HELDER8CHE. COURANT
Eerste Blad.
GEMEENTERAAD VAK HELDER,
No. 5018
DONOEROAQ 28 NOVEMBER 1»18
46e jAAKUANfi
ëifewer: C. frg BOW K Heldor.
Oplaag 7000 wc.
Abonnement» prtysIn de stad I 9.10, per pest f 1.35, Buitenland f 2.35.
Losse ex. 3 cent
AdvertentlAn per regel 16 oent.
van Dinsdag 26 November 1918.
(Vervolg van het Tweed» Blad).
Be heer Michels spreekt een
enkel woord over de amendementen
inzake de verhooging der huishuur.
Spr. zal daar niet vóórstemmen. Elke
poging om het verschil tusschen ge
huwde en ongehuwde onderwijzers
grooter ,te maken, ia uit den booze.
Dan moet het maar gevonden wer
den op het aalaris. In verband met
vroegere oischen, ook van den Bond
van Nèderl. Onderwijzers, schijnt het
goed het verschil maar op te heffen.
Efn veorstel, dat indertijd voor alle
onderwijzers werd ingediend door het
N. O. G. werd bestreden door B. en
"W. op grond van art. 43 der wet.
Deze wet geeft den gemeenten recht,
de salarissen, afgescheiden van de
minima, te regelen, en spr. meent,
dat die verhoogingen niet van den
pensioensgrondslag mogen -worden
afgetrokken. Het pogen om die ver
schillen grooter te maken isverfeei-
lijk, voor den ongehuwden onderwij
zer is het tegenwoordig zelfe moei
lijker om onderdak te krijgen dan
voor den gehuwden. Wat is er dus
tegen ook aan ongehuwden f50 ver
goeding te geven Het kost minder
dan het voorstel-GrunwaJd. Spr. doet
een voorstel in dezen geest.
De heer d e V e n licht nader toe,
dat het voorstel van f50 cntstend
uit den wenseh om toch wat te doen.
Spr. vindt de houding van het Col
lege tamelijk royaal en het is jasa
mer dat men tracht nog verder te
gaan.
De heer Biersteker beant
woordt den heer Van Breda. Deze
heer heeft zich laten foppen de doer
hem genoemde cijfers gelden pas als
dé voorstellen der Bevredigingscoin-
missie ten volle zijn entwikkeld. De
opleiding van de onderwijzers is dan
ook geheel anders. Het is dus onjuist
die cijfers bier thans te noemen.
De heer Van Breda heeft voor
gelezen, dat het cijfers zijn van de
Commissie van voorbereiding voor
het R.K. Onderwys in het bisdem
Haarlem, en deze zullen toch wel
tot leiddraad strekken voer de
Bevredigings-commissie: De bizondere
scholen in het Bisdom Haarlem zyn
bovendien beter gesalarieerd dan de
openbare, ifan den heer Grunwald
antwoordt spr., steeds de belangen
van het onderwijs te hebben voorge
staan. Het finaatieele spook is wel
wat zwart voorgesteld. De heer
Michels wil gelijkstelling, maar zoo
lang de 25 jarige leeftijd blijft, is er
toch ongelijkheid. Een gezin heeft
toch in ieder geval greoter lasten dan
een ongehuwde.
De heer De Zwart is een der
regeeringsgetrouwen. Hedenavond
komen de beide uiterste opvattingen
in botsing. Da vorige regeling had
een zeer voorloopig karakter. De
ambtenaren ontvangen een behoor
lijken toeslag. Het stelde spr. teleur,
dat de heer Grunwald zeo vasthield
aan de huishuur. Deze motivesrtdit
met de abnormale tijdsomstandig
heden. Maar die gelden toch ook voor
de ambtenaren, en daarvoor wordt
geene verhooging voorgesteld. Dat
do wet thans f50.— meer geeft, is
goed om het kwaad niet te vergroe ten.
Met genoegen heeft spr. gezien,
dat nu een vrij flinke verhooging
gegeven is, meer dan de onderwijzers
hadden verwacht. Spr. zal alles af
wijzen wat langs andere wegen
afbreuk doet aan deze regeling. En
dat zou voor den gehuwden onder-
wijser het geval zijn.
Ten opziehte van tijdelijke [onder
wazen wordt vergeten, dat men zoo
veel mogelyk dient te trachten naar
bestrijding van bet tijdelijke. Zooals
de zaak thans is geregeld heeft de
gemeente geen belang bij het hand
haven van tijdelijke krachten en
schaadt zij zichzelf. Den heer Michels
zal spr. niet steunen, wat thans .be
reikt is, had nist bereikt kunnen
worden als wij met nevenbetrek
kingen rekening houden.
De heer Van der Ploeg kreeg
aanvankelijk den indruk, dat het
voorstel van den heer Grunwald
eene verbetering was. Toen spr. de
stukken gedrukt voor zich zag, bleek
hem dit- niet zoo te zijn. Toen spr.
in de comm.-sie zat, is het salaris
bekeken los van de persoon of den
staat. Welk een protesten deed het
z.g. „fokwetje" indertijd niet opgaan!
