COURANT
Tweede Blad.
Hddarecka iMsabeltransport- en
ShapiBilerDBming.
Advertentlèn.
YEREEIIEMIBENfiELMIi
Mo. «CS
ZATERDAG 11 OCTOBER 1919
47* JAARGANG
Redaoteur-Ultgd
dr„ Halder
Opleeft 7QOO oa-
éücüimeoiriitkprlikt lm de l 120, «er pwt I 1.40, Swlteulend 12.40. - Lqmk- e*. 3 ei.
Advortoiitlên per regel 20 ot.
Op- en ondergang van Zon en Maan
en tijd van hooswater (Texel)
(Wintertijd.)
Maan
Zon
Hoogwater
•etober.
op:
onder
op:
oneer
v.m.:
n.m.:
Zon4«g
12 a.
6.10
m.
10.6
6.22
é.9
9.40
0:5
Maandag
7.46
11.17
6.24
5.7
10.25
050
Diaeëag
14
1.50
a.
0.16
6.26
5.5
11.15
1.30
Woensdag
15
10.-
l.S
6.27
5.4
0.5
Donderdag
1*
11.14
1.40
6.23
5.2
0.20
0.50
Vrydag
17
2.11
6.30
5.-
1.1
2.5
Zaterdag
18 m.
0.27
236
6.31
4.56
225
3.35
kilig en materieelen steun. Het is
in Mei 1919 opgericht onder voor
zitterschap van prof. dr. Periere,
vice-president van de internatio
nale Roode Kruis-commissie te
Genève.
BUITENLAND.
DUITSCHLAND.
De aanslag op Haaee.
Het geneeskundig onderzoek van
Haase heeft het volgend resultaat
•pgeleverd.
Een kogel heeft het rechteron-
derbeen van den patiënt doorboord.
Zyn rechterdijbeen vertoont een
schampschot. Hij heeft agn elle
boog, vermoedelijk by zijn val, ge-
achramd.
Men kan verwachten, dat de
patiënt in een dag of acht genezen
aal zijn.
Volgens een Wolffbericht maak
te de dader, Johann Voss, den in
druk van geestelijke minderwaar
digheid.
Hij had reeds meermalen be
proefd Haase onder schot te krij
gen. Ten slotte was hem dit voor
den ingang van den Rijksdag ge
lukt. Volgens een later bericht,
eveneens van Wolff, Ujdt Voss aan
querulantisme (ziekelijke zucht tot
ruziemaken) en vervolgingswaan
zin. Hij heeft verteld, dat hij tot
geen enkele politieke partij be
hoort, maar dat zijn politieke over
tuiging die der onafhankelijke so
cialisten het meest nabij komt.
Haase was de advocaat van zijn
tegenpartij in een proces wegens
afpersing.
Sedert eenigen tijd, zoo beweert
hy, was hij er achter gekomen, dat
het bij de klaesicale Pruisische,
■taatsloterij niet pluis was. Over
die zaak, had hij talrijke adressen
gericht tot de loterij en^flen minis
ter van financiën. Het gevolg van
al die adressen was dit, dat te
Moabit een strafgeding wegens po
ging tot afpersing tegen hem werd
aangespannen.
Door bemiddeling van zijn vrouw
verzocht hij Haase, de zaak voor
bet Parlement ter sprake te bren
gen. Toen Haase dit weigerde be-
wssrde Voss dat ook hij wss om
gekocht, -en hij ging al zijn gan
gen na.
Ten slotte besloot hij iets te doen,
waardoor de openbare aandacht op
de zaak zou worden gevestigd.
Eerst oefende hij zich in het Gru-
newald in het schieten met een
parabellumpistool. Reeds op den
dag, die aan den aanslag vooraf
ging, had hij Haase naar het ge
bouw van den Rijksdag gevolgd.
Hij kon hem toen niet onder; schot
krijgen. Gisteren wachtte hij hem
daarom op aan den ingang. Op
een afstand van slechts vijf schre
den loste hij zes schoten tegen
hem. Een van deze kogels heeft nog
een voorbijganger gewond, <lie -on
bekend gebleven is.
De Vorwaerts zegt ook, dat de
dader een indruk maakt, alsof hR
■tal recht wijs is.
Dreigende aardappelnood.
De moeilijkheden in'het vervoer,
dis een gevolg zijn van het gebrek
Rusland en de andere landen ook
ter sprake worden gebracht.
Het Zweedsche consulaat
te Moskou geplunderd.
Uit Stockholm wordt gemeld, dat
het ministerie van buitenlandsche
zaken vernomen heeft, dat de bols-
jewiki het Zweedsche consulaat in
Moskou hebben leeggeplunderd. Er
is voor ongeveer 12 millioen roebel
aan voorwerpen van waarde ge
roofd.
STAKINGEN.
Tramstaking in België?
De Belgische bond van tramweg
personeel heeft Donderdag beslo
ten tot den stakingstoestand. Aan
de provinciale comité's wordt over
gelaten om te beslissen over den
dag, waarop het werk gestaakt zal
'worden.
