3
ZBè f
m
4-
i
H
pl
ui
lij
e s
0
d
d
V
•m 1
h1
1
i'
;e l.
sii-
P
!he
lór
M
he k
mi v
SÉ
to<
en i
I
wj
wij
m,
sd|
a
I
ververschingskanaal, bij hun optreden, deze
zaak niet direct hebben stop gezet? Immers
er is 1V» ton door den raad gevoteerd en zon
der den raad er verder in te kennen, heeft
men dit bedrag met meer dan 100 over
schreden.
Andere zaken, zooals de kwestie der Bur
gerwacht, zal spr. liever bij de artikelen be
handelen.
De heer Sohoeffelenberger be
spreekt allereerst het Spuikanaal. Dit
werk zal straks kosten 345.000.en over
treft dus spr. zoo vaak gecritiseerde taxatie
van 300.000.Ongeveer een maand gele
den kreeg spr. de sub-begrooting van
240.000.van dit kanaal onder de oogen.
Dit is geen begrooting, meent spr., maar
een greep in de Heldersche brandkast. Die
kanaalarchitect, met zijn vrij mandaat tot
uitvoering, slaat er maar 'n slag in, alle zui
vere bouwkundige specificatie ontbreekt en
zijn brutaliteit stijgt ten top als men zijn
honorarium er op ziet van 14000.Vol
gens tarief mag dit niet meer zijn dan 18
per mille, dus f 6200.Spr. heeft dan ook
in de commissie voorgesteld het overige ka-
naalwerk publiek aan te besteden. Dat zal
heel wat minder kosten, terwijl elke fraude
daarbij is uitgesloten. Hoe het zy, het spui
kanaal kost schatten gelds en blijft een mis
lukking. Hieraan staan schuldig zij, die des
tijds aan dit plan hun stem gegeven heb
ben. Spr. ontwerp, in 1912 ingezonden, werd
genegeerd, men heeft zelfs niet eens de be
leefdheid gehad zijn ontwerp terug te zen
den. Dat plan zou gekost hebben f 40.000.
met veel grooter zekerheid van verbetering.
Spr. heeft dergelijke plannen zien werken
met de beste resultaten.
De Brikettenfabriek. Spr. heeft
vernomen, dat het hieraan besteedde be
drag zal worden gerestitueerd door het Rijk,
doch dit neemt niet weg het roekelooze feit
van de stichting. Al betaalt het Rijk den op
zet, het nadeelig werken komt ten laste der
gemeente, die bovendien nog rommel tegen
hooge prijzen aan de afnemers verkocht.
Volkshuisvesting. Ook dit insti
tuut, hoe sympathiek overigens aan spr.,
heeft duur gewerkt. De bouw in eigen be
heer werkt absoluut negatief. Om productief
te werken is noodig een actief en werkzaam
chef. Een bouwwerk in eigen beheer legt
voor den uitvoerder geen windeieren, en
men moet al een heel standvastig man zijn
om niet te bezwijken voor de door leveran
ciers aangeboden provisie. Ook hier is
voortaan publieke aanbesteding feeboden.
Centrale Boekhouding. De hier
op geleverde kritiek acht spr. voorbarig,
bovendien is daar een politiek luchtje aan.
Men wil hiermede de hoofden der bedrijven
de hand boven het hoofd houden. Gaan deze
allen vrij uit? vraagt spr. Spr. is bekend, dat
de vorige directeur der Gemeentereiniging
aan een vriend van hem een postwissel liet
zien van 80.zijnde hpt bedrag aan hem
gezonden door een schipper, die beer had
gekocht, en welk bedrag een douceurtje be
doelde te zijn. Spr. wil in comité gaarne
meerdere dingen openbaren. Dergelijke
dingen is bij een centrale boekhouding uit
gesloten.
De Burgerwaoht. Spr. sluit zich aan
bij het door den heer Borkert gesprokene
en komt bij de artikelen op deze kwestie
terug.
De g a s k w e s t i e en de boeten. Spr.
neemt geen genoegen met de in deze be
grooting ontworpen prijsregeling. Hoe ko
men B. en W. aan een prijs van 24 cent voor
lichtgas, terwijl die thans 16 cent bedraagt?
Is dat om al vast de geraamde winst van
35.000 uit het bedrijf te kunnen halen?
Spr. zou een uniforme prijs willen toepas
sen, die in geen enkel geval meer dan den
kostprijs (thans 14 cent) mag bedragen.
