HELDERSCHE COURANT Herman Nypels No. 6094 DINSDAG 27 MEI 1919 47* JAARGANG Redaoteur-Ultgewri C. PI GOEW Jr., Helder. Oplaag 700<T- Abonnementoprij»In d« »tad I 1.15, per papt I 1.40. Buitenland I 2.40. - Loaae ex. al. - Ad»ertanH»n per regel 17'/, ol WOT" In verband met den Hemelvaartsdag verschijnt het eerst' volgend nummer morgen (Woensdag). BUITENLAND. Het Dulteche teginvoaritel. De conferentie te Spa, waar d Duitsche vredesdelegatie met afge vaardigden van de regeering heeft overlegd over het volledige Duitsche tegenvoorstel, is al afgeloopen. Naar men zich zal herinneren, is boven genoemd tegenvoorstel te Berlijn ontworpen en vervolgens naar Ver- sailles gezonden. De delegatie heeft blijkbaar eenige wijzigingsvoorstellen willen doen, die men nu, door de mondelinge bespreking, vlug af heeft kunnen doen. Alvorens te vertrokkon, hoeft Brockdorff-Rantzau nog «en paar nota's aan Ciemenceau gezonden. Dat aanzwellen van den stroom van nota's, zoowel als de omstandig heid, dat de geallieerden de bespoe- digingsconferentio van Spa niet hebben tegengewerkt, zijn weer goede teokenen, teekenen, dat de kansen op een intensievere gedachte wisseling toenemen. Iu dit verband moet ook nog de omstandigheid genoemd worden dat de inhoud van het antwoord naar aanleiding van het Duitsche volkeren bondsplan niet alleen zser heusch van toon is, maar dat er dewensch uit spreekt, op verschillends punten eenige tegemoetkoming te toonen. Over andere punten wordt nadere overweging toegezegd. Dultaihland en de tarritiriali quautles. in verband met het bericht van den Berlijnschen correspondent van het Hbl., dat Duitschland de onder- teekening van het vredesverdrag niet afhankelijk zou maken van territoriale quaesties, zij gewezen op een uitlating van de offlcieuse fD. Allg.Ztg.", waarin wordt verklaard, dat Duitsehland niet van plan is af te wijken van de 14 punten van Wilson. „De discussie over het ver drag zal van Duitsche zijde zich dus evenzeer over territoriale als over economische en financieele vraag stukken uitstrekken. Volgens het ontwerp is ten aanzien van het Saargebied de economische zijde met de politieke verbonden. Duitschland is wel bereid tegemoetkomingen te doen van economischen aard, maar handhaaft het recht van de opper hoogheid van Duitschland over dit zuiver Duitsche gebied. In een af scheuring van Opper-Silezië kan Duitschland niet toestemmen en wat West-Pruisen aangaat, staat het op het recht, van zelfbeschikking voor alle dealen die niet door een ontwijfel baar Poolsche bevolking zijn bewoond. 0« Dultiibi koloiiln. Dit Berlijn wordt gemeldDe kolo niale kwestie by het sluiten van den vrede is behandeld in een vergadering, onder leiding van minister dr. Bell in tegenwoordigheid van tal van ver tegenwoordigers van het koloniale oeconomische leven en menschen, die jaren lang in de koloniln hebben gewoond. Dr. Bell ontwierp een beeld van de onderhandelingen té Spa, waaraan dr. Seitz, goeverneur van Z.W. Afrika heeft deelgenomen. De vaste wil der Duitsche delegatie om het rechtsstandpunt op den onmis- kenbaren grondslag van Wilson's program tot het uiterste met nadruk te bepleiten, trad machtig en een stemmig- aan den dag. Se koloniale eischen maken onscheidbaar deel uit van de Duitsche tegenvoorstellen aan De oiemomiuhi vredesvoorwaarden. Men weet, dat Brockdorff Bantaau den iaden aan den president van de vredesconferentie een rapport heeft doen toekomen, door een tech nische commissie over de oecono mische vredesvoorwaarden opgesteld. Het antwoord van Cie menceau begint aldus „De geassocieerden hebben het rapport der commissie, door de Duitsche regeering aangewezen om de oeconomische voorwaarden in het vredesverdrag te onderzoeken, ont vangen en nauwgezet bestudeerd. Naar hun meening geeft dit rapport een zeer onvoldoende uiteenzetting van de feiten, is het op sommige plaatsen erg overdreven en ziet het den grondbeginselen over het hoofd, die uit den oorprong van den oorlog en de uitkomsten daarvan voort vloeien en die de betrokken voor waarden rechtvaardigen." De nota msrkt op, dat het Duitsche rapport ten onrechte van het Duitsche bevolkingscijfer van vóór den oorlog uitgaat, terwyl dit aantal wordt ingekrompen. Ten