COURANT No. 5000! No. 8000 DONDERDAa 17 OCTOBER 1818 46* JAARGANG Uitgever: C. PB BOER Jr., Helder. - Oplaag 7000 bx. Abonnementsprijs: in de stad f 1.10» (per pest f 1.3S, Buitenland f 2.35. Lease ex. 3 cent Advertentlèn per regel 15 cent. Het nummer vau hedenia-het iQQQe, dat: sinds, bet verschijnen van het eerste nummer van het oude „Vliegend Blaadje" wordt uitgegeven. Het is dus in zekeren zin een jubi leum, dat wij heden vieren, zoo goed als een gouden feest. Aan de eigen lijke gouden bruiloft zijn wij eerst •Y#r een jaar of wat toe. Zoo gaarne hadden wij van dit nummer tevens eenvredesnummer gemaakt, maar de berichten wijzen nog niet op een zóó spoedigen vrede als wij arme, in 't nauw gebrachte neutralen wel gaarne zouden wen- schen. Intusschen zijn de eerste voet stappen van den vrede-gehoord, en wellicht zal ons eerste kerstnummer in het tweede vijfduizendtal van ous blad wel de blijde boodschap des vredes brengen. Het is m.et ons blad, Binds de ver schijning Yan het eerste, onaanzien lijke nummer van het „Vliegend Blaadje", steeds crescendo gegaan in voortdurend meerder mate werd heb een vraagbaak, een vriend, een trouwe metgezel voor de. Heidersche bevolking. Vooral in de laatste, aan gebeurtenissen zoo rijke oorlogsjaren, - bewees het publiek zijn verschijnen op prijs te stellen. In een vorig nummer hebben, wij al eens een en ander medegedeeld omtrent het uur van zijn verschijnen het is interes sant te zien hoe men zich verdringt om „een krantje" te bemachtigen zoodra wij zijn begonnen te drukken. En dit zijn voor een groot deel lezers, die het blad straks ook in huis krijgen, welke echter, die paar uur niet kunnen wachten op hun nieuws. Ongetwijfeld hebben de tijdsomstan digheden hier mede jiphuld aanvoor distributie-kwesties en alle andere daarmee in verband staande zaken is het blad onmisbaar geworden, en dt dagelijksche oorlogsberichten vra gen ook aller belangstelling. Helaas, de oorlogstoestand is mede •orzaak, dat wij aan de steeds ho.oger wordende eischen voor druk en expeditie niet genoegzaam kWhhen voldoen. Meer dan ooit moeten wij ontevreden abonné's te woord staan, die maar niet inzien of niet willen inzien, dat wij eene oplaag van 7000 exemplaren toch waarlijk niet in een tijdsbestek van een of twee uur kunnen drukken en verspreiden, die het ons kwalijk nemen,.dat meneer A zijn., krant om twee uur en hijzelf eerst om Yijf uur. ontvangt. Dit euvel te ondervangen, zal onze taak voor na den oorlog zijn. Wij kunnen geen toezeggingen voor de toekomst doen. Niemand weet wat die toekomst zal brengen. Misschien wie weet, wordt het papier weer wat goedkooper, de inkt beter, het gas overvloediger. De „Heidersche Courant" zal op de bres slaan en, wat zij thans den lezer noodgedwongen onthoudt, zij hoopt het straks te kunnen vergoeden. Moge dan bij het nieuwe 60ü0-tal een nieuwe periode aanbreken, waarin wij de narigheden van deze laatste vier jaar door de zegeningen van de komende vergeten 1 Het antwoord van President Wilson. Dinsdagavond na het afdruk ken van ons blad ontvingen wij nog ©enige telegrammen, waar uit bleek, dat het onder de rubriek „Laatste Berichten" opgenomen antwoord nog niet volledig was geweest. Wij laten hier onder thans den vnlledigen tekst van het antwoord volgen WASHINGTON, 14 Oct, De secretaris van staat maakte hedenmiddag de volgende nota be kend aan den Zwitserschen zaak gelastigde ad interim, belast met de behartiging der Duitsche belan gen in de V. S. Departement van Staat, 14 Oct. Mijnheer! In antwoord op de mededeeling van de Duitsche regeering, van 12 dezer, welke u mij heden over handigde, heb ik de eer u te ver zoeken het volgende antwoord over te brengen: De onvermengde aanvaarding door de tegenwoordige Duitsche regeering en door een groote meer derheid van den Duitschen Rijks dag van de voorwaarden, door den president van de V. S. van Amerika neergelegd in zijn boodschap aan heb Congres der V. S. op 8 Januari 1918, en in zijn volgende bood schappen, rechtvaardigt den pre sident om een openhartige en rechtstreeksche verklaring te geven van zijn besluit ten opzichte van da mededeeling van de Duitsche regeering van 5 en 12 October 1918. Het moet goed worden begrepen dat het verloop van de ontruiming, en de voorwaarden van een wapen stilstand dingen zijn, die moeten worden overgelaten aan het