Dl strijd giüindlgd.
B\j Bergen (Mons) hebben de Engel-
Bchen in dezen oorlog hun eersten
tegenslag geleden, bij Bergen hebben
zij hun laatste succes bevochten.
Het was het kleine expeditleleger
dat in 1914 bij Bergen voor de over
macht moest wjjken, thans waren
het de Duitschers, die voor de entente
overmacht terug moesten. Op zee is
die overmaGht vam het begin van den
oorlog werkzaam geweest, te land is
het de grootste moeilijkheid geweest,
de overmacht te organiseeren, tot
eenheid te brengen. Toen Maandag
de wapenen werden neergelegd, had
den de Belgen Gent bezet. De Britten
hadden Ath bereikt, en vandaar naar
het Zuiden liep de linie ten Oosten
van Bergen, dwars door het oude
slagveld bij Bergen van 1914. Rocroi
lag binnen de linie der geallieerden.
Italiaansche troepen waren daar
opgerukt, vandaar ging de linie naar
Charleville, waar vroeger het groote
Duitsche hoofdkwartier gelegen heeft.
Vandaar ging de linie naar de Maas,
die in de nabijheid van Donchery
reeds was overschreden, en vervolgens
naar Stenay, Juvignv en Danville,
van waar af de linie nog niet ver
anderd was.
Als men eenige weken geleden van
den wapenstilstand sprak, dan dacht
men daarbij aan een gebeurtenis, die
heel Nederland van vreugde zou
vervullen, daar Nederland slechts bij
den vrede belang heeft. Nu is er
slechts io enkele plaatsen wat
vreugdebetoon geweest. Over het
algemeen is men hier te lande blijk
baar van meening, dat, niettegen
staande de verhooging van het brood
rantsoen, distributie van rijst en
gedeeltelijke demobilisatie, voor uit
bundigheid geen handeling bestaat.
Men weet wel welke verschrikkingen
voorbij zijn, maar nog niet welke nu
zullen beginnen. In dergelijke gevallen
zegt de voorzichtige aard der Hollan
ders: afwachten. („N. R. Ct.")
D* ontruiming van Balgli.
De volgende beslissingen zijn ge
nomen langs Belgische en ge
allieerde zijde:
De geallieerden zullen in 't geweer
blijven ih hun huidige poBitie ge
durende drie dagen.
Van den derden dag af zullen zij
geregeld 16 K.M. vooruitrukken per
dag. De Öuitschers moeten dus 16
K.M. per dag ontruimen.
Men kan dus verwachten dat de
Belgen Zondag voor hun konings
feest te Brussel en te Antwerpen
zullen zijn.
Vijandigs houding der Elzastart
tigin de Duitsche troepen.
Parijs, 13 Nov. Het Duitsche
opperbevel deed in het begin van den
namiddag aan het opperbevel der
geallieerden een radio-telegram toe
komen van den volgenden inhoud:
De Pransche bevolking van Elzas-
Lotharingen neemt op zekere punten
een vijandige houding aan tegenover
de Duitsche troepen. Om betreurens
waardige botsingen te vermijden
verzoek ik de Fransche Regeering,
de bevolking van Elzas-Lotkaringen
radio-telegrafisch tot kalmte aan te
manen.
Een aanvulling van hat wapsn-
stilatindsvardrag.
Berlijn, 13 Nov. De Duitsche wa
penstilstandslegatie ontving de vol
gende aanvulling van het verdrag:
met het oog op de nieuwe gebeur
tenissen wordt aan de voorwaarden
van den wapenstilstand ter zee toe
gevoegd: Indien de vaartuigen niet
binnen de aangegeven termijnen zjjn
overgegeven, zullen de regeeringen
der geallieerden en van de Veree-
nigde Staten het recht hebben, Hel-
goland te bezetten, om hun overgave
te waarborgen.
Berlijn, 13 Nov. Bij art. 23 der
voorwaarden omtrent interneering
van Duitsche oorlogsschepen in on
zijdige of geallieerde havens heeft
Engeland voorshands de volgende
oorlogsschepen met name aangeduid:
Bayern, Koenig, Grosser Kurfuerst,
Kronprinz Wilhelm, Markgraf, Fried-
rich der Grosse, Koenig Albert,
Kaiserln, Kaiser, Prinz regent Luit-
pold, Hindenburg, Derflinger,Seydlitz,
Moltke, van der Tann, Bruramer,
Bremse, Koeln, Dreiden, Emden,
Frankfurt, Wiesbaden mitsgaders 50
van de allernieuwste torpedojagers.
Voor den 18en 's ochtends vijf uur
moeten ze zijn afgevaren. De bestem
ming is nog onbekend. De schepen
moeten een ingekrompen bemanning
en mogen geen munitie aan boord
hebben.
Uit Engaland.
Londen, 12 Nov. Het Lagerhuis
heeft het voorstel om 700 mlllioen
pond crediet toe te staan aange
nomen.
Bij het debat deelde Addison, de
minister van reconstructie mede, dat
de waarde van de overgebleven oor-
logsvoorraden geschat wordt op
500.000.000.
