ADVERTEERT
HELDERSCHE
COURANT
HET MEEST (EEEZEII BLAD
TE HELDER
EN OMSTREKEN
IN DE
Goed afgeloopen.
Uit het Politie-rapport
Loonsverlaging en staking.
Niettemin verklaarde Sir Hamar, dat hij
De grootste luchtlijn ter wereld.
Mist
Concert
Hanna Verbena Mevr. Olie—Reedera.
Adh, het was zoo droevig leeg in de Casino
zaal; het leek een ontzaglijke, immense ruim
te, waar wij met ons weinigen in verdwaal
den. En de een zag den ander aan en zweeg;
fluisterend werden gesprekken gevoerd, het
was alsof men de stilte vreesde te verstoren,
alsof men bang was de ledigheid te vullen
mest meestal vrij onbeduidend gepraat.
Er druppelden nochtans wat liefhebbers
vooral liefhebsters waren er, want de heeren
waren in groote hoeveelheden thuis gebleven
naar binnen, en te ruim acht uur leek het
of de zaal halfvol was. Maar 't was niet zoo.
Toen kwamen de concertgeefsters met hst
air van „Seid umschlungen, Millionen!" en
den blik van „In diesen heiligen Hallen kennt
man die Rache nicht!" En met stralend, glas
helder geluid zong Hanna Verbena Suzaane's
lied uit „Figaro's Hoahzeit".
Het publiek voor zoover men bij dit
kleine aantal menschen van een publiek spre
ken kan was ijzig koel, ofschoon de zange
res warmte en gloed in haar voordracht leg
de, en'het bleef -koel, ook bij de twee bLzondere
nummers van Brahins (ballade op. 10 no. i
en intermezzo op. 118 no. i), die mevr. Olie
vertolkte op den vleugel. Maar ziet, naarmate
de zang omhoog rees, groeide ook de waar
deering van het publiek. Wel werden de vier
kleine Brahms-liederen nog onder eenige
reserve aanvaard, maar na de pauze, toen de
zangeres iin Berlioz' prachtige „Absence"
haar 'hoogtepunt bereikte in zang en voor
dracht, groeide toch de appreciatie tot en
thousiasme aan, zoodat aan jiet slot, na de
vijf lieve Catharina van Rennes:jes een zesde,
nog liever, want populairder, moest gegeven
worden: het stralende, jubelende „Zonne
lied". En met de zon in het hart gingen wij
in den maanlichten winteravond naar huis.
Hoe zingt Hanna Verbena? Wij hebben,
in eene reeks van enthousiaste adjectieven,
door verrukte muziekrecensenten in extase
neergeschreven in eenzame uren van den
avond, als het dagrumoer verstild is en de
muziek van de zilveren stem nog na
klinkt in hun ooren, reeds een heele voca
bulaire gegeven van waardeerdng, van karak
teriseering en niet meer dan een zestig-, mis
schien zeventigtal menschen, hebben er aan
leiding in gevonden, de zangeres te gaan hoo-
ren. Moeten wij. nu desalniettemin ook het
instrpment van onze eigen waardeering gaan
stemmen, om ons bij dit 'koor van niet-gelezen
recensenten te voegen? Voorwaar, een dank
bare taak! Wat kan het u schelen, niet waar
of haar stem parelend was als kristal, helder
als bronwater, fijn als Mechelsche kant, of
haar voordracht aangreep tot in het diepst
van het gemoed en haar zang toovertuinen
deed opengaan van exotische gewassen vol
vreemde bekoring? Wat maalt gij, niet ge
komen .bezoeker, er om"t>f wij al zeggen, dat
haar coloratuur van een volmaaktheid was,
die aan het ongelooflijke grensde, dat haar
pianissimo's zoo fijn en zacht waren als de
adem van het zachte zomerwindje, dat van
de ze* u tegenwaait, dat haar programma ge
heel bizonder was en interessante liederen
bevatte? En het moet u wel onverschillig
laten, nietwaar, dat Catharina van Rennes,
onze Utredhtsche componiste, er op prijkte
met niet minder dan vijf harer fijne, geestige
liedjes?
Nietwaar? dat alles laat u, afwezige bezoe
ker, koud. En wat dan van mevrouw Olie
Reeders te zeggen, de pianiste met haar vol
maakte techniek, haar rustig en zeker spel,
haar artisticiteit, haar uitstekende begeleiding
van den zang? Die van Brahms twee merk
waardige stukken vertolkte, die den weemoed
van Chopin uitzong' op haar (haar overigens
ietwat in den steek latend) instrument?