Het was onbillijk dat de ongehuwden
achterstonden bij de gehuwden, en
ook de vrijzinnig-democraten willen
gelijkstelling. I
De heer Grunwald beantwoordt
de sprekers. Wegens den noodtoe
stand heeft spr. gemeend de huis
huurvergoeding op f 150.— te moe
ten brengen en de wet te volgen
door de toelage te verhoogen. Tijde
lijke-krachten zouden de gemeente
schade doen. Ja, het onderwijs, niet
finantieel. De redeneering van den
heer Van der P^oeg begrijpt spr.
niet. Spr. is steeds voorstander ge
weest van salaris verhooging, ook
voor werklieden en ambtenaren.
Huishuur is niet besproken. Aan een
adres van ambtenaren om toelage
is niet gevolg gegeven, omdat als
het noodig was de gemeente dit
wel zou doen, en het ook deed. Het
verwijt valt dus op den heer Van
der Ploeg terug.
s De discussies worden gesleten. In
temming komt allereerst het amen-
flemen t-Grünwald op art 1 der nieuws
verordening (huishuurvergoeding van
f 300, op f 400.wordt verworpen.
Vóór de heeren Spruit, Grunwald en
van Breda.
Art. 1 (ongewijzigd) wordt nu aan
genomen.
Art. 2. Amendemsnt-Grunwald om
zoowel vaste als tijdelijke dienstjaren
te doen meetellen, wordt verworpen.
Vóér de heeren Poll, Michels, Grun
wald en Van Breda. Het ongewijzigd
artikel wordt vervolgens aangenomen.
Art. 3. Hiervoor wordt het bedrag
voor verhooging tot f 200.— door
B. en W. geamendeerd; de laatste
alinea vervalt.
Art. 4 en 5 aangenomen.
Art. 6. Amendement-Grunwald om
vergoeding huishuur te verhoogen
tot f 150.—, werdt verworpen. Vóór
de heeren Poll, Spruit, Grunwald en
Van Breda. Het amendement-Michels:
om de clausules „gehuwd" alsmede
den leeftijdsgrens te schrappen, wordt
verworpen. Vóór de heeren Miehels,
Spangenberg, Van der Ploeg en Poll.
Art. 6 wordt ongewijzigd aange
nomen.
Art. 7. De clausule „verplichte
hoofdacte" werdt er uit genomen en
het art. vervolgens aangenomen.
Art. 8 id. De heer De Zwart
vraagt ef voor de Fraasche cursus
de regeling ook herzien wordt. De
heer De Ven zegt, dat deze zaak
niet in deze verordening thuishoort.
De Commissie zal hieromtrent be-
slissen.
De artt. 9, 10, 11, 12, 18 en 14
worden aangenomen. De heer Adri-
anse zal tegenstemmen, doch
verder geen betoog houden over dit
laatste artikel (regeling voor de ge
huwde onderwijzeres). In stemming
gebracht, zijn er drie leden, die tegen
dit artikel stemmen, t.w. de heeren
Adriaanse, Spruit en Van Breda. De
overige artikelen worden eveneens
aangenomen, en vervolgene met
algemsene stemmen de geheels ver
ordening.
De heer D e V e n dankt den Raad
voor de onveranderde aanneming der
verordeniag, en de Commissie vaa
Bestand voer haar hulp bij de samen
stelling.
Onderhoud graven.
Voorstel om met den heer C. D.
Zur Muhlen een overeenkomst aan
te gaan betreffende het onderhoud
van enkele g»yen.
Aangenemon.
«asfeferisk.
Voorstel tet wijziging der oven-
inrichting aan de Gasfabriek.
Held. Crt. 26 Nov.
De heer Biersteker kan het
begrijpen, dat niemand bet eerst het
woord vraagt over dit enderwerp. En
toch zal bij ieder wel de gedachte
voorzittenmoeten wij nu zoo maar
f 250,000 voteeren, zonder dat we
iets van de zaak af weten? "Wat
krijgen we daarveor? Een nieuwe
oveninrichting, volgens nieuw sys
teem. Spr. is huivsrig om veel over
deze zaak te zeggen, daar hij er geen
verstand van heeft. Spr. had echter
gaarne) mssrdere toeliehting gezien,
en vreest, dat door de aanneming
van dit voorstel de kwestie omtrent
verplaatsing eventueel van de gas
fabriek tevens wordt beslist. Ook is
het van belang indien later de fabriek
anders zeu werden ingericht.
Spr. zeu gaarne een velledig rapport
willen hebben over de zaak. Zoelang
we dat niet hebben, loopen we door
aanneming van dit voerstel op eene
beslissing vooruit. Of men moet
zeggenwij beslissen niet, maar be
steden die 2£ ton en zetten baar
later op rekening. Spr. acht zich niet
verantwoord om zoe'n belangrijk be
drag te voteeren zoolang hg niet van
de noodzakelij kbeid overtuigd is. Spr.
geeft toe, dat de tegenwoordige werk
wijze aan ds gasfabriek uit den tijd is,
en dat een economischer manier eiscb
is. Maar dan geve men ons een vol
ledig overzicht ever alles wat hier
omtrent noodig is.
