HELDERSCHECOURANT
Eerste Blad.
COSTUMES
f 75.00.
Herman Nypels
Ne. 5086
ZATERBAtt 31 MEI IBI9
47a JAARGANG
Redacteur-Ullgevar i C. PB BOER Jr., Helder. Oplaag 7000 ex. - AOonn«»m»i>t»prl|» i in da Btad 1 1.15, per po»l t 1.40, Bult* „land i 2 40. - Lo»»o O». 3 ot. A<tw«rtentlén par regel I71/, ot.
Op- en ondergang van Zon en Maan
en tijd van hoogwater (Texel).
Zondag
Maandag
Dinsdag
"Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
(Zomertijd.)
Maan
Zon
Hoogwater
Juni.
op:
onder
opT"
onuer
v.m.
n.m.
1
m.
7.64
a.
11.42
4.45
9.10
11.-
1135
2
9.11
m.
0.11
4.44
9.11
11.45
0.25
3
10.27
0.35
4 43
9.12
0.30
1,-
4
11.40
0.56
4.48
9.12
1.10
1.10
5
a.
0 51
1.-
4.43
9.12
1.55
2.
6
1.68
1.15
4.42
9.18
2.60
2 50
7
B
8.5
185
4.42
9.13
3 45
3.50
De hervorming
der Burgeravondschool.
In de jongste raadsvergadering is
besloten tot reorganisatie van de
Ba rgeravon dschool.
Het voorstel van Burgemeester
en Wethouders (Zie Held. Courant
van 29 April J.l.) vermeldde niet,
waarom deze hervorming uit onder
wijskundig oogpunt gewenscht is.
Burgemeester en Wethouders deelden
slechts' mede, dat het hervormings
voorstel een onderdeel vormt van
de voorstellen der naar het schijnt
zeer langzaam werkende commissie
voor de reorganisatie van het avond
onderwijs, en dat een spoedig besluit
gewenscht was, ten einde tijdig
rijkssubsidie te kunnen aanvragen.
De Raad heeft het voorstel zonder
beraadslaging of mondelinge stem
ming aangenomen, zoodat ook de
openbare behandeling op zijn juiste
beteekenis geen nader licht heeft
geworpen.
Wij zullen daarom trachten die
beteekenis, welke omgekeerd even
redig is aan de aandacht, welke de
Gemeenteraad aan het voorstel van
Burgemeester en Wethouders heeft
geschonken, toe te lichten.
Vooraf echter enkele opmerkingen
over de geschiedenis der burger
avondscholen in het algemeen.
De wettot regeling van het Middel
baar Onderwijs van 1868 (Minister
Thorbecke) schrijft de oprichting voor
van Burgerdag- en Burgeravond
scholen.
Terwijl, naar de voorstelling van
den Minister, de Hoogere Burger
scholen bestemd zouden zijn voor
hen, die, zonder voor het geDieten
van hooger onderwijs te moeten
worden voorbereid, toch nog drie
of vyf jaren algemeen ontwikkelend
onderwijs zouden kunnen volgen,
zouden de Burgerscholen praktische
scholen zijn voor aanstaande am
bachtslieden en landbouwers.
Deze scholen hebben van het be
gin af nooit aan haar oorspronkelijke
bestemming beantwoord.
Het landbouwonderwijs heeft zich
zelfstandig in een geheel andere
richting ontwikkeld, dan de Minister
zich destijds kon indenken. Ook het
handelsonderwijs, aan welks be
hoeften de burgerscholen, zij het
dan ook in afwijking van haar oor
spronkelijke bestemming, zich mis
schien hadden kunnen aanpassen,
is buiten het wettelijk schema om
tot bloei en ontwikkeling gekomen.
▼oor het dagonderwijs aan am
bachtslieden zyn betrekkelijk laat en
onder krachtigen tegenstand - op
de Staatsbegrooting voor 1892 werden
voor de eerste maal gelden ter onder
steuning van hetambachtsonderwya
uitgetrokken de ambachtsscholen
tot stand gekomen.
De burgerdayscholen hebben daar
door al ras geen reden van bestaan
meer gehad. De scholen, die waren
opgericht, leidden een kwijnend be
staan en verdwenen de een na den
ander. In 1904 is de laatste van deze
scholen, die te Leeuwarden, opge
heven.
Met de burgeravondscholen ging
het aanvankelijk weinig beter.
Zij kwamen niet eens in alle
gemeenten, die tot haar opriehting
verplicht1) waren, tot stand, en de
scholen, die nog werden opgericht,
kwamen nergens tot bloei.
"Verschillende scholen telden slechts
een dertigtal leerlingen. Op 81 Dec.
1894 -waren er de dagschool te
Leeuwarden inbegrepsn in totaal
S6 burgerscholen met 4955 leerlingen.
Omstreeks dien tijd echter is een
geleidelijke verbetering begonnen.
Welke waren de oorzaken hiervan
Men kwam meer en meer tot het
inzicht, dat men de scholen niet
praktisch genoeg had gemaakt. Het
aantal vakken van onderwijs waste
groot, het onderwijs zelf berustte veor
sen groot deel bij de leeraren der
hoogere burgerscholen, die door den
aard van hun werkkring met de
behoeften van deaanstaandeambachts-
lieden niet het best vertrouwd waren.