Is het maar niet beter te zwijgen?Is het
eigenlijk uit praktisch oogpunt .bekeken, niet
zonde van het papier, en den tijd,.als wij dit
alles 'gaan uitspinnen en beschrijven?
Pook uw kachel op, publiek, eq drink uw
thee. En laat Hanna Verbena zingen, tegen
de klippen aan. En denk niet, die meneer van
de krant'zal ons wel vertellen hoe het was,
want dam komt u bekaaid uit. Zooals de beide
dames gisterenavond. Wurst wider Wurst,
of: sla je mij, dan sla ik jou!
En hiermede: dnp!
Donderdagmiddag was de luit.-vliegenier
Goedhart, die het marinevliegtuig D. 22 be
stuurde, wegens een motordefect genoodzaakt
een noodlanding te doen op het terrein nabij
de onderzeekazerne. Bij de vol-plané, die
tegen de zon in geschiedde, bemerkte de be
stuurder nog maar net bijtijds de telegraaf
draad, die' langs den z.g. Zwarteweg loopt.
Niettemin slaagde hij er in er rakelings on
der door te komen, en de landing zou gunstig
volbracht zijri, ware het niet, dat een mest
kar, in plaats van te wachten, juist den vlie
genier in den weg kwam. De bestuurder
kwam nu met zijn toestel boven op de mest
kar terecht en geraakte er mede in de sloot.
Het mag een wonder genoemd worden, dat,
terwijl het vliegtuig totaal vernield werd, de
bestuurder ervan geen letsel bekwam. De
beide jongens, die op de kar .zaten, waren er
tijdig afgesprongen. Ook het paard 'bleef on
gedeerd.
De kapitein van het wegens averij alhier
binnengeloopen Duitsche vaartuig „Weser"
deed Dinsdagmorgen aangifte, dat er in den
afgeloope-n nacht pijn. 10 K.G. versch rund-
vleesch, hetwelk op het dek van zijn schip
'hing, was ontvreemd.
Een bewoner van de Visehstraat deed aan
gifte dat zijn hond met een half afgesneden
oor was thuis gekomen.
Een negentienjarig meisje uit s-Graven-
hage, hetwelk een matroos der Marine alhier
had opgezocht en- door de politie des nachts
om 41/, uur in gezelschap van dezen en zijn
kameraad in een steeg nabij de Californie-
straat werd aangetroffen, werd aangehouden
en den volgenden morgen naar hare woon
plaats teruggebracht.
Uit de vestibule van het Militair Tehuis
aan den Kanaalweg is Woensdagavond een
spiegeltje ontvreemd, ter grootte van 60 bij
40 cM. en gevat in een glad bruin lijstje. -Aan
den bovenkant bevindt zich een schilderijtje.
Aan de Britsche Oorlogsgraven-Commissie
is vergunning verleend om de lijken van twee,
respectievelijk in 1917 en I9I^> °P Algem.
Begraafplaats alhier begraven Engelsche on
derdanen te doen opgraven en naar de be
graafplaats te Noordwijk.te doen vervoeren,
alwaar zij bij andere tijdens den oorlog om
gekomen Engelschen zullen bijgezet worden.
BUITENLAND.
De Volkenbond.
Naar de bijzondere ooit. van de N. RotL
Ct. te Genève meldt, staat het met de toela
ting van verschillende staten zóó, dat de com
missie waarschijnlijk zal voorstellen Oosten
rijk, Bulgarije, Finland, enz. aan te nemen,
maar niet Letland, Lithauen, Georgië, enz.,
om geen te ingrijpend besluit te nemen ten
opzidhte van de integriteit van Rusland. Dit
besluit zal voor verschillende dezer staten
zeer smartelijk zijn. maar politiek lijkt het
mij verdedigbaar na hetgeen ik juist van
de stabiliteit van eenige randstaten heb
gezien.
Over Bulgarije was men het blijkbaar niet
direct eens. Eerst heette het dat besloten
was, de toelating van dit land voor onbe-
paalden tijd uit te stellen, omdat Bulgarije
nog niet voldoende waarborgen voor zijn be
trouwbaarheid had gegeven. Later schijnt
echter dit standpunt prijs gegeven te zijn.
Om de vorderingen in de questie van de
instelling van een Internationaal gerechte-
hof, was de Nederlapdsdhe gedelegeerde, Mr.