Bij de indiening van het crediet
deelde Bonar Law o.a. mede
„Wij kunnen niet rekenen op een
onmiddellijke aanzienlijke daling van
het uit te keeren loon en de demo
bilisatie zal ook onkosten mede
brengen. Voor de marine) zullen de
uitgaven verminderd worden, zoodra
dit veilig kan geschieden, om alles
te gebruiken voor den bouw van
handelschepen. Wij en de andere
geallieerden zullen levensmiddelen
naar Europa moeten voeren, hetgeen
meer uitgaven beteekent, maar geen
blijvende schuld voor het land.
„De uitgaven gedurende 98 dagen
tot 19 Oct. waren geschat op
6.986.000 per dag, zij bedroegen
6.898.000 per dag. De uitgaven
gedurende 202 dagen tot 10 Oct.
waren geschat op 1.411.000.009, zij
bedroegen 1.351.000.000.
„De leeningen aan de geallieerden
tot 19 Oct. bedroegen 1465 millioen,
die aan de dominions tot denzelfden
datum 218J millioen. In 't geheel is
568 millioen geleend aan Rusland,
425 millioen aan Frankrijk, 345 mil
lioen aan Italiö, 127 millioen aan de
andere kleine Btaten.
„Wat de staatsschuld betreft, be
hoeven wij niet bevreesd te zijn. Wij
kunnen redelijkerwijze aannemen,
dat onze buitenlandscheatsatsschuld
aan het eind van den oorlog niet
meer zal bedragen dan óón milliard."
ren reda »»n Lloyd Qaorga.
Londen, 13 Nov. Lloyd George
heeft een toespraak gehouden tot de
liberale parlementsleden. In den loop
van zfin rede zeide hij, dat de
vredesonderhandelingenmoetenleiden
tot een principieel rechtvaardige
regeling. Wij moeten ons onwrikbaar
verzetten tegen alle pogingen om de
regeeringen te doen afwijken van de
strikte beginselen van het recht.
Lloyd George betuigde verder zijn
vertrouwen in den volkenbond, die
thans meer noodzakelijk is dan ooit.
Hij wees er op dat de toestanden, die
voor den oorlog op den Balkan
bestonden, thans heerschen in twee
derden van Europa. Een groot aantal
kleine naties ie geboren of herboren,
en die zullen de bescherming noodig
hebben van den volkenbond.
Wij zullen ter vredesconferentie
gaan om aan dien volkenbond de
realiteit te verzekeren.
Fan Groot-Ser.il.
Parijs, 12 Nov. De „Petit Parisien"
verneemt uit Genève: Hetdokument,
waarin de stichting wordt vastgelegd
van een nieuwen staat van ServiSrs,
Kroaten en Slovenen is Zondagavond
geteekenddoorde vertegenwoordigers
van de ServiBche regeering en ver
tegenwoordigers van den nationalen
raad van Lagreb. De nieuwe staat
zal 13 millioen zielen omvatten.
Te Serajewo is een raad van het
Bosnische volk ingesteld. De Servische
regeering, tijdelijk te Visegrad ge
vestigd, heeft op zijn verzoek dadelijk
troepen gezonden, welke Vrijdag te
Serajewo zijn aangekomen. De regee
ring, samengesteld uit negen perso
nen, heeft dadelijk aansluiting van
Bosnië en Herzegowina bij Joego
slavië geproclameerd.
Dalmatig voor do Zuid-Slaven?
Weenen, 12 Nov. Uit Laibach
wordt gemeld, dat gisteren de koning
van Italië te Triest vertoefde.-Minis-
ter Barzilai verklaarde in een rede,
dat Italië niet zooveel Zuid-Slaven
zou kunnen opnemen, weshalve de
Italianen Dalmatië aan den Zuid-
Slavischen staat zouden afstaan, maar
Istrië voor zichzelve zouden opeischen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Ordeverstoringen.
Wij vestigen de aandacht van onze
ingezetenen op onderstaande procla
maties van den Stelling-Commandant
en dringen ten zeerste aan op aller
medewerking voor de handha
ving van orde in onze stad, die
gelukkig tot heden haar kalmte
bewaarde.
1)
Commandement der Marine.
Willemsoord, 13 November 1918.
Aan de Commandeerende Officieren
van Hr. Ms. Schepen enz. en Com
mandanten van Onderdeelen, met
opdracht het bovenstaande ter kennis
te brengen van de onder hunne
bedfien dienenden.
Naar aanleiding van geheel onjuiste
berichten in de Stelling van den
Helder verspreid, deel ik mede, ook
in aansluiting van de gegeve» re-
geeringaverklaringen, dat ik alle ver
storing der openbare orde in komende
dagen, iedere aanranding van het
militair gezag met alle kracht zal
onderdrukken en onze op de volks
meerderheid steunende Regeering zal
hamdhaven.
Ik dring er bij U op aan, ter voor
koming van groote rampen, geen
gehoor te geven aan onverantwoorde
lijke en misdadige oproepingen, die
U tot verstoring der orde zouden
willen brengen.
Uit verschillende besprekingen is
mij gebleken, dat het gezag steunt,
op een groote meerderheid.
Reden tot ongerustheid is er dus
niet.
Mocht dit onverhoopt noodig zijn,
dan roep ik U aller medewerking
en ateun in ter handhaving van orde
en gezag.
De Schout bij Nacht,
Commandant der Marine,
iget.) ALBARDA.
2)
Oproeping.