oordeel en het advies van de militaire raadgevers van de regeering der V. S. en van de geallieerde regee ringen, en de president acht het zijn plicht te verklaren, dat geen regeling door de regeering der Y. S. kan worden aanvaard, dio geen volkomen bevredigde beveiligingen en waarborgen verschaft voor de handhaving der tegenwoordige mi litair» eppormaeht van de leger» der V. S. en der geallieerden in het veld. Hy vertrouwt dat h\j veilig kan aannemen dat dit eveneens het oordeel en het besluit zal zijn van de geallieerde regeeringen. De pre sident voelt dat het eveneens zijn plicht is daarbij te voegen, dat noch de regeering der V. S., noch, daar is hij zeker van, de regeerin gen waarmede de Y. S. zijn ge associeerd als oorlogvoerende, zul len toestemmen om een wapen- itilstand te overwegen, zoolang de gewapende strijdkrachten van Duitschland voortgaan met de on wettige en onmenschelüke prak tijken, waarbij zij nog steeds vol harden. Op hetzelfde oogenblik dat de Duitsche regeering tot de regeering der V. S. komt met vredesvoor stellen, z\jn haar duikbooten bezig te brengen, en niet alleen schepen, maar zelfs de booten, waarin de passagiers en de be manningen trachten zich in veilig heid te brengen en bij hun tegen woordige gedwongen ontruiming van Vlaanderen en Frankrijk, vol gen de Duitsche legers een stelsel van moedwillige vernieling, dat altijd beschouwd is als een recht streeksche schending van de regels en gebruiken van de beschaafde oorlogvoering. De steden en dorpen, zooal niet vernietigd, worden beroofd van alles wat zij bevatten, vaak zelfs van hunne eigen bewoners. Yan de natiën, die geassocieerd zijn tegen Duitschland, kan niet worden verwacht dat zij instemmen met een beëindiging van de vijandelijk heden, terwijl de daden van on- menschelijkheid, plundering en verwoesting voortgang hebben, waarop zij te recht neerzien met afschuw en met brandende harten. Het is eveneens noodig opdat ei" geen mogelijkheid zij van mis verstand, dat de president zeer plechtig de aandacht van de re geering van Duitschland vestigt op de bewoordingen en de zuivere bedoeling van een van de vredes voorwaarden, welke de Duitsche regeering nu heeft aanvaard. Zy is vervat in de toespraak van den president gehouden te Mount Ver non op 4 Juli j.1. Zij luidt als volgt „De vernietiging overal vau elke willekeurige macht, die afzonder lijk, in het geheim en naar eigen keuze, den vrede van de wereld kan verstoren; of, indien deze nu niet vernietigd kan worden, ten minste haar terugbrenging tot feitelijke machteloosheid." De macht welke tot dusverre de Duitsche natie heeft bestuurd, is Tan het soort, hierboven be schreven. Het Duitsche volk kan daarin verandering brengen. De aange haalde woorden van den president vormen natuurlijkerwijze eeu voor waarde, die aan den vrede moet indien do vrede zal komen" door de handelingen van het Duitsche volk zelf. De president voelt zich verplicht te zeggen dat het geheele proces van vrede naar zijn oordeel zal afhangen van de vastheid en het bevredigende karakter van de waarborgen die kunnen worden gegeven in deze fundamenteels aangelegenheid. Het is onmisbaar de regeeringen, die tegen Duitschland geassocieerd zyn, met s»lle zekerheid weten met wie zij te doen hebben. De president zal een afzonderlijk antwoord zenden aan de keizer lijke en koninklijke regeering van Oostenrij k-Hongarij o. Aanvaard mijnheer, de her nieuwde verzekering van mijn hoogachting. w.g. Robert Lanaing. Hat „besluit" van Wilson Be „N. R. Ct.M «cbrflft hebben nu te doen met; vier nota's: een verzoek, canig» vragen naar aanleiding van dat verzoek, ge volgd door aotwoerden op dia vr eg en, en vervolgen» het antwoord op het verzaak. Bit laatste ia het atnk, dat in dit nummer ie afgedrukt. Niemand zal het belaog van dat atnk ontkennen het geldt toch maar de kvreitie, of de vrede al spoedig zal komen, of dat hij nog. eenigan tyd zal worden uitgestald. Bazs kwestie ia niet alleen van belang voor de volken, die-nog hun levon sollen moeten laten, maar dj ie evengoed van b»Ung voor bet Nedtrlandeche volk, ja, voor ons allen, «tuk voor «tuk. Nog etn andere kweaiieefcaafe er op het spel, dia voor de toekomst van da menachheid, an ook wederom bij uitstek voer hot Nederlaadacha volk, van neg vj»1 f roeter en duurzamer belang ie, de kwestie namelijk of de oorlog zal