HELDERSCHE COURANT
B
Helderschg Meubellranspatt- en
No. 5129
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1019
47e JAAKUANG
Redacteur.Ulfwri C. PB BPBW Jr.» Holder, - Oplaag
Op- e>n ondergang van Zon en Maan
en tijd van hoogwater (Texel).
(Zomertijd.)
Maan
Zon
Hoogwater
Augustus.
op:
onder
op:
onder
v.m.: n.m.
Zondag
17 a.
10 26
a.
J.5
b.46
8.20
0.45 1.0
Maandag
18
11.7
2.21
5.47
8.18
1.20 1.30
Dinsdag
19
11.57
i
3.32
b 49
8.16
2.0 2.25
Woensdag
20 m.
0.56
4.33
b.bl
8.14
3.0 3.35
Donderdag
21
1.-
5.24
5.53
8.12
4.15 5.0
Vrijdag
22 f
2.4
6.5
b.bb
8.10
5.45 6.30
Zaterdag
28
3.18
0
6 38
5.56
8.7
0.55 7.40
Het nieuwe Werklieden- en
Am btenareh reglement.
In ons nummer van Dinsdag j.1.
maakten wij reeds met een enkel
woord melding van de door de
Commissie voor de herziening van
de rechtspositie van het gemeente-
personeel bij den gemeenteraad in
gediende ontwerpen van een nieuw
Werk lieden- en Ambtenarenregle
ment voor het personeel in dienst
dezer gemeente. De belangrijkheid
dezer aangelegenheid is o.i. een
genoegzame rechtvaardiging om te
dezer plaatse eenige meerdere aan
dacht aan deze ontwerpen te schen
ken.
In de eerste plaats dan moet ons
de opmerking uit de pen, dat de ar
beid van de Commissie een bijzon
der gunstig en indruk op ons heelt
gemaakt. Wij spraken hiervoren
dan ook opzettelijk van nieuwe
ontwerpen omdat van een herzie
ning van de bestaande regelingen
feitelijk geen sprake meer kan zijn.
Munten deze uit door vaagheid van
uitdrukking en beperktheid van het
gebied dat zij bestrijken, gene ge-,
tuigen van een zoo breed mogelijke:
opvatting van taak.
In een tiental hoofdstukken is dei
geheele stof systematisch gerang-
schikt.
Voorafgegaan door enkele alge
meen?. bepalingen, die in het eerste
hoofdstuk zijn ondergebracht, heb
ben zij achtereenvolgens betrek
king op de navolgende onderwer
pen:
Verplichtingen, wenschen en be
zwaren;
Maatregelen van orde;
Indeeling, aanstelling, bevorde
ring en ontslag;
Het loon, het wachtgeld, de ar
beidsduur en het overwerk;
De vrije dagen, het verlof voor
bijzondere gevallen, het verzuim,
de vacantie en het verlof wegéns
militairen dienst en zwangerschap;.
De tegemoetkoming bij ziekte,
het ziekteverlof en de uitkeering
na overlijden;
Vergoedingen en regelingen voor
bijzondere gevallen;
De straf en de strafberechting.
Het geheel wordt besloten door
een Hoofdstuk bevattende de wij
zigingen, overgangs- en slotbepa
lingen.
Aan de eigenlijke bespreking van
den inhoud der reglementen laten
wij als ons oordeel voorafgaan, dat
zonder bezwaar do stof in één enkel
reglement ondergebracht had kun
nen worden.
De Commissie, die, naar onze
meening terecht, gebroken heeft
met het stelsel, krachtens hetwelk
voor de ambtenaren en de werk
lieden zeer verschillende regelin
gen worden vastgesteld, heeft dan
ook blijkbaar alleen maar aan af
zonderlijke behandeling vastgehou
den, omdat tegen algeheele codifi
catie onoverkomenlijke technische;
bezwaren zijn aan te voeren. W e-
z e nl ij k verschil is er intusschen,
wij zeiden het reeds, vrijwel niet
gemaakt. Hoé weinig houvast trou
wens de onderscheiding tusschen
werklieden en ambtenaren biedt,
moge blijken uit den inhoud van
art. 1 der beide reglementen. Het
gekozen onderscheid is van zuiver
formeelen aard: ambtenaren zijn zij,
wier loon anders dan over een ter
mijn van ten hoogste één week
wordt bepaald, werklieden zijn alle
overigen, behoudens natuurlijk en
kele noodzakelijke uitzonderingen.
Het mag intusschen een gelukkig
verschijnsel worden geacht, dat niet
nog verder is gegaan en dat mot
name niet het voetspoor is gevolgd
van vele andere gemeenten, die er
nog een derde groep met de haren
bijsleepen, n.1. de beambten.
Hoe subtiel dón wel het onder
scheid tusschen de verschillende
categorieën moet zijn, behoeft, na
het bovenstaande, zeker niet te
worden betoogd.
Intussphen, zooals gezegd, do
hier ter sprake zijnde reglemen
ten sluiten zich, ook wat de redac
tie betreft, zoo nauw bij elkander
aan, dat de verdere bespreking van
dit onderwerp, niet op één bepaald,
maar op beide reglementen ziet.