Toen men het aantal vakken van
onderwijs ging inkrimpen, het prak
tisch teekenonderwiis tot het meest
belangrijke vak maakte, waar noodig
de leiding èn het onderwijs in andere
handen legde en het aantal leerjaren
uitbreidde, kwamen de burgeravond
scholen geleidelijk tot bloei.
Dat haar aantal niet ve«l grooter
is geworden en haar leerlingenaan
tal nog niet veel sterker is gegroeid,
dan mettertijd het geval is, vindt
zijn verklaring in het feit, dat naast
de burgeravondscholen de avond-
teekenscholen als zelfstandige onder
wijsinrichtingen zijn opgekomen, die
vrijwel hetzelfde onderwijs geven,
maar van haar oprichting af bij het
vakonderwijs zijn ingedeeld.
Burgeravondscholen en vakteeken-
scholen zijn dus, in het algemeen
gesproken, gelijkwaardige onderwijs
inrichtingen geworden, de taak, die
in de eene gemeente de burger
avondschool vervult, verricht in een
andere de avondteekenschool.
Zoo is het verklaarbaar, dat van
de drie grootste gemeenten slechts
Rotterdam 64a burgeravondschool
(in het voormalige Kralingen) in
stand houdt.
Alle burgeravondscholen hebben
thans een meer dan tweejarige cur
sus de scholen, die het best voldoen
aan de eischen, welke aan goed
avondonderwijs voor aanstaande
ambachtslieden gesteld mogen wor
den, hebben den cursus tot vijf jaren
uitgebreid.
De burgeravondscholen, hetzij dat
zij wettelijk haar karakter als zoodanig
behouden, hetzij dat zij tot een gelijk
waardige vakschool worden omge
vormd (in welk geval van de ver
plichting tot instandhouden der school
als burgeravondschool ontheffing
wordt verleend) moeten dus voorzien
in de behotfte aan avondonderwijs
voor aanstaande ambachtslieden.
De noodzakelijkheid van goed
avondonderwijs doet zich in het bij
zonder bij het vakonderwijs sterk
gevoeleD. Het algemeen ontwikkelend
onderwijs is bestemd voor hen, die
nog niet verplicht zijn zelf voor een
deel in hun onderhoud te voorzien.
Het kan dus voor het overgroote
deel op dagscholen worden gegeven
Bij het vakonderwijs staat echter
naast de groep van leerlingen, die
nog in staat zijn dagonderwijs te
volgen een talrijkere groep, die over
dag reeds in werkplaats of kantoor
heeft te arbeiden en voor wie dus
het avondonderwijs het eenig bereik
bare is.
Het spreekt vanzell', dat dit avond
onderwijs anders moet zijn Ingericht
dan het dagonderwijs.
Het moet langzamer voortschrijden,
want de leerlingen zijn niet zoo
frisch als op de dagschool en hebben
bovendien slechts zeer weinig tijd
beschikbaar om lessen te leeren of
thuis werk te maken.
Het moet echter ook wat indeeliDg
en behandeliDg der leerstof betreft,
anders zlju dan het dagonderwijs.
De leerlingen der avondscholen
kennen uit hun dagelljksch werk
een aantal zaken, die de school aan
de dagleerlingen bijbrengen moet.
Voor hen is de school in het alge
meen niet de plaats, waar z(j ook
het gebruik der gereedschappen moe
ten leeren.
Het ideaal van een goede vakop
leiding is derhalve, dat men heeft
dagscholen, die de leerlingen
onmiddellijk na het verlaten dei-
lagere school opnemen en die hen,
theoretisch en praktisch bekwaam
maken voor de uitoefening van bet
door hen gekozen vak;
b. avondscholen, die de leerlin
gen, welke de praktijk van het vak
over dag leeren, theoretisch even ver
brengen als de leerlingen der dag
scholen.
Het onderwijs aan beide soorten
van scholen behoort zoo te zijn, dat
het den leerlingen, die daar prijs op
stellen, een behoorlijke basis biedt
voor de voortzetting hunner studiön.
Waar dat mogelijk is moeten der
halve bij dit elementair vakonder
wijs weder dag- en avondscholen
of dag- en avondcurssen voor voort
gezet vakonderwijs aansluiten.
De opleiding, welke de leerlingen
der avondscholen in de werkplaat
sen ontvangen, is nog ongeregeld;
het aanhangig wetsontwerp tot re
geling van het vakonderwijs tracht
in deze leemte te voorzien.
Wordt het onderwijs volgens de
hier in grove lijnen geteekende be
ginselen ingericht, dan nadert men
voor het vakonderwijs zooveel mo
gelijk tot het goede democratische
ideaal, dat een ieder de gelegenheid
vindt om zich overeenkomstig zijn
aanleg en wenschen te ontwikkelen.
