T
Tweede Blad.
VAN ZATERDAG 23 OCTOBER 1920.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Wlnterooncerten Stafmuzlekeorps K. U.
ZooaLs wij reeds hebben medegedeeld, van
gen de winteroonoerten op 2 en 8 November
njg. aan. Dinsdag 2 November zal in „Oasino"
bet eerste abonnementsconcert worden gege
ven, en den volgenden avond, eveneens in
MOaélno", het eerste volksconcert. Voor dit
eerste conoert is het programma met zorg
samengesteldeen prachtige marsdh van
den grooten Franschen componist Salnt-
Saens opent het programma. Mendelssohns
ouverture „Die Fingalshöhle" is, meenen wij,
reeds in een vroeger seizoen gespeeld en zal
op de bezoekers ongetwijfeld haar bekoring
niet missen. Nieuw is de Preis^ymphonie
van den componist Wuerst, die het eerste
gedeelte van het programma afsluit.
Weberis opera „Euryan the" werd in 1828
voor het eerst opgevoerd. Wij krijgen er de
prachtige ouverture uit. Van Wagner twee
jdleinere nummers: een „Ankunft bei den
aohwarzen Schwftnen", een soort liefdes
declaratie van den meester, waarin men den
hartstocht en de felle bewogenheid verneemt,
die hem eigen waren. De prachtige, bekoor
lijke „Lohengrin"-ouverture vormt het twee
de nummer van dezen componist Met een
ballet-fantasie van Ganne, den componist o. a.
van de bekende mazurka „La Tsarine", die
indertijd zeer populair was, wordt de avond
besloten.
De repetities van het oorps zijn in vollen
gang, teneinde fle puntjes bij dit oonoert op
de i te kunnen zetten. Voor de verdere avon
den is bereids medewerking verkregen van
verschillende solisten (zang, viool, etc.), zoo-
dat ook thans genoegzaam afwisseling zal
komen, hetgeen natuurlijk deze concerten te
aantrekkelijker zal maken.
Rijkspostspaarbank.
Opgave uitsluitend betreffende het post
kantoor Helder en zijne bij- en hulpkantoren
over de maand September 1920.
Op spaarbankboekjes, uitgegeven te Hel
der en elders, werd, in den loop der maand,
te Helder ingelegd 82.188.97 en terug
betaald 96.950.58; derhalve minder inge
legd dan terugbetaald 14.811.61.
Het aantal te Helder nieuw uitgegeven
spaarbankboekjes bedroeg 64.
Door tussohenkamst der te Helder geves
tigde kantoren werd, ter directie op staats-
schuldboekjes ingeschreven een nominaal
bedrag van 5400, en afgeschreven 1900,
derhalve meer in- dan afgeschreven ƒ8500.
Het aantal te Helder uitgereikte nieuwe
staatsschuldbookjes bedroeg 2.
Hieronder 8 formulieren ad 1 in
spaarbankzegels van 5 cent en 149 formu
lieren ad 1 in spaarbankboekjes van 1
cent
(aohoolsparen).
Marine-dag Delft,
De Marine-dag te Delft heeft 6602.60 op
gebracht.
Arbeidskaarten voor kantoren.
Op kantoren worden alleen arbeidskaarten
vereischt voor personeel, dat den leeftijd van
18 jaar nog niet heeft bereikt.
Bij den gehouden openbaren verkoop van
afgekeurde, op '«-Rijkswerf te Hellevoetalui»
liggende torpedobooten was de hoogste In
schrijver voor Empong (7 inschrijvers) f 6250,
Idjen (6 id.) f4027, Makjan (6 id.) f4511, G6
(7 ld.) f7215, G 6 (6 id.) f9012, G 7 (5 idj
f9027, G 8 (4 id.1 f9027 de heer O. H. 0.
Snnderman, te Zwyndrecht en voor Ophir (6 id.)
de N. V. Holland, te Hendrik Ido Ambacht.
R. K. Bond voor Groote Gezinnen.
Bovenstaande Bond, afdeellng Helder,
hield, In den vorm eener gezellige samen
komst, Donderdagavond in het gebouw van
den R. K. Volksbond eene algemeene ver-
Eadering. Hierbjj trad als spreker op de
[eer H. van Alfen, Leeraar aan het G;
nasium te 's-Hertog enbosdh met
verp „onze kinderen".