In Hoofdstuk I wordt allereerst
bepaald op welke groepen van per
soneel de reglementen niet van toe
passing zijn. Daaruit blijkt dat voor
namelijk do politie en het onderwij
zend personeel worden uitgezon
derd. Overigens trekt hier onze bij
zondere aandacht het artikel dat oolc
voor onze gemeente komt vestigen
het z.g. georganiseerdover-
1 e g. In navolging van een aantal
andere gemeenten zullen dus ook
hier voortaan vraagpunten, die
zich hij de uitvoering van de- regle
menten mochten voordoen, niet.
meer, worden beslist door het aan
gewezen gezag e e n z ij d i g, maar
eerst 11a daarover het gevoelen te
hebben ingewonnen van een spe
ciaal voor dat doel ingestelde
Gom missie van overleg.
Deze Commissie zal er, indien zij
de van haar gevraagde taak, goed
weet op te vatten, mede toe bijdra
gen een uniforme uitlegging van
de reglementen te verzekeren. De
nieuwe gedachte, die hier is verwe
zenlijkt, doet overigens sympathiek
aan. Niet langer het van bovenaf
decreteeren van gebods- en ver
bodsbepalingen zonder meer, niet
langer de vrees, dat, indien vraag
punten over do uitlegging en toe
passing der reglementen zich ter
beslissing voordoen, het gezag, dat
in de2e beslisisng het hoogste
woord zal spreken, dit zal doen
huiten de betrokkenen om en dus
zonder met hunne belangen vol
doende rekening te hebben gehou
den, neen, integendeel, vóór tot het
nemen van een beslissing kan wor
den overgegaan zal het gemeente
bestuur t e vore 11 overleg hebben
te plegen met de genoemde Com
missie, die d 0 0 r en 11 d t de betrok
kenen zal worden samengesteld.
Werkgever en werknemer hebben
dus op de samenstelling dezer
Commissie gelijken invloed en wij
zen beiden hun vertrouwensman
nen als leden aan. Het ideaal dus,
naar de bereiking waarvan door
het personeel reeds zoo lang is ge
streefd. En dat, voegen wij er aan
toe, stellig zal blijken in beider
belang te zijn, zoowel in dat van de
overheid als werkgeefster als
in dat van bet personeel als
werknemer en last not least
ook in het belang van de ge
meente en van haar ingezete
nen zelve. Ook dezen hebben n.1.
groot belang bij een goede fune-
tionneering van de gemeentebedrij
ven en instellingen, want hierdoor
toch Avordt tevens een economisch
beheer in de hand gewerkt, dat
zijn weerspiegeling vindt in de
resultaten van de bedrijven.
Hoofdstuk II, dat een staalkaart
geeft van de verplichtingen, die
aan het personeel zullen worden op
gelegd, geeft weinig stof voor be
spreking. Blijkbaar heeft bij de
Commissie zelfs de gedachte voor
gezeten dat in strijd met het ge
vleugelde „Het overbodige schaadt
niet", in dit geval eenige beperking
juist geboden is. Hoe meer ver
plichtingen men gaat opnemen im
mers, hoe eerder de opvatting ont
staat dat buiten de genoemde ver
plichtingen er ook geene bestaan.
En dit is natuurlijk niet de bedoe
ling. Men moet dan ook dergelijke
bepalingen zóó verstaan, dat slechts
datgene wat van het meeste belang
is, wordt vermeld, maar dat ook
afgezien daarvan, het personeel
verplicht is al datgene te doen, wat
in het belang van een goede func.-
tionneering van den dienst wordt
vereischt.
Het meest belangrijke artikel uit
dit hoofdstuk is, voor wat de werk
lieden aangaat, dat over het opne
men van arbeid in het particuliere
bedrijf, zoo dezen door stakers 'is
neergelegd. De omstandigheden
waaronder van de gemeentewerk
lieden de opvatting van zoodanigen
arbeid kan worden gevorderd zijn
intusschen zeer beperkt. Alleen in
dien dit in het belang van de open
bare veiligheid of gezondheid of in
andere gevallen van dringend ge
meentebelang beslist noodzakelijk
is, kan het hevel daartoe worden
gegeven. Geheel zonder een derge
lijke bepaling kan men niet. Het
geval laat zich n.1. denken dat
een waterleiding in exploitatie is
bij een particulier en dat de werk
lieden bij dit bedrijf, om welke
reden dan ook, den arbeid neerleg
gen. Dan zou toch het algemeen
belang opvatting van dezen ar
beid strikt noodzakelijk maken. De
redactie, maar meer nog de geest
van onzen tijd, biedt overigens vol
doende waarborg tegen misbruiken.
Wij meenen het voor het oogen
blik hierbij te moeten laten. Een
volgend maal hopen wij gelegen
heid te hebben onze aandacht aan
den verderen inhoud van deze re
gelingen te kunnen wijden.
BUITENLAND.
BELGIE.
Naar een LatijoacJi Blue?
De „Nation Beige" legt meer
moer iodor terughoudendheid at.
haar' nummer van Zaterdag, pleit zij
in oen hoofdartikel openlijk voor do
vorming van een 1'atijusch bloc, waar
van Frankrijk en Italië de kern zou
den vormen ori waarbij België zou
worden opgenomen. Wij hebben bet
reeds herhaaldelijk verklaard, zegt de
(Brusselselio) „Standaard", maar wij
kunnen liet niet genoeg herinneren
„een aansluiting bij een Latijnsc.h bloc
onder den vorm van militaire 011 eco
nomische bondgenootschappen betee-
kent voor België den ondergang van
zijn staatkundige zelfstandigheid en
voor Vlaandoren zijn eeuwige geeste
lijke vorslaviug.
Onder geen beding kunnen noch zul
len wij dat aanvaarden. Willen de Wa
len dat voor zich, dan mogen zij .de
keuze doen, maar dan zullen de Vla
mingen zich weren voor hunne, bevrij
ding.
