HELDEBSCHE COURANT
Tweede Blad.
VAN ZATERDAG 30 APRIL 1921.
PLAATSELIJK NIEUWS.
WIJZIGING DER PLAATSELIJKE
INKOMSTENBELASTING.
18.—
n/J000,-- 80 X nJ. 219.10.
•ard ontstaan, en die geducht merk
Vakschool voor Meisjes.
Uitslag der overgang»- en toelatingsexamens
der Rljksnomraallessen.
Aanbesteding.
Meeting Vrijzinnig Godsdienstigen.
Leger des Heils.
Verjaardag H.KJL Prinses Jullana.
Zomerconcerten Stafmuzlek.
Geen electrische stroom.
Arrondlssements-Rechtbank te Alkmaar.
Een conflict op Wlerlngen.
Ontduiking gemeentelijke belasting
In het tweede blad van dit nummer li opge'
nomen het rapport van de raadeoonvmlMle in
rake de herziening der plaatselijke directe
belasting naar het inkomen zooala dat thans
aan den raad ral worden voorgele^ en In de
vergadering van Dinsdav a.s. behandeld.
Ter juist begrte van de 'beteekenis voor het
publiek veredscht het eenige nadere toe
lichting.
Uit de toelichting van de raadscommissie
zelve blijkt, dat een heffing van 100 opcen
ten op de Rijks Inkomsten-belastinc (zooals
aanvankelijk ingevolge de nieuwe regeling
was voorgeschreven) onvoldoende was. De
regeering heeft daarom aan de Gemeenten
de bevoegdheid gelaten bovendien een in
komstenbelasting te heffen.
In de Wet is tevens voorgeschreven dat de
heffing en invordering der pl. ink. belasting
door de Rijksadministratie moet geschieden.
Alléén in bijzondere omstandigheden kan tel
kens voor een tijdvak van 6 jaren door de
Regeering aan de gemeenten machtiging
wordt gegeven de heffing en invordering in
eigen beheer te nemen.
De Gemeenten kunnen reeds dit jaar
(1 Mei) de heffing en invordering aan het
Rijk overdragen, doch worden daartoe ver
p 1 i c h 11 Mei 1922.
Indien de Raad thans dus besluit, zooals
wordt voorgesteld, zijn heffing»- en invorde-
ringsdienst aan het Rijk over te dragen, dan
beteefcent dit voor de Gemeente een belang
rijke vermindering van bureaucratiscben
rompslomp, een groot gerief dus ook voor be
lastingschuldigen (één beschrijvings/biljet om
in te vullen, één aanslaglijst enz.). De invor
dering door het Rijk geschiedt kosteloos, zoo
dat de Gemeente ook nog financieel voordee!"
trekt, terneer aangezien de Gemeente, maan
delijks een termijn (10 termijnen) van het
totaal bedrag der belastingen wordt uitge
keerd, ook al heeft het Rijk nog niets inge
vorderd.
Wat nu de door de'Oommiasie ontworpen
regeling betreft, meende zij, dat het stel
sel der 100 opcenten op de Rijks Inkomsten
belasting een te zwaren druk op de kleine in
komens zou leggen, en geeft zij in haar ont
werp een eigen, progressief tarief, dat'de
kleinere inkomens niet onaanzienlijk ontlast.
Indien de aftrek voor noodzakelijk levens
onderhoud, tengevolge van de waardedaling
van het geld, verdubbeld wordt, zou dit een
vermindering van circa de helft van het zui
ver inkomen beteekenen, waardoor, om tot
het bedrag van de begrooting 770.000.-- -)
to komen, van alle belastbare inkomens, van
hoog tot laag 12'/, zou moeten worden g>
heven. Op grond daarvan heeft de Commis
sie een progressief tarief ontworpen, en den
aftrek voor noodzakelijk levensonderhoud
(thans 600.bepaald op 750.Voorts
100.aftrek voor ieder kind (is thans
60.-).
Dit dit nog al van beteekenis is, zal ieder
wel duidelijk zijn. Thans 'begint men te be
talen bij 650.inkomen; hiervan gaat
600.af, dus men betaalt over 50.be
lasting. Heeft men 1 kind, dan is men nog
vrijgesteld.