Het verschil tuaschen de leerlin
gen der avond- en die der dagscho
len zal dan in het algemeen dit
zijn, dat de leerlingen der dagscho
len hun doel sneller bereiken, maar
dat daar tegenover de leerlingen-der
avondscholen, wanneer zij, wat hun
theoretische vorming aangaat, het
eindpunt der dagscholen hebben be
reikt, over grootere handvaardigheid,
grootere praktische vakkennis, be
schikken dan de leerlingen der laat
ste scholen b(j het einde van het
onderwijs.
Niet gelijk, maar gelijkwaardig
moeten beide soorten van scholen
hun leerlingen afleveren.
Hoe staat het nu met onze Hel-
derache burgeravondschool?
Men is indertijd een eind weegs in
de goede richting gegaan: de school
heeft een vierjarigen cursus en het
onderwijs berust voor een deel bij de
leerkrachten van het vakonderwijs.
Daarnevens heeft men echter een
toestand laten voortbestaan, die uit
onderwijskundige en andere overwe
gingen zóó sterk te veroordeelen is,
dat men waarlijk niet begrijpt, hoe
dat mogelijk is geweest, zonder dat
al lang èn uit de kringen van de
betrokken ouders, èn van de zijde
der leerkrachten van het lager
onderwijs, een ernstig protest daar
tegen is vernomen.
Men heeft eenvoudig de belangen
der leerlingen, voor wie de burger
avondschool de aangewezen oplei
dingsinrichting behoorde te zijn,
opgeofferd aan de verkeerd be
grepen - belangen van de leerlingen
der ambachtsschool.
Men heeft n.1. de lessen aan de
burgeravondschool ook opengesteld
voor de leerlingen der dag-vakschool.
In groot aantal hebben dezen van
de lessen gebruik gemaakt, en zoo is
het onmogelijk geworden, dat de
school voor de leerliDgen, voor wie
zij bestemd was, werd, wat zij be
hoorde te zijn.
Het behoeft toch na het boven
staande geen betoog meer, dat, zoo
de lessen aldus werden ingericht, dat
de leerlingen der dagschool er profijt
van trokken, zij onmogelijk te zelfder
ty'd aan de behoeften der leerlingen,
die op enkel avondonderwijs waren
aangewezen, konden voldoen.
Het was het verkeerd begrepen
belang der leerlingen van de dag
school, waardoor men zich leiden liet.
schreven wij. Behoeft deze stelliDg
nog toelichting? Behoeft het inder
daad in dezen tijd nog bewijs, dat
het met het oog op het geestelijken
lichamelijk welzijn der leerliDgen
absoluut ontoelaatbaar is dat zij, die
volledigen schooltijd achter den
rug hebben, nog naar avondlessen
worden gedreven?
Mocht men durven beweren, dat
dit voor de uitkomsten van het
onderwijs op de dagschool noodig
was, dan sta daartegenover de stelling,
dat, indien men om op de dagsehool
5 gewenschte uitkomsten te krijgen
tot een dergelijk iunest middel zijn
toevlucht moet nemen, het onderwijs
op die dagschool niet deugt.
Rotterdam heeft, zooals wy boven
opmerkten, één burgeravondschool.
In de verofüeniag voor die school
sta3t sedert jaren, dat zij veor
leerlingen der Ambachtsschool niet
toegankelijk is.
Zoo is de toestand, gereglementeerd
of niet gereglementeerd, ook elders,
waar hij goed is; zoo beboortr hij
ook hier te worden.
Het besluit van den Raad, dat
aanleiding was tot dit artikel, beoogt
van de burgeravondschool te maken
een avondvakschool met vijf-jarigen
cursus.
Geschiedt dit, dan kan belang
hebbenden zullen er nu wel op toe
zien, dat het gebeurt ook de
avondschool de leerlingen zóó ver
brengen als volgens bovenstaande
beschouwingen noodig is. De ervaring
elders heeft uitgewezen, dat daarvoor
een vijfjarigen cursus noodig, maar
ook voldoende is.
Hetzelfde resultaat zou, het volgt
uit het bovenstaande, ook kunnen
worden verkregen, door den leerlljd
der burgeravondschool, zoo deze
overigens aan alle eischen voldeed,
met een jaar uit te breiden. Het is
echter, en ook deze overweging telt
mede, voor de gemeente financieel
voordeeliger, dat zij een school heeft,
welke als vakschool wordt gesub
sidieerd, en vrijstelling ontvangt van
de verplichting lot in stand houding
der burgeravondschool.
Indien men wil en doorzet, kan
de omzetting der burgeravondschool
in avondvakschool met vijf-jarigen
cursus met den aanvang van den
nieuwen cursus een feit zijn.
Het is echter verstandig ook met
onvoorziene tegenvallers rekening te
houden. Laat men dus rekenou op
mogelijkheid dat de school by
den aanvaDg van den Dieuwen cursus
nog burgeravondschool heeten zal
en laat mon met het oog daarop,
het is een zaak van slechts enkele
regels schrift," alsnog voorschrijven,
dat deze school voor leerlingen der
ambachtsschool niet toegankelijk is.
