COURANT
No. 6002
DINSDA6 22 OCTOBER 1918
46a JAARGANS
Uitgever: C. PB BOttR Jr., Weider.
Oplaag 7000 ex.
Abonnementsprijs: In de stad foLIO, per poat f 1.35, Buitenland f 2.35.
Losse ex. 3 cent
Advertentiên per regel 15 cent.
CNBNMjOO.
De verovering
van West-Vlaantferen.
Londan, 20 Oct. Ia dn gec echten
van totfen zSJn da Belgische, Engel-
scks ®n Frannch® legers onder bid?®1
van den koning der Belgen in staat
geweest de in de laatste zee dagen
behaald* resultaten uit te breiden.
Hat Belgische leger hseffc Zsabrugge
en Heyat bezet en nam stormender
hand na atad Brugge. Eldwrs sija de
Belgisch» troepen het kanaal van
Brugge «aar Gunt overgetrokken en
bereikten op hun linkervleugel de,
Noderlaadeebe grens, op hun rechter-
vleugel Aeltr®, halverwege tusschexij
Bruitgs en Gent. Mot Fransch® leger'
in Viaandsren in erin geslaagd bat,
dorp en het booge terraln in da buurt
te veroveren, ondank» des hardnek-
kfgea tegenstand van den vijand, di«,
éen wtg Daar da Lei® trachtte te
versparren.
Op het slede van den dag bereikten
do Franscton de Unie van Hnllevlncat
en lange de L3ie tot Frammegotten
en iWieiabeke.
Het tweede Britecbe lager zuiverde
KpitrQk volkomen en bracht zQn
eerst® licia veerult tot rm kilometer
ton O. van de stad. Naar het Zaidra
bt reikt* toot don weg van KorfcrQk
naar Boernik. Ondanks hat feit, dat
alle verbindingen vernield zijn, siaa?-
d*n do Engvlncbun erin, tot.de Schelde
op to rukken.
Ssdort hat begin der operaties in
Vhauderon vorderde de legergroep
vijftig kilometer ever een front van
mser dan 60 kilometer.
Bo kust van Vlaanderen is volko
men bevrijd evenals geheel Weet*
Ylaan deren.
Ouiliohe Ugenaiovall».
PstrQa, 28 Oct. Gisteren, tegen kat
einda van dan d*g, daden de ©uit
schei» twee herige tegenaanvallen
lusassben de Serre en de Ai au®, de
eena jn da stroek van Vemtuil, de
andere ten Noordon van St. Gcrnaain-
Mout.
Be Fracschensloegen ze af en
maakten gavau genen.
In den loop van den nacht reagetr-
d-an d« Baitocher» krachtig door hun
artillerie- en mitrailleurbaüirJj ?ighaid
cp verschillend» punten van het front,
Londen, 18 Oct. "Wstatelijk van de
Maas hevige infantoriegjuveehton. In;
hst BoiB-dts-LogeB an ten Noorden
van Verdun zware artillerie- en ml-{
traUteursbaschletingeii. ®e Amerika
nen, in samenwerking m«t de Éagel-
schö troepen, bereikten het Sambre-
Oise kanaal Noords-lijk van Was»igty<
Zeventiss vijandelijk® vliegtuigen wer
den gisteren ic vijf ©ntwintlg gevecht
ten neergeschoten.
De tirngtocht in Belg».
BvgrQpsilQkerwIJs z^a.de Buitsche
Tooetand öctorQveia niet scheutig met
to« lichtingen b| da stof berichten, nu
hun troepen op het westelijk front
bezet gebisd ontruimen, vooral wat
cb Belgisch®, kust aangaat. 9e Koslni
Ztg, aohrQfï daaromtrent:
9s gaulasRd® voorwaartsch® be»
waging dér Balgiueh Eageteeb® legers
van d»a boog van Yperen uit werd
tot ean toenemend gevaar voor de
Buitflchs trospau tusschsu de zee en
Bikamuidsn. Men moest rekening
houden mot de mogelijkheid, dat
e«n opdringen der tegêispartQ ever
Thourout op Brugge aan weldra hun
verbindingslijnen en zoodoende den
terugtocht zou üifenijdeu. Be aanvoe
ring bai derhalve bijtijds bevel tot
ontruiming; van dit vak gegeven en
ook do ©ultaehe strijdkrachten ter
zee waren al lang aan hun steun
punt:,», san de Vlaamsche kust ont
trokken zond®? dat de vijand van die
bewegingen de lucht had gekregen
of ze gedwarsboomd. Be tegenetaad
dor Buitaehsrs op de linie Biksmuidsm
Thourout strekte In de fierste plaats
tot Idtfcking van dan aftocht van
troepen «n materiaal.
Gevoelsoverwegingen mochten fejj
d« kool® beetudeering van den toe
stand g8en gewicht in ie schaal
leggen en hot m&rinckorps, dat zoo
lang trouw do wacht bij het .Kanaal
bad gehouden en alle aanvallen &f-
gsweerd, moest zich neerleggen bQ
hat bowl, de stelling op te geven.
Voor het opperbevel bltjffe de hoofd
zaak, hot front te verkorten, den
tegenstander te dwingen, talkonf
waer frontaal storm te leopea en
hem daarbij zware bloedige vurliezon
te berokkenen, terwijl de onze zoo
gering mogelijk. dienen te blijven. In
het nauwste verband met hot prQ*
geven van de kust staat de terugtocht
uitRQ*«el, Tourcoing, Roubaix en
Btvuai op verder oostwaarts gelegen
linifin. Natuurlijk leggen de ententi
berichten don overgang van dezi
steden in bandon hunner legers al]
e«m rschtatrookfich taktiseh auccel
uit, dsehoon daarvan allermim
sprake is. Het besluit tot ontruimt!
waid al gonemen en in daad omgezet,
toen de tegen partjj nog lang niet aap
dit v&k tce was. Het betreft tQ éi®
botningen dan ook enkel gevcchtop
m»t Buitscbe achterhoeden, die zwlcb^-
ton voor den vijandelijken druk,
zoodra ze hun taak, den aftocht der
hoofdmacht te dskken. hadden ver
vuld.
