HELDERSCHECOURANT Eerste Blad. COSTUMES f 75.00. Herman Nypels Ne. 5086 ZATERBAtt 31 MEI IBI9 47a JAARGANG Redacteur-Ullgevar i C. PB BOER Jr., Helder. Oplaag 7000 ex. - AOonn«»m»i>t»prl|» i in da Btad 1 1.15, per po»l t 1.40, Bult* „land i 2 40. - Lo»»o O». 3 ot. A<tw«rtentlén par regel I71/, ot. Op- en ondergang van Zon en Maan en tijd van hoogwater (Texel). Zondag Maandag Dinsdag "Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag (Zomertijd.) Maan Zon Hoogwater Juni. op: onder opT" onuer v.m. n.m. 1 m. 7.64 a. 11.42 4.45 9.10 11.- 1135 2 9.11 m. 0.11 4.44 9.11 11.45 0.25 3 10.27 0.35 4 43 9.12 0.30 1,- 4 11.40 0.56 4.48 9.12 1.10 1.10 5 a. 0 51 1.- 4.43 9.12 1.55 2. 6 1.68 1.15 4.42 9.18 2.60 2 50 7 B 8.5 185 4.42 9.13 3 45 3.50 De hervorming der Burgeravondschool. In de jongste raadsvergadering is besloten tot reorganisatie van de Ba rgeravon dschool. Het voorstel van Burgemeester en Wethouders (Zie Held. Courant van 29 April J.l.) vermeldde niet, waarom deze hervorming uit onder wijskundig oogpunt gewenscht is. Burgemeester en Wethouders deelden slechts' mede, dat het hervormings voorstel een onderdeel vormt van de voorstellen der naar het schijnt zeer langzaam werkende commissie voor de reorganisatie van het avond onderwijs, en dat een spoedig besluit gewenscht was, ten einde tijdig rijkssubsidie te kunnen aanvragen. De Raad heeft het voorstel zonder beraadslaging of mondelinge stem ming aangenomen, zoodat ook de openbare behandeling op zijn juiste beteekenis geen nader licht heeft geworpen. Wij zullen daarom trachten die beteekenis, welke omgekeerd even redig is aan de aandacht, welke de Gemeenteraad aan het voorstel van Burgemeester en Wethouders heeft geschonken, toe te lichten. Vooraf echter enkele opmerkingen over de geschiedenis der burger avondscholen in het algemeen. De wettot regeling van het Middel baar Onderwijs van 1868 (Minister Thorbecke) schrijft de oprichting voor van Burgerdag- en Burgeravond scholen. Terwijl, naar de voorstelling van den Minister, de Hoogere Burger scholen bestemd zouden zijn voor hen, die, zonder voor het geDieten van hooger onderwijs te moeten worden voorbereid, toch nog drie of vyf jaren algemeen ontwikkelend onderwijs zouden kunnen volgen, zouden de Burgerscholen praktische scholen zijn voor aanstaande am bachtslieden en landbouwers. Deze scholen hebben van het be gin af nooit aan haar oorspronkelijke bestemming beantwoord. Het landbouwonderwijs heeft zich zelfstandig in een geheel andere richting ontwikkeld, dan de Minister zich destijds kon indenken. Ook het handelsonderwijs, aan welks be hoeften de burgerscholen, zij het dan ook in afwijking van haar oor spronkelijke bestemming, zich mis schien hadden kunnen aanpassen, is buiten het wettelijk schema om tot bloei en ontwikkeling gekomen. ▼oor het dagonderwijs aan am bachtslieden zyn betrekkelijk laat en onder krachtigen tegenstand - op de Staatsbegrooting voor 1892 werden voor de eerste maal gelden ter onder steuning van hetambachtsonderwya uitgetrokken de ambachtsscholen tot stand gekomen. De burgerdayscholen hebben daar door al ras geen reden van bestaan meer gehad. De scholen, die waren opgericht, leidden een kwijnend be staan en verdwenen de een na den ander. In 1904 is de laatste van deze scholen, die te Leeuwarden, opge heven. Met de burgeravondscholen ging het aanvankelijk weinig beter. Zij kwamen niet eens in alle gemeenten, die tot haar opriehting verplicht1) waren, tot stand, en de scholen, die nog werden opgericht, kwamen nergens tot bloei. "Verschillende scholen telden slechts een dertigtal leerlingen. Op 81 Dec. 1894 -waren er de dagschool te Leeuwarden inbegrepsn in totaal S6 burgerscholen met 4955 leerlingen. Omstreeks dien tijd echter is een geleidelijke verbetering begonnen. Welke waren de oorzaken hiervan Men kwam meer en meer tot het inzicht, dat men de scholen niet praktisch genoeg had gemaakt. Het aantal vakken van onderwijs waste groot, het onderwijs zelf berustte veor sen groot deel bij de leeraren der hoogere burgerscholen, die door den aard van hun werkkring met de behoeften van deaanstaandeambachts- lieden niet het best vertrouwd