Nadat de heer F
end had en zi.
ezigh
bracht de secretaris, de heer Egglng, jaar
het Gym-
het onder
adat de heer F. Nijpels de bijeenkomst
geopend had en zijn blydschi
drukt over de aanw
had en zijn blijdschap had ultge-
eld van vele dames,
verslag uit, waaraan wij het vol
leenen:
Olltr
Toen op 18 Juli 1918 alhier werd opge
richt een afdeellng van den R. K. Bond voor
Groote Gezinnen, bleek uit de talrijke op
komst, dat men een dusdanlgen Bond zeer
op prijs stelde. Dit was dan ook begrijpelijk.
De groote gezinnen immers voelden aan den
lijve, dat met hun behoeften en belangen
meer rekening diende gehouden te worden.
Het was dan ook voor het voorlooplg be
stuur een verblijdend toeken, dat aanvanke
lijk met pl.m. 60 leden begonnen, het leden
tal zioh gestadig uitbreidde en spoedig, mede
dank zij de krachtige actie van onze propa-
Cdaclub, tot plm. 150 leden klom. Die bloei
if helaas niet voortduren, het hoogste
punt was blijkbaar bereikt, want geleidelijk
daalde het aantal leden, zoodat het nu 119
bedraagt.
Het verslag memoreert hetgeen door de
afdeellng is gedaan. Een request voor zie
ken- en kraamvrouwen om verstrekking van
vleesoh en eieren in distributietijd had suc
ces, een verzoek om meer gas en een pro
gressieven pasprijs vond een gunstig ont
haal, eveneens een schrijven voor progres
sieve sohoolgeldhefflng. Aan groote gezin
nen wordt toeslag van brandstoffeh toege
staan, enz. Het werken van den Bond had
us succes, mede ook omdat door de actie
den medeburgers wordt bijgebracht de
ouders der groote gezinnen met achting te
behandelen.
Hierna trad de spreker op. HIJ schet
ste de hopeloosheid van een wereld zon
der kinderen. WJj zien dat het best in een
Kinderloos huwelijk gedemonstreerd. Uiter-
13Jk kunnen de echtgenooten het beet samen
vinden, maar hen ontbreekt het ééne noo-
Kie« 0011 *^e gedachte aan kinderen
oujft de bron van poëzie in het proza des
levens, de weldoende olie in onze levens
lamp. Geen enkel hart, of het moet al heel
ruw en onvatbaar zijn, blijft ongevoelig voor
den invloed van het kind. Menige dichterziel
is er door ontroerd; Guldo Gezelïe schreef
zijn fraaiste verzen ais hij aan kinderen
dacht
Zadhl gaat nw hand o windeke,
Spelende door mijn haar
Of het de hand van een kindeke,
Een spelend kindeke waar*.
Hoe lief had deze dichter de kinderen 1
Zijn eenlge verlangen was een kinderhart
te bezitten. Is het niet alsof we Jezus zelf
hooren: Laat de klnderkens tot mij komen?
Nop op veel lateren leeftijd gevoelde deze
dichter wat het ls kind te zijn. Hoe kon hij
zioh verkneukelen ln hen. Met treffende
verzen van dezen dichter illustreérde spr.
dit betoog.
Ook René de Olercq werd geciteerd:
Gelijk een daske zijt ge dik,
Gelijk een kwartelke van kwik,
Gelijk een moorke soms zoo zwart,
Mijn klein, klein dochterke, mijn hart
En Manna de Wijs—Mouton:
Jongen, wat loop je zoo heen en weer,
Barrevoets, barrevoets over de wegen
De meeste menschen, aldus de spr., heb
ben over het bezit van een kind anders ge
dacht. Met tegennatuurlijke middelen wer
ken zy de geboorte tegen. Sinds vijftig jaar
ondanks alle sociale maatregelen ter instand
houding van het geslacht ondanks volksge
zondheid, zuigelingenzorg, enz., daalt het
geboortecijfer. Vooral hier in Noord-Holland
en Friesland is dit het geval. Onze kinderen
loopen gevaar; zij, de ongeborenen, loopen
gevaar door hen, die hun ouders zouden
moeten zijn.
