S. CÖLTÖF, Kanaalweg.
HtEREH-COSTUUMS,
Dor Staalman's Rijwielhandel,
groote Uitverkoop
Extra aanbiedingen in
Dames-ConWe.
IEEIEI-UEEIIK
S. GQLTOF, Kanaalweg
RIJWIEL-, MOTORRIJWIEL
EN AUTOMOBIELBANDEN.
I. GRUNWALD,
PRIJSVERMINDERING
minderwaardige
van 15 tot 30 gulden.
Binnenhaven 3, Den Helder.
GROOTE VOORRAAD. ZIE DE ETALAGE.
SCHERP CONCURREERENDE PRIJZEN.
HET ADRES.
PROFITEERT van de
bij de Firma
I. GRUNWALD,
KEIZERSTRAAT 116.
PRIJSVERMINDERING
prima
van 30 tot 60 gulden.
Thans is men aan geen bepaald uur gebon
den).
Subsidie Bewaarscholen.
Nu, met inachtneming van het bepaalde in
art. 15 der Verordening, regelende dè voor
waarden, waarop aan besturen van bijzondere
bewaarscholen te Helder sabsidie uit de ge
meentekas kan woi sn verstrekt, voor deze
scholen een uniforme salarisregeling is tot
stand gekomen, die d >or B. en W. is goedge
keurd, geven zij den Raad in overweging,
thans op de verzoeken van de afd. Helder der
Mij. tot Nut van 't Algemeen, de Vereeniging
van Voorbereidend Lager Onderwijs Jachiu"
en het R.-K. Kerkbestuur van de H. H. Petrus
en Paulus om toekenning van een subsidie
over 1920 een beschikking te nemen.
B. en W. stellen voor die subsidie als volgt
te bepalen:
Het bestuur der afd. Helder der Mij. tot Nut
van 't Algemeen.
Bewaarschool a a'n de Laan.
•nderwijzend personeel f3050.
subsidie 3 4 X f3050.
.1 kinderen 171,
subsidie 171X^2.—
Totaal f2629.50
f2287.50
342.-
Bewaarschool aan de Vischmarkt.
Onderwijzend personeel f3050.
subsidie 3 4 X f3050.f2287.50
Aantal kinderen 185,
subsidie 185 X f2.— - 370.
Totaal f2657.50
Het Bestuur der Ver. voor voorbereidend
L. O. „Jachin".
Onderwijzend personeel f3500.
subsidie8 4 X f 3500.— f 2625.—
Aantal kinderen 130,
subsidie 130 X f 2.260.—
Totaal f2885.
Subsidie Adresboek.
De heer F. Letschert, door wien ingevolge
<pdracht van de „Nieuwe Heldersche Courant
een Adresboek voor Helder is samengesteld
en uitgegeven, verzoekt B. en W. een subsidie
van f 1000 in de daaruit voortvloeiende kosten
te willen toekennen.
Alhoewel ook zij van meening zijn, dat een
Adresboek in een reeds lang gevoelde behoefte
voorziet, meenen zij toch geen gunstig stand
punt tegenover het onderhavig verzoek te
mogen aannemen. In de eerste plaats gaat
het Adresboek aan verschillende onnauwkeurig
heden mank, die zeer zeker hadden kunnen
zijn voorkomen en in de tweede plaats zou
een verzoek om subsidie alleen dim in over
weging kunnen worden genomen, wanneer het
gedaan was vóór dat tot de uitgave werd
overgegaan. Nu immers kan de gemeente geen
voorwaarden meer stellen, waarmede met de
bewerking rekening zou moeten worden ge
houden.
Zij stellen dan ook voor afwijzend op het
verzoek te beschikken.
Kermisnieuws.
Gedurende de kermis zal in „Tivoli" optreden
het gezelschap van Dr. Willem Royaards. De
eerste voorstelling is bepaald op Dinsdag 6 Juli
met het successtuk ,.De Violiers". Woensdag
..Fientje Beulemans". Donderdag „In 't Gouden
Haantje". Vrijdag elite-voorstelling met „Freule-
ken". Mevr. Jae. RoyaardsSandberg en Magda
Janssens in de hoofdrollen. Onze vroegere plaats
genoot J. B. Schuil schrijft over deze voorstelling
een zeer goede beoordeeling. Het is te lang om in
zijn geheel op te nemen, doch één zin willen wii
vechter vermelden, omdat deze alles zegt.
Hij schrijft aan het slot van zijn artikel: „Allen,
die hun zorgen eens een avond weg willen lachen
kunnen wij deze kermisklucht aanbevelen."
Voor bijzonderheden zie men strooibiljetten en
advertenties.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag 24 Juni.
Aan de orde is de voortzetting van de algemeene
beschouwingen over de wetsontwerpen tot ver
hooging van alle begrootingen ten behoeve van de
salarisverhooging van alle rijksambtenaren, met
de motie-J. ter Laan.