Bootwerkersstaking te New York.
Ondanks het bevel van hun voor
mannen om aan het werk te blij
ven, hebben Donderdag vijftig- of
zestigduizend bootwerkers te New
York het werk neergelegd, waar
door de werkzaamheden in de ha
ren zoo goed als geheel stil staan.
Zeeliedenstaking te Bremen
geëindigd.
De zeelieden te Bremen besloten
met zeven achtste der uitgebrachte
■teramen het werk te hervatten.
Staking der metaalwerkers
te Berlijn.
Hoewel de metaalwerkers in een
40tal ondernemingen, waar men tot
een voorloopige overeenkomst is
gekomen, in afwachting van den
uitslag der komende onderhande
lingen, het werk hervat hebben, is
het aantal der stakende metaalwer
kers toch nog met 3500 gestegen,
daar een groot aantal fabrieken
zich bij de staking hebben aange
sloten. Het stakingscomité heeft in
3 dagen tijd 100.000 mark voor on
dersteuning der stakers ontvangen.
Men heeft dan ook besloten aan de
stakers en aan de uitgesloten arbeid
ders, die minstens 3 weken werke
loos zijn, daags 5 mark te betalen.
Zoo mogelijk zullen deze uitkee-
ringen worden verhoogd. Het be
stuur der Berlijnsche vakvereeni-
gingen hééft thans zelf de leiding
van het conflict in handen geno
men, daar men er een vraagstuk
van algemeen belang in ziet, dat-
de metaalwerkers deze beweging
winnen.
Uit Lissabon komen berichten,
dat daar een algemeene staking
heerscht.
Midden-Europa door vlektyphus
bedreigd.
Aan de „Nar-odny Listy" is het
volgende ontleend:
Het hoofdbestuur voor de bestrij
ding van epidemieën in Oost-
Europa g eft een proclamatie uit.
waarin o.a. gezegd wordt:
Epidemieën in het Oosten, voor
namelijk vlektyphus, bedreigen
aan kolen, dreigen te zullm leiden .„„opa. Er zijn niet 'meer afzon-
tot een aardappelnood. Naar da a«rlnke ziektehaarden, doch uitge-
tot een aardappelnood.
„Vorwörts" meldt, ontbreken de
noodige vervoermiddelen om voor
het invallen van de vorst de noo
dige aardappelen naar de steden-te
verzenden.
Economische toenadering.
Volgens mededeelingen uit Won-
aangevende Engelsche handels
kringen zal Engeland onmiddellijk
zijn pogingen tot het aantaioopen
van nauwere economische betrek
kingen met Duitscbland ijverig
voortzetten. In Keulen liggen thans
voor millioenen pond aan goederen
opgestapeld. Het voornemen 'la,
naar het voorbeeld van de Britsche
Kamer van Koophandel te Keulen,
in geheel Duitschland Britsche
liandelsvertegenwoordigingen op te
richten en te Berlijn een Britaaie
Kamer van Koophandel. De En
gelsche regeering steunt dit plan
ten sterkste, om door een methodi
sche organisatie van de handelsbe
trekkingen tusschen de beide lan
den onereuse concurrentie onmoge
lijk te maken. Van Engelsche zijde
is bij de Dnitsche regeering voor
gesteld een clearing-house te Ber
lijn op te richten, terwijl van Duit-
sche zijde is voorgesteld, dat Enge
land grondstoffen zou leveren, die
voor Engelsche rekening in
Duitschland verwerkt moeten wor
den. De producten zouden dan door
Engelsche firma's verkocht wor
den, terwijl Duitschland betaling
zou krijgen voor de fabricage.
Engeland is ook van plan in de
quaestie van de betaling met goud
tegenover Duitschland een zeer te
gemoetkomende houding aan "te'
Mimen.
RUSLAND.
Vredesonderhandelingen van de
sovietregeering.
Volgens het Berliner Tagebtett
zullen de bolsjewiki ais 'plaats der
enderhandelingen voor den vrede
met de Balkanlanden -een neutraal
land voorstellen, waarschijnlijk De
nemarken of Nedex-land. Tijdens
debatten »ou de vraag van eau
gemeeaea vrede tuseehea Üewjet-
éérlijke ziektehaarden, doch uitge
strekte gebieden worden bezocht
door de vlekziekte. Behalve Rus
land zijn het voornamelijk de sta
ten uit Oostenrijk-Hongarije ont
staan, welke hetzij tot 'het besmette
gebied behooren, waarvan enkele
zwaar geteisterd zijn, het zij in
meerdere of mindere-mate bedreigd
worden. De laatstgenoemden zijn
■niet in staat elk voor zich den ge-
meenschappêlqken vijand het hoofd
te bieden.