In verband met het beeluit van de
Regeering, heden by proclamatie
aan het volk verkondigd, om in het
belang van de rechten en vrijheden
van het gansche volk het gezag en
orde te handhaven, indien een minder
heid mocht trachten naar het gezag
te grijpen, is heden, ter versterking
van dé, na de gedeeltelijke demobi
lisatie, nog beschikbare militaire
macht, o.a. de Vrijwillige Landstorm,
afdeeling den Helder, onder de
wapenen geroepen.
Aan alle welgezinde burgers wordt,
in het belang van het Noderlaadsche
volk, een oproep gedaan, zich by dien
kern aan te sluiten.
Hun, die genegen zijn dezen plicht
te vervullen, wordt verzocht zich
met spoed aan te melden op het
plaatsbureau alhier, ten einde een
vrijwillige verbintenis bjj den Land
storm aan te gaan.
De aanmelding kan ten allen tijde
geschieden.
Den Helder, 13 Nov. 1918.
De Commandant der Marine
tevens Commandant der Stelling
van den Helder,
ALBARDA.
Deze week slaagden voor de
gymnastiekakte j de dames M. Rijke-
boer, S. Maas, B. van der Ploeg, C.
van Zoonen ea S. Zuiderhoudt.
Naar wj vernemen, zal de
kapitein plaatselijk adjudant Jos. M.
Haak Zaterdag a.s. den dag herdenken
waarop hj vóór dertig jaar tot officier
werd benoemd.
E«n oonfarantls
Dinsdagmiddag had op uitnoodiging
van den Stelling-Commandant op de
Directie eene conferentie plaats met
deze autoriteit en de besturen van
de Bonden van Militairen.
Besproken werd de algemeens
toestand, en Z.Exc. deed een beroep
op de besturen, om mede te werken
tot 't handhaven der goede orde in
de stelling.
Door de besturen werden nog ver
schillende grieven naar voren ge
bracht, die de geest van het personeel
bederven, i
Z.Exc. zegde toe, altijd tot overleg
met de besturen bereid te zjn.
Os demobilisatie.
Het Heldersehe Drankweercomitó
verzoekt ons het volgende onder de
aandacht te brengen van ieder, wien
het mocht aangaan
Nu de demobilisatie voor de troepen
is afgekondigd, is door het gemeente
bestuur van den Helder aanstonds
een verbod uitgevaardigd tot sluiting
der café's voor de dagen, dat de
demobilisatie duurt. Er zullen echter,
in de omgeving van den Helder,
plaatsen zijn waar een dergelijk
sluitingsverbod niet is afgekondigd.
Voor tal van gemobiliseerden bestaat
alzoo de gelegenheid in die plaatsen
drank te gebruiken, en welke, in de
brooddronken en opgewonden stem-
van het „afzwaaien", de gevolgen
daarvan zullen zijn, laat zich gemak
kelijk raden.
Het drankweercomitó doet een
ernstig beroep op heeren caféhouders
buiten deze gemeente, die niet ver
plicht zijn gedurende de dagen dei-
demobilisatie te sluiten, om aan huis
waarts keerende troepen geen sterken
drank of bier te schenken.
Niet alleen bewijzen zij den jengens
daarmede zelf een dienst, maar ook
en vooral zullen zij aldus medewerken
de orde en de rust te handhaven, die
vooral in deze moeielijke dagen zoo
noodig zijn. De toch al opgewonden
gemoederen van do soldaten, die zoo
lang het kazerneleven hebben moeten
meemaken, zijn meer dan ooit vatbaar
voor den prikkel van den alcohol, en
allerlei excessen, thans gevaarlijker
dan ooit, kunnen daarvan het gevolg
zijn.
Laat allen dus medehelpen ook
burgers I door geen drank aan
onze huistoe-keerende jongens te
schenken
2o Voikiconcert.
Hoewel het aantal bezoekers voor
het tweede Volksconcert niet zóó
groot was als den eersten keer,
vermoedelijk zal hieraan de Griep wel
schuld hebben was het toch alles
zins bevredigend en de groote Tivoli-
zaal goed bezet. Daar hetzelfde
programma van de vorige week werd
gegeven, meenen wj te kunnen
volstaan met deze enkele vermelding.
De Volksconcerten blijken zich meer
en meer in te burgeren en hoe langer
hoe meer in den spraak te vallen.
Ook nii was het de heer Pala wiens
vioolconcert ten zeerste in den smaak
viel, hetgeen bleek uit het hartelijk
en langaangehoudetf- applaus, dat
dezen heer te beurt viel.
De meesten hadden den wenk
tijdiger te komen ter harte genomen,
en waren vroeg in de zaal aanwezig.
Te Amsterdam slaagden' voor
•iet examen vrije- en ordeoefeningen
de dames H. E. v. d. Ploeg en C. A.
van Zoonen, beiden alhier.
BIHHEHLAHD.
Economltcha overeenkomst
met de gsassoclaarden.
In de gisteren gehouden zitting
der Tweede Kamer deelde Minister
Ruys de Beerenbrouck mede, dat,
naar mededeelingen van de conferentie
te Londen ontvangen, behoudens
nadere goedkeuring van de Regeering
der Vereenifde Staten, welke werdt
gevraagd door de Regeeringen te
Londen en Parijs, Nederland zal
kunnen rekenen op 375.000 ton
broodgraan, inclusief rijst, 80.000 ton
oliën en vetten, 45.000 ton ehilisal-
peter, 40.000 ton phosphaten, 25.000
ton pyriet en 800.000 ton mais voor
veevoeder.
