T
Tweede Blad.
Helder Vooruit.
VAN DONDERDAG 8 JANUARI 1920.
Aansluiting btj d en Volkenhond.
Fornuis gesprongen.
DUITSCHLAND.
Een uitlating van Ludendorff.
VI.
Wij bespraken in het vorige artikel de
economisch geografische positie van Har-
lingen en wezen op de minder gunstige fac
toren waardoor Harlingen, hoewel 't een groot
achterland heeft, niet bloeit. Die ongunstige
factoren zijn er ook ten aanzien van Amster
dam, dat geen achterland heeft, noch de na
tuurlijke waterwegen, waardoor de haven
met dat achterland is verbonden en waar
langs de binnenscheepvaart kan plaats heb
ben, die met de sporen de producten in de
haven aanvoert en de in de haven aange
voerde waren afvoert naar 't binnenland en
tegelijkertijd de relaties der -kooplieden in de
havenstad met de binnenlandsche centra on
derhoudt en verlevendigt. Dit was met Rot
terdam het geval. Naar alle kanten was deze
stad met het onmiddellijk daar achter gele
gen groote achterland en met Duitschland
verbonden door belangrijke waterwegen en
goede spoorwegverbindingen, van welke wa
terwegen de Rijn verreweg de voornaamste
was. Amsterdam daarentegen had geen goede
verbinding met den Rijn en niet zooals Rot
terdam een open zee verbinding. Toch is
Amsterdam vooruitgegaan en de inklaringen
stegen van pl.m. 1.5 millioen ton in 1880 op
6.5 millioen ton in 1914. Hieruit blijkt, dat de
ongunstige ligging de vooruitgang niet heeft
tegengehouden. Kunstmatig heeft men de
stad met de zee verbonden, kunstmatig met
de groote waterwegen en ze is vooruitge
gaan, hoewel lang niet zooals men ver
wachtte.
In Amsterdam ontbrak het echter niet aan
kapitaal en de handel was er eenmaal geves
tigd, de stad had een wereldnaam en zij on
derhield relatiën met alle deelen der aarde.
Wat volgt nu uit dit alles? Dat voor de ont
wikkeling van eene havenplaats niet een
entele factor de beslissende is. Dat zelfs on
gunstige factoren door andere kunnen wor
den opgeheven; m. a. w. wanneer een plaats
een goed achterland heeft en geen goede
haveu, dan beteekent dat achterland nog niet
veel. Verder moet men de haven uit open
zee kinnen binnen vallen en moet ze niet te
ver van de kust liggen. Ook moeten dicht
achte: de plaats geen belangrijke steden lig
gen net een reeds gevestigde handel, een
groot en belangrijk achterland, rechtstreek-
sche spoorwegaansluitingen en bovendien
niet en even goede of nog betere haven,
eveflged te bereiken, waardoor de scheep
vaart ïog dieper het land in kan dringen,
waard-or op de transportkosten kan worden
bezuingd.
Wij lenken hierbij aan Vlissingen en Ant-
werper Al deze factoren moeten als het ware
samenwerken om te bereiken, wat men be
reiken vil. En naarmate elk der aanwezige
factora sterker werkt, zal dat op de positie
der haenplaats zijn invloed uitoefenen.
Keecn we nu nog eens tot Den Helder
terug -n bespreken we achtereenvolgens de
haven, het achterland, de verbindingen te
land ei ter zee, alles in verband met het plan
tot afsuiting en drooglegging der Zuiderzee.
De laven van Den Helder is uit open zee
te beriken en gelegen aan de Oostzijde van
de staL Economisch behoort ze tot de beste,
daar te stroom van eb en vloed er dagelijks
eenig3 malen door heen gaat en haar daar
door )p diepte houdt. Dit is bereikt door het
aanleggen van den vangdam in de richting
Wielingen, waardoor het water door de ha
ven ieen wordt geleid. De haven is vrij diep,
aan den ingang zelfs ruim 20 M. Evenwel
latei de zeegaten zoo'n diepgang niet toe,
hoewel er naar wij meenen den laatsten tijd
eere vernauwing plaats heeft, waardoor een
uitschuring en uitdieping van de vaargeulen
in de hand wordt gewerkt. Schepen van res
pectabele grootte kunnen de haven binnen
vallen. De haven zelf heeft eene lengte van
2 K.M. en eene breedte van 100 150 M.
Reeds eerder vermeldden wij, dat in de 70er
jaren de gemeente-architect voorstelde de
haven door uitlegging te vergrooten. Waar
om dit niet is geschied, zal, dunkt ons thans
wel duidelijk zijn.