Do Voorzitter antwoordt, dat
het College advies gevraagd heeft aan
do Commissie. Niettegenstaande de
gestelde vragen, adviseert de Com
missie onmiddellijk tot de bedoelde
veranderingen over te gaaD, daar de
zaak dringt. Wil de Raad de conse-
quentie aanvaarden dit niet te doen,
dan blijve de verantwoording daarvan
voor den Raad. "We kunnen dan
spoedig voor het geval komen te
staan, dat we geen gas genoeg kunnen
produceersn. Het kapitaal, dat er thans
wordt ingestoken, komt er uit vóór
we tot nsogelijken nieuwbouw be
sluiten. Als het gebeuren moet, moet
het dadelijk gebeuren. We moeten
het volgend zomer klaar zijn.
De heer Biersteker: Het is
voor een leek moeilijk daar iets
tegen te zeggen. Dit neemt echter
niet weg, dat ik huiverig ben een
dergelijk bedrag te voteeren. Zonder
iets tekort te willen doen aan de
capaciteit van den deskundige, heeft
de Raad toch hot recht zich de zaak
eveneens deskundig uiteen te laten
zetten. Ook deskundigen zijn het
niet altijd met elkander eens. We
hebben gezien aan het op zichzelf
uitstekende rapport-Halbcrtsma in
zake de waterleiding, dat het een
geluk is gewesst, aat ds Raad daar
op niet is ingegaan
GerospDat weten ws nog niet 1
Do heer Biersteker: In ieder
geval is het nog een open vraag.
Spr. wil echter de overtuiging hebben,
dat het gevraagde noodig is. En uit
de huidige uiteenzetting krijgt spr.
die niet. De eenige plausibele grond
is, dat de reservon uitgeput zijn.
Maar is daarvoor een dergelijke
hoogere uitgave noodig? Bovendien
hébben wij geen waarborg er met
die som af te zijn, het kan «ven-
goed f 400.000 worden. Is het dan
niet beter voort te subkelen als tot
nog toe desnoods met eene gasrant-
soeneering
De Voorzitter zal zich ever
zijn bezwaren heeszetten, indien de
Raad de verantwoordelijkheid van
dit betoog aandurft. Kan echter, vraagt
IHool gesohenk.
Prachtigs HuistbOOmpjeS,
vol begiooid met roods bsssen, aan
sieraad In eiken tuin, en waarvan man vear
Kerstfeeatvlering takken kan af-
snijdin voor huiselijk gebruik.
Aanbevelend,
Sempaiflsrsus, Koningstraat 18,
Talefoon 141.
beton en een
Huisduinen.
nitrailleuropatelling
Held. Crt. 23 Nov.
spr., de bouw der nieuwe fabriek niet
«enige jaren uitgesteld worden Dit
had in 1914 al moeten gebeuren.
Als we straks tot normaal gasver
bruik komen, kan de fabriek dat
niet leveren, en een nieuwe fabriek
stampt men niet zóó maar uit den
grond. Dat de capaciteit onvoldoende
is, teent de Commissie toch aan.
De heer Biersteker vindt het
moeilijk te beslissen. Welken invloed
zal de electrificati© op het gasver
bruik hebben?
De voorzitter: Wanneer krij
gen we die? En bovendien, de direc
teur van het Prov. Electrisch bedrijf
adviseert zelf om tot bedoelde ver
andering over te gaan.
De heer Biersteker: De vraag
is of die nieuwe oveninrlcktmg bin
nen denzelfden ;tfd gereed is als
electrificatie.
De voorzitter: De heer Smit
Kleine adviseert tot verbouwing. Spr.
leest voor uit het betreffend rapport,
waaruit biykt, dat de minimum aan
een eenigszins veilig bedrijf te stellen
reserve niet meer aanwesig is.
De heer Adriaanse verkeert
in hetzelfde geval yan den heer Bier
steker. Ook spr. heeft den moed niet
te beslissen. Het betreft hier een
moeilijk vraagstuk, msn kan hst niet
losmaken van dat der electrificatie.
Het heeft ook spr. aan voldoenden
tijd ontbroken een dergelijk rappört
te bestudeeren. Het heeft wel ter
lezing gelegen en is ook door spr.
wel gelezen, maar als leek kon het
niet door spr. wordsn bestudeerd.
Kan de zaak niet verdaagd worden?
vraagt spr. en wijst op enkele kwes
ties, als het percentage van stijging,
dat veel lager is dan het rapport
aangeeft.
De heer Iruiwild veelt voor
de bezwaren van beide heeren. Maar
eok het College is leek, en juist
daarom heeft het gemeend zich op
de breedst mogelijke wijze te moeten
doen voorlichten. De commissie is
onpartijdig samengesteld en spr. heeft
er in de Staten op gewezen, dat naar
hare meening de gasfabriek achteruit
zou gaan bij de invoering van elec
trisch bedrijf. Met name zeu dat bier
geschieden, waar de exploitatie zoo
duur is. Door den Commissaris der
Koningin is aan spr. toen een boekje
overhandigd, waaruit bljjkt, dat trots
electriflcatie het bedrijf der gasfabriek
steeds toeneemt. JLaten we de zaak
aanhouden en nog een deskundig
rapport doen opstellen, mogelijk ko
men de heeren even wijs terug, maar
zijn zs gerustgesteld. Rantsoeneeren
wegens gebrek aan capaciteit is toch
ook geen maatregel, die aanbeveling
verdient.
