T
Tweede Blad.
VAN DONDERDAG 17 FEBRUARI 1921.
PLAATSELIJK NIEUWi.
Voogdijraad.
Te Marine- en Valkseonewt
A. G. O.
Centraal Genootschap voor Kinder-
herstelling»- en Vacantlekolonles
Afdeeling Helder.
GEMENGD NIEUWS.
Mislukte poging tot beroering.
Schepen „wegbrengen".
Een valsch telegram.
Beroovlng.
Verduistering.
Door een droom.
INGEZONDEN.
D« Schipper a/(b. ELn. M*. „Hydra".
Gemeenteraad van Helder,
De heer A. F. Viseer, leerling; der opleiding-
school van Radiotelegrafle, Zuidstraat, Helder,
is met ingang van 17 dezer benoemd tot
Radiotelegraflst 2e klasse by de Ned. Telegraaf-
M(j. „Radio-Holland", Amsterdam.
De Directeur van het postkantoor
brengt ter kennis, dat de brievenbus in de
Schagenstraat, hoek Spoorstraat, ingaande
16 dezer, 30 minuten later wordt gelicht dan
tot dusver, zoodat de liichtingstijdstippen
alsdan zullen zijn resp. 0 m vun., 2.35 n.m.,
5.55 n.m. en 10 o. av.
Zeebad Huisduinen.
Belanghebbenden maken wij attent, dat de
vergadering, waarvoor dezer dagen de eon-
vacaitie is verzonden, hedieniavond wordt ge-
gehoudien in het Te huis voor Militairen aai»
dien Kanaalweg (niet in de Spoorstraat).
Wy verwezen naar eens advertentie in
dit nummer, waarbij de Voogdijraad te Alk
maar kennis geeft, dat de te Helder woonach
tige leden van dien Raad zijn Mevr. Wed.
A. P. de Ven—Boon, en de heeren O. Adri-
aanse en B. Zondervan, tot wie belangheb
benden zich hebben te wenden.
Aan den heer J. H. Staalman, ia eervol
ontslag verleend.
De dagen lengen en de serie-concerten der
Marinekapel loopen ten einde. Het was deze
week al het zevende der reeks, dat gegeven
iwerd. De heer Haizeibroek had zich voor dit'
maai de medewerking weten te verschaffen
van iden jeugdigen pianist Pierre Pala, neef
en naamgenoot van onzen stedelijken violist.
Een paar jaar geleden trad hij hier ter stede
op als 16-jarige, veel-belovende solist; uit
den thans 18-jarige is inmiddels een pianist
gegroeid van ontwijfelbaar virtuoos gehalte.
Daar zit ras in en temperament. Hoor zijn
aanslag I Krachtig en zelfbewust, en zijn mu
zikaliteit is onmiskenbaar. Zijn spel is soms
zeer persoonlijk; zijn tedhniek is anberispe
lijk. Hij speelde vóór de pauize het prachtige
a-mail ooncert van Schumann. In zijn piano'
stukken is Schumann op zijn best; dit heer
lijke concert is er weder het bewijs van. Het
orkest (begeleidde den heer Pala en deed dit
schier immer prijaenswa. iciig; de fraaie
overgangen van de melodie van orkest op
klavier en omgekeerd waren onberispelijk
en de heer Pala toonde in dit concert wat bi;
kan. Na de pauze gaf hij een drietal kleine
nummers. Mogelijk viel de „wals" van De-
bussy niet bij allen in den smaak. Men moet
aan deze zeer teere, zeer moderne, muziek
wennen; Debussy weet met zijn toonladders
van enkel groote (seconden en harmonieën
van groote tertsen eigenaardige, verfijnde
stemmingen te wekken, en dat kwam ook in
deze wals uit. Maar voor wie haar weet te
genieten heeft de muziek groote bekoring.
Meer in den smaak viel wellicht het melo-
dieuse „feuille d'album" van Hazebroek en
de bekende A-diur polonaise van Ohopin,
Jammer was het, dat de vleugel de assistentie
van den stemmxer nooddg had. De heer Pala,
bejuicht door het dankbare publiek, gaf een
extra-tje, en hielp daarna melde aan het or
kestnummer „La Danza" van den componist
Hub. Ouypers. Deze, leermeester van den
pianist, was in de zaal aanwezig, teneinde de
pianistische (bekwaamheden zijn» begaafden
leerling» te bewonderen. De heer Pala kreeg
van het oorps een fraaie krans.