De boeteheffingen waren een groote on
billijkheid. Menschen met 15.inkomen
liet men 80.en meer -boete betalen voor
geleverden rommel want gas was het ten
slotte niet meer. De schuld hiervan lag wel
iswaar niet bij het College, maar ook niet
bij het publiek en daar had men rekening
mede moeten houden. Men sprak hier van
duiktxK tenpolitiek, maar dit was uitbuiterij
op groote schaal, 28.000.aan boeten hebt
gij al binnengehaald op deze wijze, grooten-
deels van de armsten der armen. Zelfs zijn
er bij, die een stuk van hun huisraad hebben
moeten verkoopen om u, edelachtbaren raad
te kunnen voldoen. En ook dit college tole
reert deze zelfde toestanden; nog verleden
week werd bij een arbeidersvrouw juist op
het middaguur de meter weggehaald. Dit
kannibalenwerk wordt ook thans nog ver
richt.
Evenals de Voorzitter destijds, bij de hoo
ge melkprijzen sprak van staken door het
publiek, dus geen melk meer afnemen, als
het beste middel om die hooge prijzen te
verlagen, zoo zou spr. ook hiervan willen
zeggen: het best is maar te staken en geen
gas van de gemeente te gebruiken.
Spr.'s conclusie is, dat hij zijn destijds in
gediende motie ten volle handhaaft.
De heer van L o o was niet van plan aan
vankelijk algemeene beschouwingen te hou
den. Spr. onderschrijft ten volle hetgeen
door den heer Grunwald is gezegd. Van de
kwestie der Oenttf. Boekhouding is
spr. niet op de hoogte, meent echter te we
ten, dat de verhouding tusschen bedrijfs
leider en directeur gansch niet koek en ei
is. Spr. dringt er op aan dat de Raad ervoor
wake, dat onder dergelijke gespannen ver
houdingen de bedrijven niet hebben te
lijden.
Met hetgeen de heer Borkert zeide over
de Burgerwacht kan spr. zich ver
eenigen. Er was geen sprake van, dat de
modern-georganiseerde arbeiders, dat zijn
die van de S. D. A. P. en het N. V. V., aan
een eventueele revolutie zouden hebben mee
gedaan. Die 800.voor dezen post dient
dan ook volgens spr. te worden geschrapt.
Ook wat door den heer Heijblok is ge
zegd over hygiëne en baden onder
schrijft spr. ten volle, en dringt aan op vol
ledige medewerking van het College, vooral
voor de totstandkoming van een badhuis.
Dienstcommissie werklieden-
en nmbtenarenaangelegenheden.
Spr. kwam ter oore, dat aan een organisatie,
die nog niet aan alle eischen voldeed, ge
weigerd was gebruik van deze instelling te
maken. Spr. vraagt of daar niet een mouw
aan te passen is; de kwestie van de kon.
goedkeuring zal niet zoo lang meer duren.
Samenstelling raadscommis
sies. De heer Borkert sprak hierover, en
hij doet dat nog al prikkelend. Spr. bedoelt
te laten uitkomen, dat de broeiing van den
heer Borkert was, dat de vrijzinnigen bij de
gratie der S. D. A. P. een wethouderszetel
hebben gekregen. Evenwel zoimen, bij een
samengaan der vrijzinnigen met rechts, de
soc.-deïm niettemin afhankelijk zijn geweest
van deze coalitie. In de laatste jaren is bij
de samenstelling van commissies rekening
gehouden met anderen. Slechts de heer
Staalman is opzettelijk buiten alle oommis
sies gehouden, spr. wil dat hier openlijk er
kennen, heeft er aan meegedaan, hetgeen
hem thans spijt.
De heer Borkert heeft dikke woorden ge
bruikt van „rammelen der ketens", „sarrens-
moede", enz., maar men zal op bepaalde
oogenblikken steeds dergelijke uitingen van
den volkswil krijgen en zij die geroepen zijn
om het gezag te- handhaven zullen dan die
uitingen moeten bezweren. Ook de soc.-dem.
zouden hetzelfde doen in zoo'n geval.
Replieken. De Voorzitter zal al
leen de opmerkingen omtrent het algemeen
beleid etc. beantwoorden, de politiek overla
ten aan de wethouders. De heer van Breda
was niet ingenomen met het^p rogressief
tarief. Men kan van spr. geen enthousias
te verdediging hiervan verwachten, maar
deze oppositie had spr. toch niet verwacht.