Vandaar dat bij een eenvoudig huisvader
uit Nijmegen drie jaar geleden het plan
rijpte een kruistocht te beginnen tegen dit
dreigend gevaar, en de hieromtrent heer-
schende denkbeelden te bestrijden. De Bond
voor Groote Gezinnen was er het gevolg
van; hij wil het Roomsche gezin en zijn
leden beschermen door inwendige aotie, ook
tegen het gevaar dat van buiten dreigt De
moeders zelf tasten dat groote Roomsche
gezin in de eerste plaats aan. Wij, in onze
kringen, kennen de z.g. „vrije" vrouwen
niet; wij wenschen niet een huwelijk zooals
de Ver. v. Staatsburgeressen propageert, n.1.
een soort wettelijk oontract Voor ons is de
gezinsvorming niet te moderniseeren: wat
God ongelijk geschapen heeft, kan de
mensoh niet gelijkmaken. Moeten dergelijke
moderne vrouwen, vraagt spr., de moeders
worden onzer Roomsche kinderen? De
vrouwen begrijpen nog te weinig haar taak.
En de man? Ziet hij niet op tegen een groot
gezin? In poëzie klinkt het wel aardig:
Voor uw vrouw en kind'ren,
Graag gebroken 't brood,
maar worden die kinderen niet vaak een
blok aan 't been? Geld weegt zwaarder dan
geluk, ook in onze Roomsohe kringen.
Een rijk huwelijk heet een schitterende par
ty, ook al weet men, dat die schittering gauw
haar glans verliest. De bekende liberale oud-
minister Sam van Houten, heeft zelf moeten
erkennen, dat uit de kleine gezinnen meer
slechte levens voortkomen dan uit groote.
De maatschappy heeft de groote gezinnen
":ort,d
In Fri
noodig; rij moeten het tekort, dat door de
vergoeden. In Frankrijk had
kleine ontstaat, v<
men het destyds zoo mooi berekend: een
klein gezin. En ziedaar! in menig gezin ls
thans „le fils unique" gesneuveld en alle be
rekeningen zyn in de war. Als het geboorte-
cyfer niet op de vorige hoogte teru
zal, ook in ons land, de bevolking in aantal
terugkomt,
achteruitgaan. En men wilde ons wysma
ken, dat er gevaar dreigde voor overbevol
king I Trouwens, tegenwoordig durven de
staathuishoudkundigen dit niet langer be
weren.
Wy zien wel, dat het gezin met het meest
aantal kinderen veelal het gelukkigst ls. De
macht van den boerenstand wordit erkend,
en het groot gezin wordt daar in eere ge
houden. Geen grooter onheil kan aan den
arbeidenden stand overkomen dan beper
king van het gezin. Slechte in revolutionaire
hoofden kon het opkomen om sabotage der
natuur te plegen; zy tasten de heiigheid van
het huwelijk evenzeer aan, en helaas wor
den ook onze zeden er door besmet. Een
bericht uit het Zuiden doet hieromtrent het
ernstigste vreezen, waar gesproken wordt
van 60 gevallen van onwettige samenleving
en 100 van kwaadwlUge verlating (oyfera
van den Armenraad te Heerlen).
In het tweede gedeelte zyner rede gaf de
spr. eenlge oplossingen aan de hand om het
dreigend gevaar te keeren. In eigen kring
grool
gezin behoeven te schamen. Samenwerking
moet er komen tusschen school en huisgezin
om de baldadigheid der schooljeugd te we
ren. Er moet een onderzoek worden inge
steld naar de zedelijke verwildering der
jeugd; spaardwang voor jeugdige werklie
den moet worden Ingevoerd. Toen
de tegen
woordige minister van arbeid nog wethouder
te Lekten was, heeft hy dit begnsel bereids
aldaar gepropageerd. Ouderavonden moeten
worden ingesteld, waar gezonde denkbeelden
over voeding en verzorging worden byge-
bracht. Men staat versteld over de onkunde
Op dit gebied, en het aantal zuigelingen, dat
tengevolge daarvan sterft, is venbysterend.
Van de regeering moeten gunstige bepalin
gen verkregen worden ten opzichte van
volkshuisverting, speciaal voor groote gezin
nen. Voor den kindertoeslag brengen wy
haar dank. Aftrek van belasting moet wor
den ingevoerd en een progressieve kinder
aftrek doorgevoerd. Ook de sohoolgeldrege-
ling moet degressief zyn. Spr. behandelde
voorts nog in 't kort de oprichting van Voor
schotbanken met spaarbanken, de inrichting
van kinderfeesten (St. Nio. en Kerstmis), het
uitzenden naar Kinderborst, en Vac. kolo
nies, consultatiebureau! voor beroepskeuze.