De nieuwe regeling begint belasting te
heffen van 800.inkomen met aftrek van
760.en 100.voor elk kind. Dus een
gezin van 1200.inkomen 'bijvoorbeeld
met -4 kinderen, zou belasting betalen over
60.zijnde het minimum, terwijl datzelf
de gezin thans behaalt over 400.
Uit de ontworpen regeling blijkt duidelijk,
dat de Oommissie gestreefd heeft naar een
ontlasting van de kleinere Inkomens. Natuur
lijk is die ontlasting ten koste van de hooge
re inkomens geschied, doch naar wij meenen
niet in die mate als imen wellicht -zou ver
wachten. Dit is oi. de igxoote verdienste van
het nieuwe ontwerp.
Het best kan dit worden gedemonstreerd
aan de hand van een staatje, waarbij de be
lasting van 'thans vergeleken wordt met die
welke volgens het nieuwe ontwerp zal wor
den geheven.
Zuiver
inkomen
800
1000
1200
1600
1800
2200
2600
8000
8100
8200
8300
8400
8500
4000
4600
6000
6500
6000
6500
7000
7600
8000
8500
9000
9500
10000
Tegenwoordige
belasting
9.—
27.—
45.—
72.—
108.—
144.—
180.—
189.—
198.—
207.—
216.—
225.—
270.—
315.—
860.—
405.—
450.—
495.—
640.—
585.—
630.—
675.—
720.—
765.—
810.—
Nieuwe
voorstel
1
7.08
16.85
37.24
62.61
96.51
188.38
178.80
184.50
195.41
206.56
217.94
229.55
291.01
858.20
431.10
609.72
692.70
675.70
759.10
842.30
925.50
1008.00
1091.70
1175.10
1258.30
Ö1U.J «JO.DU
Hieruit blijkt dus, dat tot en met f 3300.
rakomen de belasting minder wordt dan
Thans; die vermindering, voor de allereerste
assen vrij aanzienlijk, wordt geleidelijk ge-
rrager, om bij 8400.— naar den anderen
„,/r te slaan, aanvankelijk ook al weer
j erst gering. Voor de hoogste inkomens is
inderdaad niet onaanzienlijk,
^wze'bedraagt bijv. voor een ruimer inkomen
DiRnai11^? "wordt, voor de hoogere inko-
Wart' km j el astlngscbroef wèl aangedraaid.
026 gemeentelijke inkomstenbe-
k<wL.uk?mt natuuriyk nog o.a. rijksdn-
de^^aating, en nog verschillende an-
stanri*»!^611 den boogaren loven»-
baar zullen zijn op het hudget van zoo'n in
komen. Nemen we bijvoorbeeld dit inkomen
van 7000.dat voor Helder wel onder de
hoogere inkomens gerangschikt mag wordeh.
Iemand imet dit inkomen betaalt aan ge
meentebelasting volgens de nieuwe regeling
759.10 (zonder kinderaftrek berekend). De
rijks inkomstenbelasting mag men veilig op
500.schatten. Dat is voor zoo iemand dus
'n 1200.aan belastingen 1 Een aardig som
metje voorwaar! Rekent men dus nog huis
huur, levensonderhoud en andere belastin
gen, dan komt men tot een „hurgermansin-
komen", dat er aan allereerste koeten af
moet, alvorens men aan zichzelf kan denken.
De verbooging van belasting wordt slechts
door circa 800 personen gedragen. Dit blijkt
uit het volgende staatje van het totaal aan
tal aanslagen:
928 aansl, van 600—, tot 1000.—
B581 f 1000.— 2000.—
2487 ff j 2000,- 8200.-
Aonvang der verhooging:
460 aansl. van 8800 tot 4700.—
294 aansl. van 4700.— tot 10509—.
29 aansl. van boven 10500.
Wij gelooven niet, dat het ontwerp reeds
Dinsdag zal werden afgehandeld. Daarvoor
was de termijn te kort; de Raad zal deze cij
fers eerst nog wel eens onder de oogen wil
len zien en wellicht ook het prae-advies van
B. en W. dat niet bij het ontwerp Is ge
voegd.
Donderdag prom'oveerde aan de Sorbonne
(Parijs) tot doctor in de letteren de heer J.
W. Marmelstein, leeraar aan de Chr. H.B.S.
te Amsterdam, pp proefschrift getiteldEtude
comparative des textes latins et fran9ais de
1' Institution Chrétienne, par Jean Calvin.
