KELDERSCHECOURANT
EMEFNTERAAO VAN HELDER.
Grafkransen
No. SI58
DONDERDA8 23 OCTOBER 1818
4Vo JAARQANQ
Redacteur»»Jlt9ev»r t C. Dl BOER 4r Helder Oplaag 7000 sx. Afronaamanlsprljalo da stad f 1,20, per poal f 1.40, Buitenland 2.40. - Losse ex. 8 et. -
BUITENLAND.
De uitlevering der schuldigen.
De Frausche militaire justitie
heeft oen lyst opgemaakt bevatten
de meer dan 600 namen van Duit-'
sche officieren, w.o. prins Rxxp-
preoht van Beieren, beschuldigd
van misdrijven tegen de Frausche
en Belgische wet, gepleegd gedu
rende de bezetting. De uitlevering
zal aan de Duitsche regeering ver
zocht worden,
FRANKRIJK.
Duitsche opruiing in Elzas
Lotharingen?
De politie heeft te Straatsburg
vier personen gearresteerd, betrok
ken in een propaganda-zaak, op
tonw gezet door Duitschland. Het
betreft de geheime verspreiding
yan vlugschriften met opruiing tot
het bolsjewismemet het doel een
oproerige beweging uit te lokken
tegen de Frausche regeering in de
door Duitschland verloren provin
cies. Deze propaganda wordt geleid
door een centrale organisatie te
Badcn-Baden en München en
wordt, naar men heeft kunnen vast
stellen, gefinancierd door de regee-
ring te Berlijn. Reeds heeft zich
de invloed ervan doen gevoelen
onder de arbeiders in Lotharingen.
Deze propaganda zou begripsver
warring kunnen stichten onder de
arbeidersklasse tijdens de verkie
zingen. Men verwacht nog verdere
arrestaties.
De toestand in Metz.
Uit Metz wordt aan de „D. Allg.
Ztg." gemeld,dat de stakers sedert
het einde der vorige week aldaar
p'üi'i ware terreur uitoefenen. Zij
hebben op verschillende plaatsen
(ie hoogovens gewelddadig uitge
doofd. waardoor nmetelijke schade
is aangericht. Het -spoorweg- en
trampersoneel en de werklieden
van het gas- en electriciteitsbedryf
blijven staken, zoodat de gouver
neur van Metz, generaal Berthelot,
den verscherpten staat van beleg
heeft moeten afkondigen. Uit
Frankrijk zijn verscheidene Frau
sche regimenten aangekomen om
in Lotharingen de belangrijkste be
drijven aan den gang te houden.
Het proces-Lenoir.
De revisiecojmnissie van het mi
nisterie van justitie heeft de ver
klaringen in extremis van Lenoir
onvoldoende geacht als nieuw feit
en dus de revisie verworpen. Thans
blijft nog slechts de mogelijkheid'
van presideiitïeele gratie. Lenoir
is door den angst, welken hij heeft
uitgestaan op den ochtend, dat hij
geëxecuteerd zou worden, verlamd
en genoodzaakt steeds het bed te
houden.
ENGELAND.
Invoer van Duitsche goederen.
De „Evening Standard" maakt
zich ongerust over het feit, dat er
verleden week een aantal Duitsche
goederen in een Engelsche haven
zijn aangekomen, waaronder mes
sen, lepels en vorken, muziekin
strumenten, piano's, wekkers, speel
goed, porselein en geëmailleerde
artikelen. Op sommige artikelen
stond: made in Germany, maar
lang niet op alle.
Godfreed Cheesman, een lid van
de nationale unie van fabrikanten,
heeft gezegd, dat hij het een schan
daal vond, dat vaderlandslievende-
menschen zulke ongemerkte goe
deren zouden koopen. Als het par
lement weer bijeenkwam, zou men
alle mogelijke moeite doen, om de
invoerbeperkingen weer ingevoerd
te krijgen voor artikelen, die van
vitaal belang zijn. Anders zou ex-,
verzekerde hij, heel wat werkeloos-
heid komen.
Ernstig mijnongeluk.
Door het instorten van een kraan
in de Levantmijn bij Penzance (ixi
de Zuid-Westelijke punt van Enge
land, in Cornwall (werdexi veertig
mijnwerkers gedood en vele ge
wond.
Nog steeds worden xiieuwe geval
len van doodelijke ongelukken ge
meld
RUSLAND.
Hoe de toestand ten opzichte van
St. Petersburg is, valt uit de ver
schillende berichten nog niet met
juistheid op te maken.
Volgens een bericht xxit Móskou,
d.d. 20 Oct., waren Kroonstad en
St. Petersburg nog vast in handen
der Roode troepen.
Dit komt overeen met berichten
uit Londen, die melding makexi
van voorbereidende maatregelen
der Bolsjewiki tot verdedigixxg van
St. Petersburg. De troepen van ge
neraal Yoedenitch zouden zich Zon
dagavond op 5 mijl afstand van de
stad bevonden hebben.
In Zuid-Rusland werd een Bol
sjewistische divisie door de kozak
ken verslagen. De eersten verloren
5000 gevangenen en 27 kanonnen.
Ten W. van Orel werd een Rood'
colonne van 10.000 man vex-nietigd
of gevangen genomen.
Kief is op de buitenwijken na
weder van Bolsjewistische troe
pen gezuiverd.
HONGARIJE.
Bela Kun in Italië.
Aan het „Berl. Tageblatt" wordt-
uit Genève gemeld: Bela Kuxx is er
in geslaagd, uit de interneering te
Weenen te ontsnappen. Hij heeft
zich met valsche passen eerst naar
Miüichen en van daar xxaar Italiö
begeven, waar hij reeds een leven
dig deel neemt aan de revolution-
naire beweging.