De ervaring heeft de noodzakelijkheid
van een uitdrukkelijk verbod bewezen.
Het aantal leerlingen der burger
avondschool zooals deze tot dusverre
was ingericht, kan, het volgt uit het
bovenstaande, onmogelijk een maat
staf zijn voor bet getal leerlingen,
dat de avoDdvakschool bezoeken zal.
Laat men hieraan denken bij de
beoordeeling der plannen voor de
nieuwe ambachtsschool.
Toen over desubsidieering van die
plannen moest worden beslist, heeft
men in den Raad met nadruk gezegd:
„denk erom, gij gemeente hebt ook
voor uw burgeravondschool meer
ruimte noodig". Het argument was
destijds in wezen orjuist, omdat de
burgeravondschool niet was, wat zij
behoorde te zijn.
In hoeverre het in de toekomst juist
zal zyn, kan door ons niet worden
beoordeeld. Mocht het blyken, dat,
om de avondvakschool tot bloei te
brengen, inderdaad meer schoolruimte
noodig Is dan waarover men thans
beschikt, bezwaarlijk zal een uitgave
zyn aan te wijzen, die meer gerecht
vaardigd is, dan de uitgave om hierin
te voorzien.
Men neme echter geen bewering
voor bewijs.
PLAATSELIJK R'EUÖS.
D De wet op het M.0. bepaalt, dat in
elke gemeente boven 10,000 zielen ten
minste óón burgerdag- èn avondschool
moet worden opgericht. Blijkt, dat door
een avondschool voldoende in de behoefte
wordt voorzien, dan kan de Kroon,
telkensvoor een bepaald aantal iaren
vrijstelling geven van de verplichting
tot oprichting eener burgerdagschool.
Alsdan moet, volgens bet wettelijk
voorschrift, de avondschool een twee
jarigen cursus hebben. Woont do bevol
king te ver uiteen of wordt in de behoefte
op andere wijze voorzien, dan kan de
gemeente van de verplichting tot oprich
ting eener burgerschool (dus dag- en
avondschool) worden vrijgesteld.
Ingezonden mededooling.
J. J. H.~KÖOPMAN,
DAMES-KLEEDERMAKER.
naar Maat, met Zijde geroerd,
Te 'sGravenhage slaagde voor
het machinisten-diploma A, de heer
C. van der Plas, alhier.
Hr. Ms. „Tromp".
Hr. Ms. „Tromp" zal in den namid
dag van 2 Juni onde-.- bevel van den
kapitein ter zee Sluijs van "Willems-
ooi d de reia naar Nederlaudsch-Iadiö
aanvaarden.
Rslsplaa van Hr. Ms.
Vertrek van Nieuwediep
Aankomst Gibraltar
Vertrek Gibraltar J
Aankomst Algiers
Vertrek Algiers.
Aankomst Port-Said
Vertrek Port-Said
Aankomst Perim
Vertrek Perim
Aankomst Colombo
Vertrek Colombo
Aank. Sabang tOost-Indiö)
„Holland" en da
„Noord-
Tromp".
2 Juni
namidd.
9 Juni
12 Juni
14 Juni
19 Juni
27 Juni
28 Juni
4 Juli
5 Juli
16 Juli
21 Juli
26 Juli
Brabant".
De proeftuin Drie H.A. grond is j Donderdagmiddag by den bloemist
een heele oppervlakte. En om op Amesfoort op de Kerkgracht bloemen
zulken zandgrond zoo'n keur van balende k:nderen, en die deze op-
planten en gewassen te telen als I namen dan t. z. t. kunnen inzenden
Ingezonden mededeeling.
Ingevolge machtiging van H. M.
de Koningin zyn óe pautserdek-
sehepen „Holland" ea „Noord-Bra
bant" uit de sterkte der zeemacht
afgevoerd.
De „Koelegfn Regentes".
Ij het departement van marine
ia van den commandant der zee
macht in Ned.-Indiö telegrafisch be
richt ontvaDgen, dat Hr. Ms. „Ko
ningin Regentes" 7 Juni van Priok
zal vertrekken en dat het schip 16
Juni te Colombo, 28 Juni te Aden,
7 Juli te Port-SaU, 17 Juli te Algiers
en ongeveer 29 Juli in Den Heider
wordt verwacht.
Koninklijk bezoek tg Julianadorp.
Julianadorp, ieder Helderscbe
kent het, weet, dat het een dorpje
is hier een uuitjo vaujaaD, en onder
deel van de gemeente Helder. Maar
is ieder inwoner van den Helder er
wel eens geweest? Met de hand op
bet hart, lezerhoevelen van u
durven te zeggen aan dit landeiyke
plekje van onze marine- en visschery-
stad ooit een bezoek te hebben ge
bracht? Misschien dat er onder do
Heldersehe jongelui wel eens zyn,
die per fiets een bezoek hebben ge
bracht aan ons landbouwdistrict;
maar dat is op de massa toch maar
een kleinigheid.