Voor verdere ^zonderheden be
treffende deze verklaring verwijzen
we naar het verslag der Kamerzitting,
dat ook in andere opzichten zeer
belangrijk is.
Da aconomiiche
ondarhandalingvn.
De minister van binnenlandsche
zaken verklaarde Dinsdag in de Kamer,
dat de economische onderhandelingen
een gunstig verloop hebben. Als
contra-praestatie voor een ruimer
aanvoer van levensmiddelen enz.
zullen wj wellicht gedurende vijf
jaar aan de geallieerden een crediet
moeten geven van 150 millioen
rentende 6
Vrouwenkiesrecht en nieuwe
verkieziagen.
De tijdelijke voorzitter van den
ministerraad heeft Woensdagmiddag
in de Tweede Kamer medegedeeld,
dat de regeering prijs stelde op een
spoedige uitspraak van het Nederland-
sche volk en wenschte dat betont werp-
Marchant tot invoering van vrouwen
kiesrecht spoedig zal worden behan
deld.
Wachtposten geplaatst.
Om op alle gebeurtelijkheden
voorbereid te zijn, zijn gisteren in
openbare gebouwen en instellingen,
met name ook departementsgebou
wen, te den Haag militaire wacht
posten geplaatst.
Oa Vrijw. Landstorm opgeroepen.
Gisteren is de Vrijwillige Land
storm opgeroepen. Naar aanleiding
hiervan bericht het Corr. Bureau
dat zulks geenerlei verband houdt
met een blijvend onder de wapenen
houden van dien landstorm, doch
het hier niet anders betreft dan een.
maatregel van inwendigen aard.
Ds 8-uriga arbeidsdag.
Naar de directie der artillerie-in
richting aan het Persbureau V. D.
mededeelde, zal te beginnen a.s.
Maandag de werkdag van Maandag
tot Vrijdag vastgesteld worden op
8 uur en 5 uur Zaterdags.
De verdiensten zullen ongeveer
gelijk staan aan die thans genoten
worden.
400.000 paar achoaaan
beschikbaar.
Naar gisteren in de Tweede Kamer
door minister Ruys de Beerenbrouck
is meegedeeld, stelt de minister van
Landbouw 400.000 paar militaire
schoenen beschikbaar tegen f8 per
paar,
Steenkolen.
Naar wij vernemen is order gegeven
10,000 ton briketten en steenkolen
uit marine-voorraden ter beschikking
te stellen van deRijkskolendistributie.
Een stal onderklaeding en een
paar schotnen.
Naar wij vernemen is door den
Minister van Oorlog bepaald, dat aan
den militaire (korporaals en soldaten)
die met onbepaald (klein) verlof
vertrekken, van hun uitrusting, in
eigendom een stel onderkleeren en
een paar schoenen zullen worden
gelaten, ten einde hen in den bestaan-
den kleedingnood tegemoet te komen.
Oa demobilisatie.
Men meldt aan het „Handelsblad"
uit Den Haag:
Er zijn tal van militairen, hoofd
zakelijk katholieke arbeiders, welke
zich hebben aangemeld om onder
de wapen» te blijven. Ook hebben
velen zich voor den vrljwilligen
landstorm opgegeven.
De vltscharlj.
Bij de militaire autoriteiten te
IJmuiden is thans officieel bericht
ontvangen, dat aan de stoomtrawlers
ia onbeperkt aantal expeditie kan
worden verleend. Eenige schepen,
die nog kolen in hebben, zullen
reeds binnen een paar dagen .in zee
steken. Ook aan de late haring-
visscherij zullen nbg eenige stoom-
vaartuigen deel nemen.
Het Ministerie van Buitenlandsche
Zaken deelt ons mede, dat blijkens
bericht van Hr. Ms. gezapt te Londen,
de Nederlandsche visschersvaartuigen
gewaarschuwd wordeD zich niet
binnen de door de Britsche Regee
ring onveilig verklaarde zöne te
begeven, aangezien deze nog steeds
gehandhaafd blijft.
Onze scheepvaart,
De Holland-Amerika lijn zal, zoo
dra de omstandigheden zulks toelaten,
haar transatlantische diensten weder
opnemen.
De Rotterdam - Londen Stoomvaart-
Mij. zal haar dienst op Londen weder
hervatten, te beginnen met het
stoomschip „Import", dat thans in
lading ligt voor Londen.
Engelsche geïnterneerde*.
Wij vernemen, dat Vrijdag 1500
en Zondag 3000 man van de Engel-
sche geïnterneerde krijgsgevangenen
in den Haag naar Engeland zullen
terugkeeren.
Het Grensverkeer.
Een V. D.-bericht meldt uit Maas
tricht
Op het oogenblik is hier alle
grensverkeer weer door de Holland-
sche militaire macht opgeheven.
Eedennacht arriveerde het 13e regïm.
ter versterking aan de grenzen.
Zoolang de grens open was, werd
Maastricht overstroomd en de winkels
bestormd. Men verwacht hier nog
duizenden krijgsgevangenen en men
•spreekt ook van verscheidene andere
ex-vorsten, die naar Nederland zullen
vluchten. De stad is geheel in feestdos
als bij een groot nationaal feest.
Verdeeldheid onder da SDAP?