Loder tevreden, Er is een sub-oommissie
benoemd tot voorbereiding van een defini
tief ontwerp. In deze sub-ooimnissie zijn de
vijf (hier aanwezige leden van de vroegere
Haagsche commissie van tien benoemd, n.L
Loder, (Nederland); Hagerup )Noorwegen(;
Adatci (Japan); Rioo Busatie (Italië) en Fer-
nandes, (Brazilië).
Een kwestie die oonferentiekringen en
vooral de betrokken commissie zeerlevendig
bezig houdt is het Ppolsch-Lithausche con
flict
Volgens een bericht uit Berlijn werd be
sloten, de toelating van Bulgarije voor om
bepaalden tijd uitte stellen.
DUTTSCHLAND.
De paus heeft 200.000 lire geschonken voor
het onderbrengen van Duitsche kinderen in
Italië.
De waardevermindering van het geld.
Een eigenaardig gevolg van de waarde
vermindering van het geld doet zich in
DuitschJiand kennen door het niet versohjj-
nen van getuigen voor de rechtbanken. De
menschen betalen n.1. veel liever de boete,
dan een veel aanzienlijker bedrag aan ver
dienste te missen voor den tijd, dat ze van
hun werk afwezig zijn. De rechtbanken he
ggen nu hoogere geldboeten, b.v. 800 M.,
toe te passen voor het verzuim, als getuige
te versohjjnen.
Ontrouwe ambtenaren.
Achttien ambtenaren van het oentraalsta-
tion te Duisburg zijn gearresteerd, omdat
j zij spoorkaartjes hebben verkocht beneden
i den prijs, zonder het ontvangen geld af te
dragen. Op die manier moeten zij voor meer
dan een miliioen hebben gestolen. Bij een
huiszoeking werden honderdduizenden mar-
i ken gevonden.
ENGELAND.
De Westminster Gazette meldt, dat 20.000
scheepstimmerlui te Newcastle einde Novem
ber het werk hebben opgezegd, omdat zij niet
willen weten van een Voorstel van de wer
ven oim in December het loon met 12 sh. in
de week te verminderen.
De werkgevers verklaren dat zij het uur
loon van 2 sh. 6 st. niet meer kunnen beta
len wegenis de concurrentie van het buiten
land.
IERLAND.
Naar uit Londen wordt gemeld, brengen
de in beslag genomen Sinn Fein-documenten
bijzonderheden over het duivelsche plan om
de groote krachtstations in Engeland en de
sluizen van vele havens te Liverpool enz. te
vernielen.
De memorie laat uitkomen, dat het plan
voor Manchester zou uitgevoerd worden door
ruim zeventig man, voorzien van petroleum
en schietkatoen.
Te Liverpool zouden 800 pond „gun" (het
is niet duidelijk wat hier nog staan moet:
buskruit, schietkatoen) er> 23 ingenieurs, vijf-
en-zeventig gemeene republikeinsche solda
ten en ongeveer 20 anderen gebruikt worden.
Voorts 98 revolvers.
De plannen hadden betrekking op aanval
len op 21 punten en omvatten het openzetten
van de havensluizen, en de vernieling van
pompen en krachtstations.
In geval het plan in zijn geheel onuitvoer
baar is, is er een schema bijgevoegd, waarin
aanvalsplannen met de benoodigde strijd
krachten voor elk punt worden aangegeven.
De dokumenten zijn zeer lang en treden
in alle bijzonderheden.
Aanslagen op de ministers?
In het Engelsche Lagerhuis deelde Sir Ha-
mar Greenwood nog mede, dat door de regee-
rjpg ook samenspanningen ontdekt waren
om ministers in Engeland te vermoorden;
er waren ook stukken in beslag genomen,
aantoonende, dat er 3500 besteed waren
voor het koopen van wapenen en ontplofbare
stoffen in Glasgow, verder 7500 door het
hoofdkwartier der rebellen in Ierland. Daar
bedraagt de betaling voor moord 100 voor
een schedel". Men heeft dus te doen met een
moordenaarsbende, die haar zwaar besubsi-
dieerd werk tegen het Britsche rijk voortzet.
en de regeering aan de winnende hand wa
ren en hij las verschillende uittreksels voor
uit brieven, waarin de Sinn-Feinsche schrij
vers de krachtdadigheid van de tegenaanval
len van de regeering betreurden.