Nogmaals moeten we op dat plan de aan
dacht vestigen. Deskundigen zullen moeten
onderzoeken, of de uitstrooming niet zou
worden verhinderd en verplaatst. Indien nu
vanaf het eind van de uitgelegde havendam-
men een dijk werd gelegd ongeveer even
wijdig loopende aan den kanaaldijk langs de
polder Koegras en het Groot Noord-Hol-
landsch Kanaal (wat o. i. het achterland veel
beter met de haven zou verbinden), die dan
zou loopen van het einde van den aan de bin
nenzijde liggenden havendam tot aan den
Balgdijk, dan zou genoemd onderzoek nog
meer noodzakelijk zijn. Werd zoo'n dijk ge
legd, dan zou daarachter eene groote ruimte
komen voor handelsinrichtingen, evenals
achter den verlengden havendijk. Natuurlijk
zou de uitvoerbaarheid (nevens het onder
zoek naar de mogelijkheid van stroomver
plaatsingen) eerst technisch dienen te wor
den onderzocht. Het voordeel ervan springt
o. i. in het oog. Op zij van de haven zouden
nu n.1. groote dokken en binnenhavens kun-
worden aangelegd, waartoe de vrijgekomen
ruimte de gelegenheid zou geven. Met ont
eigeningen enz. zal men daarbij heel weinig
te maken hebben, daar het land tusschen de
dijken inligt. Evenmin kan de grondspecu-
latie zich van de dan droogliggende terrei
nen meester maken. Maar er zit nog een an
der voordeel aan vast. \Vanneer de Zuider
zee liin wordt gelegd, zal de aansluiting van
M onmiddeUflk langs do
haven kunnen komen. Ook de verbinding
met het Zuiden wordt k"r^^' d^"hr^-
spoorljjn den balgdijk zal kur
ken nabij den hoek. die
daarmede vormt tegenover h I 'oost-
Kooij. De spoorlijn blijft dan a< a
zijde van het Noord-Hollandsch Km
loopt zonder daarover te moeten
leid recht uit het Zuiden op de haven aan.
fn dat geval zal dus vanuit de ha Vist
dellijk aan de sporen kunnen worden gelost,
h'rwijl verbinding van Den H
de Zuiderzeelijn daardoor nog kort
•o» vorm oir, d't alles te bewerkstelligen
o-. i r groote kosten worden g<-
maakt, de haven vergroot, misschien ver
breed, in het kort er zal heel wat moeten
gebeuren en veranderen. Nu kan o. i. wan
neer aan het Zuiderzeeplan wordt begonnen
en vele Zuiderzeehavens zullen worden ver
beterd, tegelijkertijd gepoogd worden van
Den Helder weer iets meer te maken dan
het is. Nog merken we op, dat eene moge
lijke opruiming van het fort Oostoever (het
vroegere Nieuwe Werk) aan het eind der
haven een enorme ruimte zou geven en dat
ook de binnenhaven zou kunnen worden be
nut evenals het bassin.
Thans het achterland. Dit is de zwakke
plek van Den Helder, want het is maar al te
waar, dat Helder daarmede niet zeer ruim is
bedeeld. Wij zagen ichter aan Amsterdam,
dat dit niet per sé noodzakelijk is, hoewel
wij ons niet ontveinzen, dat dit met de uit
stekende punt van Noord-Holland, waar de
zee aan alle kanten omheenspoelt, behalve
in het Zuiden, veel slechter is gesteld, om
dat daar alleen maar (behalve de eilanden)
op de beneden liggende polders kan worden
gerekend, terwijl Amsterdam, hoewel geen
rechtstreeksch achterland bezittende, toch
met Noord- en Zuid-Holland en eveneens
met Gelderland en Utrecht in verbinding
staat. Snijden we den kop van Noord-Holland
ten Zuiden van den Waard- en Groetpolder
recht af en tellen we de eilanden Texel en
Wieringen mee, dan is dat ongeveer 52000
H.A. land met pl.m. 61000 inwoners. We zou
den dat land tot de landen om Den Helder
kunnen rekenen te behooren. Wordt nu de
Wieringermeer ingepolderd, dan komt daar
pl.m. 20000 H.A. land bij en een bevolking
van 20 h 30000 zielen, waardoor dus het to
taal eene oppervlakte land van 70000 H.A.
