oentreerd tuut van gepantserde treinen, van
de troepen en uit vliegtuigen. Er ontkwamen
slechts 150 man. Het slagveld ls bezaaid met
dooden. Er werden duizend gevangenen ge
maakt en veertig kanonnen, een groot aantal
machinegeweren en transportmiddelen buit
gemaakt.
BOEMENIE.
Boerenopstand.
Volgens een telegram van het Hongaarsche
Korr. Bur. Is er ln Belonyes een opstand uit
gebroken onder de Roemeeneche boeren. Een
geheele divisie was er "noodlg om aan dit op
roer een eind te maken. Belonyes moest ihei
artillerie besohoten worden. In een hospitaal-
trein werd een groot aantal gewonde Roeme
nen naar Kolosvar gebracht. 28 oproerlingen
zijn gedood, vele gewond. Het geheele gebied
is door militairen afgezet
Een lugubere ontdekking.
KORTE BERICHTEN.
De Engelsche admiraliteit heeft last
ven tot den verkoop van 86 torpedo
Jagers.
gaf, alles ln gereedheid te brengen met he*
doel, de onderdeelen der L-divlsie, per schip,
naar Zuid-Beveland over te brengen.
Een ander dokument geeft de samenstelling
van het expeditiekorps op, dat bestaan zou
uit voetvolk, veld-artillerie, zware houwitsers,
drie ruiterijoatrouilles, een kompagnie po
tonniers; wijst de orde van de sleeptreinen
aan, enz.
Beide stukken dragen den datum 80 No
vember 1917. De uitvoering van de daarin
Uiteengezette ontscheping moest geschieden,
indien het geval K (Fall K) zich voordeed.
Van welken aard dit geval kon zijn, wordt
echter niet medegedeeld en kon het blad uit
de in zijn bezit zijnde bescheiden ook niet
opmaken.
Eerste Kamer-verklezlng.
Ambtenarij.
luchtvaart.
Bij Tervate, tusschen Dixmuide en den
IJzer, heeft men in een gemeenschappelijk
graf de lijken gevonden van 36 grenadiers,
die in October 1014 bij den bekenden storm
loop om den vijand over den IJzer te jagen,
zijn gesneuveld.
Bij de stoffelijke overblijfselen is ook dat
van majoor d'Oultremont gevonden, die aan
het hoofd zijner grenadiers het eerst den
IJzerdijk bereikte en daar, door een kogel
getroffen, neerstortte.
De Oanadeesche regeering draagt 200.000
dollars bij voor de bestrijding van de typhus
ln Midden-Europa
De Entente heeft bepaald, dat het Oosten-
rijksche leger hoogstens 80.000 man mag
tellen.
De Duitsche Rijksdag is tot einde Juli ver
daagd.
De trein Parijs—Nantes ls Dinsdag gede
railleerd. Er werden zes personen gedood en
14 gewond.
BUITENLAND.
NEDERLAND EN BELGIE.
Naar een Reuter-Havas bericht uit Brussel
d.d. 6 Juli meldt, deelt de „Nation beige"
mede, dat de Belgische regeering van Frank
rijk en Engeland bijzondere verzekeringen
heeft gekregen betreffende de quaestle over
de geul van Wielingen.
Het RIJn-Schelde-kanaal.
De ooncurrentle tusschen Rotterdam on Antwerpen.
De Berl. Corr, van De Tel. sohrljft
In de „Post" publtoeert prof. Thiorry oen
studie over het vredesverdrag, in verband met
de RUnvaart. De vergelijkingen, die hy maakt
tusschen de havens van Amsterdam, Rotter
dam en Antwerpen, gevon biyk van zijn voel-,
omvattende kennis op dit goblod. Hij onder
werpt de voorwaarden van hot vredosverdrag,
die op het Ryn-Scheld-'canaal betrekking heb
ben, aan een nauwkeurig onderzoek eu zegt
aan het slot daarvan:
„De geprojecteerde aanleg van een kanaal
tnssohen Schelde en Rijn zal aan de wenschen
der Antwerpsche kooplieden tegemoet komen
on Antwerpen ongetwijfeld don concurrentie
strijd met Rotterdam helpen verliohten. Voor
België ls het echter nog de vraag, of door een
dergelijk kaqaal, dat zoor zeker een groot
deel van het spoorwegvervoer naar de water
wegen zal trekken, de iukomsten dezer spoor
wegen, die tot dusverre de ruggegraat vorm
den van de Belglsehe Financiën, niet sterk
zullen verminderen.