eindigen met een zoog*- naamien Wilson vrede, dat le met een vrede, die everaenkemt aan de door Wilton verkoidigde, en in groote lijnen tot een program uitgewerkte, algemeen» btginaeien, of hg zal ein digen met een vrede, wsarult een velkecgemeenechap zeu kunnen ont- ■taan, dsa wel met een gewelddadl gen vrede, een vrede door onderwsr- ping, waarna een volkerenbond wel kan worden opgericht, maar een, die van een w arachlige volkecgsmwn- schap evenveel zou hebben &la een afpri js van gekleurde zeep, dat. als St. Nicolaa^grap dieLt, op sen aap plge goudreinet. Bi Duitsche regearlng verzocht den president „stappen te doen tot het hei stel ven den vrsde". „Alvorens te antwoorden", meeat de president antwoord hebbsn op dtie vragen. Brie vragen, en éénantwoord Ja"! Vragen waren het, of voorwaarden, al naar men bet nemen w'-l, de president noemt ze In zijn jongste stuk „voorwaarden", en hij begint dat document met de erkenning, dat zijn voorwaarden onvoorwaardelijk zijn aanvaard. Biez mort bij daarop wel bet antwoord laten volgen op het verwek, om etappen te dosn tot herstel van den vrede. Zijn vooi waarden cf vragen hadden gediend, opdat (zoo zelée WlUon In zijn vorige nota) „het antwoord zoo openhartig en eerlijk zou kunnen zijo, als de gewichtigs belangen, die op bet «pel staan, tiachan Ter inleiding van deze nota (het antwoord op hst verzoek due) herbaalt de president, dat hij sen „openhartige en rechtAlreekscha verklaring zal afliggen o?»r zijo beatuit, betrèff»nda de twee nota'a van de Buiteche regeer lag. Bs praatsent geeft dus te kennen, dat hy, nu hem een verzonk ie geiaic, zal antwoorden, ja, zjju beahlit om tient dst verzoek hstft genomen. Tot zoover de inleiding van hst atuk. Nu verwacht een gewon» sterveling, nadat hij hseft vernomen, een ant woord op een verzoek te zullen leren, dat dat antweord la „Neen" af „Ja", dat men er ten minste een „Neen" of een „Ja" met voldoende zskerbeid uit zal kunnen slridsn. Zet men echter fis lectuur va a het drieledige antwoord van den president voort, dan zal men ondervinden, dat - wat ajju uitspraak -dan wal moge beduiden - liU in alle geval noch „Neen", noch „Ja" zegt. Baarom la bet laag niet overbodig, dat de president in ztja Inleiding verklaart, dat zijn antwoord ia „open hartig op don min af", aangezien men zulks zonder die opzettelijke aankondiging vooraf allieht niet as &ptu~en zeu, gelijk de president ook in zija red«70#rlngen met te meer klsm pleegt te verklaren, dat hy duidelijker is, naarmate b|j zich vager uitdrukt. Het antwoord ia drieledig, zeiden wy. Eerats gedeelte: „Het moet duide- iijk word» bigrepen", enz., gaat over de techniek van d» ontruiming van hoi bezette gebied en over de voorwaarden van den wapenstil stand. Hst twesde gedeelte bsglut met de woorden„Be president voelt, dat hot ook zfjn plicht is, hieraan toste voegen", en bshacdelc voorwaarden, va o welker inwilliging „de overwe ging" van een wapenstilstand af hankelijk 1ï. Bet derde gedeelte, beginnende met: „Ten einde gaen mogelijkheid tot mm verstand te laten bestaan" eischi „de vernietiging van da macht, die tot cu tos de Buitaehe natie hiefc beheereebt". Baarvan zal, zoo zegt Wilson, de vredseactle afnan- gen." Bet le duo duidelijk, dat m»n heeft te deen met een verlengstuk van de vorige nota van den president. Br wordt een verzoek gedaan. Het eerste antwoord ie: ik moet u eeiet «enige vragen, „voorwaarden" «tellen, „alvoress te antwoorden." Die vragen worden bevestigend beantwoord, da voorwaarden worden Ingewilligd. Zie zoo, wat komt er nu, een antwoord op het verzosk: „Ja" dan „Neen". Ctacnazlna: nieuws voorwaarden. Yan dezen kant bszisn, ziet het nieuwe document van president Wilson er niet zoo gunttig uit. Ben van Wiiaon'a verheven be ginselen la, dat In de toekomst onder staten dezelfde regels vau fatsoen moeten gilden, als tunchcn Indi viduen. Be uitwerking van de ver gelijking voor dit geval, met een transactie tusachan individuen, laten wy aan de verbeeldingskracht van de lezers over. Men west toch, dat hst Bnllacbe verzoek een beroep le »p da heoge gezindheid van den beer Wilton. Bat het gidr&gan ia deer de hoep en het vertrouwen, dat Wilaon de ge- lrganheid zal aangrijpen, om een vrede op den grondslag van zijn eigen bsgicsalen tot stand te brengen, en dat h|j de macht zal hebben en zal willen gtbruiken, om