Het orkest vertolkte, behalve de reeds ge
noemde medewerking aan het piano-concert
van Schumann, diens ouverture „Manfred".
Neen, voor grootore werken schoot Schu
mann's kracht tekort; de „Manfred"-ouver-
ture staat niet in vergelijking met het geniale
piano-concert.
Na de pauze werd als openingsnummer de
ouverture van Weber's „Oberon" gespeeld;
in menig opzicht boeiende muziek. Twee
kleine nummers „La Danza" van Hub. Ouy
pers en „Symphonistes et Orphéonistes" van
Hazebroek besloten het programma. „La
„Danza" is een dans uit een opera van
dezen Hollandsahen componist; de piano
partij, door den heer Pala gespeeld, en eindi
gend met een geweldig glissando, kwam niet
zeer tot haar recht. De oamponist was zelf,
zooals we zeiden, den 2en aviond aanwezig om
zijn tooödichting te hooren, en het is op zich
zelf merkwaardig voor den Helder, dat een
componist de uitvoering van zijn eigen werk
meemaakt. Beter kon ons evenwel de oom
positie van den heer Hazebroek voldoen;
melodie&nrijkdom kan men haar 'niet ont
zeggen, ofschoon zij als geheel wat onsamen
hangend aandeed.
Wlnkelnleuwa.
in het penceel Koningstraat BI heeft de
heer W. Th. Hangard een winkel geefpend
in drogisterijen, parfumerieën, zeep, etc. De
heer Hangard is een tijdlang op een che
mische fabriek werkzaam geweest.
Het geheel ziet ar aantrekkelijk en «miaak-
vol uit
Maandag 21 Februari, 's avonds 8 uur,
hoopt in „Casino" voor A.G.O. als spreker
op te treden de heer D. J. van der Ven. Men
mag veronderstellen, dat deze Gelderschman
zelfs op Hollands Noordpunt geen onbekende
meer is. De een zal hem reeds kennen als
redacteur van de serie „Ons mooie Neder
land", waarvan o. a. „Gelderland geheel van
zijn hand i«, een ander als de schrijver van
„De Torens zingen", een derde als.maar
het is onze bedoeling niet, alle onderwerpen
op te sommen, die zich mochten verheugen
in de liefde van dezen vruchtbaren auteur.
Waar hij de schoonheid vond, greep ze hem
aan. En allen, die zijn geschriften gelezen
hebben, zullen zeker instemmen met net
eensluidend gunstig oord 1 van de geheeie
Nederlandsche pers. Nog grooter bejrenxlneiïi
heeft Van der Ven zioh echter verworven
(is de ontwerper en artistieke leider van net
Taderlandsch Volksfeest, dat in Sopt. lid»
met grooten luister te Arnhem is gevierd.
Dit feest is het dan ook, dat hem de stof aan
de hand heeft gedaas voor het onderwerp,
waarover hij Maandag hoopt te spreken, n.1.
,JVeerlands volksleven in Neerlands open
luchtmuseum", geïllustreerd met fraaie licht
beelden. „Ken ons land en heb het lief",
roept de heer Van der Ven in den titel van
een zijner werkjes ons toe en zeker zal nie
mand, die land en volk lief heeft, zooals hjj,
verzuimen om dezen geestdriftigen vader
lander te gaas hooren.
Ondanks onze opwekking tot vergadering-
bezoek was dit niet groot. Uit het jaarver
slag stippen we aan, dat uit fin. overwegin
gen aanvankelijk niet aan uitzending kon
gedacht worden en laiter niet meer werd aan
gevraagd. Voor 1921 staat het er krtusschen
beter voor, dank zij ingekomen giften, waar
onder een van 100 van een ingezetene, die
niet genoemd wenschte te worden en de
kermisgift van Gocadorus ƒ284.40. In het
begin van 1921 kwamen alweder belangrijke
schenkingen van de opvoering van „Tropen-
adel" door de Isr. Tooneelver. „Onder Ons"
ƒ201.95, van de Vereenigkig van Staats
burgeressen 130.44' en van de afdeeling
Helder van den Bond van Ned. Onderwijzers
134.waarbij zich waardig aansluit het
verbeterd subsidie van de gemeente voor
1921 verleend tot een flink bedrag. Geen
wonder, dat de vergadering de verschillende
gevers en geefsters zeer dankbaar was, want
veel, veel geld is immer noodig om dreigende
inzinking van levensenergie te stuiten en op
te voeren im de juiste richting.