Door de talrijke aldaar gevestlgdo reederijon
had Antwerpen een groot voordeel boven de
haven van Rotterdam, dat eohter na den oorlog
ongetwijfeld niet meer in zoo groote mate
aanwezig kan worden geacht. De vernietiging
van de Duitsohe handelssoheepvaart, die vroe
ger, met uitzondering van Engeiand, de voor
naamste rol in de Belgische Soheldehaven
speelde, zal zioh in de haven van Antwerpen
en in de betrekkingen met het Dnitsehe ach
terland doen gevoelen. De oorlog, die na
afloop van den bloedlgen strijd ln België tegen
de Duitsohe kooplieden wordt gevoerd, zal de
bevoorreohtlng der Nederlandsohe havens tot
noodzakelijk gevolg moeten hebben. Deze zijn
eohter na de enorme uitbreiding der Neder
landsohe reederijen in en na den oorlog ook
in staat Antwerpen te vervangen, Rotterdam
heeft ln de laatste jaren op den rechter Maas
oever beneden de havens aangelegd, die door
hun Inrichting doen zien, dat men te Rotterdam
erop bedacht is, dat het zeeschip een groot
deel van de taak der spoorwegen zal over
nemen.
Aan den Bovenrijn zullen de Belgische en
Hollandsche havens bovendien een zwaren
strijd hebben te voeren tegen de concurrentie
van Frankrijk en België. Frankrijk spant zioh
in de haven van Straatsburg door kanalen
van voldoende capaciteit met de Fransche
havens te verbinden, teneinde met sncces in
Zwitserland, Zuid-DuitSchlapd, Tirol, Oostenrijk
Hongarije en de Donanlanden tegen de Bel
gische havens te kunnen ooncurreeren.
De haven van Londen is slechts 300 K.M.
verwijderd van den mond van den Rijn, n.1,
Hoek van Holland. Reeds sedert 1884 bestaat
er een rechtstreeksche verbinding tusschen
Keulen en Londen.
Uit een en ander blijkt, dat de internationale
Rijnva&rtcommissie een zeer moeilijk probleem
zal hebben, wanneer zij aan de belangen van
elk der betrokken landen recht wil doen weder
varen."
Een plan tot het bezetten van
Zuid-Beveland.
Naar het Brusselsche' „Laatste Nieuws"
meldt, heeft de Antwerpsche „Métropole" de
hand gelegd op een door de Duitschers bij
hun aftocht achtergelaten archief en er onder
meer een dokument in gevonden, dat het be
staan, tijdens den oorlog, van een plan tot be
zetting van Zuid-Beveland bewijst.
Het blad drukt een der bescheiden af,
eigenhandig geschreven door het hoofd van
den generalen staf en gericht aan de haven-
kommandatuur van Antwerpen, waaruit
blijkt, dat de Duitsche regeering aan den
havenkommandant, admiraal Louran, bevel
Door de Prov. Staten van Overijsel is tot
lia der Eerste Kamer gekozen de heer J. O
L. van der Lande te Nijmegen (R.-K), met
24 stemmen. De heer mr. W. J. baron van
Dedem (lib.) verkreeg 0 stemmen, de heer F.
M. Wibaut (soa-dem.) 8 stemmen, de heer
Keuchonius (chr.-soc.) 1 stem.
Het Zweedsche bezoek.
Het Zweedsche eskader is Maandagnacht
IJmuiden binnengestoomd. Het was aan de
grens van de territoriale wateren ontvangen
door twee Nederlandsche torpedobooten. De
schepen zijn daarna opgevaren naar Amster
dam, waar Dinsdagmorgen ongeveer negen
uur zijn aangekomen het Zweedsche admi
raalschip „Aran" en het pantserschip „Ma0"
ligheten". Eerstgenoemd schip ligt vóór loods
L. aan de Sumatrakade. Het pantserdekschip
heeft gemeerd in het IJ, binnen den golf
breker, ten noorden van de Sumatrakade, al
waar om half elf de andere Zweedsche oor
logsschepen zijn aangekomen, n.1. het pant
serdekschip „Dristigheten" en de jager
„Wale". Eveneens hebben aldaar ligplaats
ingenomen de Nederlandsche torpedobooten
„Z 7" en „Z 8".
Het Zweedsche eskader komt hier niet voor
vlagvertoon, doch om uit te rusten van een
oefentocht in de Noordzee en Atlantischen
Oceaan.
Officieele eerbewijzen hadden niet plaats.
De kapitein ter zee P. O. Coops, directeur
van het marine-etablissement, ontving de
Zweedsche marine-officieren, die onder com
mando staan van den schout-bij-nacht graaf
Wachtmeister.
De luitenant ter zee lo klasse De Josselin
de Jong is, namens het departement van ma
rine, aan den Zweodschen commandant toe
gevoegd.
