ELDERSCHECOURANT Silo. 5017 DINSDAG 26 NOVEMBER 1918 jaakuanG ft. iNB Oplaag 70ee®x. Ai>onneMenUpri|« i de stad t 1.10, por p—t f 1.8S, Boltawiawd I 2.35. Letse ex. 3 oent MwerteetH» per regel IS entw 06 Wzpeitstiistand en de Vrfidssondarhandellngeo. Met de uiterste gestrengheid eischen de geallieerden de ten uitvoerlegging van de voorwaarden voer den wapen stilstand. Toeral de Franschen geven hierbij blijk van onverzoeniykheid. Zóó zelfs, dat von Hindenburg met nadruk er op .heeft gewezen dat de spoedige vorming van een regeering op grondslag der algemeene ver kiezingen noodzakelijk is, wil Duitsch- land niet door de nieuwe catastrophe worden geteisterd. In een telegram aan de RIjksregqering zegt de veld maarschalk De wapenstilstandscommissie meldt dat de houding van de vijandelijke leden dpr commissie, vooral van da Fransche stellig weigerachtig' is, dat de tegenstandara onmogelijke eischen blijven stellen en het niét uitgesloten is, dat de Franschen een voorwendsel zoekeD om de vijande lijkheden te hervatten. Ik moet er met nadruk op wijzen, dat het Duit- sche leger wegens de gestrengheid der wapenstilstandsvoorwaarden en onder invloed der gebeurtenissen binnen de grenzen den strijd onmoge lijk weer op kan nemen. Zelfs teges het Fransche leger alleen sou strijd onmogelijk zijn. Ik acht het mijn plicht, dat cok daarom in het licht te stellen, daar uit vijandelijke bladen blijkt, dat de vijandelijke regeeringen slechte met een Duitsche regeering, die op de meerderheid Yan het volk steunt, vrede zullen sluiten. Blijkbaar zijn de geallieerden niet vatbaar voor de vertoogen der Duit- sche gedelegeerden, waarin gewezen' wordt op de onmogelijkheid van de uitvoering van verschillende voor- waardën. Zonder ophouden zetten zy evenwel hunne pogingen voort om verzachting ervan to verkrijgen. Zij wijzen op de desorganisatie van het vervoer en de daaruit voortvloeiende gevolgen, hongersnood en anarchie, die do uitlevering van het spoorweg materiaal' met zich zal brengen. Zij vestigen de aandacht op de werkeloosheid die ontstaan zal in het Luxemburgsch-Lotharlngsch enSaar- gebied als gevoig van hit stopzetten van den aanvoer va» brandstoffen uit het neder Rijngebied. $e over haaste outruiming heeft de voor het mijngebied, de hoogovens en ijzer industrie benoodigde wagoas reeds tot 93 verminderd. De Berlljasehe correspondent van de Kölnische Ztg. zegt In een artikel „Aan den rand van den afgrond": De tijd is gekomen om onomwonden te zeggen, dat de eerstvolgende we ken over hot bslioud of de» ondergang van Duitachland en het Duitsche volk zullen beslissen. Gebrek aan voedsel en aan steenkool, alsmede oa voldoende verkeersmiddelen bedreigen ons met groote gevaren. Zal de Entente in zien dat een ineenstorting van Duitsch- land geheel Europa met anarchie bedreigt? Duitschland's lot en Europa's tee- komst hangen er van af, of de En tente- zich wil overtuigen dat de Duitsche regeering en de Duitsche pers den vreesolijken ernst va* den hin- nenlandschen toestand naar waarheid schilderen. \Het „Berl. Tagebl." schrijft) dat men in Frankrijk blijkbaar den wenach koestert Tan de weerloosheid van Duitschland tot het uiterste gebruik te maken om den oerlóg voort te zetten, teneinde annexionistische ver overingsplannen te kunnen verwezen lijken. Men wil onder het voorwendeel dat Duitschland de onmogelijke wapen stilstandsvoorwaarden niet ten volle vervuld heeft, de hervatting van den oorlog afkondigen en zich dan defi nitief van den linker Rijnoever mees ter maken, die-volgens de bepalingo» van het wapenstilstandsTerdrag slechts bezet zou worden. Uit alle berichtenblijkt, dat men zal pogen de bevolking in de bezette gebieden voor de losscheuring te winnen. Voor het geval, dat Wilson tot zulk een duidelijke machtspolitiek niet zou willen medewerken, wordt door voor standers van deze edele denkbeelden blijkbaar het plan gemaakt tot toe passing van een minder doorzichtige methode, n.1. vorming van een buffer staat. Algemeen is de verwachting dat de vredesvoorwaarden niet minder hard zullen zijn dan de wapenstil standsvoorwaarde». Een lichtpunt is hier echter de kornet van president Wilson naar Europa. "Weliswaar zal hij niet deelnemen aan het eigenlijke vredescongres, doch wel aan de in- tergeallieerde conferentie, die te Parijs gehouden zal worden en waar, even als in de besprekingen van het En