opzichte van de uitlevering vah Duitsche scheeps gelegenheid stelt het rapport vast, dat het algemeene tekort aan tonne- maat, waarvan Duitschland zijn deel behoort te dragen, niet zijn oorzaak vindt in de vredesvoorwaarden, doch in het misdadig gedrag van Duitsch land. Wat aangaat de korenverbou- wende streken in het Oosten, waarvan Duitschland, naar het klaagt, wordt beroofd, zegt de nota: „Deze landen zijn ontsnapt aan het gruwelijke lot, dat de Duitsche legers in het Westen Belgiö en Frankrijk, in het Oosten Polen, Rusland, Servil en Roemenie hebben laten ondergaan. Er is, naar het schijnt, geen reden, waarom de voortbrengselen daarvan geen afzet op Duitsch gebied zouden bleven vinden." De nota treedt dan in bizonderheden aangaande de Duitsche klachten over de fosfaten, kolen, ijzerhoudende delfstoffen en de toekomst van de Duitscheny verheid. Het oeconomisch onheil," merkt ze op, „is algemeen. Alle volken, alle landen, zullen er onder te lijden-hebben. Er is geen reden waarom Duitschland, dat voor den oorlog aansprakelijk is, het niet gelijkelijk zou verduren." De nota eindigt met de volgende alinea „De eerste voorwaarde voor herstel schijntde erkenning door Duitschland te zijn van den toestand der wereld op het oogenblik, welken dit land grootendeels te voorschijn heeft ge roepen. Het moet het zich bewust maken, dat het niet buiten schot kan blijven. In de ontzaglijke ramp, die op de wereld is neergebeukt, is het aandiel, dat Duitschland geroepen is op zich te nemen, door de overwin nende mogendheden afgewogen, waarbij zijn krachten uitsluitend den doorslag hebben gegeven. Alle naties van Europa hebben verliezen geleden, ze dragen die lasten, byna te zwaar voor hnn krachtsn en zullen ze blijven dragen." Os verantwoordelijkheid voor dm oorlog. De Duitsche delegatie te Versailles overhandigde een nieuwe nota aan gaande de schuldvraag en de kwestie der schadevergoeding. In de nota wordt erkend dat de Duitschers de plicht hebben 'de schade in Belgiö en Noord-Frankrijk te herstellen, maar constateert te vods de Duitsche eischen op schadevergoeding wegens de hon- gerbiokkade en bestrijdt met beslist heid, dat Duitschland alleen schuld heett aan den oorlog. Hit verdrag rast OoifenrIJk. Het ontwerp vredesverdrag met Oostenrijk zal waarschijnlijk Woens dag overhandigd worden. De militaire voorwaarden zijn streng. Ze brengen het leger terug tot vijftien duizend man en gelasten de uitlevering van feitelijk alle wapenvoorraden. De voorwaarden omtrent de marine zijn van denzelfden aard. D. Turksch. quaxtli. De „Times" meldt uit Parijs, dat de Turksche quaestie nog geenszins is opgelost. De zaak is van zeer delicaten aard en het zyn niet alleen de gevoelens van de Turken, die in aanmerking komen. Toen de quaestie voor het eerst door de leidende leden der "Vredesconferentie werd besproken, scheen er geneigdheid te zijn om den Turk te behandelen als een paria, wien alle bezittingen zouden worden afgenomen en die naar het hartje van Klein-Azil zou worden verbannen, om daar verder een rustig bestaan te leiden. Er zijn echter ver schillende redenen om dit plan niet uit te voeren en in beginsel is men het hierover eens. Een der voor naamste redenen is de stemming in Indiö. Het oorspronkelijk denkbeeld was om geheel Turkije te verdoelen, ook die gebieden, waar de meerder heid van het volk Turksch is, en de verschillende deelen te doen besturen door de mogendheden onder mandaat van den volkenbond. Het schijnt dat dit denkbeeld niet zooveel steun meer vindt en de diplomaten neigen meer er toe, om den Turk de souvereiniteit in het grootste deel van Klein-Azië te doen behouden, terwijl de gealli eerden voor een bepaalden tijd de financieele controle zouden behouden en de verantwoordelijkheid voor de betaling van de Turksche oorlogs schulden. Wat de verdere Turksche gebieden betreft zou- waarschijnlijk de regeling zoo zjjn: Mesopotaroië, Palestina, Syrië, Armenië zullen niet langer Turksch zijn, maar onder mandaat worden geplaatst. Het kustgebied van Klein-Azil, dat voornamelijk door Grieken wordt bewoond, zou onder mandaat van Griekenland komen. De reden dat niet volkomen gebiedsafatand wordt toegestaan is deze, dat men de rechten der