HELDERSCHECOURANT
VOGELVRIJ
No. 9162
DONDERDAa 9 OCTOBER 1919
47a JAARGANG
Bed>o^ar-Ulta>v<irï_QjfejBOEg_Jr.| H»lder^^Opla»fl 7000 tx. _-_^honnenwntogrj»^^ po»t M4^Butonland^4Q. - P*** rcfle* 20 ot.
BUITENLAND.
Duitschland.
Kin redevoering van dan Rijkakan-
tallar.
In de bijeenkomst van da Duitaqfle
nationale vergadering op Dinsdag jjl.,
heeft de Rijkskanselier Bauer een
rede gehouden, waarin hij mededte-
ling deed van de harvorming v^n
het ministerie, dat; naar zijn zeggen,
de overgroote meerderheid des vo$»
vertegenwoordigt. Of de verhoudipg
der partjjen overeenstemt raat het
aantal hunner aanhangers, zullende
verkiezingen moeten leeren. Gezien
het vela werk dat de nationale ver
gadering nog heeft af te doen, kunnen
deze echter niet voor het veorjaar
worden gehouden. Het program van
bet ministerie is ongewijzigd. Wat
den algemeenen geestestoestand van
het Duitsche volk betreft, mag dank
baar vastgesteld worden, dat het volk
weer aan den arbeid gaat. Wel wordt
er nog veel te veel gestaakt,
maar de wilde en gevaarlijke stakin
gen behooren tot het verleden. Het
stakingsrecht moet met de wettelijke
verplichtingen ten epzichte van het
algemeen belang in overeenstemming
worden gebracht, een verordening op
het scheidsgerecht moet de rechtsze
kerheid en een geregelden gang van
zaken bij arbeidsgeschillen waarbor
gen. Het einddoel is het verplichte
scheidsgerecht,, dat de staking tot het
uiterste geval terugbrengt. De wet
nopens het in dienst nemen van oor
logsverminkten moet hun werk en
brood verzekeren. Nopens de bescher
ming der arbeiders in het algemeen,
is een wetsontwerp tet regeling van
den arbeidsduur in bewerking, dat de
8 urendag in de wet. zal vastleggen.
De beginselen der Yakvereeniging en
de flnancieele nood des r(jks eischen
herziening van de vaak misbruikte
werkloozenondersteuning door middel
▼au een vermeerderde werkverschhf-
fing. Aan ieder, die het hem aange
boden werk niet wil aannemen, tal
verdere ondersteuning geweigerd wor
den. Ook zal een wettelijke werk
loosheidsverzekering tót stand komen
In het vervolg zijner redevoering
verklaarde Bauer dat Duitschland!er
naar streeft het vredesverdrag na-te
komen, voorzoover-men dat vermag
dat geldt ook en vooral van de
militaire verplichtingen twee maan
den na de ratificatie van het verdrag
zal het leger nog slechts 200,000 man
tellen. Wij zullen op geenerlei wijze
trachten het- in het geniep te ver-
grooteD. Ten overstaan van bianen-
en buitenland verklaar ik, dat de
Duitsche regeering geen onuitgespro
ken voorbehoud kent. Van de stelling
„Not kennt kein Gebot" wil zij nlfts
weten. Z(j zal haar verplichtingen
nakomen voorzoover haar maar
eenigszins mogelijk Is, den druk van
dit vredesverdrag ten spijt.
Na een uiteenzetting van den stand
van zaken in de Oostzeeprovincios,
waarbij spr. er den nadruk op legde,
dat Duitschland al het mogelijke deed
om aan de eischen dienaangaande
tegemoet te komen, besloot de Rijks
kanselier zijn toespraak met de
woordenIk zou wel eens willen zi#n,
wie achterbleef als de regeering de
leus aanheft: ,0p voor een vreed
zaam herstel en voor eensgezindheid
der volkeren, weg met de gewetón-
looze giftzaaiers van hetchauvinismel"
Toen Bauer uitgesproken was
klonken er levendig# bijvalsbetuigin
gen van de banken der meerderheid,
de rechterzijde floot, waarop opnieuw
van links krachtige bijvalsbetuigingen
los kwamen.
Zeeliedeiitakiag.
Dinsdagmorgen heeft het gansche
personeel der stoomschepen te Daif if
en in de andere meer Oostelijk ge
legen havens, zooals Koningsbergen
en Memel, wegens onvervulde loon-
eischen het werk neergelegd.
De lijst der uit te leveren Buitsehire.
Volgens een telegram uit Washing
ton hebben Engeland, Frankrijk
Belgis dezer dagen aan de vredes
conferentie een definitieve lijst doen
toekomen van de Duitsche officieren
en ambtenaren, die zich gedurende
den oorlog aan strafbare feiten schul
dig maakten en die door Duitschlepi
moeten worden uitgeleverd overeen-
kajnstlg de bepaling in zake de ver
antwoordelijkheid. opgenomen in tapt
verdrag van Versailles,
Meegedeeld wordt, dat de keizer
niet op de vastgestelde lijst voorkomt,
welke aan de Duitsche regeering zal
worden overhandigddoch men meent,
dat de zaak van den ex keizer het
onderwerp zal zijn van een bijzon
dere actie der geallieerde mogend
heden.
Engaland.
De spoorwegstaking in Eogolaod.