De voordracht voor leeraar aan de Zee
vaartschool te Delfzijl bestaat uit de officie
ren-machinist 2e kl. F. A. A. Jasperse en D.
J. Monté, beiden dienende aan boord van
Hr. Ms. „Zeeland" alhier.
Mej. O. G. P. Tuk alhier is geslaagd bij
het te Haarlem gehouden examen voor vrije-
en orde-oefeningen.
De tentoonstelling van het werk der leer
lingen ls door 600 personen bezocht.
De heer K. Meijer, vroeger alhier, thans
te Lens (Frankrijk) is geslaagd voor het
examen voor bouwkundig opzichter, gehou
den door de maatschappij ter bevordering
der bouwkunst
Bevorderd naar de 4e klasse: G. Duinker,
A. J. Mol, C. Mahieu, T. Blauboer, S. v. Es,
A. Kuiper, J. P. Tjalsma, A. N. Verfaille.
Van de 2e naar de 3e klas: M. Langhorst,
J. Schlamilch, Joh. Westenberg, R. Annyas,
A. Brouwer, A. de Oock, J. Dee, G. van
Dok, S. Klerk, H. Lunshof, J. Onnekes, P.
Rikeco, J. Tangerink, E. Takes.
Van de le naar de 2e Masse: O. Dito, J.
Duyvetter, T. Heyman, N. Jonker, H. Köhler,
M. Moorman, D. v. Mansum, Oa. Molenaar,
J. Kikkert,. J. v. Oostveen, M. Prass, A.
Reijers, A. Roberti, O. Scblahmilch, E. Stob
be, N. Wiegel, S. Watertor.
Van de le naar de 2e afdeeling der voor
bereidende klasse: W. Ooppens, J. Eden, O.
Geurts, G. Moen, H. Kaptein, W. Duinker,
N. Lelieveld, A. Snoerwang. M. Wiegel.
Toegelaten tot de le klasse: P. Smits, W.
de Ruyter, N. Bergwerf, J. Hartman, Ca.
Kuiper, E. Mulders, G. Onnekes, A. de Swa-
ger, D. v. d. Vet, E. de Wit N. Los.
Toegelaten tot de voorber. klasse: J. Boon,
A. v. Meerken, P. Vrije, A. de la Court, K.
Groosman, T. v. Helsland, A. de Kort, G.
Masseus, R. Wagenaar, A. Zuijderhoudt.
Niet bevorderd 2, niet toegelaten 1.
Door Burgemeester en Wethouders werd
Vrijdagmiddag ten Raadhuize alhier aan
besteed
a. Het leveren van zand en vervoeren van
materialen. Ingeschreven was als volgt: C.
Burger, Joh. Roodt en L. S. Beek: zand f 1.70
per M".grond en puin f 0.85; Waalsteenen
per 1000 f 1.49; Friesche id. f 1.—water
per vracht f 0.80. W. Kaan: zand f 2.25;
Waalsteenen f 1.90; Friesche f 1.50; grond
en puin f 125; water f 0.75. J. Kater: zand
f 2.25Waalsteenen f 1.80; Friesche f 1.50;
puin f 1.50; water f 1.— D. Dienaar: zand
f 1.70; puin f 0.93; Waalsteenen f 1.65; Frie
sche. f 1.10; water f 0.90. J. Harjer: zand
f2.25; Waal- en Friesche klinkers f 1.75;
puin f 1 25; grond f 1.30; water f 1.20. Allen
te Helder.
b. Het onderhoud van gebouwen, bruggen
enz.: Joh. Steeman f 18.270.— Ant. v. d
Wouw f 18.620.— H. Riemers f 18.682.—
Gebr. Ran f 18.720.—Firma Starrenburg
Boerdjjk f 18.752.— I. L van Os f18 880
c. Het verf- en behangwerk in gebouwen
Gebr. Hoogerduijn f 1.321.M. Kaleveld
f 1.519.—J de Kok f 1.680.— Gebr. de Boer
f 1.843.—i P. Vermeulen f 2.082 Firma
Kramer f 2.185.—; S. Schellinger f 2.400.—
J. Freeke f 2.490.— Schoneveld v. d. Wal
f2.815.—.
d. Het rioleeren en bestraten van den Pol
derweg F D Dienaar f 43 025.90 met voor
waarden H. Freeke f 46.100.K. Zeeman
f 47.797.— J. Smit f 54.400.—.
e. Het maken van een dienstgebouw by
de Algem Begraafplaats: J. Smit f23.840
H. Riemers f 24.940. T. Griek f25.590.—
Ant. v. d. Wouw f 25.800.— I. L. van Os
f 26 000 - H. Freeke f 26 200.— W. J.