dit doel te verwezenlijken. „Bat vertrouwen ie misplaatst" zulke «temmen zjjo In Boitscblatd gehoord. „Bestaat er gesn gsïanr, dat Wilaon, zgc voor waarden Ingewilligd ziende, nieuwe voorwaarden stelt, allee nog steeds alvorens te antwoorden?" is er gevrasgd. Is er geen gevaar dat deze twijfelaars in Buitichlaud nu zullen uitreepen: „hadden wij hst niet gezegd? Ziet ge wel, dat u cp een hellend vlak hebt begeven? hebt u vernederd, en w&t ie het resultaat? Ben eisch tot nieuwe ver nedering. Ba zonder, dat er senige hoop wordt gegeven, dat het hiermse uit ie. Als wij deze «iechan nu ook nog hebben ingewilligd, dan waar borgt niets, dat er niet nieuwe eischen komen. Zeo komt men ten slotte toch tot do volslagen capitu latie en daar hebben wy de bemid deling van Wilson niet voor noodig, dat kunnen wg zelf ook wel." Het gevaar, dat velen in Baitech land de nota aldus zullen opvatten, en daarmee op het gekrenkte aarge voel van do Buitscbs natls zullen w«rk»n, ls stellig niet denkbeeldig. Be nota lijkt ons weinig geschikt om in loltschland het vertiouwen in Wilton ta verhoogen. Ben andere vraag is, of de ult- lr*ging, die wij daareven zeks.en groepej van mcnachen in Boitech- laöi in den moed legden, aan de rota van dsn preeidoct wel reeht dost wsdervaron, «n cf deso nota niet veriier een w-lgsmaend» poging ie, om de kloof ta ewb.uggen, om een compromis mogelijk ts maken, dat voor Boitecbhcd niet gebcci ocaaonemtlyk ls, en dat voldoende met de eischen van de andsre entente- mogendhod»n oversetkomt, om het aan deze onmogelijk te maken, ver der de vredjfiactlo te wed-ratreven, Bat is ook eèn opvatting, dis men van de nota hebben kan en voor die opvatting ia mede v<el te zfgg'en. A»u bet eerste gedeelte van Wilson's laatste antwoord sespeurt men duide lijk deu invloed van de- meenlngsD, in den laatstee tijd te Londen en te Pargs geuit. Wel hiefc WiUooz»-faanvankelijk ecii veorwaardc voor den wapenstil stand gesteld (de ontruiming) maar, io verklaart hij nu, dat za&kj9 zal verder door de militairen worden uitgemaakt, wei te verstaan door de mlitxirtn vaa de intente zlleen. Buitichland zal zich dus ten opzichte van de ontruiming en (den wep«n stilstand aan dea wil van Fceh mosten onder we: pen. Baar sullsnd&n in elk gsvel zulke voozwsarden aan zijn verboLden, zoo z«gt Wilsou er nog bij. dat er „zekerhvld eu waar- isorgan" zijn voor de bestendiging van het huidige militaire overwicht van de ententa. Boor dit nn n9g weer eens uitdrukkelijk te zeggen wordt de vroeger g«Sltcht$ ontruiming ke stampeld, als nlst voldoende zekerheid biedsnd voor de hand having van het overwicht. Bit is dus oen aankondiging, dat do militairen, die dat zaakje zulten regelen, nog zullen verlangende bezetting ven Mstz en de Bynvsatlngsn of dergelijke veerwaardea, zneali zij in de entente- p?ia in de kfctate dagen zijn genaamd. Maar wacht eens, dat gsluk, om zich door de generaals van do tegen- party dergelijke aanlokkelijke voor WÊsrdea te Ixeeren 'dicteeren, dat kunnen de Boitachers zoo maar niet deelachtig wordvn, neen, dat kan voorloofig weer in eens uist in over weging worden genomen. Baarvoer most s«rst de oor leg £eor de Buit- schors geveeid worden zonder het kedrflven van wreeihsdsn te land en^ter zee. Bit ie Interaisent. Als d« wapenen rusten, dan is or gesn oorlogvosrlrg meer, noch een ke- sc'aa:--f.<3, noch een onbeschaafds oor- lo;voering. Na zegt Wilaon, dat om tot een rus: der wapenen te komen bit baste middel, ja, de neodzake lijke veorwaarde te, eerst gsaurerde oosi nist nadar aaugvduid tijdver loop deer te vechten, w»i te verstaal, bssshasH door te vochten. Nadat Bulteehland dien proeftijd van be- ■ehasfi vséhten biefc doorstaan, zal het misschien van de vijandelijks geseraala de veorwaarden megen aanhoeren, die de superioriteit van dea vijand op nog aldoender wijze waarborgt, dan alleen de ontruim!