In Haarlem, met een rechtschen raad, is
eenzelfde tarief voorgesteld. Uitkeering
O.W.-belasting. De heer van Breda kan
gerust zijn: de regeeringscirculaire dringt
er bij de gemeentebesturen op aan hun fi-
nantiën zoo goed mogelijk in orde te hou
den, den Haag heeft opzettelijk daarvoor
een straatbelasting ingevoerd, en de minis
ter wil uitdrukkelijk dat de bedrijven zich
bedruipen door het kweeken eener kleine
overwinst. Levensmiddelenbe-
d r ij f. Tegen het overbrengen naar de se
cretarie zijn gegronde bezwaren ingebracht.
Spr. begrijpt niet, dat de heer Grunwald dit
bedrijf wil brengen aan de secretarie, die al
zoo overbelast is. Centrale Boek
houding. De philippica. van den heer
Grunwald wordt gesteund door de heeren
Bok en van Loo. Spr. beroept zich op het
Vakblad voor Gemeente-finantiën, dat
Amerswoort en den Helder met zijn Centrale
Boekhouding gelukwenscht. Heeft de heer
Grunwald die boekhouding wel eens in on-
derdeelen bestudeerd? Spr. zit er ook lang
niet voldoende in, begrijpt echter niet, hoe
men vroeger de verantwoordelijkheid aan
durfde als hij het overzicht van thans be
studeert. Wij staan met onzen gasprijs aan
de spits der gemeenten. Het gemiddelde is
overal 20, wij berekenen 16 cent. Is die
boekhouding nu zoo duur? vraagt spr. Spr.
gaat accoord met de woorden van den heer
Bok omtrent het honen van de hoofden dezer
instellingen; spr. had lof verwacht, geen
blaam, voor administrateur en directeur.
De heer Zondervan sprak over een veror
dening voor het electrisch bedrijf.
Die komt eerstdaags. Het gaat echter niet
aan, dat de gemeente verantwoordelijkheid
zou aanvaarden voor hen, die reeds thans
leidingen aanleggen. Omgekeerd had men
ons kunnen verwijten reeds een verordening
te hebben terwijl er nog geen sprake w van
aanleg. CredietEcon. Commissie.
De kerncommissie was van oordeel, dat voor
een ten volle bezoldigd secretaris als de
heer Zondervan bedoelt, op het oogenblik
geen voldoende emplooi is. Als het noodig
is zal de Comm. niet schromen bij den Raad
aan te kloppen om crediet.
Burgerwaoht. Spr. gelooft nog altijd,
dat de heer Borkert een verkeerde voorstel
ling heeft daarvan. Van angst bij de bur
gerij was destijds geen sprake. De heer Bor
kert spreekt van een arbeidsreserve. Hij zal
na de uiteenzettingen van 's heeren Staal-
man's beginselen toch niet willen volhouden,
dat de Burgerwacht de arbeiders in den rug
zal aanvallen. Het is thans rustig, maar zijn
in het buitenland geen symptomen, die een
burgerwacht noodig maken? Als hoofd der
politie heeft spr. de verantwoording voor de
veiligheid der burgerij; de heer Borkert
sprak zelf het „gouverner c'est prévoir".
Welnu, een wijs beleid is het zich zoo sterk
mogelijk te maken bij eventueele troebelen.
De burgerwacht bedoelt slechts te zijn eene
versterking van de politie. Als stakingbre^
ker of instrument tegen de S. D. is zij niet
bedoeld, omdat er wel niemand zal verwach
ten, dat de S. D. den boel kort en klein zul
len slaan.
De heer Heijblok besprak het onder
wijs voor de groote massa. Spr. gaat met
diens woorden accoord, de tijd is gekomen,
dat een geheel volk paraat dient te zijn voor
den strijd om zijn bestaan. Goed onderwijs is
daarvoor een der eerste vereischten en alle
krachten moeten medewerken daartoe.
Stopzetting bouw spuikanaaL 17
jaar lang is hierover gedebatteerd, spr. acht
verder debat hierover thans nuttelobs. De
heer Staalman sprak van een half millioen,
hetgeen spr. bestrijdt; er is nog maar
112.000.aan uitgegeven. Men kan toch
alle aankoopen van terrein, verkavelen etc.
er niet bij rekenen! Samenstelling
stembus. Spr. heeft bij de samenstelling
nooit aan politiek gedacht. De heer Bot zit
toch ook in de distributie-werkzaamheden.