Volgens berichten uit de Vereengde Sta
ten in Engelsche bladen, heeft de Valera,' die
zich te New-York ophoudt, de moorden op
de Engelsche offcieren te Dublin openlijk
goedgekeurd. Daarentegen wekte hij de Ame
rikaansche bladen op, zoo kracihtg mogelijk
hun afschuw te kennen te geven over de
slachting, door de Engelsche soldaten aan
gericht onder de Iersche burgers.
0 9
BELGIE.
Frahsche tanks en instructeurs.
BRUSSEL, 25 November. Enkele dagen
gelden zijn in de legerplaats Beverloo in
Limburg tien tanks van het type Renault,
vergezeld van Fransche instructeurs, aan
gekomen. Het plan bestaat 24 compagniën
tanktroepen te vormen, welke hoofdzakelijk
van lichte Renault-wagens zullen worden
voorzien.
RUSLAND.
Aan een particulieren brief van een Rus
sisch arts en grondeigenaar, thans in Est
land, wien zijn goederen zijn Ontnomen, ont
leent de „N. R. Ot.", dat alle beschrijvingen,
welke men geeft van de ellende in sowjet-
Rusland, nog te mooi gekleurd zijn. Het
leven is er een hel en het brandpunt van die
hel is St. Petersburg. dat tengevolge van de
terechtstellingen, de epidemieën en het voed
selgebrek bezig is uit te sterven. St. Peters-
burg, dat eens door de tsaren uit de moeras
sen van de Newa omhoog getrokken is en
kunstmatig tot bloei is gebracht, zinkt terug
in het moeras en zal nooit weer in zijn vollen
omvang herrijzen. Het sarmatische laagland
raakt ontvolkt; 25 miliioen menschen waren
er in het voorjaar van 1919 reeds omgekomen
en in 1920 is de oogst van den dood ver
schrikkelijk geweest. De huidige winter
dreigt het land geheel en al te ontvolken.
Bovenstaande mededeelingen 'over St. Pe
tersburg worden bevestigd in de Rigasdhe
Rundschau van 13 November in een artikel
dat tot titel voert ,,De doodstrijd om een we
reldstad" en tot ondertitel „Helpt St. Peters-
burg."
Drie jaar lang, zegt Ewald Amende, de
schrijver van het artikel, hebben betrekkelijk
gunstige oogsten 't bolsjewisme begunstigd.
Thans echter staat de rampspoed voor de
deur. De misoogst is een feit gewerden en
de honger gaat waren over het veel geplaag
de land. Het slechtst is de oogst uitgevallen
in het dal van de Wolga, de voorraadschuur
voor St. Petersburg en de streek der meren,
welke het voorziet langs de Wolga en het
MariakanaalstelseL Daar de waterweg St Pe
tersburg thans al evenzeer in steek laat als
de spoorwegen mist het thans allen aanvoer.
Kunnen de meer Zuidwaarts gelegen plaat
sen nog hoop koesteren op althans iets, St.
Petersburg is geheel en al aan den honger
overgeleverd. De ellende van zijn bewoners
is onbeschrijfelijk en als het straks góed koud
gaat worden, zullen zij bij hoepen sterven.
Als er niet spoedig op groote schaal hulp
geboden wordt, zal het meerendeel der St
Peterburgsche bevolking den winter niet
overleven.
Dat men buiten Rusland zoo weinig van de
ellende te St. Petersburg verneemt, is het ge
volg "»'n het gemis van een onafhankelijke
pers en een vrije openbare meening In Rus
land echter heet het met bittere, scherts, dat
het te St. Petersburg toegaat als in het pa
radijs. De menschen eten er appelen en loo-
pen naakt rond. Inderdaad zijn appelen het
eenige wat nog voor niet veel geld te
krijgen is en komt bij meenigeen het bloote
lichaam door de lompenbedekking heenkij
ken.
Om 10 uur 's ochtends begint het werk;
in werkplaatsen zonder grondstoffen of
werktuigen, in inrichtingen zonder eenig
doel of eenige beteekenis, in een stad, waar
niets meer wordt voortgebracht heet dan het
werk begonnen. Uren achtereen zitten de ar
beiders te wachten op het slaan van vieren.
Dan is de „dagtaak" afgeloopen en heeft
men recht om mee te deelen van de levens
middelen, die echter maar heel zelden meer
worden verstrekt.
Dieren zijn er in St. Peteisburg niet meer.