gelsche oorlogskabinet die weder aan die conferentie voorafgaan de belangrijkste punten zullen worden vastgesteld. Hier zal de invloed van Wrlsqn remmend kunnen werken ten opzichte van de eischen der a»nexionisten, van fellle tegenstanders van Duitsch land, die het land, ook nu nog, vol komen te gronde souden willeb-rich ten. Dit geldt niet alleen ten opzichte van Duitschland. Ook betreffende andere vraagstukken, Rusland, Oos tenrijk, Hongarije' en den Balka» rakende zal Wilson zijn stem kunnen doen gelden. Dat dit noodig is blijkt wel uit de» loop die den gebeurtenissen in de over zichzelf beschikkende landen nemen. Polen en Oekraisiörs, Tsjechen en Duitsch,ers, tal van stammen die in oostelijk Europa huizen en elkaar met de wapens in de hand trachten te overtuigen van de zegeningen van het zelfbeschikkingsrecht, zullen tot rede moeten worden gebracht. Dan is er nog het conflict tusschen de Italianen en de Zuid-Slaven, ver bonden met de Serviërs. Al deze kwesties zullen den gedelegeerden ter vredesconferentie heel wat last geven. Ten slotte zal echter het woord der vertegenwoordigers def groote mogendheden dep doorslag moeten geven on onder hen neemt Wilson, de president van de nu zoo machtige Yereenigde Staten een eerste plaats in. Intusschen gaat de ontruiming zender ophouden voort. Tal van plaatse»; bekend uit de eerste dagen van den oorlog worden- door de geallieerden bezet. De „Voss. Zeitung" van Woens dag bevatte een afscheidswoord aan Straatsburg. Het blad schreef: Sedert heden middag staat gee» Duitsch soldaat meer op Elzaa-Lotbaringschen bodem. Te- 12 uur werd het hek aan den Rijnoever bij Kehl gesloten en te- zelfder tijd ontplooide zich boven den Munstertoren de driekleur. De ver binding met den linker Rijnoever is verbroken, de Duitsche Elzas is geweest! Op het ©ogenblik trekken door tienduizenden toege juicht, onder het geschal der trom petten, Britten als bewakiagstroepen Straatsburg binnen. Reeds Dinsdag waren eenige hoofd officieren per auto aangekomen om over de overneming te spreken. In de straten heerschte ondanks bet regenachtige weder druk verkeer; overal stonden aan de huizen hooge ladders, schilders werkten met koorts-, achtigen spoed, om Bierwirtschaft in Brasserie en andere Duitsche opschriften in fransche te veranderen. Des Woensdags was het beeld der straten merkwaardig veranderd. De Duitsche seldaat was er uit verdwe nen. Aarzelend vertoonden zich aan enkele vensters de eerste tricoloren. Toen echter do ban gebroken was, kwam de blanw-wit-roode vlag overal te voorschijn. De laatste spoortreinen verlaton het station. In de voorstoden ziet men bg het voorbijreden de Fransche voorposten langzaam optrekken. De trein rijdt,over den Rijn. Ion laatste blik nog op het in het goud van de avondzon liggende Straatsburg, do wondermooie stad. Aan den Mun stertoren hangt nog een roodo lap, de rest van de vroegere zwairt-wit- roode vlag. Een En gelach smaldeel naar Kiel. De „Sunday Times" meldt) dat naar in marine-kringen verluidt, Engelsche oorlogsschepen en een flotille torpedojagers sich in den lo<|p der .week naar Kiel en Wilhelrars- hafen zullen begeven ten einde sich te overtuigen, dat de Duitsche oor logsschepen ontwapend worden,zooals overeengekomen is. Admiraal Mon tage Browning zeu het opperbevel over dit eskader voeren en vergezeld worden door een Franschen, een Itallaanschen en een Amerikaanschen admiraal, Admiraal Beatty zou van deDuit- schers nog een dreadaought en nog een torpedojager geëischt hebben om tot het in hot verdrag van de» wapenstilstand vastgestelde aantal schepen te geraken. BUITENLAND. D* Jxgfmoila Ur z»«. "Washingten, 22 November. In de commissie voor marinezaken uit het Huis ran Afgevaardigden is meege deeld, dat in 1920 de vleotmacht der Y. Ut. tweemaal zoo groot zal sQn als ia 1917 het geval was. De Amerikaansche vloot zal dan bestaan uit 600 schepen tegen 800 in 1917, Eoili| Albtrt I* Brunei. Onder onbeschrijfelijke» jubel der bevolking heeft koning Albert Yrljdag z|jn intrede in de Belgische hoofdstad gedaan. Voor de kamergebouwen staan vereeniginge» met hu» vaandels opgesteld,vliegtuigen defileeren boven de menigte. Burgemeester Max, wat verouderd in zijn gevangenschap, komt in een auto aanzetten, levendig toe gejuicht. De koaing, vergezeld van prins Albert, tweede zoon van den koning van Engeland en van zij» jongaten