Dit alles is de taak van den B. v. Gr. Gez.,
moge dit voldoende zyn u te doordringen
van het belang en den ernst der actie. Het
is niet de Bond van Groote Gezinnen, maar
voor gr. gez., waarin de belangen van alle
gezinshoofden, maar allereerst die van groo
te gezinnen worden behartigd.
Met eene opwekking om lid te worden
sloot spr. zijne rede.
De pauzen werden aangevuld door muziek
van den heer Breeuwer, en zang van mej.
Schoonhoven en den heer Kooter. Tevens
werd de groote pauze dienstbaar gemaakt
aan het verkiezen van een bestuur. Gekozen
werden de heeren F. Nijpels, Eggink, Pel-
Een hoogloopende ruzie tnsschen Wilson
en zijn staatssecretaris.
Wit, 'krijtwit, met gelaat witter dan het
Witte Huis te Washington, stond Wilson
tegenover zijn secretaris. Het ls genoeg,
mijnheer, ik doe wat ik wil, praat niet langer,
mijn besluit staat vast! aldus borst de presi
dent los.
Maar miin hemel, President! Het gaat niet
aanDenk toch aan den blnnenlandschen,
aan den Amerikaanschen handelaar, denk
aan de protectie, Sir.
Och jy met Je gezeur, herneemt Wilson,
lees dit telegram van den Amerikaanschen
ambassadeur uit Den Haag: „Beste Wilson,
by minister Berenvelbroek was I. Grunwald
uit Den Helder. Hy kocht een reuzen-ulster
voor 18 dollars. Moet jij er ook een hebben,
ouwe Jongen? Dacht Je nu, stommerik, ver
volgt Wilson, dat ik mij zoo*n koopje liet
ontgaan? Als het njj in myn pit mankeerde!
Ik heb maling aan alle Aanerikaansohe ulster-
leveranciers. Als ik Lloyd George was, zou
ik de Tereche ulster-quaestie in Den Helder
oplossen door daar een ulster te koop°n.
Weet-ie veel van politiek, die Lloyd George!
Kom, staatssecretaris, ga mee! Even met een
vliegmachientje over de Atlantische naar Den
Halder, dan koopon wy voor 16 dollars by
de firma L Grunwald een prima jas, wy lan
den op het plaitte dak van hun met heeren-
stoffen gevulden bovenwlnkel, Keizerstraat
116.
Top, Wilson, Ik ga met je mede, antwoord
de de secretaris. Ik heb nog een lap stof
voor een broek van mijn zoon noodig en
dan gaan we meteen de waterwerken van het
nieuwe een slordige 1.000.000 kostende stink-
kfinaaltje bekyken. De werken aan het Pa
nama-kanaal zyn er niets byi
Heidersche ingezetenen I waar Wilson by
ons zelfS keus zou vinden, twyfelen wy niet
of in dichte drommen zult u onzen hoven-
winkel Keizerstraat 116 bezoeken. Het is er
zoo goedkoop, dat u meer dan tevreden zult
zijn. (Adv.)
ser, Plasmeyer, Dyker, Van Dam en Oedée.
Te half elf werd de geanimeerde bijeenkomst
gesloten.
Zang- en Reclteervereenlglng „Harmonie".
Bovengenoemde vereeniging hoopt onder
leiding van haren Directeur, den heer P.
Brizee en met medewerking van den heer
W. Seeboldt, pianist, op Zaterdag 18 Novem
ber a.s. in het gebouw „Oasino" hare eerste
uitvoering in dit seizoen te geven, waar onder
meer opgevoerd zal -frorden een operette in
één bedryf» getiteld: ^De Dochter van den
Houtvester".
De Fabrieksbaas.
Morgen wordt in Casino het bekende suc
cesstuk „De Fabrieksbaas" opgevoerd. In dit
aangrijpende tooneelsp'el, hetwelk hier reeds
verscheidene malen met sucoes ten tooneele
werd gebracht, wordt de hoofdrol vervuld
door eten heer Joh. Steenbergen Sr., waar
over de pers onderstaande zeer gunstige be
oordeeling schrijft:
,,'s Hertogenbossoher Oourant".
„Tubantia" (Enschedé).