Een jaar geleden kende men nog het schouw
spel van de paarden, die uitgeput 'op de
Nevski neervielen, aan welker vleesch zich
overdag de honden en 's nachts de menschen
te goed deden. Nu zijn de honden de weg der
paarden gegaar. en is de beurt aan het offer
der menschen. Het is alsof de dood deze stad
in een ijzeren greep gevat heeft en alsof hij
luaar langhaam, maar met alBchuwelijke ze
kerheid, wil verwoesten. De menschen ster
ven van zwakte en uitputting. Wel eischen
oogziekten en epidemiën tal van slachtoffers,
maar de meeste menschen gaan stil en plot
seling heen. Het is het laatste bedrijf van het
groote treurspel van het afsterven eener
wereldstad-
VEREENIGDE- STATEN.
Dienstweigeraars.
Baker, de minister van oorlog, deelde
mede, dat alle lieden, die wegens gemoeds
bezwaren dienst liebben geweigerd, op vrije
voeten zijn gesteld. Het meerendeel van hen
heeft meer dan tw^e jaar in de gevangenis
gezeten.
VEREENIGDE STATEN.
De „droogte".
De Y ereenigde Staten zijn „droog", d.w.z.
droog aan den buitenkant. Binnenskamers
worden er clandestien, nog heel wat alkoholi-
sche versnaperingen genoten. Maar de „droog
te heerscht en hindert toch. Nu was de stad
Müwaukee tot voor kort beroemd om het bier
dat er gebrouwen werd. Dit verklaart dat er
dezer dagen in het gemeentemuseum voor
Millwaukee twee fleschjes van het beroemde
bier ter bezichtiging zijn gesteld. De uitstal
ling trekt enorm en evenals in het Louvre of
in den Tower bij de nationale- of kroonjuwee-
len staat in het museum van Millwaukee bij
de fleschjes bier een gewapende bewaker.
Filmacteurs.
Het gerucht had geloopen, dat Gharlie
Chaplin, nu hij gescheiden en dus (a raison
van 200.000) weer vrij man was, het actee-
ren voor de fibn er aan zou geven en rust zou
gaan nemen. Charlie laat dit gerucht tegen
spreken. Hij gaat onmiddellijk weer aan den
arbeid.
Een ander bericht over Amerikaansche
„filmsterren" is het volgende. Tot de door
het Amerikaansche publiek het hoogst op prijs
gestelde film-diva's behooren de inderdaad
allerbekoorlijkste zusters Norma en Con-
stance Talmadge. Deze twee hebben nu met
de First National Film Corporation een con
tract gesloten, waarbij zij beloven enkel voor
die Corporation te werken. De zusters ont
vangen daarvoor 20.000.000.
Zoo staat het ten minste in de „New "Vork
Herald". Ook indien men wat overdrijving
en bluf van deze som afdoet, zal er nog wel
een aardig profijt voor de dames overblijven.
In elk geval is het voor de A er. Staten
waar, dat de best betaalde beroepen zijn: film
sterren, operasterren, bokskampioenen en
spoorweg-bestuurders.
LUCHTVAART.
Mr. Henry Woodhouse, president van d< 1
Aerial Ligue of America, is reeds zoover ge j
gaan om een prijs uit te loven voor het ont
werp van vliegmonisters die honderd, hor
derdvijftig en zelfs tweehonderd ton nutti
gen last zullen kunnen torsen.
New-YorkSan Francisco v.
Op werkelijk Amei ikaansche wijze heeft men in
het land van den dollar het hichtpoetverkeer aan
gepakt. Nog tóen in Europa de groote strijd
woedde, werd er de eerste regeeringspostdienst
ingevoerd. Men begon op 15 Mei 1918, op het
traject New-YorkWashington, 'n afstand van
218 mijl. Dan volgden in 1919 do lijnen tusschen
Cleveland—Chicago en, New-York—Cleveland.
Mist ia een akelig weerverschijnsel, speciaal
voor den zeeman, maar niet het minst voor
den vlieger. Zoo lezen wy in het jongste
nummer van „Ons Element" het volgende voor
val op de Koojj b(j Den Helder:
Den heelen morgen had het zwaar gemist,
het slappe Zuidenwindje en de zon zagen
geen kans de bank te breken; de weerbe
richten uit het heele land gaven mist, over
al mist, maar zie 's middags komt er wat
Westenwind uit zee, scheurde den mist aan
flarden, de toestellen werden buiten gezet,
de motoren aan den gang gebracht en het
vliegen was weer in volle actie. Lang duur
de het evenwel niet, of daar kwam de aarts
vijand met reusachtige versterkingen weer
opzetten, een voor een kwamen de luchtvo-
gels zich weer in veiligheid brengen op den
grond. Langzaam maar zeker trok het wéér
dicht, nog drie vliegtuigen waren boven in
hooger sferen een luchtje aan het scheppen.
