, om het mot
haar verhoeden 8»rvie te ontzien, on
zoo viél-de- kvur-op Bultsrhfsnd.
Tiidens de pariode vau aarwling hssft
Malinof, da tegenwoordige miciaUr
preaident, die nu door zya aanbod
van «en wapenstilstand zoo de aan
dacht op zich vestigt, zich m»t alle
kracht tegen aaosluiting by de neu
tiaUn verzot. H(j was een aanhanger
van de a&tonto.
Ds -poUGek-vart-zyn- trgenstandei
Rsdoalawof werd aanvankalyk mst
nitnamends resulhttrn bekroond.
S'lijdend aan de zyde van Buitsch
land, behsaiden de Bulgaartche atryJ-
krtTCtnm groots 7ocid«»lcn ea da
n.gestrpfcfd« nationale eenheid was
sposdig voiwcziclykt. Maar toen
kwam do teleurstelling. Hot oorloge-
dosl was wel bereikt,.maar daarna®
wat 4* oorlog seanzioa uit.
Het zou te ver voeren alle oorzv
kea van verwijdering tuMcben Bulga
rij» en Buitschland, die zich'swkri
dun nog hebben laten geldeu, in
hericneriog te brengen; alleenmogo
het verdrag van Boekarest worden
genoemd, waarby Buitschiand een
territoriale kwestie tusschen Turky«
tn Bulgarije onuitgsmaakt liet en
daardoor beide ..«fcaton oatevwdeu
m&aktvj terwijl ds Bulgaren boTt-m
dien nog ontevreden waren,- omdat
zy niet de heels Bobro«dzj% bionen
konden sleep sn.
Kort-na d:t verdrag moest Rsdoa-
Uwof aftreden 6n werd by door
Malinof, het hoofd v*a de vereeoigd#
otprait:epart|j*D, vervangen. Euze
micisterwisseling was voorafgégaan
door brtsogingen ln de straten van
SlAa, die. tégen ds Buitsoherfl. en
OortenrykarB waren gericht. In offici
euze bladea werd evenwelgeschrevsn,
dat Bu'garije de iijn van zya buiten-
landsche politiek riet veranderen zou.
Hét talegraai vaa Wolff zegt:dat
ra«n ,ln kringen, die het verbond
(met Duitschlandj-zy a trouw geblo /en,
overket;opferBd?n van Mtlincf opga-
wondon is."
«Btze z:mwending is merkwaardig.
Zy geeft opsnifjk hst butaan toe van
andere kringen, dis het verbond met
■ui?sch!and niet treuw zyageblevon
(en waartoe dan biykbaar ook' de
minieter-p esident -behoort), die over
bet optreden van .--Malinof derhalve
niet opgewonden zijn. maar $r. mts
inatemmen.
Als Bulgarije door den* wiad gnat,
i» er groote kans, dat Turkye zal
volgen. Ba Turkache pers vosrt al
sedert hat verdrag vau B e*-, een
woedende polemUk tegen Buitsch
land. Zy vsrw|jt de Bultsche politltk
ds schuld te gjjni van de desloeming
van Amerika» eru beschaidK;?- hsar te
Brest de btUugen van d« Turken te
hekbsn verwaai loosd, om met Rus
land gord# vrienden to wordtn,
Ti ou wens Turksche troepen heblea
na dien vredo rustig gebied baet,
dat ds Buit*chers by ésn vred» van
Bi tst san Rusland of ds me: Rusland
bsvriande- Kauka&usupublieken had
den toegedacht, ja; zelf« Bakoe, waar
vandaan Rutlaud aan 'Baütohlaod
naphta zou leveren' en^waarvaa de
Buitfchsrs ds bseeherming tegvo
rderd?n" op zich haddtn genomen.
Ea da&rby is dn vernistUing van de
Turksche leg«rs ia Palestina geko
men. Als dau bovscdhn door de
af/alligheid van Bulgarije, die ook
de groeiende oppositie in Roemen
tegen hst verdrag van Boskareit
wind ln de zeilen zal blazen, alle
verbinding met .Berlijn mocht word«n
verbroksn, ia het ni»t waarschijn'.yk,
dat Turkije noglang izal-aarzelen
cioren voor zyn geld te kiezsn.