KORTE BERICHTEN.
liet havenbestuur van Ostende hoeft
bericht gekregen. dat twee Duitsche
duikbooten dozer dagen do haven zul
len biunenloopen. De duikbooten zullen
aan de vlootbasis van Antwerpen i
den verbonden.
Een groot Duitscli vliegtuig, dat
oor eenigc millioenen Oekrainsche
bankbiljetten, die te Berlijn gedrukt
worden, naar de Oekraiue zou brengen,
is te Saybusch door de Polen neerge
schoten. Drie inzittendeu, onder wie
oen Duitscli officier, zijn gedood, do
beido andoron zwaar gewond.
Volgens berekening door den bond
van metaalindustrieelen te Berlijn be
draagt de derving aan loon tengevolge
van de stakingen reeds 80 millioen
Mlirk.
BINNENLAND.
Nederland eu België.
Havas meldt uit Brussel:
De Nation Beige vraagt aan de
regeering, welke- maatregelen zij
jenonxen heeft, om het gevaar af
te wexxdexx van de plotselinge sa
mentrekking vair drie Nederland
selie divisies langs de Belgische
grens van Breda tot Tilburg, en
van de aanwezigheid vaxi twee bri
gades te Maastricht en bij Roer
mond.
Naar aaxileiding van dit bericht
verzekerde men ter bevoegde
plaatse aan het „Vad.", dat van
samentrekking of verplaatsing van
troepen geen sprake is geweest.
Steenkolen.
Yuigons hel „Hbl." zal bixmen-
kort de aan voer naar ons land van
'teexikoleu uit Duitschland weder
om met een paar treinen per dag
wonle.ii ui! ge breid;
Rijst.
De Tel. verneemt, dat de Ver-
eeniglng van Nederlandsche Ge
meenten aan aangesloten gemeen
ten hare bemiddeling heeft aange
boden tót het bekomen van rijst tot
een totaal vaxx 15.000 balen. De
verscheping ixx Amerika kan nog
dit jaar plaats hebben. De prijs is
veel lager dan die, welke thans in
den handel wordt gevraagd.
De melkprijs.
In een vergadering van den
Bond van Melkveehouders te Rot
terdam, wex-d de volgende i-esolu-
tie aangexxomen:
De Bond van melkveehouders in
Zuid-Holland, enz.; met groote ont
stemming kennis genomen hebben
de van de ministerieele winter-
melkregelhig, waarin voor de pro
ducenten prijzen zijn vastgesteld,
die beneden dè productiekosten
blijven; van meening dat een stre
ven om de Nederlandsche bevol
king draaglijker levensomstandig
heden te bezorgen, moet worden
gewaardeerd, doch dat een druk
ken van den melkprijs geen be
scherming van economisch zwak
keren mag heeten, gezien het ge
ringe melk verbruik in deze krin
gen, ook reeds in normale tijden;
verontwaardigd dat van een zoo
danig streven hoegenaamd niet
blijkt ten opzichte van reeders,
groothandel ën industrie, doch dat
(le melk veehouder als het voor
naamste object wordt aangespro
ken; overwegende dat een algehee-
le staking van productie in deze
tijden van schaarschte onverant
woordelijk moet worden geacht;
spreekt als zijn oordeel uit, dat de
melkveehouders voor prijzen door
de regeering toegedacht, niet zul
len besluiten tot normale produc
tie en acht zich niet verantwoor
delijk voor het zeker komende feit
dat de bevolking ixx hooge mate
gedupeerd zal worden, doordat ze
zich voor een groot deel zal inoeten
behelpen met melk die voor con
sumptiedoeleinden minderwaar
dig is.
Tegen de duurte.
Nu men te Steenwijk van ge
meentewege met den melkverkoop
is begonnen tegen 17 cent den li
ter, zijn de slijters gezwicht. Een
enkele uitgezonderd, bieden zij de
melk inplaats vaxx voor 20 cent den
liter, voor 18 cent (den door den
burgemeester vastgestelden maxi
mumprijs) aan de huizen te koop
aan.
Aanvoer van Chilisalpeter.
Naar men aan het Nederl. Cor
respondentiebureau in Den Haag
mededeelt, is de aanvoer hier te
lande van kunstmeststoffen, ook
voor zooveel betreft chilisalpeter,
thans verzekerd. Het is xx.1. moge
lijk gebleken, voldoende Neder
landsche scheepsruimte beschik
baar te stellen om tusschen nu en
uit. April hier te lande aan te voe
ren ongeveer 80.000 ton salpeter,
welke hoeveelheid, gevoegd bij het
geen hier xxog aanwezig js, geacht
kan worden de behoefte ongeveer
te dekken. Deze salpeter wordt
hier te lande van Chili aangevoerd
tegen een vracht, varieerende tus
schen 59 en 75 per ton, terwijl
de open-markt-vrachtprys thans
bedraagt 250 sh. per ton.
Geen vrije uitvoer.
Men meldt uit Winterswijk:
Pas de vorige week Maandag is
de beschikking in werking getre
den, waarbij het vervoer vaxx alle
artikelen in de grensplaatsen in de
eerste linie gelegen, werd vrijge
geven, of de inspecteur der belas
tingen heeft zich verplicht gezien,
dit vrije vervoer weer op te heffen
voor zoover betreft zeep, marga
rine, oliën en vetten, wollen ga
rens, sajet, wollen en katoenen ge
breide goederen en spek, zoodat
deze alle weer, evenals voorheen,
aan dekking op het vervoer zijn
onderworpen. De smokkelary van
die artikelen schijnt in die paar
dagexx al zoodanigexx omvang geno
men te hebben, dat tot dezen maat
regel moest overgegaan worden,
't Is zelfs te verwachten, dat liet be
sluit over nog meer artikelen uit
gebreid zal worden en we langza
merhand terugkeeren tot den vroe-
geren toestand.