De drie Zweedsohe oorlogsschepen, welke
thans ln onze haven liggen, dateeren uit de
Jaren 19001008. Zij hebben een waterver
plaatsing varieerende tusschen 8620 en 8840
ton. Elk schip heeft een bemanning van on
geveer 800 koppen.
De schout-bij-nacht Wachtmeister en zijn
adjudant hebben Dinsdag in gezelschap van
den oonsul-generaal van Zweden, den heer
O. A. Broms, bezoeken gebracht aan den bur
gemeester van Amsterdam, den commandant
van de Stelling Amsterdam en den directeur
van het Marino-Etabllssoment.
Woensdag bood de directeur van het Ma-
rine-établissoment den Zweedsohen zeo-offi-
oieren eon déjeuner aan, dos namiddags ont
ving do Zweedsche gozant do hoeron aan eon
diner. Heden zoy de oonsul-goneraal, Vrijdag
do Stelllng-oommandant een déjeuner aan de
Zweedsohe gaston aanbieden. Verder zullen
de hoeren Vrijdagnamiddag als do gaston van
het Amsterdamscho gomoentobestuur aan eon
diner aanzitten.
Tenslotte zullen de Zweedsche gasten voor
een buitenpartij in de provincie Utrecht op
Zaterdag worden uitgenoodigd.
De Koningin zal den schout-bij-nacht
Wachtmeister in audiëntie ontvangen.
Het watergebied van Amsterdam.
Op de Maandag te Durgerdam onder voor
zitterschap van den heer mr. O. Vissering
gehouden vergadering van de Oommissie uit
den Zuiderzeeraad, die zioh belast met hot
onderzook naar de schadevergoeding aan de
vissbhers bij de droogmaking der Zuiderzee,
merkte de oud-minister van waterstaat, dr. O.
Lely, op, dat er vermoedelijk binnen niet te
langen tijd veel werk voor de vissohers kan
komen. Door een Staatscommissie wordt n.1.
overwogen, het watergebied voor Amsterdam
met plm. 6000 H.A. te vergrooten. Daartoe
zullen,de afsluitdijk met de Oranjesluizen bij
Sohellingwoude moeten verdwijnen, en een
nieuwe afsluitdijk met sluiswerken worden
aangelegd buiten Durgerdam, vanaf den Wa-
terlandschen dijk naar een punt beoosten
Muiden, zoodat de Vecht er binnen valt. Deze
Elannen zijn in voorbereiding, zeide 8e heer
,ely, en de nieuwe afsluitdijk zal nog gereed
moeten zijn vóór den afsluitdijk van w lerin
gen naar Friesland.
Visch naar Doitschland.
Volgens een Dinsdagmiddag te IJmuiden
ontvangen officieel bericht is het verbod van
invoer op versche visch in Duitschland opge
heven. Dat voor invoer van geoonserveerde,
gezouten of gerookte, alsmede van zalmach
tige visschen blijft gehandhaafd.
i
De actie van het spoorwegpersoneel.
Opschorting van het besluit tot lijdelijk verzet.
In de Korenbeurs te Utrecht werd Dinsdag
avond een vergadering gehouden van de Ned.
Vereeniging van 8poor- en Tramwegpersoneel,
waarin door den heer P. Moltmaker verslag
gedaan werd van de heden gehouden conferentie
met de spoorwegdirectie.
Spr. deelde mede, dat de vertegenwoordigers
der organisaties een onderhoud hebben gehad
met de Tweede Kamerleden Treub, Kooien,
Dresselhuys, Oud, Schaper, Sannes en Oude
geest, waaruit bleek, dat het'besluit tot het
overgaan tot lydelyk veriet door de Neder
landsche Vereeniging in alle kringen grooten
indruk had gemaakt.
Naar aanleiding van het onderhoud, dat
de Minister met de Directie der Ned. Spoor-
Vegen had, heeft mr. Treub zulke gerust
stellende mededeelingen aan spreker gedaan,
dat de organisaties thans een interpellatie in
de Tweede Kamer onnoodig achten.
In den Loonraad zal thans hard gewerkt
worden, zoodat hoogstwaarschijnlijk einde Juli
een schema'van de loonschalen, alsmede een
standplaatsindeeling naar de duurte zal kunnen
zyn samengesteld. Begin Augustus zal dan
door den Loonraad een voorloopige loonregeling
zyn samengesteld.
Door de Directie is heden toegezegd, dat
zij niet de onrechtvaardigheid zal bega&n om
die adviezen van den Loonraad naast zich
neer te leggen. Voorts, dat de meeste moge
lijke Bpoed door de directie zal betracht
worden en dat de toeslagverhooglng zal in
gaan 1 Juli.