/: g vau het bezot gebied. Bs wreidhedsn ter zee, waar Wil son ever spreikt, verruilen dehsels wereld met afgr|jz»n en naar wU mogen verwachten, ook êe tegen woordige bewindhebbers in Buitsch- lacd. Hst verwoesten van atedan en dorpen, die men aan den vy&nd laat, i« ook laeal verschrikkelijk, maar toch is het geen gebruik, ook niet vaa de beschaaf I# oorlog veering (dio dan in allen geval moet voortduren, voer een wap*catilitaad kan worden overwogen) bij gedworgen ontrul micg v&n gebied, ón vijand meer gelegenhsld tot onderkomen te bieder, dan men kan vernietigen. Iu de dsrdo plaats werd«n dan nog de Buttechera ultgenoodigd dv maeh?, _,dlo tot nu tos de Buiteche u&tie heift bekaorsebt", te „veruietigeü' Bat zullen ds Buitachera misschien wel doen. Baar hangt de vredewet ie vau af, zegt ds president. Maar er ls uit zgn nota voor de Buiiaeheistocb nist veel hoop is putten, dat zij diehier bjj den vrede, tsc minsts bjj don Wilson-vrode zullen komen, zelfs als sturen zij den Keizer in «en b&rifigton naar hst Kapiteol. De nieuwe elseasn ven Wilaon zijn dus geen antweerd op het Buitaehe verwek, het zyn nisuwo voorwaar dje, waarvan niet gutgd ls, dat zij niet dear andere zullen word» gevolgd. Bazs elsehen l|ken vetl me ar ep h*>t verlsügen naar volkomen espiiuUtie dan de vorige, maar misschien zyn zjj er lach zeo ver mogelijk van af gehouden als mes de wonschen van Wilson'e bondgenootea nog maar ovan te veresuigeu w&8. Of Buitieh- lana h er verdar in zsi treden zal wel voornamelijk sfbaogen van de mogeiyhh&den, om den oorlog nog voort te zvtten. Ie dio mcgelgkbeid gelijk nul, dan zullen de Buitachera verder zich mesten onderwerpen. Maar ovor den Wil»on7r«de zjja wo dan al hsen, en we zullen het mta achten nog verder komen. Nadat Buitzchland de overwinning op Rusland had behaald, heeft het dan oorlog daaroverhien nog voort ge-set. Zil de entente desgtltyk* m-t Duitschland doen? Toon de punten vau Wrlson h*t eerst kekond werden,- hebben wij geschreven, dat do aanvaarding van dio punten de nederlaag van den vgand verondersteld?, en dst als het eenmazl zoover was, deze nog wal mier zou moeten slikken. Itn korten tijd heeft het geschenen of dtza voor spelling te poulmistisch vraa. Zilzy nu toch uitkomen gsrin Uganwooidig immers zoosnel. Bit Oostenrijk Hongarije zal uiteen vallen is nauwelijks mevr te betwij felen. Bi «erxchillsuls nationaliteiten van Oostenrijk verlangen do vorming van nationale staten ea er Ss onder ho,i om krachtigs beweging om zioia niet meur tevreden te stellen met zeifeattuur, maar om volkomen on- kfaznksiykheld te verlangen. Van hooge; hand tracht mtn cu door federalistische plannen liet dreigende gevaar vsn oen volkomen nitecnvallen te hc-zweren, maar do regeering der mocafchls ia niet sterk genoeg meer om zulke plannon uit U voeren. Hit gevolg ia cht nu ook Hongarije zich volkomen zelfetacdig wil m^ken. Ia aen Zsteriag door dr. Wsikels deu Hongasracbsn minlster-p; e»i- dont, die nn ook zyn emelsg heift gev/aagd gehouden rede sprak deze of ar don zoo vorwardin poii- fcisken tosatacd. Ba vooral de aan dacht trok de verklaring, dat Bosten rijk volkom«n in federalistisch vaar water was gekomen, dat Bohsmm zich Wil sfictteureu en dat de Oosten rijkecho etaatemscht gesn kracht mesr bd+f; zich tegen dit streven te verzetten. H erdeor, aldus de minister, ia onze verhouding tot Qostenryk geheel veranderd, emdat we ons niet mesr bariadan tegenover hit Oosten- rijk van 1S®7. - Ba&rom wss de tyd gekomen „om onze nationale, politieke en econo mische iosstandon an onzo landter- dediging onafhankelijk vas Oosteoryk te rogsten." Hougaiije zon dan allsen door aen personeels uuis met Oos tenrijk varbonden mosteu zijo. B- ocier ds Buitaehe sceiaal-aemocratsn in OoBteürgk, dia meer en meer de hidin?; nemsn in de natlonsls be weging der Buiteehèrs, dio na ale reactie op hetzelfetandigheidsetrsven der andere nationailtslten krachtiger ia geworden, sprekin er ar-lfs al van aansluiting vsn hst Buitsche lijk. Masr fes mlddsn van al die onrust en gisting heeft graaf Bmiao Bins- dag esn rsderoering gchcudsn orar dan R&deraaden vrede, dia z'.eh door gi eek optimisme enderacheldi». Minis ter Burlan verwaoht een epesdig etede der vjjandeiykhadtu, botft groot vertrouwen iu preaideut Wil son en spret'kt sehoona woerden ojor de gereehtlthard ia plaats vaa hst belangeösiajïpuüt. Yan Oostsnryk-Hen|ftTy9 immsr» zal wel geen versst meer (o wachten zfjo, ook al zou de nota, door presi dent Wilson zangekocdigd, misachten nlst geheel en al aan d* verwach ting» beantwoorden van den opti- mistischen graaf Burlan. Be Brittche opvatting van hat antwoord van Wilson. Londen, 15 Oct. Men deelt mede, dst de mfsning ven de Brüscbe regssring &o dia van de rsgecringen der mst Eogelacd verhouden mogend- hedsa is, dat san Wilson'e zeer dui delijk