Ds Voorzitter ziet in uitstel
geen heil. We zijn op dit terrein alle
maal leeken. In het rapport staat,
dat in overweging wordt gegeven
nog eens een Engelsch systeem na
te gaan. In een dag of vssrtisn kon
dit echter niet geschieden. Het Duit-
sche systeem was goed en spr. is
voor dit systeem. De zaak dringt en
we moeten beslissen. De toetand in
Duitschland is thans ook verward.
De heer Biersteker komt op
tegen de voorstelling va* den heer
Grunwald als zou spr. tegenwerping
den indruk willen vestigen, dat het
Cellege lichtvaardig gehandeld heeft.
Het tegendeel ls waarspr. begrijpt
volkomen, dat eok B. en W. niet dan
na aarzeling tot dit voorstel zijn ge-
komen, afgaande op de rapporten.
Maar wie geeft ons zekerheid, vraagt
spr., dat het bedrag niet zal moeten
worden verhoogd Spr. geeft toe, dat
het bedrijf economischer kan werken
met verticale kamers, maar men
dient toch rekening te houden met
de electriflcatie. Kan de zaak niet
worden uitgesteld? vraagt spr., en
de Raad voorlichting kragen .van de
heeren Visser of Smit Kleine.
De Voorzitter wijst nogmaals
de verantwoordelijkheid voor uitstel
af. We moeten thans afwerken, want
de begrooting is nu aan de beurt.
De heer Adriaanse: Als het
College zelf voorzichtig is, is het
alleszins natuurlijk, dat eok de Raad
dat is. Zeu de Voorzitter willen, dat
wij Mem blindelings volgden? Het
voorstel van verdaging is toch niet
onbillijkar komen hedenavond
allerlei groete kwesties aan de orde.
De heer Biersteker: De be
grooting is toch al te laat, en komt
er op veertien dagen later of vroeger
niet meer aan.
Hierover wordt nog van gedachten
gewisseld. Tenslotte wordt het voor-
stel-Bieratekerde zaak verdagen en
nadere toelichtingen van deskundigen
afwachten, verworpen met 9 tegen
8stemmen. Vóór de heeren Boon,
Spruit, Van der Veer, Verfaille, Bier
steker, Zander, Poll en Adriaanse.
Het voorstel van B. en W. wordt
daarna onveranderd aangenomen.
Tegen de heeren Boon, ,'Verfaille,
Biersteker, blanco da heeren Yan der
Veer en Adriaanse.
Aartkosp huls.
Voorstel tot aankeop van het ge
bouw aan de Oostslootstraat. waarin
vroeger „Tabitha" gevestigd was,
Aangenomsn. Held. Crt. 23 Nov.
Sohullplastcan.
Voorstel om met den Staat, Depar
tement van Oorlog, een overeenkomst
aan te gaan betreffende het maken
van drie schuilplaateen van gewapend
De heer De Zwart vraagt ef
hetgeen bier most geschieden soms
reeds een feit is, zoodat de Raad
eenvoudig voor esn feit staat Zoo
niet, dan wil spr. ds zaak aanhouden
in verband met de uitlatingen des
ministers, dat alle dergelijke werk
zaamheden stopgezet zullen worden.
De Voorzitter meent, dat een
protest in de Tweede Kamer thuis
boort en niet in den Raad. De staat
van beleg bestaat echter nog, zoodat
dergelijke werken nog kunnen worden
gemaakt.
De heer De Zwart meent, dat
we al voor een voldongen feit staan.
Het gaat niet aan dit maar te laten
passeeren, zonder dat de gemeente
eenige zeggenschap in deze zaak
heeft. Ook bij den bouw van een
vliegkamp te Koegras is indertijd
iets dergelijks gebeurd; nu doet men
weer zooiets. De stellingen sijn al
gemaakt.
De Voorzitter: Daaraan is
niets te doen.
De heer De Zwart: Maar wjj
kunnen toch niet onze rechten laten
verwaarleezen Wij kunnen toch niet
altijd maar blijven berusten in wat
geacht wordt in het belang van den
staat te zijn. Wij moeten ons daar
tegen verzetten.
De Voorzitter: Dan moet dit
punt werden aangehouden. Men kan
zich natuurlijk verzetten, doch dat
wordt een verzet tsgen het staats
gezag.
De heer Bokt Waarom is er dan
een yoerstel, meneer de Voorzitter,
als we ons er toch niet tegen verzetten
kunnen
De Voorzitter: Het voorstel
is om den toestand ook na den staat
van beleg te bestendigen. Vindt de
Raad dat niet goed, dan moet het
Rijk er de werken weer uithalen.
De heer De Geus: Het gaat voor
ons alleen om de vraag of de werken
hinderlijk zjjn voor de gemeente als
zoodanig. Wij kunnen geen demon
stratie houden tegenga noodzakelijk
heid van zekere dingen. En de ge
meente heeft er geen nadeel van,
integendeel.
De heer De Zwart: De kwestie
is dus of de gemeente Helder een
deel harer duinen afstaat voor een
mitrailleursteliing. Het is duidelijk,
dat wy in geen enkel opzicht deze
terreinen daarvoor disponibel wen-
schen te stellen. Wil men ons met
den machtigen arm dwingen, dan
zullen wij ons daar natuurlijk bij neer
moeten leggen, maar zoolang do zaak
van ons afhangt, zullen wij er ons
tegen vernetten.