Spreker geloofde, dat een en ander in Au
gustus nog wel ln orde zal komen en deelde
mede, dat, ln verband met de houding der
Directie van thans door het Hoofdbestuur der
Nederlandsche Vereeniging morgen overwogen
zal worden de uitvoering van het lijdelijk
verzet op te schorten en om het zoo noodig
onmiddeiyk toe te passen, wanneer de gedane
toezeggingen Diet worden nagekomen of uit
gesteld.
'Lui* applaus).
Daarna deelde Bpr. o. a. mede, dat de 8-urige
arbeidsdag voor het pesoneel der centrale
en wagenwerkplaatsen zooveel mogelijk zal
worden bespoedigd. De dienst- en rysttyden
waaromtrent onder het personeel groote on
tevredenheid heerscht, zullen in een afzonder
lijke eonferentie op 15 Juli besproken wor
den. Voorts deelde spreker mede, dat by de
besprekingen omtrent het ontslag, gegeven
aan eenige Communisten, de Directie ontken
de, dat in deze gevallen aanranding van vrye
politieke overtuiging moet worden gezocht.
Hieromtrent kon het personeel gerust zyn. De
Directie zegde een nader onderzoek toe in
zake het ontslag-Veldman.
Spr. wekte ten slotte de aanwezigen op
zich gereed te houden, om zoo noodig de
macht van de organisatie te gebruiken.
(Tel.)
1
In het „Utr. Dagblad" wordt een vermake
lijk geval verteld. Een groote Instelling te
Utrecht moest dezer dagen haar üieuwe abon-
neimentsdiploma's ten zegelkantore laten
voorzien van den bekenden rooden zegel
druk. Het Utreohtsche zegelkantoor bezit
daarvoor de stempelmachine niet en daarom
gingen de abonnementskaarten, die dubbel
gevouwen zijn, naar Rotterdam.
Het pakkef met kaarten kwam evenwel uit
Rotterdam ongezegeld terug ten zegelkantore
te Utrecht met een begeleidend schrijven,
waarin stond medegedeeld, dat tmen op het
Rotterdamsohe kantoor niet over het perso
neel beschikt om de diploma's open te vou
wen, wat voor de zegelstempeling noodig was.
Dat moest het Utreohtsche zegelkantoor maar
doen om ze daarna opnieuw naar Rotterdam
te sturen voor de afstempeling.
Het Utreohtsche zegelkantoor had voor die
openvouwerij ook niet het personeel en zond
de kaarten naar het adres van de Utreohtsche
onderneming met uitnoodiging de diploma's
open te vouwen.
Die Utreohtsche onderneming heeft even
een jongste bediende aan het werk gezet en
die had in 'n half uurtje alle kaarten open
gevouwen. Toen ls het zaakje weer netjes in
gepakt en ten tweeden male naar Rotterdam
verzonden.
Nu was 't in orde.
Rotterdam hoeft gestempeld.
Aan vracht is misschien het dubbele be
taald van wat noodig zou zijn geweest voor
oen extraatje, om wat ieder particulier ge
daan had een mannetjo even aan 't open
vouwen te zotten. Alw dat in de gewone dienst
uren verboden arbeid mocht zijn.
WAT DE KRANTEN ZEGGEN.
De nieuwe Schoolwet.
„Uit de diepte des harten van het Katholieke
Nederland - zoo jubelt „De Tyd" moge
een Te Deum laudamus naar deu hemel klim
men als een duizendvoudig dankbaarheids-
gebed van Gods Jubileerend volk, nu het op
een der belangrykste tydstippen in de ge
schiedenis van zyn emancipatie den sohool-
stryd heeft afgesloten".
Het blad herdenkt verder de mannen die
deze overwinning hebben bevochten.
Nu mocht wel overal - aldus de „Maas
bode" - waar voorstanders worden aange
troffen van de oonfessloneele school, de vader-
landsohe driekleur worden uitgehangen.
Thans ls ook het laatste bolwerk der „neu
trale" sohool gevallen, de laatste slagboom
voor de finale geiykstelling opgeruimd. In
vrye conourrentle staan voortaan beide soorten
van onderwys naast elkander, geiykeiyk be
kostigd uit 's lands kaszoodat de ouders, die
voor hun kind godsdienstig onderwys ver
langen, niet meer als voorheen daartoe een
extra-belasting hebben op te brengen, en het
byzonder onderwys zelve gestaald reeds door
de worsteling van zoo lange reeks van Jaren
breeder nog dan tot op heden de vleugelen
kan uitslaan.
„Het Centrum" zegt, dat het Donderdag voor
het ohr. deel van ons volk een dag van zege
praal was na een worsteling van vele jaren.