Toch is het plaatsje alleszins een
bezoek waard. O, de omstreken zijn
niet fraai noch boomrijk, het is alles
maar heel heel bescheiden en de
Nicuwediepers. de echte op en
aan zee geboren en-getogen Nieuwe-
dïepers, die er hun znveren opper
vlakte met de eeuwig-veranderende,
rusteloos deinende golven missen,
zij vinden er misschien maar matig
genoegen. Maar voor hen, wien het
landbouwbedrijf ter haite gaat, die
zich zat drinken kan aan Holland's
malsche weiden, aan de landelijke
bloemen, die den leeuwerik naoogt
tot hy in de blauwe verten verdwynt,
of het krekeltje met zyn scherp
geluid opsporen wil in het grae,
voor hem is er, óok in Julianadorp,
óok in Koegras, genoeg moois te
zien om er een tochije aan te wagen.
Julianadorp, om het zoo eens uit
te drukken, is de hoofdplaats van
den polder Koegras. Hoe het geleide
lijk ontstaan is, doordat zich lang
zamerhand een kom vormde van
woningen, hoe er een pleintje van
gemaakt is eerst een tuintje, een
pomp, een kerkje, een school «en
eindje verder, in 'tgrosn verscholen
wy zullen het niet vertellen. De
Nieuwediepers weten het, kunnen
het althans weteD, behooren het te
weten. Genoeg: Julianadorp is er en
gij het niet gelooft, ga dan maar
eens kyken in het vriendelijk kerkje
dat daar aan bet einde van het
plein staat. De gekleurde ruit boven
"len preekstoel vertelt het u wel.
Ter herinnering aan de geboorte
van H. K. H. Prinses Juliana der
Nederlanden en aan de stichting van
JulianadorpA°. Di. MCMIX". Aldus
lezen we daar. En het kerkje mag er,
tusschen twee haakjes, wezen. Mag
er veel beter wezen dan de meeste
kerken van den Helder.
Toen in 1916 H. Ms, de Koningin
den Anna Paulownapolder bezocht
en te Breezand in de verte het
Julianadorpsche torentje zag, was
haar vraag naai' den naam van het
plaatsje. En toen zij hoorde, dat
dit dorpje genoemd was naar haar
dochter, vond zy het zóó aardig, dat
zy besloot het eens te bezoeken. Toen
kon dat Diet meer. Voor deJuliana-
dorpers echter gold het gulden woord
van den groofcen Jan Pietersz. Coen,
wienB nagedachtenis H. M. te Hoorn
ging eeren: ende desespereert niet
En ziet! zy despereerden niet en
hun wachten werd beloond. "Want
eenmaal weder in de buurt, zou de
Koningin teveus Julianadorp be
zoeken.
Dies was Julianadorp gisteren in
vlaggetooi. 't Begon al bij den weg
langs 't kanaalvrooiyk wapperden
de vlaggen in den zoelen Meiwind,
en hoe verder men kwam, des te
voller werd de vlaggetooi. Tot daar,
rond het in groen en bloemen pi ij ken de
pleintje, huis aan huis schier de
vlag woei.
Geheel verscholen in 't groen, ligt
ginds de school en de woning van
den heer de Vries. Als zooveel juf
fertjes in 't groen stonden daar de
meisjes uit deu omtrek met een keur
van witte kleedjes aan, met oraDje
op de borst, met vlaggen in de hand,
en ze popelden van ongeduld. Want
zij zouden straks, als de Koningin
kwam, by den ingang van den proef
tuin staan en een barer, pas hersteld
patiöDtje, de kleine J. Zander, zou
H. M. bloemen overreiken. Zoo was
het bepaald en zoo geschiedde het.
Maar inmiddels moesten ze geduld
oefenen en op de auto's wachten.
hier gebeurd was, is op zichzelf al
een heele prestatie; Asperges, dat
gaatwel. Er waren pracht exemplaren,
bossen om van te watertanden voor
iemand die van die slier-dingen houdt.
Er waren dikke witte en dunue
witte, dikke blauwe en dunne blauwe,
en ze lagen, netjes opgebonden, op
het water te drijven. Maar ér waren
ook andere groentener waren aard
beien (wie watertandt daar?) sla
planten, bloemkool velden, wortelen,
zwarte bessen en boonen, er was
kropsla en komkommer, meloenen
en appelboomen. Er wa3, kortom,
van alles. Er waren kokkers van
rabarberstelen van meer dan een
meter lengte en ter dikte van een
pols. Zij lagen, netjes opgebonden,
in de schuur van den proeftuinleider,
den heer A. J. Spanjaard. Ea de heer
Postma, van den Helder, had gezorgd
voor een paar keurig opgemaakte
mandjes met fruit, die aan H. M
zouden worden getoond. De helft
van den tuin, l1/, H.A., is met velden
asperges bei-ouwd; op het andere
gedeelte vindt men thans van alles,
maar de droogte is voor het gewas
slecht; er wordt hard naar regen
verlangd.
Wel, toen om half vier~de kon.
auto's kwamen aangereden, was het
allereerst de proeftuin, die door H.M,
en haar gemaal werden bezichtigd.