De heer Verfaille zou het beter
vinden indien aan de gemeente geen
recogaitie, maar huur voor deze zaak
betaald werd.
De Voorzitter zegt, dat dit niet
gaat, daar wjj dan met het Rijk in
gedrang komen.
Het voorstel wordt vervolgens
aangenemen, met de stemmen der
heeren Spangenberg, De Zwart en
Michels tegen.
8-uri|sn arbeidsdag.
Voorstel betreffende de invoering
vaa den 8urigen arbeidsdag voor
alle gemeentewerklieden, den aanleg
van het Spuikanaal en den finan-
cieelen nood der gemeente.
(„Held. Crt."), 21 Nev.)
De heer Biersteker heeft straks
al uiting gegeven aan zijne bewos-
dering voor de wijze van werken
van het College. Speciaal gold dit
woord voor dit voorstel. Spr. is
hierdoor aangenaam getroffenen heeft
met bysender genoegen gezien, dat
de teekenen des tijds aldus door
B. en W. worden begrepen. Er zijn
door dit College al meer democra
tische voorstellen gedaan, maar dit
is al bijzonder aangenaam aan spr.
Hier bestaat geen revolutionair drij
ven, tnaar los daarvan een ingaan
op een economisch drijven. Ik hoor
roepen„'t kost ons een hoop geld"
maar ik durf de consequenties daar
van aanvaarden. Het is nog de vraag
of door de gewijzigde economische
omstandigheden de finantieele positie
der gemeente ook niet sal verbete
ren. Dit als algemeene beschouwin
gen op het voorstel.
Spr. wenschte nog eenige nadere
inlichtingen, en vraagt of B. en W.
nu straks de zaak van de afschaffing
van den nachtarbeid ook onder de
oogen willen zien.
Een tweede punt, dat* spr. wenicht
te behandelen, is het werk aan het
spuikanaal, ook al om te voorzien
in de werkeloosheid. Hieronder zijn
ook kunstwerken zou het niet beter
zijn, daarvan afzonderlijke aanbeste
ding te houden instede ook die in
eigen exploitatie te nemen?
In de derde plaats vraagt spr. of
door B. en W. al overleg gepleegd
met het bestuur van Volkshuie
vesting, speciaal voor de vergoeding
voor den uitgegraven grond. Het is
toch niet de bedoeling dien grond
cadeau te geven?
Ten vierde. Met graagte zal de
Raad opnieuw aandrang bij
geering oefenen ter zake van de
betere financieele regeling. Het is
hier niet de plaats om te bespreken
op welke wijze dit moet geschieden.
Nog altijd is sr de dwaze bepaling
in art. 24S gemeentewet betreffende
de beperking der progressie van de
gemeente-belasting Dwaao vooral,
omdat de gewijzigde tijdsomstandig
heden het noodig kunnen maken die
bepalingen straks te horzien. De
consequentie zal moeten worden
doorgevoerd, dat straks bij herziening
der gemeentelijke iskomstenbelasting
belangrijke aftrek voor levensonder
houd noodig is. Ook zou spr. er op wil
len wijztn, dat gemeenten als de onze
altijd achterop zijn, doordat zij geen
belangrijke inkomstes hebben,.terwijl
een gelijkmatiger verdeeling van de
iskomens spr. oek gewenscht voor
kwam.
De heer Michels wenscht zijner
zijds ook een enkel woord te zeggen.
Spr. sluit zich vas harte aan bQ het
geen de heer Biersteker tot het College
meende te moeten zeggen, waardoor
voorstellen van de fractie z|jn voor
komen. Onze voorstellen kwamen
achterna omdat w[| niet wisten, dat
deze zouden komen. Het doet er
natuurlijk absoluut niet toe wie de
verbeteringen in het let van de arbei-
ber brengt, als ze maar komen. Een
andere vraag io of ze zonder het
revolutiegevaar zouden zijn gekomen.
In ieder geval is het toch de arbei
dersklasse in het buitenland geweest,
die de huidige voorstellen mogelijk
gemaakt heeft. Er blijkt alweer uit
en dat geldt ook voor onze eigen
arbeiderspartij dat wij den drang
der arbeidersklasse niet kunnen ont
beren.
In de toelichting worden meer
goede dingen gezegddingen, die
vroeger niet gezegd werden. In ieder
geval is geblekeD, dat «enige beroering
in Nederland noodig was. Ieder re
geerder ziet nu eenmaal gaarne een
geleidelijke lijn in zijn werk, en het
is al mooi als hij plotseling het laatste
nog te loopen eindje overspringt.
De zaak is eehter met de invoering
van den 8-urigen werkdag en de
regeling der rechtspositie niet klaar.
Het streven der arbeidersklasse is
niet anders dan hst bezitten van een
grooter aandeel in de maatschappelijke
productie, waarin zij zoo'n aandeel
heeft. De productie moet dus worden
opgevoerd, en om dat te kunnen doen
moet zij ook geestelijk worden om
hoog gevoerd. Spr. dringt in dit ver
band aan op snelle en afdoende op
lossing vsn het onderwijsvraagstuk.