De rekening van de penningmeesteresse
sloot dan ook met de flinke bate van ruim
900.—.
Voorts releveeren we nog, dat in de plaats
van den heer Roukens, die bedankt had, tot
lid van 't bestuur verkazen werd de heer
J. W. van Aken en dat 't bestuursmandaat
van Mevr. Spruit weder werd verlengd..
'Een jongeling, ia dienst by een firma la
.goudten en zilveren (voorwerpen «n juweelen
aan den Nieuwenidijk te Amsterdam, moest
voor zijn patroons vaak (kisten met voorwer
pen van waarde op een handkar wegbrengen.
Eenige malen reeds was hij Lastig gevallen
door een paar oersonen, die hem voorstel
den, met de kisten er vandoor te gaan. Zij
zouden dan de opbrengst samen deelen. De
jongeling weigerde echter in het voorstel
te tredten en hij deelde zijn patroon het ge
val mede. Deze waarschuwde op zijn beurt
de politie en die jongeling werd voortaan ge
volgd door een paar rechercheurs van de
centrale recherche. Voorzichtigheidshalve
werden tevens minder kostbare zendingen
vervoerd'. Bevatten de kisten eerst voor een
waarde van meer dan f 60.000, in de laatste
dagen vertegenwoordigden zij niet meer dan
f 6000. Gedurende eenige dagen zagen de
rechercheurs niet bijzonders, maar Maandag
gebeurde datgenie, wat was verwacht. In een
van de stegen van Nieuwendijk naar Dam
rak ontrukten plotseling drie mannen de kar
aan den jongeling. Zij hadden natuurlijk niet
om de rechercheurs gerekend. Vijf minuten
later moesten zij de kar in den steek laten
©n twee van hen werden gearresteerd. De
derde is «enigen tijd later ook gepakt
De Rotterdamsche recherche heeft aange
houden een reeder, een sleepbooteigenaar,
en een machinist die er van verdacht worden
schepen te hebben Laten „wegbrengen". Het
onderzoek gaat voorloopiig alleen over het
scheepje „Doggersbank", dat een waarde van
f 35.000 had en waarvoor door de betreffende
verzekering maatschappij f 140.ÖGQ is uitbe
taald.
De heer Lansink te Amsterdam zou in de
gemeente Sohoterland spreken voor de onaf
hankelijke vakbeweging. Enkele uren voor
de bijeenkomst kwam een telegram in, dat
de heer L. verhinderd was. Ih allerijl werd
de vergadering afgelast. Doch op.het bepaal
de uur was de heer L. present; het telepraon
bleek valsch te zijn.
Een onderzoek naar dien afzender wordt
ingesteld.
Maandagnacht, omstreeks 1 uur, is J. B.
uit Moordrecht in den Groenendaal te Rot
terdam op de straat, aangegrepen en tegen
den grond geworpen door drie vrouwen en
een man. Terwijl een hunner hem de keel
dichtkneep, beroofden de anderen hem van
een /bankbiljet van 25.— en een kwitantie
groot 3000.—. In den loop van den nacht
zijn de drie vrouwen, die door den bestolene
herkend zijn, aangehouden. Van het geato
lene is nieta teruggevonden.
Twee assistenten der Tweede Noord-Hol-
landsehe Tramwegmaatschappij hadden zich
voor de Vierde Kamer der Rechtbank te Am
sterdam te verantwoorden wegens verduiste
ring. De een fungeerde als kashouder op het
plaatskaartenbureau, toen op een gegeven
oogenblik in zijn kas een tekort van f 700
werd geconstateerd. De ander, die opgeleid
werd tot commies van het magazijnbeheer,
meest aangevoerde steenkolen betalen, waar
voor hij b\j den kassier op bonnetjes geld
opnam. Van het opgenomen geld besteedde hij
f 250 voor zichzelf en gaf hij f 485 aan den
eersten beklaagde. Deze eerste beklaagde be
kende, maar beweerde, dat het verduisterde
bedrag slechts f 400 had bedragen. Zijn meisje
verstrekte hem het geld ter aanzuivering van
het tekort, doch in plaats van het daartoe te
besteden, maakte hij ook dat geld op. Ook de
andore beklaagde bekende het feit, waartoe
hij gekomen was omdat hij in verhouding tot
zijn inkomen te veel uitgaf. Het O. M. mr.
baron Van Harinxma thoe Slooten, eisehte
tegen ieder drie maanden gevangenisstraf.