zoon, had naast sich de konlngi», den Belgische» kroonprins en prinses Marie José. Daarachter volgen de generaalsgeneraal Lcsean, de verdediger van Luik, en verschil lende geallieerde generaals. Als de koning met zijn gevolg op het voor plein van het Kamergebouw is aan gekomen; neemt het défilé een aan vang. De stoet wordt geopend door de Amerikanen. Daarna komen de Franschen, .de Britten, de Belgen. Alle troepen worden geestdriftig toegejuicht, vooral by het voorbij trekken van het Belgische leger is het publiek in extase. Tegen dat heb déftlé -teneinde loopt, vult zich de Kamer snel. Bijna, alle afgevaardigden en senatoren zijn aan- wesig. Als de koning binnentreedt, breekt een minutenlang aangehouden applaus los. Met duidelijke stem leest de vorst de troonrede voor. Zij schetst in den breede de ontwikkeling van den oorlog en de rol, die het Belgische leger daarby gespeeld heeft, en her denkt de hulp Yan de geallieerde». Daarna herdenkt de' koning in diep gevoelde woorden de dooden, da ouders der soldaten, die 4} jaar geen tijdisg kregen van hun zonen. De kening doet verschillende mede- deelingen ten opzichte van het mini sterie enz., en somt verder de maat regelen op, die zullen worden ge nomen om de regeering te steunen in den wederopbouw. Regerings commissies van deskundigen zullen hiertoe worden gevormd. Onder vele andere mededeelingen van Wat in het bevrijde België zal geschieden tot herstel, noemt de koning ook de «■verwijlde grondslaglegging voor een Vlaamsshe Hoogeschool te Gent. - België treedt uit den strijd, geknot, doch vol trots en met roem omgeven. Met zegevierende België, niet meer omkneld door de neutraliteit, opge legd door de verdragen, waarvan de oorlog den grondslag heeft geschokt, zal volkomen enafhankelijk zijn. (Stormachtige toejuichingen). De verdragen, welke zijn positie in Europa bepaalden, hebben het niet beschermd tegen de» meest af- schuweiyken aanslag. ZIJ mogen de crisis, waarvan het land het slacht offer was, niet overleven. België, hersteld in al zijn rechten, zal zijn zaken volgens zijn eigen behoeften en zijn streven, eigenmachtig regelen. In zjjn nieuwen vorm zal het de waarborgen moeten vinden, die het moeten bevrijde» van het gevaar van volgende aanvallen. Hat zal de plaats innemen, die met zijn waardigheid en rang over eenstemt, in de aanstaande inter nationale regeling, gegrond op recht vaardigheid. De vijand zal de schade, die hy heeft toegebracht tijdens de bezetting, volkomen herstellen. De koning be handelt dan het vraagstuk der Bel gische koloniën. De koning riep de partijen op tot samenwerking. Na het uitspreken der troonrede verliet de koning direct het gebouw met eenige oorlogs invaliden. Aan kardinaal Mereler werd een treffende, spontane hulde gebracht, en generaal Leman wordt weder uitbundig toegejuicht als hij te paard stijgt. In den namiddag volgde de ontvangst ten stadhuize. Du tMitaud In Dultsiklind. Op politiek gebied is het in Duitsch land nóg een warboel. De vraagwie regeert er? is gemakkeiyker gesteld dan beantwoord. Weliswaar heeft men een college van soc. dem. staats secretarissen, doch daarnaast heeft zich een uitvoerend comité van de arbeiders- ensoldatenraden van Groot- Berlljn geconstitueerd, die controle zullen uitoefenen e» tegelijkertijd zelf de macht in handen willen hebben. Hier tegenover staat dat tal van arbeidersraden uit de Pruisische pro vinciën en de andere bondstaten van de oppermacht van den Berlljnschen raad niet gediend zijn. Dan heeft men nog rekening te houden met de bolsjewistische stroo ming, die te Berlijn wel het sterkste is, en die zich met kracht tegen de byéenroeping der nationale vergade ring verzet. De arbeidersklasse, vooral die te Berlijn wankelt nn tusschen de party der meerderheidasoclalisten en die der Bolsjewiki. Men ziet geheel over het hoofd dat Duitsciiland alles moet afwachten van de geallieerden, dat deze niet in onderhandeling zullen treden met een regeering die niet door de meerderheid van het volk werd gekozen, en zeker geen voedsel zullen zenden aan een door anarchie in hopeloozon toestand ge bracht Duitschland. Hoe ernstig het gebrek is in Duitschland zegt de schrijver van het Politiek weekoverzicht in het Hbl. bljjkt wel uit de noodkreten, diesteeds weer de wereld in worden gezonden en aan wier oprechtheid me» .niet behoeft te twijfelen, al wil een zekere pers in de