Al deze gebaurtfinlssen en kansen
zya uitnemend gtechikt, zoowel om
d» vrediitovendaeid van Oostoniijk
ten top to voeren, als om de bewe
ging van'da raierdarheidspartben ln
Suitkchland kracht bij ts zefton.
Bizs nebben nu al gedaan gekre
gen, dat de miniator van oorlog (iie
zebfcar den ry«*kfe«issli6r om aaa da
ministers van blnnenlendschs ziksn
gslaitïe, de vergaderingen ts ver
bieden, waur men zou spreksü vo»>r
da politiek, die dssl uitmaakts van
het door de regseric? zslf a'iuvasrds
program) ii afgetreden tn ze zuilou
nop-wel-rceer'grJïan "krijgen. Biyk-
baar ie d« eer»ie i-og n'ei gehtel tot
jypheid gtkomer-. Zy zal tog wor
d».n gestoofd ln da vergaderiiigen
vsn de Ryksdagfracties van do meer-
dtrtuid, du hti «eramostrn wordea
over esn gemaonr&bappaljjk program,
waarvan het minimum program dei-
sociaal damocraton den grondslag
mort vormen. Het aprc-ekt vsn z»lf,
dat dit program mtfr kans op ver-
WêzeoJijkitig hitft, nasr maie de
kans toecetmt, dat êe bede Oas e
ltjks «Leptroi van <Bu4schi&nd los
raakt.
MiddeUrwyi zijn da geallieerden
ln- het Wosten eftHMDk lotgskom®n
mei hun l«g verwacht offareief,
waardoor het tweede stadium vsn
den veldtocht in hst Westen is ge
op»ci. Dezs aanval ta\ na het terug-
dry ?eu vaa de Bnitoch-rs op hun
ouie slelliigsn, pos'tiave rsiultaton
moeton ophveren, dr< «en geschikte
inleiding .o man voor den a!g*mee
nen aanval, die het volgend jaar zal
moeten worden ondernomen mot d-4
alsdan op volle kracht geraakte
Amerikanen.
Hst offensief is tweeledig: de
Britten vallen **.n btzuideu de Stn-
té«, dat is tegenover Atrecht. Frsn-
schsa en Amerikanen zijn losgebro
ken tuMcben de Saipes en de Mtas.
Laatatgenoemdsn meldtn een tame-
iyk«u vooruitgang.
(,N. Rott. Crt.")
Van hat Westelijk front.
Paiys, 27 fiept. Officieel middag
bsticht: Bb aanval der Frsnsche
traspon ia Champagne htefe zich
gisteren met gosdin uitslag van de
Suippa tot de Argorr.e ontplooid.
D: Framtchs troepen hebben de voor
ste stelUlng der Buitecher*. eoo ver-
vaariyk net van loopgrAven onyser-
diftadversperringen ter diepte van
»ljf K.M., waar?aa= de vijand vaa
1915 af niet moe was geworden, de
verdedigngwworken •rte^ntevfcen, op
een front van enge veer 35 K M.
schitterend bemachtigd «n ze op be
paalde ponten achter zich gelaten.
Ba Navaria-boa?e, de Buite-de Souain,
dc berg Mure', d:o van Tabure en
die ?sn la Meanil,-de dorpen Ripont,
Tubuie, Rouïroy, Cercoy «a-lormois
en Ssrvan als steunpunten in orde
gebracht en door den vfiasd razend
verdedigd, zyn den eersten dag van
de-: slag m harden strijd vermustsrd.
Het aantal gevangaoon, voorz .iov»r
tot dusver geteld, gaat dea 7000 to
koven, o.w. 200 offlclsren.
Yanochtsnd is de aanval hervat
•n in weerwil van b«t clscbte waer
ontwikkelt hy zkU in bevredigende
omstandigheden.
Berlyfl, 27 S?pt. Officieel avond
berteht: 'Phwo*9bu^ Tan Atrrcbt
en Pé^inne naar Kamerrijk leidende
wscenizn -togen het' &e}fei«d-front
bvwaston le Catelet zya met gewsl
dig? ijsietowsrkjrgivtt'j - trwpsu sr
materiaal aanvallen der Eagelschen
-on AmsBikAfieih beaunaen. De
val won MA ierlcatlsg vRtfKamsryk
v»ld.