Dultsth ligerbarloht,
Berlijn, 20 October. In Ylaanderen
hebban wQ in voortzetting van do
ep 18 Octobor gemeld» bewegtogen
Brugge, Thlelt en KortrQk ontruimd,
en nieuws stellingen betrekken.
Voor deze todden hevige veer-
terrein-gevechten plaats. Bas avond»
stond de vtyané ten Zaid Oosten van
Sluis aan de Be<gifth-Nederlaidsche
grena, ten Westen van Maldegem-
tfrB«l, bQ Poskei en Markegem.
T«n N. O. van Kortr ijk drong hQ
met tuf deelingen over de Lele.
Ten Z. van KortiQk hetft hQ don
struatwog KortrQk—Boornik bereikt
en was aan weerBkants>o vau Douai
tot ten O. van de linie Orchiee—
Marcüienuen gevolgd.
Am hot ffiovechtofronttuasichenL'i
Cateau en de Olss trad gisteren een
gevachtepauze in.
Ia onze nieuwe linies aan het
Sarabre-Olsv-kauaal en aan de 01c®
z|jn wij in gevschtBcontact met den
vijand.
Be Serre- en Souche-iector was
overdag het doel van krachtigs vij
andelijke aanvallen. B? Noord-Ooata-
lQk van La Fdret; op den Noordelijken
8»rr« oever tot den aanval overgaande
vijand, werd door ona vuur an ia
aan gevecht van man tegen man
fceruggmalagen. Evéswns mislukten
ten Z. van Grdcy de mat oterko
strijdkrachten ondwrnam®» aanvallen
door den tegenaanval vaa Saksiscbui
bataljon».
Aan den straatweg Laou-M&rle
kreeg de vQand vasten Vost in de®len
van onze stelling. Aan weerseijd«n
van 't Souchs-dal werd hQ na hevigon
strijd teruggeslagen.
Ook ep den Noordelijken oever van
de Aisne viel de vijand, na een
krachtige artillerie-voorbereiding aan
®n dwong onze voorposten ten N.-O.
van St. Gormain Moot tets terug.
Aan het Aiane-front tuaxchsn At:
tigny cn Ollzy noemt «?e gevechts*
bedrijf'ghuid ean den vijand to®.
Aan weerskanten van Youzior»
nestelde hij zich bQ hernieuwde aan
vallen op de hoogten aan denOonte
lijken Aisne oever. Be commandant
vau ds 199a divisie infanterie, luit.:
generaal Von Futtkammer, bracht
door persoonlijk ingrijpen devQande-
Ijjke aanvalleu op d® hoogten ten O,
van Yaudy tot staan.
Tnsscben 01i?y en Grandpré sloegen
wQ hernieuwde hevige aanvallen van
don v|jand voor bun linies af.
Op beide Ua*s oevers bleef de
ge vechtebadrlj .igbeid ook gioteren tot
hlndemiaouur beperkt.
Bar aanval op da Dardanallan?
Volgens hot „Berlioer Tjigeblatt'!
rekunt men er la militaire kringen
op, dat de EngslsehAC eesu gr ooien
aanval op de Bardanellen zullen doen.
Ook verwacht, men aanvallen op bet
H&ritza front en aan het N.W. front
van TurkQe.
Eee aedarlaai dar Balijiwlkla.
Achtduizend Bolt-jewtkia uit don
Oeral, die naar Jekaterinenburg op
rukten, zijn door Tnjeeho Slowaklach»
m liberlsohe treepen vereilagen en
teruggeworpen. Er werden 1080 Sola-
jewikis geitood, ca 3 gepantserde trei
nen, 11 locomotieven en 60 mitrailleur^
buitgemaakt.
Bristl|e engersieldhadeu ta Sofla^
Vit Weeaeu wordt d.d. 19 Oct,
gemeld:
Te Sela hebben straatgevechten
met Boltjewikl plaats gehad, waarbij
3000 doedeu zQn gevallen.
Uit Dalttchiiad.
Tn Buitichland blQft het naar aan
leiding van Wilson's nota manifesten
regenen. B» algemoen» commiss.'e
van BaiteebJand'e vakvereenigiagen
en het central® orgaan der aoc-dem.
vakvereanigingen hebben bekend ge
maakt, onveranderd tot het, felst?
verzet bereid te zijn, ingeval de vij
anden naar het zeer tegemoetkomende
vredesaanbod g«en ooren.hebban. Het
volk hoeft geen ander oorlogsdoel
dan de verdediging van zQa vader-
landschen grond, bestaan en vrijheid,.
Wilson's program kan volkomen in
dezen zin worden uitgelegd. Wat de
Franecho imperialisten daaruit hebban
gemaakt, is voor het Buitsche volk
eeos voor al onaannemelijk.
In den oproep der vrije conserva
tieven staat o.a. dat niets ds eendracht
In den lande meer verstoren mag en
dat men, wanneer het oogenblik het
gebiedt, zijn laatster» druppel bloedis
voer Buiteohland'fl eer, vrijheid en
onaantastbaarheid behoort veil te
hebben.
Studenten m hooglneraren aan de
universiteit te Breslau alsmede het
bestuur van het verbond der Pruisi
sche landdistrictan hebben eveneens
bckoad gemaakt zoo noodig blies ten
dienste van het vaderland te w llen
geven.
ian mirkwiirdlgi rede van
MixImlIlHn Harden.