geallieerde landen ook hierin slechts manoeuvres zien om een verzachting te krijgen van de vredesvoorwaarden en om verdeeldheid te zaaien onder de ge allieerden. Het gebrek in Duitschland is groot, de hongerblokkade der ge allieerden heeft haar werk wel gedaan. „De rantsoeneering", schrijft de „Köln. Ztg." „maakte het mogelijk vol te houden, de smokkelarij be gunstigde een kleine minderheid, voor millioenen Duitschers betee- kende de hongerblokkade onnoemlijke ellende, waarvan het spoedig einde de dringendste noodzakelijkheid van het heden ia. Op grond van de docu menten van hetReichegesundheitsamt kan worden geconstateerd, dat Yole», die niet in de mogelijkheid waren zich boven de rantsoeneering nog levensmiddelen te verschaffen, door. honger zyn bezweken. Gewichtsver liezen van 60 pond en meer waren niet zeldzaam. Het plotseling ver dwijnen Van vet had tal van voor de gezondheid schadelijke gevolgen. Vreeaelljk was' het stijgen van.de sterfte aan tuberculose. In 1913 stierven daaraan op 10.000 measehen 14.3, in 1918 echter 31.7." In het eerste halfjaar va» 1917 was de sterfte onder de vrouwen ln verge lijking met 1916 niet minder dan 27.4 per honderd meer. De sterfte onder de jeugd steeg eveneens be langrijk. Men mag dus waarlijk met die noodkreten uit Duitschland niet spotten. Maar te erger is dan de Duitsche. bolsjeviki, die, ondanks die gruwelijke ellende, den vrede en de voedselvoorziening in Duitschland ln gevaar willen brengen om to pogen hun onbekookte theorie» te ver- wezenlijke». Naar uit Berlijn wordt gemeld, zullen de raden van A. en S. in geheel Duitschland, die thans tot op zekere hoogte afhankelijk zijn van den Berlljnschen raad, in December een vergadering van vertegenwoor digers houden om een eentralen raad te'kiezen, die dan op zijn beurt weer het uitvoerend comité voor het ge- heele rijk kiest. Dit zal ongetwijfeld tot gevolg hebben, dat de bolsjewistische stroo' ming in kracht verliest; Over het algemeen dringen de A;- en S.-raden met kracht«aan op bijeenroeping der constituante. De van het front terug- keerende troepen dragen- hiertoe het hunne bij. Zelfs te Bremen - waar de Raad bijzonder bolsjewistische neigingen had is de toestand Ingezonden mededeeling. Herman Nypels, Tolef. lataro. 140, Spoorstraat 41. Hssrio Buder|«aderen, half- en heel wol. Overhemden. - Heedsehaanen Billijk* prijzen. thans veranderd, zoodat allengs het gevaar van het bolsjewisme tot Berlijn zal worden beperkt. Bevendien dreigt thans de ait- een valling van het Duitsche Rijk. Binnenkort zullen in de verschil lende bondsstaten verkiezingen ge houden worden. Het zal dan blaken dat men niet op Noord Duitschland of Berlij* zal willen wachten met het bijeenroepen der constituante. De oppositie van Zuid-Duitschland tegen het terroristisch streven der 'radicale Berlijner» neemt zeer ern stige vormen aan. Nadat eerBt Baden had verklaard, dat 'het zich aan de voorschriften van Berlijn niet wilde onderwerpen,' heeft Hessen dit voor beeld gevolgd e» de stemming in Beieren tegen Berlijn is op het oogen- blik van dien aard, dat openlijk toe spelingen werden gemaakt op af scheiding. WaBneer de Constituante niet spoedig bijeen wordt geroepen en de ryksregeerlng niet zeer krachtig op treedt tegen de Arbeidersraad te Berlijn, dan is het uiteenvallen van Duitschland niet slechts een schrik beeld, maar een mogelijkheid, die hoe langer hoe nader komt. Reeds raadt men te München, Sluttgarten elders aan, aldus het „Berl. Tagebl.", Berlijn aan zijn lot over te laten en spreekt men van de constitueering van een Zuid-Dultsche republiek. Deze veorstelling is helaas neg te pptlmistisch. De arbeiders, ensoldatenraden van Oldenburg, Oosfrieslaad, Bremen, hét district Stade, Harburg, Hamburg en Holstein hebben een nieuwe republiek met Hamburg als zetel gevormd. Daardoor worden dus groote stukke» van Pruisen losgescheurd en ver- eenigd met ander® bondstaten tot een nieuw staatswezen. Rleeswijk werd deor den hoofd- zakeiyk uit Denen bestaanden Arsalraad aan Denemarken afgestaan. In Rijnland wordt met teene menden ernst on door een dagelijks grooter wordenden kring personen de afscheiding van het rijk en de verraiag van san eigen staatswezen overwogen. Een week geleden was het plan nog zeer vaag, thans is het roede.totaal afge^svlct. Het voornaamste motief van de agitatie ie hot gevaar van het bols