Op aandringen van de Rood'
Kruiscommissie te Genève hebben
zich daarom de sanitaire afgevaar
digden van de geteisterde landen
vereenigd tot een centraal bureau
voor het bestrijden van de.«pidemie
in Oost-Europa, hopende dat de:
overige Europeesche staten hen
hierbij zullen steunen om aafri de
oostgrenzen een dam op te werpen
tegen den epidemischen stortvloed.
In Rusland werden gedurende de
maand Februari j.1. over de 100.000
gevallen van vlektyphus geconsta
teerd. De wegen waarlangs de
krijgsgevangenen van alle volkeren
huiswaarts keerden, zijn ware we
gen des doods geworden. Ook Po
len bleek machteloos in den strijd
tegen de epidemie. Uit de Oekra-
jine wordt een sterftecijfer van
13—15 procent gemeld. Geheele
streken zijn daar ontvolkt, wijl de
artsen ook omkwamen. In Servië
heeft de vlektyphus vrij spel.
In Roemenië wordt het aantal
slachtoffers van den vlektyphus op
eenige honderdduizenden geschat.
Voortdurend nadert het qfevaar de
westelijke staten. Hongarije, Tsje-
choslovakije, Oostenrijk en Zuid
Slavië geven gehoor aan de bede
om hulp der oostelijke staten en wij
zen op de noodzakelijkheid van een
onmiddellijke tegenweer over de
geheele linie met alle wapenen, die
de wetenschap aan de hand geeft
en met alle middelen, waarover de
staat en de gemeenschap beschikt.
Het centraal bureau doet een be
roep op de verantwoordelijke re
ersonen van alle staten
t alle tanden, om medewer-
BINNENLANQ.
Maximumprijs boter.
Met ingang van 11 October is de
maximum-kleinhandelsprijs voor bo
ter vastgesteld op f 3.70 per K.G.
Het „Hbl." teekent hierbij aan:
Donderdagochtend kregen de win
keliers in boter het niet bepaald
aangename bericht, dat de combinatie
van boterproducenten met ingang van
dien dag den prijs van de roomboter
zou brengen op 14.— per kilogram,
hetgeen dus wilde zeggen, dat de
consumenten veertig cents per pond
mèèr moesten betalen. De producenten
beweren, dat deze stijging noodig is,
omdat de maximum melkprijs met
twee cents per liter door den minister
werd verhoogd. In wiakelierskriDgen
heerscht over de abnormaal hooge
stijging van den boterprijs groote on
tevredenheid, men zeide, dat de mo
tieven van de producenten-combinatie
niet steekhoudend zijn, omdat zelfs,
wanneer men aanneemt, dat door den
verhoogden melkprijs ook de melk
producenten duurder moeten worden,
de producenten met een verhooging
van f0.50 per kilo hadden kunnen
volstaan.
Het departement van landbouw,
telegraphisch van de plannen der
producenten op de hoogte gesteld,
deelt blikbaar de meening der win
keliers. Uit een te Amsterdam ont
vangen telegram blijkt namelijk, dat
met ingang van Donderdag de
maximum boterprijs voor de hande
laren word bepaald op f 8.40 en die
voor den détailverkoop op f 3.70 per
kilogram. De winkeliers moeten zieh
dus met een winstmarge van 8J
tevreden stellen.
Met dat al betaalt de huismoeder
weer een kwartje méér voor één
pond natuurboter
Oa haadalshaoganschool ta Zaandam.
Uit Zaandam wordt aan Het Volk
gemeld
De legeering, die het raadsbesluit
tot opheffing van de hoogere handels
school alhier heeft geschorst, heeft
nu een onderzoek doen instellen en
is tót de conclusie gekomen, dat de
hoogere handelsschool dient te wor
den overgebracht naar de hoogere
burgerschool, in verband waarmede
aan den heer Bouman ontslag zal
worden verleend en de directie zal
worden opgedragen aan dan tegen-
woordigen directeur der H. B. 8. De
bedoeliDg is deze regeling te doen
ingaan met 1 September 1920. De
school telt op 't (.ogenblik nog slechts
6 leerlingen. De commissie van toe
zicht op het M. O. heeft zich geheel
en al met deze oplossing vereenigd.
LUCHTVAART.
KtpiahagaiAmtttrdam.
De Deutsche Luftreederei deelt me
de, dat zij plannen heeft, in vereeni-
ging met een Deensche luchtverkeers
maatschappij, een proef te nemen
met een vliegdienst Kopenhagen
Warnemünde Hamburg Bremen
-Amsterdam. Ondanks de groote
bezwaren - de Deutsche Luftreede
rei worstelt nog met gemis aan ma
teriaal - hoopt men in het voorjaar
van 1920 met den geregelden dienst
te kunnen beginnen. Gebruikt zullen
worden C vliegtuigen, voorzien van
200 P.K. BeDZ-motor.
E«a vliegwedstrijd in Amerika.
Woensdag is in Amerika een vlieg
wedstrijd dwars over het vasteland
begonnen. Tot de mededingers be
hoorde o.a. de „aircommodore" Charl-
ton van de Britsche luchtmacht.