Bij een volgende gelegenheid zal echter
aan den wensch van den heer Staalman tege
moet worden gekomen, want we kunnen
heel wat meer krachten gebruiken nu het
aantal stembussen zoo uitgebreid is. Ten
slotte de Volkshuisvesting. Spr.
heeft van den inspecteur der Volksgezond
heid gehoord, dat de woningen hier juist zoo
goedkoop zijn in vergelijking met andere
plaatsen, Amersfoort en Steehwijk bijvoor
beeld. Over de gasdistributie, die
thans afgeloopen is, heeft spr. al zooveel
onaangenaams gehoord, dat hij niet nog eens
die misère wil oprakelen. Spr. is het niet
eens met den heer Schoeffelenberger, dat
B. en W. onwettig zijn opgetreden, noch ook
dat zij kannibaalsch deden, integendeel zijn
B. en W. dikwijls te zachtmoedig geweest.
De heer Adriaanse brengt allereerst
dank aan de pers, die zorgde dat B. en W.
dadelijk een overzicht hadden van het gis
teravond gesprokene en daarop thans kun
nen antwoorden. Belastingen. Spr.
vindt het bedrag van ƒ550.000— ook zeer
hoog, maar men kan dit uit verschillend
oogpunt beschouwen en do posten op ver
schillende wijzen rangschikken. Er is ook
stijging in het belastbaar inkomen. Als wij
komen tot een heffing van 41/» is dat het
gevolg van de betere salarieering. Op het
oogenblik vallen nog geen andere bronnen
aan te wijzen. Straatbelasting kan nog niet
worden besproken, omdat hierover prae-
advies komt van B. en W. De heer Grun
wald is niet optimistisch ten opzichte van de
finantiën. Ook spr. is dat niet, de gemeente
staat er zorgelijk voor, hoewel er lichtpun
ten aan. te wijzen zijn. De finantieele zorgen
zijn naar spr. meening te wijten aan de uit
voering van tal van maatregelen en wetten,
distributie e.<L, werkloosheidsverzekering,
controle, onderwijs, enz. De woning
bouw eischt groote offers, de waarde van
het geld is verminderd, en het rijk weigert
vooralsnog maatregelen te nemen om de ge
meenten uit den nood te helpen. Een belang
rijke verbetering ware, als de gemeente de
losse bedragen omze: in vaste leenin
gen. We staan voor groote uitgaven op het
gebied van electriciteit, schoolbouw en door
het niet omzetten van die vlottende schuld
baart deze zorg. Niet de salarisverbetering
doet dat. De gemeente is verplicht goede
loonen te geven, maar spr. betwijfelt of met
het opdrijven der loonen moet worden dood
gegaan. Hoewel de waarde van het geld is
verminderd, is het eigendom van de gemeen
te in waarde gestegen, niettemin is de fi
nantieele toestand zorgelijk.
Het vorig gemeentebestuur heeft roeke
loos gefinancierd, zegt men, en men heeft
zich bezorgd gemaakt dat spr. thans dit be
leid zal moeten verdedigen. Waaruit maakt
men op, dat er slecht gefinancierd is? Bij
vergelijking met andere plaatsen van ge
lijke grootte staat den Helder er niet zoo
slecht voor. Alkmaar, kleiner dan den Hel
der, heeft eene schuld van 31/» millioen, dat
is per hoofd ƒ140.Deventer per hoofd
190.Dordrecht f 356.—, 's Bosch f 89.
(bizonder gunstig cijfer!). Hilversum ƒ143.
Leeuwarden 139.Maastricht 113.
Schiedam ƒ298.—, Tilburg ƒ100.—, Vlaar-
dingen 203.—, Vlissingen ƒ100.—, Zaan
dam 142.den Helder ƒ140.Wij
maken dus een goed figuur. Is er nu goed
gefinancierd of slecht, vraagt spr.
De heer Biersteker: Dat Js nu die
vrijzinnige kliek geweest!
De heer Adriaanse, voortgaande: Spr.
heeft ook steeds den Raad alleen maar be
streden over haar verkeerde politiek, en wil
hier zeggen, dat er geen sprake is geweest
van wanbeheer.
Verkiezingen. Waar geen enkel
coalitieverband meer bestaat, heeft de uit
slag der verkiezingen dan ook een andere
beteekenis dan vroeger. Al zou men nu wil
len beweren, dat spr. niet meer tot de a.-r.
partij behoort omdat hij uit het verhand is
getreden, daarom blijft hij toch zijne over
tuiging' houden. Men belijdt de beginselen
eener partij en het is niet de aansluiting bij
een club, dié in dezen beslist. Alle gepraat
daarover is nutteloos. Er zijn hier hu zaken
uit de a.-r. kiesvereeniging besproken, nu
zal spr. ook eens vertellen wat voorgevallen
is. Na den uitslag der verkiezingen heeft
spr. voorgesteld een coalitie van rechts te
vormen. De kath. en chr.-dem. werden uit-
genoodigd tot een bespreking om dan tot
een program te kopen. De heer Staalman
antwoordde eerst zijne partij te moeten raad
plegen. Wij zeiden: best, woon dan vast
onze vergaderingen bij, dan blijft ge op de
hoogte. Daar geen enkele der rechtsche par
tijen een meerderheid had, zochten wij aan
sluiting bij links. Er werden brieven ver
zonden, van enkele kanten kwam antwoord,
van de S. D. niet, aooals de heer van Breda
al heeft gezegd. De opzet was dus mislukt.