Wij zeggen deze dingen op een zeer
krasse wijze, omdat het gaat over ons
bestaan zelf en omdat wij maar al te
duidelijk zien, dat do. vrees voor deze
rampzalige politiek nidt denkbeeldig
is. Onder de menschen en de bladen,
dio altijd met een drickleuvtje op hun
hoofd pronken, zijn or vele met lcneeh-
tenzielen en het is een bedenkelijk tee-
ken, dat het juist onder dit bent is dat
onze regeering of althans onze re-
geereiide ministers hunne begun-
stelingen en vertrouwelingen zoeken.
De Vlaamsche pers, van elke poli
7000 ex. - Abonn»m»m»prl|»l In d» Blad 1 1.16, par poxt 1 1.40, Bf Itonlxnd I g.40. - Lo»»e «x. 3 ol. - Xdvar.enllén p»r regel 17'/, cl.
tieke kleur, moge zich waakzaam too-
nen: de toekomst is zwanger van ge
varen!"
De a.s. staldng.
Brussel, 14 Aug. Het syndicaat van
het spoorwegpersoneel en der P T. en
T. publiceert een mededeel ing, waarin
gezegd wordt, dat do verklaring van
regeering in de Kamer helaas niet
den tot hot uiterste gespannen toe
stand heeft verbeterd. Het heeft, aan
de Fransche, Nedorlandsclie en Lu-
xemburgsche organisaties van spoor
wegpersoneel het verzoek gericht haar
groepen de noodige instructies te ge
ven om te zorgen, dat de treinen niet
de grenzen van hun spoorwegnet over
schrijden in geval van staking der
Belgische, spoorwegbeambten.
Een drankAvet.
De Kaïner heeft dezer dagen'een in
sociaal opzicht hoogst belangrijk wets
ontwerp aangenomen n.1. een wet tot
beperking van het alkoholgebruik.
Verboden wordt het gebruik en den
verkoop van sterke dranken in alle
voor het publiek toegankelijke plaat
sen: hotels, restaurants, café's enz.
Voor gebruik buiteu het etablissement
kunnen hoeveel lieden van >teji minste
tweo liter door de eigenaars worden
verkocht.
Het ontwerp heeft geen ernstige be
strijding gevonden.
Het „Handelsblad A'an Antwerpen"
schrijft naar aanleiding van deze be
slissing:
De Kamer heeft: de meest radicale
wet tegen den alkohol gestemd, die
ooit de bestrijders van de drankplaag
haddon durven verhopen of verwach
ten.
Is eone strenge wet,- zij besten
digi;, ten defiuitieven titel, het door de
besluit wet van 15 November 1918 in
gevoerde regiem, met die lichte ver
zachting, dat men ten zijgent alcohol
zal mogen hebben en verbruiken.
Maar de alcohol blijft streng geweerd
uit allo drankslijterijen; de houder
oen,er tapperij mag zelfs voor eigen
verbruik geen alkpol in huis hebben.
Aangezien het „borrel drinken" on
der den oorlog roods ver was uitge-,
roeid, is liet radicaal verbod zoo geen
ophefmakende zaak meer als '1; vóór
den oorlog zou geweest zijn.
Ook is de algemeenheid der Kamer
het gevolg van de omstandigheid, dat
men enkel eenen bestaanden toestand
bekrachtigd.
FRANKRIJK.
De actie der kleinhandelaars.
De Montmartresche beoefenaars van
de direlcte actie beginnen op bedenke
lijke wijze school te maken. Niet al
leen onder do verbruikers elders, maar
ook onder de kleinhandelaars. Geweld
hooft geweld doen geboren worden. En
thans dreigt de anarchie. In de cen
trale 'Halle zijn dezer dagen publick,
klein- en groothandelaren elkaar reeds
herhaaldelijk i- de haren gevlogen,
oen ongelukkige verslaggever van den
,Matin" hooft zelfs in liet gedrang een
jaar blauwe oogen en de noodigo
blauwe plekken opgeloopen.
Terwijl minister Noubus voornemers
schijnt een dekreet af te kondigen,
waarbij de winkeliers verplicht wor
den hun prijzen algemeen bekend te
maken, wanneer zij niet wenschen te
vorkoopen tegen de „normale prijzen",
betoogt de C. G. T. in een uitvoerig
manifest, dat de dirokto actie der ver
bruikers slechts van nut -kan zijn, in
dien zij de rogoering weten té dwin
gen over te gaan tot radicale en ingrij
pende maatregelen. Het kwaad moet
bij den wortel worden aangetast en
alleen een rationeels organisatie van
de produktie kan leiden tot liet einde
•an de duurte. Het wordt dageijlcs dui
delijker, meent, de C. G. T„ dat slechts
nationale economische raad red
ding kan brengen.
Niet alleen te Parijs, maar in ver
schillende andere gemeenten begint liet
te spoken. Zoo is hot Dinsdag op de
marlet to Ronnes vrij levendig toegel
gaan. Onder aanvoering van een oud-
commissaris van politie sputterde een
aantal arbeiders, kleine burgers enz,
tegen do geweldig hooge prijzen, wel
ke do 'boeren voor hun waren, en voor
al voor hun kippen,' vroegen. Het slot
was, dal. de kóopers maar toetasten en
weigerden voor een kip meer dan vijf
frs., voor o,en dozijn eieren meer dan
drie frs. en voor een pond boter meer
dan vier frs. te geven.