Braggaar f 26.385.-; A. Krynen f 26.420.—
Gebr. Ran f26 500.— Starrenburg Boerdyk
f 26.980.— Alles zonder glas- en verfwerk.
Voor dit laatste is afzonderlijk ingeschreven
als volgt: J. de Kok f 1.020.— M. Kaleveld
f 1.149.— A. van Pelt f 1.290.—Gebr. Hoo-
gerdujjn f 1.290.S. Schellinger f 1.320.
Alle inschrijvers te Helder.
Het* is zeer zeker voor de Vrijzinnig Gods-
dienstigen, die van plan zijn op Hemelvaarts
dag de meeting te Heiloo te bezoeken, van
jelang te weten, dat de „Esona" op dien dag
een extra reis doet naar Alkmaar. Voor
bijzonderheden, die boottocht betreffende,
verwijzen wij naar de advertentie in dit blad.
De openhiohtm eeting van het Leger des
Heils wordt morgen inplaat» van op het Ko
ningsplein. gehouden in de Pr ine Hendrik
laan hij de Koningsdwarsstraat en vangt aan
om half vier.
Dit geschiedt oimdat in de omgeving van
het Koningsplein een ernstige zieke is.
Ter gelegenheid van den verjaardag van
H. K. H. Prinses Juliana wapperden van de
openbare gebouwen de vlaggen.
In de muziektent in het Spoorplantsoen
zal het Stedelijk Muziekkorps om 4 uur een
concert geven. De Chr. Oranjevereeniging
heeft een kinderfeest georganiseerd. Om
kwatr over 1 gaan de deelnemende kinderen
in optocht van het gebouw „Irene" in de
Hoogstraat naar de loods aan de Buitenha
ven, voorafgegaan door een Muziekcorps.
Aldaar worden spelletjes gedaan.
De toegang is van drie uur af voor ieder
een gratis.
Dinsdag S Mei vangen de zomerecnoerten
aan in de muziek/tent in bet Plantsoen. Als
dan hij gunstig weer het eerste concert om
8 uur.
Vrijheidsbond.
Gisterenavond had in de kleine zaal van
„Casino" de oprichtingsvergadering plaats
van de afdeeling „Helder" van den Vrijheids-
bond.
Nadat de heer Egb. J. Bok de aanwezige
dames en heeren welkom had geheeten, ver
kreeg als eerste spreekster het woord mevr.
W. Wynaendts Franoken—Dyserinck (Den
Haag), die voornamelijk de beide „vrouwen
paragrafen" uit het program van den Bond
behandelde. Allereerst wijdde spr. echter een
woord aan het punt .betreffende handhaving
van ons onafhankelijk volksbestaan 2) en
in verband daarmede instandhouding van
leger en vloot.
Ook voor vrouwen is dit punt niet zonder
belang.
De vraag is op het oogenblik: is het nog
noodig leger en vloot te hebben? De Vrij
heidsbond meent van ja. Wij propageeren
niet als de revolutionnairen ontwapening, en
als de soc.-dem., die ook al in dien geest
spreken.
Nu de vrouwen voor 't eerst aan de actieve
politiek deelnemen, doet zich ook van dien
kant de stem voor ontwapening hooren. De
vraag of er nog eens weer een oorlog zal uit'
barsten, is ook voor ons land niet zonder be
lang. Prof. Treub en mr. Vissering hebben
zich in dien geest uitgelaten. Niemand stelt
zich natuurlijk voor, dat wij opgewassen zou.
den zijn tegen een .groote mogendheid; we
moeten alleen paraat zijn om den eersten
stoot op te vangen. Weerloos blijvende en
onder den voet geloopen wordende, zou bin
nen korten tijd annexatie het eind zijn en
men zou onder vreemde overheersching toch
moeten dienen.