minder heden wil waarborgen. Misschien zal na een korte periode het Grieksche mandaat in volkomen souvereiniteit worden veranderd. Het gebied onder Turksch bestuur zal onder voogdij komen van een luropeeiche mogendheid, die de openbare orde zal verzekeren en de financiën zal controleeren. Over het lot van Konstantinopel en Europeesch Turkije is nog niets met zekerheid te zeggen. Er is sprake van, dat Amerika een der mandaathoudende mogendheden zal zyn, maar er is nog niets definitief te dezer zake bekend. In elk geval kan Amerika geen verplichting van dezen aard aanvaarden zonder mach tiging van den Senaat, na de ratifi catie van het Yolkenbond- en "Vredes verdrag. Als Duitiehlind waigirt. De Fraasche draadlooze dienst meldt, dat in Belgit reeds een aan tal militaire maatregelen genomen worden voor het geval, dat Duitsch land de vredesvoorwaarden niet tee kent. De tijdelijke universitaire groe pen zijn ontbonden, de verloven zijn opgeheven; de secties der spoor wegen zijn weer onder het beheer van het veldleger gekomen. De de mobilisatie van de lichtiDgen 1907, 1908 enl909 is uitgesteld, totdat de toestand weer normaal geworden zal zijn. Beelallsatie In Diitiebland. Het Duitsche rijksministerie voor de economische zaken heeft bij de regeering een plan voor socialisatie ingediend. Socialisatie wordt in dit plan de „gemein-wirtschaft"genoemd. Het ontwerp oefent eerst scherpe kritiek uit op de werkeloosheid van de regeering op dit gebied. Dan komt eindelijk het eigenlijke voorstel. Er nut onmiddellijk ten rad en-er) ganisatie worden ingevoerd bij bizondere rijkswet, nog vóór de grond wet tot stand komt. De kern er van zal zijn een organisatie naar de vak ken. Deze bizondere vakorganisaties, die economisohe en rechterlijke be voegdheden hebben, worden samen gesteld uit arbeiders en werkgevers en vormen samen den economischen raad van het rijk als opperste orgaan van de Duitsche „gemein-wirtschaft". De organisatie van dezen raad is gedacht op den grondslag van strenge gelijkheid van werkgevers en werk nemers. De werknemers zullen dus dezelfde rechten hebben en daarmede dezelfde verantwoordelijkheid als de ondernemer. In den economischen raad van het rijk zullen ook ver tegenwoordigers van den handel en van de verbruikers zitting hebben, Naast het kolen- en kali-bedrijf zullen ook de voorzieningen met electrici- teit en de maalderijen onder alge meen beheer komen. Het aandeel van het rijk aan industrieele onder nemingen zal door een doelmatige wijze van vermogensbelasting bmror- dèrd worden. Men heeft n.1. het plan gemaakt dat het de bevoegdheid krijgt inplaats van belastingen in geld de in de vermogensaangiften genoemde objecten over te nemen voor den prijs waarvoor die zijn aangegeven. De belastbare objecten, die de eigenaar verzwegen heeft, zal men zonder eenige vergoeding kunnen overnemen. Het bestuur van alle bedrijven, die gedeeltelijk in handen van het rijk zijn, of in handen van het rijk zullen komen, is aan een bizondere rijks- vermogensbank opgedragen. Deze rijks-vermogensbank heeft ook het beheer over een fonds van ver scheiden miljoenen, die ten doel heeft de Duitsche warenproductie in het bizonder door het doen van bestel lingen voor het rijk te bevorderen. Van de winst zullen de onderne mingen, die deze bestellingen krijgen, 3/4 van het bedrag, dat ze meer be dragen dan een rente van 5 pet. voor kapitaal en reserve, weer aan het fonds moeten terugbetalen. Yan deze winstbedragen zullen 2/8 ten goede komen aan de bevordering van de productie van artikelen en 1/8 voor de bevordering van het sociale werk van het zijn. Om nieuwe loons- verhoogingen tengevolge van de prijs- verhooging voor buitenlandsche le vensmiddelen te vermijden,-zullen in den eerstkemenden tijd aan de ar beiders hun loon gedeeltelijk in le vensmiddelen, kleeding enz. worden uitbetaald. De kosten ten gevolge daarvan zullen door een fonds voor bepaalde ondernemingen en door het rijk worden gedekt. Het rijk zal zich de middelen voor deze onkosten ver schaffen door verhooging van den broodprijs en door de prijzen in het binnenland aan die op de wereldmarkt gelijk te maken. In het ontwerp, dat in hoofdzaak niet van socialistische zijde afkomstig is, heet