Naar aanleiding van het eindigen
van de spoorwegstaking en de daar
toe getroffen schikkingen, schrijft het
Handelsblad"
De voorwaarden van de getroffen
schikking geven zeker wel recht tot
de vraag of het nu wel noedig was,
dat voor het bereiken van zulk een
resultaat een week lang het econo
misch leven van het land werd ont
wricht, en sterker wordt de indruk
nu wel, dat het zoo ernstige conflict
had kunnen worden vermeden, indien
aan weerszijden wat minder mis
verstand en vooral wat minder
wantrouwen had geheerscht. Wat
de spoorwegbeambten thans hebben
verkregen, hadden zij immers groo-
tendeels al kunnen verkrijgen vóór
het uitbreken van de staking, en
niet onjuist schijnt de opmerking
van de „Times", dat eigenlijk de
eenige winst voor de spoorweg
mannen is, dat de periode gedurende
welke de bestaande oorlogsloenen
worden gehandhaafd met enkele
maanden is verlengd, nl. uitgebreid
is tot September 1920, terwijl de
regeering aanbood die loonen in elk
geval te handhaven tot 31 Maart
van dat jaar. Dat wil dan nog niet
eens zeggen, dat de loonen na 80
September a.s. zullen worden ver
laagd, want de regeering had immers
reeds de algemeene toezegging ge
daan, dat van zulk een verlaging
eerst sprake zou kunnen zijn als de
verhooging van de kosten van levens
onderhoud in vergelijking met voor
den oorlog tot beneden 110 proc. zou
>ijn gedaald.
De aanbiedingen werden echter ver
worpen, blijkbaar uit wantrouwen in
haar oprechtheid. Uit de beschouwin
gen en mededeelingen iu de Engel-
sche bladen blijkt, dat de door de
regeering voorgestelde regeling eenige
en billijkheden bevatte, die men onge
twijfeld gemakkelijk had kunnen op-
hefen, indien men aan weerszijden
elkander met vertrouwen was tege
moet gekomen, maar juist dit ver
trouwen ontbrak, omdat aan weers
kanten extremisten van de gelegen
heid gebruik trachten te maken om;
de partijen tegen elkaar op te zetten.
Al is er ongetwijfeld veel waars
in de critiek, die de radicaal-libe
rale en socialistisch getinte bladen
op de houding der regeering oefenden,
een critiek, die culmineerde in de
beschuldiging, dat de regeeriDg eigen
lijk deze staking provoceerde en haar
had kunnen voorkomen als zij dat
had gewild.
Zoo goed als de aanvankelijke
verklaring van Lloyd George, dat
deze staking slechts een anarchis
tisch avontuur was, uitgelokt door
een revolutionair complot, wat al te
eenvoudig is, evenzeer is de uitleg
ging, dat alleen de regeering en haar
„reactionaire ondersteuners" aan het
conflict schuldig zijn, te simplistisch
om juiet te zijn.
De gebeurtenissen van de laatste
week in Engeland toonen, dat het
Engelache volk van deze extremisten
aan weerskanten toch niets moet
bebben en de bezonnen midden
groepen er het leven nog steeds
beheerschen. Gok in de arbeiders
wereld blijken de conservatief demo-
oratische krachten het te winnen van
de om wentelaars'
Onder de ve. antwoordelijke leiders
van de Engelache vakbeweging, dat
blijkt uit den onvermoeiden arbeid
van de bemiddelingscommissie, zag
men duidelijk de gevaren in, die
zouden voortvloeien uit een uitbrei
ding van het conflict, welke hieraan
een geheel ander karakter zou geven.
Men zag hier volkomen in, dat als
de strijd een politiek karakter aou
krjjgen, een chaos zou volgen, die
vooral voor de arbeiders zelf nood
lottig zou zjjn.
Verdienen de arbeideraleiders lof
▼oor hun inzicht en bezadigdheid,
ook de regeering verdient lof, niet
alleen voor de wijze waarop ze de
ernstige gevolgen van de verkeers-
crisis bestreed, voor de organisato-
niche bekwaamheden die ze toonde,
FEUILLETON.
maar ook vooral voor de wyze, waarop
ze, zonder maatregelen van geweld,
den strijd wist te beëindigen.
Het is zeker een groote creditpost
de boeken van de) Engelsohe
regeering en van het Engelsche volk,
dat in heel de afgeloopen week geen
geweerschot is gelost.
Oostenrijk.
Ultvirkoop.
In de „Voss. Ztg." vertelt Stephan
Grossmann van Oostenrijks uitver
koop:
Voor zes weken kwam ik in Salz-
burg steeds Eugelschen tegen. In
de stad, op de bergen, bjj de anti
quairs, in het kasteel te Helbrunn,
overal Eugelschen in uniform, meest
al in gezelschap van blonde dames.
Toen 's avonds de portier van het
oude hótel mjj in mijn kamer wilde
brengen, vergiste hij zich in het
nummer en ik stond plotseling in
vertrek van een Engelschman,
dat al geheel vol gepakt was. Er
lagen op de tafels oude, zijden boe-
renlappen, het mooiste volkszilver,
oud beschilderd glas. In den hoek
stond een geschilde hoerenkast, klaar
voor het transport. En wanneer het
Pacheraltaar nog staat in de Wolf-
gangkerk, dan is dit alleen hieraan
te danken, dat het niet in de ka
mer kOH.
's Avonds in de gelagkamer zitten
de gezellig pratende Engelsche paar
tjes, elkaar gelukkig de kostbaar
heden tooneud. Voor een echt En-
gelsch pond is een berg Oostenrijksch
papier te krijgen. Eu voor zoo'n
papierberg is de halve Oostenrijksche
cultuur te koop.