Zijn motor weigerde evenwel, zoo
dat hij zich moest terugtrekken. Bij,
het nederstorten van een machine
werden een Amerikaansch officier en
e6n monteur docdelijk gewond.
BEMEN8D NIEUWS.
Inaezonden modedoelinp.
Ondergeteekende verlangd gratis en franco toezending der proefnummers
van Fransch, Duifsoh, Engelsch, Ned. Taal en Rakenen, Boek
houden en Algebra en Meetkundig Rekenen.
Naami.1r
Woonplaats: -
In open enveloppe toezenden; gefranceerd met een postzegel van 1 ct.
aan A. F. Q. LEIOERITZ, D. H. SCHENK, Amsteldyk 47, Amsterdam. Telef. Z. 4072.
Berooviag.
De Vierde Kamer der Rechtbank
te Amsterdam behandelde Donderdag
een bereoving. gepleegd in een ver
dacht huis aan de Spuistraat.
Terecht stond een 25-jarig electro-
techniker. Hij had een man van
gevorderden leeftijd, een vroegeren
compagnon zijns vaders, overgehaald
naar Amsterdam te komen, teneinde
daar eens „uit te gaan". In goed
vertrouwen had de oude hier aan die
uitnoodiging gevolg gegeven. Eerst
waren zij hier wezen dineeren. Ver
volgens stelde beklaagde voor, een
bezoek te bresgen aan het perceel in
de Spuistraat, waar twee vrouwen
woonden, die mede in het complot
waren.
Terwijl zij in de woning zich be
vonden, zag beklaagde, die zich achter
een scherm verborgen had, kans, uit
de kleeren van den ouden heer een
lortefeuille met f 6000 weg te nemen.
)e oude heer bemerkte den diefstal
echter oogenblikkelyk. Beklaagde
heeft toen nog de schuld op de beide
vrouwen geworpen, met het gevolg
dat dezen gearresteerd werden. Later
kwam aan het licht, dat beklaagde
de dader was.
Beklaagde blijkt reeds geruimen tijd
zich aan dergelijke feiten te hebben
schuldig gemaakt. Eerst te 's Graven-
Daarna had hij bet kamer
scherm, dat hem de beroovingen
vergemakkelijkte, naar Amsterdam
vervoerd en was hij hier zijn bedrijf
gaan uitoefenen.
Het O.M. wees er in zijn requisitoir
op, dat deze berooving de laatste was
eener lange reeks beroovingen, waar
aan beklaagde zich de laatste jaren
schuldig maakte. Spreker zal met het
oog op beklaagde's blanco strafre
gister en het milieu waaruit hü komt,
tengevolge waarvan gevangenisstraf
voor hem zeer zwaar zal wezen, niet
het maximum eischen, maar zijn
eisch beperkeu tot twee jaren ge
vangenisstraf.
Beklaagde's verdediger wees er op,
dat beklaagde's vader een gezeten
burger is. Hij schetste beklaagde als
een verwend kind, wiens opvoeding
tengevolge van huiselijke oneenigheid
zeer veel te wenschen heeft gelaten.
Tijdens den oorlog verdiende beklaagde
als agent van de Deutsche Abwe.hr-
SteJle veel geldhy lokte toen
OVO..O tcoi BOmU(| j de jammeren van den wereldkrljg
Duitsche revolutionairen,die in Neder- gelukkig gespaard bleef, valt by me
iand tegen de Duitsche regeering, nigeen te conatateeren een gebrek
ageerden, over de grenzen, teneinde aan werklust en een voorliefde voor
hen op die wyze in nanden der au
toriteiten te spelen Toen deze rijke
bron van inkomsten door den wapen?
stilstand plotseling ophield te werken,
kon beklaagde zich niet meer aan de
maatschappy aanpassen en is by zijn
misdadig leven begonnen. Pleiter
wees ten slotte op beklaagde's berouw
en sprak de hoop uit, dat de Recht-,
bank daarin aanleiding zal vinden,
een clem enter straf dan geëlscht op
te leggen.
UitBpraak 23 October a.s.
Oa Hal.
Da moord to Bodograven.
Donderdag heeft in hooger beroep:
terecht gestaan de 18 jarige boeren
knecht W. W. B. uit Kockenge, door
de rechtbank te Utrecht wegens
moord op zijn grootmoeder, A. van
L. te Bodegraven, veroordeeld tot
18 jaar gevangenisstraf. Zooals men
zich herinneren zal, heeft bekl. de
oude vrouw, na haar in haar woning'
op den. grond te hebban geworpen,
eerst met een blaaspijp op het hoofd
geslagen en daarna, ziende dat zy
nog niet dood was, haar met een
broodmes de keel afgesneden. Na
den moord heeft hy een bedrag van
f100 meegenomen, waarvoor hij een
fiets en wat kleeren gekocht heeft.
Bekl. verklaarde wederom, dat hy
er door zyn moeder toe was aange
zet om van de oude vrouw een
schuldbekentenis van f2700 weg te
nemen. Hy toonde thans veel berouw
over het gebeurde.