Üchlp bt nood.
Naar de Daily Mail uit New Tork meldt,
zijn er op de kust van New Foundland en
Canada noodseinen opgevangen van het En-
gelsohe stoomschip Bristol City, een boot
van 2500 ton, die op weg van Bristol naar
New-York ia het ijs vast is geraakt Het
«chip meldde, dat alle steenkool, een groot
deel van heit houtwerp en de lading ver
stookt is. Het 'bevond zich, toen de laatste
berichten verzanden werden op 160 mijl van
Louisburg op kaap Bretoneiland. Sinds
Maandagochtend zijn geen draadlooze seinen
meer van het schip gehoord. De regeering
van Canada heeft het regeeringaschip She-
ba uitgezonden om te trachten de Bristol
City, die met 336 koppes bemand is, kuip
te Wede*
Anierikaansche couranten maken melding
van «en zonderling geval. Het (betreft een
met name genoemden boer, die gedroomd
had, dat hij zijn vrouw en 'kinderen zag ver
ongelukken in een auto-ramp. In zijn droom
schrikte hjj zóó hevig, dat hij bij het ont
waken zijn spraakvermogen was kwijt ge
raakt. De boer had met zijn gezin een auto
tocht naar New-York willen maken, maar op
het laatste moment kreeg hij verhindering.
Vrouw en kinderen gingen nu alleen en de
boer ging wat later met den treim, doch was
vóór de familie te New-York. Daar viel hij
in de wachtzaal van zijn hotel in slaap en
had zijn schokkenden droom. Toen de familie
te New-York arriveerde, vonden zij het hoofd
des gezins nog steeds met stomheid geslagen
Geachte Redactie,
Naar aanleiding va» de in Uw blad voor
komende vermelding (overgenomen) v. h.
H.bLad) betreffende het zinken Hr. Ms.
Hydra, het .tweede blad van 12 Februari j.L,
zij het mij vergunt een zin (welke onjuist en
van groot belang is omreden hierin een
blaam wordt geworpen op hen die alle maat
regelen genomen hebben het schip te behou
den) te doen logenstraffen.
Namelijk:De Commandant Staverman, wil
de nogtrachten het schip op een plaat te zet
ten, doch doordat de patrijspoorten openston
den, kwam veel water binnen, en door snel
varen bezweken de waterdichte schotten;
toen was het schip verloren.
Ter verduiidedijiking zij hier vermeld, dat
elk schip wat meedoet aan bedoelde oefenin.'
f>n, geblindeerd, moet varen wat juist op de
ydra alleen mogelijk is als de paferijspoor-
ten gesloten zijn, om diafe de blindeerklep
tusschen de dichtgeschroefde poort in ge
plaatst worden. Een bewijs dat dit goed; ge
schied was is die aanvaring zelf.
Hopende hiermede de lezers van Uw blad
een andere kijk op de zaa'k gegeven te heb
been, U dankend voor de plaatsruimte.
Hoogachtend,
Vergadering van Dinsdag 16 Februari.
Afwezig met 'kennisgeving de heer Van
Breda.
Beëediging van het nieuw verkazen raads
lid W. Poll. De heer Poll, door den secretaris
binnengeleid, legt in handen van den Voor
zitter de vereischte eeden af, waarna hij door
den Voorz. wordt gecomplimenteerd en wel
kom geheeten.
Voor kennisgeving aangenomen worden
de navolgende stukken;
a. Dankbetuiging van het Bestuur van
het Stedelijk Muziekkorps voor de verleende
subsidie.
b. Verdagingsbesluit van Ged. Staten op
hunne beslissing ten aanzien der gemeente-
begroot ing.
c. Goedkeuring van God. Staten op het
raadsbesluit van 21 December 1920, betref
fende het stellen van een rentegarantie ten
behoeve der aandeelhouders van de op te
richten N. V. „Zeebad' Huisduinen".
d. Kon. Besluit, waarbij het aantal ver
gunningen met ingang van 1 Jan. 1921 wordt
teruggebracht van 60 op 50.
