NIEUWSBLAD VOOR
HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Eerste Blad.
DINSDAG 16 MAART 1920
48e JAARGANG
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag- en Zaterdagmiddag
REDACTEUR-UITGEVERC. DE BOER Jr., HELDER
Bureau: Koningstraat 29 - Interc. Telefoon 50
FEUILLETON.
COURANT
ABONNEMENTEN BIJ VOORUITBETALINGi
Heldersche Ct. per 3 mnd. f 1.40, franco per post f 1.60. Buitenland f 2.40
- - - - °A7Y- - - - - 0.65. 1.05
Modeblad - 0.95, n n 105 j jq
Losse nummers der Courant 4 ct.
ADVERTENTIËN.
20 ct. p. regel. Ingez. mededeelingen (kolombr. als redactioneele tekst) 60 ct.
Kleine advert. (gevr., te koop, te huur) v. 1 tot 4 regels 50 ct., elke regel meer 10
ct bi) vooruitb. (adresBur. v..d. bl. en met br. onder nr. 10 ct. p. advert. extra).
Bew.-exempl. 3'/« ct. Adv. op bep. aangew. pl. worden 25 °/o hoog er berekend.
BUITENLAND.
DUITSCHLAND.
DE CONTRA REVOLUTIONAIRE
STAATSGREEP.
Wat velen verwaoht zullen hebben zij
het dan ook niet zoo spoedig heeft thans
te Berlijn plaats gehad. De oontra-revolutio-
nairen hebben van de gelegenheid, dat zij
zich sterk genoeg voelden, gebruik gemaakt,
om bet bewind in handen te nemen. De ge
beurtenissen van den laatsten tijd wezen er
wel op, dat er iets broeide in reactionaire
kringen. De candidatuur Von Hindenburg
door de All-Duitschers op den voorgrond
gebracht als een partijlooze, doch voor hen
een partijman bij uitnemendheid het voor
stel der rechtsche groepen tot ontbinding
der nationale vergadering, de gebeurtenis
sen bij Adlon, dit alles gaf te denken, liet
zien, dat de contra-revolutionairen vastheid
kregen.
De regeering is hiervan niet onkundig
geweest; zal waarschijnlijk ook op de hoogte
gsweest zijn van wat er in het geheim voor
plannen gemaakt werden.
Dat de contra-revolutionaire troepen naar
Berlijn zouden oprukken, wasVrijdag bekend.
De Berlijnsche avondbladen van Vrijdag
maakten althans melding van een mislukte
staatsgreep. Op het laatste oogenbli'k werd
deze ontdekt. Deze ontdekking heeft echter
het feit niet kunnen verhinderen. Thans
blijkt ook, dat van een eigenlijke verhinde
ring geen sprake was.
Te Döberitz, bij Berlijn, bevonden zich de
troepen, afkomstig uit de Baltische provin-
•iën. Deze waren op de hand der reactionai
ren en stelden na het ontdekken van de
voorbereidingen voor een staatsgreep aan de
regeering eenige eischen, w.o. de wederaan
stelling van Von Lüttwitz, de vervanging der
politieke ministers door vakministers en
amnestie voor de voorbereiders van den
staatsgreepJDeze eischen werden echter door
de regeering afgewezen, waarna de troepen
hun opmarsoh naar Berlijn begonnen. De
regeering zond hun admiraal Von Trotha
tegemoet om te trachten de beweging te
voorkomen. Evenwel zonder succes. Wel
werden te Berlijn maatregelen genomen —de
regeeringswijken en andere belangrijke pun
ten werden bezet doch naar 't schijnt zijn
de te Berlijn beschikbare regeeringstroepen
in hun geheel naar de van Döberitz komende
eontra-revolutionairen overgeloopen. Voor
de regeering bleef er daarna niet veel anders
over dan de vlucht te nemen, waarna de re-
geeringsgebouwen ronder slag of stoot kon
den worden bezet
Nadat bekend geworden was, dat de troe
pen te Berlijn zich bij de contra-revolutio
nairen hadden aangesloten, verliet het mee-
rendeel der leden van de oude regeering
Berlijn.