De Haagsche correspondent van de
„Telegraaf" meldt o.a.:
Op gezag van betrouwbare inlich
tingen kunnen wij tevens meedeelen,
dat in de soc.-deraocratische Kamer
fractie geen eenstemmigheid bestaat
ten aanzien van de te volgen gedrags
lijn. Er zijn leden, die van een staats
greep door middel van geweld niet
willen weten.
In gaval van ravolutla.
Het Haagsche Correspondentiebur.
meldt:
Men meldt ons van zeer betrouw
bare zijde: Naar het gerucht gaat
is van zijde der verbonden mogend
heden op de mogelijkheid gezinspeeld,
dat, mocht hier te lande een revolutie
uitbreken, de troepen der entente
zich genoodzaakt zullen zien in te grij
pen. Zelfs zou gelijk in de proclamatie
der regeering is vermeld, de aanvoer
van levensmiddelen worden stopgezet.
Militairs steun voor ds Rugeerlng
De Bond tot behartiging der mili
taire belangen, de R,-K. Militaire
Vereenigingen en de Prot. Cbr. Mil.
Bonden hebben een oproep tot het
leger verspreid om de Regeering te
steunen.
Hst broodrastsoen.
De Min. van Landbouw heeft tot
de burgemeesters eene circulaire
gericht naar aanleiding van de sa
menstelling van Regeeringsbloem en
Regeeringsmeel en de vergrooting
van het broodrantsoen, dat met in
gang van 16 Nov. wordt verhoogd
tot 280 gram per dag.
De Minister zegt in deze circulaire
voorts dat wanneer de gunstige
vooruitzichten blijven zooals zij thans
zijn, met ingang 5 Dec. e.k. het
tijdvak waarvoor de broodkaarten
geldig zullen zjjn op 9 dagen zal
worden gesteld, zoodat van dien
datum af het broodrantsoen op 311
gram zal worden gebracht.
Eene nadere mededeeling daarom
trent zal nog aan de burgemeesters
worden toegezonden. („St.-Ct.")
Aardappelen.
Naar de „Telegr." verneemt, heeft
de minister van landbouw,-nijverheid
en handel aan de gemeentebesturen
medegedeeld, dat de beschikbare ge
gevens omtrent de aanwezige voor
raden aardappelen in het licht stellen,
dat daarmede zoo zuinig mogelijk
moet worden onigegaan en dat zoo
gelijk mogelijk over de. bevolking
moet worden verdeeld.
Uit verschillende ingekomen berich
ten blijkt, dat in vele gemeenten,
vooral te plattelande, niet dienover
eenkomstig wordt gehandeld. Fraudu
leus vervoer van aardappelen vindt
aldus de minister nog veelvuldig
plaats. Aan de gemeentenbesuren is
nadrukkelijk verzocht met alle ten
dienste staande middelen daartegen
te waken.
De malkvoorzianiag.
De voorziening der stedelijke be
volking met consumptiemelk in den
komenden winter maakt op groote
schaal den aanvoer van z.g.n. Regee-
rlngsmelk noodig. Voor een zeer
belangrijk deel zal deze melk afkom
stig zjjn van boter- en kaasfabrleken,
die gewoon waren de neven-producten
weder aan den leverancier terug te
geven.
Wanneer nu, hetzij de melk, hetzij
de nevenproducten (tapte- en karne
melk) ten behoeve der melkvoorzie-
ning moeten afgestaan worden, leidt
zulks niet slechts tot stilstand der
fabrieken, maar Yindt tevens een
ernstige ontwrichting plaats van het
bedrijf van den veehouder, die vooral
bij de huidige voedselschaarschte
dringend behoefte heeft aan deze
nevenproducten voor de voeding en
den opfok van zijn Yee.
De organisaties der producenten zijn
bereid, ten behoeve der algemeene
volksvoeding zich ook dit offer van
bedrljfsontvrrichting te getroosten,
mits slechts vaststaat, dat de door
hen te leveren melk, taptemelk of
karnemelk ook inderdaad voor de
algemeene distributie noodig is. Zij
drongen er te dien einde met recht
op aan, dat de gemeentebesturen alle
bruikbare middelen te baat nemen,
teneinde zooveel mogelijk te voor
komen, dat melk frauduleus wordt
verhandeld en buiten de rantsoenee
ring om wordt verkocht. Z(j wezen
er in dit verhand op, dat in tal van
steden melk clandestien zou worden
verhandeld boven maximumprijs en
buiten de rantsoeneering en dat
deze fraude niet officieel ter kertnis
van het Gemeentebestuur komt, door
dat de fraudeerende handelaar een
voudig geen bijslag declareert.
Het is te vreezen, dat, indien niet
aanstonds wordt ingegrepen, dezen
wipter veel melk in den sluikhandel
zal verdwijnen. Mocht dit werkelijk
het geval zijn, dan zal zulks onver
mijdelijk leiden tot Volslagen melk-
nood in de steden. Immers de orga
nisaties der producenten kunnen op
de medewerking hunner ledbn geen
staat maken wanneer deze zien, dat
melk in den sluikhandel verdwijnt,
terwijl zij zelf met inachtneming der
gestelde regelen en prijzen voor de
consumptie melk zouden moeten
leveren, die zij dringend in het eigen
bedrijf behoeven. Het gevaar dreigt
dan, dat de producenten eenvoudig
weigeren hunne melk af te staan en
deze in het eigen bedrijf gaan aan
wenden.