Ia Ohsnvpvgne'*zo?m*do tnsichen
Argoace. en Maas zijn opnieuw hef
Een nieuwe Engelschs aanval.
Londen, 27 Sspt. Officieel. Bé
Eogöhche troepen zyn ton zuiden
van de Senceebeek op eea breed
front tot dea aanval overjegsan.
BevrAdigende vorderln-fen worden
gemaakt.
In Palestina.
Loaden, 27 Sipt. Beoosten de Jor-
daan ie hst Turksche legar ia twesöa
gescheiden. Bij dea grooten aan»al
der Britten tsn W. van da Jordaan
tïokken *sni«o groepen Torkvn ton
O. van de rivier noordwaarts in da
richting van Damascua. Arabieren
kUDnsn ze bfj Daraa dat beletten.
cavalerie, dia Amman h««fc bereikt,
vervolgt hea. Andere Turkschs *f
dgellngen oosteiyk van de rivier (Li-
gen zuidwaarts ton einde de baz3t
txgen van Tafile en Maan te trach
ten to ontzetten. E- isniatvsalkacs
dat zy zilf dsn dans ontspringen.
Van hat Macednnischa front.
Londen, 27 Sept. H*tdeparlement
vaa oorlog deelt meds- de Britsche
tioepsn, door de yeomenry voorsfgc
gatu, zijn gisterochtend S.roemuitzz
binnengvrukr, tsrwyl do Britich
Q iek»chs trospcu de boogtvvanhet
BsLsjitZi-gïberéte atormendirhand
hebben vermeesterd.l® BriUsn hebben
meor dan 80 kanonnen en veel
munitie buitgemaakt.
Londsn, 27 Sopt. Officieel
Servisch bericht: ©e Servlfls
hebben b«t zoor gewichtige punt
Eiikoman genomen. Zi ztja Iitip
binnengorukt. Ba Servische cavalerie
reed Kochana binnen.
Er z(ja Bulgaren en Builichers
gOTacgeo genomen. Be cavalerie is
sinds hst bssia Y*n h*i» cffenelef
thans o?er 117 K.M. gevorderd.
Locdeo, 27 Sept. ©e Itoliaansche
troepen m Macedoaiö komen mot
mooie snelheid vooruit, ©a Bulgaren
dia hst Prespa-meer on hst gebergte
by Prexpa, ea hetOchrldadist.ictten
Weiten van Monartir ve:d»digen,
schijnen thace terug te trekken.
Esa telegram aan bat Glornals
d'Italia meldt dat Raena, zts myi tsn
noorden van het Preepa mser.in brand
staat. Bjzj op bet uitereto westen
staande Bulgaarsche strydkrachten
pogen zich te redden lange den
weg van Koatovo naar K*lkali»len
in co boop, by Kalksldalen of Uskub
w«cr voe-ing te kiygen met hun
verslagen cantium.
Bat zou betsekenen, dat de Oarten-
rijkicbe linkervleugel ia Albanië ain
de lucht zou blijven hangen". De
jongste terreinwinsten van Pflanzer-
Baltin schynen daardoor heel onzeker
teeztjn geworden.
noidig ia voor een gelukkigs ver
vulling van de taak, in deze tyden,
w*Ike voor hat zoo even ter hand
gWiOmin vredeswerk den doerslag
geven. Tegen 80 Ssptember is ds
Nationale Vergadering byeengeroepin.
Parijs 27 Septom'osr. De opperbe
velhebber der geallieerde hgers in
Macidon.'é beif: de Frarsche regie
ring medögedoeld, dat een Bulgaarich
parlementair een wapenrust van 48
uur heef; gevraagd om voor twee
verieg«cw:ordigers èer Bulgaarache
regiering de aankomst mogtlyk te
maken ten einde êe voorwaarden
voor esn wapenstilstand en cc.su
quo voor een vrede vast te atollen.
Gtneraal Francbet d'Eeperey ant
woordd.% wapensfiUtand noch op
«chorting van de krögsverrichtingen
te kunnen toestaan, welke een on
derbreking van de op gang zijnde
cperajiek zouden beoogen, maar ver-
terenwcordijers naar dtn eitch d<r
Bulg&arscho rsgeering te zullen out-
vangeQ, dia zich, door eea cffl;ier
parlementair vergezeld, aan de B;it-
scho linis zullen dienen aan to
m*lden.