en rcchtetr«ek«ch antwoord voorshands niets sshotf: te worden toegevoegd. Men kan aannemen, dat de presi dent, zoowel wat den Inhoud als den toon van z(jn antwoord aangaat, in 07er«enstemmiög met do bondes- Booten heeft gehand»ld. Be bawoor dicgen van de nota spreken voor zich zalf. Ds gsslliesrien z(ja niet gene gd om de gelegdhsid vcor clscuisis open ie stollen. Duitschland heeft nu antwoord, en dat i« dsflnlttef. Wat de geallieerden aangas*, is tic heel» zaak ten kwestie, die allefn hun tro$cen te velde aangaat, en d«Ks blijken Imv op zeer bevredi gends wijze op te lotssn. Da opvattlag in Engeland, Londen, 15 Oct. Sa psitemuntalre commieaie vaa hst vakwseaiglEft* eoc-gres en b«t nationaal nltvoorend comité der L-.bour P*rtjr betuigden buu instemming met Wilson's ant woord. Be „Times" zegtwy waren in Bogeland zeer vselsischcnd in aeke W:heu'e antwoord, maar bij voldeed ons. Be nota maakt esn einde aan eik denkbeeld van een gekochten vrsle. Be vsatstelling dsor generaals van di waarborgen om de müitaira oppirmacht der geallieerden te hand haven, zal bet ongatwyfeld onmageiyk maken voor Bultschland om d*n eorlog ta land voort te zstteu, terwijl de oischen der vloot het op zee evetaasa onmogsiyk zulten maken. T<n slotta bsvialt da ,Tlmei"eeG algameenen g-:allieerdsn politUken raad aan, «oortgeiyk sla de oorlogsraad te Yerssilise, ten einde den vrede voer te bereiden, dis plotseling kan komen, opdat esn vereend politiek fronc ic&n worden gesteld tegenover de pogingen, welka da vijand zeker In het werk zul stelten, om verdeeld held ondtr de geallieerden te saaien. In de nota van Wilson aan Bultseh- land wordt meegedeeld dat aan Boateoryk-HongariJe een aleocderiyk antwoord zal worden gezonden. Bie nota mag, meent bet H.blad, wel nl)t lang mtir uitblijven, zal er nog en Oostenrijk Hocgarya zyn om se te beantwoorden - de gebeurtenissen D* indruk ia Daltsuhlaad. Keulen, 10 Oct, Be „Kfin. Zslturg" a van oordeel, dat Wileoü ztjn rol au scheidsrechter in zijn nota nist geüstl msarier is; bjj nesmt de eifcehen vao de latente pers over spreekt oenzydig ovor onmen- seaiiykhsdsnhy wil biykbaa? do besliiaiag ui:stellen, andere hadde hy oca aanevgoven onder welke waarborgen en maatregelen de voor-, gestelde gemengde commissie het eens zou me*.ten wordsn. De hoop op den vrada moet men ca Wilson's nota w&t latan zakken. Be „K0ln. Yoiksz." epreekt iu ge l{jkon geeat; de staking van den duikbootenoorlog kan vóér wapsn BüUtand niet gcéireht worden. Het blad herinnert vr&ao, dat Wiison zelf de lnmunging la de binoenisnd- sche vo*houdingen van andere staten veroordeeld heeft. Saitecbers «Gt- ten de verw&chtlngen op 06n epos- uigftk leetorwedê zonder verJiemee- d'jing- laten vaten. Da indruk ia Amnriku. Washington, 15 Bet. Zoowel de democratische a-a de :epnblik»]uieti» natoran legden formoele verklarin gen af, w&erin zij bun icatemmiog betuigen m«t Wilson'e antwoord, als voorl<>opsrd«ronroorwabrdeiyk«ov«r |aie van do Cehtr&te megeudhsdsn. Loige, de republikvinseiis leider, zalde: „Hvt zii lisii Amerikaansche volk, een gevoel van v»rlichting schonken, dat, daarvan bsn ik zekvr, wenae'at, dat de legera te veide oen envoerw&arleiyke overgaf® zulten bewerken." Martin, ds leider der democraten, verklaarde, dst de nota la sik oprfebt bsantweorèt aan de vsrwachtiBgen van bet publiek. Da opvatting in Frankrijk. Pary», 16 October. Het twaeie ant woord van WiWou word üior in de Kamer kakend \66c ds zitting «n v*r?/ekt» hior in d« cou'.ci ssa 'ee grypeljjke drukte. Be afgevaardlgdan merkten op, dat Wilton, door zyn vragsu uit te werken, nieuwe te stallen en puntsa san te wijzen, welke opgïhaldwd moeteR woiden, eigeniyk onderhandelingen bvgint zooata die mogeiijk zyn tusxehsn overwinnaar en overwoni-ece, onder- h&cdalingen, welke èe mofelijkheid uitsluiten tater nog w#«r ovsr de buof.'gu&eetles te cadaihsmdelca. In dien Buitscbl&nd e»u bsvredigend antwoord gstft over ae drie nieuwe dosr Wilsou aangeduide punter, daa zei de qu&SBtte van wapen stilstand «u vrede oen beeliaaenden stap naar da oplossing hebben g«<taan. Ss socialistische afgevaardigden verwijten sommige Pa nache bl&den te groote eischen te steilen en raden aan vartien wen te blijven ttslleD, geen eaaeeas'.ee te dosr, maar ook niet te vernederen en de p&e ftttlaehe neigiDgeu van den vijand te ver lammen. Be