Op
Maubcpgc.
i Aug. '14 ingesloten door
Duitsc.h ieger van 60.000 man onder
bevel van generaal Swebl en van 30
Aug. tot 7 Sept. met zwaar geschut be
schoten, gaf hot garnizoen van Mau-
borge, bestaande ^uit een strijdmacht
van oen 40,000 man territoriale troo-,
pen en beschikkende o.ver oen volko
men onvoldoende artilloriebewapening,
zich op 8 September óver: generaal
Fournier achtte den toestand onhoud
baar geworden en capituleerde.
Duitsche overwinnaar, in eerbied voor
den heldenmoed van de dappere bezet
ting, liet den overwonnen tegenstan
der do degen behouden.
Thans heeft een militaire raad van
onderzoek beraadslaagd of generaal
Fournier naar den krijgsraad moet
worden gebracht. Gehoord zijn o.a.
maarschalk Joffre, de generaals De
Lacroix, Pan, Mossimy enz.
Hot „Journal dés Dóbats", dat, even
als trouwens bijna allo bladen, aan
dacht wijdt aan het goval-Maubeuge,
herinnert eraan, dat niet vergeten mag
worden, dat de onvoldoende uitrusting
van het z.g. versterkte kamp van Mau-
bouge het gevolg was van de grootc
strategische vergissing welke den veld
tocht aan Fransche zijde de eerste we
ken heeft beïnvloed. Van de wijs ge
bracht. door onjuiste inlichtingen,
waardoor het Fransche hoofdkwartier
onkundig bleef van de aanwezigheid
der Duitsche reservekorpsen, kou dit
niet golooven, dat de Duitsche rech-
terveugel op den liuker-Maasoever
zich zou ontplooien, zoodat Joffre
meende tot hot offensief (in den El-
zas n.1.) to kunnen overgaan. De Duit
sche rechtervleugel voerde echter die
uiot-vermpede beweging wel degelijk
uit, zoodat het Fransche offensief
moest worden gestaakt, en de terug
tocht moest worden aanvaard over de
gelloele linie. Met het.gevolg, dat Mau-
beugo Avord overstroomd door de vijan
delijke vloedgolf on, evenals alle ves
tingen in dezen oorlog, viel.Do vraag
mag dus slechts deze zijn: heeft gene
raal Fournior het grootst mogelijke nut
getrokken uit de verdedigingsmidde
len, waarover hij kon beschikken.
DUI'fSCHLAND.
Hoe Duitschland de harde voorwaar
den van het vredesverdrag moet ver-
Ingezonden mededeeling.
Hotel-Gaf é-R estaurant
„BELLEVUE", Helder.
Aangenaam gelagin nl lommerijksn Tuin.
Bezoekt de [A tondconcerten,
onder leiding van dan Heer PALA,
lederen ZONDAG van 8} tot 10£ uur.
Beon verhoogde consumptie.
Vrij ontréo.
Fa. M. J. SCHOUTEN.
vullen, lijkt een raadsel. Op alle mo
gelijke manieren stuit liet op moeilijk
heden. Do kolonproductie is zoo ge
ring, dat het binnenland onder gebrek
aan brandstof lijdt., en toch zou 40 mil-
lioen ton per jaar aan de Entente
moeten worden geleverd! Tot verhoo
ging van de kolonproductie is er op
het oogenblik Aveinig te doen. De mijn
werkers staken als het hun helieft,
men kan hen niet dwingen om harder
te werken, en voor een belangrijke
versterking A'an het aantal arbeiders
ontbreken in Duitschland de geschikte
menschen en bovendien ook in het;
mijngobied de woningen, om hen te
herborgen. Men hoort bier al beweren,
dat de Entente, om aan haar lcolou te
komen, een 1.50,000 Polen en Tsjechen
in do Duitsche mijnon aan het werk
zou willen zetten.
Ten opzichte van de geldelijke ver
plichtingen ziet het er ook al somber
uit. Erzborger maakt kostelijke plan
nen, doch men moet afwachten, of het
hem gelukken zal, zooveel veeren to
plukken uit de gehavende huid van
den Duitsehen adelaar, als hij ver
wacht. En zelfs, al zou het werkelijk
gaan in oen lange reeks van jaren 80
milliard door een heffing op het ver
mogen bijeen te krijgen, dan nog zou
den dat maar papieren marsen zijn; op
hot oogenblik bedraagt de goudwaarde
ervan niet meer dan ruim 20 milliard.
Het staat te bezien, of dat in de eerst-
yolgendo jaren heel veel' beter wordt.
Maar oen dergelijke heffing i,s ook
zoor daarvan afhankelijk of de econo
mische ontwikkeling eenigszins nor
maal haar beslag krijgt. De leans op
hevige, schokken en vooral ook op oen
gevoelige vermindering der reusach
tige vermogens, Avaarvan de heffing
het in de eerste plaats bobben moet,
schijnt niet gering. En als men dan
bedenkt, dat de Duitschors zelf aan de
Entente 100 millard inark iu goud-
waarde hebben aangeboden
Duitschland heeft ook de geweldig
toegenomen kosten van den binnen-
landsehen dienst te dragen. Daar zij
eerste al de rente van de oorlogs-
leeningen en de pensioenen van ver
minkten, AveduAvon en Aveezen. Dan
echter oischon de verhoogde loonen,
het herstel van verkeerswegen, gfoote
oxtrakosten. Ondanks alle tariefver-
hooging zullen- posterijen en spoorwe
gen niet meer opbrengen, wat. de schat
kist; van rijk en staat er vroeger van
trok. Het is dus eon berooide boel,
waaruit de schadeloosstelling aan de
vele buitenlaudsehe sehuldeischers zal
moeten worden betaald. Op het oogen
blik werkt men reeks me een te kort
van vele miljarden per jaar. Het is or
mee als met de. kolen. Duitschland
hoeft het geld niet om zich zelf te red
den, en moot dan nog zoo fantastische
ramen aan anderen opbrengen.