Ik wandelde eens naar den startofficier om
te zien wie het waren. Twee oudere vliegers
en een leerling, die pas kort alleen vliegt,
vertelde hy mij en voegde er nog aan toe:
„Die twee zullen wel gauw thuiskomen, maar
no. 3?" 'Zoo gebeurde het ook, no. 3 bleef
boven tot het te laat was. Gelukkig was het
bij den grond niet zoo heel dik, zoodat wan
neer hjj maar door den mist naar beneden
dook, er geen gevaar was in aanvaring met
boomen of torens te 'komenniemand maakte
zich dan ook ongerust, alleen werd nu en
dan een puinder vriendelijk woord over de
hersenkronkels van den uitblyver gezegd.
Maar het begon te lang te duren en de mist
werd er niet beter op. Bovendien kon men
duidelijk hooren dat boven den mist pogingen
werden gedaan om beneden te komen; we
hoorden den motor stopzetten, het vliegtuig
planeerde, maar wanneer het volgens onze
schatting in het mistkleed dook, werd de
motor weer aangezet; blijkbaar durfde hij
bet er niet op te wagen, wat ook wel begrij
pelijk is. Wat konden wij beneden doen?
Een groot benzinevuur werd aangestoken,
dat dikke zwarte rookwolken door den mist
naar boven slingerde^ maar het hielp niet,
langzamerhand raakte de vlieger zijn bestek
kwijt en dwaalde van het veld af. De koppen
werden bij elkaar gestoken en de oudste in
structeur besloot op te stijgen en den zwer
ver als gids te dienen; wy achterblijven den
zouden het vuurtje stoken. Spoedig snorde
een Fokker de lucht in en was direct uit het
gezicht verdwenen, ons vol verwachting in
spanning achterlatende. Na eenige tijd hoor
den we weer twee motoren, den Fokker en
den Spijker. Hy heeft hem, ze komen! En
even later stond de Fokker plotseling weer
keurig voor onze neus. Maar de andere, de
Spijker, waar blijft die? Die zette eyn motor
weer aan en had nog niet kunnen besluiten
zyn gids in die nevelmassa, waarin je niet
meer weet waar je blijft, en wat je er tegen
komt, te volgen. De gids kankerde hartgron
dig, de spanning steeg, de mist werd dikker.
Wat nu? in Godsnaam nog eenmaal probee-
ren, en weer ging de Fokker er op uit, maar
we wisten allen, dat het nu zoo dik was, dat
de toestand zelfs voor een zeer ervaren vlie
ger hoogst precair werd. En weer wachtten
wij, dooh nu in angstige spanning. Het ge
snor van den Fokker verwijderde zich, blijk
baar was de zwerver ver afgedwaald, einde-
ïyk hoofden we niets meer. En plotseling
komt er een blinkertje in den mist, recht bo
ven het veld konden we een heel klein stukje
van den blauwen hemel zien, dat was de kans!
Kwamen ze nu maar, riepen we allen door
elkaar, en gelukkig zy kwamen. De Fokker
had het gaalje ontdekt en wees den Spyker
don weg, die ditmaal de kans niet liet voor
bijgaan en met den staart tusschen de beenen
thuis kwam en vlug in een hangar verdween,
wat evenwel niet verhinderen kon, dat de
Fokker hem opspoorde en toen stond er een
briesje, schwamm drüber.
Nieuwe monster-Vliegtuigen.
De vermaarde Italiaansche vliegtuigbou
wer Caprorü, een der eerste instructeurs van
groote meer-motorige vliegtoestellen, heeft
thans een watervliegtuig gebouwd, dat uit
drie groote achter elkaar aangebrachte drie
dekkers bestaat en uitgerust is mat 8 moto
ren van elk 350 P.K., 2800 P.K. duB in "t
geheel Deze luchtreus kan 120 passagiers
vervoeren. Dit getal geeft echter waarschijn
lijk 'het maximum te dragen gedicht aan.