het, dat een uitgebreide so cialisatie noodig is, om de schuld van het rijk te kunnen betalen. Aan het ontwerp is ook nog een wets ontwerp toegevoegd voor den z.g. arbeidsvrede. Dit wetsontwerp zal de mogelijkheid scheppen te verhinderen, dat in fabrieken, die voor de hand having van het economische leven, in het bizonder voor de verzorging met brandstoffen, electriciteit, hoeden, kleeding, verlichting, voor het ver keer van personen en goederen con flicten te verhoeden. By de onder nemingen, waaraan op deze wijze een gedwongen vrede is opgelegd, zullen ook fabrieken van anderen aard worden opgenomen, als werk gevers en werknemers dit gemeen schappelijk vragen. Ir hit RichtilIJki Kiulin. In de „D. Allg. Ztg." vertelt dr. Jöblinger van een feuilletonKeulen bij dag en by nacht getiteld o. a. Toont het leven te Keulen overdag bont tafereel, dat verandert plotseling 's avonds tegen 10 uur (tot 1 Mei zelfs tegen 9 uur). Dat is voer Keulen n.1. het politieuur, d. w. z. niemand mag na 10 uur op straat zyn, tenzy hy in het bezit is van een „nachtpermissie". Daar echter zulk één pas voor den nacht te Keulen tot de zeldzaamheden behoort, moet het overgroot© gedeelte van de Keulsche bevolking zorgen, dat ze om tien uur in haar woning is. Daarom is er telkens een strijd om de laatste tram, die natuuriyk iederen avond overvuld is en ieder loopt zoo hard hy kan, em maar niet betrapt te worden. Want de Engelschen verstaan geen gekheid. Wie na 10 uur te Keulen ©p straat wordt aan getroffen, dien wacht een wreed lot. Drie dames hadden zonder boos opzet het politieuurtje overtreden. Zy kwamen van een vriendin en werden 10 minuten na afloop van den termyn door oen Eogelsch officier aange houden. Hoflyk verzocht de officier de dames hem te volgen, waarop een van dezen jammerde, dat ze nog niet had gesoupeerd. Vriendeiyk nam de officier de dames daarop mee naar een voornaam Keulsch hotel, waar hy haar een Engelsch „dinner" liet voordienen. Nadat dit genuttigd was, werden de dames naar de kazerne geleid, waar ze in haar avondtoilet tot den vroegen morgen toe onder toezicht Engel sche auto's moesten schoonmaken. Die straf wacht ieder die na 10 uur op straat wordt aan getroffen. Zyn er geen auto's om schoon te maken, dan moeten aard appelen worden geschild. Maar hier mee zyn de Engelschen nog niet tevreden, de overtreders moeten ook nog een flinke boete betalen, die al naar de middelen van den delinquent tusschen 10 en 400 Mark afwisselt. Di looiin In EDgilaid. De Labour Gazette geeft een over zicht van de beweging van de loonen in den oorlogstyd, waaraan het vol gende ontleend is. In vergelyking met den tijd voor den oorlog zyn dt loon» in de bouwtakken tusschen Ingezonden mededoellng. STEEDS HET NIEUWSTE IN ALLE PRIJZEN HELDER 1914 en April 1919 gestegen met 88 pet. tot 110 pet.; in de steenkolen- nyverheid met 110 tot 120 pet.; in het machine-vak met 98 pet tot 156 pet.; in den scheepsbouw met 50 pet. tot 154 pet. De vermeerdering was natuurlijk het hoogst by de categorie» met de laagste loonen. Het ministerie van arbeid schat de gemiddelde verhooging in de ge- heele nijverheid op 100 tot 120 pet. De Manchester Guardian betreurt het, dat er zoo weinig gegevens zijn voor het berekenen van de verandering van salarissen. Toch hebben de menschen met lage en middelbare salarissen in den oorlog een moeie- lijker tyd gehad dan de werkend© stand. Ongetwyfeld, meent het blad, hebben de salarissen geen gelijken tred met de pryzen gehouden. T<|»-raialutl! la Hon|«IJa. Uit Graz wordt gemeld: De verontwaardiging der Duitsche be volking over de ongehoorde economi sche en politieke onderdrukking door de bolsjewiki regeering te Boedapest is thans openiyk tot uiting gekomen. De tegenrevolutie is in het Eisen- berger Komitaat in vollen gang en breidt zich steeds uit. Ongeveer 8000 boeren hebben zich gewapend en by de tegenrevolutie aangesloten. Dl itrljd tigia dl Belajewiki. Volgens de bijzondere correspon dent van de „Times" te Helsingfors werd de vorige week aan de Fin- sche grens bericht ontvangen dat men een grooten brand in en om Petrograd heeft waargenomen. Er werd een luide ontploffing gehoord. Men gelooft, dat de bolsjewiki, in h*t nauw gebracht