met 80 h 90000 inwoners wordt. Hierop (n.1.
op de tegenwoordige polders en eilan
den) is een totaal veestapel van (in 1916)
pl.m. 108000 stuks, waarvan ongeveer 20000
runderen en pl.m. 66000 schapen. Verder
eene melkproductie van 60 80 millioen K.G.
en een 33tal kaasfabrieken. Het bouwland is
niet zeer groot, alleen hier en daar een
strookje en verder de polders Eierland op
Texel, Waard en Nieuwland, de'Westpolder
en de Waard- en Groetpolder, tezamen een
6000 H.A. Komt de Wieringerpolder daarbij,
dan wordt dat, daar deze grootendeels (vol
gens de rapporten der Zuiderzeevereeniging)
bouwgrond wordt een 23000 H.A., waarvan
een zeer groot gedeelte graanland. Thans is
de graanbouw van weinig beteekenis in de
Waard en Groet, op Texel te Eierland en
hier en daar o.a. in den polder Koegras, waar
het voornamelijk haverbouw is.
Verder nog het Oostelijk deel der Anna
Paulowna-polder.
Het grootste gedeelte der oppervlakte is
thans weiland, waarop de straks genoemde
veestapel, met schapenfokkerij in den West-
polder, de Zijpe en vooral te Texel.
De sohapenstapel en de -fokkerij is van
belang. Op Texel alleen bedroeg het aantal
schapen in 1916 42.408 stuks, de geheele vee
stapel 49.790 stuks. In datzelfde jaar was de
totaal veeuitvoer te Texel 48.570 stuks, waar
van 37.338 lammeren. In 1908 werd van Texel
nog een 180.000 K.G. ongewasschen wol uit
gevoerd. Natuurlijk wordt ook in de andere
gedeelten van den kop wol verhandeld, even
als groot en klein vee. De eenige markt in
den kop is die van Schagen, welke zeer be
langrijk is. De veeaanvoer aldaar bedroeg in
1915 pl.m. 60.000 stuks, waarvan pl.m. 36.861
lammeren en schapen. De kaas gaat grooten
deels naar de Zuidelijk gelegen markten en
wordt vandaar geëxporteerd.
In den kop worden vooral op Wieringen
en Texel heel wat kippen gehouden en is de
eierenproductie ook nogal van belang. De
eieren gaan vooral naar de V. P. N. te Am
sterdam, ook wel naar Schagen, waar de aan
voeren den laatsten tijd grooter zijn gewor
den. Vroeger werden veel eieren buiten de
markt verhandeld.
Wat de invoer in den kop betreft, er wor
den enorme hoeveelheden kunstmest ge
bruikt, polders als Koegras b.v. drijven op
den kunstmest. Ook wordt veel krachtvoer
aangekocht en worden hoe langer hoe meer
machines gebruikt.
Op Wieringen bestaat nog een speciaal
bedrijf, „de Zeegrashandel en -visscherij".
De uitvoer daarvan per jaar bedraagt onge
veer 40 h 50.000 pakken, d. i. 2 2.5 millioen
K.G. Eveneens is er visscherij met een op
brengst van 2.5 3 ton vóór den oorlog. In
dien de vruchtverdeeling, voorkomende in
den bundel rapporten van de Zuiderzeever
eeniging van 1914 juist is, zal er eveneens
grondstof voor andere dan genoemde land
bouwindustrie zijn o.a. stroo voor stroö-
kartonfabrikage.
Een en ander geeft een klein overzicht van
hetgeen er uit den kop kan komen en wat na
het insluiten van den nieuwen polder de be
teekenis daarvan wordt.