waren. Toen men het aantal vakken van onderwijs ging inkrimpen, het prak tisch teekenonderwiis tot het meest belangrijke vak maakte, waar noodig de leiding èn het onderwijs in andere handen legde en het aantal leerjaren uitbreidde, kwamen de burgeravond scholen geleidelijk tot bloei. Dat haar aantal niet ve«l grooter is geworden en haar leerlingenaan tal nog niet veel sterker is gegroeid, dan mettertijd het geval is, vindt zijn verklaring in het feit, dat naast de burgeravondscholen de avond- teekenscholen als zelfstandige onder wijsinrichtingen zijn opgekomen, die vrijwel hetzelfde onderwijs geven, maar van haar oprichting af bij het vakonderwijs zijn ingedeeld. Burgeravondscholen en vakteeken- scholen zijn dus, in het algemeen gesproken, gelijkwaardige onderwijs inrichtingen geworden, de taak, die in de eene gemeente de burger avondschool vervult, verricht in een andere de avondteekenschool. Zoo is het verklaarbaar, dat van de drie grootste gemeenten slechts Rotterdam 64a burgeravondschool (in het voormalige Kralingen) in stand houdt. Alle burgeravondscholen hebben thans een meer dan tweejarige cur sus de scholen, die het best voldoen aan de eischen, welke aan goed avondonderwijs voor aanstaande ambachtslieden gesteld mogen wor den, hebben den cursus tot vijf jaren uitgebreid. De burgeravondscholen, hetzij dat zij wettelijk haar karakter als zoodanig behouden, hetzij dat zij tot een gelijk waardige vakschool worden omge vormd (in welk geval van de ver plichting tot instandhouden der school als burgeravondschool ontheffing wordt verleend) moeten dus voorzien in de behotfte aan avondonderwijs voor aanstaande ambachtslieden. De noodzakelijkheid van goed avondonderwijs doet zich in het bij zonder bij het vakonderwijs sterk gevoeleD. Het algemeen ontwikkelend onderwijs is bestemd voor hen, die nog niet verplicht zijn zelf voor een deel in hun onderhoud te voorzien. Het kan dus voor het overgroote deel op dagscholen worden gegeven Bij het vakonderwijs staat echter naast de groep van leerlingen, die nog in staat zijn dagonderwijs te volgen een talrijkere groep, die over dag reeds in werkplaats of kantoor heeft te arbeiden en voor wie dus het avondonderwijs het eenig bereik bare is. Het spreekt vanzell', dat dit avond onderwijs anders moet zijn Ingericht dan het dagonderwijs. Het moet langzamer voortschrijden, want de leerlingen zijn niet zoo frisch als op de dagschool en hebben bovendien slechts zeer weinig tijd beschikbaar om lessen te leeren of thuis werk te maken. Het moet echter ook wat indeeliDg en behandeliDg der leerstof betreft, anders zlju dan het dagonderwijs. De leerlingen der avondscholen kennen uit hun dagelljksch werk een aantal zaken, die de school aan de dagleerlingen bijbrengen moet. Voor hen is de school in het alge meen niet de plaats, waar z(j ook het gebruik der gereedschappen moe ten leeren. Het ideaal van een goede vakop leiding is derhalve, dat men heeft dagscholen, die de leerlingen onmiddellijk na het verlaten dei- lagere school opnemen en die hen, theoretisch en praktisch bekwaam maken voor de uitoefening van bet door hen gekozen vak; b. avondscholen, die de leerlin gen, welke de praktijk van het vak over dag leeren, theoretisch even ver brengen als de leerlingen der dag scholen. Het onderwijs aan beide soorten van scholen behoort zoo te zijn, dat het den leerlingen, die daar prijs op stellen, een behoorlijke basis biedt voor de voortzetting hunner studiön. Waar dat mogelijk is moeten der halve bij dit elementair vakonder wijs weder dag- en avondscholen of dag- en avondcurssen voor voort gezet vakonderwijs aansluiten. De opleiding, welke de leerlingen der avondscholen in de werkplaat sen ontvangen, is nog ongeregeld; het aanhangig wetsontwerp tot re geling van het vakonderwijs tracht in deze leemte te voorzien. Wordt het onderwijs volgens de hier in grove lijnen geteekende be ginselen ingericht, dan nadert men voor het vakonderwijs zooveel mo gelijk tot het goede democratische ideaal, dat een ieder de gelegenheid vindt om zich overeenkomstig zijn aanleg en wenschen te ontwikkelen. Het verschil tuaschen de leerlin gen der avond- en