door den op- marsch der Esthlanders, munitie depots in de lucht laten vliegen. Van het platteland rondom Pe trograd wordt machinegeweervuur gemeld. Naar verluidt ia de bevol; king in opstand gekomen tegen de bolsjewiki. Een bericht uit Kopenhagen aan de „Voss. Zeitung" meldt, dat het Russische Noordelijke leger, ge steund door de Bngeische vloot, Peterhof (d© vroegere zomerresi dentie van den Tsaar aan de Fin- sche golf) heeft genomen. De strijd tig» di Afglim». De Afghaansche opperbevelhebber heeft een brief aan den politieken agent Khyber gezonden, waarin hy om Btaking der vijandelijkheden ver zoekt. Kort© berichten. De Franschen hebben allen ambtenaren in de Palte gelast, den van trouw af te leggen aan de nieuwe republikeinsche regeering. Slechts één voldeed hieraan. De Fransche bevelhebber verklaart elk streven naar zelfstandigheid van de Palts of aansluiting by frankrijk te zullen ondersteunen. - Te Beriyn hebben regeeringa- troepen een optocht van betoogende oorlogsinvaliden met mitrailleurvuur belet. Het Al-Duitsch Verbond wil de keizerlijke familie doen uitnoodigen om naar Duitschland terug te keeren. De Oostenryksche journalist Fiachauer, correspondent van de,N. Fr. Presse", is wegens zyn onheb belyk gedrag door de Fransche re geering uitgewezen. De Oostenryksche delegatie wordt Woensdag byeengeroepen en krijgt acht dagen tijd om te ant woorden. Tegen leden van het vroegere Grieksche kabinet Lambros zijn be velen tot inhechtenisneming uitge voerd wegens den aanslag op Fransche en Engelsche matrozen. Om het bezit van Kiejef wordt hevig gevochten tusschen Oekrajiners en bolsjewiki. Luchtvaart Het eerste Reutertelegram meldde, dat Hawker en Grieve waren epge- pikt op 60 gr. 20' Noorderbreedte en 29 gr. 30' Westerlengte. Dat is dus wèl midden in den Oceaan; nadat de aviateurs ruim de helft van den te vliegen afstand hadden afgelegd. Toen zy werden opgepikt door de Deensche stoomboot „Mary", ble ken de beide aviateurs nog uitstekend in conditie, ondanks het feit, dat ze anderhalf uur in zee hadden gelegen. Het was wel een wonder overigens, dat de „Mary" daar juist passeerde, want dit schip had toevallig deze koers geloopen: een overigens byna niet bevaren route. Trouwens, binnen de 50 myien was er verder geen schip in de buurt. Men kan zich de opwinding, die het terugwinnen van Hawker en Grieve in Engeland veroorzaakte, eenigszins voorstellen. Juist Zaterdag immers waren er een twaalftal des- tr-oyers binnengekomen, die op zoek waren geweest naar Hawker en die een driehonderd mylen ver in zee hadden gezocht en geen spoor der aviateurs hadden ontdekt. De vreugde in Londen was Zondag algemeen. Honderden verzamelden zich voor Hawker's huis in Suf biton, zoodat het verkeer daar door de politie moest worden geregeld. Mevrouw Hawker werd natuuriyk geïnterviewd. Zy zeide, dat zy de hoop, haar-echtgenoot levend terug te zien, nog niet had opgegeven. Zy had een voorgevoel gehad, dat alles nog terecht zou komen. „Zondag is onze geluksdag", zeide zy. Natuuriyk heeft Hawker onmid- deliyk, nadat de destroyer „Woolston" die hem en zyn passagier van de „Mary" heeft afgehaald, was bin nengekomen, aan de „Daily Mail" geseind hoe het kwam, dat hy in zee moest dalen. Hawker zegt dan, dat er aan den motor niets man keerde, die liep prachtig; maar hy kreeg een gebrek in de toevoerpyp van de radiator naar de waterpomp daarvan liet het soldeersel los. Zelfs nadat het water wegliep, liep de motor nog goed. Zonder moeite streek het toestel op zee neer. Na negentig minuten werden de avia teurs opgepikt. Het ongeval was van zóó weinig ernstigen aard, dat, had Hawker een watervliegtuig gehad in plaats van een gewoon land-vliegtuig, hy had kunnen dalen en op het water drijvend, kunnen repareeren. Het heegte-reeord. Het wereld-hoogterecord, dat sinds 18 September 1918 op naam stond van den Duitschen majoor SchrOder, met een hoogte van 8814 M., is opnieuw verbeterd. De Franschman Lecointe bracht dit 20 Mei j.1. op 8900 M. "Wel bereikte de Engelsch- man Lang in Januari een hoogte van 9300 M., doch dit record is niet officieel erkend. Hawker girad. Lloyds station te Butt of Lewis seinde Zondagmorgen het volgende: „Het Deensche stoomschip „Mary", Oostwaarts koersende, bericht de bemanning te hebben gered van de Sopwith." Het station vroeg hierop „Is het Hawker?" waarop bevestigend ge antwoord werd. De „Mary" verliet 28 April New- Orleans met bestemming Denemar ken. Een Britsche destroyer, welke de „Mary" ontmoette, nam Hawker en Grieve over, welke geland zyn te Thurso. (Thurso is de hoofdstad van het graafschap Caithness in het Noorden van Schotland. BUfNENLAND. Aanvoer van Duitechi etiinkolm. Sedert Vrydagavond is onverwachts de aanvoer van steenkolen uit Duitsch land hervat. Uitgezonderd Zondags zullen nu weer geregeld tweesteen- kolentreinen daags hier aankomen welk aantal vermoedelyk zal wor den uitgebreid. Kolcidiitrlbutii. Het Nederl. Correspondentiebureau in Den Haag meldt: Naar aanleiding van het bericht van de Nieuwe Gt., dat de kolendi- stributie met Augustus zou worden opgeheven, kunnen wy van de meest betrouwbare zijde mededeeleu, dat, ofschoon wyzigingen in de kolendis- tributie wel in overweging zyn, van opheffing geen sprake ia. 3.i. „Bilt". Het door de Tereenigde Staten op gevorderd stoomschip „Bali" der Maatschappij „Nederland", is Zater dagmorgenonder Amerikaansche vlag in ballast te IJmuiden aangekomen, ten einde in Amsterdam te dokken en aan de reederij te worden afge leverd. Dl fiamitlN vir Vilsi*. Men seint uit Velsen aan de ,N. Rott. Crt": Naar wy uit gosde bron vernemen, zal de gemeente Velsen uit haar financieele moeilijkheden worden ge holpen door den Postchèque- en •Girodienst, onder garantie van het Ryk. Reeds is een voorloopig voor schot verstrekt. Ol fiimoliili moeilijkheden vu Zaandam. De gemeenteraad van Zaandam hield hedenmorgen een spoedverga dering ter behandeling van het voorstel van B. en W. tot wyziging der voorwaarden betreffende de geldleening ad f 1.065.000, welke geldleening, zooals bekend, eenigen tyd geleden mislukte. Besloten werd het rentetype te verboogen tot 5J Burgemeester Ter Laan deelde mede, dat de leening thans als geslaagd kan worden beschouwd en in haar geheel zal geplaatst worden by de Ned. Handel smaatschappy te Amsterdam. Burgem. Ter Laan maakte daar- by nog van de gelegennbeid gebruik om in tegenspraak met het antwoord van den Minister aan het lid van de Eerste Kamer, den heer Stork, te verzekeren dat de Regeering wel" degeiyk had toegezegd Zaandam uit de financieele moeilijkheden te redden. Centraal Bureau vaa advies. Deze instelling voor den Midden stand vergaderde dezer dagen in café Centraal te Alkmaar onder voorzitterschap van den heer Jb. Cloeck. Uit het jaarverslag stippen wy aan, dat in 84 zaken de bleken werden ingericht, bygehouden of gecontroleerd en balansen opgemaakt 456 adviezen ep administratief, tech nisch en juridisch gebied werden gratis verleend. In het tyd vak van 5 Aug. tot 1 Dec. werden voor het Rykskantoor voor Manufacturen 774 geleidebiljetten afgegeven. Herbaalde- lyk werd assistentie verleend by het invullen der aangifte-biljetten voor O. W.-, Inkomsten-, Vermogensbe lastingen enz. Het aantal aangesloten vereenigingen ia van 20 in 1917 met 1144 leden thans gestegen tot 32 met 1649 leden. Er sloten zich aan: de Algemeene Winkeliersvereeniging te Den Helderde Andyker Midden- standsvereen.de Hanze te Heilo en te Grootebroek; de Bond van Horloge makers te Alkmaar; de Handel drijvende Middenstandsvereen. te Koegras; de Hanze te Hoogwoud; de Handeldry vende-en Industrieele Middenstandsvereeniging te Anna Paulowna; de Hanze te Edam; te Heerhugowaard, te Castricum en te Schoorlterwyi zich nog voortdurend nieuwe vereenigingen aansluiten. Zoo wordt het Centraal Bureau meer en meer de vraagbaak voor den Middenstand. Te Helder werd een correspondentschap opgericht dat door den heer C. Adriaanse wordt waargenomen. Na het jaarverslag deed de Admini strateur rekening en verantwoording over het afgeloopen jaar, die door eene daartoe aangewezen commissie van 3 leden zal worden geverifieerd. De begrooting sluitende in ontvangst en uitgaaf met een bedrag van f6108.19 werd vervolgens goedge keurd. Tot bestuurslid werd met algemeene stemmen herkozen de heer Q. Appel man te "Westwoud. Na rondvraag volgde sluiting. Dl Rijksmiddel». Zooals wij reeds in ons vorig nummer hebben gemeld, is de op