De heer Snoeck Henkemans bepleit in
krimping van het aantal salarisschalen. De heer
Van de Laar. bespreekt de salarisverhouding
tussehen directeuren en leeraren der H. B. S„ en
salarisverhooging over de gansche linie. Op ver
schillende punten critiseert hij de gemaakte rege
ling. Deze Minister van Financiën is conservatief.
De heer Van Ravesteyn betreurt ook, dat
de Minister van Financiën hier zit. Hier had de
Minister van Onderwijs moeten zitten. 8pr. con
stateert verder, dat geen georganiseerd overleg
heeft plaats gehad, en critiseert de regeling.
Ook Mevr. Groeneweg neemt stelling tegen
de kindertoeslagen, nu blijkt, dat hieromtrent mis
verstand bestaat. De heer Haazevoet meent,
dat het vrouwenkiesrecht bewijzen zal, dat de
vrouwen er anders over denken, dan mevr. Groe
neweg.
Nog andere sprekers critiseeren op verschillende
punten de ontworpen regeling. De Minister verde
digde uitvoerig de politiek der regeering. Over de
salarissen sprekend, zeide de Minister, dat de staat
thans ƒ50 millioen betaalt, hetgeen de Minister
voldoende acht.
Vergadering van Vrijdag 25 Juni.
De heer Dresselhuys (v.1.) stelt voor het
ontwerp betreffende de regeling van de gemeen
tepensioenen van de agenda af te voeren.
Dit wordt verworpen met 33 tegen 32 stemmen,
nadat de heer Schaper zijn stem „voor" in tegen
heeft veranderd. Nadat na hem nog twee leden
hebben gestemd, stelt de heer Ketelaar (v.-d.)
voor, de stem van den heer Schaper als „voor
te beschouwen.
Het voorstel-Dresselhuys wordt aangenomen ver
klaard met 33 tegen 32 stemmen.
De motie-J. ter Laan betreffende verhooging
van de ambtenaars-salarissen in verband met de
korting voor weduwen- en weezen-pensioenen
wordt verworpen met 36 tegen 29 stemmen.
De heer v. Ravesteyn (comm.) interpelleert
over de toepassing van art. 105 van het Regl.
dienstvoorwaarden op spoorwegen en vraagt of
de minister van waterstaat goedkeurt, dat de com
mies mej. Toussaint en de klerk Henrar door de
directie der S. S. zijn ontslagen om politieke re
denen.
De Minister van Waterstaat zet de toedracht
van deze feiten uiteen, van het standpunt der
Spoorweg-Maatschappij bezien. De heer hleere-
koper meent, dat het hier wel degelijk gaat om
politieke vervolging en geeft nog een ander voor
beeld, dat hem ter oore kwam. Er wordt een razzia
onder het personeel gehouden. Een motie van af
keuring jegens de Spoorweg-Maatschappij wordt
door den heer Van Ravesteyn ingediend. Een
voorstel-K leerekoper tot verdaging van de
interpellatie wordt aangenomen.
Vervolgens k«it aan de orde een interpellatie-
Kleerekop e ï^over de nieuwe regeling van
rust- en diensttijden van het spoorwegpersoneel,
ïnterpellant- stelt een aantal vragen met de be
doeling inlichtingen te kronen waarom de 8-urige
arbeidsdag voor het spoorwegpersoneel zoo lang
uitblijft. Minster König gaf een overzicht van de
tallooze moeilijkheden aan die regeling verbonden.
Ook hierover wordt nog nader van gedachten ge
wisseld.
Gedeput. Staten van Noord-Holland.
Ged. Staten stellen voor de openbare lees
zalen, op voorbeeld van het ryk, te subsi
dieeren naar het aantal inwoners der ge
meenten.
Voor 1920 werden de volgende subsidies
voorgesteldAlkmaar f 1200, Amsterdam
f 10 000, Helder f 900, Hilversum Openb. L z.
f 288 5P, R. K. O. L.z. en B. f 1189, O. Chr.
B en h. f 325, Naarden-Bussum f 1874,1.Jmui-
den Weesp f 200 en Zaandam f 1430.
Ged. Staten stellen voor het verzoek van
de naamlooze vennootschap Texels Eigen
Stoomboot-onderneming om nog over hetjaar
1919 een extra-subsidie uit de provinciale
kas te mogen ontvangen, ten bedrage van
f 3.167.51, van de hand te wijzen.
Ged. Staten meenen dat waar winst ge
maakt is geen reden is om een extra sub
sidie te verleenen.
Onderhoud haven beoosten
Oude Schild op Texel.
Gedeputeerde Staten stellen voor hun col
lege te machtigen met het Rijk en de ge
meente Texel eene overeenkomst aan te gaan,
waarbij het beheer en onderhoud der haven
beoosten Oude Schild op,Texel met ingang
van het jaar 1921 aan het Rijk wordt opge
dragen, op den grondslag o.m. van de vol
gende bepalingen: de haven en vuurgeiden
worden afgeschaft; de gemeente Texel en de
provincie Noord-Holland verleenen in het
onderhoud jaarlijksche bijdragen van onder
scheidenlijk f 4000 en f 6000.