Berlijn, 21 Oct. Msximiliaan Harden
beeft eorgieteren voer vele duizenden
gesproken. Be toejuichingen maakten,
dat bij telkens mo*st ophouden. Zijn
onderwerp was: Wat er ia gebeurd
en wat er gebeuren most.
Spr. betoogde hst volgendeWQ
z|jn alleen. BulgarQè ia bezet, het
lot van Turkije bezegeld, Oostenrijk-
Hongarije toeft den strQd opgegeven.
Be wreodste humor van de wereld
geschiedenis is, dat een oorlog, ge
voerd om een onhoudbaar Oostenrijk
staande te houden, hiermee eindigt,
dat Oostenrijk zichzelf voor enhcud-
baar verklaart. Maar dat «lies kan
ons niet angstig maken. Niemand
kan het Buitsche valk vernietigon.
Met zulke Einswendingen wil men
(d.w.z. de onverzoer lijken) ons alleen
maar huiverig maken. Maar het is
noodzakelijk snel een besluit te nemen
Be nota van Wilson is misschien
in tactisch opzicht niet gord opge
steld, maar op een onhandigheid in
den toon mag zulk een ernstige zaak
niet schipbreuk lijden. Het komt er
op de gevolgtrekkingen van den stap
van S October op ons t» nemen.
Als de vatting niet meer te houden
is, is hot niet oneervol, als do com
mandant ds vesting overgeeft. Luden
doiff heeft hot aanbod van een wapen
stilstand, met duidelijk besef voor
de noodzakelijkheid ervan en over
•enkemstlg. zQa plicht, goedgekeurd
en wij masten nu de gevolgtrekkin
gen hieruit maken of anders ver
klaren dat wQ besloten zijn voort
te strijden. Nooit kan het een schande
ztje, de gevolgen van een handeling
veor welke men aansprakelQk is, op
aak te nemen. Er moeten cfflers ge
bracht wordpd, ofteiis ook door den
Buitschen Keizer. Bit offer most van
twecörlei aard zijn. In d« eerstte plaats
most de Buitsch® keizer een nieuw»
gelofte doen tegenovw Buitschland
en Pruisen. Hij mo»t er zich toe
bepalen, d* verpersoonlijking van de
natie te zQn en aan zijn opvolgers
elke mogelijkheid benemen, om de
natie schade te doen on zich niet
mter mengen in bet gawool van den
strijd om beschaving, politiek en
kunst. HQ verklare plechtig, dat hij
zich bij bat nieuw® Buitschland al»
zijn evrste burger wil aansluiten.
Tsn tweede most hij het krul» op
zich nemen, om dan noodzakelijker
vrede saai te sluiten ®n datgene wat
w hard Is aan dieu vrede, voor zijn
verantwoording nemon. Indien een
maal aan vijand* lijken kant een
militaire meerderheid aanwezig is,
dan moeten wQ ook den militairen
wag naar don wapenstilstand bewan
delen. Ba militaire oppei bevelhebber
moet opdracht krijgen, om den vQ-
andaljjksn legeraanvoerder om een
wapenstilstand te vragen. Bitmoeie-
lijke besluit moet do Buitsche
Keizer voor zQn rekening nemen.
Er is geon ander middel dan bf aan
volledige breuk met den vijand éf
volledige erkenning van datgene waf
eenmaal zoo if.
Wat moeten wQ nu in het antwoord
san Wilson zgggan? In d® eerste
plaats dat wij het orrao» eens zijn,
de kwestie van den wapenstilstand
al» oon militair® aangelegenheid ta
beschouwen, die door militaire instan
tie» beslist moet werden. Hst voorstel
van csn gamengde commiaoie Is door
ons ook hierom gedaan, om vaat to
stellen, in hoever de vijandelijke
beschuldigingen nopens onnoodige
verwoastingen in Frankrijk juist zijn.
Alleen op deze wQze konden die b«j-
achuldifiiogsu aan feiten, die bewezen
konden worden, getoetst worden.
Met erkenning van de militaira
meerderheid van deu vQ»nd zijn wij
voornemonH de troapon schter do
thans geldend» gronzsn van het
Buitsche xijk terug te trekken. Op
hetzelfde oogenblik zou elke oorlog te
land, ender water en in de lucht
moeton ophouden.
Hot Buitechê volk is in de toekomst
vaat besloten zQa tet zelf in handen
te nemen. Een oorlogsverklariDg moet
ih elk geval de go*ékeurl»g van den
Rijksdag dragen. Het leger moet
s«nu ottd aan d® Grondwet aflsggea.
Met zulke «n dergelQk# varkl?,ring«n
zouden wQ, naar spr.'s moeniMg.een
vr®d» bernikea, ële niet het Buitsche
volk onderwerpt, masr dia oon groot®
gedachte van do raecechhoidt helpt
zegevieren, voor welke gedachte, al-
hoe w«l zQ uaar hot uiterlijke **u vol?
verwochllngen en wsnschen niet
beantwoorden kau, toch goen druppel
edel bloed van de menschhold vergeefs
gevloeid is.
Ds Dulfithe onafhankeifjke
socialisten en het antwnnrd
van Duitsshland.
Volgens een bericht uit Berlijn,
zouden ook de vertegenwoordiger» der
onafhankelijks sccialieten aan de b.v
sprekinger» >bjitrf:ff»nda de antwoord
nota aan Wilson daBlnemen. Bit gé-
Kehiedt ook op uitdrukkelijkon wenech
eter partij. Be afgevaardigden Hanse
en Lsctebour zijn bij den president
van den Rijksdag Fehrenbach goweett
en hebben hem den wonsch der on
afhankelijke aocla&l demekraten mede
gedeeld, deel te nemen aan de parle
mentaire baraadslagingen over de
antwoordnota, ten eind® den «enparj-
gen wil des volks tot de noodgedron
gen verdediging tot uiting brengen.