Te lang reeds, veel te lang heeft de gelijk
stelling, die thans verkregen is waht aan
de goedkeuring van het ontwerp door de
Eerste Kamer valt niet te twijfelen op zioh
laten wachten; te lang, veel te lang is de
byzondere, de christelijke school, als minder
waardige van overheidswege behandelden na
den stoeren stryd, voor de rechtsgeiykheid
gevoerd, na de lange voorbereiding en het
lange overleg, om èn in de Grondwet èn in
de gewone wet tot een bevredigende oplossing
te komen, was de aanneming van dit ontwerp
niets minder dan geboden.
„De Standaard" ziet naast licht ook schaduw.
Maar in weerwil van de bezwaren, valt het
aan Dr. Kuyper's blad niet moeilijk te erkennen,
dat er een groote zaak voor het byzonder
onderwya ts tot stand gekomen.
Aan den geldeüjken druk komt een einde.
De voorstander van het christeiyk onderwys
is als gelijkberechtigd burger van den Staat
erkend.
Hier past dank voor wat verkregen werd.
Dank ook aan de mannen, die aan dezen arbeid
hun krachten gaven. Dank bovenal aan onzen
God.
„Een merkwaardige dag", zegt de Haagsche
redacteur van het „Handelsblad". Maar een
dies ater voor de linkerzydehet is met de
openbare school gedaan.
Natuurlyk niet van heden op morgen Maar
het doodvonnis van de openbare school is ge-
teekend. Ze zal sterven. Niet doordien dit of
dat artikel van de wet-De Visser zus of zoo is
geredigeerd, maar wel doordien het oprichten
van particuliere neutrale scholen nu zoo ge
makkelyk en goedkoop is gemaakt
Het wegruimen, door de financieele gelyk
stelling, van elk pecuniair beletsel vcir het
oprichten en in stand houden eener bijzondere
school, en het verlangen van vele ouders naar
een ander slag onderwyzers dan „de rooden"
en naar meer zeggingschap over de school
- ziedaar de redenen waarom het doodvonnis
van de openbare school is geteekend.
In „De Amsterdammer" (de oude Groene)
noemt prof. Kernkamp het overdreven, te
zeggen dat de openbare school over eenigen
tyd een armenschool zal wordenmaar dat de
nieuwe regeling aan de openbare school een
groot aantal leerlingen zal ontnemen, lijdt z.1.
geen twyfel.
Onder de leus van geiykstelling Is aan de
byzondere school een voorsprong gegeven. Van
meet heeft de openbare school een achterstand
in te halen. En dat heeft ze te wyten óók aan
een aantal leden van links, die, ter wille van
het ideaal der zoogenaamde eenheidBSchool,
waar alle kinderen, onverschillig van welken
stand, geiyk onderwys zullen ontvangen, de
openbare school zóó naar beneden hebben ge
haald, dat tal van ouders, zelfs onder hun
eigen geestverwanten, er niet meer van gediend
zyn.
„Het Vaderland" vreest op den duur een
tekort aan leerkrachten. De verbeterde oplei
ding heeft voor de school naast de enorme
voordeelen deze schaduwzyde, dat de candi-
daat-onderwyzer veel minder aan de school
gebonden zal zyn dan vroeger, omdat hy dan
vele kanten zal uit kunnen gaan. Daarom
acht het blad het goed gezien, dat de Minister
heeft gezorgd voor leerkrachten in de lagere
klassen, wier vooropleiding niet zoo uitgebreid
behoeft te zyn.
Geheel anders oordeelt ln de „Nieuwe Cou
rant" mej. E. J. Belinfante, redaetrice der
vrouwen- en opvoedingsrubrieken in dat blad.
Zy ziet wel eenige lichtpunten, maar acht
o.a. de afschaffing van het Fransoh en de
mindere bevoegdheid der onderwijzeres inde
lagere klassen allesbehalve verbeteringen. Ook
de afschaffing van het ambulantisme op de
openbare Bcholen heeft haar sympathie niet.
Evenwelten slotte komt het op de onder
wyzers aan, op wat van hen uitgaat, op hun
opvoeding van de kinderen.
„Veel hoop hebben wy helaas niet en waar
wy in dit opzicht meer verwachten van de
vrouwen dan van de mannen heeft (juist)
onder de vrouwen de qnaestie der andere
bevoegdheid groote verbittering gewekt'M
„Het Volk" verheugt zich over de pacificatie,
ook omdat daardoor een groot stuk politieke
energie is vrygemaakt voor de aanwending
van inspanning tot verdere ontwikkeling, en
besluit verder haar beschouwing als volgt:
De nieuwe lager-onderwys-wet brengt niet
de verwezeniyking van al onze wenschen -
de bezwaren, die zy oplevert, zullen wellicht
in onze kringen by de één zwaarder wegen
dan by den ander maar wel verbetering
op velerlei gebied. Door deze overweging
geleid, heeft onze Kamerfractie haar stem
voor het wetsvoorstel uitgebracht.