Wij kwamen toen nogmaals bijeen om te
trachten een concept-program te ontwerpen.
De heer Staal nxa n: Op die vergadering
is dok een program ontworpen. Ook de heer
Spruit interrumpeert.
De heer Adriaanse: Toen-kwam de
wethoudersbenoeming ter sprake. De heer
Staalman had bij geruchte vernomen, dat de
zetel aan spr. zou worden toebedeeld, hoewel
spr. zeide, dat hem daarvan niets bekend
was. Er ontstond discussie over deze kwes
tie, er werden voorwaarden gesteld, en er
werd gezegd, dat de rechterzijde een wet
houder zou aanwijzen, doch deze mocht in
geen geval de portefeuille van financiën
aanvaarden. Spr. ging daarmede niet ac
coord, omdat de zaak van de verdeeling der
fracties in de gemeentewet geregeld is.
De heer Staalman interrumpeert: Maar
de Raad benoemt toch ook.
De heer Spruit interrumpeert: De heer
Adriaanse heeft uitdrukkelijk gezegd, dat hij
alleen voor de waarneming van financiën ge
schikt was.
De heer Adriaanse: De Voorzitter in
onze vergadering (de heer van Breda) heeft
gezegd uitdrukkelijk in aanmerking te moe
ten komen voor den wethouderszetel als
oudste in jaren. Spr. was het daarmede niet
eens en over de kwestie werd lang en breed
gediscussieerd. Hij vroeg waarom men niet
wilde, dat hij voor financiën zou zitten, en
men antwoordde hem, dat men niet wilde,
dat hij de finantieele politiek van vrijzinni
gen zou moeten verdedigen. Spr. heeft zich
toen uit de club teruggetrokken en kreeg
daarna een deputatie van drie man, die hem
een stuk tér teekening voorlegde, waarin
stond, dat het niet aanging dat een rechtsche
het beleid van een linksch bewind moest
verdedigen.
De heer van Breda deelde gisterenavond
iets mede omtrent een schrijven ^an prof.
Diepenhorst. De heeren waren namelijk zoo
bezorgd voor het gemeentelijk heil, dat zij
naar prof. Diepenhorst zijn gereisd en hem
het geval uiteengezet hebben. De kiesver
eeniging kreeg toen een schrijven van dien
heer, waarin stond, dat een antirev. door
sociaaldemocraten en vrijzinnigen op den
wethouderszetel is geplaatst. Laat men nu
eens waar maken, dat spr. zich daarvoor zou
laten vinden. In hun ijver verzuimden zij
hun eigen partij te raadplegen. Spr. heeft
zich tegenover de kiesvereeniging verde
digd, en de kiesvereeniging heeft met op
drie na algemeene stemmen geadviseerd aan
spr. zich af te scheiden en in isole
ment zijn kracht te zoeken. Do heer Staal
man heeft eerlijk en oprecht gezegd: „Wij
stemmen den heer Adriaanse nooit!".
De heer Spruit: Dat is niet waar! Als
wethouder van finantiën niet.
De heer Adriaanse: Natuurlijk, M. d.
Voorz., daarvan was ook slechts sprake. Spr.
heeft vervolgens aan de kiesvereeniging ge
vraagd moet ik, als ik van links gesteld
wordt de portefeuille van financiën aanne
men of niet? De kiesvereeniging heeft ge
antwoord: wij zullen het ons een eer rekenen
als iemand van rechts wethouder wordt.
Thans is spr. op een ongehoorde wijze door
den heer van Breda'aangevallen. Spr. vraagt
of die aanval persoonlijk was of namens de
rechtsche raadsleden. De heer van Os heeft
gezegd, dat het niet namens hem was, de
heer Staalman knikt ja, geschiedde het ook
met instemming van den heer Bot?
De heer B o t beaamt dit.
gezegd, dat ik mij onderwerpen moest, ja,
nadat hij van ééne zijde was ingelicht- Toen
wij aanboden een paar leden der kiesver
eeniging te sturen om de zaak uiteen te zet
ten, zweeg de heer Diepenhorst.