(Wordt vervolgd).
gemaakt, dat de loonen gestegen zijn sinds
den oorlog met 108.4 procent, terwijl de stij
ging van het levensonderhoud 92 procent
bedroeg. Indien de voordracht van B. en W.
werd aangenomen, dan zat daarin, zooals hij
zeide een verhooging van het levenspeil van
15 16 procent
De Voorzitter der Tweede Kamer deelde
gistermiddag in de vergadering mede, dat
tijdens het reces der Kamer, dat op 10 Febr.
afloopt, door de regeering een wetsontwerp
zal worden ingediend tot aansluiting bij den
Volkenbond. Het wetsontwerp zal met spoed
worden behandeld.
Nieuwe leden van den Raad van State.
Naar het Hbl. meent te weten omtrent de
vervulling der vacaturen in den Raad van
State, ontstaan door het overlijden van mr.
de Meester en door het bedanken van vioe-
admiraal Ten Bosch, zou eerlang de benoe
ming tot Staatsraden te verwachten zijn van
mr. J. A. Loeff, lid van de Tweede Kamer en
van den gepensionneerden Schout-bij-Nacht
j. J. Rambonnet, oud-Minister van Marine.
De stakende tooueelkunstenaars.
Het 'bestuur van de N'^rlandsche Too-
neelkunstenaarsvereeniging deelt mede, dat
de stand van de staking vooralsnog niet toe
laat, dat men op de pogingen, van verschil
lende zijden gedaan om in dezen strijd te be
middelen, ingaat, hoe goed die pogingen ook
bedoeld zijn.
Evenmin acht men het gewenscht de beslis
sing van den strijd aan derden over te dra
gen en zeker niet aan hen die onbekend moe
ten worden geacht met de belangen en be
hoeften van het bedrijf en de werknemera-
Ontevredenheid onder militairen.
In de kazerne van het vierde regiment
veldartillerie te Ede heerschte Dinsdagavond
een zeer rumoerige 'geest. De met 1 Januari
j.1. ingetreden nieuwe regeling voor het ver-
leenen van militaire verloven wijkt in'zoo
verre van de vorige af, dat de faciliteiten van
gedeeltelijk vrij reizen per spoor zijn verval
len en, ook voor het verlof zelve, zeer beper
kende bepalingen werden vastgesteld.
Daarover verontwaardigd, liepen de sol
daten in de kazerne te hoop en werd er ge
roepen dat de staking meest wordeoüt gepro
clameerd als niet de regeling van vóór 1
Januari -weer van kracht werd.
Luitenant Willekens kwam tusschenheide
en verbood het houden van een vergadering.
Mokkend gingen de soldaten uiteen.
Gistermorgen liepen zij echter wéér te
hoop, stelden een telegram op aan den Mi
nister van Oorlog ad interim en besloten,
mocht daarop geen gunstig antwoord komen,
dat zij dan zouden weigeren verder dienst te
deen.
In verband' met deze oproerige stemming
is gistermorgen een veldoefening afgelast.
Een lijk gevonden.
Vermoedelijk het lijk van den opvarende
W. Kramer uit Urk van den in den jongsten
storm gebleven motorbotter Z.A. 14 Vijf Ge
broeders is tusschen IJmuiden en Zandvoort
aangespoeld. De op het lijk bevonden das
droeg de merken W. K. Urk, waaruit men
het bovenvermelde meent op te maken.
Korte berichten.
Louis Bouwmeester verkoopt zijn nationaal
huldeblijk ten bate van de stakende tooneelis-
ten.
De heer Cremer zal ontslag nemen als ge
zant te Washington.
BINNENLAND.
s.s. „Nicolaas".
Blijkens nadere berichten is ook de eerste
stuurman van de „Nicolaas" bij het omslaan
van de sloep verdronken. De namen der 5
andere slachtoffers zijn nog piet bekend.
Hoog water
Het gevaar voor verdere overstroomingen
is weder geweken. Van alle groote rivieren
wordt sterke val van het water gemeld. De
Bovenrjjn viel in drie dagen la/« M.