In „De Tribune" sohryft dr. v. Ravesteyn
De heele S.D.A.P.-f"raotie heeft haar verraad
aan het Openbaar Onderwys en aan de hoogste
geesteiyke goederen, de toekomst van het
onderwys en het volkskind, tot het einde
volgehouden en bezegeld.
Zy hoeft gestemd voor een wet, die de
olericalen allss geeft, ja meer, dan zy hopen
en verwachten konden. Voor een wet, die de
Openbare Lagere volksschool onverbiddeiyk
degradeert tot een sohool voor de armsten,
voor do paupers en het standenonderwys ver-
soherpt on uitbreidt. Voor een wet, die het
bizondero, elericale onderwys een goweldlgon
voorsprong geeft boven het openbare ouniet-
kurkeiyke. Voor een wet, die de maohten der
reaotle en der duisternis honderden millloenen
cadeau doet. Voor een wet, die de gemeenten
dwingt om voor dat slechte, clerioale onderwys
ontzagiyjce sommen beschikbaar te stellen ten
nadeele van waariyk sociale uitgaven.
De Lager Onderwyswet is de sluitsteen van
heel een geweldig gebouw van volksknechting
en reactie.
De vrouw aan de stembus.
Na Maastricht heeft thans Leiden het voor
recht gehad, dat de vrouwen deelnamen aan
een verkiezing voor den Gemeenteraad. Het
resultaat was, dat de rechterzyde 8 zetels
won, zoodat de verhouding thans 19 reohts -
12 links wordt. De soo.-dem. dalen van 9 op
7 zetels.
Naar aanleiding daarvan sohryft „Het Volk"
Er is geen reden om in de gevolgtrekkingen,
die wy na de MaaBtriohtBohe verkiezing maak
ten, wyziging te brengen. Wy zullen Btellig
weer de gebruikeiyke triomfkreten in de
reohtsohe pers beleven. Het kan echter niet
anders, of achter dat zege-gejut oh moet zioh
de beklemmende gedaohte van toekomstig on
heil verschuilen. Die reohtBohe pers weet zoo
goed als wy, dat het vrouweiyk kiezerskorps,
pas in het pollteke strydperk gebraoht, voor
loopig vergeleken met het manneiyk kiezers
korps alB geheel, nog als ongeschoold besohouwd
moet worden. Naarmate de politieke soholing
der vrouwen toeneemt, zal de rechterzijde
minder politiek genoegen aan haar beleven.
Het is altyd een veeg teeken voor politieke
partyen, wanneer haar maeht op nog achter-
lijke volksgroepen berust. Voor ons ligt daar
in omgekeerd de toekomstzekerheid, mits wy
krachtig aan de verheldering der gedachten
werkzaam biyven, niet alleen in verkiezings
tijd, maar voortdurend.
Hierop laat de „Nieuwe Courant" volgen:
De beschouwing van het soeiaal-democra-
tische orgaan herinnert ook andere linksche
partyen aan haar taak. Er ls nog tyd tot de
Kamerverkiezingen om de vrouwen op te
voeden voor haar kiesrecht. Wat doen daar
voor de gematigde partyen.
INGEZONDEN.
(Buiten verantwoordelijkheid van de redactie).
Dr. G. J. Heering, Leiden: Prof. Dr. G. Hermans
Groningen, Voorzitter; J. H. van der Hoop, Am
sterdam; Prof. Dr. G. Jelgersma, Leiden, Vice-
Voorzitter; Prof. Dr. J. C. Kapteya, Groningen-
Leo Polak, Amsterdam; Fr. van Kaalte, Amster
dam; Dr. F. Roels, Maarssen; Prof. Dr. K A
Roessingh, Leiden: Dr. J. A. Schröder, Amsterdam'
Mej. A. E. L. Steens Zijnen, Nijmegen; Dr. Jhr. N'
van Suchtelen, Blaricum; Dr. G. A. M. van Wallen
burg, Amsterdam; Prof. Dr. E. D, Wlersma. Gro
ningen. Penningmeester: Dr. H. G. van Wijngaar
den, Amsterdam: I. Zeehandelaar, Amsterdam.
Bibliothecaris.
Het zou te veel van Uwe plaatsruimte kosten
wanneer ik deze personen stuk voor stuk ging bA
spreken. Ik moet er echter met nadruk op wijzen
dat spiritisten en occultisten onder hen slechts
eene zeer kleine minderheid vormen. Wie de heer
Onderwijzer met „psychisten" bedoelt, weet ik
niet, daar ik moet bekennen, dat dit woord mi(
onbekend ie. Of een onpartijdig onderzoek ver
wacht kan worden van mannen als prof. Heymams
prof. Jelgersma, prof. Wlersma, Dr. Brugmans
om nu alleen maar leden van het dagelijksoh be
stuur te noemen dat laat ik gaarne ter beoor
deeling over aan hen, die hot werk van deze man
nen kennen.
