lELDElSCHECOURANT
Tweede Blad.
van DINSDAG 2 DECEMBER 1319
Hoe de oorlog ontstond.
Dultschland's schuld aan den oorlog.
De onthullingen van Kautsky.
In een afzonderlijke bijlage geelt de „N. i
liütt. Crt." een vertaling van het door Karl
ivautsky vervaardigde rapport over het uit
breken van den oorlog, in verband niet de
door hem verzamelde geheime documenten.
Wij laten hieronder een uittreksel volgen:
Het schijnt, dat de Keizer onvoorwaarde
lijk steun toezegde tegen Bervië, zelfs op ge
vaar af van een oorlog met Rusland. Hij be
loofde een aansporing tot Roemenië te rich
ten en deelde mede, dait hij zou trachten zijn
tegenzin tegen Bulgarije te overwinnen. Don
6en Juli hechtte de rijkskanselier zijn goed
keuring aan deze toezeggingen en opperde
het plan Turkije en Griekenland aan de
nieuwe Balkam-combiniatie toe te voegen.
Italië en Roemenië zouden niet onmiddellijk
in het Ooatenrijksoh-Duitscho geheim wor
den ingewijd. Als resultaat van de confe
rentie in Potsdam, was besloten „met 't oog
op alle eventualiteiten voorbereidende maat
regelen te nemen voor een oorlog." Den 6en
Juli ondernam de keizer zijn tocht in de
Noordelijke wateren. Hij en de kanselier wa
ren van meening, dat het onnoodig de aan
dacht zou trekken, indien de keizer van zijn
reis afzag.
De documenten, die Kautsky onderzocht
heeft, toonen, wat des keizers bezigheden
waren, gedurende de drie weken, dat zijn reis
duurde. Dag aan dag maakte hij kantteeke-
ningen op de telegrammen, die hem voorge
legd werden en steeds weer gebruikte hij de
uitdrukking: „Servië moet onder den voet
worden geloopen en dat wel spoedig." De-
„oniziohtbare" toebereidselen voor den oor
log, waartoe den 5 Juli in Potsdam besloten
was droegen zichtbaar vruchten. Reeds den
12 Juli had t departement van Buitenland-
sche Zaken, graaf Berchtold, vertrouwelijk
medegedeeld, dat Rusland en Bervië ge
waarschuwd waren door de berichten over
opvallende Oostenrijksohe troepenbewegin
gen aan hun grenzen. Den 26en Juli was
het Duitsche ultimatum aan België bij den
generalen staf in Berlijn gezegeld en ter
overhandiging gereed. Den 28en Juli ver
klaarde Oostenrijk den oorlog aan Servië.
Den 29en Juli beval de Tsaar automatisch de
mobilisatie van de districten Odessa, Kiew,
Moskou en Kazan, maar terzelfdertijd deed
hij in zijn eerste telegram een beroep op den
keizer zijn invloed bij Oostenrijk aan te wen
den en in een tweede dépêche te bevorderen,
dat het conflict aan het scheidsgerecht te
's Gravenhage zou voorgelegd worden. Dit
tweede telegram werd veronachtzaamd en
voor het Duitsche volk verborgen gehouden
en eerst na zeven uur des avonds, den
80sten Juli, vroeg de keizer voor den vorm
of keizer Frans Jozef bereid was zijn hou
ding te herzien. Den 31en Juli antwoordde
Frans Jozef, dat hij niet meer terug kon en
de Kroonraad iin Weenen verwierp definitief
Sir Edward Grey's voorstellen. Den eersten
Augustus, 1 uur des middags werd Duitsch-
land's oorlogsverklaring aan Rusland ge
seind en te Petereburg om 6 uur 's avonds
Dan volgt een dagboek over de maand
Juni, waarin merkwaardige bijzonderheden
staan.
Reeds op 24 Juni was door Oostenrijk een
memorandum voor de door den driebond
(Duitschland, Oostenrijk en Italië) te volgen
Balkan-politiek gereedgemaakt om aan de
goedkeuring van Berlijn te worden onder
worpen.
Daarna, op 28 Juni, wordt aartshertog
Franz Ferdinand te Serajewo vermoord.