Het horstel in Noord-Frankrijk en
België schijnt ook al onder bezwaar
lijke omstandigheden te zullen begin
nen. Op zich zeil' lijkt het een gunstige
omstandigheid voor Duitschland, dat
het die kosten aan zijn eigen wcrlcloo-
zen en niet aan die van dc twee .be
trokken landen ten goede kan laten
komen. Het ziet er wel eigenaardig
uit, dat b.v. België, met zijn groote
werkloosheid, er geen flrijs op heeft
gestold, die op kosten van den gewe
zen vijand eenigszins te verhelpen.
Het is echter best mogelijk, dat
Duitschland, ondanks den nood, die in
hot land hoerscht, nog groote moeite
zal hebben, om do noodigo arbeiders
bijeen to krijgen. Er zijn deze week al
grootc betoogïngen geweest te Berlijn
van onafhankelijke 'socialisten, die te
gen het opdragen van dit werk aan
particuliere firma's protesteerden. Zij
hadden het in handen willen zien van
arbeidersorganisaties. Als protest te
gen dezen, door hen ougewenscht ge-
achten toestand, spoorden zij de arbei
ders aan, zich niet te laten aanwerven
voor hot werk. Bij dén invloed, dien
de onufhankelijken vooral onder do
werkloozen bezitten, kan een dergelijk
boycot van grooto beteekenis zijn. Ook
hier.hoeft men dus weer kans op be
zwaar mot do vervulling van het vre
desverdrag.
Mén moet trouwens zoggen, dat iede
re verplichting een hachelijk ding is
voor oen land, Avaar oen zoo groote
óècohoniiö'öliö ontreddering lieersehi.
Uit dc Nationale Vergadering.
Berlijn, 14 Aug. In de gisteren go-
houden zitting van do nationale ver
gadering betoogde minister Erzbcrger
bij do debatten over de bolastingont-
Averpen: Ik trek uit de debatten tot nu
gdvoerd, het heugelijke resultaat, dat
bij de overgiooto meerderheid van dit
Huis de wil zeer sterk is mode te
werken tot het doen genezen van de
rijksfinanciën, Met. de thans ingedien
de voorstellen is het met de heffing
van het vermogen in hét algemeen ge
daan en dan kan do nationale verga-
doring onbekommerd de details van da
rijksiukorostenbolasting ten einde
brengen. Een behoorlijke begrooting
zal 1 October ingediend worden. De
afrekening over de uitgaven van
arsolraden zal dozen herfst gegeven
worden. Groote hoeveelheden leger-
raaterifial zijn weggeloopen en ver
dwenen. De opbrengst uit logerinatevi-
aal bedraagt ongeveer vier milliard.
Op nog een milliard is misschien te
rekenen.
Volgens de memorie van Erzberger
zal het rijk in de toekomst per jaar
17l/a millard noodig hebben do afzon
derlijke staten' én steden 67a milliard,
tezamen 24- milliard. Van die 17Va mil
liard voor hot rijk zijn 10 voor den
sckuldondienst bestemd, 3 voor do in
validen en oorlogsweezen on wedu
wen, 1 Va milliard voor het leger en een
milliard voor het bestuur.
Grooto voorschotten zullen aan
post, telegraaf en spoorwegen worden
verleend. Do 4 tot 5 milliard, die
van do liquidatie der oorlogsmaatsebap-
pijen verwacht, zijn buiten rekening
gelaten.
De inkomsten des rijks bedragen ze
ven milliard mark. Het verlies der
landstreken in hot oosten en westen
heeft een belastingvermindering van
10 °/u ten gevolge.
Do Tiigliche Rundschau ontleent aan
liet weekblad 20"*Jahrhundert eon uit-
voerigeu brief van -Hindenburg van 16
October 1918 aan don rijkskanselier
(prins Max van Baden), waaruit moot
blijken, dat Let uitroepen van den ver
scherpten. duikboot oorlog voor do ver
antwoording komt Aran Befchmann I-Ioll-
wog, die. toeu rijkskanselier was en
dio in de besprekingen die aan het
uitroepen A'OOraf gingen nooit, heeft
opgemerkt, dat de duikbootoorlog een
eind zou kunnen maken aan de diplo
matieke pogingen van Wilson om tot
den vrede te komen. Hij heeft A'an die
pogingen zelfs niet gerept!
De arbeidsduur in de Duitsche kolen
mijnen.
To Essen vergadert de commissie,
dio den arbeidsduur in de kolenmijnen
onderzoekt. Bij het begin der debatten
bleek, dat de werkgevers en do des
kundigen oen vermindering van den
werktijd gezien het lcolengebrek, on
mogelijk achtten. De mijiiAverkers ech
ter verlangen den 6-urigen werkdag
in plaats van den thans bestaanden
7-urigpn werkdag.
Von Lüwenstein, de vertegenwoor
diger der AverkgcVers, sprak over den
werktijd in andere landen. Volgens
spreker hebben de Düitsclie mijnwer
kers het beter dan de Engolsche, Avant(
van 1 Juni af is in Engeland den 7-uri-
gen werkdag pas ingevoerd, waarbij;
eollter het heen- en weerreizen naar
de mijnen niet inbegrepen is, zooals'
dit in Duitschand wel het geval is.!