Zitplaats zou er zijn voor 60 passagiers. Het
toestel wordt te Sesfco Galende aan het Lago
Maggiore, waar Caproni sedert enkele jaren
een groote loods en constructie-werkplaats
bezit, voorde eerste proefvlucht in gereed
heid gebracht. Volgens het Amerikaansche
luchtvaart blad „Aerial Age Weekjy", dat ge-
woonlyk goed over Italiaansche luchtvaart-
akngelegeitheden is ingelicht, heeft Caproni
thans ook ontworpen een watervliegtuig van
12.000 P.K. dat 400 500 passagiers zal ver
voeren. Het is mogelyk, dat deze luohtkolos
in Amerika zal worden gebouwd.
liet blad ^©et verder nog mede te deelen,
dat de drie vliegbooten, die nog dit jaar door
de Amerikaansche marine Ju bouw zullen
worden genomen, driemaal de afmetingen
krijgen van de N. C. (Navy Ourtis) vliegboo
ten, die in Mei 1919 via de Azoren over den
Atlantischen Ociaan y logen. Deze N. C.-wa-
tervliegtuigen hebben 38.40 M. vlucht en
20.80 M. lengte, en zijn uitgerust met 3 en
4 motoren yan elk 400 P.K. De vlucht van
de nieuwe luchtreuzen zal meer dan 100 M.
bedragen.
O—St. Louis
Minneapolis. In twee jaar en drie en een halve
Tnatm/J doorvlogen de postvliegtuigen 'n afstand
van 957 108 mijl. Gedurende dien tijd werden niet
minder dan 38.027.440 brieven vervoerd. De totale
exploitatie-kosten over die 2V« jaar, waaronder
ook bevrenen is de aankoop van het vliegmatenaal,
bereikten^sen bedrag van 1.147.926.26 of 1.18
P0f)ez0'diensten leverden zulke bevredigende re-
sultaten, dat op 8 Soptombor van dit jaar tot het
openen van een geregelden luchtpostdienst tus
schen New-York en Washington werd overgegaan.
Door deze geweldige luchtverbinding van züoO mijl
lengte, werd de tijd, noodig voor het briefvervoer
tusschen beide oceanen, van 91 uur teruggebracht
tot 57 uur voor de wintermaanden, en 54 uur voor
de zomermaanden. Plannen zijn reeds in voorbe
reiding om het volgende jaar tusschen Ghicago en
Cheyenne ook een nachtelijke luchtpostverbinding
te organiseeren, waardoor de mail dan in 45 ure»
van de oost- naar de westkust van Amerika zal
worden vervoerd.
Door deze trans-continentale rachtverbinding is
Amerika in het bezit van een systeem van groote
luchthavens met reparatie-gelegenheid, dat als
nog nergens ter wero'i te vinden is. Er zijn in het
geheel reeds 16 luchtpostvliegtuigen, die.ongeveer
200 mijl onderling van elkaar verwijderd liggen;
de grootste afstand is 248
Goede noodlandingsterreinen worden gevonden
tusschen elk van deze vliegvelden in. Zoo goed
als alle steden en dorpen 5 mijl ten noorden en
5 mijl ten zuiden van de transcontinentale lucht
lijn. hebben ter oriënteering van de luchtpostvlie
gers op een of meer van de voornaamste gebouwen
in 4 voet groote leitters den naam van de stad
laten schilderen.
De arbeid van de postvliegtuigen op deze reus
achtige luchtlijn, is voor den winter aldus inge
deeld
Tusschen New-York en San Francisco is per
etmaal slechts één directe treinverbinding. Deze
wordt onderhouden door trein 35, >die 's avonds
om 8 uur 40 uit New-York vertrekt. De geweldige
lading post voor dezen mail-trein moet natuurlijk
vroegtijdig worden gelicht en gesorteerd om nog
mee te komen. Veel brieven uit New-York, die
gepost worden na 4 uur, zullen voor den trein van
8 uur 40 te laat zijn, en dus 24 uur moeten wach
ten. Minstens 400 pond of 16000 van deze na 4 uur
geposte brieven worden nu meegegeven aan het
postvliegtuig, dat den volgenden morgen laten
we gemakshalve zeggen Dinsdagmorgen om 6
uur 30 van New-York vertrekt. Deze machine
vliegt naar Chicago, haalt daar trein 35 in, die
Maandagavond uit New-York vertrok, en geeft de
16000 brieven met dien mail-trein mee. Het vlieg
tuig arriveerde hier om 3.27 n.m. nog lang vóór
de express het station binnenrolde. De express
vertrekt uit Chicago 8' uur 's avonds. Deze 400
pond post heeft dus een tijdwinst van 24 uur.