De advocaat-generaal, wees er op,
dat, als in deze geen verzachtende
omstandigheden aanwezig waren, het,
vonnis slechts levenslang kon luiden.
Verzachtende omstandigheden zijn
er echter en wel de invloed van de
moeder, de jeugdige leeftyd van bekl,
en zyn diep berouw. Spr. eischte
bevestiging van het vonnis van
rechtbank met vermindering van
atraf tot 16 jaar.
Da moord to Baaid
De rechtbank te Tiel veroordeelde
S. Lorsé, wegens moord op burge
meester Hondelink te Beesd tot 18 jaar,
<tyn medeplichtige P. J. Ch. Kwarten
tot 2} jaar. De eiechen waren reep.
20 en lfi Jaar.
jongen man, die hun dwong tot
afstappen. De agenten, geen argwaan
gevend politiemannen te zijn, vroegen
den aanrander wat hij wilde,waarop
deze onder de grootste vervloekingen
een mes te voorschijn haalde en hen
te ïyf wilde.
Zoover kwam het echter niet. Beide
politiemannen grepen hem aan en
wilden hem arresteeren, doch dit
ging niet dan onder hevig verzet. De
man was zoo weerspannig, dat hem
de bo.-ien moesten aangedaan, waarna
hy niet wilde loopen en liggen ging.
Met veel inspanning gelukte het ten
slotte den arrestant in het politie
posthuis op te sluiten. Uit een inge
steld onderzoek bleek, dat hy reeds
verscheidene personen had bedreigd,
doch deze hadden de vlucht genomen.
Het is een 25 jarig zwerver. Tegen
hem zal proces verbaal worden opge
maakt. („Volk".)
De golf van luiheid.
Bovenstaand opschrift is ontleend
aan den Parijschen correspondent van
de N. R. Ct., die eenige weken geleden
in eene correspondentie aan zijn blad
constateerde, dat er tegenwoordig een
golf van luiheid door de wereld gaat.
En dat scbry vende, bad hy niet alleen
bet oog op de wereld der arbeiders,
maar ook op die der ambtenarenen
andere burgers, zoowel hoog als laag.
Wy moeten, helaas, erkennen, dat
in deze uitspraak een groote kern van
waarheid gelegen is. De bladen mel
den ons, en ook reizigers weten ons
te vertellen, dat byv. in het ontred
derde Duitschland een niet on belang-
ryk deel van het volk zijn dagen zoek
maakt met lanterfanten, uitgaan, spe
len, geld vermorsen, staken en zoo
meer, in stede van aan den arbeid te
gaan en zoodoende mede te werken
om de economische verhoudingen
weer zooveel mogelijk in evenwicht
te brengen. Waren de bronnen, waar
uit die berichten tot ons komen, niet
zeo betrouwbaar, wy zouden het haast
niet kunnen gelooven. En ook in
andere landen, vooral in die, welke
in den grooten oorlog betrokken wa
ren. blykt de arbeidszin er by velen
nog niet te zijn, wat zeker een beden-
keiyk verschijnsel is. Zelfs in ens
Nederland, dat voor de vernieling en
Naar „Het Vad." verneemt is van
Barbusse's De Hel het 7e tienduizend
tal ter perse en wordt het werk nog
steeds flink verkocht
In den eersten tijd liep het boek
zoo slecht, dat sommige boekhande
laars hun exemplaren met 45 °/0
korting in het „Nbl. v. d. B." te koop
aangeboden.
De kentering kwam, toen in ver
schillende plaatsen het werk in beslag
werd genomen.
Brlazaliga tondat
Te Gilze (N.-Br.) in een greppel op.
de Ruwe heide hebben jagers aan den
Molescholsen dijk een in verren staat
van ontbinding verkeerend lijk ge
vonden.
Naar de kleeding te oordeelen moet
het een manspersoon zijn uit den
gegoeden stand. In de hand had hy
een browDing, terwyi ook nog in een
der zakken eene revolver stak, be
nevens een portemonnaie en eene
tandenborstel.
De justitie is met deze vondst in
kenniB gesteld.
Bahtimziamga gattai.
Dezen zomer ontdekte een verpleeg
ster uit het Rykskrankzinnigenge-
sticht te Grave talrijke kleine insec
ten in haar kamertje en op het bed-
degoed, die veel j6uk veroorzaakten.
Er werd vastgesteld, dat het acarina
(mijten) waren, maar de oorzaak van
hun aanwezigheid kon niet gevonden
worden. Men dacht aan van buiten
ingevoerde voorwerpen, zooals een
kistje met eetwaren, men dacht aan
doode ratten en muizen, waarop de
mijten mogelijk zouden nestelen,
men dacht aan allerlei, maar vond
de oorzaak aanvankelijk niet.