Opgewacht door den burgemeester
van den Helder en verschillende
offlcieele personen, waaronder wy
opmerkten twee heeren Loopuyt,
een waarvan dijkgraaf is van den
polder Het Koegras, den commissaris
der koningin in Noord-Holland, jhr.
mr. RoölJ, den heer Scbeltema,
commies ter provinciale griffie, den
ingenieur van 's Rijks waterstaat en
nog verschillende anderen, onder
op den in September te houden wed
strijd. Ook deze zullen voor bekro
ning in aanmerking komen. Wie
weet hoeveel zich voor dien wed
strijd nog zullen aanmelden.
4e Periodieke Zeilwedstrijd.
Vrijdag had de vierde wedstrijd
plaatB. De wind was N.O., kracht 3,
de zee kalm. Om 8 uur gingen de
B3 door de startlijn, de vloed liep
tot 9.30, daarna de eb_ De baan was
N.W. Bolton, Doode Hond, roode
spitse ton ronden en dan door de
startlijn. In de klasse sloepen met
fantasietuig waren 6 deelnemers.
Ditmaal werd de sloap van de Atjeh"
geklopt door de sloep met „geel
koperen plaatje", bestuurd door luit.
ter zee Ramshorst, met 40 sec. tyds-
verschil.
Uitslag
Klasse fantasietuig
Luit. t. z. 2e kl. Heckman, 7 p.
n Dulfer, 4
v. d. Burgt, 4
Ramshorst, 4
Zimmerman, 4
Bootsman Koek, 4
Kemper, 1
Ardonne, 8
Luit. t, z. 2e kl. BruynTengbergen, 8
In de volgende klasse was opper-
sehipper Langerak weer No. 1, daarop
volgde opperschipper Cornelius.
Klasse Bi en Bit modelluig.
welke een dame en twee zeeofficieren, i
tot het gevolg van H. M behoorend,
ving H M. de wandeling door
den proeftuin aan, nadat het kleine
meisje Zander aan de koningin de
bouquet had aangeboden.
Na de bezichtiging van den proef
tuin, begaf H. M. zich naar de woning
van den heer J. Duit, aan vele
Nieuwediepers wel bekend .wegens
de tallooze reddingen uit zee. H. M.
onderhield zich met de bewoners,
zei eenige vrièndelyke woorden tegen
de twee kleine kinderen uit het gezin
en ging vandaar naar de keik.
Onderweg passeerde zij een jeugdig
tuberculoseiydertjs, hot jongetje Wil-
son, tot wien H. M. eveneens eenige
woorden sprak. Bij de kerk werd de
vorstin opgewacht door den heer
A. J. Swaerts, met wien Zij zich
onderhield. De organist Bpeelde on-
dertusscben het Wilhelmus op het
uiteriyk wel eenvoudige, maar niet
temin zeer welluidende orgel. Hier
werd door mejuffrouw Swaerts een
bouquet aangeboden.
Een bezoek aan de kaasfabriek,
dat aanvankelyk op het programma
stond, moest vervallen wegens het
gebrek aan tijd. Immers, de drie
auto's, waarmede het gezelschap was
gearriveerd, moesten by de Blauwe
Keet de pont over en daarmede was
nog al wat tijd gemoeid. Van het
bezoek aan de kerk reed de auto
dus dadelijk door. Jammer voorden
heer Noorden en echtgenoote, die
hun fabriek bereids voor het Konin
klijk bezoek gereed hadden gemaakt.
Niet minder dan twaalf diploma's
lagen daar ter bezichtiging, van
prijzen behaald op de Nationale en
Internationale Landbouw tentoonstel
ling te den Haag, n.1. 7 eerste, 4
tweede en 1 derde prijs, alsmede,
van de afdeelingen Hoorn, Medem-
blik en Leiden der Holl. Maatschappij
van Landbouw diploma's en een
zilveren eeremedaille Koningin.
Dat alles lag daar uitgestaldeen
aantal aanlokkelijke kazen de fa
briek maakt er 250 per dag - lagen
netjes gerangschikt, envoort
tufte de auto zonder dat H. M. hier
Opperschipper Langerak,
Cornelius,
Sergeant seiner Peeman,
Korpl.-konst. de Wolf,
Matroos le kl. Klop,
Duburk,
Bootsman Tongerlo,
Klasse Bs, modeltuig.
Opperschipper Kraai,
Schipper Breedveld,
Marinier le kl. Alpenaar,
Korpl.-konst. Mijnhardt,
Bootsman Willemse,
Kwart.meester v. d. Reest,
Bootsman
12 p.
9
3
2
O
O
0
16 p.
6
6
3
1
O
-
Erastlfl ongeluk.
Drie dood en.