Een adres van de Vereendgdng „Koegras-
se r Belang", inzake eleotrifioatie van Koe
gras, wordt gerenvoyeerd naar B. en W. om
prae-advies.
Daarna wordt voortgegaan met de afwer
king der agenda Van de vorige week. Aan de
orde is:
Ambulantisme Hoofden van Scholen.
Voorstel om vrijstelling te vragen van de
verplichting, dat aan de hoofden van scholen
reeds nu het onderwijs eener klasse wordt
opgedragen. (Held. Crt. 8 Febr.).
B. en W. stellen voor dit punt van de
agenda af te voeren. Conform.
Salarisverordening.
Voorstel nopens toekenning van een duur
tetoeslag aan' het personeel der gemeente
over 1920, in verband met de /beslissing van
Ged. Staten op de le suppl. begrooting,
dienst 1920. (Held. Crt. 3 Febr.).
De heer Adriaanse zal, daar niemand
der raadsleden hierover het woord verlangt,
een enkele opmerking maken omtrent het
verdeelde inzicht van het College. Spr. gaat
de geschiedenis van dit voorstel na. In Juli
1919 werd in overleg met de organisaties en
de hoofden een nieuwe salarisregeling vast
gesteld, die destijds algemeene tevredenheid
verwekte. In Aug. 1920 werd een nieuwe
regeling ontworpen, waaraan terugwerkende
kracht werd verleend tot October 1919. Spr.
heeft zich daartegen verzet, omdat het naar
zijne meening niet aanging voor een salaris
regeling, die in Juli was vastgesteld, in Oc
tober reeds weer verhooging toe te passen.
Het thans ter tafel liggende voorstel is in
wezen hetzelfde als dat van toen; slechte de
vorm Is thans anders. Voor spr. gelden
daarom thains dezelfde formeel© bezwaren
van verleden jaar. Zelfs zijn ze nu versterkt.
Immers toen waren de finamtiëele gevolgen
voor de gemeente niet te overzien en thans
kan men althans eenigszins een idee krijgen
wat het voor de gemeente beteekent. Thans
reeds hebben overschrijvingen plaats gehad
van allerlei posten; er zijn bedrijven, die een
belangrijk nadeel voor de gemeentekas heb
ben opgeleverd, hetwelk op de rekening 1921
drukt. Voor dit tekort is geen dekking, even
min voor dezen toeslag. Hoewel spr. niet
diep op de zaak zal ingaan, wil hij toch eenige
cijfers noemen. De Reiniging leverde in De
cember een verlies van ƒ70000.de ge
raamde winst der gasfabriek zal zeer zeker
teloorgaan, gezien de ongunstige resultaten
van het bedrijf. De Gemeentewerken, waar
voor een post van ƒ43000.was geraamd
aan salarissen, etc., zal hiervoor ƒ63000.
noodig 'hebben. Daartegenover staan andere
bedrijven, die eenige ibaiten opleveren. Aan
belasting op publieke vermakelijkheden is
12000.meer ontvangen; voorts aan res
tanten schoolgelden e.a., kleinere posten,
o. a. opbrengst vischafslag. Maar zij dekken
de grootere uitgaven «iet en daarom zal spr.
ernstig bij den Raad aandringen het voor
stel der minderheid niet te accepteeren.
De heer Schoeffelenberger vraagt
of die verliezen door de gemeente-arbeiders
betaald moeten worden. Is dat wel goede
politiek, vraagt spr. De wethouder kan zich
op deze wijze toch niet uit den toestand red
den. Spr. zal met het voorstel der minder
heid meegaan.
De heer Verstegen merkt op, dat deze
bezwaren ook verleden jaar Aug. gehoord zijn
bij de voorstellen. Maar de wethouder heeft
niettemin vóór de geheeie verordening ge
stemd, toen het voorstel betreffende de te
rugwerkende kracht reeds was aangenomen.
Uitdrukkelijk heeft de heer Adriaanse dat
aan het slot der zitting verklaard. Slechts
vier leden stemden tegen. Het is te begrij
pen, dat de wethouder van financiën op dit
Btandpunt staat, maar het is feitelijk een
afwijking van zijn vroeger ingenomen stand
punt. De heer Adriaanse spreekt van het ont
breken van dekking hiervoor. Hij vergiet
zich; het geld voor deze salarisverordening
is bij de 'begrooting gevoteerd. De burgerij
heeft het opgebracht daarvoor. Moreel kan
daaraan niet getornd worden, want het is
enkel en alleen gevoteerd voor salarisverhoo-
ging. Of er tekorten zijn, doet hier niet ter
zake; dan moet daarvoor dekking worden
gevonden, ni«t hiervoor.