Toen ontdekte men na reiniging
van een kamerve voor het eerst de
insecten weer op de vensterbanken
men vond toen verscheidene beestjes
op de buitenmuren van het gebouw,
en het krioelde van deze geheimzin
nige gasten in de vogelnesten uit de
buurt. Na uitroeiing der nesten ver
minderde de plaag. Merkwaardig is,
dat men er vroeger nooit last van
had. Misschien speelde de langdurige
droogte hierbij een rol.
Aai hat varkaarda kastoor.
De Nieuwer-Amstelsche agenten
van politie, gestationeerd te Nes en
Ouderkerk aan den Amstel in burger-
kleeren van uit Amsterdam per ry wiel
huiswaarts koerende, werden voorby
de Kalfjeslaan op den Amsteldyk
onverhoeds aangegrepen door een
luieren en uitgaan, welke te denken
geven.
Het ligt wel voor de hand, dat
men is gaan zoeken naar de oorzaken
van dit zeker betreurenswaardige
wereld verschijnsel. Veel is er in den
laatsten tfid oven dit thema geschre
ven en het ligt evenzeer voor de hand.
dat de schryvers volstrekt niet allen
tot dezelfde conclusies komen. Ook
is men het er vrijwel over eens, dat
de oorlog en zijn verschrikkeiyke
gevolgen niet alleen de productie uit
haar evenwicht heeft geslagen, maar
ook de geesten. De geesteiyke ge
steldheid zou tegenwoordig van dien
aard zyn, dat zy inplaata van den
werklust aan te vuren, dezen veeleer
uitdooft. Na eene inspanning van
zoovele jaren met hunne onzekerheid,
angBt en zorg, is er eene algemeene
verslapping over de menschen geko
men, waarvoor het evenwicht verbro
ken is. En ook, de oorlog en wat
daarmee samenhangt, heeft zóó lang
gestaan in het middelpunt van be
langstelling, dat, nu de vrede 6r ein
delijk is, men niet bij machte is om
zich dadeiyk weer rustig aan het
„gewone", d. i. den dageiykschen ar
beid, te gewennen.
De bovengenoemde zijn natuuriyk
meer algemeene oorzaken, welke het
verschijnsel der arbeidischuwbeid in
hoofdzaak misschien wel verklaren.
Doch het is begrypeiyk, dat menigeen
met het conatateeren van dit alge
meene niet tevreden was, en daarom
tot detailleeren overging, met het
gevolg, dat wy zoodoende als het
ware hebben gekregen een lyst van
allerlei oorzaken, welke als de oor-
spreng van de luiheidsgolf worden
aangewezen.
De een geeft aan de steunbeweging,
welke sedert 1914 in byna alle landen,
noodig bleek te zyn, voor een groot
deel de schuld van de huidige luiheid;
van velen. Steungeld halen is zoo
gomakkeiyk, en door de steuncomi-
té's is menig burger, vooral ménig,
stedeling verwend. Wy behoeven
ker niet te zeggen, dat wy het metj
beschouwing niet eens kunnen
zyn, al geven wij dadelyk toe, dat
van de steuuverleening dikwyls mis
bruik is gemaakt, zoodat ook wy ons
verheugen, dat do steuncomité'
naar huis kunnen gaan. Men zy ech
ter niet onbillyk en dwaas in zijn
oordeel, en men vergete niet, dat wy
er zonder steunverleenlng zeker niet
gekomen waren.
•Een tweede heeft vooral het oog
gevestigd op diegenen, die in de oor
logsjaren, meermalen ten koste van
anderen, slapeDde ryk zyn geworden
of veel te gemakkeiyk hun geld ver
dienden, en nu, door het verleden
bedorven, niet meer in staat schynen
te zijn om behoorlijk werk te pre
stoeren.
Weer een ander wyst op de moede
loosheid by velen, die geen lust meer
hebben tot arbeiden, omdat ze toch
geen kans zien om met hunne ver
diensten rond te komen. Alles is zoo
verschrikkeiyk duur; daar ta geen
verdienen meer aanZoo zuchten zy,
terwijl de oude yver en energie er
niet meer zijn.
Ook zyn er, die de oorzaak der
wereldluiheid voornamelijk zoeken by
de gewyzigde beschouwingen van ve
len ten opzichte van productie en
arbeid. De werkman denkt andera
dan vroeger. Hy eischt zya deel op
van de voortbrenging. Hy is niet meer
tevreden met de oude verhoudingen
tusschen werkgever en werknemer.
Hij wil wel aanpakken en producee-
ren, maar hy eischt meer loon en betere
levensvoorwaarden, en zoolang deze
hem niet geworden, moet men van
hem niet te veel verwachten.
Zoo en nog wel anders wordt er
door de verschillende schrijvers gere
deneerd, waar zy zich opmaken ter
verklaring van het nog altyd zeer
bedenkelijk verschynsel der arbeids-
schuwheid in onze dagen. Zelfs wordt
er op gewezen, dat de ontwrichte
verhoudingen en jarenlange ontbering
de geesten ontvankeiyk hebben ge
maakt voor de avontuuriykc gedachte
van den revolutionairen chaos, den
grooten heilsdag, die de verlossing
brengen moet. En ook deze geeste-
ïyke gesteldheid is zeker niet geschikt
om den arbeidalust, den zin voor
rustig, volhardend op te wekken.