Op 80 Juni zendt de Duitsche gezant te
We enen aan den rijkskanselier een tele
gram, waarin hij mededeelt, dat de Oosten-
rijksche minister graaf Berchtold aan een
samenzwering tegen Oostenrijk gelooft,
waarvan de draden dn Bervië's hoofdstad,
Belgrado, bijeenkwamen. Er moest toch ein
delijk eens met de Serviërs worden afgere
kend. De Duitsche keizer teeker.d hierbij aan
nu of nooit
Intusschen komt op 5 Juli graaf Hoyos, de
kabinetsohef van graaf Berchtold, te Berlijn,
waar hij verneemt, dat Duiitschland onvoor
waardelijk elke actie van Oostenrijk tegen
Servië zal steunen. Dit is het standpunt van
den keizer, ma air niet minder van von Beth-
mamn Heilweg en Zimmermann.
Tegen Servië, zei de keizer, moest de een
of 'andere actie worden ondernomen.
Rusland zou ongetwijfeld de partij van
Servië kiezen, doch met deze mogelijkheid
had hij reeds lang rekening gehouden en in
dien het tusschen Oostenrijk en Rusland tot
een oorlog zoii komen, zou Duiitschland zich
loyaal aan do zijde van Oostenrijk plaatsen.
In den morgen van 6 Juli confereerde de
keizer te Potsdam met admiraal v-on (Jbpelle,
met kapitein Zenken van den marine-staf en
met vertegenwoordigers van het ministerie
van oorlog en den generalen staf. Volgens
een aanteekening van baron von der Bus-
sche, den onderstaatssecretaris van Buiten-
landsche Zaken van November 1916 tot
Januari 1918, werd besloten voorbereidende
maatregelen voor een oorlog te nemen ten
einde op alle gebeurlijkheden voorbereid te
zijn. Orders in dien geest werden daarop
gegeven.
Volgens de meening van von Bethmann
Hollweg was een direct optreden tegen Ser
vië in verband met den internationalen toe
stand gunstiger dan een optreden op lateren
daitum.
Nadat men nu in Oostenrijk van Duitsch-
lands onvoorwaardelijken steun verzekerd
was en nadat graaf Tisza tegen onmiddellijk
optreden eenige bezwaren had geopperd,
werd door den Oostenrijkschen ministerraad
beslist, dat aan Servië een ultimatum zou
worden gesteld, dat door Servië onmogelijk
aanvaard kon worden.
Wanneer op 10 Juli de Duitsche gezant te
Weenen aan zijn regecring te Berlijn be
richt, dat Oostenrijk aan Servië een ultima
tum van 24 uur wil stellen, om te verhinde
ren, dat Servië Rusland waarschuwt, voegt
do keizer als kantteekening aan dat bericht
toe, dat men Servië „ondubbelzinnige"
eischen moet stellen en verder: „Het Sand-
jak laten ontruimen! Dan is er onmiddellijk
ruzie! Het is gebiedend noodzakelijk, dat
Oostenrijk dit terugkrijgt om zoowel de ver
eniging van Servië en Montenegro als een
toegangsweg voor Servië naar de zee to
voorkomen."
Graaf Berchtold had het voornemen de ac
tie tegen Servië ongeveer einde Juli te be
ginnen en zijn bondgenoot Italië op 18 Juli
voor een fait accompli te plaatsen.
Up 13 Juli nog seinde von 'vviesner, die
door graaf Berohtold naar Serajewo was ge
zonden om aan zijn regeering rapport uit te
brengen van het onderzoek naar den moord
op aartshertog Frans 1' erdinand, dat „er niets
is, dal wijst op of zelfs vermoedens doet, ont
staan van medeplichtigheid van de Servi
sche regecring met betrekking tot den'aan
slag ol tie voorbereiding daarvan en bij het
verschaflen van wapens, integendeel, er
zijn redenen om aan te nemen, dat hier geen
sprake van is."
Toch was men in Oostenrijk, op Duitsch-
lands herhaald aansporen, besloten tot het
uiterste to gaan.
Duitschland kende hot ultimatum. Op 21
Juli werd Berchtold door Keizer Frans Jo
zef te Ischl in audiëntie ontvangen. Do
tekst van het Oostenrijksohe ultimatum was
op dezen dag In vertrouwen aan den Duit-
sohen ambassadeur te Weenen, von Tschirs-
ky, medegedeeld die dezen onmiddellijk
naar Berlijn doorzond.