Uit dezen hoofde is het noodza
kelijk, dat ten spoedigste elke sluik
handel in melk wordt tegengegaan.
De rantsoeneeringsbepalingen zullen
dus streng -gehandhaafd moeten
worden.
Ieder handelaar, die beweert z.g.
vrije melk te hebben, kan deze alleen
langs den weg van fraude verkregen
hebben en de handelaar pleegt in tal
van gevallen zelfs dubbele fraude,
doordien de vrije melk niets anders
is dan met water of met taptemelk
vervalschte melk.
Ernstig ongeluk.
Men meldt ons uit Ylissingen:
Aan boord van den mfinveger
Hellevoetsluis, die bezig was met het
opruimen van mijnen, is een pistool
in oen mijn gesprongen.
Gedood zijn de officier van gezond
heid Van Buren en de matroos
Sanders. Zwaar gewond zijn de luite
nant ter zee Ter Mijtelen, de schipper
Van der Ham en de matroos Sierveld.
Ernstige gebeurtenissen te
Amsterdam.
De groote meeting van de revolu-
tionnaire socialisten in de Beurs voor
den Diamanthandel is gisteravond
opbetreurenswaardigegebeurtenissen
uitgeloopen, waarbij eenige dooden
en gewonden zijn gevallen.
De vergadering in het Beursgebouw
was zeer druk bezocht.
In het begin der vergadering deelde
de heer "Wijnkoop mee, dat de secr.
van den pas 's middags gevormden
soldatenraad"gearresteerd was.en in
de Oranje Nassaukazerne gevangen
gezel zou zijn.
Bij informatie ter plaatse bleek,
dat hiervan geen woord waar was,
maar het verzinsel liet niet na, op
de toch al opgezweepte en verhitte
massa den bedoelden indruk te maken.
Er ontstond een woest tumult. Van
de vergadering kwam weinig meer.
Na een kwartier begon zij leeg te
loopen en in dichte massa's trok het
volk toen door de Sarphiastraat in
de richting van de kazernes.
Op de kamers van de kazerne
waren de geconsigneerde cavalaristen
aan het zingen en in een blijkbaar
vroolijke stemming, omdat de mo
bilisatie weldra ook voor hen tot
het verleden zou behooren.
De menigte op straat begon hun
voor het gesloten hek toe teschree-
wen, dat zjj de kazerne moeten ver
laten en zich bij haar aansluiten,
waarop sommige cavaleristen voor
de open ramen haar minder vrien
delijke dingen gingen toeroepen.
Dit duurde misschien tien minuten,
toen plotseling eenige scherpe-salvo's
weerklonken.
Naar alle kanten stormden de
verschrikte massa's in panischen
angst uiteen en niet lang duurde
het, of in het politieposthuis yan de
Muiderpoort werd een doode, een
man met een schot door het hoofd,
door onstelde en hevig opgewonden
menschen binnengedragen.
Inmiddels had de volksmenigte
zich weer verzameld en was onder
geschreeuw eu getier tot dicht bij
de infanteriekazerne doorgedrongen.
Maar hier verscheen plotseling de
geheele wacht, versterkt met mare
chaussee en met gereld geweer, met
de .bajonet op, buiten d» poort. Op
nieuw stoof de massa naar weers
kanten uiteen. Een oogenblik tevoren
hadden er nog eenige schoten geknald
uit. de richting van de cavalerie.
Voor zoover wij konden nagaan,
hebben zich hier echter verder geen
ernstige gebeurtenissen voorgedaan.
Bereden marechaussee was versche
nen ter versterking van de politie
en was den toestand volkomen
meester.
Een stoet vormde zich echter, die
met roode vlaggen naar den Dam
trok. In de Jodenbreestraat wilde
men een postwagen aanhouden en
dien dwars over de straat zetten,
maar daartegen verzetten zich som
mige betoogers en het is dan ook
niet gebeurd. Op den Dam en in de
omgeving daarvan is het daarna den
geheelen avond zeer woelig geweest.
Sprekers klommen in lantaarnpalen
en verzamelden massa's menschen
om zich heen, wie zij in heftige,
opzweepende taal het gebeurde voor
de cavalerio-kazerne mededeelden.
Hetzelfde gebeurde op het Beursplein.
Tot na middernacht bewoog zich
een talrijke menigte op den Dam.
Behalve de doode in het politie
posthuis Muiderpoort, zjjn twee doo
den, beiden mannen, in het militair
hospitaal binnengebracht, en voorts
twee zwaargewonden, van wie óén
een schot in de buik had. In een
naburige apotheek is voorts iemand
met een schot in het been verbonden
in het Onze Lieve Vrouwegasthuis
zijn twee gewonden verbonden, een
met een schot in het been en. een
met een schot in den arm.
Eindelijk zijn in het Binnengasthuis
een vrouw binnengebracht met een
schot in den rug en drie dooden.
Een der betoogers loste voor de
cavalerie-kazerne onmiddellijk een
schot. Een cavalerist werd aan den
arm "getroffen. Cavaleristen antwoor
den met een salvo scherp. Hierbij
zijn drie personen gedood en zeven
min of meer gewond, onder .wie
twee vrouwen! Een der gedooden was
met een bjjl gewapend.
De toestand ta Rotterdam.
Gistermiddag arriveerden uit
Bergen op Zoom en uit Limburg 4000
infanteristen met mitrailleurs. Zij zijn
in scholen ondergebracht.