Gisteravond te ongeveer kwart
over zeven had ten huize van den
sergeant torpedomaker Ras, in de
Emmastraat, een geweldige ontplof
fing plaats. De eerste geruchten
spraken van een gasontploffing, maar
al te spoedig bleek, dat de oorzaak
gezocht moest worden in het verre
gaand onvoorzichtig omgaan met het
pistool vaneenmyn. Het is een raad.
sel hoe men tot zulk een onvoorzich
tige d&ad kon komen te meer daar
mon'-het pistool al eenige dagen in
bezit had en collega's herhaaldelyk
gewaarschuwd hadden doch een
feit is het, dat men in de huiskamer
getracht heelt dit pistool, bestaande
uit een koperen buis gevuld met slag
kwik, uit elkaar te halen. Blikbaar
heeft men het daarbij laten vallen,
met het gevolg dat een ontploffing
plaats had, zóó hevig, dat de geheele
benedenverdieping van het huis uit
elkaar werd geslagen.
In de huiskamer bevonden zich op
dat oogenblik drie personen, te weten
de Sergt. torpedomaker Ras, en twee
kennissen, zoons van den bootsman
der Marine van Reekei. De oudste,
een jongeman van goed twintig jaar
werd zwaar gewond, zyn dfjbeen
werd versplinterd. Toen men hem
vond kon hy nog eenige woorden
spreken, waaruit viel op te maken,
u" het pistool had laten vallen.
dat 1
Hy werd onmiddelijk naar het zieken
huis overgebracht, waar hy desavonds
nog overleed.
De sergt.-torpedomaker Ras werd
gedood evenals de jongste der beide
van Roekels. Van den laatste was
slechts weinig overgebleven, jln
den vloer van de achterkamer was
een groot gat geslagen, waar van
alles in een grooten warboop dooreen
lag. Sergeant Ras werd in een hoek
stilhield, 't Was sneuZelfs de ge-
reedgehoudeu bouquet kon geen dienstgeslingerd achter een schilderij
doen, al vond zij tenslotte toch eene vonden,
bestemming. Wonder boven wonder is de echt-
Daarmede was, voor Julianadorp,genoote van Ras en haar jongste
het Koninkiyke bezoek afgeloopen, kind gespaard gebleven. De vrouw
maar voor de dorpelingen geenszins bevond zich in de keuken-om voor
het feest. Want reeds was bij By voet de bezoekers, zy was jarig een
de piano naar de balzaal getranspor- i kop chocolade klaar te maken. Het
teerd en de viool uit de kist gehaaldj '3 wonderbaarlijk dat zij slechts met
reeds two-stepten de Julianadorpsche 0011 lichte verwonding vry kwam.
schoonen dat het een aard had, en
ze deden het, volgens kenners, wkt
goed ook, al waren de mannen dan
niet zoo danslustig, dat ze elk hun
meisje namen. De mannen zaten by
hun biertje en speelden een partytje
en lieten de meisjes maar dansen.
Hoe bet zy, - er beerschte vreugde
en joiyt, al keerde op het pleintje
zelf de landelijke rust geleidelijk
weder. En op alle wegen, ver in den
omtrek, zag men de lichte kleedjes
van de bezoeksters, die huiswaarts boodschap.
De muur tusschen de kamer en de
keuken toch is geheel weggeslagen.
Haar jongste kind sliep in de voor
kamer in een ledikant. Ook hier
werd alles door elkaar gegooid en
vernield, doch het kind bekwam
geen letsel
Door den direct toegesnelden majoor
monteur A. Zwart, werden de vrouw
en het kind eerst in veiligheid ge
bracht. Het tweede kind van de
familie Ras was juist uit voor een
keerden, hoorde men het zingen der
kinderen, die de vlaggetjes zwaaiden.
En weldra was het weer de rustige
rust der landbouwers, die domineerde
in den omtrekhet vette geel der-
duizenden boterbloemen, dat het
landschap stoffeerde. En met den
watertoren van den Helder recht
vóór f»ns gingen we weder huiswaarts.
Julianadorp is een best land, met
vette kazen en reuzen rabarber, ont
houd het, vriend lezer.
Bloemaewedstrljd A 6. 0.
Eet vorig berichtje hieromtrent
was nogal in pessimistischen toon
geschreven, want de kinderen kwa
men nog niet hard om kaarten voor
deelname te halen. Gelukkig bunnen
wij thans met meer optimisme
voortgaan, want volgens de „laatste
berichten" gaat het best en balen
we de 300 wel met de kaarten.
"Wij verwyzen ten deze naar de
in dit nummer voorkomende adver
tentie, waarby amateur-photografen
worden uitgenoodigd opnamen te
maken van de a.s. Woensdag- en
STEEDS HET NIEUWSTE
IN ALLE PRIJZEN
HELDER
Van het tegenover liggende per
ceel, bewoond door mej. Zomer, wer
den door den luchtdruk de ruiten
aan de voorzyde stukgeslagen. Etn
dor huisgenooten die voor het raam
een boek zat te lezen werd door
den luchtdruk tot achter in het ver
trek geslagen zonder evenwel letsel
te bekomen. O/eral tusschen zijn
kleeren waren glasscherven door
gedrongen.
Wat het waB, aldus onze zegsman,
ik wist het niet. Ik was totaal versuft.
De kamer werd met een zwarte
rookmassa gevuld, en ik vluchtte
naar den tuin. Nadat ik niets meer
hoorde ging ik naar voren en zag
wat er geschied was. In de voorkamer
lagen een stuk van een kozyn, van
een ïyst en eenige flarden gordyn.