Op 27 Juli duidde prins Liohnowski in
een telegram uit Londen de vermoedelijko
houding van Sir Edward Grey aan ten op
zichte van Oosbenrijk's eischen. Von Jagow
overhandigde deze dépêche aan den Keizer,
met de kantteekening, dat aan den Duit-
sohen ambassadeur te Londen instructie
moest worden gegeven om te verklaren, dat
de Duitsche regeering de Oostenrijksohe
eischen niet kende, doch dat zij deze als een
interne Oostenrijk-Hongaarsohe kwestie be
schouwde, waarom zij op den gang van za
ken geen invloed kon uitoefenen.
De keizer maakte de volgende kantteeke
ning: Zeer juist. Doch dit moet aan Grey
zeer ernstig en duidelijk onder het oog wor
den gebracht, zoodat hij zal inzien, dat ik
geen dwaasheden zal dulden. Grey maakt
de fout, dat hij Servië op één lijn stelt met
Oostenrijk en de andere groote mogendhe
den. Dat is ongehoord. Servië is een bandie
tenbende, die voor haar misdaden moet boe
ten. Ik zal in niets tusschenbeide komen,
waarover alleed keizer Frans Jozef bevoegd
ls te beslissen. Ik verwachtte dit telegram
en het heeft mij niet verrast. Het is een ka
rakteristiek voorbeeld van Emgelsche men
taliteit en van de Engelsche manier om te
commandeeren. Ik wil, dat men zioh daar
niet aan stoort.
Op 23 Juli telegrafeerde von Bethmann
Hollweg aan graaf Wedel, dat de Oosten
rijksohe nota aan Servië in den namiddag
te Belgrado zou worden overhandigd en dat
de Duitsche Tegeering beginnen zou met te
verklaren, dat de geheelo zaak haar niet
aanging. Om 2 uur 's namiddags van (hen-
zelfden dag telegrafeerde von Jagow aan
den Duitsohen gezant to Stockholm, dat
Oostenrijk-Hongarijo op het punt stond aan
de regeering te Belgradio zeer harde eischen
te stellen, doch „deze eischen zijn ons niet
bekend. Wij beschouwen ze 'als een interne
Oostenrijk-Honigaaxsehe aangelegenheid,
waarop wij ons niet bevoegd achten eeni-
gen invloed uit to oefenen."
Om zes uur 's middags overhandigt do
Oostenrijk-Hongaarsohe gezant te Belgrado
de eischen van zijn regeering aan don Ser-
vischon minister van financiën, Baschoein
afwezigheid van den premier Oashitsj, die
een verkiezingstournéo maakt. Hij geeft te
kennen, dat bij niet-aanvaarding van deze
eischen vooi den 2öen Juli om zes uur hij
Belgrado zou veriaten.
Op 24 Juli berichtte graaf Szogenyi
Weenen, dat von Jagow hem des morgens
vroeg verzekerd had, dat de Duitsche regee
ring het „natuurlijk" geheel eens was met
de strekking van de Oostenrijksohe nota, die
op 22 Juli aan Berlijn was medegedeeld.
Zimmermann, de Duitsche onderstaatsse
cretaris, seinde aan de Duitsche gezanten
in Parijs, Londen en Potersburg, dat „wij
niet don minsten invloed hebben gehad op
den inhoud van de nota en wij hebben niet
•meer gelegenheid dan 'andere mogendheden
gehad om onze houding ton aanzien ervan
vóór „de publicatie bekend te maken."
Den 26sten Juli telegrafeerde von Beth
mann aan den kelze^ dat „zoolang Rusland
geen vijandelijke daad begaat, onze hou
ding, die op looaiisatie gericht is, kalm moet
blijven. Generaal von Moltke is heden uit
Karlsbad teruggekeerd en deelt dit stand
punt"." De keizer plaatste een uitroepteeken
achter het woord .Jocalisatie" en gaf het
sarcastische commentaar: „De eerste plicht
van den burger is, kalm te blijven. Alleen
kalmte. Altijd maar alleen kalmte 11 Een
kalme mobilisatie is waarachtig wat
nieuws!"