die der dagscho len zal dan in het algemeen dit zijn, dat de leerlingen der dagscho len hun doel sneller bereiken, maar dat daar tegenover de leerlingen-der avondscholen, wanneer zij, wat hun theoretische vorming aangaat, het eindpunt der dagscholen hebben be reikt, over grootere handvaardigheid, grootere praktische vakkennis, be schikken dan de leerlingen der laat ste scholen b(j het einde van het onderwijs. Niet gelijk, maar gelijkwaardig moeten beide soorten van scholen hun leerlingen afleveren. Hoe staat het nu met onze Hel- derache burgeravondschool? Men is indertijd een eind weegs in de goede richting gegaan: de school heeft een vierjarigen cursus en het onderwijs berust voor een deel bij de leerkrachten van het vakonderwijs. Daarnevens heeft men echter een toestand laten voortbestaan, die uit onderwijskundige en andere overwe gingen zóó sterk te veroordeelen is, dat men waarlijk niet begrijpt, hoe dat mogelijk is geweest, zonder dat al lang èn uit de kringen van de betrokken ouders, èn van de zijde der leerkrachten van het lager onderwijs, een ernstig protest daar tegen is vernomen. Men heeft eenvoudig de belangen der leerlingen, voor wie de burger avondschool de aangewezen oplei dingsinrichting behoorde te zijn, opgeofferd aan de verkeerd be grepen - belangen van de leerlingen der ambachtsschool. Men heeft n.1. de lessen aan de burgeravondschool ook opengesteld voor de leerlingen der dag-vakschool. In groot aantal hebben dezen van de lessen gebruik gemaakt, en zoo is het onmogelijk geworden, dat de school voor de leerliDgen, voor wie zij bestemd was, werd, wat zij be hoorde te zijn. Het behoeft toch na het boven staande geen betoog meer, dat, zoo de lessen aldus werden ingericht, dat de leerlingen der dagschool er profijt van trokken, zij onmogelijk te zelfder ty'd aan de behoeften der leerlingen, die op enkel avondonderwijs waren aangewezen, konden voldoen. Het was het verkeerd begrepen belang der leerlingen van de dag school, waardoor men zich leiden liet. schreven wij. Behoeft deze stelliDg nog toelichting? Behoeft het inder daad in dezen tijd nog bewijs, dat het met het oog op het geestelijken lichamelijk welzijn der leerliDgen absoluut ontoelaatbaar is dat zij, die volledigen schooltijd achter den rug hebben, nog naar avondlessen worden gedreven? Mocht men durven beweren, dat dit voor de uitkomsten van het onderwijs op de dagschool noodig was, dan sta daartegenover de stelling, dat, indien men om op de dagsehool 5 gewenschte uitkomsten te krijgen tot een dergelijk iunest middel zijn toevlucht moet nemen, het onderwijs op die dagschool niet deugt. Rotterdam heeft, zooals wy boven opmerkten, één burgeravondschool. In de verofüeniag voor die school sta3t sedert jaren, dat zij veor leerlingen der Ambachtsschool niet toegankelijk is. Zoo is de toestand, gereglementeerd of niet gereglementeerd, ook elders, waar hij goed is; zoo beboortr hij ook hier te worden. Het besluit van den Raad, dat aanleiding was tot dit artikel, beoogt van de burgeravondschool te maken een avondvakschool met vijf-jarigen cursus. Geschiedt dit, dan kan belang hebbenden zullen er nu wel op toe zien, dat het gebeurt ook de avondschool de leerlingen zóó ver brengen als volgens bovenstaande beschouwingen noodig is. De ervaring elders heeft uitgewezen, dat daarvoor een vijfjarigen cursus noodig, maar ook voldoende is. Hetzelfde resultaat zou, het volgt uit het bovenstaande, ook kunnen worden verkregen, door den leerlljd der burgeravondschool, zoo deze overigens aan alle eischen voldeed, met een jaar uit te breiden. Het is echter, en ook deze overweging telt mede, voor de gemeente financieel voordeeliger, dat zij een school heeft, welke als vakschool wordt gesub sidieerd, en vrijstelling ontvangt van de verplichting lot in stand houding der burgeravondschool. Indien men wil en doorzet, kan de omzetting der burgeravondschool in avondvakschool met vijf-jarigen cursus met den aanvang van den nieuwen cursus een feit zijn. Het is echter verstandig ook met onvoorziene tegenvallers rekening te houden. Laat men dus rekenou op mogelijkheid dat de school by den aanvaDg van den Dieuwen