Parijs, 27 Sipt. Be hooge Bulgaar-
scbe officier, die als parlementair
bief; dienst gedaan, bracht een brief
over v&n den Bulgaarschenoppsr-
be?elh«bbsr, waarin hy om een wa
penschorsing van 48 uur vroeg. Ia
akn brief atend, dat de minister van
financiën en de aanvosrder van het
t weede Bulgaarsch» leg ar de Bulgaar-
rcho regsormg zullen vvrtegenwoor
digen en dat ze met goedkeuring vau
koning Ferdinand komen.
Londsn, 27 S»p*. Be cavalerie der
gf-aüiserdeu trekt thans op Uekub los
en 8-cad gisteravond volgens de be
richten op 15 myl sfiiaods van dat
al ter belangrijkste rUandrtyke csn-
trnm. He1, splitsen van de Bulg^arsche
c.trijikr.-chten in twstéa scbyns nu
iai>allen dsele zijn beslag te hebbcu
«ebresin.
Naar uit Bsriya wordt gemeld, heeft
de 8'aatssecretaria voa flictz» ia de
cantrsle commissie vsn den Rijksdag
over den toeatacd ln Bulgarfie ge-
rproken. Hij verklaarde, dat h«tn«g
niit duideiyk was of de Bulgaarschn
regeering op eigeu houijs gehandeld
hid of dat ook d« kooing ea het
p&tUmsct erin gekend zyn. (Volgens
het bericht uit 8 fU is dit laatste wol
het gevsl).
Verder deelde hy made, dat een
tegenactie van elementen, die htt
'erbond treuw willen biyven, op til
b, en dat O. H. en Buifsche voreter-
kingtn voor het zuidciyk front op
weg zijn of ;esds zija amgekomen.
B;z« zouden, volgens tot oordeeiec
be-otgden, voldctnde sterk zya om
den toestand te herstellen.
Ia weerwil van menigen hoop
gevecden f retor meende men dsn
tfralsnd echter ougetwyfeld ais ern
stig te moeteu beschouwen. Bul-
ga ije noch Buitschland behoeven hef
rpel vsn Bulgarije nu al verloren to
lachten.
Amerikanen mislukt.
Da vlucht der Bulgaren.
Uit Saloniki wordt d.d. 26 Sept.
a*n Tel. gerusld
Gradako, het voornaamste ravitaii-
le«riags£*ntium soor hst 4? en öa
8ul*a\rsch-Buifschs tog-r, -is -door
d%£hMf6r*dMB»t.
Hït ie oamogil(jk telogrsfl ch ssn
dsukbr-old to geren ?an de ontrng-
Ifitebeid van de nederlaag dsr Oart-
(raien. Hei atrateg:sch veilleo is
oöh-vrslelbaar - su hst veriiwi aan
materieel btdraag: een honderd rail-
iioe?. Kibmeto;* v«r rookendo puin-
ho«poa tn vol iyksn van Bul'arén
«ilBuitochere. Hos ve'd is biwtokt
met helmoa, gewer^c, équipement
tóukk»n,1 dia dcor «ie vluchtouieu
WEgewotpen zyn. Nooit hsaft m?n
es» dergelijke n«dailiRg, gekenmerkt
door een wilda vlucht, gezien.
De Bulgaarsche minl»ter-pre-
sWenl biedt een wapanatil-
stand aan.
Bflfia, 26 Sejt. E zyn berichton
ontvangen, dat d'» Buiga?r»che mi-
Diste; president Malinof aan de be
velhebbers van de togen Bulgarya
operseretide Eatocfe-troepen ein wa-
>enslilstand zou hebben aangeboden,
?*ar nader gemeld wc-rdt heeft Ma
linof dit nsabo'a gedaan op eigen
band en zinder toestemming vsn
den koiing, het parlement en hst
Bulgaar scha iegei bes tu ur. Ia dw kr in-
gen ia Bulgary». ws;r men trouw
is s&n het verbond, hesft dit op
treden van Malinof groote opgewon
denheid veroorzaakt.
E' zya militaire maatregelen in
voorbereiding tot .krachtige ouder-
stonalog van het Bulgaarsche front.
Volgens de jongste berichten uit'
Sofli is er reeds oen contra-bewe
ging tegen Maiincf aan den gang.