Wij moeten de teekenen der tyden
verstaan. Er gebeuren tegenwoordig
groote dingende wereld maakt door
een proces, dat met geen geweld,
geen macht en geen geld meer tot
tut staan is te brengen. Het vraagstuk
van den arbeid beheerscht Je gansche
samenleving. Nieuwe verhoudingen
zyn er reeds en ze zullen komen meer
en meer. Wie meent, dat de oude
toestanden zullen, kunnen en moeten
terugkeeren, zal bedrogen uitkomen.
Het, zal hem duideiyk worden, dat
hij de teekenen der tyden niet heeft
begrepen, 't Is echter wel ten zeerste
te hopen, dat de nieuwe verhoudingen
onder ons haar intrede doen langs
den weg der geleidelijkheid, den weg
van orde en recht. Dat dit geweDscht
en ook mogelijk is, is nu reeds meer
malen duideiyk gebleken.
Dit alles sluit echter niet uit, dat
de golf der luiheid er is, en dat ze
een uiterst bedenkeiyk verschijnsel
is. Zoo spoedig mogelijk moet die
golf tot staan worden gebracht, en
dan voor goed. Er moet hard worden
gewerkt, niet door enkelen, maar
door allen. Vooral onze tegenweordige
wereld kan zich de weelde van een
aantal parasieten, die leven ten koste
van anderen, niet veroorlooven.'t ls
waar, wat wy by een der schrijvers
lazen, dat de oorlog een verarming
der wereld heeft gebracht, welke met
geen cyfers te benaderen is. Het tekort
moet we'er worden aangevuld, want
er bestaat een weinig verband tus
schen productie en duurte. Wie luiert,
doet dat tekort, een der voornaamste
oorzaken van de schromelijke duurte,
toenemen, en daardoor staat bij dan
schuldig tegenover de gemeenschap,
de gansche samenleving. Daarom:
alle hens aan dek!
Spectator.
Oa dienstboden-Rood.
„De staking der dienstboden" set
Louis Latzanus, hoofdredacteur van
het Parysche dagblad „1'Avenir",
boven een artikel van dat blad aan
de kwestie der dienstboden gewyd.
Het is namelijk te Pnrys buitenge
woon moeiiyk geworden behooriyke,
en zelfs naar het schynt niet al te
bekoorlijke dienstboden te krygen
en te houden. Wy maakten
hier kort geleden melding van een
spottende grap uit de „Figaro". Ken
dame is vol lof ever haar nieuwe
dienstbode. Hoe lang heb je haar
al, vraagt haar vriendin. Ze moet
morgen komen, luidde het antwoord.
De heer Louis Latzanus heeft het
opgegeven om nog een dienstbode te
krijgen. Hy denkt met weemoed
aan de- tyden, dat hij dienstboden
had weggezondeo, Aline emdat ze
het eten te vaak verbrandde, Marie'
omdas ze lui was en steeds sliep,
Glotilde omdat ze sigaretten Btal en
onbeschoft was. Hij gevoelt zich zoo'
inschikkelijk geworden, dat hy thans'
Aline wel de gunst zou willen vragen
zyn eten te komen verbranden,
Marie om een paar uur per dag in
zyn keuken te komen dutten, Clo
tilde om de sigaretten te komen,
rooken, die hy zelf met de grootste'
moeite tegen hoogen prys bemach
tigen kan en hem naar hartelust(
onbeschoftheden toe te voegen. Maar
waar ze uithangen weet hy niet.
Zë zyn zeker allemaal het een of|
ander soort juffrouw geworden, „met
een hoed en zonder schort".
Hoe het zy, hy had een plannetje
gemaakt, het stoute plan om het
zolder dienstbode te stellen.
Hij schryft:
„Het eerste punt is het eten te
koken.
Dat kan opgelost door naar een
restauratie te gaan. Maar men zal
my nooit kunnen wijsmaken, dat eten
koken zoo schrikkeiyk moeiiyk is.
De domste meisjes leeren het in een
paar weken en ik zou niet achter
het geheim van het koken kunnen
komen Dat is onmogelyk. Ik zal
dus zelf myn eten leeren koken.
Tweede punt: het vegen. Ia dat
moeiiyk, het vegen? Neen. Waarom
zou ik dan zelf niet vegen 't Is een
kwestie van vyf minuten. Daarna
gaat men even met den stofdoek over
de voorwerpen in de kamer. Men
schudt den stofdoek door het raam
uit. Bat is allemaal werk van niks.
Derde punt: de tapyten schoon
maken. Daar heeft men verschillende
soort instrumenten voor, die men
slechts met onverschilligheid over
de tapijten te rollen heeft.
Vierde punt: de meubels wreven.
Dat behoeft slechts tweemaal in de
maand te gebeuren, of zoo men wil,
zelfs veel minder vaak. M«n doet
wat was op het hout en men wryft.