Do kanselier deed verder een beroep op
den keizer om „voor het oogenblik in Noor
wegen te blijven, daar 'dit de door Engeland
voorgestelde bemiddeling in Petereburg be
langrijk zou vergemakkelijken, waar men
blijkbaar besluiteloos was." De keizer ant
woordde, dat hij geen toeken van „besluite
loosheid" van den bant van Rusland had op
gemerkt en dat „er thans een Russische
vloot in de Oostzee kruist. Vijf Russische
torpedoboot-flotille's, die met haar allen of
ten deele de Groote en Kleine Belt binnen
zestien uur kunnen bereiken en blokkeeren.
Port Arthur moest een les zijn. Mijn vloot
heeft bevelen gekregen om zich naar Kiel
to begeven en daar gaat zij naar toe."
Dezen dag zegelde de cbof van den Dull-
sclien generalen staf zjjn definitief ontwerp
van het nltlmatum aan België, dat op 29 Juli
aan den kanselier overgobraoht en den 2en
Augustus te Brussel overhandigd werd.
Ingezonden mededeeling.
BUITENLAND.
De Vredesonderhandelingen.
De quaesüe van Scapa Flow.
Blijkens een Wolffbericht wordt er in de
Duitsoho nota inzake de vernietiging van de
Duitsche vloot op gewezen, dat door de bij
den wapenstilstand vastgestelde intern oe-
ring der Duitsche oorlogsschepen geenszins
over hun definitieve bestemming is beslist
en dat de Duitsche regeering aan haar plicht
had voldaan door de schepen binnen den be
paalden termijn naar de Firth of Forth te
zenden. Beslissend voor dc beoordeel!ng der
ganschc quaestie is het feit, dat het in den
grond boren der schepen niet de schuld is
der Duitsche maar vau de geallieerde regee-
ringen. De oorlogsschepen zijn in strijd met
de wapenstilstandsbepalingen ondanks de
Duitsche protesten niet in een neutrale,
maar in een Britsche haven geïnterneerd.
Men heeft zelfs niet getracht de interneering
in een neutrale haven (b.v. een Nederiand-
sohe of een Skandinavische) te verkrijgen.
Daar de verbinding met het vaderland ver
broken was, moest admiraal von Reuter des
tijds wel aannemen, dat de wapenstilstand
op 21 Juni afliep, waarop hij, volgens zee-
mansgebruik last gaf de schepen tot zinken
te brengen.
Duitschland geeft niet toe.
De Deutsche Allgemeine Zeitung ver
neemt uit kringen, dlo dicht aan het kabi
net verwant zijn, dat de regeering vastbeslo
ten is om niet toé te geven in de kwestie van
de uitlevering van 400.000 ton aan dokken,
bagger- en soheepsmaterieel. Het geldt hier
geon vraagstuk van prestige, maar het feit,
dat de uitlevering van het geëisehte mate
rieel Duitsolilands economisch bestaan een
voudig onmogelijk zou maken. Ook de clau
sule van het aanvullingsprotocol, waardoor
Frankrijk hot reohit zou krijgen om naar be
lieven op elk gewenscht oogenblik Duitsch
land binnen te rukken, is voor de regeering
onaannemelijk. De regeering, schrijft het
blad, wil den vrede, maar niet do voortzet
ting van den oorlog van één kant. Men be
schouwt het als een vanzelfsprekende voor
waarde, dat de krijgsgevangenen, die zich
nog in Frankrijk bevinden, teruggezonden
zullen worden op de wijze als in het vredes
verdrag is bepaald en niet volgens de nieu
we voorwaarden.
DUITSCHLAND.
Te Bonn hebben noodhulparbeiders in de
eerste zitting van den nieuwen gemeente
raad," toen huin verzoek om een extra duur-
tetoeslag voor aanschaffingen niet direct in
gewilligd word, doch de beslissing werd ver
daagd, tumult verwekt. Ze drongen op en
wilden het raadslid, dat het voorstel tot ver
daging gedaan had, mishandelen. De politie
kon slechts met groote moeite en met behulp
van de Engelsolio politie van de bezetting,
do orde herstellen.
De moordenaar van Rosa Luxemburg gevat.