Het aanbad dar Bulgaarscha
Reijeering nopens een
wapenrust.
Soflft, 26 September. Officieel.
Met hit oog op-den «amealoop
der laatstoiyb in^etredea omstandig
heden en nadat ds tosïiand g»me#n-
«chspp.-iyk met alie bwotgde.par-
soaen U owtwogenhw/t do Bul
gaarsche itge«riap. geleid door den
wenacb, aan het bloedvergieten esn
elul (eraaksn.^ftopperiNsvKtoebfeer
van hat valiieger gwaftdh'.ig-.)|'den
oppsibiïflibebb-r der smtonte-lugers
te Sulotïikrl.atRklng vsn de vyande-
lykhi^ea voor to stollen cm onder
handelingen aan to knoopen ton «inde
•en wspenstilataud -aa wwto-4et
eland te brergen. D» iedea der JBul
gasaoee sfeatrdigisg z|ja cite.cr-
avond rertrokkec, om-z'ch met de
gevolmachtigden der oorlogvoerende
entente ln verbinding to stellen.
(Hat Woiffburean toekent bierby
aan: hvt bericht over hst vertrek
.der dslegatie voor de ocderhsnde
Jlrgtü nopens d*n w.ipanrtilif.and is
bUjkfDS nf.der nivtiws orjnis
éofi i, 26 September. Bo vere»nigde
regairicgepartysn £«7sn ds vol
gends nota in het lichtIs overeen-
etommiDff met de rtgeeringscoalilie
heeft de rageerlng gistere-a 25 Sap
tembsr 'u middags om vyf uur den
'to?9üili«iders officieel een wapen-
fetlistand sangsboden. Ba partijen der
coalitie vermaanden leger en bsvcl
tig®'-aanvatten dar Fcasacten cn kirg. de militaire en openbare dis
cipline in atacd to houden? die zoo
Parijs, 27 Sept. Volden» b«richt uit
:Zurich hebben da gebeurtoitisssn aan
hst Mflc»donftcha front In Bulgarye
diepen indruk gemaakt, wa%r h«t d&g
axn dag feller gist. De miniatorraad
vergadert van Zondag *f onverpoosd
ea do geheime taadsman Dobrt»j:tsj
«leemt gerageld aan deel. Ba zit
ting vau Bi~sd:.g van het Sobranje
iwa« erg woelig. .Het parlement
twenschto over den toestaud haarfijn
ite worden irgrticht. De politie wil
.niet hebben, dat men 's avonds na
r egenen op straat is, Geruchten over
Ma ministerieels crisis blijven de
■road* dom.
Er is iprtke vr.n Malinof, pmidsnt
van den minieterraad to vervang*n
ïdoor «en generaal, die een soort mi-
•Hta're dictatuur zou uitoefenen. Men
bsrvidt zich op srnrtige voorva'len
••voor.
Uit Duitschlacd.
Autonomie van Eizai-Lithiriagaa
Berly", 27 Sept. Bs keiprekirgen
ii alie groepen, uit de Centrale
commissie van den Rijksdag, dis
26 September hebben plaats gehad,
iiepjn over de ophtfflng van artikel
'negen der grondwet, h^t teelleden
van Rykiéfgevaardlgdin tot de re
geedt-g, &lamede de aatonamie van
El sas Lotharingen.
De „Tasman" getorpedeerd.
De kapitein san de .Siudoro" Bon-
dsrda?afond te Rotterdam binnen
gekomen, bracht het bericht mede
der to:ped««ring op de hoogte vsn
Brost vau het .Tasman" d«r
Kininkiyk6 Pakervsart-Msaiachappy,
die op de l|jn L'verpool-Brltsch Icdiö
voer.
Da iorpadetricg moet plaats ge
had hebben ongeveer 200 mylea vsn
Breit.
Aen boo-d wsrsh 250 pasfszlerr.
De Directia ke ft bericht ontvangen
dat vcleu r.ya omgekomsn by ds r&mp.
Het juiste aant:-l der verongelukten
te nog niet baktnd.
Be fTasman" werd in 1912 et
bouwd en mert 5022 ton bruto, 3834
tou netto.
De kroenprine van Roemenië.