De heer Adriaanse is het niet eens
met den heer Schoeffelenberger inzake de
urgentie van het voorstel. Inderdaad als men
het zoo wil voorstellen, kan men zeggen, dat
de tekorten gedekt worden ten ko/ste van de
gemeentewerklieden. Spr. heeft inderdaad
voor de verordening gestemd, maar dit be
trof een geheel nieuwe salarisregeling, waar
van de voorbereiding weken in beslag had
genomen en veel tijd 'had gekost. Daarom
vond spr. het niet verantwoord haar af te
stemmen. Maar wegens de terugwerkende
kracht, die eraan verleend was, ging dit niet
van harte en spr. heeft uitdrukkelijk gezegd,
dat hij hoopte, dat Ged. Staten haar niet
goed zouden keuren. Het verwijt als zoude
spr. nu een andere houding innemen, is dus
niet billijk. De verordening als zoodanig
was één geheel. Ook gaat het niet aan te zeg
gen, dat de gelden gevoteerd zijn. Ze zijn op
een suppl. begrooting gebracht en de belas
ting is dientengevolge verhoogd. De gelden
hebben na het afwijzen van Ged. Staten een
andere bestemming gekregen. Dezelfde for-
meele gronden van Aug. gelden ook* thans
voor spr. Spr. houding moge naar de letter
een andere zijn, zij is nog versterkt door de
vele tekorten, die er thans zijn. En spr.
meent, dat de Raad niet het recht heeft deze
gelden thans uit te koeren.
De heer Staalman: Deze zaak is een
ernstige, want het is gemakkelijk en goed
koop den goeden man uit te -hangen en het
is altijd prettig een cadeautje te geven. Hot
is daarom zoo moeilijk, omdat men in een
geval als dit een ander laat «betalen, hetgeen
men den een geeft. En die ander, die het
betalen moet, gaat dan beoordeelen of het
goed is al dan niet. Daarom was het voor
spr. ©en zaak van gewicht zijne houding in
deze te bepalen.
De wethouder van financiën drukt zich
verkeerd uit als hij zegt, dat wij ons moeten
neerleggen hij 'het besluit van Ged. Staten.
Deze hebben evenwel den post als zoodanig
niet afgewezen; alleen keurden zij het af,
dat hij op de .begroeting kwam. 't Gaat hier
dus over den post en Ged. Staten kunnen er
nog gunstig over beslissen, omdat wij thans
gelegenheid hebben er dekking voor te zoe
ken.
Maar er is iets anders. Een vroegere meer
derheid beeft zich uitgesproken dit geld te
geven en er moet iets bizonders gebeurd zijn
als men nu anders zou stemmen. Dat het niet
meer noodig is, kan men niet zeggen. Het is
loon dat verdiend is. En op deze gronden zal
spr. dan ook voorstemmen. Ook heeft spr.
overwogen, dat er anderen der bevolking
zijn, die dit geld opbrengen moeiten. Maar
als deze laatsten nagaan waft de gemeente
werklieden en -ambtenaren in den oorlogs
tijd gemist hebben, toen vele anderen hun
inkomsten zagen vermeerderen, zullen ze
gaarne eraan betalen. De vorige maal hebben
slechts vier heeren tegengestemd; welnu als
men in de burgerij datzelfde percentage
heeft als tegenstanders van deze uitkeering,
is dat toch niet zoo heel veel.
De heer Grunwald: Dat zou je tegen-
vallenl Spr. buurman (de heer Baak) heeft
gezegd: de meeningen staan vast, laten we
er niet over praten. Maar het geldt hier een
belangrijke zaak. Op het oagenblik zijn er
tal van fabriekszaken, die sluiten; hun ar
beiders opzeggen en een nieuw contract
tegen lager loonen met hen aangaan. Zij
urmen niet onder dezelfde voorwaarden
hun zaken voortzetten. Mag de gemeente,
vraagt spr., dit (besluit wel neomen. De wet
houder van financiën noemde verschillende
posten waarvoor geen dekking is, maar de
wethouder voor sociale aangelegenheden
loopt daarover heen. Spr. meening is, dat de
eene post den anderen moet dekken. Wat op
den eenen tekort kamt, moet door den ande
ren worden opgebracht. Spr. kan de bezwa
ren van den wethouder van financiën onder
schrijven, die zegt geen dekking te hebben
voor het bedrag. Dat de burgerij het gaarne
betaalt, zijtn bolle woorden; een groot deel
der burgerij heeft (bij lange na niet het inko
men van de gemeente-werklieden. De tijd zal
wel leeren of de thans gevoerde politiek de
goede is.