De vier sociaal-democratische Pruisische
ministers, n.1. de minister-president, Hirsch,
de minister van binnenlandsche zaken Heine,
de minister van eeredienst Haenisch en de
minister van financiën Siidekum, zijn in ver
zekerde bewaring gebracht. Bovendien werd
in de persafdeeling van de rijkskanselarij
dr. Rauscher in hechtenis genomen.
De uitgeweken leden aer regeering kwa
men te Dresden weder bijeen. Van daaruit
richtten zij een manifest tot het Duitsohe
volk, waarin werd gezegd:
De rijksregeering heeft haar zetel naar
Dresden verplaatst. Zij alleen heeft het recht
bevelen uit te deelen. Elke verordening van
andere zijde mist rechtskracht. De rijksweer
baarheid moet de grondwet beschermen. De
1)
door
JESSIE DOUGLAS KERRUISH,
voor Nederland bewerkt door
L. ALETRINO.
o
EERSTE BOEK.
In Turken- en Frankenland.
HOOFDSTUK I.
t
Over Assyriologie en
Rathia Khan.
Bi eerste instantie ia de schuld bij Papa te
Toeken. Dochterlijke eerbied vormt een be
langrijk deel van de Oostersche helft mijner
constitutie, maar toch moet ik nadrukkelijk
vaststellen, dat de heele geschiedenis alleen
het gevoeg is geweest, van den bok, dien
nr11 ^°harrem 189schoot.
ant een bok was het. Papa kan het nu
oenmaal niet nalaten, dwaasheden te begaan;
daarvoor is hij een genie, en genialiteit be
staat in het bezitten van een onbegrensd
aient, van geduld ad libitum, initiatief, ener-
B e en van niet het minste, geringste spoor
gezond verstand. Met geniale mannen is het
pu)jk omgaan, omgaan met genia1* vrou-
w..19 eenvoudig onmogelijk,
lyn vaders genialiteit is onmiskenbaa-
r ®eer voor noodig ^an een buitenge
ontbinding der-nationale vergadering ia in
strijd met de grondwet.
Alleen de grondwettige regeering kan
Duitschland er voor behoeden, dat het in
bloed en duisternis ten onder gaat. Een re
geering van geweld mist het gezag in bin
nen- en buitenland. Er staan verschrikkelijke
gevaren naar binnen en buiten te wachten
als het volk zijn bezinning verliest.
Minister Koch heeft in een onderhoud met
iemand van Wolffs bureau gezegd: De ver
schillende landsregeeringen keuren de Ber
lijnsche staatsgreep ten zeerste af. Alleen de
Pruisische regeering heeft haar afkeuring
niet kunnen uitspreken.
Tal van troepenafdeelingen melden, dat zij
met de Berlijnsche omwenteling niets te ma
ken hebben.
De regeering van Wurtemberg heeft de
verantwoordelijkheid op zich genomen voor
een veilig bijeenkom ender Nationale Ver
gadering.
Graaf Posadowsky heeft geweigerd van de
nieuwe gewelddadige regeering deel uit te
maken. De afgevaardigde Heinze, gewezen
staatsminister, heeft zich te Dresden ter be
schikking gesteld. De staatsgreep zou onmo
gelijk geweest zijn als het der regeering
krachtens het vredesverdrag niet aan het
noodige volksleger ontbroken had.
De oude regeering ook uit Dresden gevlucht.
Te Dresden meende de regeering veilig te
zijn, steunende op de Rijksweer in Saksen.
Echter meldt een bericht van Zondagmorgen,
dat ook deze troepen, die onder bevel stonden
van generaal Marcker, naar de nieuwe regee
ring overliepen, zoodat de oude regeering,
w.o.Ebert en Bauer, opnieuw moesten
vluchten.
Volgens bericht uit Dresden, bestond het
plan naar Stuttgart te gaan, waar president
Fehrenbach tegen heden de Nationale Ver
gadering bijeen heeft geroepen.
De nieuwe regeering.
Onmiddellijk nadat de troepen Berlijn wa
ren binnengerukt, werd de regeering door de
contra-revolutionairen in handen genomen.
Een manifest werd uitgegeven, waarin werd
medegedeeld: De tot nu toe bestaan hebben
de rijksregeering heeft opgehouden de staats
macht uit te oefenen, die is overgegaan op
den generallandschaftdirector Kapp, als
rijkskanselier en Pruisisch (minister-presi
dent.