Uitbetaling pensioenen.
In overleg met zijn ambtgenoot
an financiën heeft de minister
an marine maatregelen beraamd
om te voorzien in den nood van de
gepensionneerden, voor wie de af
doening van liet pensioen vertra
ging ondervindt, zoodat zij niet
dadelijk het pensioenbedrag kun
nen ontvangen. De betrokken mi
nisters hebben een beroep gedaan
op de verschillende hier te lande
bestaande instellingen, die vooi--
schotten op pensioen verleenen, om
voortaan in het algemeen reeds tot
het verleenen van zoodanige voor
schotten over te gaan vóórdat de
vaststelling van het pensioen 'bij
Kon. besluit heeft plaats gehad en
wel zoodra van het betrokken de-
xartement, dat in staat is, van be-
'anghebbenden reeds voorloopig
het nader vast te stellen pensioen
te berekenen, daaromtrent een ver-
klai-ing wordt ontvangen.
Aan dat beroep hebben alle be
doelde instellingen gehoor gegeven.
De positie der tramdirecties.
Bij vele stoomtramdirecties be
staan plannen tot stopzetting van
den dienst binnen eenigen tijd, in
verband met de drukkende Regee-
ringsmaatregelen op het gebied van
financieelen steun en arbeidsloon.
In een onlangs gehouden vergade
ring van tramdirecties is dit plan
ernstig behandeld.
Geregelde dienst
SoesterbergLonden.
De N. V. Handelmaatschappij
Cobor te Bilthoven heeft thans den
wekelijkschen dienst per B. A. T.-
limousim* ingesteld; een dienst
voor 4 passagiers, die elk voor den
overtocht 20 pond moeten betalen.
De overtocht duurt 3 uur.
Dinsdagavond 21 Octobcr 1919.
Afwezig de heer de Ven, wethouder.
De notulen van 20, 26 Aug. en 10
ioptombor 1919 worden vastgesteld.
Daarna is aan de orde:
Ingekomen stukken en
mededeel iiigcn.
Goedkeuring van het 5e kohier der
laatselijke directe belastingen naar
liet inkomen, dienst 1919.
Voor kennisgeving aangenomen.
Adres van verschillende organisaties
et verzoek aan do tegenwoordige
loonregeling een terugwerkende- kracht
toe te leennen tot l Januari 1919 en
een nieuwe salarisherziening in uit
zicht te stellen.
Gerenvoyoerd naar B. en AV., waarbij
de heer Zonder van aandringt op
bespoediging dezer zaak, aangezien al
icnige malen hierover vergaderd ii
Mededeeling, dat aan den heer A. G.
A. Verslegen als Directeur van het
Levensmiddelenbodrijf en van de Ar
beidsbeurs, overoenlcomstig zijn ver
zoek, eervol ontslag is verleend, met
ingang van 18 Augustus 1919. Bur;.
moester en Wethouders stollen voor de
Commissie van bijstand voor het Le-
cnsmiddolenbedrijf op te heffen, ouder
dankzegging aan de leden voor de aan
de gemeente bewezen diensten.
Voor kennisgeving aangenomen. De
heer-van Os vraagt of al in de vaca
ture van Directeur der Arbeidsbeurs
'voorzien is, waarop de Voorzitter
opmerkt, dat de lieer Verstegen, wet
houder voor sociale aangelegenheden
deze functie tijdelijk waarneemt.
Goedkeuring op:
a. het raadsbesluit van 30 Sept. j.1.
,J,ot het voeren van oen rechtsgeding
tegen de N.V. AVitte Bioscoop en de
N.V. Cinema Palace;
b. dc 2e en -3e suppl. begrooting,
dienst 1919;
c. het raadsbesluit van 10 Sopt. j.1.
tot verhuring der woning aan de Prins
Hendriklaan no. 6 alhier aau A. W.
Miehels.
Voor kennisgeving aangenomen. De
N.V. Witte Bioscoop heeft inmiddels
het verschuldigde betaald.
Bericht van aanuoming der benoe
ming van D. B. Joehems, als leeraar
verbandleer en schecpshygicno aan
de Zeevaartschool en Visschorijschool.
Dankbetuiging van I'. Schilder voor
do hem toegekendo gratificatie.
Als boven.
Ontslag.
Verzoeken om eervol ontslag van:
M. Koolhaas, D. Blom, G. D Hage
naar. J. Gomes, J. G. Koitsma als on
derwijzers aan school 8;
L. W. Einde on J. Cornelis&en als
onderwijzeressen aau school 8;
O. Rub en J. M. C. Adriaui, resp. als
oudorwijzer en' onderwijzeres aan
school 7b, zulks met ingung van 1 Sept.
1919,
Eervol verleend.
Schoolbouw Doggersvaart.
Bebandoling van bet aangehouden
voorste 1 van Burgemeester en Wet
houders tot intrekking van het Raads
besluit vau 22 Februari 1919 tot stich
ting van een o. 1. school aan de Dog
gersvaart.
De uitslag van hot ambtelijk onder
zoek inzake de schoolkwestie te Koe
gras is, dat. binnen liet rayon voor de
school de ouders van 104 kinderen tus
schen 5 eu 13 juren zich hebben ver
klaard, en wol in dien zin, dat voor 72
kinderen openbaar cn voor 32 bizouder
onderwijs wordt verlangd.