De heer Staalman Telde: er moet iets bi-
zondera gebeuren als men op zijn besluiten
terugkomt. Spr. heeft het reeds gezegd: zeer
vele zaken sluiten, waardoor werkeloosheid
De meerderheid vam het Ooilege staat
op het standpunt vam Ged. Staten, dat een
salarisverordening niet behoort terug te
werken tot een tijdstip voorafgaande aan het
dienstjaar, waarop de daaruit voortvloeiende
uitgaven moeten worden gebracht. Zij wil
dit bedrag 30.000.dam ook gebruiken
om tekorten over den dienst 1920 te dekken.
Daarentegen wil de minderheid het bedrag
aanwenden voor «en toeslag op de loonen
over 1920. Redactie.
ontstaat. Welnu ter bestrijding van die ko
mende werkeloosheid zal spr. gaarne gelden
voteeren. In 1919 hadden we een goede
salarisregeling; het was echter niet genoeg,
er moest meer komen en men beschikte maar
over de beurzen der burgerij. We hebben
een 'begrooting met een tekort van 4 tos,
waarvoor we bij het Rijk moeten aankloppen
en nu geven we 80.000.uit, waarvoor geen
dekking is. Het ia waar, Ged. Staten hebben
de terugwerkende kracht op formeele gron
den afgewezen, maar wellicht ware dat ook
geschied, indien er geen formeele grond be
stond.
De heer Staalman heeft een aardigheidje
gemaakt waar hij' zeide, dat «het percentage
uit den Raad, dat tegen stemde, wel overeen
zal komen met dat uit de burgerij. Zoo is het
niet; men neemt de besten uit de burgerij en
vaardigt die af naar den Raad. Een andere
vraag is of inderdaad steeds de besten wor
den genomen. Spr. meent, dat, indien wij dit
bedrag thans toestaan, het Rijk straks zal
zeggen: gij hebt die 4 ton nog niet noodig,
omdat gij zoo royaal omspringt met de gem.-
financiën. En ook zal het meenen, dat wij
nog volstrekt niet aan het einde onzer mid
delen zijn.
De heer Yan L oo kan zich met het door
den heer Verstegen gesprokene vereenigen.
Als ik den heer Grunwald echter hoor, is
het alsof daar de Minister van Onderwijs in
de Kamer over de onderwijzerssalariseea
bezig is. De Minister zeide: we kunnen een
dergelijke regeling niet betalen, want zij kost
millioenen en het kelderde. Een paar dagen
later kregen we van den heer Grunwald een
motie te behandelen, waarin bij het College
aangedrongen werd pogingen in het werk te
stellen om alsnog bij het Rijk gedaan te krij
gen, dat de onderwijzerssalarissen werden
verhoogd. De motte was nogal erg naief en
we stonden verbaasd, dat de heer Grunwald
het was, die dit voorstelde.
Niu zegt deze heer, dat de fabrieken geen
hooger loonen kunnen uitkeeren en daarom
sluiten. Terwijl iedereen weten kan, dat de
fabrieken kunstmatig worden gesloten; dat
ze volgepropt zitten met milliarden artikelen,
die eenvoudig worden vastgehouden om de
productie te drukken en daarmede de lo/onen.
Vijf jaar lang hebben de heeren fabrieks
eigenaar» zich kunnen vetmesten en nu de
goede tijd voorbij is, trachten ze door loon-
druk aan de slechte te ontkomen.
Dat er een groot deel der burgerij 1», die
minder verdient dan de gem.-werkliedea, is
ook al ouide kost. In elk partijprogram, ook
in dat van de Vrijz.-D«m., staat, dat die over
heid steeds vooraan moet staan, waar het de
positie betreft- harer werklieden en amb
tenaren.