eoc. leider Btabat varklaarfc, dat Wilaon ral voortgi&a zcoals bjj bs- genn» is en uitsluitend met zyn gdwetsu te rade zal gaan; itaArorr, segt Ssmbat, zyn wy gaiuet, watt het geweien van Wilson stemt ovei een tast bet geweten der volkei. DE WEEK. 15 October. Ia den avend van Zaterdag 19 October J.1. hoeft men toch eens kuüLea bomerk», d&t wy - Neder- lan^era niet zóó otuuadoeDiyk, vadsig onverschillig zfja als we wel eens Ijjkea. Be bultetina en rWra- editite, meldend het antwoord, dat Berlijn hesft gegevan op preaidsnt Wilson's voorstaiten, maakten dege- moidsren wakker. Se vrede kwam ln zxh- 1Mvc ontrukte sikaar g«iyk ep do P&ryvehe boulevards pleegt te geschieden de skrotken papier. Iu de theaters, bioscopen werd hoezee geroepen. Men had geen oog, geon belangrtelling maer. Ze'fe veer ée Bloedigste, maoat atngrypende beelden en tabreeieo, deor de fllm vertoond. Be gedaebtf, dat bet einde van de gedurende vier j-ren geleden mirAra rfe dan foei werkaiyk nabQ cchesn te komen, bracht bet Helland- ache publiek ln begröptlyke extasa. Wy loven thanz nog tuszehen hoop cn vrees. Ba k&rn schijnt inderdaad groot, dat K-rstmis 1918 een feest van wa&raehtise varbroeéering zal werden; dat hvt „Yrede op eardel" <!an geen IJdele klsik zal zyn Intusschen, we zjja er nog niet. Br zwer7eo nog onheilspellend* onweers wolken aan liet zwerk. Wy mogen ons koesteren In hoop, mm hebben ons teven* te pantser» tegen over dreven verwachtlcgop, opd*t da ont nuchtering, de decentie - mbehtdie volgen; waartegen God ons behoede 1 nist al te schokkend zy. Op bet H&*?<ehs Bictenhof, inde za^l van het nieuw ge^otmde Lvgsr- huln, dsurt hst f«siyu der woorden voort. Op 8 Octob;r kwam d« minister- president m*t de mededsollng bet> ef fende de schorsing der militaire verloven ln Zeeland oca de tokiad* redenen. M«ar voor deir ehr.tocialie Hschen da. KiuJJt waa daar onmiddel ïyk een reden in selegeu om vsrlef t* v;&g«n voor «ere Intsrpellatl*.B« interpellat'éa :chieUn nu als psdda- Bto«len, zoo en»! en zeo we-Uerlg, u'.t dsn psrlamentairan bodem. Be hoog b*joarde Lobman hiefidaar op V/y^ag 11 October j.1. in de Kamer z(jo meening over g&ssgd; er op gewezen, dat men btzlg ta den nationale» tijd te verkwisten, ierwyi hst ccbrifUiyka Yragenrecht wordt veswASTlooad in menig geval. Ba heer Trcelatr» Doemde dat etn poging em do- viye uiting van metnirg aan bar.d^u te Uggen, -maar bltfk 't in- mUd?le tceh volkomen eene te zyn met mr. Lohmsn, daar hy eindigde met iu overweging te gever, dat de inierpsllfttia-YAn Ravenstayn over onze economisch* virhouiing tot Amerika tegeiyk zou woiden bshan- dili met de zy&e over h«t bulten landseh beleid van mlniettr Yan Karnsbsek. Ba ik gelocf, dst de heer Savornin Lohmaa d«c spyker op z'n kop sloeg, toen hy ds veronder stelling ulitp ak, dat menigesn in Nederland ran zyn, Lohmau'e protast tegen h'*t verkwist» van den catio- halen tyd hoorend, zou uitroepen: „Bis neau heeft gjiykl..." Golukkig bed dr. Yan R.vresfeya er geen b»zwsar tegen, dat de twee lntcrpeUatiln „gevoegd" werden. War na mr. Troeletra dsn van wal «tak met zijn vragen, tob mr. Yan Ksrnebssk gerieht. Van hst antweerd, dat de xisuwe minister vau Buitenl. Zaken git, is - watt me» - slechts van belang zijne bereid terklaring om, ond^r de noodig* waarborgen en mei volledig behoud (natuurlijk) van de verantwoordelijkheid der Rtgesring, saam te werken mst de commissie veor Bultenlandeche Zaken, dis (vol gen» mr. Troelstra's voorstel) aeer wsarschQaiyk weldra u t Dat P&rlo ment zal worden geboïen. 0 /erig*n« hield Bxc. Yan Karneb*ek zich „!n de ruimte". Be minister had eau paar dag» tevo en den heer Treub op diens cchrifceiyke Vragen bstr«ff«nde onze scouomische vcraouiing tot de Vereen. Staten ingelicht. Msu staat op 't punt de o:daihand«Hn*$o, bsaprekinten, met de geassocieerdm te hervatten. Stechfa metetde piaa'.e nog werden vastgesteld, waar ia kaftan zuil» cocfcrseren (zoosls m«n weet, word Londsu genoemd, torwyi apüator Boiyu daar d« onderhands iiugsn zou loideu). Mini&tor Yan Karcobiek kon dus niet anders dau naar dat antwoord verwyzso, -sposd beloven en er nadruk op leggond, dat onze ernstige, sarlqke oozydig- bois met stevigs hsnd moet worden hoog gehouden,terwfjl hy er ky voegde, dat h:b belsid d«r Rtgesrinz moet gedragen worden door hst vertrouwen des volk:. Bie verklaring en oniboezsming