De villa's op de bergen, aan de
oevers van de meren worden door
Engelschen en Amerikanen gekocht,
alsof zjj oud Oostenrijksche patri
otten waren. En wanneer St. Wolf
gang nog geen voorstad van Londen
dan ligt dit alleen aan geogra
fische moeilijkheden. Het liefst zou
menig Oostenrijker het heele land
op den rug nemen, daarmee naar
de City reizen om het den meest
biedende te verkoopen. Voorloopig
verhuizen dag ia dag uit heele win
kels met antiquiteiten naar den
anderen kant van de zee en zij die
het ijverigst verkoopen, behooren
niet tot de armsten.
Oostenrijk ontdoet zich van zijn
geschiedenis. De staat zelf houdt uit
verkoop. Door de oude kasteelen en
larticuliere verzamelingen van de
labsburgers wandelen gretige Ameri
kanen, Eugelschen en Nederlanders.
Voor een Velasquez een wagon rijst,
voor een Canaletto een halve wagon
verduurzaamd vleescb, voor een
Waldmilller een paar dozijn blikken
gecondenseerde melk.
Maar hoe gauw eet men de kunst
schatten van een land op! Een
Rubens stopt de Weenscbe magen
maar één dag. Eu van een Dona-
tello eet een enkele wijk maar één
middagmaal.
Vsrecnigde Staten.
Da strijd om het vredesverdrag.
De ,New-York Traies" zegt, vol
gens een Radio bericht, dat de leiders
yan beide zijden in den Senaat be
vreesd zyn voor de definitieve stem
ming betreffende de bekrachtiging
van het vredesverdrag, den len No
vember. Het dezat zal worden bespoe
digd door het feit, dat de republi-
keinsche leiders geen hoop hebben
genoeg stemmen te zullen krijgen om
het amendement betreffende Sjan-
toeng, waarover, naar wordt ver
wacht, Donderdag zal worden ge
stemd, alsmede het amendement-
Mozes betreffende de Britoche Domi
nions, waarvan de indiening binnen
een paar dagen wordt verwacht, te
doen aannemen.
BINNENLANO.
Steenkolen uit Duitschland.
Met Donderdag te beginnen zal
het aantal steenkolentreinen uit
Duitschland naar Nederland met twee
per dag worden uitgebreid.
SS&JÉS Zssoest'naar Isdiö.;
De directeur van het postkantoor
Amsterdam brengt ter kennis, dat
brievenmalen zullen worden verzon
den naar Nederl. Oost-Indië per s.s.
„Insulinde" van de Rott. Lloyd. Het
zeeposttarief is op deze zendingen
van toepassing.
Laatste buslichtiog ten hoofdpost-
kantore alhier 10 October a.s. Buur
nam.aangeteekende stukken tot 3
uur nam. Voor groote partyen druk
werken aanmerkelijk vroeger.
Postpakketten kunnen worden aan
geboden tot 10 Oct. 2 uur 's middags.
Vertraagde v«art.
Volgens bij de Stoomvaartmaat
schappij „Nederland" ontvangen be
richt, zouden de ss. „J.Pz. Coen"
1 Oct. van Java te Suez, „Vondel"
2 Oct. van Amsterdam te PortSaid
en „Nias" 27 Sept. van Java ie Suez
aangekomen, aldaar worden opgehou
den door gebrek aan bunker kolen.
Tengevolge van de spoorwegstaking
in Engeland, worden de kolenvoor-
raden te PortSaid door de Britsche
autoriteiten uitsluitend ter beschik
king gesteld van troep sntransport-
schepen in Westelijke richting gaande
en stoomschepen van de Engelsche
handelsvloot in Oostelijke richting
gaande.
De gewezen kreonprlni.
Dinsdag is de gewezen Duitsche
kroonprins van het bezoek aan zyn
ouders naar Wieringen teruggekeerd.
De secretaris-generaal in algemeenen
dienst, mr. J. B. Kan, begeleidde hem
van het kasteel te Amerongen naar
Ewtjksluis.
De ex kroonprins is een dag langer
dan aanvankelijk het voornemen was,
te Amerongen gebleven.
Mr. vao Broeeendael.
De „N. Venl. Crt." meldt, dat mr.
H. van Groenendael een aanklacht
heeft ingediend tegen kapelaan dr.
Krijn te Valkenburg, omdat deze
hem landverrader genoemd zou heb
ben.
Politietoezicht op do Noordzee.
Het hoofdbestuur van de Reeders-
vereeniging van de Ned. Haringvis-
scherlj heeft bij de bevoegde autori
teiten aangedrongen opnieuw bet
politietoezicht bij de Noordzee vis3che-
rij ten spoedigste in te stellen. Het
acht dit gebiedend noodzakelijk, nu
de visscherij W6er in vollen omvang
wordt uitgeoefend. Vooral zou de
geneeskundige verzorging der zeevis-
schers gebaat worden met de weder
invoering.
Het hoofdbestuur dringt ei dan
ook op aan, dat de regeering zoo
spoedig mogelijk alle politiekruisers
weder uitzendt en dezen politiedienst
zal uitbreiden en verbeteren.
Hr. Mi. mljMsleggsr „Qouwi Aukea".
De Koningin heefc machtiging ver
leend, den naam van „Douwe Aukes"
te geven aan den mljnenlegger 1918
der Kon. Nederl. marine, welke in
aanbouw is op de werf „Gusto", te
Schiedam.
Deze naam wordt gegeven ter her
innering aan den Frieschen zeeheld,
die door zija heldhaftigheid en stand
vastigheid als kapitein van het
oorlogsvaartuig „Struisvogel" inden
slag bü Piymouth op 26 Augustus
1652, zijn schip te redden en den
vijand zware verliezen toe te brengen
wist.