Naar aanleiding daarvan heeft de
Commissie in have vergadering van 11
Oct. besloten aau Burgemeester en
Y\ ethouders to adviseeven, om in over
leg te treden met het Bestuur van do
Protestantsehe Schoolvereeniging, ten
einde te trachten gedaan te krijgen,
dat dit schoolbestuur vau zijne bouw
plannen zal afzien on dat de gemeen
te alle materialen en door dat bestuur
op zich 'genomen verplichtingen, zal
overnemen en aanwenden voor. den
bouw van de openbare school.
Mocht evenwel de besproking met
dat schoolbestuur er toe leiden, dat van
den bouw der bizondere school niet
wordt afgezien, alsdan meent de meer
derheid van dc Commissie, dat, gelet op
het resultaat van het gehouden onder
zoek, moet worden geadviseerd, onver
wijld tot de aanbesteding van de open
bare school over te gaan.
Het ambtelijk onderzoek strekte zicli
uit over een rayon van 107 gezinnen.
Hiervan waren 70 gezinnon mot. kinde
ren. Voor 114 kinderen beneden 13 jaar
werd in dit rayon opoubanr, voor 46
bizonder ouderwijs verlangd.
In het antwoord vau liet hestuur dei-
Prol estantschc Schoolverceniging aan
B. en W., wordt geadviseerd, indien dc
Raad eventueel mocht besluiten tot
schoolbouw. de openbare school te
plaatsen tusschen de Kooi eu.de spoor-
Orug. Voor de toekomst is Koegras
hierbij het boste gebaat, zeggen de
schrijvers.
ordor wordt in dit schrijven opge
merkt, dat, indien men zich houdt aau
dc bij het ambtelijk onderzoek getrok
ken grens, dc school te Huisduinen ont
volkt zou wordon, en dat volgens de
nicening van adressanten een audere
grens had moeten worden getrokken,
waardoor het onderzoek had geloopen
over 86 gezinnen, waarvan pl.m. 58 met
kinderen, waardoor hel aantal te ver
wachten kinderen voor de nieuwe
'chool niet al to optimistisch genomen
vas.
Do heer Grun w a 1 d heeft met ge
noegen het rapport gelezen. Het ver-
vondcrl spr., dat. na dit ambtelijk on
derzoek. het College van B. en W. niet
heeft voorgesteld over té gaan tot den
bouw eener openbare school en aan
liet advies gevolg heeft gegeven. Ook
lus -pr. het schrijven van de Prot.
Sclioolvereeniging, waarin staat, dat
de zaak in dit stadium is gekomen ten
gevolge van hot drijven van reactio
naire elementen. Spr. kan dit verwijt
gerust langs zich heen laten gaan,
daar hij nimmer reactionair is geweest.
Na al het stof, dat over deze zaak is
opgewaaid, en nadat het ambtelijk on
derzoek heeft uitgewezen, dat de groo
te meerderheid vóór oponbaar onder;
wijs was, kwam het spr. voor, dat dè
Prot. Sehoolver. zich bij den uitslag
van dit onderzoek had moeten neer-
loggen. Helaas is dit niet geschied.
Destijds is oen grenslijn getrokken,
waardoor hot mog Jijk werd, dat de
kindoren, kinnen die lijn wonend, niet
al te ver moesten loopen om naar school
te gaan. Nu wil men van de zijde der
Prot. Sehoolver. een andere grens, en
men zegt thans, dat de school te Huis
duinen ontvolkt wordt. Maar spr. be
rijpt niet recht, dat de Schoolvereeni-
ing, die zelf zegt geen schoolstrijd te
willen en geen reactionair drijven,
thans zou willen, dat wij ons neer
leggen bij den wensch eoner minder
heid. Is dat dan niet reactionair? In
dertijd bleek immers reeds bij geheime
stemming, dat er 25 ouders vóór en
14 tegen een openbare school wareu.
Toen reeds was er oen minderheid
oor de bizoudorc school. Nu wordt
in het rapport gesproken vau 7 per-
ionen, die zich niet wildon uitlaten.
Naar spr. meening belmoren die niet
tot de voorstanders oener christelijke
school, want dat moot spr. hen ter
oere nageven: meestal durven zij wel
>r hunne overtuiging uit te komen,
do lauwheid en lakscliheid zit aan
de overzijde. Die 7 personen komen
dus nog ten gunste vau de openbare
school. Het had. aldus concludeert spr.,
op den weg gelegen van het college,
om, waar een onpartijdig onderzoek
heeft plaats gehad, aan het daarin uit
gesproken advies gehoor to geven en
het voorstel in to trokken.
De heer vau Os heeft den vorigen
keer reeds betoogd, dat zoo'n ambte
lijk onderzoek een onjuist beeld zou
geven van de werkelijkheid. Spr. ziet
deze meening thans bevestigd, want
op een kaartje, dat spr. voor zich heeft,
staan 15 personen, voorstanders van de
openbare school, die dichter bij Julia-
nadorp, 8, die bij Huisduinen en nog 2,
die dichter bij de school aau de Viseli-
niarkt wonen. Totaal dus 25 personen,
die niets mot de nieuwe school te ma
ken liobbon. Juist die 7, die zich niet
geuit hebben, zijn van de bizondere
school, omdat die menscben veel te
bescheiden zijn om zich te uiten.
Dc heer Schoeffelenb erger
vraagt of de plaats gehad hebbende lo
ting wettig was of niet? Dat is voor
spr. het zwaartepunt der zaak. Het lot
heeft ten gunste van de bizondere
school beslist, het ambtelijk onderzoek
is geforceerd en van geen waarde. Wat
er tegen do christelijke school te
gaan bouwen? Hot is absoluut de
enig mogelijke weg. Was de loting
uiet geldig, dau hebben we geen col
lege van B. en W. noodig.