In de militaire gevangenis te Hannover is
vice-Feidwebel Otte binnengebracht onder
verdenking, de moordenaar van Rosa
Luxemburg te zijn. Otte was langen tijd ge
leden uit Berlijn gevlucht en had zich onder
een valschen naam in Hannover opgehou
den. Hij heeft bekend de moordenaar van
Rosa Luxemburg te zijn.
Fraude met levensmiddelenkaarten.
De Lofcalanzeiger meldt dat zekere Wal-
ter, eigenaar van de Friedlander Zeitung te
Friedland bij' Rostook, in wiens drukkerij de
levensmiddelenkaarten werden gedrukt,
daarvan een groot gedeelte achter hield en
voor zichzelf gebruikte. Door een huiszoe
king was dit bekend geworden, met het ge
volg dat de verbitterde bevolking de druk
kerij bestormde en geheel vernielde: Walter
werd1 ook door de bevolking bedreigd. Hij
greep daarop een revolver en schoot twee
der aanvallers dood. Walter en zijn zoon kon
den daarna ontvluchten. Zij zijn tot dusver
mot teruggevonden.
Von Reibmtz, Hecklenburgsch minister,
die onmiddellijk naar Friedland was vertrok
ken, slaagde erin de opgewonden menigte tot
kalmte te brengen.
VEREENIGDE STATEN.
De „doorbraak".
In New-Orleans is het werk der „droogleg
ging" ten gevolge van een vonnis van het
federale hof, dat het „ooxlogsverbod" -in
strijd met de Grondwet verklaarde, en do re-
geeringsambtenarein onbevoegd verklaarde
tusschen beide te komen bij den verkoop van
alcoholische dranken, te niet gedaan.
Vele winkels, waar vroeger sterken drank
verkocht werd, vele cafés, restaurants, kroe
gen zijn weer geopend en doen nu enorme
zaken. En dus os de doorbraak gekomen en
New-Orleans „natter" dan ooit. De regee
ring zal van* het vonnis in hooger beroep
doen gaan, seint „Reuter".
EGYPTE.
De onlusten te Cairo.
Naar de correspondent van de „Morning
Post" te Oaïro meldt, is het voor een En-
gelschman zeer gevaarlijk zich des avonds in
de voorsteden te vertoonen. Alleen de streng
ste maatregelen kunnen volkomon anarchie
voorkomen.
het departement van marine, om te vinden
den zeeofficier, van voldoende ervaring en
reputatie, die hem moreel zou steunen in deze
beslissing hij heeft er geen enkele kun
nen vinden.
De quaestie „onderzeebootvloot of groote
schepen" is in de marine een punt van strijd
geweest, jaren lang was het onderwerp
van studie van velen gedurende meerdere
jaren. Dooh er was geen enkele zeeofficier,
die beweerde een systeem te hebben gevon
den, waarin de verkenningsorganen van elke
moderne vloot snelle kruisers geheel
konden ontbreken. Onze burger-minister
heeft na 8 maanden ministerschap deze over
tuiging wèl, in stijd met alle adviezen. Is dit
moed of overmoed? Helderziendheid of ver
blinding?
Er is nog meer.
Den 17en November j.1. toekende de mi
nister een hrief aan de Coventry Ordnance
«Works, waarbij opdracht werd gegeven voor
een bestelling pantserplaten tot een bedrag
van 2 millioen guldon. Dit pantser was be
stemd voor de beide kruisers, welke thans
28 November ten doode worden opge
schreven. Het pantseroontract zal dus ge
annuleerd moefen worden ralson van
hoeveel?
Zaterdag 22 November bleek do minister
in het bezit van een door hemzelf opgesteld
concept voor de Memorie van Antwoord,
waaruit ten duidelijkste bleek, dat Z.Exo. de
beide kruisers wensohte te handhaven op
de begrooting en ze tegen aanvallen der Ka
mer zou verdedigen. Maar reeds den voor-
gaanden Donderdag, 20 November, had
Z.Exo. volgens latere mededeeling zijner
zijds besloten ze to laten vallen. Hiervan
kreeg zijn eerste 'adviseur, de chef van den
marinestaf, evenals de chefs der andero af-
deelingen, die in deze zaak van advies had
den gediend, geen kennis voor Maandag 24
November, hoewel den 22en nog een bespre
king over de kruisers plaats vond. De vol
ledige Memorie van Antwoord de gewij
zigde dus, waarbij de kruisers werden prijs
gegeven kregien deze verantwoordelijke
technische adviseurs het eerst te lezen uit
de couranten.