De heer Grunwald vreest, dat de regeering
ons niet meer helpen zal. Maar die zal thans
geene aanmerking meer maken op een be
drag, dat reeds 'het vorig jaar gevoteerd is.
We kunnen op dezelfde motieven met sea
gerust hart voorstemmen. (Teekenen van in
stemming bij de soc.-democraten).
De heer Zondervam, ofschoon aanvan
kelijk niet van plan over deze zaak te spre
ken, oordeelt het thans noodig. Het stand
punt, door den wethouder van financiën inge
nomen acht spr. niet zuiver. De heer Adri
aanse immers heeft vóór de verordening ge
stemd. De loonen van 1919 waren bij andere
plaatsen ver in de minderheid; toen overal
loonen van 82.betaald werden, was hier
het loon 24.—.
De heer Grunwald: De heer Van Loo
is niet op de hoogte van het wetsontwerp
betreffende de onderwijzerssalarissen. Die
«hadden minder salaris dan de minste van
onze werklieden. En dat de Minister bezwe
ken is voor den op hem geoefenden drang&
bleek bij de nieuwe regeling.
Geroep: Nietwaar! Onjuist!
De heer Grunwald voortgaande: De
salarissen zijn verbeterd tengevolge van dea
grooten drang, die op den Minister uitgeoe
fend is. Onze arbeiderssalarissen konden den
toets der kritiek doorstaan. Een vergelijking
met andere plaatsen gaat niet op, want de
levensstandaard is daar ook verschillend. De
voornaamste werfcliedenorganisaties hebben
zich met spr. vereenigd; dat hebben ze in
het College gezegd. Die heeren bewezen
daardoor een beteren kijk op den toestand
te hebben. Den heer Van Loo antwoordt spr.:
let op de toekomst, dan aal wel blijken wie
gelijk heeft gehad. De heer Van Loo spreekt
meer in den geest der sociaal-democraten dan
in die der vrijzinnigen. Als wethouder heeft
spr. gedaan wat hij kon. Er komt een tijd,
waarin de gemeente niet meer aan haar ver
plichtingen zal kunnen voldoen. En dan zou
den wij een deel van «ons personeel moeten
afdanken, omdat wij het niet meer betalen
kunnen. Wie is dan beter geweest voor de
arbeiders: spr., die het mogelijk maakt, dat
het volledige corps blijft gehandhaafd, of de
anderen, die zooveel betalen, dat ze niet meer
kunnen.
De heer De Zwart merkt op, dat het
geen de heer Grunwald zegt omtrent de
salarisregeling van 1919, die zoo goed was,
niet juist is. Toen die regeling met de orga
nisaties besproken is, zijn wij ten raadhiuize
geweest als "fractieleiders om de door den
heer Grunwald ontworpen regeling te be
spreken. Wij hebben ons ibij de voorgestelde
verhoogiing over de geheeie linie neergelegd,
omdat wij den ouden Raad niet meer voor de
moeilijke beslissing wilden stellen een nieu
we regeling te maken. Dat zou de taak van
den nieuwen raad worden. Er 1dus alleen
©ene verhooging toegestaan van 8.en
het gaat niet aan te beweren, dat de regeling
zoo goed was. Ten aanzien van de onderwij
zerssalarissen vergist de heer Grunwald
zich. Waar hij geen gelden voteerde voor de
onderwijzers, kon hij gemakkelijk genoeg
zooiets in een motie zeggen. Bovendien is
voor de onderwijzers gemiddeld 700.— uit
getrokken, hetgeen lang niet voor de arbei
ders geschiedde. Het is verder onjuist, dat
er geen dekking is voor dit bedrag. Dan had
men ook tegen den post op de inkomsten
moeten stemmen. Dat is evenwel niet ge
beurd; de post Is verhoogd.
De heer Sehoeffelentoeageu con
stateert, dat over de salarlsverhooging voor
burgemeester etc. geen woord is gesproken;
thans gebruikt men allerlei dikke woorden,
nu het tegen den arbeider gaat.
De «heer Adriaanse meent zijn stand
punt voldoende .te hebben toegelicht. Spr.
heeft zioh pertinent tegen de terugwerkende
kracht tot October verklaard. De oorspron
kelijke dekking moet een andere toewijzing
hebben.
De heer Verstegen: De heer Grunwald
heeft herhaalde raaien betoogd alsof wij g»-