cursus nog burgeravondschool heeten zal en laat mon met het oog daarop, het is een zaak van slechts enkele regels schrift," alsnog voorschrijven, dat deze school voor leerlingen der ambachtsschool niet toegankelijk is. De ervaring heeft de noodzakelijkheid van een uitdrukkelijk verbod bewezen. Het aantal leerlingen der burger avondschool zooals deze tot dusverre was ingericht, kan, het volgt uit het bovenstaande, onmogelijk een maat staf zijn voor bet getal leerlingen, dat de avoDdvakschool bezoeken zal. Laat men hieraan denken bij de beoordeeling der plannen voor de nieuwe ambachtsschool. Toen over desubsidieering van die plannen moest worden beslist, heeft men in den Raad met nadruk gezegd: „denk erom, gij gemeente hebt ook voor uw burgeravondschool meer ruimte noodig". Het argument was destijds in wezen orjuist, omdat de burgeravondschool niet was, wat zij behoorde te zijn. In hoeverre het in de toekomst juist zal zyn, kan door ons niet worden beoordeeld. Mocht het blyken, dat, om de avondvakschool tot bloei te brengen, inderdaad meer schoolruimte noodig Is dan waarover men thans beschikt, bezwaarlijk zal een uitgave zyn aan te wijzen, die meer gerecht vaardigd is, dan de uitgave om hierin te voorzien. Men neme echter geen bewering voor bewijs. PLAATSELIJK R'EUÖS. D De wet op het M.0. bepaalt, dat in elke gemeente boven 10,000 zielen ten minste óón burgerdag- èn avondschool moet worden opgericht. Blijkt, dat door een avondschool voldoende in de behoefte wordt voorzien, dan kan de Kroon, telkensvoor een bepaald aantal iaren vrijstelling geven van de verplichting tot oprichting eener burgerdagschool. Alsdan moet, volgens bet wettelijk voorschrift, de avondschool een twee jarigen cursus hebben. Woont do bevol king te ver uiteen of wordt in de behoefte op andere wijze voorzien, dan kan de gemeente van de verplichting tot oprich ting eener burgerschool (dus dag- en avondschool) worden vrijgesteld. Ingezonden mededooling. J. J. H.~KÖOPMAN, DAMES-KLEEDERMAKER. naar Maat, met Zijde geroerd, Te 'sGravenhage slaagde voor het machinisten-diploma A, de heer C. van der Plas, alhier. Hr. Ms. „Tromp". Hr. Ms. „Tromp" zal in den namid dag van 2 Juni onde-.- bevel van den kapitein ter zee Sluijs van "Willems- ooi d de reia naar Nederlaudsch-Iadiö aanvaarden. Rslsplaa van Hr. Ms. Vertrek van Nieuwediep Aankomst Gibraltar Vertrek Gibraltar J Aankomst Algiers Vertrek Algiers. Aankomst Port-Said Vertrek Port-Said Aankomst Perim Vertrek Perim Aankomst Colombo Vertrek Colombo Aank. Sabang tOost-Indiö) „Holland" en da „Noord- Tromp". 2 Juni namidd. 9 Juni 12 Juni 14 Juni 19 Juni 27 Juni 28 Juni 4 Juli 5 Juli 16 Juli 21 Juli 26 Juli Brabant". De proeftuin Drie H.A. grond is j Donderdagmiddag by den bloemist een heele oppervlakte. En om op Amesfoort op de Kerkgracht bloemen zulken zandgrond zoo'n keur van balende k:nderen, en die deze op- planten en gewassen te telen als I namen dan t. z. t. kunnen inzenden Ingezonden mededeeling. Ingevolge machtiging van H. M. de Koningin zyn óe pautserdek- sehepen „Holland" ea „Noord-Bra bant" uit de sterkte der zeemacht afgevoerd. De „Koelegfn Regentes". Ij het departement van marine ia van den commandant der zee macht in Ned.-Indiö telegrafisch be richt ontvaDgen, dat Hr. Ms. „Ko ningin Regentes" 7 Juni van Priok zal vertrekken en dat het schip 16 Juni te Colombo, 28 Juni te Aden, 7 Juli te Port-SaU, 17 Juli te Algiers en ongeveer 29 Juli in Den Heider wordt verwacht. Koninklijk bezoek tg Julianadorp. Julianadorp, ieder Helderscbe kent het, weet, dat het een dorpje is hier een uuitjo vaujaaD, en onder deel van de gemeente Helder. Maar is ieder inwoner van den Helder er wel eens geweest? Met de hand op bet hart, lezerhoevelen van u durven te zeggen aan dit landeiyke plekje van onze marine- en visschery- stad ooit een bezoek te hebben ge bracht? Misschien dat er onder do Heldersehe jongelui wel eens zyn, die per fiets een bezoek hebben ge bracht aan ons landbouwdistrict; maar dat is op de massa toch maar een kleinigheid. Toch is het plaatsje alleszins een bezoek waard. O, de omstreken zijn niet fraai noch boomrijk, het is alles maar heel heel