jewisme. „Los van Berlijn" is de leus in het Rijnland. Blijkbaar hoopt men ook op mildere vredesvoorwaarden voor het grens gebied, wanmeor het als een zelfstan dige staat wordt gegrendvest. Be grensen van den nieuw te vormen staat zyn nog niet vast gesteld. Men tracht echter het indu striegebied er geheel en al bij in te lijven. Maar het Zuiden toe zal men aansluiting aan den ltijnpfalz en Hessen zoeken. De soc. dem. zijn tegen dezen plannen, doch de beweging er vóór neemt steeds toe, zoodat men op de afscheiding zoo goed als zeker kan rekenen. Het behoeft geen betoog dat afseheiding' van dit hoogst ont wikkelde doel van het land voor Duitschland een geweldige slag izou zijn. Bovendien staan in het Ooste» de Polen gereed om zich het ópper- Siberisch kolengebied toe te eigenen, zoodat men voor de kolentoevoer geheel van Polen en Rijnland af hankelijk zou worden. Dese toestand kan slechts voor^ komen worden door het met den grootsten spoed uitschrijven van ver kiezingen en het spoedig sluiten van den voorloopigeh vrede. BMNEMLARO. Een te|»ospr»ak, Parijs, 22 Nov. De Nederlandsche regeering heeft thans in de „Temps" het volgende doen publiceeren: le. een tegenspraak van het bericht, dat de ex-keizer met aviateurs te Soesterberg gedineerd zou hebben; verklaard wordt, dat Wilhelm Ame- rongen niet verlaten heeft 2e. een bericht, dat de doortocht van de Duitsche troepen door Lim burg geschiedt met medeweten van Frankrijk, België en Engeland 8e een verklaring van den minister president van 13 Nov. dat hij-den ex- keizer als privaat-perseon beschouwt. De «esiemliojie onderhandelingen. Uit Londen wordt dd. 22 Nov. aan fle „Tel." gemeld: Naar wij uit goede bron vernemen, zijn de contraeten aangaande de economische overeenkomsten gereed en wacht de teakening op enkele nadere instructies van Amerika. Be heer Golijn, die, wegens den binne»- laadschen toestand, reeds is terug gekeerd naar Nederland, heeft de voorloopige contracten geteekend. Zeer belangrijke hoeveelheden van allerlei grondstoffen en goederen zijn toegezegd, zoodat verwacht wordt, dat, buitengewone omstandigheden voorbehoude», in ongeveer drie maanden het Nederlandsche economische levonzichge- leidelijk zal kunnen her stellen. De toestand met de schepen blijft voorloopig bestendigd; do geassocieer den behouden tot den vrede de optie, voor zoover Nederland de tonnage niet voor den eigen aanvoer behoeft. Na den definitieven vrede zullen ,de schepen teruggegeven worden, be houdens de mogelijkheid van vrije chartering. De onderhandelingen zijn grooten- deels door de N.O.T.-bemoeiingen geslaagd, waarbij de heer Valstar zeer verdienstelijk werk presteerde. Alle goederen komen dan ook in Nederland onder strenge N.O.T-be- palingen, die zich ook tot do distri butie zulleD uitstrekken. Iedere in breuk hierop zal den aanvoer in gevaar brengendit is ook het geval bij even tueels binnenlandsche beroeringen, die, evenals de laatste, het gevolg z^n van een Duitsche intimidatie aan het Nederlandsche proletariaat. De raute door het Engelsobe Kanaal. Het Nederlandsche stoomschip „Noord", van Amsterdam naar Ame rika vertrokken, om oen lading graan voor onze regeering te halén, zal de route „om de Zuid", dus door het Engelsche Kanaal volgen. Dit ls het eerste stoomschip dat van Amsterdam uit deze route, welke de reis minstens zes dage» korter maakt.neemtr- Algemstono Nationale Biddag. Naar aanleiding van den naderen- in vrede is voor Donderdag 28 November een algemeene nationale biddag uitgeschreven. Voor de mili tairen van land- en zeemacht wordt deze dag geheel als Zondag beschouwd. Do „BarnlstV' op «en mlju geloop*». Bij het ministerie van Buitenland- sche Zaken is van den consul-gene raal te Kopenhagen bericht ontvan gen, dat hot Nederlandsche stoomschip Bernisse" van P.A. v. Es Co. te Rotterdam in de buurt van Skagen op een mijn is geloopen. Een zeker aantal schepeliagen is daarby. omgekomen. Het departement heeft om de na men van die omgekomenen getele grafeerd. D« nationale hülda-bstaoglng te Amsterdam. Reed&tegen 12 uur Zaterdagmiddag was het enorm druk op de straten te Amsterdam in dè buurt van het Concertgebouw. De verschillende or ganisaties trokken achter hun'banie- ren op onder de vrooiyke tonen van muziekcorpsen. De organisatie was uitstekend; er namen ongeveer hon derdvijftig vereepigingen deel aan den optocht. Onze Heldersche