17 November pantsercontract, dus wel
kruisers 20 November geen kruisers
22 November wol kruisers 24 November
geen kruisers 28 November, Memorie
van Antwoord, geen kruisers. En dit slot
in strijd met alle adviezen van deskundigen.
Welke krachten hebben onzen minister tot
dezo beslissing gedreven? Onverantwoorde
lijke raadslieden achter de coulissen? of de
politiek? of een bezoek aan Lobé?
Ik gaf hier een kijkje achter de departe
mentale schermen er zijn omstandighe
den, dat onbescheidenheid, of erger, een
plicht is, temeer waar het bovenvermelde
reeds algemeen lm de „Witte" wordt be-
De Memorie van Antwoord der Marlne-
begrootlng.
In do N. Rott. Crt. schrijft de luitenant
ter zee le kl. J. S. C. Olivier, werkzaam bij
den Marine-staf, te den Haag, in een inge
zonden stuk het volgende:
„Eén greep sj^chts het gaat hier om een
levensvraag voor do marine.
Op blz. 4 der Memorie van Antwoord
lezen we:
„Waar nu de op stapel staande kruisers
niet in ondergeteekendo's systeem passen,
zal de cousequontle zijn, dat de afbouw ge
stopt wordt."
Dit systeem wordt in de naastvoorgaande
alinea's, zonder rniigo argumentoering, in
hoofdtrekken aangegevon. Het is het per
soonlijke systeem van onzen minister van
marine, die aclit maanden geleden nog niet
meer van marinozaken afwist dan elk ande
re advocaat.. De consequenties welke hij uit
zijn persoonlijk ontworpen systeem trekt.
stopzetten van den afbouw der beide krui
sers zi;jn in strijd' met allo door hem ont
vangen adviezen van zijn technische raad
gevers op het departement van marine; in
strijd ook met het oordeel van eiken zee
officier, wien hy daarnaar vroeg. Hij heeft
gezocht en rondvraag gedaan in en huiten
GEMENGD NIEUWS.
Aanklacht tegen een raadslid.
Naar de „Opr. H. Crt." verneemt ls
aanklacht bij de Justitie ingediend tegen
den heer Oh. A. Blom, gemeenteraadslid
van Schoten, wegens een oplichting, die ver
schillende personen te Schoten moet om
vatten. De bedragen, die de heer Blom on
der valsohe voorwendsels moet hebben ver
kregen, moeten afwisselen van enkele hon
derden guldens tot bedragen van 6000 tot
6000. De laatste dagen vertoefde de heer
Blom niet te Schoten.
Nader verneemt het blad, dat het faillis
sement van den heer Blom is aangevraagd.
Door de X-stralen.
Weer is een Engelsch geneesheer slacht
offer geworden van de toewijding aan zijn
wetenschappelijk en menschlievend werk.
Dr. Lyster heeft zijn arbeid aan het X-straal-
laboratorium van het Middlesex-Hospital
moeten opgeven, daar hij niet meer kan
werken tengevolge van de noodlottige uit
werking van de X-stralen, waaraan hij zich
bloot heeft gesteld.
Dr. Lyster had zijn leven gewijd aan po
gingen, om een geneeswijze voor kanker te
vinden. Hij is een van de pioniers van de
onderzoekingen naar de geneeskundige toe
passing van X-stralen. Bijna vijf-en-twintig
jaar geleden begon hij te werken aan dit
ingewikkelde en gevaarlijke vraagstuk. On
gelukkig kreeg dr. Lyster eenige jaren ge
leden X-straal-huidontsteking (ook wel X-
straal-kanker genoemd). Zijn handen wor
den aangetast en er werden herhaalde ope
raties verricht. Eerst verloor hij een vingor
en daarna nog een, maar de heldhaftige
dokter ging mot zijn werk voort. Nog tot in
den laatsten tijd werkte dr. Lyster inge
spannen in zijn laboratorium, ofschoon zijn
handen vreeselijk verminkt waren door de
herhaalde pogingen van de chirurgen, om
de andere doelen van zijn lichaam te be
houden.