bescheiden en de Nicuwediepers. de echte op en aan zee geboren en-getogen Nieuwe- dïepers, die er hun znveren opper vlakte met de eeuwig-veranderende, rusteloos deinende golven missen, zij vinden er misschien maar matig genoegen. Maar voor hen, wien het landbouwbedrijf ter haite gaat, die zich zat drinken kan aan Holland's malsche weiden, aan de landelijke bloemen, die den leeuwerik naoogt tot hy in de blauwe verten verdwynt, of het krekeltje met zyn scherp geluid opsporen wil in het grae, voor hem is er, óok in Julianadorp, óok in Koegras, genoeg moois te zien om er een tochije aan te wagen. Julianadorp, om het zoo eens uit te drukken, is de hoofdplaats van den polder Koegras. Hoe het geleide lijk ontstaan is, doordat zich lang zamerhand een kom vormde van woningen, hoe er een pleintje van gemaakt is eerst een tuintje, een pomp, een kerkje, een school «en eindje verder, in 'tgrosn verscholen wy zullen het niet vertellen. De Nieuwediepers weten het, kunnen het althans weteD, behooren het te weten. Genoeg: Julianadorp is er en gij het niet gelooft, ga dan maar eens kyken in het vriendelijk kerkje dat daar aan bet einde van het plein staat. De gekleurde ruit boven "len preekstoel vertelt het u wel. Ter herinnering aan de geboorte van H. K. H. Prinses Juliana der Nederlanden en aan de stichting van JulianadorpA°. Di. MCMIX". Aldus lezen we daar. En het kerkje mag er, tusschen twee haakjes, wezen. Mag er veel beter wezen dan de meeste kerken van den Helder. Toen in 1916 H. Ms, de Koningin den Anna Paulownapolder bezocht en te Breezand in de verte het Julianadorpsche torentje zag, was haar vraag naai' den naam van het plaatsje. En toen zij hoorde, dat dit dorpje genoemd was naar haar dochter, vond zy het zóó aardig, dat zy besloot het eens te bezoeken. Toen kon dat Diet meer. Voor deJuliana- dorpers echter gold het gulden woord van den groofcen Jan Pietersz. Coen, wienB nagedachtenis H. M. te Hoorn ging eeren: ende desespereert niet En ziet! zy despereerden niet en hun wachten werd beloond. "Want eenmaal weder in de buurt, zou de Koningin teveus Julianadorp be zoeken. Dies was Julianadorp gisteren in vlaggetooi. 't Begon al bij den weg langs 't kanaalvrooiyk wapperden de vlaggen in den zoelen Meiwind, en hoe verder men kwam, des te voller werd de vlaggetooi. Tot daar, rond het in groen en bloemen pi ij ken de pleintje, huis aan huis schier de vlag woei. Geheel verscholen in 't groen, ligt ginds de school en de woning van den heer de Vries. Als zooveel juf fertjes in 't groen stonden daar de meisjes uit deu omtrek met een keur van witte kleedjes aan, met oraDje op de borst, met vlaggen in de hand, en ze popelden van ongeduld. Want zij zouden straks, als de Koningin kwam, by den ingang van den proef tuin staan en een barer, pas hersteld patiöDtje, de kleine J. Zander, zou H. M. bloemen overreiken. Zoo was het bepaald en zoo geschiedde het. Maar inmiddels moesten ze geduld oefenen en op de auto's wachten. hier gebeurd was, is op zichzelf al een heele prestatie; Asperges, dat gaatwel. Er waren pracht exemplaren, bossen om van te watertanden voor iemand die van die slier-dingen houdt. Er waren dikke witte en dunue witte, dikke blauwe en dunne blauwe, en ze lagen, netjes opgebonden, op het water te drijven. Maar ér waren ook andere groentener waren aard beien (wie watertandt daar?) sla planten, bloemkool velden, wortelen, zwarte bessen en boonen, er was kropsla en komkommer, meloenen en appelboomen. Er wa3, kortom, van alles. Er waren kokkers van rabarberstelen van meer dan een meter lengte en ter dikte van een pols. Zij lagen, netjes opgebonden, in de schuur van den proeftuinleider, den heer A. J. Spanjaard. Ea de heer Postma, van den Helder, had gezorgd voor een paar keurig opgemaakte mandjes met fruit, die aan H. M zouden worden getoond. De helft van den tuin, l1/, H.A., is met velden asperges bei-ouwd; op het andere gedeelte vindt men thans van alles, maar de droogte is voor het gewas slecht; er wordt hard naar regen verlangd. Wel, toen om half vier~de kon. auto's kwamen aangereden, was het allereerst de proeftuin, die door H.M, en haar gemaal werden bezichtigd. Opgewacht door den burgemeester van den Helder en verschillende offlcieele personen, waaronder wy opmerkten twee heeren Loopuyt, een waarvan dijkgraaf is van den polder Het Koegras, den commissaris der koningin in Noord-Holland, jhr. mr. RoölJ, den heer Scbeltema, commies ter provinciale griffie, den ingenieur van 's Rijks waterstaat en nog verschillende anderen, onder op den in September te houden wed strijd. Ook deze zullen voor bekro ning in aanmerking komen. Wie weet hoeveel zich voor dien wed strijd nog zullen aanmelden. 