„Heidersche Oourant".
Kr moest meermalen bij herhaling ge
baald worden."
Uil hel Politierapport
Kene bewoonster van de Breestraat ontdekte
Woededagnaoht te pl.m. 21/» ure, toen zy
wakker was geworden door het aanhoudend
blaffen van haar hond en zich op haar erf
had begeven, dat het konynenhok was ver
plaatst, dat de twee ruiven er yan waren
weggerukt eu dat hare twee konijnen dood
eu nog warm, het eene buiten en het andere
ln het hok lagen. Van den dader had zy
niets meer gezien.
Een aurveilieerend agent van politie be
trapte Donderdagnamiddag twee jóngens van
18 Jaar oud, die respectievelijk aan de Brou
werstraat en de Vijzelstraat wonen en die
reeds eenmaal met de Justitie ln aanrakin
kwamen, dat zy bezig waren van een sta!
bouwland gelegen aan de Buitenhaven en
toebehoorenae aan den zlulswaohter aldaar,
boeren- en sprultkool te stelen. Zy hadden
reeds een zak vol bij zioh, die door den agent
ln beslag werd genomen. Prooesverbaal werd
opgemaakt.
Een 19Jarlg te Sohevenlngen wonend meisje,
dat om haar sleoht zedelijk gedrag in de
Slnt-Anna SZlohtlng te 's Gravenhage was
Sopgenomen, was daaruit ongeveer drie weken
eleden weggeloopen en had zioh alhier als
ienstbode verhuurd. Zy werd, omdat zy in
het Politieblad gesignaleerd stond, door de
politie alhier aangehouden en j.1. Donderdag
naar vermelde stichting teruggebracht.
Donderdagmorgen zyn onder aan de glooiing
van den Zeedijk nabij het Westplein half in
het water liggend gevonden een jas en een
broek van een werkman. Hoe die kleeding-
stukken daar zijn gekomen ls nog niet op
gelost.
ZUIDERZEEWERKEN.
Verschenen is het Maandblad No. 10.
Omtrent de beteugeling van het Amstel-
diep wordt hierin oun. medegedeeld:
De beteugelingswerken van het Amstel-
diep volgens bestek No. 1 dienst 1920 wer
den krachtig voortgezet, met het in het vo
rige maandbericht aangegeven materieel. De
grootste verwerkte hoeveelheid grond be
droeg 12.944 M\ per dag en 68.854 M*. per
week. In den loop van de maand September
was de dam in de groote geul zoover gevor
derd dat de vaardiepte daarboven te gering
was geworden voor het lossen van den hop
per, zoodat dit werktuig bulten werking werd
gesteld en vertrok. Tegen het einde van de
maand was het grondwerk zoover gevorderd
dat ooi: de kleinste baggermolen gemist kon
worden, waarna ook deze werd weggevoerd.
Begin October was de stand van het werk
ongeveer als volgt:
De dam in de kleine geul is gereed. De
grondstortingen in de groote geul zyn, op
de afdekkingen en enkele aanvullingen na,
eveneens gereed. De zuidelijke kruinlijn van
den dam in de groote geul ls geheel bezon
ken, terwyi dit met de noordelijke kruinlijn
reeds over een belangrijk deel het geval is.
Zoo tengevolge van de weersomstandigheden
geen ernstige tegenslag ontstaat, laat bet
zich aanzien dat het werk ln den loop van
de maand October geheel zal worden vol
tooid.
BINNENLAND.
Verkiezing Tweede Kamer.
In de Donderdag gehouden zitting van het
Centrale Stembureau voor de verkiezing van
een lid van de Tweede Kamer is in de vaoa-
ture-mr. D. Fock benoemd verklaard de heer
P. J. de Kantor te Dordrecht.
Verhooging der posttarieven?
Blijks het Voorlooplg Verslag der Tweede
Kamer omtrent het wetsontwerp tot wijziging
van de Postwet, de Fakketpcstwet en andere
wetten, waarin bepalingen voorkomen, op het
vervoer per post betrekking hebbende, was
men nagenoeg algemeen van oordeel, dat een
verhooging van de tarieven der poeteryen
onvermijdelijk is, daar met de thans geldende
tarieven het bedryf zyn edgen kosten niet
kan dekken. Enkele leden konden zich met
tariefsverhooging niet vereenigen. Enkele
leden hadden daartegen bezwaar wegens den
socialen druk, welke daardoor in het byzon-
der aan den kleinen handel wordt opgelegd.