De 8-urige werkdag kan iu een paar
dagen worden ingevoerd; waarom
niet ook het 7e en 8e leerjaar?
Wat zal worden besloten ten op
ziehte van het politiecorps? vraagt
spr. XUn die hieronder begrepen of
komt daarvoor eene andere regeling?
De heer Biersteker wil ineens don
aftrek voor noedsakelijk levensonder
houd verhoogen. Spr. heeft zich daar
over verwonderd, want ten vorigen
jare, toen dit door spr. was voorge
steld, stemde de heer Biersteker
tegen. Is dat geen revolutie in
's heeren Bierstekers gedachten gang?
vraagtyspr. Ik constateer alleen feiten,
die thans verwezenlijkt werden, nadat
wij er jaren en jaren voor hebben
gestreden. Spr. zal eindigen om voor
de begrooting ook nog wat over te
laten.
De heer De Ven beantwoordt de
vraag inzake de afschaffing van
nachtarbeid. Spr. kon door groote
drukte iu zaken zich met deze kwestie
niet bemoeien. ZIJ -worden thans zoo
spoedig mogelijk aan de orde gesteld.
Het zeveude leerjaar staat allang op
het program, doch er waren geen
lokaliteiten beschikbaar. Er zal echter
thans wel toe overgegaan moeten
worden.
De heer Adriaanse sluit zich
namens zijne politieke vrienden aan
b]j hetgeen de hoer Biersteker zei.
Da heer Biersteker zal niet
ingaan op hetgeen de heer Michela
zei. Die politieke beschouwingen
hooren thuis bij de begrooting en dan
zal spr. er wel op terug komen.
Gebleken is, dat tot verheuging van
allen, die niet in het zog varen der
aoeiaal-democraten, men tot eensge
zindheid is gekomen. Die verdere
opvatting omtrent den drang der
arbeidersklasse enz. geeft hij dan
cadeau. In deze vooratellen .is tot
uiting gekomen wat in andere landen
woelt en gist.
De voorzitter danktdeheeren
voor de tot hem gerichte woerden
en hoopt, dat men steeds tot zulke
overeenstemming sal komen. Ten
opzichte van de opmerking inzake de
kunstwerken in het kanaal antwoordt
hü, dat aanvankelijk bij bet College
ook het plan voorzat die afzonderlijk
te doen aanbesteden. Tenslotte is
het gezwicht voor de argumenten van
den heer Krijnen, die betoogde, dat
het niet wel doenlijk was dit afzon
derlijk te doen. Ten opzichte van de
ophooging der terreinen is met Volks
huisvesting geen definitief «verleg
gepleegd. Wel is er over gesproken.
Degeen, die de terreinen in gebruik
neemt, moet de ophooging betalen.
De 8-urige werkdag bij de politie
kan tegemoet worden gezien. Er is
echter een tekort aan personeel, en
er wordt neg overwogen hoe men dit
zal aanvangenmet een drie ploegen-
stelsel of door tegemoetkomingen.
Wat betreft den drang waaronder
dit alles geschiedt: de voorzitter
meent, dat wij zijn de resultante van
de omstandigheden, en daar thans
het oogenblik gekomen is te doen
wat geschieden moest.
Na nog eenige opmerkingen wor
den de voorstellen bij acclamatie
aangenomen.
8smseirtsv»rken.
Voorstel tot wijziging der salaris
verordening 1918 in verband met de
vaste aanstelling van een opzichter-
teekenaar.
Bij acclamatie aangenomen.
Volkslulot jas.
Voorstel tot het verhuren van
gronden in den Helderschen Polder
als yolkstuintjes.
Al» boven. Held. Crt. 23 Nov
Benoeming.
Directeur en directrice van het
Weeshui».
Aanbevolen worden:
Willem Hendrik Plaggemara en
zljue echtgenoot» Sijbrigjo Sybesma.
t Als boven.
Belastingkohieren.
Ter vaststelling werd aangeboden
het 8e en 9e kohier van schoolgeld
heffing, dienst 1918, (f2059,75 en
f 6.60.)
Als boven.
Rondvraag. BU de rondvraag
vestigt de heer van der Veer de
aandacht op het groote-afval, dat
steeds in de vuilnisbakken terecht
komt. In deze tijden van voedsel-
schaarschte is dit jammer.
De Voorzitter zal hier nog
eens de aandacht op vestigen.
De heer Adriaanse had nog
verwacht een voerstel inzake ver
hoogde credieteu voor de briketten
fabriek. Tweemaal ia over deze zaak
in besloten kring gesproken en men
hoort in de gemeente allerlei gesprek
ken hierover. Het ware thans wen-
scbelijk de zaak eens in het open
baar te behandelen, meent spr.
De Voorzitter antwoordt, dat
dit onderwerp per ongeluk niet op
de agenda is gekomen, en er nu een
volgende maal op komt.
Daarna wordt de openbar# ver
gadering gesloten en gaat de Raad
in Comité ter behandeling van re
clames plaatselijk# belasting.
BINNENLAND.
Esn verklaring vaa da Koalngln.