Maak het waar, mijne heeren, wat gy gezegd
hebt, en ik zal onmiddellijk opstaan en mijn
zetel afstaan aan den heer Staalman, \raag
aan de vrijzinnigen of het waar is, dat ik hun
urgentieprogram onderteekend heb. Is het
zoo, dan zal ik verdwijnen om hier nimmer
terug te keeren. Ja, nu word ik wat heftig
misschien, maar de heeren hebben _my m
het teerste wat ik heb getroffen: mijn eer
en geweten.
De heer van der Veer is mede in de
zaak betrokken. Er was sprake van de wet
houdersbenoeming en beide heeren wilden
het wezen. Toen moest er een stemming
plaats hebben en spr. heeft gezegd: ik wil ze
wel allebei stemmen. Waarop de heer Staal
man zeide: als de heer Adriaanse in her
stemming mocht komen, zal ik hem niet we
der stemmen.
De heer Staalman wil met zijn ant
woord liever wachten tot de heer van Breda
aanwezig is, die de verschillende documen
ten onder zich heeft.
De heer Adriaanse: Wat jammer, aat
hij die niet heeft achtergelaten!
Den heer Verstegen lijkt de zaak van
de wethoudersbenoeming nu niet zoo ge
wichtig, dat daarvoor een afzonderlijke ver
gadering noodig is. De secretaris der recht
sche raadsfractie is aanwezig, en deze dient
toch over alle documenten te kunnen be
schikken. De secretaris wist bovendien gis
terenavond, dat de voorzitter er thans niet
zou zijn. Het is geen manier om nu te zeg
gen: ik heb de documenten niet.
Over de zaak zelve thans een woord. De
uitslag der verkiezingen was een meerder
heid van 13 linksche tegen 8 rechtsche raads
leden. Als sterkste fractie heeft de soc.-dem.
toen uitgekeken naar de partij, wier ge
meenteprogramma het meest met het onze
verwant was. En dat was weder de vrijzin
nige, wie wij uitgenoodigd hebben tot de
samenstelling van een prograip van urgen
tie, denkend, dat ook de andere linksche
partijen zich zouden aansluiten. Met de vrij
zinnigen samen vormden: wij een meerder
heid van 11. De eerste vergadering is niet
gehouden door de raadsfracties van vrijz. en
soc.-dem., maar door de besturen der orga
nisaties, omdat beide op het standpunt staan,
dat zij de lasthebbers zijn van de orgahisa-
ties. Een definitief programma werd vast
gesteld. Toen kwam de brief van de recht
sche fractie. De heer Borkert heeft zich gis
terenavond vergist, want die brief is wel
ontvangen.
De heer van Os: Dan heeft-ie gelogen
gisterenavond!
•De heer Verstegen: Dat moet u niet
zeggen. Liegen is bewust onwaarheid spre
ken, en dat heeft de heer Borkert niet ge
daan.
De heer v a n O s: Borkert had moeten we
ten dat die brief er was.
De heer Verstegen meent, dat de heer
Staalman ietwat loslippig is geweest. Deze
vertelde aan spr., dat de rechtsche fractie
den hèer van Breda wethouder wilde ma
ken, maar hem niet de finantieele verant
woordelijkheid wilde geven. Van die weten
schap heeft spr., dat wil hij eerlijk erken
nen, gebruik gemaakt op de gecombineerde
vergadering met de vrijzinnigen; Waar de
heer Staalman straks het waarachtig heil
der gemeente erbij haalde, meent spr. goed
te doen dit te betwijfelen. Wat toch is het
geval? Vo#r de wet is het College van B. en
W. één en ondeelbaar, en spr. zou er voor
passen zitting te nemen mot iemand, die
die eenheid zou willen breken. Daarom heeft
spr. gezegd: dan moeten wij den heer van
Breda niet hebben, 't Gaat natuurlijk niet om
de mindere of meerdere geschiktheid van
dien heer, maar in het College moest eons-
willendheid bestaan om den geschokten toe
stand van onze gemeente weder te herstel
len. En zeer onlogisch is het, een wethouder
aan te wijzen en hem te verbieden solidair
te zijn met de anderen.
De heer van Breda heeft gezegd: er is ge
konkeld. Wat in de krant stond, was echter
niet juist, want wat gezegd is had betrek
king op deti heer Biersteker en spr. heeft
dezen heer niet gesproken. Zoo is het ge
schied en dat mag iedereen weten. De rech
terzijde had ons den pas afgesneden tot sa
menwerking.