Vrejea vai Kamerleden.
De heer Bomans heefc de volgende
vraag aan den Minister van Koloniën
gericht:
Is naar aanleiding van de po
sitieverbeteringen en pensioensver-
hoogingen van al het personeel
de Ministeryoornemens te bevorderen,
dat mede de z.g.n. Riddersoldyen
(toelagen Militaire Willemsorde voor
mindere militairen) worden verhoogd?
Viacchertweduwin.
Men meldt, dat vanwege de Ned.
Herv. Gemeente te Scheveningen tot
den Minister van Justitie het ver
zoek zal worden gericht om door
wetswijziging mogelijk te maken dat
de vele vrouwen wier mannen ge
durende de oorlogsjaren op zee zijn
omgekomen, opnieuw een huwelijk
aangaan zonder den langen termijn
te behoeven af te wachten welke de
tegenwoordige bepalingen van het
Burgerlijk Wetboek te dezer zake
eischt.
Af «rijzend besohlkt.
De Schoenmakers Patroons Ver-
eeniging te Assen heeft aan den Bond
van Lederhandelaren verzocht aan
de consumentenvereeniging te Assen
geen leder te leveren voor deschoe
nenreparatie. De Bond heeft op dit
schrijven afwijzend beschikt.
Pertdakict.
De Alkmaarsche rechtbank ver
oordeelde Dinsdag den heer Leo Speet,
hoofdredacteur van het R. K. Dag
blad „Ons Blad", wegens beleediging
van den heer Moltmaker, voorzitter
van de Vereeniging van Spoor- en
Tramwegpersoneel tot eene geld
boete van f 100 subsidiair 10 dagen
hechtenis en eene schadevergoeding
van f 50. De eisch was 8 dagen ge
vangenisstraf.
Vailleg ven het Pesoptlcum!
Men schrijft uit Amsterdam aan de
N.R. C.:
De publieke veiling van het was
senbeeldenspel Panopticum ia begon
nen. Heden was het de eerste dag
der executie. Als op een slavenmarkt
uit den tijd van de „negerhut" wer
den heele gelukkige gezinnen wreed-
aardiglljk uiteen gerukt, echtgenooten
gescheiden, kinderen van hun ouders
weggesleurd, om verre van vrienden
in den vreemde in plattelandsmu
seum en kermistenten hun dagen
voort te sleepen. Heel de Panopti
cumzaal was gevuld met ruwe rumoe
rige bezoekers, die ongevoelig voor
al die stille drama,s bij opbod de
leien van al de vorstenhuizen van
Europa, straatpresidenten en bekende
historische figuren uit vroeger en
tegen woord igen tijd, tot hun bezit
maakten.
Weg was al de bewonderende pië
teit, waarmede sinds jaar en dag de
buitenman uit alle oorden van het
land zich vergaapt heefc aan de tref
fende gebeurtenis van al die wassen
poppen met degenen, die zfi voor
stelden. Daar achter de tafel van den
makelaar zat nog onze vorstelijke
familie bijeen, onder het statig rqod-
fluweelen baldakijn, maar ach, de
Koningin lag in zwijm tegen den
muur geleundPrins Hendrik staarde
in doffe, machtelooze wanhoop de
zaal in en alleen het'Prinsesje zag
er nog opgewekt uit, blijkbaar zich
weiuig bewust van het wreede lot,
dat haar wachtte.
Bfi sommige vorsten scheen deze
laatste smaad de doodsteek voor hun
koniagstrots te zjjn geweest, want
z igen wij niet de ongelukkige tsarite*
slordig als een beschonken deerne
hangen in de armen van Saksen's
onttroonde koning? En zagen wij niet
andereu als dronken mariniers met
ééa schoen uitgetrapt in een houding
▼an uiterste katterigheid tegen een
pilaar aanleunen Schenen een Hin
denburg, een Ludendorf, maar ook
een Joffre en Pétain niet alle roem
en krijgsmanseer vergeten, zooals zij
daar, pé'.e méie met Bismarck,Moltke,
Nelson en andere groote krijgslieden
van dezen tijd en uit vroegere eeuwen
op een hoopje ineen hoek geschopt
liggen? Eo het was dan ook wel ver
drietig voor al die grooten om zkh
door die weinig kiesche koopers te
hooren waardeoren in de prijzen,
waarvoor ze tenslotte „gingen".
Prins Hendrik deed f 70, de Konin
gin f f5, Prinses Juliana f 30. De vroe
gere prinses en koningin uit het huis
van Oranje gingen voor f 25 tot f40.
Oude Frits voor f 25, Koning Edward
VII, nog altijd „the first gentleman"
om zijn schitterende kleedy, voor f 65,
Poincaré deed f 20, Napoleon te paard
f 155, Wilson f 30 en onmiddellijk na
hem, o, wreede ironie van het toeval,
het opperhoofd der Sioux-Indianen,
voor f55. Paus Benedictus de XV
bracht het maar, met inbegrip van
zija „sedes apostolica", tot f50, ter
wijl zijn onmiddellijke voorgangers
maar f45 opbrachten. Voor de ver
zoening tusschen Tromp en de Ruyter
had men niet meer dan f 120 over.
Voor Karei' v. d. Heyden, Schil er en
Goethe ieder f55.
Zoo vergaat aardache grootheid I
DOOB
DA VIS HENNBASBY.