H. M. de Koningin heeft mot groote
waardeering kennis genomen van de
plannen, welke ontstaan zijs om
H. M. blijken van aanhankelijkheid
te geven.
H. M. stelt er prijs op, de aandacht
van het Nederlandsche volk er op
te vestigen, dat niets haar grooter
voldoening en blijdschap kan schen
ken dan getuige te zijn van en mede
te werken aan al hetgeen de spoedige
herleving der in de oorlogsjaren zoo
zwaar beproefde volkskracht kan
bevorderen.
H. M. spreekt de hoop uit, dst
allen, die haar een bewijs van ver
knochtheid willen geven, dst zullen
doen in een vorm, die aan boven
genoemd deel ten goede komt.
De Koningin heeft te kennen ge
geven, dat het haar geheel onmogelijk
is, met het oog op het zeer groote
aantal verzoeken, andere plaatsen te
bezoeken dan de hoofdsteden der
provinciën.
Esn wrklarisi onzer ragssrlsg
tegen vsrwljtas In ds
buitenlandse»* pers.
(Officieel:) Nsar aanleiding van bo-
richten in buitonlandsche dagbladen
omtrent den doortocht van Duitsche
troepen van België naar Duitschland
door Limburg en omtrent de houding
door de N«d«rland9che regeering
aangenomen ten aanzien van uit
Antwerpen komende Duitsche torpe
doboeten en van sleepbooten, die
langs de kanalen uit Belgie naar
Nederland zyn gekomen, deelt bet
Misisterie van Buitonlandsche Zaken
het volgende mede
le. Do voorwaarden van den wapen
stilstand, die op 11 November in
werking trad, waren zoodanig, dat
met «en hervatting der vijandelijk
heden niet behoefde te werden
rekening gehouden. Het geïnterneerd
kouden van treepen der oorlogvoeren
den had derhalve geen zin meer en
de vrijlating der hier te lande bevin
dende geïnterneerden van beide par
tijen lag veor de hand. De Regeering
besloot dss te eerder daartoe over te
gaan, daar de Britsche regeering liet
weten, dat die vrijlating ten aanzien
van de Duitsche krijgsgevangenen
hier te lande by haar geen bezwaar
ontmoette. Onder die omstandigheden
was het doelloos Noderland anderzijds
opnieuw te bezwaren on zulks op een
tgdstip, waarop de hulpverleening
aan greote scharen vluchtelingen uit
Noord-Frankrijk en aan de te ver
wachten talrijke vrijgelaten krijgsge
vangenen van de Eoteate uit Duitsch-
laad bij de abnormale toestanden de
greotste moeilijk heden doden voor
zien op het stuk van huisvesting,
onderhoud en vervoer. Tegen het
afwijzen vaa het verzoek dor Duitsche
troepen verzett» zich het belang dsr
bevolking van Noord-Belgis. Immers,
volgens do ontvangen berichten wa-
ren gewapende eoDflieten niet uitge
sloten s tusschen de bewuste troepen
en andere Duitsche troepen, waarvan
onvermijdelijk die bevolking den
terugslag zou ondervinden voor zich
zelve en voor hun bezittingen.
De Regeering besloot daarom san
de bewuste troepen, die ingevolge bet
wapenstilstandsverdrag Belgie binnen
een bepaalden tijd meesten hebben
geëvacueerd sn die noch voor inter-
neering in aanmerking kwamen, noch
waren terug te wjj zen, toe te staan
zich ter bekorting van hun weg
over Nederlandsch grondgebied naar
Duitschland te begeven onder contrdle
en op de voorwaarde, dat wapenen
en oorlogsmateriaal in Nederland
werden achtergelaten. Van dit voor
nemen werd door den Minister vaa
Buitenlandsche Zaken den volgenden
ochtend mondeling mededeeling ge
daan aan de daartoe aan het depar
tement uitgenoodigde gezanten van
'de Vereenigde Btateu, van Belgis,
van Frankrijk, van Groot-Britannle
en van Italië. Tegen deze mededeeling
werden geen bezwaren geopperd.
2e. Volgens de neutraliteits-procla-
matie worden oorlogsschepen der
oorlogvoereaden, die binnen het
Nederlandsche rechtsgebied komen
zonder dat die binnenkomst volgens
de proclamatie gewettigd is, geïnter
neerd. Dienovereenkomstig is gehan
deld ten opzichte van de uit Antwerpen
komende torpedobooten.
3e. Het is bekend, dat de Neder
landsche Regeering aan uit België
komende schepen de doorvaart nsar
Duitschland niet toestaat, waaneer
de schepen aan Belgische eigenaren
zfln ontnomen. Schepen waarmede
dit niet het geval is, zijn vrfl om
naar Duitschland te varen.
Ingezonden mededeeling.
Harman Nypels,
Tslit. Ifite/O. 140, Speoreiraat 41.
Hmtm SMargoadMtn,
half- ss besl wol.
OvnrfiMKlM. - Handschoenen
Billijk* prijzen.
Is regssrina ss slschss dsr
S. 0. A. P.
De tijdelijke voorzitter van den
ministerraad heeft Dinsdag een be-
sprekiig aan zyn departement gehad
met het comité gevormd uit het
beatuur der 3. D. A. P. en der N. V. V.,
bestaande uit de heeren Oudegeest,
Matthysec, Vliegen en Fimmen.