De heer Staalman: Dit staat niet in
den brief.
De heer Verstegen: Het staat er wel.
Iedereen zal het erin lezen. Spr. is even
verantwoordelijk voor de finantieele politiek
der gemeente als de heer Adriaanse, en per
saldo is de heele Raad daarvoor verant
woordelijk.'
De heer v a n O s: Als de meerderheid de
minderheid den nek omdraait niet.
De heer Verstegen: De heer van Os
kan straks aantoonen, dat voorstellen van
rechts door links den nek zijn omgedraaid.
De heer v a n O s blijft interrumpeeren en
wordt tenslotte door den Voorz. tot de orde
geroepen.
De heer Verstegen: Geloof maar, dat
ik de zaak even onaangenaam vind als de
leden van de rechterzijde, maar het moet
toch eens gezegd worden. Het is een groot
gemeentebelang. Spr. wil thans op andere
punten ingaan; de heer Biersteker ech
ter meent, dat het beter is deze zaak eerst
af te handelen.
De heer Biersteker: Het is van groot
belang, dat de nieuwe raad zich bewust is
van het groote belang der gemeentelijke po
litiek. Eenheid van beleid is noodig daar
voor. Toen van rechts een schrijven ge
richt werd met verzoek eens te spreken over
de gemeentelijke belangen, hebben wij daar
in toegestemd, mits de heer Spruit er niet
bij tegenwoordig was. Dien hebben wtf ,,h
drukkelijk uitgeschakeld. Een nader schrii-
ven heeft ons nimmer bereikt.
In de vrijz. fractie is toen de wethouders
benoeming ter sprake gekomen. Wij meen
den, dat rechts vertegenwoordigd diende te
zijn en spr. kwam daarna ter oore, dat men
van rechts een wethouder wilde aanwijzen,
die niet van finantiën mocht zijn en geen
verantwoordelijkheid daarvoor dragen mocht.
Dit werd gemotiveerd door de bewering, dat
de linker meerderheid yan den ouden raad
de verantwoordelijkheid droeg en de nieuwe
nantieele politiek van geu
raad moest verdedigen.
De heet Staalman# staat 200 "W
in het schrijven,
■r, i. uioT-ctatafaar bet spreekt
^fnTpH dat dit ern* bedoeld wordt-
toch vanzeH, dat dit erj motief om
Voor ons w&s dit ^^ïmiion wii zoo'n
zeggen: op zulke ^ond^ ^J
wethouder met aanvaar4|ofdut ir °.:a«
man schudt nu wel zl«Sen brhf sta it
ge?pr£ tan „in t oplr '«Mgen».
ninratflltpi enkele daad
De heer Bier stek el L geschiedt in
w riThier houder wilt
het donker. Als h Oüenbflflr
neerzetten, wien gd verh g 1 Rh"
zyn beleid te verdedigd gnY jet
recht een wethouder aan
moest tor iVïeEl K-Sf
geételd, dat wy, mettegei
ven, toch iemand van re< ^emLd\w
hebben geplaatst. Dat •entieuronram?
gen: wat zegt gy van om
zal wel niemand ons kwa J Jy
hel met goedgekeurd ba
eenvoudig niet genomen 1 ^an onder-
teekenen van dit progran Jjn spiake.
Wij hadden ons alleen te dat
geen tegenwerking' zou<
dat is heel wat anders d on"
derteekenen. Als den hedd"aail3^^rwe-
ten wordt van verraad ^gd
aan zijne partij, kan et anders dan
den heer Adriaanse fel rcn LiJ^ zoon
club weggeloopen te zyn.1
De heer Staalman: lfn diezelfde re
den de heer Biersteker I Ul' de party
gegaan? 1
De heer B i e r s t e k e 4kan voor mij
zelf het best beoordeelenjf' vrijheid van
doen en denken is.
De heer v a n O s merki dat de heeren
Verstegen en Biersteker jl' verschuilen
achter het gerucht, dat h 6r oore kwam
omtrent de waarneming r portefeuille.
Juist omdat de heer A< QSe vooraf
aangewezen was door S.-l1 vrijzinnigen,
en dezen hem wilden lo curen uit het
partijverband, hebben wij 'ffd: dat willen
wjj niet. Wij willen niet IIS gedwongen
worden. De linksohe part konden moei
lijk meer iemand, van re< passeeren. De
heer Adriaanse was verp geweest, toen
hij uit de club trad, ook d< lotuleerde ver
slagen der vergadering oi leggen. Dan
hadden wij een overzich ihad van het
geen er besproken waa
De heer Adriaanse "kt op, dat er
geen notiilen werden geMen, omdat de
heer yan Breda nooit aaiftig kon zijn.