Enkele leden vroegen of het evenwicht iüet
zou kunnen warden hersteld door een meer
oordeelkundige inrichting van den dienst
Andere leden, dde eveneens op bezuiniging
aandrongen, verwachten echter niets van
speciale bezuinlgings- of enquètekommisales.
Zeer vele leden, die tariefsverhooging onver
mijdelijk oordeelden, konden er zich niet mee
vereenigen, dat ook de tarieven voor dagbla
den en tydschriften zullen worden verhoogd.
Andere leden waren van meening, dat nu
eenmaal tot tariefsverhooging wordt overge
gaan, ook drukwerken daaraan moeten wor
den onderworpen.
Verscheidene leden hadden er geen be
zwaar tegen, dat de wet de Regeering de be
voegdheid zou geven binnen zekere grenzen
zelfstandig 'het tarief te bepalen en wilden
de vaststelling niet zien onttrokken aan de
medewerking der Sta ten-Generaal. Andere
leden achtten de voorgestelde regeling het
eenlge middel om het telkens ontstaan van
tekorten te voorkomen.
Voor het Rijkspersoneel.
Naar wy vernemen is aanstonds na afloop
van de behandeling in de Tweede Kamer van
de interpellatie-Van den Tempel betreffen
de de salarieering van het rijkspersoneel
aangevangen met de voorbereiding van de
restitutie der 7 pot. korting voor het Wedu
wen- en Weezenpensioen.
Voorts heeft de regeering besloten aan de
motie-Van Ryzewyk, om terugwerkende
kracht te verleenen aan de nieuwe klnderby-
slagregeling tot 1 Januari 1920, uitvoering
te geven.
De verbindingen met Engeland.
De gevolgen van de Engelsche myn wer
kersstaking doen zich het eerst naar buiten
gevoelen door het sucoessieveiyk stopzetten
van verschillende spoor- en bootverbin-
dlngen.
Van de internationale scheepvaartUjnen,
waarby ons land betrokken ls, zullen vol-
«ns de „Times" van 21 dezer de lijn Grims-
y—Rotterdam doorgaan; de Ujn Harwlch—
Rotterdam driemaal per week varen en de
lijn Harwlch—Hoek van Holland gestaakt
zyn met ingang van gisteren.
tlcullere kolenmynen in
September J.1. bedroeg
862.812
De kolenopbrengst ln Limburg.
De netto-productie van de Staats- en par-
nen in Limburg gedurende
874.467- ton, tegen
ton in Augustus.
Snlkerkaart
De minister van landbouw maakt bekend,
dat ln het tijdvak van Maandag 25 October
Zondag 81 October e.k. geldig zyn de bons
no. 66 en 66 van de Rykssulkerkaart en ves
tigt er nog eens de aandacht op van belang
hebbenden, dat de aanbieding ter verzilve
ring van bóns no. 49, 60, 61 en 62 kan plaats
hebben uiterlijk tot Zaterdag 80 October e.k.
aan de N.V. Nederlandsche Uitvoer Maat
schappy, afd. Suiker, Maurltakade II, Den
Haag.
De nieuwe Duurtewet
De Minister van Landbouw, heeft gisteren
in de vergadering der Tweede Kamer mede
gedeeld, dat de nieuwe Duurtewet gereed is.
Bestrijding der Geslachtsziekten.
Heden is te 's Gravenhage een volgens de
nieuwste elschen ingerichte polikliniek ge
opend, die zioh met bovenstaand onderwerp
zal bezig houden. Deze polikliniek, welke als
zoodanig de eerste ls ln ons land, zal onder
leiding staan van Dr. Bromberg, bygestaan
door verschillende specialiteiten. Aan de in
stelling is ook een bureau voor geneeskun-'
dige raadpleging vóór het huweiyk ver
bonden.
Abonnements-Concerten Egmondsche
Kunstkring.
De Egmondsche Kunstkring, die in Juli en
Augustus met groot succes dertien zomer-
uitvoeringen twaalf kamermuziekavonden
en kerkoonoerten en een kunstavond te
Egmond aan Zee, Egmond a. d. Hoef, Bergen
aan Zee, heeft gegeven, met medewerking
van beroemde krachten, zal in het a.s. Win
terseizoen onder leiding van Ernst Krauss,
ook te Alkmaar in het gebouw „De Unie",
zes Kamermuziek-avonden en twee Kunst
avonden geven.