4e Periodieke Zeilwedstrijd. Vrijdag had de vierde wedstrijd plaatB. De wind was N.O., kracht 3, de zee kalm. Om 8 uur gingen de B3 door de startlijn, de vloed liep tot 9.30, daarna de eb_ De baan was N.W. Bolton, Doode Hond, roode spitse ton ronden en dan door de startlijn. In de klasse sloepen met fantasietuig waren 6 deelnemers. Ditmaal werd de sloap van de Atjeh" geklopt door de sloep met „geel koperen plaatje", bestuurd door luit. ter zee Ramshorst, met 40 sec. tyds- verschil. Uitslag Klasse fantasietuig Luit. t. z. 2e kl. Heckman, 7 p. n Dulfer, 4 v. d. Burgt, 4 Ramshorst, 4 Zimmerman, 4 Bootsman Koek, 4 Kemper, 1 Ardonne, 8 Luit. t, z. 2e kl. BruynTengbergen, 8 In de volgende klasse was opper- sehipper Langerak weer No. 1, daarop volgde opperschipper Cornelius. Klasse Bi en Bit modelluig. welke een dame en twee zeeofficieren, i tot het gevolg van H. M behoorend, ving H M. de wandeling door den proeftuin aan, nadat het kleine meisje Zander aan de koningin de bouquet had aangeboden. Na de bezichtiging van den proef tuin, begaf H. M. zich naar de woning van den heer J. Duit, aan vele Nieuwediepers wel bekend .wegens de tallooze reddingen uit zee. H. M. onderhield zich met de bewoners, zei eenige vrièndelyke woorden tegen de twee kleine kinderen uit het gezin en ging vandaar naar de keik. Onderweg passeerde zij een jeugdig tuberculoseiydertjs, hot jongetje Wil- son, tot wien H. M. eveneens eenige woorden sprak. Bij de kerk werd de vorstin opgewacht door den heer A. J. Swaerts, met wien Zij zich onderhield. De organist Bpeelde on- dertusscben het Wilhelmus op het uiteriyk wel eenvoudige, maar niet temin zeer welluidende orgel. Hier werd door mejuffrouw Swaerts een bouquet aangeboden. Een bezoek aan de kaasfabriek, dat aanvankelyk op het programma stond, moest vervallen wegens het gebrek aan tijd. Immers, de drie auto's, waarmede het gezelschap was gearriveerd, moesten by de Blauwe Keet de pont over en daarmede was nog al wat tijd gemoeid. Van het bezoek aan de kerk reed de auto dus dadelijk door. Jammer voorden heer Noorden en echtgenoote, die hun fabriek bereids voor het Konin klijk bezoek gereed hadden gemaakt. Niet minder dan twaalf diploma's lagen daar ter bezichtiging, van prijzen behaald op de Nationale en Internationale Landbouw tentoonstel ling te den Haag, n.1. 7 eerste, 4 tweede en 1 derde prijs, alsmede, van de afdeelingen Hoorn, Medem- blik en Leiden der Holl. Maatschappij van Landbouw diploma's en een zilveren eeremedaille Koningin. Dat alles lag daar uitgestaldeen aantal aanlokkelijke kazen de fa briek maakt er 250 per dag - lagen netjes gerangschikt, envoort tufte de auto zonder dat H. M. hier Opperschipper Langerak, Cornelius, Sergeant seiner Peeman, Korpl.-konst. de Wolf, Matroos le kl. Klop, Duburk, Bootsman Tongerlo, Klasse Bs, modeltuig. Opperschipper Kraai, Schipper Breedveld, Marinier le kl. Alpenaar, Korpl.-konst. Mijnhardt, Bootsman Willemse, Kwart.meester v. d. Reest, Bootsman 12 p. 9 3 2 O O 0 16 p. 6 6 3 1 O - Erastlfl ongeluk. Drie dood en. Gisteravond te ongeveer kwart over zeven had ten huize van den sergeant torpedomaker Ras, in de Emmastraat, een geweldige ontplof fing plaats. De eerste geruchten spraken van een gasontploffing, maar al te spoedig bleek, dat de oorzaak gezocht moest worden in het verre gaand onvoorzichtig omgaan met het pistool vaneenmyn. Het is een raad. sel hoe men tot zulk een onvoorzich tige d&ad kon komen te meer daar mon'-het pistool al eenige dagen in bezit had en collega's herhaaldelyk gewaarschuwd hadden doch een feit is het, dat men in de huiskamer getracht heelt dit