Hedenmorgen 11 uur "werd het
vrijwillig landstormcorps „Rotterdam
I" gemobiliseerd. Ook zijn hier huzaren
en wielrijders aangekomen. De
regeeringsgebouwen als stadhuis en
telegraafkantoor worden streng be
waakt. In het stadhuis liggen 250
soldaten. Aan het personeel van
regeeringsgebouwen zijn toegangs
bewijzen verstrekt. Patrouilles trekken
door de straten. Een en ander wekt
tallooze nieuw»gierigen. Dit machts
vertoon vermeerdert de onrust. On
geregeldheden kwamen tot dusver
niet voor.
UIT 00ST-IN0IË.
Men seint uit Batavia aan de N.
Rott. Crt.
Het Bat. Nwsbl. zet uiteen, dat er
een crisis in de levensmid
delenvoorziening dreigt.
De Philippfinen en Zuid-China lijden
aan een tekort; in Saigon is de oogst
mislukt. Van Bangkok is niets te
krijgen Rangoon is voor den uitvoer
van rijst gesloten omdat er een
tekort in Madras is.
De aanhoudende droogte maakt het
onmogelijk op Java een nieuwen
rijstoogst uit te zaaien.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woen$d«g 13 Nov.
Aan de orde zijn de militaire
interpellaties.
De heer Smeenk (a.r.) verklaart
dat christelijke en katholieke arbei
ders tegenover de sociaal-democraten
zullen staan b(j deze reactie tegen
de voortschrijdende constitutioneele
ontwikkeling.
De economische onder-
handel lingen.
De tijdelijke voorzitter
van den ministerrraad deelt
mede, dat behoudens goedkeuring van
de regeering te Washington Neder
land gedurende 1 jaar de beschikking
krijgt over 375,000 ton broodgraan
inclusief rijst, 80.000 ton olie en
vetten, 45.000 ton Chili-salpeter,
40^00 ton phosphant, 25.000 ton
pyriet, 800.000 ton mais voor vee
voeder, als de economisch overeen
komst tot stand komt, waarop alle
kans bestaat.
Nederland zal verder medewerken
aan de totstandkoming van inter
nationale commissies voor een billijke
verdeeling van de wereldvoorraden
en tegen prijs opdrijving. Maatregelen
waarvan de beginaelen ook op
de scheepvaart betrekking zullen
hebben worden getroffen om de
overeenkomst uit te voeren.
Verder deelt spreker mede, dat
400,000 paar milit ai r e
schoenen worden beschik
baar gesteld tegen f8 per
paar.
De regeering en de poli
tieke eischen.
De regeering zal langs wettel|jken
weg hervormingen invoeren en wie
van den wettelijken weg wil afwij
ken, vindt de regeering op zijn weg.
(Bravo' s).
De wenschen van het katholieke
vakbureau hebben grootendeels de
instemming van de regeering.
De regeering stelt verder prijs op
een spoedige uitspi'aak
van het Nederlandsche
volk en wenscht, dat het ontwerp-
Marchant tot invoering van het
vrouwenkiesrecht spoedigzal
worden behandeld.
De heer Rink (u.-l.) verklaart, dat
het program der S. D. A. P. in het
algemeen de instemming heeft der
unie-liberalen. Evenwel moeten de
verlangde hervormingen langs wet
telijken weg worden verkregen.
Spr. acht het oogenblik gekomen,
om een einde te maken aan de ver
schillen tusschen de vrijzinnige frac
ties.
Hij dient een motie in, waarin
onmiddellijke behandeling en invoe
ring van groote democratische her
vormingen op sociaal en wetgevend
gebied worden gevraagd.
De heer W ij n k o o p (S. D. P.)
eischt afzetting van den burgemees
ter van Amsterdam, die met geweld
optreedt tegen de demonstraties.
Spr. betoogt, dat de S. D. A. P.
de omwenteling tegenhoudt. Het
program der S. D. A. P. is slap.
De Koningin moet heengaan, voor
zij wordt weggejaagd.
De geheele macht moet uitsluitend
in handen van arbeiders, soldaten en
boeren komen, waartoe de revolutie
moet worden ontketend.
Spr. waarschuwt de regeer ing tegen
geweld,
Spr. grijpt het voor»tel der regee.
ring aan om het wetsvoorstel'
Marchant spoedig te behandelen"
Maar wil men er niet langs wette
lijken weg komen, dan volgen wij
den onwettigen. De regeering koopt
op den steun van de vrouwen dei-
rechterzijde. Geen rust kan de wereld
voortbewegen, maar beweging. Spr.
doel is de gansche macht, afzetting
van de regeering en haar bureau
cratie. De vakvereenigingen uit de
s.d.a.p. geboren, steunen het oude
stelsel. Met een beroep op rust en
orde bedriegt men het volk. Spr.
vraagt aan de s.d.a.p.staat gij de
bourgeoisie bij of de revolutie? Als
de beweging in Holland loskomt zoo
als wij het wenschen, zal de bour
geoisie misschien de leiding leggen
in banden van Troelstra, zooals de
Duit»che bourgeoisie tegenover Ebert
deed. De s.d.a.p. willen overwegenden
invloed der arbeidersklasse.
Wij echter willen allen
invloed der arbeidende
klasse in den loop vanzaken.