Volgen» d» „KA'.n, Ztg." zal de
Rijksdag zich heeien alleen mit grond-
wetakweatlos bezit? ho»iden. V ermoe-
ée!|jk zal afschaffling van st mili
tairs- en mariitekabinat worden voor
gesteld.
De Duitsche Rijksdag.
BerlQn, 21 October. Het senioren
convent van don Rijksdag heeft be
sloten, dat do oerstvolgendo verga-
daring van don Rijksdag Blnsdzg-
middag om 2 uur zal beginnen.
Be rijkskanselier zü in «en rede de
voorgenomen grondwetswijzigingen
uiteenzetten, die de verwezenlijking
van hat parlementaire stelsel beoogen.
Naar de bladen melden zal de
verantwoordelijkheid van den rjjkn-
knnselier tegenover den Rijksdag wor
den vastgeutsld en een rQkaministerle
worden geschapen.
Uit OostsnrIJk-HongarIJs.
Boedapest, 19 Oct. In d« heden
gehouden zitting van het Huis van
Afgevaardigden diende graaf Karolyi
sen voorstel van vier artikelen in
betruffende de afscheiding van Hon
garije van Oostenrijk op economisch,
militair en buitenlandse!) politiek
gebied.
Muiterij op da vlooi.
Weenen, 19 Oct. Be keizer heeft
de marinsautoriteiten te Gastel Nuovo
de volgende order gegeven:
In de onzinnige meening, dat de
vrede door betoogingen in da monar
chie kan worden bereikt, heeft een
aantal van hat tot ds marine beboe
rend personeel op 1/2 '18 in de Golf
van Cattaro de gehoorzaamheid ge
weigerd en heeft gewelddadigheden
begaan, welke niet alleen den ouden
naam van mijn oodogsmarina in
gevaar brachten, maar ook do slag
vaardigheid van mijn vloot konden
banadeelen. Yier matrozen hebben
deze militaire misdrijven reeds met
den dood geboet; 879 worden thans
nog te Cattaro vervolgd.
Niettegenstaande de grootte van de
misdaad, waarvan zij beschuldigd
worden, wil ik echter, in vertrouwen
ep de in den langen oorlog trots alle
leugens en invloeden niet te schokken
trouw van mijn alle nationaliteiten
van de monarchie omvattende weer
macht in dit historjsch oogenblik in
zooverre gene.de kten gelden, dat ik
de vervolging ophef tegen de 348
aangeklaagd*)), die bQ d« betoogicg
niet da balbaihels en geen onder
officieren waren.
BIHSeMMMD.
Da oorlog aan da Zuidgrans.
Rvuter seint uit Londen dd. 21 dezer
Kolonel Rspïngtoz» nchrQfc in do
„MorniBB Post": ,WQ zQn allen
verheugd dat wQ waer in contact
zijn met onze Nederlandse!» vrienden,
on dat de wijsheid van onze ver-
■enlgde diplomatie ons vrienden heeft
doan biQvan, ondanks velo ernstig®
kwesties, waartoe de omstandighscïaii
us,tuurlQk aanleiding mosaten geven.
Maar omdat dit gelukkigerwijze zoo
is, zal de- «wséda zoo- voorzichtig»
N®d«rlandsch® regiering niet over
het-hoofd zien, dat gedurende den
terugtocht van de Buitsche legers
zich nog netelige vraagstukken kun
nen voordoen. Aan do Nsderl&ndachs
grens kan nog fltetn&s gevochten
worden, en het Nederlaudsche leger
moat'daar store genosg z|jn om ds
Buitsche trotpsn, dio trachten de
grens ovsr te-rteken, onmiddellijk te
ontwapenen en te internesren. Ba
toestand te Maastricht sn van de
spoorwegen die daarover loopsn vraagt
ernstige aandacht. T«n slotte zQn er
berichten volgen» t welke »r vel®
©uitsch® duikbooten in Antwerpen
liegen, dio zonden kummn trachten
te ontenappen. Versterking vau hat
banedoogodowlte der rivier is maar
dan eoit wsnschelQk in bet belang
van de Nedvrl&ndsche neutraliteit."
Be,-Matin", zeg'/, dat tengevolge
van do overwinning der geallieerden
in Belgie do landverbindingen met
Nederland voortaan hersteld zQo,
hetgeen eeji feit van groot gewicht
ie zoowel uit economisch als politiek
oogpunt. Be Nedarlandiche regeering
zal nu niet m&sr onderworpen zQn
aan dan Buitachen druk. Be Entente
kan Holland geinakkelQk van levens
middelen voorzien en zoo noodigdit
land steunen wanneer Buitnchiaud
in zijn laatst® stuiptrekkingen er den
oorlog naar zou willsn overbrengen.
Uit ZMuwstb-VlaaRdarin.
Men meldde gisteren uit Atrden-
bnrg asn hst Hblad.:
Ba stroom van Buitscher» die over
da grens komt houdt aan. BQ troep
jes van 10 en 12 laten zQ zich inter
neeren. ZQ worden voorloopig ifl de
barakken onder dak gebracht.
Over d9 grena ia d® to«iatand nog
zeer verward. Er bevinden zich te
Strooibrugg» en St. Ezurens nog «en
menigte Buitschers die zonder v«el
orde daar d» gebeurtenissen tfwach
ten. Ia Sfc. L*urons kon gisterochtend
getm kurk gebiuden worden omdat
de Bnltseb'ertrvsn de kerk bezit had
den genomao.
Ba Buitschera laten de bruggen
springen om daardoor den cpmamch
der gejlliearden te vartragea. Gisteren
gebeurd». hierbQ. ean ongeluk; een
Buitsch officier sn drie soldaten
worden door bet ontijdig springen
dor lading godooi
Het lijk van den officier is naar
Aardenburg overgebracht om daar te
word»n begraven.