De Maasoverstrooming heeft een tweetal
slachtoffers geëischt. Te Venray geraakte
een petroleumventer met zijn wagen van den
weg en kwam daardoor met zijn 14-jarig
neefje, dat zich eveneens op den wagen be
vond, jammerlijk om. De man laat een we
duwe met 7 jonge kinderen achter.
De loonen der gemeente-werklieden
te Amsterdam.
In de gisteren gehouden zitting van den
Amsterdamschen raad is de discussie over
de loonen der gemeente-werklieden beëin
digd. Nadat B. en W. hadden verklaard, dat
zij heen zouden gaan, als de amendementen
werden aangenomen, werd na vrij heftige
discussie ten slotte de voordracht van B. en
W. aangenomen met 37 tegen 7 stemmen, (die
der communisten).
Het amendement der S. D. A. P. werd ver
worpen met 26 tegen 18 stemmen, waarvoor
alle soc.-dem. stemden, behalve de wethou
ders Vibaut. en de Miranda.
i V. er v''ihart had in zijn fdc duidelijk
■TH
Tweede Kamer.
Nadat nieuwe afdeelingen zijn getrokken
en voorzitters etc. hiervoor zijn benoemd,
komt aan de orde het leeningsontwerp. Mi
nister de Vries stelt voor de verschillende
crisisleeningen van de laatste jaren te con-
solideeren tot eene leening van 450 millioen
a 5 pOt., af te lossen in 15 jaar.
Hierover heerschte nog al eenig meenings-
verschil. Sommigen vonden het bedrag te
hoog en wilden alleen voor de crisis-uitgaven
leenen, terwijl ook omtrent aard en voor
waarden der leening verschil van meening
heerschte (vrijwillig of gedwongen).
De discussies worden morgen voortgezet,
GEMENGD NIEUWS.
Brandstichting?
Dinsdagavond is in de Kromhoutkazerne
te Utrecht een uitslaande brand uitgebro
ken, ontstaan door het vuurvatten van stroo-
zakken. Het brandje werd door de brand
weer gebluscht. Men vermoedt, dat kwaad
willigheid in het spel is, uit ontevredenheid
over de spoortarievenkwestie.
Duitsche Spartacist gearresteerd.
Men meldt uit Doetinchem:
De politie heeft gearresteerd den Duit
schor G. M., verdacht van rijwieldiefstal. Hij
was in het bezit van een handgranaat en uit
op hem gevonden papieren bleek, dat hij be
hoort tot de Spartacusclub te Dusseldorp.
De politie vond op hem onder meer dagvaar
dingen om voor de Duitsche justitie te ver
schijnen ter zake van Spartacistische woe
lingen. Ook was hij in het bezit van een brief
van een der Spartacusleiders, om zich na
zijn vlucht naar Nederland te wenden tot
het Nederlandsche Kamerlid David Wijn
koop, om hulp en steun.
De moord te Milllngen.
Als vermoedelijke dader van den dubbelen
moord, voor twee maanden te Millijigen ge
pleegd op de bejaarde gezusters Makaay, is
te Milljngen gearresteerd en naar Arnhem
overgebracht, zekere Th. A. L., een 23-jarig
jongmensch, Hij is verloofd met een familie
lid van de vermoorde gezusters. Er zijn zeer
sterke aanwijzingen tegen hem. De aange
houdene heeft aan het hoofd gestaan van
een scheepswerfje, dat hij geheel heeft laten
verloopem
Beroovlngen.
Naar de „Avondpost" verneemt heeft de
polili te Amsterdam, met het oog op de vee]
vtildig voorkomende boroovingen in verdneh-
buiz o, U'sloten, aan de stations, op groo
te borden te vermelden, waar zich ver 'achte
huizen bevinden, om zoodoende vreemdelin
gen te waarschuwen.
Een heer heeft bij de Haagsche politie
aangifte gedaan van berooving van 3670
en verschillende kwitanties, gepleegd in per
ceel Weteringkade no. 100.
Te Maastricht is Zondag ten huize van dr.
Endepols een fornuis uit elkaar gesprongen,
wat een totale verwoesting in de keuken aan
richtte. Het schijnt dat er ontplofbare stof
fen onder de kolen waren.