LUCHTVAART.
Vliegdienst HollandEngeland.
Aan het Haagsch Aneta-kantoor schrijft men het
volgende:
De vliegdienst HollandEngeland is wat betreft
de eerste maand een succes te noemen. Het aantal
passagiers voldeed aan de gestelde verwachting.
Daar Holland zich meer met landbouw bezig houdt
bleef het aantal pakketten onder het middelmatige.
De passagiers zijn bijna uitsluitend zakenmen-
schen. Een groot percentage van de passagiers zijn
ingenieurs.
De prijzen schijnen geen bezwaar te zijn. Een
lage prijs is alleen mogelijk bij een zeer druk ver
keer. Daarom wordt er naar gestreefd den dienst
op te voeren, zoodat men dagelijks eenige malen
tussehen Amsterdam en Londen kan vliegen. Zoo
dra dit bereikt is, zal het aantal passagiers zeer
stijgen, daar dan een ieder het voor hem meest
gewenschte uur kan kiezen.
Het eerste huwelijkspaartje werd reeds door een
der toestellen van de Koninklijke Luchtvaart-
Maatschappij vervoerd.
De goederen, die vervoerd worden, zijn natuur
lijk van een bepaald soort. De vrachtprijs is in
vergelijking met het scheepvaartvervoer veel te
hoog, om alle goederen per vliegtuig te vervoeren,
trouwens een ieder weet, dat een vliegtuig slechts
kan dienen voor het snelvervoer van lichte goe
deren, van hooge waarde en dat het nooit een ern
stige concurrent kan worden van bet vervoer per
schip of per trein. Vervoerd werden schilderijen,
o. a. een van 10.000, medische instrumenten,
documenten, gravures, enz. Het vervoer van mon
sters is natuurlijk overwegend. Een zeer typische
zending was een korf bijen. Het pakketvervoer uit
Engeland is boven verwachting, zeer waardevolle
zendingen van damestoiletten en zijde, bont, wer
den aan de vliegtuigen toevertrouwd.
Alle voorgenomen tochten zijn noch door techni
sche bezwaren, noch door weersomstandigheden
onderbroken geworden. De medewerking van den
radio-telegrafischen dienst te Soesterberg en Schip
hol maakt het mogelijk, dat de vertrekuren tijdig
aan de overzijde bekend zijn en dat de veilige
aankomst snel aan de haven wordt medegedeeld.
Uit een technisch oogpunt is deze dienst zeker een
succes.
Eéns is het voorgekomen, dat bij vertrek van
Schiphol door het breken van een propeller gearing
een toestel moest worden uitgeschakeld, een ande
ren keer een propeller en radiator door de aan
wezigheid van hooi op het vliegterrein Schiphol
beschadigd, in beide gevallen viel een reserve toe
stel in en werd de voorgenomen tocht volbracht.
De vijanden van het verkeer zijn de douane
rechten en speciaal voor het luchtverkeer, maar
dank zij de voortvarendheid van ons Ministerie
van Financiën is het luchtverkeer op Engeland
mogelijk. Helaas zijn de lagere rangen nog wel
eens de meening toegedaan, dat het moderne lucht
verkeer zich maar aan de meer oude douanebepa
lingen moet aanpassen. Het eerste moeilijke begin,
dat met succes bekroond werd, is dus gemaakt
Denk niet, dat dit zonder horten of stooten ging
inwendig is veel gestreden moeten worden, 14 Mei
was voor dezen dienst nog niets gereed. Hoewel
de K. L. M. van alle autoriteiten een absolute
medewerking heeft ontvangen, wordt de snelle
voorziening van de dringende behoeften vaak door
administratieve wrijving vertraagd.
De directie is echter overtuigd, dat door de
samenwerking en de toewijding, welke haar gege
ven zijn, in -.iet luchtverkeer een plaats te ver
overen, welke overeenkomstig is met zijn positie
op scheepvaartgebied.
Voetbal.
Liefdadigheidswedstrijd voor het Marine-
Sanatorium-Fonds.
HelderZeemacht.
Morgen zal „Helder" een wedstrijd spelen tegen
„Zeemacht", waarvan de opbrengst ten goede komt
aan het Marine-Sanatorium-Fonds. De Boud van
Marine-onderofficieren heeft een verguld zilveren
medaille beschikbaar gesteld.
Het elftal van „Helder" ziet er als volgt uit:
Polderman (doel); Jurg en Schoonhoven (ach
ter); De Wit, Gode en Overeem (midden); Albers.
Biersteker, Schrier, Jongbloed en Broekhuizen
(voor).
Aanvang 3 uur. Terrein Bolweg.