Voor den oorlog leverde het Roerge
bied mot 430,000 arbeiders dagelijks
ongeveer 380.000 ton kolen. Dit was.
por maand 9lh millioen en per jaar 144
millioen ton. De productie vermin
derde gedurende den ooi-log, steeg ech
ter opnieuw en bereikte tijdens de
laatste oorlogsmaanden 330,000 ton per
dag. Nu zijn or 10,000 menschen meer
aan den arbeid dan tijdens den oorlog,
en do dagelïjksche productie is met
50,000 ton verminderd, Men brengt mel
oen 7-urigen werkdag thans slechts
240,000 ton per dag voort. Hot aantal
arbeiders is met 5 -pot. van hot aantal
in 1914 verminderd.
Kolennood to Miinchcn.
Berlijn, 14 Aug. Te MUnclien ver
acht men dezen winter oen zeer ern
stig kolongebrek. Men zal oen aantal
scholen sluiten, groote bedrijven stop-
zettou en boomen uit het stedelijk
bosch omhakken.
Dc Eiigelschen aan den Rijn.
Lenden, 14 Aug. Chureliill heeft gis
terenavond in het Lagerhuis medege
deeld dat met Frankrijk een schikking
is getroffen krachtens welke de Brit-
scli'è troepenmacht aan don Rijn op 31
October zal zijn teruggebracht tot 4 of
5 duizend man en de Britsche lucht
vloot tot een enkel eskader.
HONGARIJE.
Dc toestand in Hongarije.
Behalve de Tsjeebo-Slowakken ma
ken ook de Duitsch-Oostonrijkers zich
ernstig ongerust over den terugslag,
die de restauratie-beweging in Hon
garije en hun land zou Hunnen hebben.
.De betoogingen,, die zij voor het be
houd van de republiek, houden, zijn
i veelvuldig als grootsclioopsch; en
men vraagt zich af; zouden zulke be-
toogingon wel noodig wezen, als inder
daad de onwrikbare overtuiging be
stond, dat inderdaad in Duitscli-Oosten-
rijlc en Tsjecho-Slowakïje do monar
chistische restauratie onmogelijk was'?
Maar in alle geval is het geen Icwes-
e van een paar dagen, ook in Hon
garije niet. De nieuwe samenstelling
an het Jlongaarscho kabinet bewijst,
dat men daar voorhands zoor voorzich
tig te Averk wil gaan. De kopstukken
van het nieuwe ministerie zijn de
Tienden van den zegevierenden vij
and. Het spreekt van zelf, dat men
daaronder in de eerste plaats heeft
verzocht. Zij, die tijdens den oorlog
onder de landverraders worden ge
rangschikt, hebben na de nederlaag
dezelfde goede -kansen, als in de over
winnende landen de hardnekkigste
lortzetters van dén oorlog.
Maar iucn heeft ook vermeden, in
het kabinet uitgesproken reactionai-
op to nemen. De mannen van Sze-
gedin blijven er buiten. Daarentegen
zijn de vertegenwoordigers van de go-
matigdo socialisten er in opgenomen.
Ondor hen zelfs Peidl, do president
van het zoo kortstondige „zuiver so
eialistisclie" ministerie. Dc hoofdrich
ting van het kabinet is burgorlijk de
mocratisch, wolke richting dan ook de
meeste kans biedt bij de ontente
trouwen in to boezemen.
Di
RUSLAND,
positie Aran Kolsjak.
Volgens een bericht uit Washington
urn de „N. Y. Times" blijkt uit het
•apport A'an don gezant-Morris, dié via
Tokio uit Siberië terugkeert, dat ver-
chillende teeltenen Avijzen op oen in-
onstorting der regeering van Kolts-
jak; zijn regeering is innerlijk niet
zoo sterk als gemeld Avas en heeft goon
macht om haar bevelen te doen uitvoe
ren. Do militaire tegenslagen dragen
zoor tot een dreigenden val bij.
Einde der staking in zicht.
Londen, 14 Aug. De mijnwerkers van
Yorkshire besloton met overweldigen
de meerderheid, zoodra de noodige
schikkingen getroffen zullen zijn, het
werk te hervatten.
De oorlogsschuld van Australië.
Do totale uitgaven voor don oorlog
hobbon iu Australië ongeveer 350
millioen bedragen. Met inbegrip
de kosten voor demobilisatie zullen zij
waarschijnlijk tot 450 riiïllioon stij
gen. Per hoofd der bevolking is (lil.
niet ïuiuder dan 90 of ƒ1080,
De kolennood In Duitschland,
De Pruisische minister van
spoorwegen Oeser lieeft in de Ber-
lijnsehe Kamer van Koophandel
eon redevoering gehouden om dui
delijk te maken hoe ernstig het ge
vaar is dat dezen herfst en Avinter
dreigt door den kolennood.
Een groot gedeelte van het volk
is zich nog niet bewust van den
ernst van dit gevaar. Het volk
speelt en danst als A'óór den oorlog
(de minister had gerust kunnen
zeggen: speelt en dans meer en
wilder dan voor den oorlog)
De toestand bij den Pruisischen
Staatsspoorweg moest het volk
toch te denken geven. Vroeger
leefde Pruisen in hoofdzaak van
de winst door dit bedrijf behaald.
Nu kost dit bedrijf den staat dage
lijks tien millioen mark. Het per
sonenvervoer bedraagt nog slechts
1.6 procent van het vredesverkeer,
het sneltreinverkeer nog slechts 4
procent.