Gieteren verschesn te Middelburg
oen EagölBcha patrouille die schoten
wisselde. Ook te Ede werd gister-
morgun een Fransche patrouille ge
zien. Er wordt langa de grens hevig
gevochten. WaarschQnlQk ia een
Amerikaancche afdaling in gevecht
met de Buitschcra gewikkeld. Kogels
komen over de Hollandsche grens.
BQ YzendQka is de electrischo draad
nog intact. Be Buitsche posten staan
daar nog sis te veren. Bo manschap
pen zijn echtsr alle gepakt en
gezakt.
Zondagmiddag i» door een vergis
sing van een Ecgelsohe patrouille bQ
Hcyat op een Nedorlandichen post
geschoten. Een man werd gewond,
cn naar Aardenburg overgebracht.
Bo grens.
Hst Handelsbl. vernoemt, dat do
Belgische grens, die, zeoals meu in
ons blad heeft kunnen lezen, in zoo
ver open was, dat er een aantal
Nederlanders in Belgid geweest zijn,
weer streng gssloten wordt.
Van da graat.
Men meldt uit Sluis aan de „N
Rott. Crt."
Afgaande op hetgeen ik hier aan
de grsns kan censtateeren, ia
tsrugtocht uit Ylaanderen door de
Buitscberc wonderlijk goed voorbereid
geschiedt hij voor hen zonder
groote verliezen. Be elaatische terug
tocht langs hst geheel® Woatfrom
bracht hier nog d® groote moailQkhold
te voorkomen dat troepen tegen do
grens van West Zeeuwsch Ylaanderen
gedrongen worden. Bsgon en dagen
is de gevaarlijke zak die West Ylaan
deren ging worden, leeggezogen van
troepen en waarschQnlQk hebben wij
YrQdrg gezien en Vrijdagnacht ge
boord den aftocht van het leger.
Boasrteuvs zijn er nog maar weinigen
ovsrgekomin. Zaterdagechtend twee-
als burger gekleeds marine soldaten,
Vrijdagnacht een vergeten pionier bQ
Sint Anna tsr Muiden, dl® kordaat
het schildwachthuisje tegen den elcc-
trischen draad zette en zoo veil:g
Holland wist te bereiken. En Vrijdag
nacht b|j Eede kwam er een kok over
de grens.
Be Buitsche wacht bQ Esda, zoo
snood door den ratubereidor verlaten,
informeerde met haast onbegrijpelijk
warme belangstelling, of zij den man
weer terug zou kunnen krijgen. Be
Buitscbers werden er stil van, toen
r-Q hoorden dat dit onmogelijk ging,
maar nader ondersoek wesi uit, dat
de kok een z&k vol levensmiddelen
en drio compagnieekazm naar Holland
had meegebracht, en begrijpelijk ie
het dat bodregen Buitschers daar
verlanger d naar over deu draad koken,
We dachten Zaterdag, dat de eerste
halte van toet Buitsche leger zou zijn
achter het kanaal, «at loopt van Sluit
naar Brugge. Maar toen we 's nachts
bij Eed® stonden, demosatreerdo het
zich anders. Ia do eerste plaats trok
ken tro»p«n BuUichers ia volledige,
veldbopakkiug met kisten en pakken
in de hand»n langs, do grens weg
naar hat Oooüen, maar de grenspost
bleef, Bericht kwam, dat onmiddellijk
over den draad ziaar ons geroepen
weid: H'iute Nacht um drei Hor
zlehen wir ab 1
Het vlakke mooie land v&n
Zeouwsch Vlaanderen met zQa k;ao
kon en kanalen, zQn slingerendo boo-
menrQen w»« overvloeiend vau een
lagen lichten n«7el die alles wat
tweehonderd meter weg stond ver
doezelde en opslorpteen toch, »oven
in de lucht dreef door navelen om-
flasirst de maan, die wat zichtbaar
,was, half taekend® met parelmoeren
bchija. Zoo stil wwdo.B*cht dat voet
stappen van de Buitsche en Holland-
echo wachten te zamen klonken.
Achter ander® Hollaadscba posten
stonden trospen dorpelingen, dicht
opeen gedronson, mot de hoofden
büeeu, to fluiatorea, ook vervuld vau.
het geweldige dat daar ginder ge-
bsurde. Want door de nsvolen h«tsn
drong «oor den plechtigen, haast
wonderlijken nacht duidsIQk waar
neembaar geratel van hondarden
wielen. Met lang aangehouden kreten
zotten de karrevoorder* «ie paarden
som* aan, autohorens toeterden, com
mando's, worden gsschreeuwd. Niet»,
niets wan te zien, alleen maar toet
gedreun der wielen. Hot ie of de grond
er hcht van boef c, zacht mee trilt en
langzaam dringt de aangrjjpunda ge
dachte pas tet ons door: dat 1» een
leg«r, een enorm Ie.jer in aftocht.
Hebbsn we niet als triest tér neer
geslagen figuren de bepakte Buit-
schsrs zien terugtrekken evar het
Brugsche kanaal? cn nu hier, nu
drffurea hier de convooisn voorbij,
marcheersn troepen #f met vroed*
aandoendegeluiden.. Br«uc-e.ad feomt
h*t verzwakt geratel der honderden
wielen tot ona. Waar, waar. was bet
ook waer, dat.wQ ook troupeh hoorden
trokkeu in den nacht, ook wielgarateL
en karrsngedrsun zich boordemengan
met kreten en eomraaodo'» Bat waa
vier jaar t(?rug -b|j den Meschberg in
Zuid Limburg.Mr.ar ia hot verbeelding
of was het w®rk«l|jk zoo kloük toen
bet karrengedrttun anders, blQder,
alsof het inzjjn geratel den klank
droeg van da victorie van «en over
winnend leger Joelden de meuvehe-
IQke stemman nieti vroolQker, over-
mpodiger
Neen, dat is geen yorbee'ding ia
dit g'flluldj in die herrie die nu zich
voof tplnnt .tpt deHollandvcho gronzsn,
dreunt somber mee het mineur vru
het verslagen lager, van het terug
trokken. Be troepen trekken lang»
pn», op een half uur loopect cfitanés,
anga Am weg Brucge, Msldegheru,
EöcIoo, Gent en nog dringt er een
gedschte tot ons doorop dien weg
hebben zich vier jaar, geladen onze
voeten gezet, toen-wQ mee retireerden
met het Belgisch® leger waarvan w|j
bQ Leuven den triesten teragtechl: mee
maakten op Actwerpsn en Oostende.