H. R. C. 2—Helder 2.
Het tweede elftal van H. R. C. zal morgen om
half drie een wedstrijd spelen tegen Helder II op
het terrein Tuindorp.
Het derde speelt om 12 uur tegen S. D. 0„ een
elftal samengesteld uit bakkersgezellen.
Texel—H. R. C.
Morgen zal H. R. C. een bezoek brengen aan de
Texelsehe Sportclub. Als H. R. C. net zoo speelt
als tegen Alemari Victrix, dan verwachten we
een overwinning voor haar.
WAT ONZE MARINE IN OORLOGSTIJD
HEEFT GEDAAN.
Onder bovenstaand hoofd heeft de heer
Rademaker, redacteur van het „Vaderland"
een serie artikelen geschreven. Wij ont-
leenen er het volgende aan:
Geen Nederlander zal meer op de vraag: Wat
is een mijn? het antwoord schuldig blijven. Al te
gevoelig is de les van dit moordtuig geweest.
Maar driekwart van de Nederlanders weet blijk
baar niet, dat het enkel en alleen onze Marine is
geweest, die het mijngevaar tot een minimum heeft
beperkt. Zij heeft ons bewaakt met een moed, of
fervaardigheid, spéurzin en kunde, welke alweer
de oorlogvoerende partijen en onze kustbewoners
onvoorwaardelijk bewonderen, terwijl de groote
meerderheid van het Nederlandsche volk "er geen
besef van heeft.
Ja, wij vermeten ons, te verklaren, dat de be
strijding van den zeemijn een geheel nieuwe blad
zijde van er is weer geen betere omschrijving
dan het devies van de Willemsorde Moed, Be
leid en Trouw aan het gedenkboek der Marine
heeft toegevoegd, een bladzijde geschreven met
het bloed van vele dapperen, die hun leven gaven
voor de natie.
Bij de firma Van Cleeff te 's-Gravenhagc, kan
ieder voor een paar kwartjes een wrakkenkaart
koopen. Het was te moeilijk, om deze hier te re
produceeren. Het Hydrographisch Bureau van de
Marine heeft deze kaart, illustreerend het werk
van den mijn, laten maken. Wij hebben de moeite
genomen, de roode stipjes te tellen. Ze zijn talrijk
als de sterren aan den hemel. Hier en daar liggen
er zooveel wrakken, dat ze niet uitgepunt konden
worden en de kaart vermeldt droogjes: „een aan
tal wrakken". Zoo talrijk zijn de stippen, dat men
met steltbeenen als 't ware gemakkelijk over
wrakken van Duinkerken naar het uiterste punt
van onze Noordzeegrens zou kunnen wandelen;
Twee honderd tachtig wrakken hebben we ge
teld!
Nog een illustratie. Onze Marine heeft 6ooo tot
7000 mijnen op de een of andere wijze onschade
lijk gemaakt. Wat dat beteekent? Een enkel voor
beeld maar. Een bergingsmaatschappij kreeg op
dracht in de haven van Nieuwediep een gezonken
mijnenlegger te lichten. Er zonken met dit vaar
tuig twee mijnen. Hoewel onze mijnautoriteiten
wisten en verzekerden, dat die mijnen geen
kwaad konden doen, daar zij niett van een ont
stekingstoestel voorzien waren, eischte de ber
ger toch io.ooo per mijn verhoogd risico. Dat
vond men te kras en de mijnenvisscher onder op-
perschipper Gayaard, commandant van de tragi
sche „Frans Naerebout", knapte even dit zaakje
op. Zesduizend mijnen aan io.ooo bergings
loontje per mijn maakt een bedrag van 6o.ooo.ooo!
Indirect heeft onze marine dus ook nog dit som
metje voor het land verdiend.
Niet minder dan twaalf soorten Engelsche mij
nen zijn gevonden.
De mijn-wetenschap van onze marine heeft zich
onder den druk van onmiddellijk gevaar van a
moeten ontwikkelen. Terwijl de nood van het land
eiken dag kolm, gingen die moedige kerels naar
hun studeerkamer, die menigmaal de zee zelf was,
om even kalm als vernuftig wapenen tegen de
monsters te smeden. Men had geen kennis en geen
ervaring van die dingen. Elk nieuw studie-object
borg nieuwe gevaren. Het is eenvoudig een
wonder, dat nog niet veel meer slachtoffer ge
worden zijn van hun vaderlandschen plicht.
Wie te Den Helder het woord mijn uitspreekt,
krijgt dadelijk een reeks namen te hooren. Hoe
wel wij spaarzaam met namen zouden zijn, wil
len en moeten wij voor de stichters van onze ma
ritieme mijnwetenschap een uitzondering maken.