In Chicago wacht nu het mail-vliegtuig op trein
43 die Dinsdagmorgen om 2 uur 15 van New-York
vertrok, doch niet verder dan Salt Lake loopt.
Deze trein komt Woensdagmorgen om 1 uur 15 in
Chicago aan. Van dezen „43" neemt het postvlieg
tuig 1000 lbs. mail over, bestemd voor San Fran
cisco en de Pacific-kust, vliegt er cxm 6 uur des
morgens mee weg en is om 4 uur 25 's middags in
Cheyenne, waar de express, trein 35, voor de
tweede maal wordt «ingehaald, 's Avonds om 10.45
vertrekt de express met de 1000 pond brieven van
het postvliegtuig, die dus 24 uur hebben gewon
nen. In Cheyenne neemt *t vliegtuig echter weer
terug de 16.000 brieven, die reeds van New-York
naar Chicago door de lucht werden vervoerd, en
daar op den trein werden gedaan, en vertrekt er
Donderdag om 5 uur 30 's morgens mee naar San
Francisco, waar het toestel 's middags om 6.28
aankomt. Waren de brieven in den trein blijven
liggen, dan zouden ze eerst Vrijdagmiddag om 12
uur 30 in San Francisco ziin aangekomen. Door
deze regeling komt dagelijks 400 pond mail 42 uur
eerder in San Francisco, en 1000 pond 24 uur eer
der. Op het traject New-YorkOmaha wordt ge
werkt met J. L. metaal-eendekkers (in Amerika
gebouwde Duitsche Junkers-vliegtuigen, die 90
mijl per uur loopen en 10 uur in de lucht kunnen
blijven). Tusschen Omaha en San Francisco wordt
de dienst onderhouden door De Havikland 4
tweedekkers, die voor 4 uur bedrijfsstof hebben
en 80 mijl per uur loopen. Natuurlijk worden er
tusschenlandingen gemaakt om benzine in te ne
men. Ook wordt er van bestuurder verwisseld. Het
plan is dn de toekomst grootere vliegtuigen te ge
bruiken, zoodat nog veel grootere ladingen brie-
ven-mail langs den luchtweg vervoerd kunnen
worden.
Deze dagelijksche dienst is echter een van de
moeilijkste luchtpostverbindimgen, die er bestaat.
Bij Cho.venne, Salt Lake en Reno moet met een
volle lading gevlogen worden op hoogten, variee-
rende van 12.000 tot 14.000 (voet boven zeespiegel,
dikwijls met sterken tegenwind. Men ontmoet er
sneeuw en lnteqpieve koude. Voor de veiligheid
der vliegers ziin te Reno, Salt Lake, Cheyenne en
Omaha krachtige radio-stations opgericht, zoodat
de vliegtuigen gedurende hun alpenvlucht gere
geld in communicatie kunnen blijven. Van het
weerberichten-bureau kroeg de post-directie een
overzicht over de dageliiksche atmosferische toe
standen over een tijdperk van 20 jaar; hierdoor
moeilijkheden te kampen de voor het westen be
stemde vliegtuigen, en wel tusschen Cheyenne en
Larajnle. YerleSen jaar Januari was de kracht
van den wind in deze streek nooit beneden 10 mijl
por uur. Op 4 dagen was de windsnelheid 10 tot 20
op 2 dagen de windsnelheid niet minder bedroeg
dan 60 a 70 mijl per uur, en recht in de richting
van de naar hot westen vliegende toestellen woed.
De in oostelijke richting vliegende toeetellen
daarentegen jagen met 'n enorme snelheid naar
hun doel. Bij het opmaken van de dienstregeling
trachtte de post-directie, als van zelf spreekt, zoo
veel mogelijk profijt van den wind te trekken.
Een dergelijke ontwikkeling heeft dus In het
land van den dollar het luchtverkeer bereikt, dat
men het aandurfde reeds over trajecten van meer
don 4200 kilometer lengte een dagelijkscbe lucht
verbinding te onderhouden. Alle brieven worde:;
vervoerd tegen het gewone tarief; het luchtpost
tarief werd reeds geruimen tiid geleden afgeschaft.
LHbl.").