60).
ken te krijgen; maar hoe overmoedig
hij ook in den oorlog mocht zijn, hij
waB te Biim, om overhaast to zijn in
liefdeszaken, en Betsy begon hem lang
zamerhand als oen vervelenden lastpost
te beschouwen. Zij kon hem niet ver-
telien, dat zij op het punt atond te
trouwen, want dan zou hij allerlei las
tige vragen ^oen, en dat zou haar vau
den wal in de sloot helpen.
„Lieve hemel, Bob," zeide zij, „wat
■ïoet ik toch mot hem beginnen?"
Bob dacht, dat hij op een prachtig
idee gekomen was, en zeide; „Vraag
i hem twintig pond te leen!"
„Dwaze jongen!" antwoordde ze la-
eon uitvlucht zocht om zich te verwij
deren.
De maan scheen over de Liverpool
Ranges de acacia's en de wilgen langs
do kreek in een zacht licht badend.
Betsy dacht uan de thans verlaten ves
ting bij Oxley's Peak en aan vele din
gen, die Jack en Bob haar daarover
vorteld hadden. Al denkende, begon zij
to droomen, en de majoor, die haar
loofd hebt mij te zullen helpen, als ik
uw hulp noodig had."
„Betsy," zeide de majoor, door de
betooveriug van het oogonblik haar bij
haar voornaam noemende, „ik heb be
loofd zelfs mijn leven voor je te geven."
„Nu dan," zeide Betsy, „op oen
goeden avond, dat u leelijk ziek was en
ijlde, praatte u voel over Salathiel en
sprak u over hem \als de eene edel-
dcr het genot vau een pijp eens goed moedige vijand zou sproken over den
opnam, vond haar nog mooier dan an- andere. Wat u ovor den vogelvrij ver
ders, en een regel uit een oud liedje, klaarde zeide, verheugde me zoo, dat
zcor toepassolijk op zijn twijfel en ik mij voornam alles te doen, wat in
vrees van dit oogenblik, kwam hem mijn vermogen was, om u te redden,
voor den geest. Hij trachtte het te ver- j -Maar ocuigo dagen later stortte
bannen cn te vergeten, maar het her-weer in; u liadt aanvullen van kramp-
haalde zich steeds weer als een spot-1 achtige pijn, en Bob en Morrison mui
tende molodie„Thou art so near and den de grootste moeito om u in bed
yet so far." te houden. Dr. Thompson was mijlen
Hij ook begon zich hopeloos te voe- ver weg en ik dacht niet, dat u den
looze telefonie tusschen het Maripe-
etablissement en het wachtschip. De
gesprekken waren duidelijk verstaan
baar.
Verbrand.
Uit Padang werd aan het „Soer.
Hbld." gemeld, dat mevr. Waenkas
aldaar levend verbrandde tengevolge
van het vullen van een brandende
gasolinelamp, waarbij de vlam inde
gasoline sloeg.
T*
LUCHTVAART.
UIT OOST-INDIË.
Be Koningin naar ladiB?
Het aantal adbaesiebetuigingen aan
het denkbeeld van een bezoek der
koningin aan Indië, had 8 Oct, het
half millioen overschreden.
Draadlsoze Telefonie.
De luitenant der genie Yan Vianen
te Soerabaja van de draadlooze tele-
graaf-afdeeling, heeft schitterend, ge
slaagde proeven genomen met draad
Bfi vliegoefeningen boven hetterreiD
te Bustleton, bfi Philadelphia, zijn
door ongevallen, kolonel T. B. Dodd
en nog vier vliegers om het leven
gekomen.
Nieuwe Eureptesche luehtlljnan.
De Weensche correspondent yan
het „Acht Uhr Abendblatt" meldt,
dat in Entente kringen verluidt, dat
binnenkort ever geheel Europa een
groot scheepsch luchtverkeer wordt ge
organiseerd. Weenen wordt een kruis
punt van twee belangrijke fijnen,'nl.
Hamburg -BerHjn- Leipzig-Müachen-
Weenen eu Warschau-Praag-Wee
nen-Boedapest. Yan deze fijnen juit
worden verbindingen met den Balkan
tot stand gebracht.
De geregelde luchtfiortdiimt
Berlijn Frledrlcbihaf en.
De geregelde luchtvaartdienst tus
schen Friedrichshafen en Berlijn, die
voer eenigen tfid geopend werd met
de Zeppelin „Bodensee" is, naar een
Zweedsch koopmaH Erie Eweson aan
een vertegenwoordiger van „Svenska
Dagbladet" meedeelt, een groot
succes te noemen. De „Bodensee"
gaat thans alle oneven dagen van
Berlijn en alle even van Friedrichs-
hafen en er wordt zooveel gebruik
gemaakt van de lijn, dat men de
biljetten weken van tevoren moet
bestellen om mee te kunnen komen.
De reederij, die in nauwe relatie staat,
tot de Hamburg—Ameiikafijn, moet
dm ook van plan z|jn, zoo spoedig
mogelijk nog een luchtschip op déze
lijn in dienst te stellen. Binnenkort
zal eëne tusschenlandinginMöQchen
in de dienstregeling worden opge
nomen en dan zal Jiet absoluut nood
zakelijk worden, over nog een Zeppelin
te beschikken.
Bij de reis, die de heer Eweson
met de Bodensee" maakte, vervoerde
het luchtschip 28 passagiers en 12
man bezetting. De heele tocht duurde
5 tot 6 uur. Het comfort aan boord
is eenig in zyn soort. Voor iederen
passagier is er een zachte, makkelijke
ljuningstoel en wanneer men er
genoeg van heefc, om te zitten, kan
men rondwandelen niet alleen indé
passagierskajuit, maar ook met
bijzondere toestemming in de
gaDgen, die de kajuit met de machine
kamers verbinden tot aan het aller-
voerste punt van het luobtschip. Aan
boord bevindt zich eene eerste klasse
koude keuken en de wijnkelder van
de „Bodensee" wanneer men ten
minste hier het woord „kelder" wil
gebruiken - is uitstekend.