Boekaankondiging.
Wy ontvingen ter aankondiging den vyf-
.den verbeterden druk van J. L. Wéry's
boek voor het Machineschrijven volgens
éry*s Tienvingersysteem (blindschrijven)
voor sohool- en zelfonderricht". Dat hiervan
een 6e druk noodig was geworden, spreekt
beter dan elke recensie voor de groote be
hoefte, waarin dit werkje blijkt te voorden.
„Leert
Wéry*i
TWEEDE KAMER.
(Vervolg van het le blad).
De zuivel- en die broodpolitiek der Regee
ring is Vrijdag, aan de hand van de beide
interpellaties, in discussie geweest Tusschen
de twee uitersten, vertegenwoordigd door de
twee interpellanten waarvan de heer Weit-
karnp onmiddellijken terugkeer tot geheele
bedryfsvrijheid wenschte en de heer öannea
daarentegen wilde terugkeeren tot sterkere
overheidsbemoeiing, Stonden andere leden,
waarvan sommigen, zooals de heeren Dres-
selhuys, Van Rappard. Teenstra en Oolijn,
dioht by den heer Wèitkamp stonden maar
(behalve de heer Van Rappard( toch sleohts
geleidelijke opheffing van regeeringsbemoei
ing verlangden, terwijl,
buiten 's heeren San-
nes party kring, sleohts een enkel 'lid, de Ka
tholiek Van Schalk, dichter by den heer
Sannes stond, het bijplntfstelsel verdedigde
(dat overigens alle sprekers min of meer
snel wilden Mquideeren) en betoogde, dat
men niet weder terug kón naar de bedrij fa-
vrijheid van vóór den oorlog. Er teekende
zich hier een zeer principieel verschil van
opvatting af tusschen hem en den heer Dres-
seihuys, welke laatste in een interessant be
toogje de stelling verdedigde dat men veel
beter deed door zoo gauw mogeUjk de gene
zing der ontwrichte maatschappy weer aan
de vrije werking der economische wetten
over te laten. Het vrije eigenbelang zou zich
dan op verhoogde productie werpen en de
prijzen zouden dalen. Men ziet dit in Ame
rika reeds gebeuren ten aanzien van eenlge
producten. En met name waairschuwde de
heer Dresselhuys tegen het te veel be
snoeien van landbouiwwlnsten (de heer Teen
stra legde trouwens een statistiek over waar
uit bleek dat ln Groningen 60 pot van de
zuivelboeren minder dan 1000 inkomen
hebben en 80 pot. minder dan 2000) opdat
in de landbouw- en industrieorisis, die ook
hij voorzag wanneer de prijzen sterk zullen
zijn gedaald, de landbouw in staat zal we
zen om den schok te doorstaan.
Uit de rede van den Minister valt te ver
melden, dat er weder een Duurtewet gereed
ligt De stemming wordt bepaald op Dins
dagmiddag.
WAT DE KRANTEN ZEGGEN.
De Haagsche Aannemings Maat
schappy.
Men schrijft aan de „N. R. Ot" ln een be
schouwing over het voorstel van B. en W.-
van 's-Gravenhage tot stichting van de N.V.
Haagsche Aannemlngs-Maatschappy o.a.:
Heit karakter van de Haagsche Aanne-
mingsnMaatscJiappy ls geheel anders dan
dat van een woningbouw vereeniging. Zy is
min of meer een handelszaak. Wel zal zy
zich beperken tot het aannemen van werken
voofc rekening van of met steun van de ge
meente te bouwen, doch het ligt niet in de
bedoeling haar daarby een monopolie te
geven ooncurrentle van particuliere on
dernemers zal wel degeUjk mogeiyk zyn.