Hier is de lijst van namen, die wij eerst zelf en
dan aan onze kinderen goed in het geheugen moe
ten prenten:
Luitenant C. C. F. Jager, die de eerste mijn de
monteerde; luitenant De Nie, die den weg vooa
onze scheepvaart vrijveegde toen geen schip meer
uitvaren kon; schout-bij-nacht Goedhart, die een
voortuig uitvond, dat het buitenland heeft nage
volgd en die de beroemde mijnkabelsnijders be
dacht, welke zoo ontzaglijk veel nut hebben ge
daan; luitenant W. C. A. Vink en de torpedist-
majoor Bakker, die het eerste voortuig maakten;
oud-kapitein C. W. Visser, de vader van het visch-
tuig; luitenant Brouwer, die den schuldige aan
„Frans Naerebout's" ondergang, zwemmende aan
het licht bracht; schipper Gayaard, die nauwelijks
genezen van de wonden bij den ondergang van
de „Frans Naerebout" opgedaan, op een nieuwen
mijnenvisscher het gevaarlijk werk voortzette;
Van Meerlant, die zoove«el voor de mijnbestrijding
deed, dat men na zijn dood een schip naar hem
heeft genoemd; Bakker van de „Naerebout1
enz. enz.
Wij willen hier ook vermelden den inlandschen
stoker Samban, die bij het springen van een der
ketels van den torpedojager „Lynx", terwijl allen
uit de machinekamer ontzind wegvluchtten, kalm
naar beneden ging om de andere ketel te stoppen.
En hoe de mannen hun plicht deden? Een enkel
staaltje maar. Zekere luitenant kwam na 5*/ï jaar
dienst (grootendeels oorlogsdienst) naar het va
derland terug. Hij bracht het niet verder dan Am
sterdam, waar hem het bevel bereikte, dadelijk
mijnen te gaan visschen. Als commandant van die
boot verdiende hij in die dagen iets meer dan
1700 gulden per jaar. We kwamen dit door vra
gen en trekken te weten. Neen, 't zijn me trakte
mentsjagers en kankeraars die marine-officieren!
En de matroos kon bij dit werk van zijn gage 8
per week voor moeder de vrouw thuis overhouden!
V oor het demonteeren en leggen van mijnen is
nooit een cent extra uitgekeerd. De mijnvegers
kregen later extra geld (de officieren 5.50 per
veeguur, de matroos ƒ1.50). Men heeft deze pre
mie ingesteld als posthume hulde aan de slacht
offers van de „Frans Naerebout", die kort voor
hun ondergang een verzoek daartoe hadden ge
daan. Hun dood heeft dus voor de kameraden
eemg financieel voordeel opgeleverd.
De dooden. Wie meer dan zij verdienen een
eereplaats in het echt Nederlandsche hart? De
iuitenants Bruinsma en Munk, die in de lucht
logen bij het demonteeren van de tweede mijn en
van wie men zoo heel weinig terug heeft gevon
den; luitenant Luden, die door een eigen mijn
kanaalweg
BIJ HET POSTKANTOOR.
bij het leggen daarvan sneuvelde; luitenant J. A.
de Jongh, die bij de Haaksgronden verdronk toen
hij een over boord geslagen matroos wilde red
den; de stokers Van Teijiingen, Borculo, Graan-
stra en Breedijk bij het springen van een ketel op
de Gelderland door kokend water en stoom ver
nietigd... de slachtoffers van de „Frans Naere
bout": Ridderikhof, Hoek, Schenk, Kortlevers,
Havekorst, Arends, Erkelens, Verharen, Groot-
veld en Broer en waarvan vier nog rusten in het
groote zeegraf, enz. enz.
Eerbiedige hulde zij hun nagedachtenis ge
bracht.
Het glorie-intermezzo heeft ons een oogenblik
van het hoofdonderwerp afgeleid en wij moeten
nu eerst althans iets van de mijn vertellen. Zoo
als reeds bleek, bestaan er verschillende soorten,
doch men kan ze toch in twee hoofdgroepen split
sen: de mechanische en de electrische mijn.
De Franschen gebruikten uitsluitend de mecha
nische, de Duitschers de electrische en de Engel-
schen beide soorten. De Engelschen hebben het
langst naar een standaardtype gezocht en zij zijn
graag bij de Duitschers ter school gegaan.
De mechanische mijn ontploft door een schok,
de electrische door een element. De schok doet
de slagpen overgaan. De electrische mijn heeft in
de van zeer zacht metaal gemaakte voelhorens
een buisje met een vloeistof, die het element doet
werken. Wordt een voelhoorn geraakt, dan breekt
het buisje.
De mijnen worden verankerd. Het mijnlichaam
(de bol) staat los op het anker, waarin om een
katrol de kabel is gewonden. Aan het anker is
een kogel, die als peillood dienst doet, verbonden.
Zoodra de kogel grond heeft, kan de kabel niet
verder afrollen, zoodat de mijnen, niettegenstaan
de den oneffen bodem, op dezelfde hoogte onder
water komen te liggen.