Tot militair opperbevelhebber en rijks-
weerminister van defensie is generaal Von
Lüttwitz benoemd. Een nieuwe regeering
van orde, vrijheid en van de daad zal worden
gevormd. De Nationale Vergadering en de
Pruisische Landdag worden ontbonden.
Het manifest was door Kapp en generaal
Von Lijttwitz onderteekend.
Volgens latere berichten werd in plaats
van generaal Lüttwitz, generaal Von Hülsen
opperbevelhebber van alle troepen, terwijl
de vroegere chef van den generaal-veldmaar-
sohalk Von Mackensen, overste Seeckt, tot
chef van den generalen staf, in plaats van
overste Reinhard, benoemd is.
De nieuwe regeering houdt zeer ernstig
rekening met mogelijken tegenstand van de
oude regeering.
Tot leider van het ministerie van buiten-
landsche zaken werd de gezant Von Haniel
benoemd. Minister van binnenlandsche za
ken in Pruisen wordt Von Jagow, de vroe
gere chef van de Berlijnsche politie. Allen
dus reactionairen van de uiterste richting.
Op het eerste manifest volgden al spoedig
eenige proclamaties. In een daarvan noemt
de nieuwe Rijkskanselier Kapp het herstel
eener sterke staatsmacht het program der
nieuwe regeering.
De regeering zal het Vredesverdrag van
Versallles, met Inachtneming van de eer van
het Duitsche volk en zijn geschiktheid om te
werken, zooveel mogelijk uitvoeren. Zij wil
woon talent, om erkend te worden als koning
der Assyriologische wetenschappen na de
machtige vorsten, die in dit gebied elkaar
hebben opgevolgd Sir Henry Rawlinson,
Sir Austen Layard, en Hormoesd Razzam.
Maar de eene helft der wereld weet niet,
hoe de andere 'leeft en werkt. Ik heb gegra
dueerden van de universiteit van Yale en
Oxford ontmoet, die onbekend waren met het
feit, dat een deel der bewoners van het eiland
Pitcairn een bescheiden bestaan vindt in het
verzorgen der wasch van hun buurman, en
op den morgen van den dag, waarop de boot
der Messageries Maritimes met Papa en zijn
bok aan boord, zou aankomen, vroeg mij een
intelligente, tamelijk bejaarde dame van de
Engelsohe ambassade, die toevallig bij mij
op bezoek was, op den man af, wat men
eigenlijk onder Assyriologie verstond.
„Ik moet u bekennen, dat ik nooit goed heb
begrepen, waarin 'het beroep van uw vader
precies bestond, Miss Jerningham", zeide zij
verontschuldigend.
Ik heb haar ingelicht. Het werk van een
Assyrioioog bestaat daarin, dat hij in Azia
tisch. Turkije graaft naar verwoeste en ver
dwenen steden van het oude Assyrië en Ba-
bylonië. Die beide landen omvatten het ge
bied dat thans bekend is onder den naam van
Mesopotamië het land tusschen de rivie
ren (d. w. z. tusschen Tigris en Euphraat)
en de streken daaromheen en ten zuiden
daarvan. Duizenden jaren geleden zijn deze
steden en haar tempels geplunderd en ge
deeltelijk in aseh gelegd, waarna ze door de
inwoners verlaten werden. De in de zon ge-
droogt» uit Ie m gemaakte eteenen, waaruit
ze in hf vak varen opgebouwd, verweer
den door ue winterregens, om ten slotte te
brokkelen en uiteen te vallen in modder,
verder de souvereinitelt der bondsstaten ten
aanzien van financiën en belastingen als
grondwettigen federalistischen grondslag
herstellen, de oorlogsleeningen waarborgen
en haar spoedige terugbetaling ter hand
nemen.
De regeering zal iedere sabotage, zonder
aanzien des persoons, onderdrukken.