De heer van Os meenfci de heer van
Breda vrij geregeld aanwawas. Wat den
heer Adriaanse betreft, spjlit dezen heer
te hoog om te gelooven, d^t- achter onzen
rug om zou konkelen, na spr. betreurt
het, dat de vrijz. en de f dem. ons een
man van rechts ontfutselen
diger geweest zoo de he^
dankt had. Dat deed de
vorige jare ook, toen hij
het misliep. Gisterenavoni
van de woordvoerders der
weerd, dat er geen brief on|
vallig is hij nu terecht
stateert spr.
Het vorige beleid heeft
Volkshuisvesting, de kanas
kettenfabriek enz. eigen bi
ven. Van ƒ30.000 werd hft maalplan al
spoedig 60.000.en sprjeft al direct
gezegd, dat het nog meer m
gaat hier nader op in om fl
geen goede politiek is gev<f
den niet, dat een rechtsch
verahtwoordeljjkheid zou
De heer Grunwald vr^
vuile wasch niet voldoende fSrtMerd is en
we met de begrooting kmuietl uiiiiien. We
zijn dit jaar toch al laat.
De heer van Os proteateet tegen den
term „vuile wasch".
,5° beer Grunwald antvoerdt/dat déze
uitdrukking niet van hem is, iu;ir door tal
mILSSV8 gebezigd. Spr. had niet de
minste bedoeling de party van len heer van
keliik Pr' bedoeJinK was om za
kelijk te blijven, persooiüijkluden hebben
we genoeg gehoord.
let ware waar-
kdriaanse be-
'Michels ten
(lankomen, dat
erd door een
1D. A. P. be
ien was. Toe-
opzet, con-
t opzichte van
ïen, de Bri-
|r doorgedre-
kosten. Spr.
petoogen, dat
En wij wil-
hiorvoor de
I of thans die
vn?eRT.5fer Spruit spijt het, dat de heer
f aanwezig is. Kj had beloofd
vQ o0moü als 't eenigszhs mogelijk
(i du-r |U zoo'n ultsEttde brand is
uf bij er niet
mei?alfS Ww 8t0c,"dem- d°en bet voorko-
E S n'?naar is zooals de
verteld ze" t T dü !°Vg werd al
A-lnaanse.
en ,-r'was Sa^^aThVSll
Adriaanse* hij° waï
van SuÏÏ61 rv"r(1,m' zi>i dSi niet
vMl finantiën. I ersoonlijkl w.ft do heer
bf to^^fthn6 a°n Spr" gezegd: .Niemand kan
beter wethouder van finantiën ziin dan ik".
Tusschen de heeren Biersteker en Adriaanse
is gekonkeld, de heer Biersteker meende het
zeggenschap te hebben over de vrijzinnigen,
buien een kwartier was zijn ant-
De heer Verstegen stelt voor thans
aan de begrooting te beginnen.
De heer Staalman heeft straks gewei
gerd in te gaan op het gesprokene omdat
yan de gewone orde afgeweken werd. Regel
is, dat men in eerste instantie eerst alles
zegt, wat men te zeggen heeft, en dat dan
achter elkander de replieken komen. Thans
heeft men de kwestie der wethoudersbenoe-
ming besproken en al het andere laten loo-
pen. Had men den gewonen gang gevolgd,
dan ware men nu klaar gekomen met de
algemeene beschouwingen in eerste instan
tie en den volgenden keer hadden we de
replieken gehad, waarbij ook de heer van
Breda weder aanwezig was. Spr. zou dus
gaarne verdaging der disomsies zien.
De heer Verstegen bespreekt de op
merkingen betreffende het onder hém v< s-
sorteerende beleid, die spr.mog al £eee£
atol6!11 ,de woorden door den hoer
Staalnum gesproken, hem«m;st zijn, zijn er
ans zaken te doen om den gemeentelijken
wagen weer in het spoor te krijgen. De lieer
^taalman doet een beroep op het college om
heen te gaan zoodra het voelt zijn plicht
•3
v
bi
Vlf
pc
110
V0<§
De heer A d r i a a n s e: De heepr van retu
heeft gesproken van gekonkel. Is het o -
baar, Iraagt spr., zonder een enkel bewfls
in een openbaar college iemand voor ve
rader uit te maken? Prof. Diepenhorst heeft
d het niet ver-
a-yz. a Jof ^.„^kbouder de fi-
antwoord, dat de meuwf^e_pnwfi(..