De Franschen hebben hun voelhoorns vernuftig
aangebracht, zoodat de mijn niet gemakkelijk
zonder te deren onder een schip kan doorrollen.
De stoothorens zijn bij de nieuwste mijnen ledig.
Zij laten, als ze getroffen zijn, water instroomen
naar het inwendige van de mijn. Daar bevindt zich
een waterdrukklep, die, als hij ingedrukt wordt,
de mijn ontsteekt.
Volgens deze zeelieden is de Duitsche mijn voor
zijn doel altijd de beste geweest en gebleven. De
dubbele verankering met het katrolletje, die auto
matisch, als de kabel wordt doorgesneden, de mijn
weer op de vereischte hoogte brengt, maakt het
kappen van deze mijnen moeilijk en gevaarlijk. De
kabeling vart de Russische mijn is echter het aller
best.
Krachtens internationale overeenkomst en in
theorie moet een van het anker geslagen mijn on
schadelijk zijn. Allerlei oorzaken maken deze
theorie te schande. Er zijn moedwillige en on
moedwillige oorzaken. Zooals men wellicht weet,
berust de werking van de meeste mijnen op de
waterklep. Drukt een bepaalde hoeveelheid water
op deze klep, dan staat om zoo te zeggen de haan
op de laatste rust. Een schok doet den slinger in
den mijn bewegen en de slagpen afgaan. Wordt de
kabel los gesneden en drijft de mijn naar boven,
dan wordt de waterklep opgetrokken. Het op
trekken legt den slinger vast en het gevaar is
voorbij. Maar nu kunnen allerlei dingen, zeewier,
zand, een mossel, een schelp beletten, dat de wa
terdruk geheel wordt opgeheven en het monster
blijft gevaarlijk. Zóó gevaarlijk, dat, nadat het
demonteeren zeer droeve slachtoffers gemaakt had
en men het mechaniek van de meeste mijnsoorten
kende, het demonteeren verboden en het doen
zinken door beschieting geboden werd. Men be
grijpt, dat in den aanvang, toen iedere door ge
daante of uitrusting nieuwe mijn een raadsel was,
alle waarde gehecht werd aan de demonieering
van het gevaarlijke ding. Voelt men nu goed, wat
de mijndemonteerders in het belang van ons va
derland telkens hebben gewaagd? Alweer, men
weet het niet in Nederland en... haalt parman-
terig de schouders op over onze marine, waarop
we zoo trotsch mogen zijn. Want nu moet onze
wetenschap over onvoldoende, aftandsch, gebrek
kig, miserabel materiaal dubbel wegen tegenover
de daen met dit materiaal verricht. Op de on
waarschijnlijkste schepjes en schepen moesten
onze jongens zich maar begeven te midden van
de mijnvelden, d.i. te midden van dood en ver
derf. Hoe ze dat hebben gedaan, moeten we voor
den volgenden keer bewaren. Heeft men tot dus
ver zijn bewonderende verbazing nog vanwege de
traditie van het „men zegt toch" kunnen bedwin
gen, den volgenden keer, dat zweren wij, gaat 't
niet meer.
UIT DEN OMTREK.
Wieringen.
J.l. Donderdagnamiddag kwam het politie-
vaartuig „Baron Rengers" den mond van de
haven te de Haukes ingeloopen. De haven
meester, de heer de Vries, wetende dat het
vaartuig even verder liggen blyft, was de
remming opgegaan om een van 't vaartuig
toetewerpen touw vast te maken. De Vries
had daarbij 't ongeluk van de remming te
vallen en kwam met een zijner beenen tus
sehen de remming en een daaronder zittende
balk terecht, zoodat hij voorover aan zijn
been hing. Na ongeveer zoo 5 minuten ge
hangen te hebben wist hij 11a veel inspanning
zijn been los te krijgen en viel toen in de
haven. Gelukkig was 't laag water, want in
dien het een hoog getij geweest had, was de
Vries met 't hoofd naar beneden hangende
verdronken. Van 't politievaartuig 't ongeluk
ziende, werd direct een boot te water gelaten
en ging men den drenkeling tegemoet, welke
men spoedig in de boot haalde en aan boord
van de „Baron Rengers" bracht, waar hy door
den Inspecteur werd opgenomen en de be
komen wonden van een noodverband werden
voorzien.
Texel, 25 Juni.
Woensdag werd ons eiland bezocht door
een aantal leden van den A. N. W. B. die hier
arriveerden met de motorboot „Vooruitgang 3".
Ze maakten een tocht langs de Waddeneilan
den en kwamen van het Vlee. De Burgemees
ter van Texel sprak de vreemdelingen toe,
waarna de tocht over het eiland een aanvang
nam. Donderdagmorgen is het gezelschap weer
vertrokken.
24 Juni zyn van hier verzonden met een
stoomboot en een motor 735 lammeren.
Wieringen, 24 Juni.