In een proclamatie, waarin de ontbinding
der Nationale Vergadering wordt afgekon
digd, wordt o. m. gezegd:
„De huidige Nationale Vergadering mist
ieder zedelijk recht om .verder zitting te hou
den. Haar poging om de verkiezing uit te
stellen en daardoor haar mandaat eigen
machtig te verlengen, is in strijd met den
volkswil. De pas aangenomen grondwet
wordt door haar willekeur als een vodje pa
pier behandeld. Reeds wil de meerderheid
de verkiezing van den rijkspresident niet
door het geheele volk, maar door het parle
ment doen geschieden. Om deze redenen
wordt de Nationale Vergadering bij deze
ontbonden. Zoodra de binnenlandsche orde
hersteld is en er weer geregelde toestanden
kunnen komen, zullen de nieuwe verkiezin
gen voor de Nationale Vergadering worden
uitgeschreven."
Ongeregeldheden.
Tot dusver kwamen alleen uit Pruisen be
richten omtrent aansluiting bij de nieuwe
regeering. Volgens een bericht uit Berlijn
zou ook te München een omwenteling hebben
plaats gehad, doch dit is nog niet bevestigd.
Te Dresden is de toestand nog onzeker.
Wel hebben de troepen der Rijksweer zich
voor de nieuwe regeering verklaard, doch de
bezetting der hoofdgebouwen is vervangen
door een arbeidersweer, hoofdzakelijk uit
communistische elementen bestaande. Het
zou een wonder zijn als hier alles zonder
botsingen afliep.
Te Kiel kwam het tot een botsing tus
schen gewapende arbeiders en militairen,
waarbij, naar verluidt, eerstgenoemden de
overhand behielden. Te Frankfort werd
eveneens gevochten. Hier trachtten de com
munisten van de gelegenehid gebruik te ma
ken, ofschoon de troepen zich voor handha
ving der oude regeering verklaard hadden.
Bij botsingen tusschen volksmenigten en de
veiligheidsweer vielen talrijke dooden en
gewonden.
Te L e i p z i g werd door de onafhankelij-
ken en communisten tot algemeene staking
besloten. Door niet opgehelderde oorzaken
kwam het Zondagmiddag op het Augustus-
plein tot een botsing, waarbij dooden en ge
wonden vielen.
In Rijnland en Westfalen is men
tegen de nieuwe regeering gekant. In enkele
plaatsen werden groote socialistische betoo
gingen gehouden. Zaterdagavond trachtte te
Essen een opgewonden menigte eenige
communistische leiders uit de gevangenis te
bevrijden. De regeeringstroepen grepen in,
met het gevolg, dat ongeregeldheden ont
stonden, waarbij twee personen werden ge
dood.
Overigens kwam uit geen enkele plaats in
Rijnland bericht omtrent ongeregeldheden.
Opmerkelijk is de kalmte, te Berlijn. De
correspondent van de „N. Bott. Ct." laat dit
uitkomen in het relaas der gebeurtenissen,
dat hij Zaterdag aan zijn blad zond. Hij zegt
daarin o.m.: Vandaag kon men een indruk
krijgen hoe ver de apathie van de bevolking
van Berlijn gestegen is. Het zou mij niet ver
bazen als de opgewondenheid over het ge
beurde te Parijs en Londen grooter geweest
is dan 'hier. Misschien is een voorname'oor
zaak ervan, dat de verdwenen regeering ner
gens bijzonder gezien waa Uit de gesprek
ken op straat bleek, dat weinigen haar heen
gaan betreuren. De ontevredenen beklaag
den zich slechts over hetgeen er voor in de
plaats was gekomen.
Intusschen is de stemming ln den loop van
den dag iets anders geworden, tegen den
avond kwamen de arbeiders uit de voorste
die de marmeren beeldhouwwerken der pa
leizen eü tempels en de meer resistente voor
werpen, die de plunderaars hadden achter
gelaten, overstroomde en inbedde.
„Als krenten in een koek," vulde Mrs.
Kent aan, toen ik even ophield. Gelijk de
meeste zendelingen, is zij vlug van tong, wan
neer het onderwerp van gesprek althans niet
haar beroep betreft dan wordt zij zwaar
op de hand.
„Juist," bevestigde ik, en vertelde verder,
hoe het zand in lange jaren, opgedreven door
den wind, zich boven de puinmassa's op
hoopte en gras en bloemen er overheen
groeiden, zoodat thans het geoefend oog van
een Assyrioioog noodig is, om ons te vertel
len of de heuvel, dien de Arabische boer be
ploegt en waarop hij zijn dorpskerkhof aan
legt, een natuurlijke verhevenheid van den
bodem is, dan wel een graf, waarin de puin-
hoopen van Rehoboth-Ia verborgen zouden
kunnen zijn.