Ba ®<sr»te Bslgjeche oven kamera uit
het beviijd® land komen mijo venster
voorbij, waaronder de, burgemscatw a
van »p*cbusre en .Hoaka. Hot begin
van hot herlevend verkeer, want de
stroom is van «en draad.
Vluehtiiingsn aangikomen.
Zondagmiddag in den drutponden
ragisn zQn te n uur ongoveer 500
vluchtelingen, uitsluiten* Fran#cben,
te Ittorvoort aan de grons aange
komen. Ze waren per tram van
Maasoijk over Kesisnich tot aan de
grens gebracht en daar afgehaald
door bo?renw2gan». Be armo »tum-
perds, mat zwaro pakken balr.de» i-
ze hadden hun moest diwbate bezit
tingen me«gt9V0«rd zagen er v»T'
zwakt «u uitgeput uit en wsren
zielsblljd® eindelQk het gastvrije Hol
land t®. hebben bereikt, Zieken waren
er niet onder, maav wel velo gubrek-
klgon en uitgeputte». .Na eens goed
te zQn gevoed met brood en koffie
werden kb naar hunne kwattiqrBn
gebracht, laarvoor r.Qn «choolgebou
wen en andsre inrichtingen, die velen
kunnen bergen, ontruimd eninallerijl
in gereedheid gebracht. Baar blij ven
ze nu voorloopig tot van den mili
tairen commandant in Limburg de
instructies komen, wsarheon ®n op
welkfl w|j?o ze zullen, worden yir
voerd, verder hst land in.
Het ligt in hat voornemen vkh
onze wgaering het kamp B» Ylis-
akker» te doen ontruimen en voor
eveptueel® vluchtelingen in orde te
laten brengen. Be,militairen dio thsn*
in Be, Vlasakker» gslegord zQn, zullen
dan .worden overgebracht naar Qlden-
broek.
Vit Roermond werd Maandag aan
het Hbl. gemeld:
Er zQn er gekomen en er worden
nog meer vluchtelingen uit Noord-
Frankrijk verwacht!
Langs de Kempenergren» werden
gistermorgen kleine groepen nfugtei
ln de richting van Maes: yck genigca-
leerd. Zij hadden «en weg van St.
Truyen naar onze Limburgsche greua
enellor r fgelegd, dan door «e Llm-
burgeche autoriteiten werd vermopd..
Terwijl langs onze geheele grens
van 't Limburgschc, de voorbereiden
de maatregelen nog werden getroffen
kwam te Roermond plotseling het
telegri fiach bericht, dat do Suitich»
militairen t# Mac»y®k het zich daar
bevindende tok vau deu draad hadden
gehaald om enkel» honderden vlucfa
telingen aan onzegrenswrohten1 over
te leveren.
't. Waran de eeraten die ens grond
gebied betraden. Be meuscton waar
onder er waren van eiken keftijd
hadden een marach van 21 dagen
achter den rug. ZQ kregen van dc
Buitecha.autoriteiten te Boual, Cacu-
brsy, BouvJgr y en omgeving, slechte
twee uren tijd om ieder hunne bo
zittingen bijeen te garen, wat z|j op
den enaekeren tocht wüden meene
men; en voort ging .het, het veoj
hen onbekende land tegemoet. Even
al» bQ den grooten uittocht van Ant-
werpan in d* droeve Octobei dagen
van 1914, hadden do menschen de
zonderlinge dingan, metgeno
mon. Het oude mosderije met haar
kanarie, de koet, ingepakt, ala.eonge
voelig® pbotop/aat, ontbrak niet. Be
kinderwagen, waarla niet alleen klei
nen, maar ook stok oude ketjes/werden
vervoerd evenmin, Ia de korte oogen-
bllkken hun gelatan om «en keuze
uit hunne eigendemmen te doen,
waren «enigen op hut, practieebe
dsnkHseld gekomen «wu deel nunner
have op klnderwagona te laden, an
deren, rijke boeren, reden met paard
en kar de onzekere toekomst lege-
moet. Opk karrenzonder paardvri,
mot touwen vastgemaakt awa.de an-
doie, wnvgenv, waarvoor oen trekdier
was gebtuikt, doden dianat om huls-
raad, kinderen enouden vau dageu
op de moeïlQkate reis to vervoeren.
Be te ittorvoort aangekomen vluch
telingen, allen aftometig. uit Boual
en Kamevijk waren 3 weken onder
weg geweest on hadaon djen langen
bitteren lQdenzweg te voet afgelegd.
ZQ spiekea m»t iwf over.de behande-
lmg«a, dle zij v»n de Buitschoreoveral
ondervonden hebben. Een pastoer uit
een plaatoja inde bquut vanKamorQk
wae met 460 parochian?» op wng.;
gegaanslechte 40 zag h|j er in Tborn
terugtto anderen was h|j onderweg
kwyc geraakt. Veten waren ook door
de BuitQCtoit) teruggehouden wegert
hun dienstplichtigheid. Te Thora zgu
een driehonderd ziaken ondergebracht.