In normale tijden had de Prui
sische staatsspoor voor 90 dagen
kolenvoorraad. Als minimum, om
het bedrijf regelmatig in gang te
houden, is een voorraad voor 20
dagen noodig. Den 7en Augustus
Avas er een voorraad, voldoende
voor 2 tot 3 dagen 1
De kolennood heeft de betrouw
baarheid a'an de Duitsche indus
trie, die-niet meer op tijd kan leve-,
ren, ondermijnd. Het spoorwegbe-'
stuur heeft de industrie opdrach
ten gegeven ter waarde van 2 mil
liard mark, waarvan 1.8 milliard
alleen voor rollend materiaal. Maar
reeds in Juli was de industrie met
de levering van 270 locomotieven
ten achter. Er worden wekelijks
afgeleverd 20, 80, soms 40 locomo
tieven, maar dat is veel te Aveinig.
Op 1 Juli waren 14.400 spoorrijtui-
gen niet geleverd.
In Juli was 40 procent van het
aantal beschikbare locomotieven
in reparatie. Nu nog loopen door
gebrek aan smeerolie gemiddeld
G00 rijtuigen dagelijks Avarm.
De achturendag heeft het be
drijf zeer bemoeilijkt. Het perso
neel wilde niet meer onderweg
overnachten. Er moesten voor de
locomotieven nieuwe keerstations
gemaakt Avorden, een zeer moeilijk
werk, nu er gebrek is aan. kolen en
bouwmateriaal. Dientengevolge kan
uit de locomotieven niet meer ge
haald worden, Avat er in zit. In Oc
tober liep een locomotief nog ge
middeld 200 kilometer per dag, nu
niet meer dan 153. Na onderhan
delingen heeft de minister van het
personeel gedaan Aveten te krijgen
dat het weer onderweg overnacht.
Maar dit helpt niet veel, zoo lang
de kapotte locomotieven, die niet
naar de reparatie-inrichtingen ge
bracht kunnen worden,, de rails
versperren. Op dit oogenblik staan
1750 van dergelijke locomotieven
hot verkeer in den weg. En deze
Avantoestand zal erger Avorden,
want er gaan dagelijks meer loco
motieven stulc dan er gerepareerd
uit de Averkplaatsen komen. De mi
nister heeft de reparaties ook op
gedragen aan particuliere onder
nemingen, maar die werken nog
slechter dan de staatsbedrijven.
De staatsspoorwegen hebben nu
557.000 arbeiders in dienst. Maar
hun prestaties staan ver achter bij
die van den vredestijd. Schuld
daaraan zijn ook de demobilisatie
voorschriften, die verbieden dat
ongeschikte arbeiders ontslagen
worden.
INGEZONDEN.
Ingezonden mededoeling.
Wij verhuizen binnen en buiten
da gemeente.
Tot en met Alkmaar over den
weg, speciale prijzen.
Vortsgsnwoardlgar:
F. C. v. cl. HAAGEN,
SPUISTRAAT 8.
Mr. de Redacteur,
In.uw blad van j.1. Donderdag
wfjdt U een artikeltje aan het voor
stel van B. en W. hedoeienrle de
stopzetting van de Brikettenfa
briek. Waar u in deze beschou-
Avingen de zaak eenigszins onjuist
voorstelt, zult U mij wel vergun
nen sommige daarin voorkomende
beweringen te weerspreken. Het
is m.i. van belang dat het juiste
licht op dergelijke zaken vallé,
hoewel het voor een commissie
niet wel doenlijk is om op allerlei,
soms onbehoorlijk en onzinnig,
geschrijf, in te gaan. U zegt
dan o. a.:
„Ongetwijfeld zal de bevolking
„van den Helder met groote ge
noegdoening dit nieuws verne-
„men. Als een oorlogsprodukt, veel
„te haastig en onder veel te groo-
„tcn drang opgericht, bleek al aan
stonds de fabriek een mislukking
„te zijn." Ook zegt U: „de produc
tie der fabriek stond al geruimen
„tijd stil, omdat men geen afzet
„had voor het fabrikaat." Dit
laatste, n.1. dat de fabriek al ge-
ruimen tijd stilstond, is beslist
onjuist. Oók is onjuist, dat er
geen afzetgebied was voor
het fabrikaat, immers de briketten
waren onder de distribu-
t i e, zijn dit feitelijk n o
doch, waar het Rijkskolenbureau,
nu de grootste nood voorbij is,
meende een verplichting
tot het nemen van deze briketten
niet te moeten handhaven, staat
zulks feitelijk gelijk met dit be
drijf onmogelijk malcen, gezien de
stemming die dit b 1 ij f ik be
weren gemaakt is, tegen do
gemeentebriketten. Wat uw onder
stelling betreft, in 'het eerste aan
gehaalde gedeelte uit uav artikel,
meen ik te mogen beweren dat gij
niet het recht hebt om te schrijven
„dat al aanstonds de fabriek eeno
mislukking bleek te zijn". Dat is
uit geen enkel feit bewezen. Wél
is gebleken en bewezen uit de
herhaalde vinnige en ongemoti
veerde soms onbeschofte schrij
verij dat men dit product een
voudig niet wilde, maar U
hóude mij ten goede, dat bewijst
volstrekt nog niet dat de briket
ten werkelfik niet goed zouden
zijn. Integendeel, ondergeteeken-
de die met vele anderen ook de
briketten heeft gebruikt, beweert
dat ze wel degelijk goed zijn, zij
het dan dat, door een vermenging
met cokesgruis in het begin (mede
on advies van het Kolenbureau)
dezen iu den aanvang te broos wa
ren. Uwe bespiegelingen aan
gaande de plaats en den omvang
geeft er zich geen rekenschap van van de fabriek laat jk onbespro-
dat het den wereldstrjjd heeft ver- ken: dit is inderdaad iets wat de
loren. IR a a d heeft gewild. Ik heb ér
echter toen reeds op gewezen,
dat het dwaasheid zou zijn om
z u 1 k e e n bedrag, plusminus
130.000 installatiekosten, vast te
leggen in een onderneming van
zóó tijdelijken aard. N u is het Avel
een goedkoope aardigheid als som
migen beAveren zouden: „dót heb
ik wel gedacht" Inderdaad heeft
de brandstoffenschaarschte ge
duurd tot het einde van April, ja
nog langer, daar eerst in April
zelfs begin Mei de laatste zen
dingen door de Brandstoffencóm-
missie werden ontvangen, welke
bestemd waren voor de distributie
gedurende 1 April 1918—31 Maart
1919. Het grootste euvel ïvas dat
de fabriek juist door den groo
teren opzet en de ligging van het
terrein véél later gereed kwam
dan volgens het eerste voorstel
van de Brandstoffencommissie mo
gelijk ware geweest. Had de fa
briek in Januari bijv. kunnen
werken, dan ware het product, ge
zien de schaarschte aart brandstof
fen, in dank aanvaard.