„Het zijn eenvoudig heuvels," ging ik
voort. „Het is een zuivere dobbel, wanneer
je maai; op goed geluk begint te graven, tot
er iets aan do oppervlakte komt. De moge
lijkheid bestaat, dat je kunstwerken en zoo
veel schatten aan antiquiteiten vindt, dat je
moeite met woeker wordt beloond, maar even
•goed kan het zijn, dat je wekenlang de gel
den van je fonds verknoeit, om eindelijk tot
de slotsom te komen, dat je op een natuur
lijke verhevenheid van het terrein staat."
„Uw fonds?" herhaalde de bezoekster
vragend.
„Papa is uitvoerend directeur van het
fonds der universiteit te Oxford, tot het doen
van onderzoekingen in Assyrië."
„Oh! Ja, ik begrijp u. Hij huurt men9chen
om te graven, en de antiquiteiten die hij
den naar het brandpunt der gebeurtenissen
en daardoor kwam er een wat andere i m
in de volksstemming en in de straatdebatte;,1
maar deze behielden hun kalm karakter. De
twistgesprekken, die ik aanhoorde, waren
merkwaardig weinig hartst9chtelijk. Toch
kreeg ik vanavond meer en meer den indruk,
dat dat de stilte voor den storm was. De ar
beiders oefenen blijkbaar geduld tot de lei
ders der beide socialistische groepen, die met
elkaar onderhandelen, begrijpelijk genoeg
bevreesd zijn voor iedere overijling, hun be
sluiten hebben genomen.
Het is echter nog lang niet gezegd, dat de
gebeurtenissen verder een kalm verloop zul
len hebben. Door de partijen der oude coali
tie en de onafhankelijken is de algemeene
staking afgekondigd. Zaterdag was hiervan
nog niet veel te merken, doch de verwachting
was, dat Maandag ernstige stakingen zouden
uitbreken. Bovendien staat (nog geenszins
vast, welke houding de overige Duitsche sta
ten zullen aannemen. Over het jalgemeen
schijnt men in Zuid-Duitschland niet erg
veel met de nieuwe regeering op te hebben.
De Wurtembergsohe regeering heeft reeds
verklaard geen orders van de nieuwe regee
ring te zullen aannemen.
Dan is er nog de vraag, hoe de Entente de
gebeurtenissen in Duitschland zal opnemen.
Te Berlijn was men hieromtrent zeer opti
mistisch. Men vertelde zelfs, dat de Engel-
sche militaire missie bekend was met hetgeén
te gebeuren stond.
Daarentegen zou de Fransche generaal
Noliet tot viermaal toe geweigerd hebben,
de vertegenwoordigers der contra-revolu
tionairen te ontvangen.
In het licht der verhouding tot de Entente
zal men ook de berichten moeten bezien aan
gaande de onderhandelingen met de ver
schillende partijen tot het vormen van een
nieuw ministerie en de herhaaldelijk gege
ven verzekering, dat men niet het herstel der
monarchie beoogt. Dit toch heeft blijkbaar
geen ander doel dan de Entente in het gevlei
te komen.
In Frankrijk neemt men den toestand ern
stig op. Het slagen van de reactionaire be
weging wordt te Parijs als een ernstig gevaar
voor den Europeeschen vrede beschouwd, en
verschillende bladen dringen dan ook aan,
dat een strenge uitvoering van het verdrag
van Versailles zal worden toegepast met be
trekking tot de ontwapening van Duitsch
land.
De Volkenbond.
De vierde vergadering van den raad van
den Volkenbond zal te Rome vóór het einde
van April plaats hebben, teneinde de quaes-
tie der ontwapening te bespreken.
RUSLAND.
De toestand ln Petersburg.
„Berlingske Tidende" meldt uit Helsing-
fors: De rector der universiteit te Peters
burg professor Grimm is hier aangekomen.
Hij schildert Petersburg als een vervuilde
vervallen stad. De Bolsjewiki missen vol
gens hem alle organiseerend talent Hun
eenige opvallende eigenschap is volgens de
professor, wreedheid.