pistool, bestaande uit een koperen buis gevuld met slag kwik, uit elkaar te halen. Blikbaar heeft men het daarbij laten vallen, met het gevolg dat een ontploffing plaats had, zóó hevig, dat de geheele benedenverdieping van het huis uit elkaar werd geslagen. In de huiskamer bevonden zich op dat oogenblik drie personen, te weten de Sergt. torpedomaker Ras, en twee kennissen, zoons van den bootsman der Marine van Reekei. De oudste, een jongeman van goed twintig jaar werd zwaar gewond, zyn dfjbeen werd versplinterd. Toen men hem vond kon hy nog eenige woorden spreken, waaruit viel op te maken, u" het pistool had laten vallen. dat 1 Hy werd onmiddelijk naar het zieken huis overgebracht, waar hy desavonds nog overleed. De sergt.-torpedomaker Ras werd gedood evenals de jongste der beide van Roekels. Van den laatste was slechts weinig overgebleven, jln den vloer van de achterkamer was een groot gat geslagen, waar van alles in een grooten warboop dooreen lag. Sergeant Ras werd in een hoek stilhield, 't Was sneuZelfs de ge- reedgehoudeu bouquet kon geen dienstgeslingerd achter een schilderij doen, al vond zij tenslotte toch eene vonden, bestemming. Wonder boven wonder is de echt- Daarmede was, voor Julianadorp,genoote van Ras en haar jongste het Koninkiyke bezoek afgeloopen, kind gespaard gebleven. De vrouw maar voor de dorpelingen geenszins bevond zich in de keuken-om voor het feest. Want reeds was bij By voet de bezoekers, zy was jarig een de piano naar de balzaal getranspor- i kop chocolade klaar te maken. Het teerd en de viool uit de kist gehaaldj '3 wonderbaarlijk dat zij slechts met reeds two-stepten de Julianadorpsche 0011 lichte verwonding vry kwam. schoonen dat het een aard had, en ze deden het, volgens kenners, wkt goed ook, al waren de mannen dan niet zoo danslustig, dat ze elk hun meisje namen. De mannen zaten by hun biertje en speelden een partytje en lieten de meisjes maar dansen. Hoe bet zy, - er beerschte vreugde en joiyt, al keerde op het pleintje zelf de landelijke rust geleidelijk weder. En op alle wegen, ver in den omtrek, zag men de lichte kleedjes van de bezoeksters, die huiswaarts boodschap. De muur tusschen de kamer en de keuken toch is geheel weggeslagen. Haar jongste kind sliep in de voor kamer in een ledikant. Ook hier werd alles door elkaar gegooid en vernield, doch het kind bekwam geen letsel Door den direct toegesnelden majoor monteur A. Zwart, werden de vrouw en het kind eerst in veiligheid ge bracht. Het tweede kind van de familie Ras was juist uit voor een keerden, hoorde men het zingen der kinderen, die de vlaggetjes zwaaiden. En weldra was het weer de rustige rust der landbouwers, die domineerde in den omtrekhet vette geel der- duizenden boterbloemen, dat het landschap stoffeerde. En met den watertoren van den Helder recht vóór f»ns gingen we weder huiswaarts. Julianadorp is een best land, met vette kazen en reuzen rabarber, ont houd het, vriend lezer. Bloemaewedstrljd A 6. 0. Eet vorig berichtje hieromtrent was nogal in pessimistischen toon geschreven, want de kinderen kwa men nog niet hard om kaarten voor deelname te halen. Gelukkig bunnen wij thans met meer optimisme voortgaan, want volgens de „laatste berichten" gaat het best en balen we de 300 wel met de kaarten. "Wij verwyzen ten deze naar de in dit nummer voorkomende adver tentie, waarby amateur-photografen worden uitgenoodigd opnamen te maken van de a.s. Woensdag- en STEEDS HET NIEUWSTE IN ALLE PRIJZEN HELDER Van het tegenover liggende per ceel, bewoond door mej. Zomer, wer den door den luchtdruk de ruiten aan de voorzyde stukgeslagen. Etn dor huisgenooten die voor het raam een boek zat te lezen werd door den luchtdruk tot achter in het ver trek geslagen zonder evenwel letsel te bekomen. O/eral tusschen zijn kleeren waren glasscherven door gedrongen. Wat het waB, aldus onze zegsman, ik wist het niet. Ik was totaal versuft. De kamer werd met een zwarte rookmassa gevuld, en ik vluchtte naar den tuin. Nadat ik niets meer hoorde ging ik naar voren en zag wat er geschied was. In de voorkamer lagen een stuk van een kozyn, van een ïyst en eenige flarden gordyn. Natuuriyk bevond zich