Ia het algemeen vaart het lucht
schip op eene hoogte van 800 M.,
maar bij de tocht, die de hoer Eweson
meemaakte, had de leider er pleizier
in, tot 1200 M. te stijgen, om te
probeeren om het hardst ti
met een vliegmachine. Dat
niet, maar de passagiers
ieder geval eene extra sensatie.]
De prijs voor eene reis van Frie-
drichshaven naar Berlijn is op het,
oogenblik 430 Mark, maar, wanneer
de tusschen landing in München in
hat reisplan is opgenomen, is het de
bedoeling den prijs met 50 mark te
verhoogen. Het reisbiljet geeft overi
gens recht om 13 K.G. bagage mee
te nemen zonder extra betaling.
Naar men weet, zegt het blad, is
het de bedoeling, dat de „Bodensee"
wat later in den herfst naar Stockholm
zal komen. Einde dezer maand zal
de leider van het luchtschip naar
Zweden komen, om de noodige
voorbereidingen te treffen voor de
landing.
téit, in de audiëntie van de voor
zitters der verschillende Kamer-
iracÜéa, in enkele typeerende uit
drukkingen en situaties. De dubbel-
gaijgër, van den vorst bijvoorbeeld
en diens pootige eegade waren on-
vervalsohtë Amsterdammers, enz.
Overigens is, het stuk aan een der
kleine Duitacji.e hoven (waar zijn ze
gebleven, och arrael) spelend, ge
heel DiiUsjph. Het is een naar dé
klucht zwévepd blijspel, gebouwd
op de in Üuchten zoo vaak ge
bruikte truc der rolverwisselingen:
de koning, die een dag voor kruier,
de kruier, die voor koning speelt,
hetgeen hiogeUjk is door de frap
pante/gelijkenis der beide mannen.
De hieruit ontstane verwikkelingen
hebben voor den vorst een ernsti-
gen kant. Immers, hij beweegt zich
vrij onder de menschen, en hoort
daar meer dan hij aan het hof ooit
te weten zal komen, n.1. de waar
heid. De eenvoudige, simpele waar
heid, die in den mond van het volk
gesproken wordt, en die hem in
veel opzichten helderziende maakt.
Hij leert er den leugen en de con
ventie van een buigende en vleien
de hofkliek kennen, die steeds ach
ter een stroom van „welmeenende"
woorden de waarheid verzwijgt, hij
leert er hoe hij bedrogen en belo
gen wordt, en hoé het volk met me
delijdén over hem en de zijnen
denkt. Inmiddels heeft de kruier,
in 's vorsten uniform, in het.paleis
den boel op stelten gezet, maakt
zï'ch' daar familiaar met de lakeien
en doet allerlei dwaze dingen. Het
wordt er niet beter op als de
pseudfl-yqraL een ongeluk krijgt
met het rijtuig en nü door hofart
sen en allerlei hooge dignitarissen
zóó overstelpt wordt met belang
stelling, dat hij uit zijn rol valt en
de allerzotste onkoninklijke dingen
doet. Zijn lijfarts ziet hierin een
„psychische zenuwafwijkipg" ten
gevolge ,van den schrik en Falkland
had de gelegenheid van deze scène
het derde bedrijf een kostelij
ke charge te maken. Als de kruier-
vorst bet Al U, bont maakt en do
boel in 't honderd dreigt te
loopen, verschijnt to rechter tjjd de
vorst-kruier om de situatie te
redden.
Is au§ het gegeven als zoodanig
niet hieuf, schrijver en bewer
ker wisjsn er een kostelijke sa th e
van te maken, en een amusant,
luchtig stuk te geven, dat den
ganschen avond tranon doet lachen.
Hét stuk werd door de ruim
twintig medcapelenden vlot ge
speeld; koptéiGk wae de figuur van
den ouden wret Chriatiaan XVII
(A. O. ..en dhjus dubbelgan
ger Christi|*n Hopman, no. 17, de
kruier (Nic. de Jong). Het is on
doenlijk bulten deze hoofdfiguren
nog andere tenoemen, er waren er
te veel. Wij volstaan dan ook met
de mededeeling, dat hot gezelschap
Heyërmans #en velen aanwezigen
eën uitOTsi genoeglijken avond be-
zorgd'ÏMft
INGEBONDEN.
PLAATSELIJK NIEUWS.
m
Eerste Kunstavond.
In het verjongde en schitterend
verlichtte „Casino" werd Maandag
avond voor een eivolle zaal de eer
ste der serie Kunstavonden
geven. De N.V. Tooneelvereeni-
ging, directie Herm. Heyermans,
Ala*«c«ug Cenaimenten Verweaigjug.
Ver-
ykn de
at^V'ëp ingeleid
TXfl- IrVCMk 6" G°tt"
mèr kórt êk bondig, dóch ook voor liet
laatat Antwoorden, aangezien het thans
zeer doordrongen 7b"van de iioodza-
kejij]kbeifl. tftMumielon, om nog tijd te
kuqoen verspillen voor onvruchtbare
ihrp^rolgfsU, vj^e^en.de lucht toch al
ïn: d* 'iWstrwleue kan het verwijzen
aai Je in het eerste
blad van 4" •ctéler J.l. van de Helder-
acho Courant.