brengst der Ryksmiddelen in April wederom schitterend geweest. Er is een bedrag van f24 57 millioen inge komen, tegen f 22.06 millioen ver leden jaar. De opbrengst zou zells nog belangryk hooger zyn geweest, indien de suiker-accyns niet ruim f 1 milli oen by 1918 ten achteren zou zyn gebleven. Deatyds was de bate uit dit middel echter abnormaal hoog, n.1. f8.24 millioen tegen f2.18 mil lioen in het voorgaande jaar. Byzonder ruim gevloeid heeft in de afgeloopen maand de opbrengst van het gedistilleerd, waaruit f 2.81 millioen werd ontvangen, tegen slechts f 1.81 millioen in April 1918. Dit is een gevolg geweest van het in' werking treden van de accyns- verhooging op 7 April. De inkomstenbelasting biyft nog steeds aanmerkeiyk by het vorige jaar ten achter, wegens het late uit reiken der aanslagbiljetten en de uitschakeling van de dividend- en tantième-belasting, die thans afzon derlijk wordt verantwoord. Uit laatst genoemde heffing is in April f226.000 ontvangen. Dit bedrag zal in de vol gende maand wel aanzienlyk stijgen, in verband met de verschillende dividend-betalingen. Schitterend was wederom de op brengst der invoerrechten, waaruit f 2.308.000 binnenkwam, tegen f 670.000 verleden jaar. Hierin weer spiegelt zich duideiyk de ruimere handelsbeweging, die tot buitenge wone bate voor de schatkist leidt, nu tal van artikelen, waarop invoer recht ad valorem wordt geheven, zoo byzonder hoog in prijs zyn. Dit zal nog wel eenigen tyd duren. Naarmate het handelsverkeer zich herstelt, kan de regeering uit het invoerrechti op zeer hooge inkomsten rekenen, afge zien van de plannen, die bestaan, om het tarief van invoerrechten te vor- hoogen. Ook de meeste overige middelen hebben een ruime opbrengst gegeven. De belasting op gouden en zilveren werken bracht wederom een record. Het statistiekrecht bracht byna 4} ton in, tegen slechts f 75.000 verleden jaar, hetgeen natuuriyk, evenals de vermeerdering van de invoerrechten, verband houdt met de uitbreiding van de handelsbeweging. Deze reflec teert zich ook in de loodsgelden, waaruit f76.000 werd ontvangen, tegen slechts f 12.000 verleden jaar. In vergelijking met normale jaren is deze opbrengst echter nog steeds gering. 0a opheffing dsr Stimiimlté's. Het Kon. Nat. Steuncomité heeft in de laatBte maanden denoodzakeiyk- heid voorzien, dat de steuncomité's hunne werkzaamheden zouden gaan beëindigen of in elk geval beperken. Daar echter de werkloosheid nog een vry grooten omvang heeft en de bedreiging met werkloosheid voor menige bedrijfstak blyffc bestaan, kon het Nat. Steuncomité het sein tot opheffing der steuncomité's niet geven, zoolang niet langs anderen weg de hulp werd verleend. Ook stond by het Kon. Nat. Steuncomité vast, dat de wyze, waarop de hulp werd verleend, een grondige verandering moesi ondergaan om aangepast te zyn aan de nieuwe toestanden en om met meer kracht misbruiken te bestrijden Het Kon. Nat. Steuncomité richtte aan de Regeering het verzoek of deze bereid zou zyn de noodige maatregelen ▼oor te bereiden om de steunbeweging naar normale verhoudingen te kunnen terugvoeren. De voorzitter van het Kon. Nat. Steuncomité, prof. J. P. de Vooys, heeft daarop een plan ontworpen, waarmede de regeering zich in be ginsel kon yereenigen. Voor de uit werking van dat plan in zoo korten tyd, dat het nog voor het zomerrecés aan de Staten-Generaal kon worden voorgelegd, is op 2 April j.1. door de Regeering een opdracht gegeven, aan prof. De Vooya. Deze is daarop on middellijk is overleg getreden met de betrokken ambtenaren en met den Werkloosheidsraad en de Alge meene Armencommissie. Voorloopige plannen werden verder besproken in de Commissie, van Advies voor de Werkloosheidsverzekering en de Com missie van Bijstand voor de Arbeids bemiddeling. Op 29 April diende prof. De Vooys zyn uitgewerkte plannen in, die be stonden uit eenige zeer kleine nood wetten en begrotingsvoorstellen. Bezwaren van formeelen aard heb ben «nig oponthoud veroorzaakt, doclrithanB zyn de plannen goedge keurd en sullen binnenkort naar den Raad van State worden verzonden. Binnenkort is van het Kon. Nat. •teuncomité een mededeeling aan de steuncomité's te verwachten over verschillende voorbereidende maat regelen. UIT 