Met beleefden dank voor de plaatsing.
Hoogachtend,
O. H. KETNER.
De sociaal-democratie en het drankvraagstuk.
Geachte Redactie.
Naar aanleiding van hetgeen Uw Raadsover-
zicntschrijver in het nummer van Donderdag j.L
meende als het standpunt der sociaal-democraten
ten opzichte van het drankvraagstuk te moeten
aangeven, past een enkel woord van verweer.
Sinds wanneer treden de sociaal-democraten op
als pleitbezorgers voor de individueele vrijheid
van kroegbazen en andere parasieten in onze kapi
talistische maatschappij?
Ziet men juist niet, dat alle maatregelen die van
sociaal-democratische zijde worden voorgesteld,
om de ergerlijke misstanden, die tengevolge van
het anarchistisch-kapitalistisoh systeem zijn ont
staan en worden bestendigd, met een beroep op de
hooggevierde vrijheid van het liberalisme worden
afgewezen.
Er wordt Immers altijd gezegd, dat de sociaal
democraten een dwangstaat willen scheppen, waar
geen plaats is voor individueele vrijheid.
Het drankvraagstuk ln onze tegenwoordige
samenleving kan men niet beschouwen los van het
kapitalistisch stelsel.
De strijd voor de stoffelijke en geestelijke ver
en
be-
heffing der arbeidersklasse ls de beste strijd
het alkoholiame. De goschiedenis der arbeiders
weging heeft dit reeds bewezen.
Maar buiten dezen strijd van algemeen karakter
rloht de sociaal-democratie zich in het bijzonder
nog tegen het alkoholiame als concreet ver
schijnsel. De partij heeft zich geheel op het stand
punt der georganiseerde drankbestrijders gestold
ten opzichte der urgentie van een wet op de Plaat
selijke Keuze, terwijl deze beweging ook financieel
gesteund wordt.
In overeenstemming daarmede spreekt het Ge
meenteprogram van beperking van het aantal ver
gunningen en het instellen van drankvrije wijken.
)k
lat
lei
het drankvraag-
a. de
Dit zijn alles maatregelen, die, wijl zij ook in-
i deel der o
I -M. filiking in
Men moet niet vergeten, dat bij h
stemming vinden bij een deel
ook de kans van verwezenlijk
urgerklasse,
zich houden.
stuk nog andere belangen betrokken'zljn. o.
fiscale belangen van den Staat en vooral niet te
vergeten hetDelang van het kapitaal.
Voor overwegingen aan moraal en humaniteit
ontleend hoeft de heerschende klasse altijd een
open oor, vooral als het niets kost. Zoodra echter
hierdoor een bron van winst ln gevaar komt,
schaart zich de heerschende klasse (geheelonthou
der of niet) om hun bedreigde godheid, „den Mam
mon".
Daarom la de drankstrijd ln zijn consequenties
een antl-kapltallstlscho strijd.
Dit allee had oen journalist van een blad van
eenige boteekenls kunnen weten.
De grief van Uw vorslaggever le blijkbaar, dat
niet allo soolaal-democraten met een blauw dln-
getjo op hun jas loopen te geuren.
De partij laat de loden hierin eohter geheel vrii
en voort den strijd tegen don alcohol op haa
ot do middelen, die zij doelmatig acht.
wüze
enmet do middolen, die zij doelmatig acht.
Wie zich oenlgszins op do hoogte heeft gestold
van do geheelonthouderabeweglng, weet ook, dat
doze bewoging zich lange jaren op eon beslist anti-
politiek standpunt plaatste en zich uitsluitend toe
legde op do individueele propaganda.
De laatste Jaren ie daar verandering ln gekomen.
Men scheen begrepen te hebben, dat, alp de men
sahen en de wereld door preeken voranderd kon-
denworden, wij thans in een paradijs zouden leven.
Blijkbaar zijn echter de eenzijdige en sectarische
begrippen van vele aanhangers dezer beweging
nog niet verdwenen.
Het is daarom te betreuren, dat Uw verslaggever
in zijn overzicht zijn persoonlijk en ln dit geval
onjuist voelen gemeend heeft te moeten weergeven.
Uw Redactie dankend voor de verleende plaats
ruimte,
n t H. S. PETERS.
Gasstraat 10.
Studievereeniging voor „Psychical Research".
Geachte Redactie,
et spijt mij, dat de heer Tuk in Uw blad van
ZZZSi* 3 de?eF 6011 P°8in« doet om bovenge
noemde vereeniging te discrediteeren door de bo
dat haar 8©en onpartijdig onderzoek
verwacht zou kunnen worden.