In de Nat. Vrouwenorganisatie neemt 'de
tegenstand tegen leger en vloot toe. Tegen
het voorstel voor lichamelijke oefening was
veel verzet, omdat men er militairistische
propaganda in zag. Dr. Aletta Jacobs zeide:
„geen man en geen cent", ons leger wordt
immers toch doodgeschoten, 't Bestuur van
de v.-d. Vrouwenclub richtte zich tot de
regeering om de bepaling betreffende ver
plichte instandhouding Van leger en vloot
opgeheven te krijgen.
Daarom is onze paragraaf beter, die spreekt
van handhaving van ons onafhankelijk
volksbestaan en het daartoe brengen van
offers in zoover en zoolang deze noodzake
lijk zijn in verband met de ontwikkeling van
den Volkenbond.
Wij beschouwen leger en vloot als een
noodzakelijk kwaad en zouden het waardee-
ren als we toekonden met een politieleger
en een kleine vloot. Dit staat duidelijk in
het program, en er blijkt duidelijk uit, dat
de Vrijheidsbond geenszins een militairis
tische Bond is. Voor de vloot geldt dit ook,
zoolang wij nog een bezitting overzee heb
ben.
Een enkel woord over de sociale paragraaf,
die nogal stof heeft opgeworpen en niet zon
der veel verschil van meening is opgenomen,
n.1. de medezeggenschap van arbeiders.
„Samenwerking van kapitaal, intellect en
arbeid. Bevordering van het bewustzijn dat
medezeggenschap van den werknemer ten
aanzien van arbeidsvoorwaarden en inwen
dige organisatie gewenscht is, in de daarvoor
vatbare grootere bedrijven." 8 2e gedeelte).
Jonge en oude mannen uit allerlei rangen
en standen hebben tijdens'de mobilisatie het
zelfde lot gedeeld. En toen ze in hun gewone
werk terugkwamen, konden ze niet meer in
dezelfde ondergeschikte positie zich schik
ken. Tegelijk daarmee kwam de revolution-
nalre golf over de wereld; de ziel van de
arbeidende klasse was voorbereid om anders
te staan tegenover allerlei verhoudingen.
We kunnen noch mogen het rad van den tijd
achterultzetten. Toen ontstond de wensch
tot medezeggenschap. Men meende aanvan
kelijk, dat die medezeggenschap zich in het
fusie-program zou uitbreiden tot de leiding,
maar daarvan is geen sprake. Bij verstan
delijk overleg met het personeel ontstaat een
vriendschappelijke verhouding, maar dat
strekke zich uitteraard niet uit tot het teoh-
nische gedeelte. De arbeidersbeweging is nog
niet zoo ver, dat zij over het technische ge
deelte kan meepraten. Spr. toont dit met een
voorbeeld uit de havenarbeidersstaking te
Rotterdam hij de invoering der graaneleva
toren aan. De mindere ontwikkeling der ar
beiders is oorzaak, dat de Vrijheidsbond niet
den kant uit wil der nivelleering, die het peil
der beschaving zou drukken.
Van de uiterste linkerzijde wordt alles ge
daan om het gezin te ontbinden. De revolu-
tionnaire propaganda is daar geheel op ge
baseerd; zelfs de vurigste bewonderaars der
sowjet-republiek moeten dit erkennen1. De
Vrijheidsbond wil het gezin intact houden.
Ook de Marxisten uit de S.D.A.P. uiten zich
in den geest der communisten, al zijn er ook,
die het gezin willen handhaven. Van Plato af
hebben alle socialistische agitatoren het ge
zin als een hinderpaal voor den vooruitgang
der maatschappij beschouwd.
Door den sterken invloed, dien de vrou
wen hij de totstandkoming van den Vrijheids
bond hebben geoefend, is par. 5 ingevoegd.
Deze luidt:
„Bevordering van Kunsten en Wetenschap
pen. Ontwikkeling van het onderwijs in prac-
tisohe richting, zoodat het meer dan tot
heden opleidt tot geschiktheid voor het maat
schappelijk leven en de gezinstaak", en stelt
scherp de grens tusschen links en rechts,
evenals g 6: „Gelijkstelling van man en
vrouw".
Wat wij nu kennen is het zjg. „gezags-
gezin", waar de man de zeggenschap heeft.
Van rechts wil men dit streng handhaven,
want over 't algemeen denkt men daar niet
zoo ruim (uitgezonderd de heer De Savornin
Lobman).