Diefstal van paarlen ter waarde van
180.000 francs.
Eenige weken geleden vertrouwde een
handelaar in paarlen uit de Rue Lafayette
te Parijs, de heer Maurice de Vries, aan een
zijner Antwerpsche klanten, den heer Me-
nasche, eveneens paarlhandelaar, zestien
snoeren toe ter waarde van 700.000 francs.
De heer Menasche stelde ze aan zijn zoon ter
hand, die er mee naar Spanje ging om ze te
Madrid te verkoopen; een der colliers werd
er dan ook verkocht. Den 24en December
wilde de heer Menasche Jr. naar Frankrijk
terugkeeren en besloot de overige vijftien
paarlsnoeren, die op naam van zijn vader
stonden, naar het kantoor van den heer Mau-
rioe de Vries terug te zenden. Hij deed ze in
een houten kistje, waarvan hij zelf, in tegen
woordigheid van een vakgenoot, het deksel
dichtspijkerde; vervolgens werd het kistje
in pakpapier gewikkeld met een touw er om
heen en van lakken voorzien. Hij bracht het
pakje naar het hoofdpostkantoor van Madrid
en bepaalde er zich volgens juweliersge
woonte toe het aan te teekenen zonder aan
gegeven waarde. Twee dagen later, op 26
December, werd het aan het kantoor van
den heer Maurice de Vries bezorgd, nog in
het pakpapier gewikkeld en voorzien van
touw en'lakken. Toen men echter het touw
doorsneed en het papier eraf deed, bleek dat
het houten deksel er af was gerukt. Een der
vier pakjes, welke de colliers bevatten, een
waarde vertegenwoordigend van 182.888
francs, was verdwenen. De andere drie pak
jes waren onaangeroerd gebleven.
Uit het onderzoek der politie is gebleken,
dat een der lakken verbroken was, vervol
gens inderhaast weer was heel gemaakt en
op zijn plaats gebracht.
Landrn.
In de zaak van den Franschen blauwbaard
Lahdru zijn nieuwe ontdekkingen gedaan.
Men heeft n.1. in de huurt van zijn woning
te Gambais 7 a 8 K.G. menschelijke beende
ren gevonden. AI deze beenderen waren met
een handzaagje doorgezaagd, dat in een vuil
nisbak is teruggevonden.
De instructie tegen de vrouw en den zoon
van Landru maakt vorderingen. Mevrouw
Landru wist van alles af, naar gebleken is.
De kinderen hielpen het mobilair verhui
zen, dat papa successievelijk had „verwor
ven".
Een erfenis van veertig vrouwen.
Uit San Franeisco wordt aan de Londen-
sche „Cbronicle" geschreven, dat eerland
Robert A Mc Lean, die tot voor korten tijd
sergeant was in het mariniers-corps der Ver-
eenigde Staten, den Stillen Oceaan zal over
steken om een zonderlinge erfenis in ont
vangst te nemen.
Mc Lean is de zoon van een overledeen
medisch professor aan de hoogeschool te
SaSn Francisoo. Zes jaren geleden, toen hij
in dienst was te Manilla, werd hij met een
politieke zending naar die Zuid-Philippijnen
belast. Hij kwam toen op een eiland Leang-
Leang, waar hij zeer bevriend werd met den
regeerenden sultan, die hem volgens de ge-
.woonten van zijn land, adopteerde.
De sergeant keerde later naar Amerika
terug en was de geheele geschiedenis nage
noeg vergeten, tot hij onlangs bericht kreeg
dat de sultan was overleden en hem zijn ge
heele rijk, omstreeks vier mijlen in opper
vlakte en bevolkt door 2500 zielen, had na
gelaten. De erfenis was van beteekenis om
dat het eiland kostbare paarlvisscherijen
heeft. De erfenis omvat ook de harem van
den sultan, waarin veertig vrouwen, die geen
slavinnen zijn, doch vrouwen, die volgens de
gebruiken van het land, aan den nieuwen
regeerder overgaan.
Mc Lean is voornemens den harem te ver-
deelen onder de sultans der naburige eilan
den, die haar mochten willen hebben, ter-
wijl hij de slavinnen, verbonden aan den
harem in vrijheid zal stellen.