De hoer van dor Veer merkt op,
dat het niet aangaat te zeggen er is
geloot door Burgemeester en Wethou
ders of den heer Biersteker. Er is
slechts iu 't oponbaar gesproken, en
met volle instemming van de verga
dering is besloten te loten. De Koe-
grasaers zelf hebben geloot, en tot nog
toe is niet een enkele betuiging van
spijt over de gevallen beslissing ge
uit. Ware van buitenaf niet in de zaak
geroerd, dan had men er niets meer
van gehoord.
Do heer Adriaanse antwoordt
den hoor Gruuwald, die meende, dat na
hot ambtelijk onderzoek het voorstel
niet gehandhaafd diende te blijven,
Men kon echter van het college moei
lijk iets anders verwachten. Terecht
merkt de beer van dor Veer op, dat de
bewoners zclven op het denkbeeld
kwamen tot loten. Zij stelden voorop
het ongewenschto van twee scholen en
hebben zich zonder protest bij de be
slissing neergelegd. De cijfers van den
heor van Os zijn juist
Geroep: Neen, neen!
Do heer Adriaanse: Wij wijzen
op den kring, die getrokken is.
De heer Gruuwald: Maar dis was
ei ul vóór 1916.
De heer Adriaanse heeft nooit
zulke getallen gehoord. Spr. had ver
wacht, dat do Commissie haar stand
punt zou hebben gehandhaafd. liet. is
moeilijk probleem, maar voor spr.
stuut thaus vast, dat de stichting eener
openbare school een ongewenschte daad
zou zijn door haar overbodigheid en
het brengen van onrust in de gemoe
deren. Niet de bewoners van Koegras
zaaien tliaus verdeeldheid, maar ande
ren uit de gemeente. Dat doet spr. leed
Do heer G r u n w a 1 d bespreekt het
kaartje van den heer van Os. Dc in
dertijd getrokken kring bestaat nog.
Dc heer van Os zegt, dat de toestand
ua het ambtelijk onderzoek onzuiver
der is geworden, maar de onjuistheid
vau dit onderzoek is niet aangevoch
ten, waarbij aangetoond werd, dat de
meerderheid vóór eene openbare
school is.
Den heer Schoeffelcnberger ant
woordt spr., dat zoo'n loting natuurlijk
niet wettig is. Deze heer spreekt van
roet in 't eten gooien, maar daarvan is
geen sprake. Er is eenvoudig een raads
besluit, dat moet worden uitgevoerd
Geroep van den heor Schoeffo-
o n b e r g e rDat verzaakt is
D.e hoor Gruuwald: Volkomen
juist, en het spijt spr. te moeten zeg
gen, dat de Burgemeester de zaak
heeft tegengewerkt. Door dit voorstel
nogmaals ter tafel te brengen heeft dc
burgemeester tekort gedaan aan res
pect voor de besluiten van het vorige
college. Wat die geheime stemmiug
betreft, eerst in zoo'u geheime stem
ming komt ieders eerlijke overtuiging
naar voron, wat in 't openbaar vaak
niet geschiedt. En waar de Commissie
eenstemmig op hot advies van absoluut
neutrale porsonen tot de conclusie
komt, dat een openbare school moet
worden gebouwd, hadden wij vau het
College mogen verwachten" dat het
terugkwam op zijn voorstel. Twee
scholen zijn niet uoodig, maar dacht
men nu, dat, als een christelijke school
gesticht wordt, er straksniet een
openbare óók komt? Het omgekeerde
natuurlijk óók waar.
Dc heer Adriaanse vindt de cij
fers niet betrouwbaar. Welke ziju dan
wel betrouwbaar? Die van 'sheoren
Adriaanse s vrienden? Dat de zaak ge
traineerd is, is niet spr.'s schuld, ook
niet, dat er thans een schoolstrijd ont-
braud is.
Het betoog van den heer van Os is
'er merkwaardig. AVunt die heer heeft
toch bij een protestantsehe
school geen belang en zal, als katho
liek zijn kinderen eerder naar een
openbare school sturen dan naar een
protestantscli-christelijke.
De heer van Os interrumpeert en
gebruikt minder parlementaire uit
drukkingen als: daar hebt u geen her
sens voor om dat te begrijpen, e.d.
Spr. wordt door don Voorzitter
tot de orde geroepen.
De heor Bi ersteker merkt oi),
dat steeds, waar twee kijven, ook twee
schuld hebben. Want het woord moot
maar worden gezegd: or wordt over do
school gekijfd. Spr. zal niet in herha
lingen vallen ten opzichte van het vrij
zinnig gemeentebestuur, maar voor
spr. staat hot vast, dat de schuld, wan
neer er twee scholen in Koegras ko
men, berust bij het vrijzinnig gemeen
tebestuur, dat de zaak op dè lange
baan heeft geschoven, in weerwil van
het horhaaldelijk aandringen onzer
zijds. Spr. gaat nogmaals de geschie
denis na. Toon men van christelijke
zijdo begon mot schoolbouw, is het ge
meentebestuur wakker geworden. Als
wat eerder beslist was, hadden we al
deze misère niet gehad. Misschien ware
er mettertijd ook een bizondere school
gekomen, maar de zaak was niet ver
troebeld. Thans hebben verscheidon
incnschen te Koogras tegen hunne over
tuiging in gestemd voor een bizondere
ichool. Het gemeentebestuur heeft het
aan zichzelf to wijten als hot thans
in oen lastig purket is gekomen. Spr.
komt vaak to Koegras, en als straks
de bizondere school gereed is, en spr.
daar voorbij loopt, zullen voor zijn
geestesoog in vlammende letters op
on gevel de woorden staan gesclne-
on: „Ik bon hier gesticht, middenin
oen vrijzinnig bolwerk, door de lakscli
heid en lauwheid der vrijzinnigen."