vau mlniater Yan K&mebeek wan mr. Merchant niet voldoende. Hy eprsk van hst ..mufte, suffe gadcA aan Biitenl&Gdicns Zaken en zag nog steeds geen Metamorfczs in he: sgrstesm, doer het Haageehe Plein gevolgd. Terwyi de hsvr Bohsper uitriep, d&t Z.Exe., „evenale al'o mialstera en diplomaten, een slag om den arm hield" Volkomen blliyk zyn dis verwijten nlot. Bs minister van Buitcnlaadsche Zaken kon op 11 October j.1. niet anders ppreken eau hy dted. Je teekomst moet isortn, welke beteekenla en waarde aanzqa woorden mag worden gehtchf:. Be gacicbe interpol alie was feitelijk overbodig op dit mement voorbarig. In dr. Tan Raveateyi kwam tenslotte met een metie, waarby de Kamer als haar oerdeel zeu ultepreken, dat de Ragseriig de leveaa mlddelenvoor- zienicg zes spoedig me gelijk, uiet allo middsleu, moot trachten te verbateren. Bit votum, door deu revolutionairen afgevaardigde voorgBateld.doetdenk» aan wat de Vracseaen noemen „en- forcor uae port* outerte". Wis ter wereld sou niet onmlddtliyk bereid werden bovenden, deze motie te onderaehryven I Maar daaruit biykt fcevess het absoluut onuood'ge van zulk een vstum. Nadat de heer Wlikecp de Kamer het „koopje" bad geleverd em baef4*iyke stemmir gte vragen, werd de motie Yan Ravsateya mat 61 tegii 9 stommen aangenomsu. BedHidt dit nu dat de negen tegen stemmen val eordeel z^s, dat de mlfè e der diiiribuüe e. a. niet zoo spoedig mogelijk most woraon vtrbaierd? Bnmeia niet. Maar wat la dan wèl daatrekklng er/an 1 R&de wie 'k kan. Is interpellatie over h«t builen- Iaudsoh beleid was daarmee tfgeda». Ba dl* over de „militaire parsgrasf' (waarby dan de vragen Krcyt over de schorilDg der militair* v«rlov»n) alsmede de intarpollatle Schaper over de levenamlddelonvooialening werden uitgestald tot de Farli ment* week, aanvangesd ep 15 October. Iadlen ons volk in 2t)n bitteren nood kan wordon getroost, govosd, gsstAund, gered deor woorden, ontboezemingen, lnterpsllatffta en moties: alle heil zou vanéeal-sprsakluaiiger wordende Twseda Kamer kernen I Minister Yan Ysasletsya hueft zich voor te btraiden op etn stuk of wat „warme kwartier^»*" Jn de Twtede Kamsr, waar Z.Sxc. van Landbouw thans ds vuurp o:f zal hebben te doerstaau. In d* jsngets dagen hebben zich en ze aün veeral van soc.-d«mo- eraiieeh* z|ds a&ngedr&ces de grieven tegon 'sbeersn Poathuma'o opvolger epgsataprid tot een duizeling- wekkeude beogts. Zij batr«ff«n rund- vlevsch- en breolduurte («rageu- Koithek, reeds inf«d.'ecd) - de ultMyveada bene veor schoenen, rottende etspsJe asrdapa»!en en nog veel meer. Baarby kwam het zich terugtrekken vaa dsn hter S-io Fimmen, die deerde „Nederlandrche Yereeoiging van Ytk erecnigingon" ale adviseur van Lacdbouw was aangesteld. Ba heor Flmmen bsweei t, dat de minister niet bereikbaar la veor adviseurs; «eerigsiyk vtrwyt, tot minister Poathoma gericht, bracht het nieuw* Kamerlid Bs Groot tot hst «tellen rac vragen. Het parle mentaire „pekelvat" la boordenatoe gevuld 1 Intusschen kwam de tydtng dat Buitachlacd viygelétae gaf voor onze ichepeu, tot 60.000 toe net-maat, om graau uit ArgentinK te gaan bal»; en in don nacht vau op 10 October ia de „Nieuw-Amsterdem" naar Amerika vertrokken. Zonder nieuw» Néderlandichen gezant voor Wash ington aan boord. Na dr. Orsmir werd prof Yan Yolienbo?en genoemd ale degeen, wien enz# vsrtcgenwocr dlglng is bet Witte Huie zou worden toevertrouwd. Tcrwyi een andtr „on dit" wilde, dat de hier Bs Harses v. SwlndersD, dia deze week in Bsn Haag verwacht werd, zal worden vtrvatgen door eud-mlnister Loudon. Bik uur vau dag en van nacht kan au „veriBssiLgeu" brengen. Ook boozeBa crlmluallteiteiubrlak der tfgelMpen w«sk ia extra bloedig bisdt stcf voer Sseiyke „draken". Er Is het atuweiyk verg ftigingsgeval in Noord Hollandvervolgeus kwam hst drama te Egmond-aau zee, van zelf moord en moord. Briekwart de; aarde druipt nu van het bloed. Ea de waarde vaa etn «aks1, almpel men- achenlersn ja U gsdaald, zoozeer, dst de tyding ever gepleegde moerden nauwelijks meer onze aandacht prik kelt. Br zal kul wat lijd moeten voorbygaau, voor-en aleer wy ook in (At opzicht ietwat genormaliseerd snlUu zyn. Keert de vrede op aarde terug, dal zullen wy neg zttr la eg de „nawees»" met de voordeelen, welk* ons, zyn we pleiter in dan geiden ex eerlijken

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 1