Natuuriyk bevond zich spoedig een
groote menigte op de plaats des
onbeils. De politie zorgde evenwel
voor een behoorlylte afzetting. Ver
schillende doctoren enautoriteiten
bevonden zich eveneens spoedig ter
plaatse om de noodige maatregelen
te treffen.
Christelijke Zaegveramlglsg
„Zlagt doe Haare".
Bovenstaande zangvereenlging, di
recteur de heer P. Brizee, gaf Woens
dagavond in het gebouw voor Evan
gelisatie, Palmstraat, eene uitvoering.
Daarby werd medewerking verleend
door het dubbel gemengd kwartet
„D(oor) Z(ang) V(ereenigd", benevens
mejuffrouw N. Janzen en den heer
C. Riemera (plano).
Na de epening, die op de gebrul-
keiyke manier plaats had met gebed
en gezang, xong het koor op wellui
dende wyze Mozart's lieflijke „Avond
rust". Het volgend nummer, compo
sitie van Kees Andriesaen en getiteld
„Sneeuwklokjes", trof door zijn gees
tige pianobegeleiding en werd even
eens uitstekend door hat koor ver
tolkt. Het dubbel kwartet, dat nu
een tweetal nummers zong, was in
Keoreweer's „Als d' avond daalt" niet
zeer zuiver, waardoor het mooie van
den zang verloren ging. In „Het graf
onder den Meidoorn" zongen de da
mes Coops an Breet (resp. sopraan
en alt) op verdienstelyke wijze eenige
8oli, alsook een paar duo'sde zang
was hier over 't algemeen zuiver en
welluidend. „Psalm 121" van A.
Pomper, gezongen doormejuffr. v. d.
Hagen, werd begeleid door piano en
collo (de heer Brizee), hetgeen de
schoonheid ervan verhoogde. Rus-
ting's lieve compositie Vogelwya"
werd uitstekend vertolkt.
Wij hebben niet alle nummers ge
hoord, kunnen echter constateeren,
dat er vlytig gestudeerd is en met
luBt en liefde gewerkt wordt, zoodat
over 't algemeen genomen, de uit
voering op hoog peil stond.
Woensdagmiddag ontstond door
onbekende oorzaak brand in het pak
huis, gelegen imde Californiestraat,
behoorende by de woning van den
heer Van der Aarde, Breewaterstraat.
Het pakhuis was in gebruik bij den
heer M. S. Bremer, melkhandel,
Keizerstraat, en eigendom van den
heer J. Spruit. De brandweer slaagde
er, aanvankelijk met een slang op
de waterleiding, later met meer
materiaal, de belendende perceelen
te sparen.
De bewoners van de naastgelegen
woning, der-familie Slort, waren al
hun boeltje aan 't uitdragen; doch
de schade aan hun woning toege
bracht, beperkte zich tot wat water
schade ook een schuurtje van den
heer Van der Aarde, grenzend aan
het pakhuis, bleef gespaard.
Assurantie dekt de schade.
8EMEN8D NIEUWS.
Zooals reeds gezegd, werd de be
nedenverdieping totaal vernield. De
kozijnen aan de achterzyden waren
weggeslagen. Letterlijk niets was
heel gebleven. Meubelen waren niet
meer te bekennen, hier en daar lag
een stuk. Enkele voorwerpen van
waarde werden door de politie bijeen
gezocht en in veiligheid gebracht.
De muur tusschen de achterkamers
van Ras en de buren van DiereDdonck
werd eveneens weggeslagen.
Deze buren zyn eveneens met den
schrik vry gekomen.
Ook van de bovenverdieping wer
den' alle ruiten vernield. Op het dak
was aan de achterzyde geen pan
meer te bekenuen, alle waren zij
door den geweldigen druk wegge
slingerd. Een wouuer mag het heeten
dat de bovenverdieping niet is in
gestort, waardoor zeker meerdere
slachtoffers waren gevallen.
Aanvankelyk meende men dat ook
nog een korporaal-torpedomaker on
der het puin bedolven lag. Deze had
echter een uur te voren het huis
verlaten.
3000 gulden ontroofd
Donderdagavond heeft iemand, die
van Amsterdam naar Haarlem per
trein reisde, van een medereiziger
een cigaret aangenomen en deze aan
gestoken. Biykbaar bevatte de sigaret
een verdoovend middel, althans de
rooker raakte bedwelmd. Toen hij
vlak bij Haarlem uit zyn verdooving
ontwaakte, was de schenker ver
dwenen en hy' kwam tot de ont
dekking, dat hem f 8000 ontroofd
UB.
DoodelQk ongeval.
Donderdag heeft in de Haarlem
mermeer een ongeluk met doodelij-
ken afloop plaats gehad.
Een tot nog toe onbekend fietsrij
der is op den Sloterweg (hoek Spaarn-
wouderweg) aangereden door een
motorfiets waarop twee heeren.
De onbekeode wielrijder werd byna
op slag gedood ten gevolge van een
schedelbreuk.
De namen dor motorrijders rijn
bekend.