spoedig een groote menigte op de plaats des onbeils. De politie zorgde evenwel voor een behoorlylte afzetting. Ver schillende doctoren enautoriteiten bevonden zich eveneens spoedig ter plaatse om de noodige maatregelen te treffen. Christelijke Zaegveramlglsg „Zlagt doe Haare". Bovenstaande zangvereenlging, di recteur de heer P. Brizee, gaf Woens dagavond in het gebouw voor Evan gelisatie, Palmstraat, eene uitvoering. Daarby werd medewerking verleend door het dubbel gemengd kwartet „D(oor) Z(ang) V(ereenigd", benevens mejuffrouw N. Janzen en den heer C. Riemera (plano). Na de epening, die op de gebrul- keiyke manier plaats had met gebed en gezang, xong het koor op wellui dende wyze Mozart's lieflijke „Avond rust". Het volgend nummer, compo sitie van Kees Andriesaen en getiteld „Sneeuwklokjes", trof door zijn gees tige pianobegeleiding en werd even eens uitstekend door hat koor ver tolkt. Het dubbel kwartet, dat nu een tweetal nummers zong, was in Keoreweer's „Als d' avond daalt" niet zeer zuiver, waardoor het mooie van den zang verloren ging. In „Het graf onder den Meidoorn" zongen de da mes Coops an Breet (resp. sopraan en alt) op verdienstelyke wijze eenige 8oli, alsook een paar duo'sde zang was hier over 't algemeen zuiver en welluidend. „Psalm 121" van A. Pomper, gezongen doormejuffr. v. d. Hagen, werd begeleid door piano en collo (de heer Brizee), hetgeen de schoonheid ervan verhoogde. Rus- ting's lieve compositie Vogelwya" werd uitstekend vertolkt. Wij hebben niet alle nummers ge hoord, kunnen echter constateeren, dat er vlytig gestudeerd is en met luBt en liefde gewerkt wordt, zoodat over 't algemeen genomen, de uit voering op hoog peil stond. Woensdagmiddag ontstond door onbekende oorzaak brand in het pak huis, gelegen imde Californiestraat, behoorende by de woning van den heer Van der Aarde, Breewaterstraat. Het pakhuis was in gebruik bij den heer M. S. Bremer, melkhandel, Keizerstraat, en eigendom van den heer J. Spruit. De brandweer slaagde er, aanvankelijk met een slang op de waterleiding, later met meer materiaal, de belendende perceelen te sparen. De bewoners van de naastgelegen woning, der-familie Slort, waren al hun boeltje aan 't uitdragen; doch de schade aan hun woning toege bracht, beperkte zich tot wat water schade ook een schuurtje van den heer Van der Aarde, grenzend aan het pakhuis, bleef gespaard. Assurantie dekt de schade. 8EMEN8D NIEUWS. Zooals reeds gezegd, werd de be nedenverdieping totaal vernield. De kozijnen aan de achterzyden waren weggeslagen. Letterlijk niets was heel gebleven. Meubelen waren niet meer te bekennen, hier en daar lag een stuk. Enkele voorwerpen van waarde werden door de politie bijeen gezocht en in veiligheid gebracht. De muur tusschen de achterkamers van Ras en de buren van DiereDdonck werd eveneens weggeslagen. Deze buren zyn eveneens met den schrik vry gekomen. Ook van de bovenverdieping wer den' alle ruiten vernield. Op het dak was aan de achterzyde geen pan meer te bekenuen, alle waren zij door den geweldigen druk wegge slingerd. Een wouuer mag het heeten dat de bovenverdieping niet is in gestort, waardoor zeker meerdere slachtoffers waren gevallen. Aanvankelyk meende men dat ook nog een korporaal-torpedomaker on der het puin bedolven lag. Deze had echter een uur te voren het huis verlaten. 3000 gulden ontroofd Donderdagavond heeft iemand, die van Amsterdam naar Haarlem per trein reisde, van een medereiziger een cigaret aangenomen en deze aan gestoken. Biykbaar bevatte de sigaret een verdoovend middel, althans de rooker raakte bedwelmd. Toen hij vlak bij Haarlem uit zyn verdooving ontwaakte, was de schenker ver dwenen en hy' kwam tot de ont dekking, dat hem f 8000 ontroofd UB. DoodelQk ongeval. Donderdag heeft in de Haarlem mermeer een ongeluk met doodelij- ken afloop plaats gehad. Een tot nog toe onbekend fietsrij der is op den Sloterweg (hoek Spaarn- wouderweg) aangereden door een motorfiets waarop twee heeren. De onbekeode wielrijder werd byna op slag gedood ten gevolge van een schedelbreuk. De namen dor motorrijders rijn bekend.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1919 | | pagina 1