Boekarest, 26 S»pt. Be Koning
besfn des Raad van alle Roomeececbe
generaal* bycezgemepen, w -arvan de
mTordeiheid aio hun oordeel to ken
nen raven d&tpriosC&roltcngeTolge
7aa ?4Jn oclang» in een ?reïtn5 lacd
mit een Roemseneche gesloteu huwe
lijk. gean etfgenaam van de Kroon
k\n biyron.
Prirs Carol ie in Bixtriiia, in de
nabijheid van de kouinkl|jka zomer
residentie Bicaz, in hechtenis. Hy
tcoot zich roer vastberaden «n vor-
kUarto dat by voor aliyd van zya
rrechton als «fgsöaam vau ds Ro»
mfsnichs Kroon afziet.
Heldersohe brieven
zonder omslag.
VII.
Ia een mangelzaskje, waar men
ook uit porren gaat eo waar ra melk
en snoep, zuur, bokkings «opeten,
peren eo wat groenten verkoopvu en
waar de ku:sn uit de Jonkersöaat,
Gasetrast, O-arj i<tïasWerecstrast
mst ssa pas gedroogd Kchort cf etu
blout» cf een laken koman om evou
ondir ds rol door te haten, ia hit
isdersn morgen soeiatoii van bakker?,
melkvanter#, groentsbotsren, fonda-
loopsrs, vodd«nkooplui en aadsrsn,
die er hun bonnetjes van een r|jks
daalder of van een gulden ruiten voor
rolletjes .c«nten van vyftig atnks,
voor kwartjjs en voor éubbeltjts -
hst onmisbare pasgeld om daarmee
ts handelen ond«r hun klanten dis
ze geregeld bezoeken.
Heel vroeg in den moigen werdt
de nering al sufferig wakker An
komen er menichen die wat hartigs
verlangen, maar zoo tusschen tteu
en elf uur ie dat winkeltji een vier
kant vau gul openslaande gezellig
held, gesneden in de lange, late
huizeniy van onze echt Heldsrscha
volksbuurt en dan letft het eerst
recht als karren en wagealjM voor
ds d«ur wichten en de jortcbiliesde
lursonen er «Ikandar verhaten vaa
1 en leuzen romen die 't teven langs
de straat is.
lederen dag hebben ze daar hun
tospaueiyk onderwerp: de zllvtr-
bsnnen van een ryksdaalder en een
gulden en het scherpst iu hun critlek
zija ze op het ontoangen en uitgevrn
van geld bij de mentcben.
Bat Is tegenwoordig toch ma^r
een ding waar je hoofdpijn va-i
krfigt en waarom zfe - laat do
redactie dit woord s.v.p. niet schrap
pen mst smoihn rondloopsn,
want het lijkt wel alsof het publiek
bet er om dost je eeu keetje to {pla
gen. Be «erite de beste klant toch
haalt zoo'n briefje voor den dag en
da» gaat zoo voort, wyk ia wyk
uit. Bah! Een isder die papiertjes
van een gulden of etu rijksdaalder
bezit, probsert ze in to wissolen sn
dat brengt jj gewoonweg lu verlegen
heid. Als j» ntet een feee'ja handig
omspringt met de msnscdou, dan
ben je iu een ommezten al je klein
gsid kw|j' en je ken wel naar huis
gxan. Er zija lui, die js zooveel mo
gelijk welwillend helpss, maar er
zijn (r ook die ge«n ctoek meswer-
ktn, die kwartjes en dubbeltjes en
centon vast houden cn als 't ware
moedwillig bonu^n gevon omdat ze
«r zelf een hekel aan hebbju. Met
een vlugge oogopslag zag ja dat dik-
wyia in hun porteenonaie en dan
maset jj mot allerlei mooie praatj«s
er achter om toch maar gepsst geld
los te krijgen. By sommigen hielp
het, doch er waren er ook die j«
□iet kon bewegen en die js Ijskoud
lieten staan. Aanpakken, anders
kreeg je niets en wist j hrelemaal
getn raad, welnu, dan maar poffeu
op ds volgende week dubbel cf terug
komen. Ea ji trof vaak lieden aan,
die zelfs kwaad werden en zelfs ru
zie zoebtsn wannetr ji tie; kon
wisselen.