Spr. zegt tot de soldaten:
houdt je wapens bjjje om
ze te gebruiken als de re
giering geweid wil gebrui
ken tegenje broers of zus
ter en totdat uw minimum-
eischen zijn ingewilligd.
De heer Treub constateert, dat
we thans te maken hebben met de
vraag of er aanleiding is in de om
standigheden hier te lande om de
revolutionaire beweging uit Duitsch-
land naar hier over te brengen. Men
kan niet voorspellen dat deze toestand
gehandhaafd blijven zal. En een
gebeuren als in Duitschland kan
hier niet voorkomen, omdat het in
Duitschland betrof een politieke
revolutie. De revolutie daar was om
datgene te verkrijgen wat wij sinds
1848 al hebben, en waaraan nog
slechts het vrouwenkiesrecht ont
breekt. Waarom z(jn er in het westen
geen revolutionaire bewegingen
Omdat de democratie zich daar heeft
kunnen ontwikkelen. In Zwitserland,
ook een democratie, i3 een volstrekt
bolsjewistische revolutie aan den
gang.
Voor ons land gaat het niet oa»
fundamenteele veranderingen in onze
staatsinstellingen, alleen achten de
socialisten het thans den tijd om,
met behoud van het bestaande
regeerstelsel, het regeerkasteel te
bezetten. De heer Troelstra stelde zich
voor naar den premier te gaan en te
zeggen: weest u zoo goed uw plaats
té verlaten, en hij gelooft, dat deze
ministers eenvoudig zullen opstaan.
Dat is een voorstelling van zaken
made in Germanyl De overgroote
meerderheid der bevolking heeft
andere wenschen dan een revolutie,
eu zou het plichtsverzuim achten als
de regeering eenvoudig plaats maakte.
Gelukkig is voor een revolutie geen
gevaar-, zij zou ook niet steunen op
een arbeidersmeerderheid.De revolutie
komt dus hierop neer, dat een kleine
minderheid een meerderheid wil
t'yranniseeren
De heer J. ter Laan: Dat heeft
het kapitalisme de arbeiders jarenlang
gedaan]
De heer Treub, voortgaande
Een revelutie komt hier niet daa door
geweld. Als er dus bloed vloeit, komt
dat voor rekening der socialisten,
terwijl bovendien de heer Troelstra
niet zal kunnen voorkomen, dat de
leiding, vóór hij halverwege is, aan
Wijnkoop overgaat.
Wat beteekent het algemeen kies
recht als men de stemmen niet telt,
maar weegt? De heer Wijnkoop wil
revolutie om de revolutie, maar de
heer Troelstra is in zichzelf verdeeld.
Met citaten uit Duitsche schrijvers
toont «pr. aan, dat er nog groot ver
schil is tusschen de politieke en de
maatschappelijke verwezenlijking van
het socialisme, en betoogt voorts, dat
staatssocialisme voor ons land in
strijd zou zijn met de zoolang ge-
heerscht hebbende vrijheidsidee.
Spr. behandelt vervolgens de andere
eischen. Afschaffing van de Eerste
Kamer, daar is spr. niet tegen. De
8-urig» arbeidsdag zal 6r wel komen.
De vakvereenigingen moeten alge
meen worden erkend, bestrijding van
den woningnood zal geen strijd ont
moeten,'tegen de naasting van spoor
wegen zal spr. nooit zijn. Wat wij
van de regeering noodig hebben is
rustige kracht en sterke maatregelen.
De Voorzitter deelt mede,dat
de heer Kruyt ter bekorting van de
debatten zijn motie heeft bekort.
De heer Marchant gelooft, dat
nog nooit een revolutie zoo weten
schappelijk van tevoren is overwogen.
Hij toont aan, dat de heer Troelstra
twee fundamenteele fouten heeft
gemaakt in zjjn redevoering: de
s. d. a. p. is gelijk aan de Nederland
sche arbeiders en Duitschland ie
gelijk aan Nederland. Hij vergeet,
dat in Duitschland een bloedschuld
op de regeering lag en de revolutie
daar van onderen opkwam.
Denkt gij, vraagt de heer Marchant
aan mr. Troelstra, dat uw door
geweld veroverde heerschappij zou
blijven? Denkt gij, dat driekwart
van ons volk zich aan u en de uwen
zal oderwerpenEr zal uit
uw beweging niets anders
voortvloeien dan ellende.
Wij laten ons niet tyranniseeren.
Mijnheer Troelstra ik smeek u niets,
ik vraag u niets, gij zult de zaak
met uw eigen geweten moeten uit
maken, maar gij laadt een vreesefijke
verantwoordelijkheid op u. En buiten
uw S. D. A. P. zult gij slechts
tegenstanders vinden. Gij strijdt altijd
tegen imperialisme, maar wat Jgij
thans doet is ook imperia
lisme.
De afgevaardigde erkent, dat de
democratische beweging bem ook
iets positiefs te zeggen heeft en dat
hij verschillende gevraagde hervor
mingen onderschrijft. Ingoede samen
werking kan er veel goeds worden,
bereikt, mits de gang van zaken
niet door tyrannie van de minder
heid worde verstoord. De rechterzijde
is tot veel bereid. Laat ons langs
wettigen weg binnenhalen wat er
geoogst kan worden.
Tegen Kamerontbinding
na invoering van algemeen
vrouwenkiesrecht heeft
spr. géén bezwaar. Over
afschaffing der Eerste
Kamer valt te praten,