Hedenavond 9*/2 uur arriveerde de Ex-Kroon
prins op zijn motorfiets terug van Doorn, goed en
wel op 't eiland. Burgemeester Peereboom, majo^
von -Jena en de opz. bij Rijkswaterstaat W. E.
Goumou, welke in gezelschap waren, benevens de
auto en motormonteur, de heer J. Luijt, kwamen
mede terug. De reis was zeer voorspoedig gegaan.
Mr. J. B. Kan was meegereisd tot Bloemendaal en
ging vandaar naar Den Haag terug.
Anna Paulowna.
Hoe gevaarlijk het is als kinderen op in bewe
ging zijnde rijtuigen trachten te klauteren, is deze
week weer eens gebleken. Met twee voertuigen
achter elkaar gebonden, een wagen en een drie-
wielde kar, werd slakkenmeel gereden. Een jongen
die al op het achterste voertuig geklommen- was
trachtte vandaar het voorste te bereiken, wat hem
echter mislukte. Hij kwam te vallen, tussehen de
beide rijtuigen in, waardoor de driewielde kar
over hem heen ging, met het noodlottig gevolg
dat een zijner enkels geheel verbrijzeld schijnt
Na voorloopige behandeling door Dr. Olree werd
de knaap naar het St. Elizabethgesticht te Alkmaar
overgebracht.
Studieverceniging voor „Psychical Research".
Tot de onderwerpen, waarover de menschheid
het tot nu toe niet eens geworden is, behooren de
z.g. occulte verschijnselen: spiritisme, tweede ge
zicht, telepathie, enz. Terwijl sommigen er vast
van overtuigd zijn, dat zij in geestelijke gemeen
schap staan met overledenen, dat zij liet sterven
van verwanten op grooten afstand hebben waar
genomen, dat gedachten zonder eenige uitwendige
mededeeling van den eenen mensch op den anderen
kunnen worden overgebracht, wordt dit door an
deren ontkend en voor bedrog of zelfbedrog ver
klaard. Het spreekt vanzelf, dat beide partijen het
met eens zullen worden zonder een ernstig onder
zoek naar de bedoelde verschijnselen. Zal dit be
trouwbare resultaten opleveren, dan zal het een
wetenschappelijk, methodisch onderzoek moeten
zijn. E11 vooral dan zal het van belang zijn, wan
neer men niet alleen onderzoekt of de beweerde
feiten zich werkelijk voordoen, maar ook onder
welke omstandigheden zij zich voordoen en door
w u yetten zi-i worden beheerscht.
Het belang van een dergelijk onderzoek moet
men niet onderschatten. Wij staan thans tegenover
dergelijke verschijnselen, indien wij ze aantreffen,
even vreemd en hulpeloos als men vroeger stond
tegenover de magnetische en electrische verschijn
selen. De zwakke kracht van het magnetische erts
en de geweldige kracht van den bliksem heeft men
eeuwen lang waargenomen zonder te weten, welke
n etten deze krachten en hun onderling verband
oeneerschen, hoe men ze zou kunnen opwekken en
toepassen, loen men dit geleerd had, zijn deze
krachten van groote beteekenis geworden voor ons
leven. VV ellicht zou de beheersching der thans nog
onbekende geestelijke krachten der menschheid in
üe toekomst nog belangrijker gevolgen kunnen heb
ben. Maar hiervoor is het noodig, ze eerst goed te
leeren kennen.
pjji Bngoland houdt de „Society for Psychical
- 1. (Verfemging voor zielkundig onder-
nnj«LZ1r sedert vele jaren met bovenbedoelde
naerzoekingen bezig en geleerden van naam het
1 e'1, er hunne medewerking aan verleend. In ons
if een de wetenschappelijke wereld eenigs-
i'n tJ,|U,1*Ven x-z met dergelijke onderwerpen
v-nenj da, er gedurende eenige jaren van
Airfl^r i - A Z1lden OP was aangedrongen, is nu
111 Apnl van dit jaar ook in ons land eene
✓,.i£ 5 vereeriiging als de Engelsche gesticht
d<, it'1!?- overneming van den Engelschen naam
T, ktndievereenigiug voor „psychical research"
u *1 een man als prof. Heymans te Gro
nden het voorzitterschap heeft willen aanvaar-
rf eP dat verschillende mannen van naam op we
tenschappelijk gebied in het bestuur zitting lieb
en, geeft een waarborg, dat de vereeniging ern
stig werk zal leveren.
Men kan aan deze vereeniging op de volgende
,K.;'.Ze z'!tn? medewerking verleenen. Ieder, die een
aioom of hallucinatie heeft, waarbij hij meent, dat
nem iets voorspeld wordt, geve hiervan onmiddel-
ir d aai),den secretaris der vereeniging Dr
P-Brugmans, Z.Z. 17, Groningen. Het is van groot
wachten of Cjnm 1 ij k te doen, dus niet eerst te
Tw. 1 de vermeende voorspelling uitkomt
ontvrtniro, 0Qdergeteekende gaarne mededeeling
1,2 Van heu' dle iu het bezit zijn van z.g
gezd bt w, vermo«ieus (gedachtenlezen, tweede
tafeldans X?nkgieV°5lens' hallucinaties, stemmen.