Onder do vluchtelingen c® Tüorn
bevindt zich ook een «uil vrouwtje
van 87 jaren, dat de rol» vop Beau
naar .Thora «teel» te voet,,ea deels in
e«n kinderwagen hsefq,afgelegd.
Men meldt dat heden te Stamprooi
40qo, morgen aldaar 30C0 ,eu. te -Weert
j.000 vluchtelingen verwacht werden.
Te IJzraaQk* f,|ja Zondag een paar
honderd B«ilgteche vluchteUns'jn oyèr.
da grens gekomen. ZQ werden bij de
burgerij onderdak gebracht.
Saboeaea ai repsretleleder.
Be .-minister van landbouw, nQyqr-
heid en handel heeft
A. ingetrokken zQne beschikking,
van 21 September, houdende e«n
verbod tot afl9|v»rlng van schotnop;
B. bepaald dat d« éiatributieregs-
ling voor. repaiatiekder pu.schoenen,
in werking zal treden op 19 dezer;
O,, vaatgeuteld de vol«ea,d® maxi
mumprijzen. voor reparatieleder
.kkinhaoèelprQten (dit zijn ckprjj-
zon, tegen walk» teder voor zoten en
bakken uitgesneden bQ kleiner® .go-
wichtshoe,1veelheid dan één K.G. pp
verlangen van dep.,kooperj ten neog-
ate zal, mpftau wotdeni. verkocht):
f O SC p»r H G., mut, dien-vorstande,
dat aan ze'freparaienre uitsluitend
teg»n kieinhandeieprljseu. zal worden
verkocht.
Ia verband met bovenstaand# be
schikking ha?,fs de minister van
landbouw, nQvorheid en handel sin
d®. g®moeutebe»turen geschreven. I
Be. toastend. ia t^ane de vplgen»;.
a. kflevering ,vaq scboonwerk, on
verschillig ven welks soort (hoog,of
K»g,. pautcffels, muilen, enz.),'met
lederen of robberzolen en waarvan
de, schaehten getoel of gedeeltelijk uit
teder bestaan, ie niet aader» geoer-
loofd, dan. tegpn e/ergifto van e»n
rQkobonvoor zoovov Btandaardechoe-
c«n rf omgukcer* klDd£tecboscwerk
.wordt afgeleverd, zQn de geatelile
maximumprijzen van kracht
b. ?fiaverlog van al het.overige
sohoenwerk (schoenen met sctochtpn
van stof, LQp, linnen, laken broeaat
e., d. enschosnen met leitsren^cbaijh-
ten en houten zolen) kan ges.chledpn
zonder in ontvaog»tn«mihg v»n,
bons
hot voorzien mei; niouwe zol
en hakken van, schoenen is nie» ge
oorloofd dan tegen orergifep van een
iQkebon en. in ovoreeyreïommiDg- met
<to gestelde mi>ximumprQr.an
d. reparaties mat af ualleder uit
sluitend stukje» opz»tten e.d. ,j-
vtö.
Ba voorraden schoarea hiorbov in
sub a on de voorraden reparatieli
hierboven sub c bedoeld, worden
bQ schoenvorkoopsr», respectievel jk
achoenroparateur», «lachte, aangov» ld
voor zoover v»n do aflevering
overeenstemming met de geefelde
diatributteregelinBhst bew|« kbn
worden gele/ord door overlegging van
rQkabon8; het ia dar hal va ook een
gemeentelijk belang, dat geen afle
vering zonder bon - voor zoo tor
voorgiKChveven plaats vindt, om
dat ander» de ln de gumse/ite aan
wezige voorraad schoenen ap répara-
tlcleder vsrmindert, en totmoeilQk-
Aeden voor de.lngfzttenon aanleiding
zal geven.
Bo verzending van «e iQksbon» ie
in vollen ganga»n groot aantal
gemeenten zulten die, reeds .hebben
ontvangenik verwacht, dat ds ove
rige .gemeenteu in «en loop der vol
gende week de voor haar bestemde
zending kunnen verwachten.
Er ia oog een wQziging gebracht in
do omschrQving van de bedoeling
der {«stelde maximumprQzan i voor
reparatteleder, en wel in dier voege;
dat «e P'Qa voor dat leder per ge-
wiebtsho»»eelheid, - kleiner dan dén
K.G., niet alleen voor z*lf-r«parateure,
doch ook voor schoenmaker», dio het
lettor uitgesneden weneehen te koopen,
f 0.56 per H..G. zal bedragon; de
prljn vam f4.&0, ie slecht» dku van
kracht,, indien het leder bQ dén K.G.
of een veelvoud daarvan wordt ge
koeht. (St.Ot.)
AaRvulllRgsbroodkaartaa
voor df Jougd.
Het voornemen bestaat om aan
personen tusschen de 12- en 20 jaai
een aanvulling^broodksart te ver
strekken, ingaande 22 November a
Do woltan-Talna.
Naar de »N. Roflt. Gk;v verneemt,
wordt aan da noodige maatrfgelen
tot invoering vaa de Radeawet, de
Invaliditeitswet en «e Z ektewet met
grooten spood gewerkv, zoodat het
vaststaat, dat deze wetten op tQd in
werking znllen kunnen tr«d«o.
OnderwQl wordt ook overwogen
onkel» wijzigingen aan te brengen ter
tugemoatkomlng aan bezwaren. Ba
bedoeling ecbünt la zQn, dat «ie wijzi
gingen zoo tijdig word®!) Ingtdiefid,
«at ze nog tagelQk met de invoering
der bedoelde wetten ln werking kun
nen treden. Bovendien ia in voor
bereiding een wettelQke regeliDg voor
d® voorziening in een ouderdometiunt®
veor niet arbeidors.