Wat Aea taan en. inhoud der inge
bonden etukken bftroft, wij vragen ons,
t o.. heeren houden hot onB ten goede,
na leziiyr ejriutig af, of inzenders wer
kelijk ernstig verlangen naar orde,
rust en fiëratél van evenwicht.
Zoo niet, dan divergeeren onze we
gen, met'dit verschil, dat de onze paral
lel loopt eijit .oadperatie, doch de uwe
juist niet, al tracht gij het ons diets te
maken."
Door mjqobwerking immers moet dit
verlangek'de kaals zijn, undere, waarde
hefer Gótti&or,wordt de liefde tot het
separutieröe (welke in Nederland niet
heeft medegewerkt tot bloei van de
Coöperatie, heeren Coöperatoren ete-
ken slechte de hand in eigen boezem)
de splinter, welke gij meent te ontdek
ken In het oeg Van dé oprichters der
Salathiel wae rooi uitgegaam, daar hij
nog voor allerlei dingen ueeet zorgen,
maar Betsy zag, hoewel zjj vel verba-
h.t „IjB.loid. der r«..ri.. Mie-
zuji had, in zenuwachtige spanning Ul1chond, „die zou hij me dadelijk leenen,
naar deu avond van vertrek. j wat de 2aaL nog erger zou maken.
„Natuurlijk, zoo fluisterde zij Rob jsjeen, ik zal hem moeten vertellen, dat
in, „zal alles tenslotte goed gaan! En jjj geëngageerd bon, dan zal hij wel
toch-wou-ik, dat het allemaal voorbij weten met wien en nog -eel meer.
was en we goed en wel in volle zee j Waarom geef je me geen verstandiger i jeu en klopte de aach uit zijn pijp, zoo nacht nog zoudt halon; toen ik aan uw
w W6?' .1 n ,1 raad Bob? Je lijkt wel niet wijs." J .r0C(i ais besloten om Betsy op staan- leven begon te wanhopen, kwam er
ilajoor Mcr arlant, nu goed aan d« B0y was heel goede maatjes met den den voet to vragen. uit het dal Adullam iemand, die be
boter» hond, was zeer ingenomen metmftjoor g©WOrdon en had gemerkt, dat „Wat een pracht vun een avond,weerde dokter te zijn. Hij had een
zyn nieuwe aanstelling, maar minder hij zooveel mogelijk trachtte te weten miee Carey", zeide hij; „wat was u in krachtig geneesmiddel bij zich, dat hij
met het vooruitzicht, dat hy tenslotte u komen omtrent Salathiel, van wien' .'0peins verzonken. Mag ik weten, u niet zonder moeite dwong in te ne-
zou moeten scheiden van Betsy, op wie hij vermoedde, dut hij zich in e Ranges waaraan u dacht?" I men. Uw strakke spieren ontspanden
hjj, aooala iedereen in het «todje be-veracholen hield. Maar te Kingdon „Wilt u dat werkelijk weten?" vroeg zich, en een half uur later begon u te
halve Betsy zelf, wist, tot over zijn Ponds wist natuurlijk nieruand. iets van Betsy; ..of zeKt u hot maar. om iets te transpirooron ou viel in slaap. Jack
ooren verliefd was. hem! zeggen?" Salathiel was die dokter, en hij redde
De majoor wilde alles van Betsy we- j „Is hij geen kwelgeest?" vroeg Bet-1 wü het werkelijk weten," zeide uw loven."
*<.- i-1->x— h.^ H0t wag e<;D gewoonte van hem. Betsy's stem was langzamerhand tot
zooals van de meeste Schotten, om vra- fluisteren overgegaan, en er volgde
gen kort te beantwoorden: dat wil een lange pauze,
zoggen, zooveel mogelijk met haar Eindelijk vroeg de majoor op harden,
eigen woorden. t vreemden toon: „Waarom heb je uuj
..Dan," antwoordde Betsy, „zal ik het '1®^ uiot eerder verteld?
dat onbegrijpelijke vrouwvolk! Stel je
voor, zoo'n mooi meisje als Betsy trou
wen met een vogelvrij verklaarde.
..Waar heb jo hom ontmoet?" vroeg trad voor het voetlicht met een biij-
hij. i spel van Carl Rössler, getiteld1
„Bij ons thuis op de zuidkust., waar „Nummer zeventien, of de noodlot
hij onze onderwijzer was." j ^;„e gelijkenis". Het stuk was eer
..Ja, daar heb ik meer va., kehoord. Vierklllg van S. Falkllind,
aëk Behouden."°aC i waardoor het, ofschoon naar aard
„Neen," zeide Betsy. „hij heeft daur en wezen een Dmtsch stuk, hier en
niemand voor den gek gehouden; wv daar geheel verhollandscht was.
zagen hem, zooals hij in werkelijkheid Verhollandscht bijvoorbeeld in di
overigens sterk gechargeerde
plechtigheid van de opening der
Stalen-Generaal door Zijné Majes-
tern Zij zeide hem, dat zij van plan im sy. „En binnen een paar dagen moeten
naar huis te gaan, en dus moest zij we weg. Ik zou waarachtig willen, dat
vertellen, waar baar huis was en ho» #r iets gebeurde, dat hem wegriep."
zij naar Sydney wilde reizen: per bootMaar Bob had voor zichzelf een pion,
van Newcastle of over land. Tenslottedat bij bang was aan Betsy te ver-
hegrsep zij hoe het met hem gesteld tellen.
wus, en zij gaf hem gelegenheid genoegDoch intusschen werd Betsy wanho-
zich uit te spreken; maar de verliefde pie en dien avond besloot zij de koe
Schot durfde niet en stelde voor *eif bij de horens te vatten en zelf met den
met hen mede naar het zuiden te reiae». -majoor te «preken. Het was een mooie,
Was Bob haar broer niet geweest,kalme -avond; ze zaten met hun drieën
dan aou Betey met he». geflirt hebbes buiten óp de veranda, toen Bob, nadat
om den bedeesde* effleier aai het «pre-aiji zueter hem wat ingefluisterd had,
as cn is; een beschaafd heer. zonder
de gebreken, die je in een vogelvrij
verklaarde zou verwachten; zacht
moedig en eerlijk als goud."