Deze uersonon nni aut°matisch schrift, tranee)
invulling ontvangen dan eene vragenlijst ter
verre toeknmet KaP'het ook in een
d^wij°MÜ"ns dit^oogenhïikn Z°° bclan«r.iik'
umLn makem n0g gCen JU1St
C. H. KETNER,
Dijkstraat 40a.
Korte Berichten.
De Utrt^btsche Raad staat kot »;a,
af voor de stichting vani Tt t"rJel"
voor lichamelijke op votdi™ waZ™V.nfï
op 2 millioen' zijn geraamd. 6 kosten
Correspondentie.
Mej M. Om de reeds in ons vorig nummer ge
noemde redenen plaatsen wij Uw stuk niet. Zooals
gezegd, wendt U tot de politie of justitie. Dan
komt de zaak voor de Rechtbank indien Uw
beschuldiging op waarheid berust en dan komt
ook het verslag vanzelf in de courant.
MARINEBERICHTEN.
De officier-machinist 3e kl. L. Waasdorp is, on
der intrekking van zijn bevolen plaatsing aan
boord Hr. Ms. Gelderland, met 26 Juni op verzoek
op non-actief gesteld; de officier-machinist 3e k!
J. Dijkstra is met 3 Juli geplaatst aan boord Hr'
Ms. Gelderland.
Voorts zijn met 1 Juli de officier-machinist 3e
kl. B. Zietse en J. C. Piek geplaatst bij de onder-
zeedienstkazerne te Willemsoord en de id 3e kl
S. G. Barendregt geplaatst aan boord Hr. Ms. Schor
pioen.
De op 1 Juli bevolen plaatsing aan boord Hr.
Ms. „Atjeh" van den buitengewoon adelborst Ma
rine-reserve II. J. Landsman is ingetrokken.
De minister van marine a. i. brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat de tijdelijke en voorloo
pige pensioenen over het 2de kwartaal dezes jaars,
die door het departement van marine worden vol
daan, gedurende de maanden Juli, Augustus en
September 1920 bij de verschillende Rijksbetaal
meesters kunnen worden in ontvangst genomen.
Pensionuceriiig officieren bij de Zeemacht.
Een wetsontwerp is ingediend tot wijziging van
de wet van 9 Juni 1902 (Staatsblad no 86) tot
regeling van de bevordering, het ontslag en het op
pensioen stellen der militaire officieren bii de
zeemacht en tot tijdelijke buitenwerkingstelling
van enkele bepalingen dier wet.
Blijkens de Memorie van Toelichting is vanwege
de departementen van oorlog en van marine een
interdepartementale commissie benoemd tot her
ziening der Bevordenngswetten voor de land- en
zeemacht 1902 voornamelijk met het oog op de
wijziging, welke die wetten zullen behooren tl
ondergaan in verband met de nieuwe militaire
pensioenwetten. mnuaire
De thans in het wetsontwerp vervatte benalin-
marw.i- t °Pleiding tot officier-machinist hij do
marine-stoomvaartdienst zijn aangebracht en van
nUMS18atie' welke het korps officier-machf-
ann/iAn overgaan, is het wenschelijk om ten
l«k t! 1tIM huiuie bevordering zoo spoedig moge-
lijk te komen tot een toestand als voor de overige
S jLk!tP8enK bestaat. Den belanghebbende
rTan tA verbetering reeds verleden jaar door
gestelcfnm gen mmi8ter van mar'uo in uitzicht
Een andere aangelegenheid van spoedeischenden
aard, waarin het wetsontwerp tracht te voorzien
is de bestaande onmogelijkheid 0111 do officieren
in de gegeven omstandigheden te kunnen laten
Tn d^tw^e afdSfdergRiSCh^n' Zü"aIs
geformuleerd afdeehng der Bevorderingswet zijn
LEGERBERICHTEN.
Door den Min. v. Oorl is hen»«ia a j
tairen der landmacht, die voor kiU«rfu do m
kleeding en uitrusting worden vnn^emag \.alJ
bezit moeten worden gesteld vhti tuT ln,
ding, waarvan het ééne bestaand» I
zoo noodig zeer goedo izedru,^„ i?i ulJt mouvvo of
is bestemd voor uitgaamrtp™f«f k'oedmgstukken,
staande uit CikbarHteAn611!,,^ •and6re- bt>"
is bestemd om to worden gedragen^C£dK.Ukken*
kei ijken dienst'of* mtd ^ézwaur" H°ffici°v,r' in wer'
non-activiteit, alsmede e^n ^fliw kfh^ki8tJop
rang van officier wiens be^idl^} telle<1,!11 dea
««WW. in «"SÜïSa.ï»';