Do heer Grunwald: Daar behoor
zelf ook bi.» i
De heer Biersteker: Zeker, in
zoover, dat ik niet voldoende de zweep
gehanteerd hob om er op los te
striemen.
Maar de schuld ligt óók aan den
anderen kant. Toen spr. zijn voorstel
tot een ambtelijk onderzoek deed, ge
schiedde dat in het volle bewustzijn
omtrent- den uitslag, die voor spr. niet.
twijfelachtig was. Do uitslag wus, dat
van de 39 gozinslioofden met kinderen
or 25 vóór de openbare en slechts 14
vóór de bizondere school waren. Op do
bizondere school blijft dus het stem
pel drukken, dat een eerlijke uit
spraak van de bewoners door haar ge
negeerd is. Niet alleen, dat spr. thans
in den gevel dc vurige leters ziet van
hot verwijt aan de vrijzinnigen, hij
hoort rondom de school ook ruischen
deze klanken: „Door het lot vcrwor-
Dat zal klinken als parodie op
liet christelijk beginsel, het heilige,
christelijke beginsel, waarmede on
rechtvaardig is gesold.
De heer Staalman: Dan had u
niet mee moeten doen.
De heer Biersteker: Het- is
waar, dat. wij een juist beeld hebben
an den wil der bevolking.
Do heer Adriaanse schudt neen,
Do heor Biersteker: Jawel,
meneer Adriaanse, anders zal ik straks
nog wel andore dingen opnoemen. Vast
staat, dat oen kleine groep de zaak
heeft? doorgedreven. Ten overvloede
is door een „belastingbetalend burger"
oen openbare brief verzonden, die veel
onrust heeft veroorzaakt. Het School
bestuur had moeten bekendmaken, dal
hot met dergelijke pampliletterie niets
tc maken wilde hebben. Het is spr.
gebleken, dat de schrijver niet voor
komt op do kohieren onzer plaatselijke
bolasting! Hij klaagt ovor vermorsing
van gelden, enz., maar dit bad liij aun
ziju eigen vrienden moeten voorhou
den, want wo weten, dat ook de kosten
voor de bizondere school straks voor
rokening der gemeente zullen komen.
Het gemeentebestuur heeft de groote
schuld aan het feit, dat er straks twee
scholen zullen komen, en ook de chris
telijke partijen, die den schoolbouw
hebben doorgezet. Als niettegenstaan
de dit alles spr. toch zal stemmen vóór
het vooretol van B. en W., vereischt
dat eenige nadere toelichting.
De burgerij heeft er recht op te we
ten, boe de zaak zich heeft toegedra
gen. omdat er zooveel gesproken en ger
konkeld wordt over die school. Door
de Prot. Schoolvereeniging was een
begin gemaakt met den schoolbouw.
Daarnaust stond in de bladen de adverr
tentie van de aanbesteding der openj
bare school. Zaterdag 13 Soptembef
kwam dc heer van der Veer bij spr.
mot de vraag of er niets kon worden
gedaan om de stichting van twee scho
len te voorkomen. De bevolking wilde
ook maar éóne school. De heer van der
Veer wist geene oplossing. Spr. zeide
toen tegen den heer van der Veer:
staak jelui je bouw, dan komt er één
school. Dat ging echter niet meer en
spr. stelde voor een bespreking te hou
den. Die bespreking heeft Maandag
plaats gehad, hierbij was ook do wet
houder van onderwijs tegenwoordig.
Voor spr. was alleen het denkbeeld,
dat aan beide kanten pogingen werden
gedaan tot oplossing te komen, reeds
sympathiek. Afgesproken werd. dat
Dinsdags eene vergadering zou wor
den gehouden met de belanghebben
den, eu B. en W., de Comm. van Toe
zicht.. alsook de Schoolvereeniging.
Niet aanwezig waren op die vergade
ring de heeren Baak, Heyblok en
Grunwald. Van beide zijden is do zaak
besproken cn getracht tot oplossing te
brengen. Spr. heeft tot de Schoolver
eeniging gezegd: zet gij uw school op
een andere plaats in het middelpunt
Koegras. dan kan de gemeente
doorgaan.
Hoewel aanvankelijk de oplossing
gevonden leek, is de zaak weor om-
er gekegeld. Toen werd gezegd, dan
maar loten, waarop spr. antwoordde,
dat dit geschieden moest mot instem
ming van de ouders. Eene vergadering
werd uitgeschreven in de Friesche
buurt. Het weer was dien avond ont
zettend slecht, waaraan het feit toe te
schrijven was, dat niet meerdere ouders
ter vergadering waren. Iedereen was
ochter uitgenoodigd en niemand heeft,
;ich verzet tegen de loting. liet lot
besliste ten gunste van de bizondere
school. Deze uitslag was voor velen
teleurstellend, het meest echter voor,
spr. zelf,, die als vrijzinnige zes jaren;
lang geheel alleen gevochten had voor
openbare school aan de Doggers-
raart, eri nu moest zien, dat trots ah
zijn ijveren ten slotte een bizondere
scbool zou worden gebouwd. En bet
meest grieft dit spromdat die bizon
dere school er komt tengevolge van de
traagheid van het vrijzinnige gemeen
tebestuur.
Spr. staat nu voor het dilemma, dat
hij niet anders kan dan zich houden
aan de uitspraak die gevallen is. Stond'
spr. weder voor een. dergelijk geval,
hij zou het niet weer doen. Echter is
de schuld niet minder aan de andere
zijde.