„U denkt zeer gunstig over hem, i
miss Carey, hebt u al lang met hein slavernij on despotisme."
omgegaan?" I De majoor keek Betsy verbaasd aan.
„Slechts een paar weken, maar ik ,.U zult manben als kapitein Moore en
zag hem dagelijks op school. Hij heeft mij, die getracht hebben Salathiel gé-
nooit laten merken, dat hij iets om, mij vangen lo iicaion, -zeker wei héten,"
gaf. en nooit een woord van liefde ge- zeide hij.
sprokou, zoolang hij mijn onderwijzer „Bepaald liefhebben doe ik u niet
u vertellen, muur in vertrouwen, en ik
wil, dat u het geheim houdt. U herin
nert u nog zeker wel, dat u mij be-
Gfj zijt zoo diebt bij eu toch zoo
ver weg.
„Omdat ik hem liofheb," antwoord
de Betsy fluisterend, „en ik spoedig
met hem zal trouwen."
Een uiouwe pauze volgde, gedurende
welke de majoor een harden strijd met
zijn gevoel te strijden had. Hij had
blijkbaar geen geluk, doekt hij, maar
muur ik heb langer dan een jaar
briefwisseling niet hem gehouden."
„Maar hij is oen woudlooper eu een
vogelvrij verklaarde!"
„Noemt u hem zooals u wilt, muioor
McFarlane," zeide Betsy met een van
nuudoening gebroken stem; „hij is bui
tengewoon ongelukkig geweest; hij
heeft één misstap begaan, toen hij
student en niet
jongen was; eu vt
is hij geworden, wat uw wreede wet
ten en uw dwaugurbeidstelsel van hein
gemaakt hebben; de menschen mogen
vau hem zeggen wat zij willen,,ik weet,
dat hij een goed mensch is, en ul was
de heele wereld tegen hom, don zou
ik hem toch blijven liefhebben on met
bom trouwen, als hij het geluk heeft
wog te kunne* komen uit dit la*d va*
.uiel!"
.,-jia;ïr
!i). Wat
antwoordde Betsy glimlachend
u bent niet gelijk aan die anderei).
u gedaan bobt, was alleen uw plicht?
En bovendien weet ik toevallig, tljtt'
vriendelijker en beter oordeelt' ovor
mijn vriend dan bureaucraten als ka
pitein Moore."
„Dat is verdwaar ook!" ant
woordde de majoor hoftig. „Zoo, hi
eel meer dan een heeft mij 'dus het leven gered,. iui&i
dat oogenblik af Carey, en u bont van plan met hem
te trouwen? Waarom verlaat"'hij
Australië niet? Hij zal nooit een
mooiere gelegenheid krijgen."
„Wat zoudt u doen, majoor, Ri|
u ons sauien zag en wist, dat hij
beerde uil dit land te entvluohten!
.(Slot VelgU.'
I oeg^Vi
Algeajoene Consumenten-Vereeniging,
waa^qpder, n'en déplaiB© uwo „hoffe
lijke" opmerking, inderdaad mannen
zijn, die vele Jaren in besturen van
Coöperatieve Vereenlgingen hebben ge
werkt.'
Overigens, waarde heer Gottmer, gij
weet Wellicht, dat separatisme (het
mooie woord ie y^n u), locaal egoisme
of provincialisme, zoo leert ons de Va-
derlandsche geschiedenis, specifiek Hol
landsere karakterfouten zijn. vergelijk
slechts de theorie en praktijk, elk pro
vinciestadje wemelt vka coöperatieve
bedrijfjes met ieder afzonderlijk een
dure exploitatie-rekoning, vergelijk dit
met de toepassing in Engeland eu
Amerika.
Dergelijk «ecoöpereer, waarde heer
Gottmer, wordt door een verstandig
mensch niet au aéxleux genomen. Wij
hebben er niets op tegen de gelederen
der coöperatie te verdichten, mita onze
weg, dè réchte fijn/samenloopt wet den
uwen.
Jwjiea u dit warkflliik ernst i», wel
nu; dan luui wellicht de toekomst loe
ren, dat de Landelijke Bond vun Con
sumenten de beter Iaat dan nooit te
werk gestélde Ploeg wórdt door don
zw'aren Nedei'IandschLCóttperatievon
grond, waarop juist gedurendo de laat
ste jaren zoo weinig geoogst werd, om-
men het onkruid, het door den heer
_ir.toel genoeipde ..^oparatiBwe", erop
Iaat voortwoèlteren.
Wat ons betreft, waarde heer Gott
mer, wij zien ook do deugden, de licht
punten. zijn .hoopvol gestemd, dat het
vers tandbij hét publiek overheerscht
en men p*e vertrouwen schenkt.
bet Beetuur van de Algemeene
•;V CoKsiLiaenteu Vereeniging
oféèellog „don Helder".