Aan den minister werd overhan
digd eea afschrift van de door het
congres van de S. D. A. P. en de
N. V. V. met nog eenige andere
bonden Zaterdag 16 en Zondag 17
November te Rotterdam genomen
besluiten.
De heer Vliegen lichtte met een
enkel woord de eischen toe, die ge
steld zijn. Hij wees daarbij in de
eerst» plaats ep de noodzakelijkheid
om de zorg voor de gedemobiliseer
de» uit te breiden. De politieke pun
ten zouden uit de aard der zaak
nader in de volksvertegenwoordiging
ter sprake komen. De socialiseenng
van de bedrijven werd nader aange
drongen.
Staatspensionneering werd op de
bekende gronden verdedigd. De in
trekking van de stakiügaweti&n werd
bepleit. Weliswaar had men in de
praetyk er weinig last van onder
vonden, maar het rechtsbewustzijn
van de arbeidende klasse wordt er
door gekwetst. Van het Berner-pro-
gram vestigde de heer Vliegen in
het bljsonder de aandacht op den
acht-urendag.
De heer Vliegen uitte de hoop,
dat de regeering er rekening mee
zou houden, dat hieruit spreekt het
belang vaa een groot deel van het
volk en dst dit eok voor de toekomst
in aanmerking sal genomen worden.
De minister antwoordde dat
aan het stuk de neodige aandacht
zou schenken en dat de toelichting
van de verschillende punten, vsn
welke trouwens «en aantal eok voor
komt ep de programma's van andere
pelitieke partijen, sfcn belangstelling
wekte. Als sou blijken, dat verschil
lende der geuite wenschen spoedig
verweseniykt kunnen worden, zou
dit den minister zeer verheugen.
Bit hst Partijbestuur van ds S.D A.P.
Hst partijbestuur vergaderde Zater
dag en Maandag. Mr. Troelatra was
met kennisgeving afwesig.
Uitvoerige besprekingen over de
voorgeschiedenis van het Rotter-
damsche congres en de daaruit ge
schapen situati* hadden plaats.
De vergadering bevestigde unaniem
de mededeelingea, door den partij
voorzitter gedaan op het Rotter-
damsche congres, .behelzende dat het
plan van aktie als door Troelstra in
zijne Rotterdamsche rede werd ont
wikkeld, in twee gecombineerde ver
gaderingen der besturen van partij
en N. Y. V. was afgewezen en het
P. B. daarvoor dus geen verant
woordelijkheid kan aanvaarden.
Eveneens werd bevestigd dat de
secretaris Matthijeen, toen hij san
eenige sfdeelingen seinde om de
rede van Troelatra te verspreiden,
daarbij gehandeld heeft buiten voor
kennis van het P. B. of zijn voor
zitter, soodat deze handeling moet
worden beschouwd als eene eigen
machtige daad van den secretaris.
Op grond van te zijner kennis
gebrachte of in de vergadering af
gelegde verklaringen meent het P. B.
te kunnen vertrouwen dat zaken
van gelijken aard zich in de toe
komst niet meer zullen voordoen.
Bs heer Cremer ts New-York.
Reuter eeint utt New-York:
De Nederlandschen gezant Cremer
ia hier aangekomen-
Hij verklaarde, dat de hier ont
vangen berichten over de revolutie
in Nederland overdreven waren, en
dat de bevolking te veel van de
Koningin hield om oproer te maken.
Met nadruk sprak by over de groote
behoefte aan schepen voor het vervoer
van levensmiddelen naar Nederland.
In afwachting van de teruggave
der gerequireerde Nederlandsche
schepen zyn een aantal officieren en
radiotelegrafisten uit Nederland hier
aangekomen. De datum voorde terug
gave is nog niet vastgesteld.
Os kolsetanvosr uit Duitsohfmd.
In verband met troepenvervoer in
Duitschland staat de steenkolenaan-
voer naar ons land weer stop.
Kuiss vsor Industrie.
Naar het „Vad." verneemt, zal, ten
einde de fabrieken in de gelegenheid
te stellen zooveel mogelijk gedemo-
bileerd personeel weder aan te nemen,
ever December het kolenrantsoen met
5 tot 30 °/D worden verhoogd. In
de eerste plaats zullen fabrieken
op vaediagsgebied, zooals broodfa
brieken. suikerraffinaderijen, aard
appeldrogerijen, aardappelmeelfabrie
ken, zuivelfabrieken en dergelijke,
van meer en betere brandstoffen
worden voorzien. Vervolgens die be
drijven welke over veel personeel en
voldoende grondstoffen beschikken
en waarin dus een ruimere toevoer
van brandstoffen belangrijke uitbrei
ding der werkzaamheden ten gevolge
zal hebben, zooals Ijzergieterijen,
steenfabrieken, papierfabrieken, ha
venwerken en dergelijkedoch ook
andere bedrijven zullen niet onbe
langrijk in hun rantsoen worden ver
hoogd. Deze verhooging is voerloopig
vastgesteld voor December en zal
kunnen worden gehandhaafd, waar
schijnlijk nog vermeerderd, Indien
de buitenlandsche regeeriogen zich
houden aan de met hen gesloten
contracten.