Een Jong meisje vermoord.
In den zeer afgelegen Meerpolder, ge
meente Zoetermeer, is Woensdagavond een
drama afgespeeld, waarover nog zekere
duisterheid ligt verspreid.
Daar woont de landbouwer van Haasteren,
Woensdag was do huisnaaister den heelen
dag op de hoeve geweest, en 's avonds is de
22-jarige dienstbode, van Hoogduin, do
naaister een eindje gaan wegbrengon, wat
zij dikwijls placht te doen.
Toen bet meisje na eenigen tijd niet terug
keerde, ging de boer haar zoeken. Niets
vindende, begaf hij zich maar de naaister,
waar hij vernam, dat het meisje slechts een
eindje was meegegaan en al lang weer thuis
moest zijn.
Na lang zoeken heeft men eindelijk tegen
den morgen het lijk van het meisje gevon
den. Het lag gedeeltelijk, naar mon ons zei-
de, in de sloot. Het lijk vertoonde wouden
aan hals en hoofd.
Men begrijpt, dat de gemeente in groote
opschudding verkeert en do dolste geruoh-
ten de ronde doen. Wij hoorden menschen,
die den boer beschuldigden, maar volgens
anderen zou de knecht, iemand niet uit Zoe-
termeer afkomstig," in sterke verdenking
staan.
Zaterdag is het parket naar Zoetermeer
geweest. Een politiehond werd meegenomen.
Het onderzoek, dat moeilijk schijnt te zijn
meer wilde men op hot parket niet meedee-
len heeft geleid tot de gevangenneming
van een persoon. Zeer vermoedelijk is die
persoon de knecht van den boer. In ieder
geval is er sprake van een z.g. lustmoord of
een wraakneming uit jaloerschheid.
Het lijk zal naar Leiden worden opge
zonden. (Tel.)
Sombere voorspellingen.
iNaar uit New York wordt gemeld, heeft
prof. Albert Porta, van de astronomische af-
deeling van de universiteit te Michigan, me
degedeeld, dat in de volgende maand Mer-
curius, Yenus, Mars, Nep tonus, Jupiter en
Satomus onderling en met de aarde op zoo
danige wijze in conjunctuur komen, hetgeen
van zulk een invloed op de zon zal zijn, als
sedert eeuYen niet is voorgekomen. Hij
voorspelt dat er op 17 December op de zon
een viek van zulke groote 'afmetingen zal
verschijnen, dat men zonder telescoop in de
zon zal kunnen zien.
H;j zeide verder, dat dezo conjunctuur or-
kaaien, zware onweders, aardbevingen, vul-
oanische uitbarstingen, hevige regens, stor
men en een groote koude ten gevolge zal
hebben. Het zal weken duren alvorens de
aarde weer in haar normalen toestand zal
zijn teruggekeerd.
SPORT.
Voetbal.
Helder nBatavier I 60.
(AM. Helder N.-H. Y. B.).
Het eerste elftal van „Helder" behoefde
niet naar Pui-merend, daar het terrein afge
keurd was. Deze gelukkige omstandigheid
heeft de Heldersche 8e klassers gered voor
een .anders zekere nederlaag, daar, naar we
vernamen, zij met 6 invallers hadden moeten
spelen, daar ook Tiessen en Peters niet van
de partij zouden geweest zijn.
Dit was de oorzaak dat de reserves daar
door zeer sterk voor den dag konden komen,
want tegen „Batavier" zagen we Ojïl Jung,
Jongbloed, Schrier en Biersteker in de ge
lederen. Het geheel is een spel van kat en
muis geweest, want H. was te Bterk voor -
Batavier, welke club één invaller had voor
v. d. Wal. Hoewel het in de verdediging van
H. ook nog wel eens haperde, zag toch de
B.-voorhoede geen kans het tot een sucoes
to brengon, daar deze linie te weinig steun
ontving en, dat vooral* noodt in zijn geheel
optrok.
Als om 2.15 onder scheidsrechter Kort af
getrapt wordt, blijkt, dat bij de thuisclub
Biersteker midvoor speelt, terwijl Jongbloed
en de Wit zijn partners zijn en Rij «wij ck en
Broekhuizen de vlougelplaatsen bezetten.