O, die zilverbonnen
Be mslkbeer vertelde krasie staalt
jes van ondervinding in dez*. Hy
sprak opgewonden, 't Wat «en rom
melige ïyd. distributie legde js met
handen en vosten aan banden, masr
ds zilverbosnen, die akelige z lvar-
bonren maakten je het leven nog
zuurder.
Bs bakker dealde eveneens zyn
dsgeiykecho ondervinding mee. Bsze
maakte zich warm over het raadsel,
waar alle centen vau vroeger nu toch
konden zitten. Z(jo meening bad al
gemeen ateun, werd met belangstel
ling beluisterd en toon hy ophaalde
dat onze lieve koperen centen al
Ung in de Buitsch* smeltkroes zaten,
bsmoeide de eigenaar van hst zaakje
er zich ook mee. Het is met «to
centen grgaaa sla met sunlight-
zesp en met de poederchocolado. Op
koopers hebben de boel weggesleept.
.Bis kerels moesten jopgehsngen
wordei", praatte de groentobwr met
kleur.
,Bat hsefi geen baast", brzcht de
melkventer weer in het midden.
jLator komt die afrekening wel
torsebt, mannen1keizer van Rus
land hssft zya loou al le pakken sn
e: komen or nog meer endaumostoa
die vsr vloekte geldccbarrelzars er
maar by."
,Op 't oogtnblik zitten we in dea
knel met de centen an dia ze hebben
verkwanseld, hebbsn maling aan ons
gemartel',, meende een man die voor
een ztekenfoLde en levansveizckerlog
werkt.
..Jullie dwazen", zei de e'geuaar
van 't winkeltje. ,Ik benfeltoiyk van
beroep porder en kom overal. Ali
alle menacbeu van 't N euwso ep nog
lekktr maffen bon ik al op 't pat.
M'o oogen en oonn zijü gosd. Als
het er beotenml op raukomt'hebben
we zelf «en hoop acauli aan ds
misère. Hebban wu niet hard mea
gedaan om de zeep en de poetor uit
onze handen to garen Vroeg ln den
morgen werd de sunlightzeep weg-
gssjouwd en tk hebze'f zoo'n poeder-
chocoiadevent die hier in de buurt
ponden en kilo's tegeiyir opschooide,
m'n deur uitgetrapt. Ik moet er niks
van hebben en help m(jn plaatsge-
fiooien niet naar den kelder. Ea als
lk de centendief want wat Is het
andera - ln de gaten had gekregen,
die hier verleien jaar maar raak
opkocht, ik geloof dat ik hem in z*n
strot had gebeten."
leze woorden vond de bakker wel
wat bard en scherp ea ongemanierd
en hy Informeerde:
„li hat waar dat za ook in de ga
meente d« centon hebben opgekocht?"
„Welzeker. Ss kerel gxf voor een
gulden koper vyf-en-twintlg cent winst
en danken jullie niet da* er genoeg
toegehapt zuilen hebben om een
kwartje to voraiensn
„Nou en of," riep een bcgrafen
fondiunancrtj dat tot nog toe met
open mond en oogen groot vsn aan«>
dacht geluisterd had.
En torwyize verder babbelden over
de centon en de zilverbocs, kwamen
nog wat ventere 'Binnen die om o«n
paar kwartj«s centen vroegen en
eenige vrouwen u-.t de buurt enkiti-
dsren, d'e een rolletj» matigslgoed
brachten en die wat snoep of zuur
kochtec, maar hoofdz»keiyk om een
dubbelij 1 est ton zoo'n boodschap
Aedea, 'weiden totenrgeattld ^oor den
winkelier-porder, die een krijtje nam
en vervolgens op een zwart plackji
vod reef met dikke letters en een vclte
!|jn or om heen:
Vandaag geen lom centen
meer verkrijgbaar.
B.t dlof hing hij buiten aan esn
epökcr tegen de luiken en alsof hot
•fn belangrijk telegram gold voor het
buresu van de „Helderrcae Courant"
in de Koalngetsjtat, zoo bleven da
voorbygancers Lieuwsgierig at&an.
Is waar, de pepteren hulpmidde
len onze zihrerbons brengen
veel verdriet by< wiokeliers, by ban
delaren, by venters, kortom by allen
en het gebrek «au kleine pasmunt
moet op den duur tot groote mosiiyv-
heden leiden. Menschen die alle dagen