ver- eeniging „Winnubst" liep aan het hoofd. Amsterdamsche studenten, ook matrozen en soldaten waren ir bij. Het koninklijk echtpaar arriveerde met den trein van 3.10 aan héb' i Centraalstation, opgewacht door eerewachten te voet en te paard. De burgemeester, verschillende wet houders en andere autoriteiten waren ter begroeting aanwezig. Op den Dam inspecteerde M.M. verschillende eerewachten, en werden haar, evenals reeds aan het Centraalstation ge schiedde, bloemen aangaboden. Toen de optocht te vier uur den Dam1 naderde, was de menschenmenigte zóó enorm, dat de politie aanvankelijk de .afzetting niet handhaven kon, en het publiek tot -op de kleine steentjes doordrong. Niettemin slaagde zij erin de orde te herstellen, en uiterst langzaam trok de stoet verder onder het zingen van vaderlandscheliederen. Te vijf uur werd de .gemeenteraad ten paleize ontvangen. Hare Majesteit werd door den burgemeester toege sproken, die er op weea, dat de „gelukkiger omstandigheden" van Mjr. Ms. verblijf thans aanwezig wbren, en dat het tot groote dank baarheid stemde te weten, dat H.M. blijk geeft zich één te voelen' met het Nederlandsche volk. In de oorlogejaren is reeds veel voorbereid om het tijdperk van bloei van 1914 weder te doen intreden. Van IJmuide» tot Scbellingwoude is' men, ten deale aet medewerking van den Staat, reeds aan den arbeid of staat men gereed om aan den drbeid te gaan, om handel, scheep vaart en industrie gelegenheid te ge ven zich in volle kracht te ontplooien, maar niet minder om de belangen van onderwys en volksontwikkeling in haar vollen omvang, van volks huisvesting, armenzorg en zieken verzorging en alles wat een me^erne groote stad voorts behoeft, in nieuwe banen to leiden. Hare Majesteit antwoordde hierop, verheugd t® zyn, dat zy na vier bange oorlogsjaren d® gelukwenschen van den Raad van Amsterdam w®der in ontvangst kan aemen, en stolde de li®fd® en aanhankeiykheid van het volk ze®r op prijs. Vervolgens hi®14 H. M. cercle. Urenlang duurd® h®t voorbijtrek ken van den grooten stoet op den Dam, en al dien tijd' nam H. M. met den Prins en het Prinsesje de hulde- b®toogingen in ontvangst. Door een groop militairen van zee- ®n land macht werd h®t koninklijk rijtuig uitgespannep en naar het Centraal station gereden onder gejuich e» ge- wuif van de duizenden toeschouwers. Zelfs op het perr®n hielden de hulde- betoogingen niet op en te kwart voor zeven vortrok de koninklijke trein, Tot des avonds laat werd het feest •p straat voortgezet. Naar wy vernemen, is de muziek- veroeniging „Winnubst", die voor deze hulde-betooging uitge»eodigd was, a.s. Donderdag uitgenoodigd tot deelname aan de betooging te Alkmaar. Da Militairs voorraden. Door de verschillende rljkakantoren, zallen de volgende voorraden, uit de Btelling van Amsterdam afkomstig, in handen van de distributiekantoren worden gegeven: ongeveer 11Q.OQ0 kg. kaarsen, 100,000 kg. petroleum, 200,000 kg. gasolie, 360,000 kg. ben zine, 200,000 kg. carbid, 8,300,000 k.g. gedeeltelijk ongeraffineerd zout, 32,000 ton steenkolen, 19,000 ton briketten en 18,000 ton cokes, bene vens 1,170,000 kg. rnwe koiie en 11,000,000 kg. lijnkoeken. Mooi gesohonk. Prachtige HlllStbOOmpjsS, vol bagroeld mat rooda bessen, een siertad In alken tsln, en waarvan mes voor Kerstf«M»tvlering tekk»o kan af snijden voor huiselijk gebrolk. Aanbevelend, Semperfltrani, Kanl»,straat 13. Twlsfoon 141. Da braadrant*oan««rlng. Naar aanleiding van de geruchten betreffende het eindigen van de broodrantsoeneering tegen Maart of April kan verteld worden, dat daarvan ter bevoegder plaatse niet bekend is. De Amerikaansche aanvoeren, thans toegezegd, de opbrengst van de eigen oogst, en de in Nederland aanwezige voorraden laten een rantsoeneering met hoogstens 311 gram per dag toe. Ds geldigheid der nieuws braodkaart. De aandacht wor-dt er op gevestigd, dat de nieuwe broodkaart, welke van geheel ander model is dan de tegen woordige, en die gisteren is ingegaan, tien dagen geldig is. De bonnen hebben de dubbele waarde, voor elke 100 gram kan men 200 gram brood krijgen. De minste hoeveelheid, die op een bon ka» worden gekocht, is dus 100 gram. Op een bruinbrood- kaart moet minstens 800 gram' af geleverd worden. Ophafflng van varvaarvarbodan en maximnmprljzaa. Er is een streven merkbaar van den minister van Landbouw, om sommige artikelen „vrij" te geven, d. w. z. den