Den 5en Februari werd een verordening
bekend gemaakt dat de doodstraf over acht
dagen zou worden afgeschaft. In de laatste
week werden te Petersburg, volgens de pro
fessor, echter nog 700 menschen terecht
gesteld.
TURKIJE.
De oorrespondent der „Times" te Kon-
stantinopel meldt, dat er een gevoel van
ongerustheid in de stad heerscht. Men
meent, dat ln het Scutari-kwartier wapens
en amunitie worden uitgedeeld. Er is een
anti-Britsche propaganda.
BINNENLAND.
De ex-Keizer.
Sedert Zaterdag is de bewaking van den
ex-keizer te Amerongen verscherpt. Het aan
tal maréchaussees is uitgebreid en de posten
rondom het kasteel werden versterkt.
De havenarbeldersstaking.
Een der berichtgevers van het „Hbl." te
Rotterdam meldt:
Te Rotterdam vertoeft op het o.ogenblik de
heer G. D&mm, de secretaris van de Inter
national Seafarers Federation, die ons uit
een gezet heeft, dat de strijd der Hollandsche
zeelieden de strijd van alle zeelieden is.
Zijn mededeelingen kwamen vrijwel over
een met wat de heer Brautigam daaromtrent
elders heeft verteld. Al moest de strijd maan
den duren, de werkgevers moeten over de
brug komen. Zouden de twee millioen leden
van de Internationale Federatie niet vol
doenden steun kunnen aanbrengen voor de
7000 Hollandsche zeelieden, die in de staking
betrokken zijn? De loonen moeten nu inter
nationaal op gelijk peil komen en vooral
voor den zeeman mag geen rekening met
den stand der valuta worden genouden. Het
moet ermee uit zijn, dat de zeeman dagen en
weken rond de havens lóópt te zoeken naar
het schip, dat de hoogste loonen geeft. Met
het bepalen der gages op den voet van den
toevalligen standaard van het geld, drijft
men de zeelieden naar syndicalistische of
anarchistische avonturen. En ze daarheen te
jagen is zeker niet de bedoeling van de In
ternationale Federatie, die de heer Damm
vertegenwoordigt.
Een zoo groote solidariteit als de Holland
sche havens thans vertoonen, heeft de heer
Hamm, die Holland al jaren kent, nog nooit
aanschouwd.
Al moeten de transportarbeiders de staking
verliezen, aldus de heer Damm, dan nog zou
den de zeelieden den strijd niet opgeven.
Het internationale loon moet 15 pond wor
den en dat staat gelijk daar helpt geen
Ingezonden mededeeling.
Neem geen proeven.
liet een nierkwaal mougt gij niets wagen.
Als gij zenuwachtig, prikkelbaar, bleek,
loom en bloedarm zijt gij onderhevig zijt
aan duizeligheid en hartkloppingen gij
van uw slaap beroofd wordt door urinestoor-
nissen, zenuwpijnen en rugpijn, neem dan
geen proeven. Er bestaat maar al te zeer re
den om verstandig en onmiddellijk te han
delen.
Bovenstaande reeks verschijnselen toont
nieraandoening aan, die als zij verkeerd be
handeld wordt of verergert door verwaarloo-
zing of verkeerde gewoonten, mettertijd tot
niergruis, blaasontsteking, rheumatiek,
ischias, r iersteen, nier-waterzucht en urine-
zuurvergiftiging leidt.
Laat deze ernstige verschijnselen niet de
bovenhand krijgen wijdt spoedig aandacht
aan de nieren. Laat overwerking, te laat naar
bed gaan, een verkeerd dieet of onnoodige
prikkels na en neem integendeel een een
voudige, goed verzorgde leefwijze aan. Dit
zal de in het lichaam gevormde vergiften
verminderen, die de teere nierfilters over
spannen hebben.
Neem om de verzwakte nieren te herstel-
lerijben speciaal niergeneesmiddel. Foster's
Rugpijn Nieren Pillen zijn als zoodanig er
kend. Zij genezen niet alles, maar worden
aanbevolen als succesvol geneesmiddel voor
nier- en blaaskwalen. Foster's Pillen zijn uit
sluitend voor dit soort ziekten zij werken
1 niet op de maag, lever of ingewanden.