Hij verklaart nadrukkelijk, dat hij, als ge
trouwd man, er niet over denkt de erfenis te
aanvaarden, maar voegt er, bij, dat zijn echt-
genoote mef hem mede zal gaan om de ver
deeling van den harem bij te wonen.
BUITENLAND.
LUCHTVAART.
Een reuzen vliegtuig.
De bekende vliegtuigfabriek van Vickers
bouwt voor de Engelsche regeering een vlieg
tuig, dat 100 passagiers zal kunnen vervoe
ren. Nadere bijzonderheden over deze
Vickers Vigilant zijn nog niet bekend; men
vermoedt echter, dat zij acht Rolls Royoe mo
toren zal krijgen van 700 P.K. ieder.
Men neemt op het oogemblik in Engeland
proeven met draadlooze telefonie tusschen
vliegtuigen en den beganen grond. Men voor
spelt, dat het. binnenkort mogelijk zal zijn,
vanuit een vliegtuig draadlooze verbinding
te krijgen met een station voor draadlooze
telefonie, dat de verbinding per draad ver
lengen kan tot een willekeurig telefoonnum
mer. Zoodoende zal men op reis met zijn huis
of kantoor kunnen telefoneeren.
Nederland-Indië.
Ie luit. vlieger G. A. Koppen, die voorne
mens is, met een Albatros vliegtuig naar In-
dië te gaan, denkt half Februari a.s. te ver
trekken.
Een huwelijksreis per vliegtuig.
Een huwelijksreis per vliegtuig is zeker
nog eenigszins ongewoon. Een Marseil-
laansch meisje, koene vliegster, is dezer da
gen met den vlieger-luitenant Dorat ge
trouwd en de jonggehuwden hebben hun hu
welijksreis per vliegtuig ondernomen.
Uit Toulon is het jonge paar naar Spanje
gevlogen, waai- hot kort is stil geweest en
andaar naor Rabat, in Marokko, dat uitge
kozen was als plaats waar de wittebroods-
weken doorgebracht zouden worden.
Parijs, 6 Jan. Ludendorff heeft tegen den
correspondent van de „Matin" te Berlijn ge
zegd: Indien wij in onze eind-ruine, die ko
men gaat, de entente met ons meetrekken,
dan zal de entente dat alleen aan zichzelf te
wijten hebben. Ik heb geen bevoegdheid de
aandacht van de entente te vestigen op het
gevaar, waaraan haar kortzichtigheid haar
blootstelt. Ik was geheel bereid met de en
tente samen te werken, omdat ik meende
eenig begrip te ontmoeten. Vroeg of laat zal
een verschrikkelijke katastrofe Europa tref
fen.
Ongeregeldheden te Essen.
Essen, 7 Jan. Nadat reeds gisteravond in
aansluiting met communistische bijeenkom
sten straatbetoogingen waren gehouden,
kwam het heden op de Krupp-fabrieken tot
demonstraties van een groote menigte arbei
ders, die hun werkplaatsen verlieten en voor
het directiegebouw samenkwamen. Terwijl
een delegatie der betoogers met de directie
onderhandelde, werden aan de troepen der
„Sicherheitswehr" de geweren afgenomen en
vernield. Als raddraaiers werden de redac
teur van het plaatselijk onafhankelijk orgaan
en de secretaris der onafh. soc. partij in hech
tenis genomen.
FRANKRIJK.
De Presidentsverkiezing.
Een telegram meldt, dat de verkiezing van
den president van de Republiek den 17en
dezer zal plaats hebben. Zooals men weet,
wordt de presidents-verkiezing steeds te Ver-
sailles gehouden, waar de beide Kamers in
een zaal van het kasteel in congres bijeenko
men. Er zal ditmaal met de ruimte gewoekerd
moeten worden, want de congres-zaal telt
eigenlijk 886 plaatsen en er moet plaats ge
maakt worden voor 940 Kamerleden en Sena
toren, n.1. 626 Kamerleden en 314 Senatoren.
Eizas-Lotharingen wordt door 24 Kamerle
den en 14 Senatoren vertegenwoordigd.