008T-IH0IË. Eis geweldige ramp. Da aittarstieg vm Bi Kloet. Officieel. Biykens uit Indiö ont vangen telegram heeft op 20 dezer eene uitbarsting plaats gehad. In het district Arengat zyn daardoor 20 dessa's geheel en 6 gedeeltelijk ver dwenen, in het diBfcrict Blitar 11 dessa's gedeelteiyk verwoest. Het aantal dooden en vermiBten wordt geschat op 16.000, doch velen moeten gevlucht zyn. In Blitar zyn tot dusver 4157 lyken gevonden. Als omgekomen worden opgegeven de heer 'De Man, de heer en mevrouw Arriëns en kind, de heer en mevrouw Boekhout en twee kinderen, de heer De Boer, chemist Insulinde, mevrouw Brugge- man—Haak, de heer Van Leeuwen kind, de heeren Rouwenhorst en Fischer en een kind van den heer Mamacher, terwyl mevrouw Mama- cher nwaar gewond is. Een overstrooming van de kali Konte beeft geen doorbraak, doch wel schade aan irrigatiewerken ver oor aaakt, waardoor de bevloei In g onderbroken ia. De stand van de Brantasrivier is niet verontrustend. In een groot deel van Kedirie en Mttlang, -waar de asehregen aanzien lyk was, wordt mislukking van de rypends podie-aanplant gevreesd sla regen uitblijft. Wederom werd Java door eene dier natuurrampen bezocht, die dit san vulkanen ryke eiland ln den loop der eeuwen zoo dikwerf en zoo gruwsaam troffen. WOïdt het b.v. niet aangenomen, dat een vulkanische uitbarsting zóó afdoend een einde maakte aan bet bloeiend Midden-Javaansche ryk, met zjjn troUche monumenten als de Boroboedoer, dat na 850 tot de 14e eeuw geen sporen van bewoning meer worden aangetroffen, uitge zonderd een twaalfde eeuwsch op zich zelfhtaand jaartal op den Diëng Men vermoedtdat zulk esn natuur ramp toen de geheel© bevolking Oostwaarts heeft doen vluchten, Oostwaarts, waar sedert en wellicht ook vroeger reeda vulkanische uit barstingen telkens sn telkens zoo ▼eel jammer en ellende teweeg brachten. Onder die melochen van Oost-Java neemt de Kloet wel eene eerste plaats in en dat wel wegens de greote verwoestingen, die hy in de laatste vyftig jaren aanrichtte. „De top van den Kloet bevat drie ikraterranden; de -grootste en waar- schyniyk oudste" zoo lezen wy in de Encyclopaedte van N.-I., ,in alleen in zyn oostelijk deel nog voorhan den. Ie meest oostelijke rand is maar-het ZO.-epen; hiertoe behoort ook het hoogste punt 1781 M.; de meest westiiyke rand is de tegen woordig nog werkzame krater en bevat het beruchte kratermeer. De kraterwand is zoo goed als geheel gesloten; ^aan de westzyde is een smalle kloof, waar in door de Kali Badak de afvloeiing van het meer plaats beeft. Op'Gi Januari 1875 is by de plaat* van afvloeiing een stuk van den kraterwasd afgestort,Jten gevolge waarvan -hst -meerniveau plotseling ongeveer 60 meter daalde en een enerine watermassa (40 h 50 millioen M') zleh over de westhelling ont lastte en gro*te verwoestingen aan richtte. De jongste hevige eruptie van 28 Mei Ï901 heeft een uitgebreide literatuur ten gevolge gehad; op dien datum werd byna al het water van het meer uitgeworpen, dat met de losse producten op den mantel vermengd als modderstroom (lahar) een deel der districten Blitar en Strengst verwoestte; in 1906 werd een ontlastingkoker aangebracht, waardoor de waterstand gereguleerd wordt. De in 1901 uitgeworpen asch bedekte volgens Houwiük een op pervlakte van 116.055 K.MS. Vermoedelyk zyn het ook nu we der de in den Kloet samengeperste geweldige natuurkrachten geweeat, die het onheil veroorzaakten, waar aan naar schatting vyftig duizend menschen ten offer vielen. Daar lagen nog tot kort geleden langs de belling van den Kloet ver spreid, tal van kolfle ondernemingen, de dorpen der inboorlingen. En nu •treek daar weer de hand des doods over die lachende heuvels en valeien vyftig duizend menschen, die aan den Kloet-moloch ten offer vielen. Veel leed, groote ellende zal ook nu weder daar evenals in 1876 en 19Ö1 geleden zyn en te lenigen val len. "Wanneer hier te lande, gedu rende den oorlog, de nood wel eens hoog span 1e, dan stond men in Indië steeds bereid de nooden van het moederland te helpen lenigen, moge ook dit nu iu deze, evenals te voren wanneer diergelijke rampen Indiö troffen, zyn plicht beseffen en betrachten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 1