Het gedeponeerde handelsmerk do man
met zjjn handen in de lendenen komt voor
1 op elke echte doos. Foster's Rugpijn Nieren
Pillen zijn te Den Helder verkrijgbaar bij
A. ten Klooster, Keizerstraat 93, f 1.75 p.
doos of 10.per zes doozen.
vindt, gaan naar het universiteitsmuseum
van Oxford, niet?"
„Neen, helaas! In de gouden dagen van
Layard en Botta, Place en Razzam, konden
de gravers behouden wat zij vonden. Later
echter heeft de Turksche regeering onge
lukkig genoeg voor onsl ingezien, dat het,
wel beschouwd, tooh niet verstandig van
haar was, do schatten van haar eigen land
zoo maar weg te schenken, zonder er iets in
ruil voor te ontvangen. Thans is hot verbo
den antiquiteiten uit te voeren; de Turksche
regeering geeft nu en dan verlof tot het ver
richten van opgravingen, maar de leiders van
het werk mogen slechts een derde van hun
vondsten houden. De rest vervalt aan het
keizerlijk Ottomaansch museum, wanneer
gegraven is op rijksgrond; wanneer wij ge
werkt hebben op particulier terrein, krijgt
de grondbezitter daar ook een deel van."
„Niet onvoordeelig voor de Turksche re
geering," merkte Mrs. Kent op.
„Ze hebben gelijk," meende ik. „Oudheid
kundigen moeten de dingen dan maar in het
museum te Konstantinopel gaan bestudee-
ren. Papa heeft pleizier in het opgravings-
werk, en ik ik help hem voor de aardig
heid."
„Is het dan zoo aardig?" vroeg de bezoek
ster weifelend.
„Hoort u dat, Mrs. Kent? Daar vraagt me
vrouw me, of het leven in mijn land der twee
rivieren aardig is! Eerlijk gezégd, benijd ik
u, Mrs. Jocelyn, dat u een zonsondergang in
Mesopotamië nog voor de eerste maal moet
zien. Hèdie grootsche, wijde stilte
lucht en land en rivieren badend in stróomen
van amberkleurig licht de gloeiende zon
neschijf, alles fel, uitbundig oranje; ze schijnt
grooter te worden, naarmate ze den horizon
nadert even hangt ze trillend boven de
kim, voor ze plotseling wegduikt.
„Je adem stokt, net als wanneer je para-
pluie onverwachts in je hala afdruipt," knikte
Mrs. Kent waardeerend.
„En 's zomers, in het binnenland wan
neer een hagedis daar dom genoeg is, om
's middags den weg te willen oversteken, zal
zij zich zóó branden, dat ze halverwege als
een aschklomp blijft liggen. Maar dat alles
kan u maar weinig interesseeren, Mrs.
Jocelyn."
„Integendeel, integendeel! Het interesseert
mij juist heel sterk. U woont in Mosoel, niet
waar?"
„Daar is officieel ons hoofdkwartier, maar
in werkelijkheid zijn we nu hier, dan daar.
Wanneer we in Assyrië werken, in de zand
woestijn en in het heuvelgebied, kampeeren
wij in de open lucht, maar in Babylonië is
dat ondoenlijk. Verleden jaar, bij Tel Bai-
rakhdar, ten zuiden van Bagdad, op tien
mijlen afstand van eenig levend wezen, heb
ben wij een meftoel gebouwd, dat wil, let
terlijk zeggen: een fort, maar in de praktijk
was het een begroeide leemen hut. Daar heb
ben we maandenlang in gewoond. Wij ne
men onze eigen opzichters en éeu stel ge
oefende werklui mee, en huren op de plaats
zelf nog arbeiders. Maar met dat Turksche
landvolk ben je nooit zeker van je zaak; op
het onverwachtst gooien ze hun houweelen
en manden er bij neer, en gaan staken, wan
neer beelden nog maar halverwege zijn uit
gegraven. Ook nemen ze als het hu roo in
valt, plotseling vacantie, om een coucurree-
rend dorp te overvallen waarbij ze er zelf
vaak alles behalve goed afkomen.
(Wordt vervolgd).