RUSLAND.
Onder de burgerij van Odessa heerscht een
geweldige paniek, nu er kans bestaat, dat de
bolsjewiki zicb binnenkort weer van de stad
meester maken. Velen vluchten naar Kon-
stantinopel en voor passage op een stoom
schip worden enorme prijzen betaald.
Het personeel van de waterleiding te Odes-
sa is in staking gegaan.
Een te Honoloeloe uitgegeven Japansch
blad ontving van Tokio een telegram, dat
sterke Japansche strijdkrachten snel naar
Irkoetsk zijn getransporteerd, om Koltsjak
te helpen.
VEREENIGDE STATEN.
Buitensporige voorspoed.
Volgens Radio bevat de „New York He
rald" een artikel, waarin het blad zegt dat
Amerika lijdt onder het misbruik van den
voorspoed. Nimmer was er méér geld in
Amerika dan thans. De loonen waren nim
mer zoo hoog en de prijzen nimmer zoo bui
tensporig. De winsten waren nooit grooter en
de voorspoed nooit algemeener. Doch nooit
verkeerde Amerika in grooter financieel en
economisch gevaar. Het eenige geneesmid
del ligt in industrieel© productie, in zelfver
loochening en spaarzaamheid.
Een samenzwering.
Washington, 6 Jan. De Associated Press
meldt, dat de politie, welke een onderzoek
instelt naar de aanstichters van het complot
om de regeering omver te werpen, meer dan
4000 personen in hechtenis heeft genomen.
Volgens bet ministerie van justitie zullen er
2720 worden gedeporteerd. De leiders had
den het plan opgevat de jongste staal- en
mijnstakingen tot een algemeen© staking uit
te breiden en in een revolutie te doen ein
digen.
Gesneuvelde Amerikanen.
Radio meldt dat Frankrijk heeft toege
staan dat het stoffelijk overschot van 20.000
Amerikaanische soldaten, die in Frankrijk
zijn begraven, naar de Ver. Staten wordt
overgebracht.
Het land der bedwelming.
Het gebruik van bedwelmende middelen
neemt in de Vereenigde Staten onrustbarend
toe. Volgens ©<>Ti opgave van „The New-York
Med. Journal' zijn ei tusschen de 1 en 4
millioen mepTc&ea aan. cocaïne en morfine
verslaagd. De som gelds, die aan deze mid
delen wordt besteed bedraagt per week.
drie mhlioen gulden, om;wrekend wat er ge
smokkeld wordt. Per perse n berekend, wordt
«r 10 maal zooveel opium gebruikt als in
Nederland, n.1. 2 gram per hoofd in de Ver
eenigde Staten en 0.2 gram in Nederland.
Frankrijk geeft een nog gunstiger cijfer dan
Nederland en in Duitschland en Italië komt
dat euvel nog belangrijk minder voor.
MEXICO.
Aardbeving.
Mexico City, 7 Jan. Volgens officieele be
richten is Couztlan bij een aardbeving op
Zaterdag j.1. verwoest.
Er zjjn 2000 slachtoffers, waarbij ruim 1000
dood en.
Van het garnizoen te Tiocelo werden 30
man gedood en 60 gewond.
Te Barranoa Grande werden 800 personen
gedood, terwijl het water van de Barranco
de la Gua 25 M. is gestegen.
Korte Berichten.
Weinstein, hoofd van het z.g. Sovjet-ge
zantschap in de Ver.-Staten, is in hechtenis
genomen. Hij zal worden uitgewezen.
Op de lijn ParijsVersailles zijn twee trei
nen bij de brug van St. Cloud op elkaar ge-
loopen. Er werden 20 personen gewond.
Blijkens een bericht uit Rome, heeft de
Messagero een telegram ontvangen uit Triëst
waarin wordt gemeld dat de schatbewaarder
van d'Annunzio er van door is met de kas,
ong. 400.000 gulden.
Een draadloos telegram uit Moskou maakt
melding van een bericht uit Odessa volgens
het welke Koltsjak is afgetreden.
Te Keulen kost nu de goedkoopste tramrit
een halven mark. (Te Berlijn 30 pfennig).