Nu dat gebrek niet meer in die
mate zich deed gevoelen immers-
was hét reeds einde April toen
iets kon worden afgeleverd had
de critiek en welke soort critiek
vrij spel. Hoewel er ook ettelij
ke burgers zijn die véél gunstiger
over het produkt van deze fabriek
oordeelen dan de Redactie van uw
blad, en zij die meermalen, en o p
hunne w ij z e, van uw blad ge
bruik maakten om deze instelling
m de commissie die deze beheerde
te bekladden, dezen schrijven
blijkbaar liever niet in een nieuws
blad, waar ze trouwens gelijk in
hebben. Het is een Onbegonnen
werk als „de Redactie" zich zelve
meent te kunnen en mogen op-
Averpen als deskundig beoordeelaar
van zulke hoofdzakelijk „tech
nische" kwesties. U spreekt verder
in uwe beschouwing over mijne
Avoorden indertijd tegenover het
Raadslid Zondervan gesproken. Ik
meen te mogen zeggen, dat uav oor
deel in deze niet onbevange.i
is. U liet zulks herhaaldelijk, èn in
uw Raadseverzioht, èn in de „ver
slagen", en door het plaatsen van
geschrijf van anderen, 't welk
meermalen niet vrij van verdacht
making was, voldoende blijken. Ik
verlangde van het Raadslid
Zondervan, dat hij zou medewer
ken om de produktie van de fa
briek naai- verhouding en behoef
te onder de ingezetenen te distri-
bueeren, en wel bijzonder omdat
het een gemeentelijke fa
briek is, en de belangen van de
gemeente daarbij eenmaal, ook fi-
nantieel, hauw betrokken waren.
Zoo'n standpunt verstaót men ech
ter blijkbaar niet in onzen Raad.
Het voorbeeld van de v e r p 1 i c h-
t e afname van de, bijna oneetbare,
vee n-aardappelen om de goede
kleiaardappelen te krijgen, is
déórover door U 61' de heer Zon
dervan ooit geklaagd? hoewel
dit m.i. heel Avat meer gemotiveerd
Avare geweest! Het moet toch m.i.
geen verschil maken welke
commissie (of Directeur) zulk een
dwingende maatregel toepast? Dat
de Brandstoffencommissie thans
aan B. en W. moest adviseeren
om de fabriek stop te zetten,
en straks weer 'n 24 menschen
Averkloos te maken, is veroorzaakt
door de onwelwillende houding
door U en vele anderen, die nooit
iets anders doen dan critiseeren,
en zich hij voorkeur tot tolk ma
ken van allerlei „klachten" zonder
zelfs eens te onderzoeken of de
klachten gerechtvaardigd zijn. Eón
ding staat in elk geval vast, --
zoodra men niet de zeker
heid meer had dat do vervaar
digde briketten zouden Tnlaatst
kunnen Avorden, was de finantieele
risico voor de gemeente véél te
groot om met het bedrijf voort te
gaan. Van af dat oogenblik was de
Brandstoffencommissie dus ver
plicht om het door U zoo toe
gejuichte advies te geven, maar
ondergeteekende is zoo vrij te be
twijfelen, of de gemeentenaren, die
Avat verder denken, en gewoon zijn
de zaken van t av e e kanten te be
zien, dit bericht wel met „zoo
groote genoegdoening" zullen heb
ben vernomen als u waagt to on
derstellen. Men moge van meening
zijn dat het Rijks-Kolenbureau nu
ook de kosten maar moet hetlaen,
dit Bureau houdt er begrijpelij
kerwijs zelf ook een meening op
na, en dit zijn dus allemaal „Aro-
gels in de lucht". Intusschen kan
ik verzekeren dat door de Brand
stoffencommissie te dezer zalc-..'
reeds de noodige stappen zijn ge
daan doch dat deze kwestie zich
t h a n s nog niet voor publieke be
spreking leent. Intusschen is mijn
meening, dat de fabriek niet
had behoeven stop gezet te wor
den, Avanneer èn de Helderscho be
volking èn zekere Raadsleden- in
plaats van tegenwerking,
medewerking hadden getoond te
Avillen geven.
Helaas, wij hebben nooit iets
anders dan critiek en onaange
naamheden ondervonden, vanal'