vrijen handel daarin mogelijk te maken, door het opheffen van vervoerverboden en maximum prijzen. Het is ons gebleken, dat deze besluiten worden genomen-ten einde to gemoet te komen aan de wenschen van handelaren, die yan de bedoelde artikelen voldoende voor raden bezitten, en deze tegen 'een lageren dan aen maximumprijs van de hand wenschen te doen. Tevens wordt hierdoor het lugubere bedrijf der kettinghandelaars getroffen, om dat de vrije concurrentie dezen heeren wel zal noodzaken hun vóorralden tegen civielen prys te verkoöpen. Inmiddels dient men in het oog te houden, dat voorloopig do levens middelentoestand in ons land niet van dien aard is, dat ook sommige levensmiddelen „distributievrU" zul len kunnen worden. Er is dan ook geen sprake van, dat de broodkaarten binnenkort zullen verdwijnen. - (Tel.) Ka». Be Minister van Landbouw enz., heeft nieuwe prijzen vastgesteld voor jo»ge en belegen kaae. De inkoops prijzen voor gemeenten zijn voor jonge kaas aaamerkeiyk verhoogd als gevolg van de omstandigheid, dat 1 Nov. J.l. de winterpryzon voor melk in werking zijn getreden, waaraan uit den aard der zaak een verhoogde kaasprljs beantwoordt. Niettegenstaande de verhooging van de inkoopprijzen heeft de minister geen aanleiding' kunnen vinden de verkoopprijzen te ver- hoogenmet het oog op hst lage vetrantsoen meet voorkoaien worden, dat een deel der bevolking niet in staat zou zijn zieb kaas met een hoog vetgehalte aan te schaffen en aldus het vetraztsoen eenigermate aan te vullen. Be pryzen van belegen kaas zyn 16 cent per K.G. hooger gesteld dan dio voor jozge kaas in verband met de omstandigheid, dat deze belegen kaas meer is in gedroogd en dus pér K.G. een hooger gehalte aan. voedings middelen bezit dan jonge kaas. De inkoopsprijzen voor jonge kaas treden in werking met ingang va» 1 December e.k. en die van belegen kaas zyn met ingang Yan 24 Nov. ingegaan. Melkteiulag. Be Minister -van Landbouw, Nfl ver heid en Handel heeft bepaald dat de toeslag voor volle-, tapte- en karne melk met ingang van 1 November 1918 bedraagt: 4£ cent per liter voor melkslijters5J cent per liter voor melkinrichtingen. Kaffla.' De Minister va» Landouw heeft bepaald dat gedurende het tydvak aa»v. op 1 Dec. en eindigende op 15 Dec. 1918 door de detaillisten aa» verbruikers zaljj mogen worden afgeleverd op bon 42 eener thee en koffiekaart 0.05 K.G. koffie en ge durende het tydvak aanvangende op 16 Dec. en eindigend op 31 Dec. 191B op boa 43 0.05 K.G. koffie. GaR8«ntei|lia brikettenfabriek. Ten einde het gebrek aan brandstof te beperken is te Zwolle een stedelyke brikettenfabriek in werking gesteld. De pers heeft een capaciteit van 4800 stuks per uur, 1000 ton per maand ongeveer. De briketten zijn vervaardigd van bruinkolen ea turf molm, zonder bindmiddel.'Hiermede wordt een stevige, duurzame briket verkregen. De fabriek werkt n'acht en dag, met drie-ploegen-stelsel. De bri ketten worden geleverd als huisbrand- rantsoen, berekend tegen 150 K.G. per eenheid. In verband met de indertijd heer- schende voedselschaarschte, werd 's morgens om 6.80 voor hei eerste ontbyt zilvervliesrijst verstrekt, het geen aanleiding gaf tot algemeen gemopper. (De verstrekking van zil vervliesrijst by het leger geschiedde tot bestrijding van de beriberi.) Na afloop van het ontbyt weigerden en kele matrosea verder dienst te doen rij werden in arrest gesteld. Na het tweede ontbijt om 8,80 v.m. garen ruim 90 matrozen en mariniers geen gehoor aan het sein om de werkzaam heden te hervatten. De commandant droeg een der officieren op, eiken schepeling afzonderlek, dus man voor man, te gelasten, weder aan het werk te gaan. Dit geschiedde zondereenig resultaat. Daarna werd krijgsraad gehouden. t Intusschen hadden de dienstweige raars zich uit eigen beweging in het benedenschip verzameld. Nadat de officieren en onderofficieren voorzien waren van geladen revolvers, riep de commandant Yan een twintigtal matrozen de namen af, daarby de opgeroepentn gelastende, zich onmid dellijk in één der sloepen te begeven. Nummer één voldeed aan het bevel om op het dek te komen,, doch toen een officier hem gelastte, in de sloep plaats te nemen, antwoordde hy „Er wordt hier niet meer gelast, mijnheer, ik weiger, aan het bevel te voldoen." De officier richtte daarop zyn revolver op den matroos en her haalde kalm en duidelijk het bevel. De weigeraar verbleekte, bewoog zjch achterwaarts, keerde zich plotseling snel om en nam plaats in de sloep. De overigen volgden zoo spoedig mogelijk dit voorbeeld. Onder gewa pend geleide werden zy naar Amboina gebracht, waar zy in het fort werden opgesloten. Het schip lichtte daarna het anker en verliet de reede. Aan de andere dienstweigeraars werd tptöuurn.m. bedenktyd gegeven. Zes hünner bleven volharden, werden als krijgsraadar restanten beschouwd. 