Jammer is het, dat men thuns aan
het ambtelijk onderzoek gaat tornen.
De heeren van Os en Adriaanse bewe
gen zich op gevaarlijk terrein. De heer
van Os heeft een grooten blunder ge
maakt, hij heeft namelijk alleen de
huizen geteld en niet gevraagd of er
kinderen waren in die gezinnen. En
van do 15 gezinnen, die dan het dichtst
bij Julianadorp wonen, zijn er maar 6
met kinderen. Van de acht aan den
Strooweg maar 2. Indien men hot ver
langt zal spr. ze met naam noemen.
Dat ambtolijk onderzoek hoeft voor
spr. geen nieuws opgeleverd. Voort-
redeneerende in de lijn van de heeren
van Os en Adriaanse, moeten dan wor
den afgetrokken 9 kinderen uit 6 gezin
nen, die beter te Julianadorp, 7 uit 4
gezinnen, die Huisduinen schoolgaan
zouden kunnen. Buiten het ambtelijk
onderzoek valt nog 1 gezin met 4 kin
deren. Er blijven dan over 57 kinde
ren uit 28 gezinnen voor openbaar, 31
uit 14 gezinnen voor bizonder onder
wijs. Daaronder 5 uit. één gezin, welks
hoofd zich heeft uitgesproken voor de
bizondere school, doch die niettemin
zijn kinderen blijft sturen naar Juliana
dorp.
De bizondere school wordt gebouwd,
daar helpt niets aan. De vraag voor
den Raad is of er ook, een openbare
school moet komen. En uit het oogpunt
an onderwijsbelangen zegt spr.: ééne
school is voldoende. Jammer dat de
verloting ten gunste der bizondere
school is uitgevallen, maar nu dat een
maal zoo is, zal spr. stommen vóór het
'oorstel van B. en W. tot vernietiging
•an het raadsbesluit.
De heer van der Veer heeft den
heer van Os alleen de woningen aan
gegeven, niet de kinderen. Spr. heeft
zoo geen gelegenheid om na te gaan
waar schoolgaande kinderen zijn.
De beer de Zwart heeft- den vo
rigen koer zijn voorstel gedaan omdat
het spr. voorkwam, dat na de verloting
de oorspronkelijke situatie gewijzigd
was. Terecht merkt de heer Biersteker
op, dat het ambtelijk onderzoek niets
bizondere opleverde. Spr. stelt zich ten
opzichte van het onderwijs nimmer op
een anticlericaal standpunt. En heeft
zich afgevraagd of er twee gelijkge
reclitigde partijen waren, die recht
hadden op een school. Dit was zoo,
maar er was een adres van de Prot.
Sehoolver., waarbij een voldoende
tal leerlingen werd gegarandoerd. En
naar B. en W. aanvankelijk mededeel
den, zou do openbare school 100000
kosten.
Do toestand is gewijzigd, nadat ge
bleken is, dat de schoolbouw slechts
do helft kost. En ook was spr. gaan
twijfelen of voor de bizondere scbool
wel oen voldoend aantal kinderen aan
wezig was. Een ambtelijk onderzoek
ift dit bewezen. Toen zijn de cijfers
de vergadering van de Comm. van
Bijstand bekeken, en wij adviseerden
door te gaan met den bouw dei open
bare school. De cijfers der Prot. School
vereeniging zijn aangevochten. Spr.
heeft aangedrongen op een nieuwe
crgailoring vau de Comm. vun Bij
stand om de cijfers te herzien. Ge
bleken is, dat 2/3 der bevolking voor
do openbare scbool is. En wanneer men
hot recht opeischt om voor 25 kinderen
oen school te bouwen en daarvoor sub
sidie te ontvangen, moet men ook er
kennen, dat voor tweemaal zooveel
kinderen dat recht geldt.
Waar thans de situatie heel wat
duidelijker is geworden, hoopt spr. dat
de Raad niet in gaat, op. het voorstel
van B. en W.
Do heor van der Veer: Had u
dat dien avond maar eeus aan de men
schen verteld. Die menschen hebben
geen ruggegraat, zij keeren telkens
om. Ook als de uitspraak anders ware
geweest, had men er zich bij neerge
legd. De menschen zijn geweldig be-,
werkt, muur uit hun eigen kring hoort
men niets, noch voor noch tegen.
De heer de Zwart erkent de juist
heid vau deze opmerking. Echter was
op die vergadering overeengekomen,
dat alleen de heer van der Veer de
menschen zou toespreken. Een groot
aantal durfden zich, uit schroom voor
AdwfntMn
P«rr#fl«l 20 o*.
Ingezonden mededeelino-
Wtéir Mtvangan ttn praohtoolleotie
metalen
Prijun zoor billijk.
„SEMPERFLO RENS",
KONIN6STRAAT 13. TeUf. 141.
de aanwezigheid van B. en W„ niet
uit te spreken. Als er ééne partij is.
die de menschen wat meer ruggegraat
wil geven om hen wat flinker to doen
staan in het leven, is het juist de
sociaal-democratische. En liet is niet
goed van don heer van der Veer ge
zien om te zeggen, dat do menschen
geen ruggegraat hebben. De schuld
hiervan is deze verrotte maatschappij,
die zulke menschen kweekt en in
standhoudt. Eerst wanneer gij den on
dergrond der maatschappij bestrijdt,
krijgt gij betere menschen.