T7„„ is mij bekenA waarom het schrijven
y.an,£e vereeniging „De Dageraad" in de oprich
tiagsvergadering niet is voorgelezen Waarom
heeft de heer Onderwijzer, die daar tegenwoordig
nt8, ür«?let de aandacht op gevestigd? Wat inii
betreft, ik zou het wenschelijk goaoht hebben dat
iemand door De Dageraad" aanbevolen in het W
atuur zitting had genomen.
g,aat echter te ver, wanneer hii
beweert dat van het thans gekozen bestuur geen
-ÏÏ1*! ^derzoek kan worden verwacht. In
antwoord daarop meen ik goed te doen U te ver-
^uia11* i? yaa alle bestuursleden in do
volgende- Courant te Publiceeren. Het zijn de
Ds. M Beversluis. Zuidwolde (Gr.); Dr. J. D
Bierens de liaan, Aerdenhout: Mevr. J. K. Bou-
man—Kutè!, Utrecht; Dr. H. j. F. W. Brugmans
ÊkfijHtendïep Z.Z. 17 Groningen, Secretaris; Dr.
J. E. O van Emden, 's-Gravemhage; H. N. de Fre-
Prof' )raSHmif>rri J' C' L' G°defr°y. Amsterdam;
rroi. L)t. H. tj. Groeuewegen, Amsterdam; Prof-.
uomocraten niet-onthouders, en zoo kan het voor-
komen, dat eon sociaal-deihocraat als de heeJ Mh
te'lc$ ^8t ln Pers-communiquóduver-
wf'?" i ie dat het voumol-Suhuoffultm-
drankverbod tijdens de kermis
goidgiken?,! 0r„ Öödop^rde Staten zal woXn
Wftarna ööp aantal zeer verstande-
im^aarhffiSn611 WöIkö ovwi4feaa aUt
atnln0„ °?i'f den Raad. De heer Bler-
^„w'diö volstrekt niet het instituut der
HaJi *r8c B orltlseerde, maar alleen de prao-
tlsohe toepassing, werd daarvoor van alle kanten
^gevallen. De wethouder Verstegen en de beur
Boogaard, beide sociaal-democraten, moeston de
',z'jn,6r kritiek erkennen, en toegeven,
dat het niet in den haak was, dat de gemeente
6611 dronkaard. Het argument
w, heter Verstegen, dat zoo iemand straks
toch weer ten laste komt van de Gmnoente u
oogenscèUnlijk sterk, maar op den duur niet houd
baar, omdat het niet aangaat dat de nZXn
W05ft «östeld om lndivifuen aan het
b!Usen' di? i.11?. lo£n 0mz6tten in jenever,
v. in dei socialistische, niet-drankvrije, ge-
zullSn «Uke.individuen woX 'l
nl i Pöters meenen van niet?
«/oote en krachtige steun, dien de gaheel-
008 yan socialistische zijde
\fi„ w i) w.°rdt door haar zeer gewaardeerd.
j a bewijze van hetgeen wij hier boven be-
Tr,s<f ft-dat de drankstrijd als een zaak van
ondergeschikt belang wordt besohouwd, maken w(i
er den heer Peters attent op, dat tot nog toe in het
strijdprogram der soc.-dem. arbeiderspartij ln alle
talen gezwegen wordt over het aloohol-vraagstuk.
iaca wordt, ib het Gemeente-program van April
aangedrongen bij de gemeenten op drankbe
strijding, het niet doen vermeerderen aer Inrich
tingen met vergunning, etc., maar in den conside-
■jnns heet het: „ongeacht de belemmeringen, door
i r'Ik,8wetgeving aan de vervulling in den weg
gelegd Daarentegen heeft de soc. partij (de tegen
woordige communistische) reeds ln haar strijdpro
gram van Mei 1909 onder punt 12 opgenomen;
„Bestrijding van het alcoholisme; ingrijpende
drankwetgeving". Dit is ln dat opzicht dus véél
consequenter.
„paat men eerlijk zijn en ronduit bekennen, dat
wit!!?1 P'.ersteker zoo aangevallen werd om z>'n
kritiek, jmst omdat het de heer Bierste-
der m«L8' „eA doze nu toevallig wèi drankbestrii-
Hotn B i 8°c'aal^lemocraat ie. En de soc.-
v o o r t r of lelijkheid^ te bÜnd Btaren °P e'Ken
J >insdagavond ls te Rotterdam een vLieg-
machine van den luchtpostdienst Engeland—
do li and wegens motordefect gedaald. Er had-
gfen ongevalien plaats. De post bleef
onbeschadigd, doch het vliegtuig werd ernstig