Waarschijnlijk zal de gemeente voor een
groot deel voor de te gebruiken materialen
zorgen, maar het kan toch ook raadzaam en
noodzakeiyk zyn buiten haar om zoo goéd-
koot) mogeUjk in te koopen, en wil de H.A.M.
werkeiyk concurreeren, dan zal zy meer
moeten doen dat in een odnourreereyd be-
rijf te pas komt
Het bestuur", dat voor het meerendeel uit
ondeskundigen zal bestaan (de mannen van
het vak zullen wel niet hard loopen om er
zitting in te nemein) zal daarby allicht een
ietwat onbeholpen figuur slaan en dat zou
nog heit ergste niet zyn, maar het zal zooals
dat met een veelhoofdig en niet altyd ge
makkelijk by elkaar te krijgen ooilege gaat,
ln zyn behandeling van zaken allicht ook
vervallen ln de stroeve onzakeiykheld, die
het eigen beheer door de gemeente zoo wei
nig aantrekkeiyk maakt. Tenzy er aan den
„vakman, die met de dagelijksche leiding
wordt belast", ruime bevoegdheden tot han
delen worden gegeven, wat met het oog op
de groote bedragen uit de gemeentekas, die
by de zaak gemoeid zyn, niet gewensoht ls,
te minder omdat de directeur niet recht
streeks verantwoordeiyk ls aan het gemeen
tebestuur, dat op de duiten moet passen. Dat
maakt de zaak ook al niet aantrekkelijker.
Eén geruststelling is er: by mislukking
van de proefneming zal niet veel verloren
gjjr,
l>e hulpmaterialen en oourante artikelen,
waaraan net kapitaal in hoofdzaak zal wor
den besteed, zullen by liquidatie gemakke
lijk weer verkocht worden. Op zyn hoogst
zyn er dan, wanneer de verkoop meevalt,
eenlge tienduizenden renteverlies. (Dit staat
er cohter in het voorstel niet by).
Nog veel speculatiever dan dese opzet
echter ls, zyn de verwachtingen, die B. en
W, van de arbeiders biyken te koesteren.
Hier wreekt zich de eenzijdigheid ln hun
uitgangspunt. Zy verwachten n.1., „dat de
niouwo bedrijfsvorm by de arbolders het ge
voel zal ontwikkelen, dat het feit, 'dat hun
arbeid komt ten bate van de gemeenschap,
hun een hocge mate van verantwoordelijk
heid oplegt, waardoor de kans op arbeids
conflicten belangrijk zal verminderen en
een rustige gang van zaken meer verzekerd
zal zyn, hetgeen weer op de kosten van den
bouw een gunstlgen invloed zal uitoefenen.
Naar aanleiding van de zinsnede in het
voorstel-H.AJM., dat by mislukking er niet
veel mee verloren zou zijn, schrijft Mr. H.
A. van Zuyien in de „N. Ot":
Een proefneming alzoo. En deze zal zeker
géld kosten. Och, de menschen zyn er al
aan gewoon, dat met de duizenden van de
gemeentekas wordt omgesprongen, als wa
ren het stuivertjes. De gemeentekas kan
zich toch de luxe veroorlooven om eenlge
tienduizenden aan een nuttelooze proefne
ming weg te smyten.
Een groote vyfduizend gulden voor op
richtingskosten, eenlge tienduizenden voor
salarissen van personeel, verlies op Inge-
kochto en onbruikbare materialen, wat geeft
dat! De ambtenaren, die op deze avontuur-
'i^0 Plarmen hebben aangedrongen, hebben
dian hun zin. Loopt het mrfa, <San gaat de
zaak geanakkeiyk ln den grooten doofpot!
Het departement van defensie.
De „Nationale" noemt de vereeniging van
de departementen van Oorlog en Marine een
nieuw offer aan het anti-militairisme.
wy zien niet in, schrijft het blad, dat de
samenwerking tusschen de twee afdeelingen
„De heer Johaa Steenbergen heeft zich ln zijn
rol van Cyrus Blankern (De Fabrieksbaas) een
voortreffelijk acteur getoond, die bij voortduring
een aangrijpend en meesleepend spel en bepaald
meesterlijke momenten te slen gaf. Een onstuimig
applaus viel hem bij herhaling ten deel."
„Vooral de heer Steenberg'
komt een wóórd van lof toe. Zun
'e overige art 1 sten waren alle go
en. in de titelrol
spel was af. Ook
ed o]
op bun plaats,
indruk ac li
et gezelschap beeft bier eón goeden
tergelaten."
„De saai was op alle puigen dioht bezet en het
aanwezige publiek beeft ztin gang daarheen onge
twijfeld niet betreurd. De heer Juhan Steenbergen
gaf mooi spel, pakkende, roerende oogenblbkken
te genieten. De overige rollen waren ook ln goede