's Avonds werd koers gezet naar Makasser. Daar werden de arrestanten afgehaald door een afdeeling Amboi- neesche fuselier», pnder commando van een kapitein, die hun te verstaan gaf, dat by elke poging tot verzet of ontvluehting met scherp zou worden gevuurd. UIT OOST-INDIË. De dienstweigeraars van da „Kflfiingin Regantes". Omtrent het voorgevallene op de „Koningin Regentes" wordt in de Indische .bladen medegedeeld, dat on middellijk aa het bekend worden van de benoeming van kolonel Fock en overste Haentjes Dekker resp. tot commandant en eersten officier van dien bodem een oproerige geest onder de bemanning kwam, die zich later by verschillende gelegenheden open baarde. Op de reede van Amboina I kwam het tot een uitbarsting. Qameaataraad. Nieuwe oveas vaar da Basfabriak. In de maand Juni van dit jaar heeft de directeur, der gasfabriek on waterleiding, aan B. en W. een uit voerig rapport uitgebracht nopens toestand en capaciteit der ovens van dé gasfabriek. Hy komt daarin tot de overtuiging, dat de capaciteit der beide bestaande evenblokken zoodanig is, dat, was niet in de laatst» jaren een gefor ceerde bezuiniging ingevoerd, niet slechts iedere reserve ontbreken zou, maar zelfs op de dagen van grootst verbraik de productie onvoldoende zou zijn. Vernieuwing der ovens in verband met het feit, dat beide groepen on der scheidenlyk reeds 15 en 12 jaren in gebruik zijn, moet dus met uit breiding van de ovencapaciteit ge paard gaan. Moet deze uitbreiding op het terrein der bestaande fabriek en met gebruikmaking van de be staande stokerij tot stand worden g«bracht, dan is ook keuze van een ander ovensysteem noodzakeiyk. Ook om tecbniech-economische rodenen is keuze van een ander systeem als hoedanig, naar de directeur uit voerig betoogt, het stelsel der ver ticale retorten in de eerste plaatsin aaamerktpg komt, gewenscht. Waar de capaciteit der bestaande OYeninrlchting bg normaio toestan den beslist onvoldoende zal »yn, be hoeft het geen betoog, dat, zoo de bestaande stokerij gebruikt zal wor den en dus de nieuwe ovens op de plaata der tegenwoordige gebouwd mosten worden, het werk met veel overleg en grooten spoed zal dienen te worden uitgevoerd. In het bijzon dér dient er daarby voor gezorgd te worden, dat de tyd, waarin slechts met een der beide bestaande, oven- blokken gewerkt zal worden, valt in de periode van het laagste dag- verbruik. Was dus een spoedige beslissing gewenscht, de zeer hooge uitgaven, welke met den door de» directeur voorgestelden maatregel gemoeid zullen zyn het daarvoor destijds geraamde bedrag is f 250,000,— deden, in overleg met de commissie van Bysfcand in het beheer van gas fabriek en waterleiding, een nador -onderzoek ons wenschelyk toeschy- nen. Daar kwam bij, dat o. i. reke ning moest worden gehouden met de omstandigheid, dat aansluiting der gemeente by het provinciale eleetriciteitsbedryt is besloten. Als gevolg Yan dit beBluit zal binnen enkele jaren een groote uitgaaf voor den bouw der laagspanningsnetten c. a. moeten worden gedaan. Er zal dan doelbewust naar gestreefd moe ten worden om dit kapitaal rente- gevend te doen zyn. D® vraag doet zich dus voor, of in de toekomst, wanneer de taak, welke thans door hét gemeentebedrijf wordt vervuld, ever twee bedrijven sal verdeeld zijn, inderdaad op een even groote gasproductie gerekend dient to wor den, als wanneer de levering van electrische energie voer licht- en krachtdoeleinden binnen de naaste toekomst niet te wachten was. Dit vraagstnk werd- in het rapport? van den directeur uit den aard der zaak niet behandeld. B. en W. hebben daarom in overleg met do Commissie van Bijstand de heeren C. K. Visser te Delft, hoog leeraar aan de Technische Hooge school en onder-directeur der ge meente-gasfabrieken van Amsterdam en F. A. Smit Kleine; directeur'van het provinciale electrlcit^i^bedrtjf

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1918 | | pagina 1