Wrijven is niet moeiiyk. Was op
het hout doen is ook niet moeiiyk.
Vindt men het een beetje onaan
genaam voor de vingers dan doét
men handschoenen aan.
Vyfde punt: bet bod opmaken.
Ingezonden mededeeling.
WU «irlwliin binnen an bulten
gemeente,
Tet na nut Alkmaar over den
weg, speciale prijzen.
Vartcgeawoerdifar:
F. C. v. d. HAAOENg
SPUISTRAAT 8.
Dat is zoo kinderachtig gemakkeiyk,
dat kinderen het op kostschool zelf
moeten doen. 't Is een kwestie van
Tjjf minuien.
Wat biyft er over? Kleeren bors
telen, dat is niks. Schoenenpoetsen,
dat ia niks. De vensters wasschen,
ook niks.
Maar er blyft een verschrikkeiyk
ding over.
Dat is het vaten wasschen. (Laver
Ir vaiselle.)
liYaten wasschen is afstootend.
vaten wasschen is vies. Vaten was
schen, dat is het inademen van de
meeste weëe en walgelijke geuren.
Met is leeiyke resten zien zwemmen
in troebel water. Hier verlies ik
den moed. Ik weet niet of ik bereid
ben vaten te wasschen.
fin zoo vraag ik my ook af of de
-schrik, die aan de dames ingeboe
zemd wordt door het verdwijnen van
de dienstboden, niet alleen hierdoor
komt, dat ze dan de vaten moeten
wasschen.
Maar, enfin, zou er dan niet een
uitvinder kunnen komen, die er in
slaagde een machine voor het vaten
wasschen uit te vinden? Ik voorspel
d en man een fortuin. Hy zou hon
derd duizend van zyn machines in
een maand verkoopen en bovendien
als een weldoener gehuldigd worden.
Want, Aline, Marie, Ciotilde, be
denkt dit wel, op den gezegenden
dag van de uitvinding van de ma
chine om vaten te wasschen, zult
gy al uw prestige verliezen en nie
mand zal u betreuren. Gy zult in
onze herinnering neg slechts komi
sche schimmen zijn. Maar in afwach
ting daarvan...."
Volgens de Maulois, heeft zich te
Pary« in een verhuurkantoor van
dienstboden bet volgende afgespeeld,
fien mevreuw had een keukenmeid
gebuurd; men wai het eens ge worden.
Ik moet zooveel loon hebben.
Dat kunt u krygen.
Plus zoovee) frank voor wfi'n.
Affcasproken.
Plu» zooveel frank waschgeld.
Ook goed.
Maar >één ding vergat ik mevrouw
toch nog te zeggenik wil geen vaten
wasschen en geen groente schoon
maken....
Mevrouw: Ik beb van myn kant
ook nogletf vergeten: Speelt u viool?
Keukenmeid: Stom verbaasd.
Mevrouw: Ik zal 'tu uitleggen. Nu
u weigert te doen wat uw werk is,
zal ik 'dat moeten doen. Welnu, ik
wenscb dan, dat u ln dien tyd wat
viool epeelt, «m my wat op te vroo-
lyken hy myn bezigheid.
De lachers waren in het verhuur
kantoor niet aan den kant van de
keukenmeid en mevrouw zag van het
meisje af.
UIT DKN OMTREK.
Texel, t October.
Naar de markt te Leiden zyn heden
uitgevoerd:-2M .sehapen, 18 lamme
ren en 2 kooien.
Er zyn bier elndelyk weer kolen
aangebraoht voor huisbrand. De kwan-
tums, die veratrekt worden, zyn wel
niet groot, maar er bestaat k&nB, dat
spoedig grootere hoeveelheden zullen
worden aangevoerd.
In eea tuin te Cocksdorp zyn in
de vorige week voor de tweede maal
in dit-jaar -rfipe aardbeien geplukt.
Het werk aan den zeedyk by het
Horntjje nadert zyn voltooiing. De
djjkkraln werd ever zyn geheel li M.
verhoogd.
Callaotsoog.
Tuwchen de besturen van het Nuts-
departement en van de Redery kers
kamer alhier is.overeengekomen, dat
door de laatste tegen einde November
of begin December twee stukjes zullen
worden opgevoerd, n.1. De bende van
Lammetje Zondag en Daar is Myn-
heer. Voorts zal de avond dan aan
gevuld worden met voordrachten enz.
te geven door de Nutsleden en beslo
ten met bal. Het kan dus een aardige
avond worden.
Da Sohaakolub „Morphy"
heeft den op 18 Ootober e.k. ta
houden wedstrijd
•en week uitgesteld,
doordat op genoemden dag de voor
dracht zal gehouden worden van
A. G. O.
VER4ADERINQ
op DIN88AQ14 OCTOBER a a.r
des avonds ten t uur, in het Milltil,
Tshnlr, Spoorstraat.
Aller epkomBt gewenscht.
HIT Big TUUR.