Yoorte wordt op het ministeri® van
arbeid op het oogenblik o. m. g«wnrkt
aan een regnhng van de huisindustrie
en aan eau ze«r noodzskelQk® tech
nische wQziging vas d® Oii«BV*linü-
wet,
Kat eaRvooi naar ladll.
Het ,Ysd." geeft een brief, ge-
schrevau door era der opvarenden
van hot stoomschip .Noordam", 13
Aug. verzonden uit Armo bon.
27 Jnli vertrokken wQ van Las
Palmae en 10 Augustus arriveerden
wQ te Annoben. Iu dien tueschontQd
zQn wuder eenig» klsih® kinderen
overleden. In bet geheel zQu er thans
kleintje» bozwskanzQ hoorden
alten thuis in «to 2e en 3® klasse en
stierven aan longontsteking of maftK-
daimcatarrh. Bovendien liggen do
hoiopitelen (tweo zaal'je» in de 2a en
3s klasse) vol met ernstig zioke
kinderen. Behalve ds zeer lange zoo
rste, die veor vele zuigelingen fnui
kend is, moot de verminderde gezond
heid- der ktointjee worden toagescbre-
ven aan de zeer onvoldoende behuizing
der- passagiers ln beide klassen.
Wanneer bet in ds eerste klass®
hutten voorkomt, dat de temperatuur
dag en nacht tot 104 gr. F. stQgt
(o.a.-d« hui van daa iueanieur S. en
wx, B.), ie bel; geen wonder, dst vele
hutten der. 2e en 3» klas»», die o»n
dek lager liggen, in zter slechte con
ditie verkscren.
©«zo toestand g»f aanleiding tot
een verzoebechrift der 2e klssae,
waar ia «en commandant van de
.Hertog Hendrik" werd verzocht, de
jNeerésm" toe te staan op eiEen
gelegenheid naar Indib te varen. Het
requeet, dat behoorlijk moot zQn ga-
mudvcerd, ie voorzien vau dé ondsr-
volgendo verklaring vsn alle geneee-
heeren aan boord van de Noor dam":
,Ond«rgeteekenden,aUenbelastmet
de genesnkucdige behandeling ci«r
op f arenden van het a.e. .Noordam",
verklaren hierbQ, dat zQ naar aan
leiding van een door «e 2u klaxas
paseogier» ingediond verzoekschrift
om op hygiënisch® gronden de reis
van het as. „Noord&m" zooveel moge
lijk «e willen bekorten, ia een con
ferentie gehouden op 5 Augustus 9
uur n.m. tot volgende uitspraak
zQn gekomen
_,dat bet uit hoof3e van d® voor
gekomen on nog bentaande ernstigo
ziektegevallen onder de zuigelingen
in do 2j en Se, klasse en zulks in
verban* met dumbestaanden oshygie-
niecbentoestand i in daze klasseu, u't
een zuiver modisch oogpunt bezkn,
ongstwQfeld zeer wenschelQk rookt;
Wordaa geoordeeld de rel» te be
korten."
g. O. L. E. de Rssdt, de la Parra,
van Hamtrevelt, F. J. H. Alberti,
A. Kit» van Heyutr.geri, F, .T. v*u
Weat, Gagelot, Hendrik», Bolhui».
Bsconvoolcommandant echter hefft
ontbinding van bet couvooigeweigerd,
doch- wilde wei medewerking v«r-
lesnen voor maatrogelen ter verbete
ring van den toestand. Al» gevolg
hier van,zullen ongeveer 50 ongehu wdo
ondercfficieren v&n de „Noovdsm"
naar de. „Taban»*'' word«n ovwrge,
plaatst. Be opeugekemen ruimte in
de 3« klasse zal ln bet belang der
zuigelingen worden aangewend. Ia de
2f>kla«io zulJen f&mili«» m«t kleine
kinderen werden verplaatet raar
buitenhutten. Ruimte kan voor deze
klasse niet worden vrQgemaakt.
Het spreekt van zelf, dat in deze
omstandigheden da medische dienet
aan boord van de „Noordaca" geen
ainecuro is. Niet all«en de kinderen,
doch ook onder de volwassenen komsa
telkens,zieken voor, meesten tQd» buik-
patjlnten, Wtgras bedorven voedsel.
Da slaklsg aaa ds tutrala Ksuksa
ta Amstsrdsm.
In sen Zondagmorgen gehouden
vergadering der arbeider» van de
Ovntrale Keuken, ia besloten de
staking op te toffen.
Os Spsanxoha griep.
Ie - Bpsanvchs ziekte noemt te
Arnhem «en ernstig karakter aan.
Vete sterfgevallen zijn reedo voorg®
komen. Iu de ziekenhuizen «n de
barakken i» geen pl&ate moar om de
ernstige patiënten op t® nemen.
Te Oosterbeck breidt de Sp&aneche
ziekte zich zeer uit, vooral onder de
kinderen. Alle scholen zQn grooten-
deels ontvolkt'; er komen verscheiden
■terfgevallen voor.
Te Beventer en omatreken neemt
de Spaansche ziekte eveneen» schrik
barende afmetingen aan. Be ziekte,
die kwaadaardiger is dan in eten
zomer, breidt zich nog steeds uit. In
de nsburige plaatsen Voorst en
Geitslo zijn de scholen op last van
B. en W. gesloten. Ee&lge sterfge
vallen hier en ln de omstreken
kwamen reeda voor.
T-j Hsakebergen zQn deze week ze»
en de vorige week drie personen san
«e Spaansche ziekte overleden.
Te Friezenveen werden Woensdag
acht personen, aun die ziekte over
leden, begraven.
Be Spaansche griep komt teBres-
kens in zoo hevife mate voor, dat
alle scholen gesloten zQn. Sr zQn
ongeveer 1300 perionen door deze
ziekte aangetast.
Op tnl vm plaateen WBn de schoten
geels ten.