Den beer Kuiper verheugt het, dat
plotseling zooveel liefde voor Koegrus
is ontbloeid. Zij, die thans zoo hard
blaffen (dé vrijzinnigen) ziju voor een
groot deel schuld aau don huidigen
toestand. Ook en niet liet minst het
hoofd der school te Julianadorp. Achter
de schermen beeft hij aanvankelijk de
stichting der school tegengewerkt, en
nu er van- christelijke zijde tegen ge
werkt, wordt, is hij er erg voor. Spr.
is tegen bizondere scholen, maar het
belang van Koegras brengt mede, dat
daar één school kómt. Vau alle kanten
is or schuld. Als er thans oene school
komt en er komt later ontevredenheid
over, ie er niets tegen nog een open
bare school te zetten. Spr. zal daarom
vóór het voorstel B. en W. stemmen.
De beer Adriaanse zal niet in
gaan op hetgeen hier gezegd is. De
beschuldigingen van den heer Grun
wald zijn door den heer Biersteker
bonntwoord. Beide partijen zijn schul
dig. De cijfers dor Comm. van Bijstand
met den uitslag van hot onderzoek zijn
geheim gehouden. Spr. hoeft ze al
thans niet gezien.
De heer Biersteker epreekt dit
tegen.
De heer Ad riaanse: De heer van
der Veer had toch een goed inzicht,
want de vorige maaL is de lijn anders
getrokken, althans spr. weet niet beter.
Do heer Verstegen zal tegen het
oorstel B. en W. stemmen. De zaak is
in geheimen en openbaren raad vol
doende besproken, de heer Biersteker
heeft het breede standpunt erkend, dat
er vergissingen, aijn gemaakt. Dit kan
men niemand kwalijk nemen. Door den
lieer Grunwald ia met aplomb over do
houding van den Burgemeester ge
sproken. Het ware beter geweest als
de lieer Grunwald den mond daarover
niet aoo vol genomen had, want zijn
standpunt ia gespeend aan allen moed.
De hoor Grunwald had de groote meer
derheid Ln h^t college on don Raad
achter, zich en had gemakkelijk den
wil van 3eii Burgemeester kunnen
trotseerpn. Hét. past hem niet thans de
schuld op een ander te gooien.
Toen deze kwestie voor het eerst in
de vergadering van B. en AV. kwam
(het was spr. eerste vergadering in het
college) wist hij niets van dc situatie.
Alleen wist hij, dat er een meerder
heid was vóór de openbare school. En
spr. is het geweest die gevraagd beeft
de zaak weder in den Raad te bren
gen ton einde hieroyer meerdere in
lichtingen. te verkrijgen.
Geroep: Dat was juist het verkeerde!
De heer Verstegen: 't Heeft mij
niet gespeten. De leden, die aanwezig
waren, weten, dat ik de wenschelijk-
heid van een ambtelijk onderzoek be
toogde en dat de heer Grunwald zich
daartegen geweldig verzette. Ook
kwam ter sprake de advertentie, die
reeds in de krant stond betreffende de
aanbesteding. Door de voorstanders
Van bijzonder onderwijs is do zaak in
een ander stadium gekomen. Eerst,
kwam de vergadering, waarin besloten
werd tot- den bouw, toen kwani een
billet, waar nieinund een woord over
gesproken heeft
Do hetr Adriaanse: Maar dal
alg©meett veracht wérd.
Do heer Verstegen: Toen de lo-
jting had plaats gehad, konden wo al
dadelijk ib „De Standaard" lezen, dat
het lot ten gunste der christelijke
school beslist had. De gevolgen zijn
niet uitgebleven, de voorstanders der
openbare school zijn warm geloopen.
Alleszins begrijpelijk. Daarna heeft
een ambtelijk onderzoek uitgemoakt.
dat een meerderheid voor openbaar
onderwijs was. Op grond hiervan za'
spr. tegen liet. voorstel van B. en AV.
stemmen.
De heer Bok heeft steeds medege
werkt p&n de openbare school. Spr. be
grijpt niiet, dat de nieuwe raad zich
thans weer met deze zaak moet bezig
houden. Spr. wil niet de groote woor
den gebruiken van den heer Grunwald,
wel echter zeggen, dat de lakscliheid
van het gemeentebestuur schuld is aan
zaak. Er was eene advertentie ge
plaatst, Waarom is de aanbesteding in
getrokken? vraagt spr. De nieuwe
wethouders hadden ook moeten zeg
gen: wij wenschen niet te tornen ann
do besluiten van den ouden Raad.
De heer Verstegen hoeft dit ge
zegd.
De heer Bok. Maar de andere hee
ren niet. Er is woordbreuk gepleegd.
Besloten was tot den bouw dor open-
baro school. Hieraan is geen gevolg
gegeven. Spr. is thans verplicht tegen
bet praeadvios van B. en AV. to stera
men. Men ontkomt toch niet aan den
bouw oener openbare school, llot duurt
geen halfjaar of er komen adressen en
don krijgen we deze zelfde onverkwik
kelijke geschiedenis opnieuw in deu
Raad. De nieuwe raad respecteere de
besluiten van den ouden.
De heer Grunwald: Wat iu open
baren raad gezegd is, is tamolijk wel
ook in besloten raad gesproken. Spr.
had het recht to sproken als hij deed.
De heer Verstegen zegt, dat spr. togen
den wil des Voorzitters in de zaak
had moeten doordrijven. Daarvan was
echter geen sprake, er was een besluit
en dat moest worden uitgevoerd. Er
behoefde niet meer over te worden ge
sproken, en dat is niet geschied ook.
De Burgemeester echter brengt hot ia
het nieuwe college, en dat hoeft spr.
gemeend te moeten zeggen. Het spijt
me voor den burgemeester, dat hij dit
gedaan heeft.
Wat het standpunt van den heer
Biersteker betreft, spr. vindt het even
eerlijk niet op dat starre standpunt te
blijven staan oio men weet, dat do