Schrier is spil geplaatst, terwijl Schoonho
ven en Jurg de baekplaatsen innemen. Bata
vier speelt aanvankelijk met 10 menschen.
B. heeft het geringe windvoordeel mee;
maar weet hiervan niet te profiteeren; wel
brengen ze het soms een heel eind, maai
do verdediging van H. zorgt steeds voor
retour. Het duurt toch geruimen .tijd eer H.
haar meerderheid in een doelpunt weet uit
te drukken; dat gebeurt, wanneer een in
gezonden bal niet behoorlijk weggewerkt
wordt en doordat keeper v. 't Hoff door zijn
backs het uitzicht belemmerd wordt, krijgt
Schrier gelegenheid de eerste te maken. Dan
weet B. het spel eenigen tijd te verplaatsen,
zelfs weet men tweemaal een hoekschop te
forceeren, doordat Schoonhoven, die weinig
tactiek bezit, onnoodig uittrapte, doch Thijs-
sen krijgt geen gevaarlijk moment. Yan Zoo-
nen zorgt daarop weer dat de bal aan do
overzijde komt en schot op schot wordt ge
lost; de linksback vian B. is zeer onbetrouw
baar en mist soms de makkelijkste 'ballen,
en goed was het maar dat de H.-voorhoede
de goede richting nog niet wist te vinden,
hoewel v. 't Hoff tweemaal mooi redde.
Reeds denken we, dat dc rust met 1—9 zal
ingaan, als Rijswijck mooi naiar Biersteker
plaatst en dezo met een diagonaal schot de
leiding van zijn club weet te vergrooten. De
rust bracht een 20 stand voor de thuisclub.
Na de pauze was het mek Batavier ge
daan; bij ^Helder" speelde nu Biersteker
rechtsbinnen en mam Jongbloed diens plaats
in. Eerstgenoemde was rnu beter op zijn
plaats. Er kwamen nog 4 goals bij, maar had
Broekhuizen beter weten voor te zetten
(nu gingen zijn ballen steeds achter) en had
Jongbloed niet zooveel pech met schieten
gehad, dan had de score nog grooter kun
nen worden. Ook daarom, doordat de. B.-
keeper door het drukke werk wat lig kroeg,
er steeds meer en meer uitraakte.
Na eenige minuten spelens was hot do
linksbinnen, die niet een vliegend scliot de
derde scoorde. Biersteker was zeer goed op
dreef, maar was meermalen to driftig; toch
was hjj het, die met korte tusschenpoozen
do drie andere goals wist te fabrioeeren,
waarvan de laatste beslist houdbaar was. De
B.-voorhoede presteerde totaal niets meer,
do linksbuiten kwam er nog wel eons door,
maar moest het, spelendo tegen 2, 3 tegen
standers, al gauw afleggen.
Het einde txraoht een zeer verdiende over
winning voor do „Helder"-reserves, die
hierdoor hun gemiddeld aanziehilijk verbe
terd hebben.
Biersteker heeft, vooral na rust-, zeer goed
gespeeld; gaf op tijd over en was er een
kans tot scoren, dan benutte hij deze. De 1 in
kerving niet zoo goed als and era, vooral
Broekhuizen, die we veel beter gezien heb
ben, speelde een slechte wedstrijd. Schrier
als spil, voldeed wel en hield h6t B.-midden-
trio wel in bedwang, maar het pingelen kan
hij nog niet afleeren, waardoor hem het leer
een paar maal afhandig gemaakt werd. Zijn
verre schoten leverde geen- succes op.
Over het geheel gonomen voldeed' H.
meer als combinatie dan de tegenpartij,
waarvan alleen Dienaar cn de kleine inval
ler nu en dan aardig werk te zien gaven.
Het veld was zeer goed bespeelbaar, ter
wijl de leiding in goede handen was.
De opkomst van hot publiek was nihil;
dezen waren naar het Tuindorp-torrein ge
gaan, om getuige to zijn van .O eerste ne
derlaag op eigen terrein van „N. "W. D.". De
Alkmaarders wonnen, naar we vernamen,
met 42. Gegevens over deze match heb
ben ons niet bereikt.