Bij de behandeling van de motie-Haaze-
voet omtrent de groote gezinnen heeft De
Savornin Lohman bewezen zijn ruime op
vatting, die men zelden bij de rechterzijde
vindt.
Spr. betoogt het onethische van de stel
ling, dat de vrouw den man gehoorzamen
moet.
Een gezinsomvorming in ethiscjje richting
zal voor de arbeidende klasse van belang
zijn.
Van de zijde van de Lib. Unie is deze mooie
paragraaf betreffende de huwelijkswetge
ving ingebracht. We moeten de geestesge
steldheid van de mannen in de arbeidende
klasse bewerken om de vrouw vóór en na de
bevalling tegemoet te komen, al kunnen we
niet Ineens de toestanden veranderen, Spr,
citeert een bundel brieven van arbeiders-
vrouwen, „Maternlty", waarin zoo'n bittere
aanklacht tegen den man staat. Van arbeid
verrichten in het gezin is geen sprake bij Üe
meeste mannen.
Daarom roept spr. speciaal aan de vrou
wen: treedt toe tot den Vrijheidsbond, opdat
wij wat meer geluk kunnen brengen in de
gezinnen en daardoor in de maatschappij 1
De tweede spreker, dr. I. H. J. Vos, van
Amsterdam, zal in aansluiting met de rede
van mevr. W. F. een algemeen overzicht
geven.
Voor spr. is de oprichting van den Vrij
heidsbond een feit van groote beteekenis,
die nog onvoldoende wordt ingezien. Een
groot deel van het volk kan nog niet inzien
wat de VJB. is; de oorlog en de misère, die
daarvan het gevolg is, zijn daarvan de oor
zaak. Heel wat propaganda zal noodig zijn
hen de belangrijkheid ervan bij te brengen.
In de laatste 30 jaar hebben de liberale
politieke beginselen in ons land niet de ver
dediging gevonden, die men wegens hun
belang mocht verwachten. Het optreden van
de liberalen in 1840 had tot gevolg een
groote geestdrift en allerlei vrijheden. Op
dit tijdperk is de reactie gevolgd, zooals al
lerwegen ook in de natuur reactie wordt ge
vonden na sterke actie. Hot gevolg van de
krachtsontwikkeling en de resultaten ervan
was verslapping en Ineenvallen.
De versplintering heeft niet geleld tot het
verval, maar was daar volgens spr. de uiting
van. Dus er moet thans opvoedende arbeid
geschieden.
•De Vrijhei<M)ond ia nu tot stand gekomen
en het gemak, waarmede dat geschiedde,
bewijst, dat de idéé een vruchtbaren bodem
vond. In breede lagen is het denkbeeld der
hereeniging begroet, deze fusie is dus een
historische en cultureele noodzakelijkheid,
waartoe voornamelijk uitwendige elementen
medewerkten.
De tijd van heden heet wel eens een de
mocratische. Spr. acht dit niet juist; in de
eerste plaats acht spr. dit een tijdperk van
schabionen en nivelleering. Men meent de
maatschappelijke noöden op te kunnen los
sen door schabionen en dogma's. Die oefe
nen juist een sterken invloed op menschen,
die onvoldoende kunnen begrijpen.
Nivelleering. Alles wordt naar beneden ge
haald, het streven van de soc.-dem. is daar
op gericht. Tegelijk met het op den voor
grond brengen van handarbeid verwaarloost
men te zeer het' intellect. "Wij zullen er ons
over verheugen als er meer zon komt in het
arbeidersbestaan, maar dat mag niet tenge
volge hebben een depreciatie van het intel
lect. Arbeid en intellect moeten harmonisch
samengaan.
We hebben noodig vrijheid van begrippen,
de mogelijkheid" van ontplooiing van alle
krachten, geestelijke en cultureele. Niet het
binden van den geest of het denken in kluis
ters, zal de wereld vooruitbrengen. We moe
ten komen tot een ontplooiing van alle
krachten, die in de volkeren aanwezig zijn.
In de verschillende punten van het pro
gram zijn al die verschillende verlangens be
lichaamd.
Speciaal een tweetal bespreekt spr. nader:
Punt 4: „geestelijke en godsdienstige vrij
heid". Men heeft ons verweten, dat in ^it
programpunt 'schijnheiligheid ligt. Spr.
wijst er op, hoe de moraliteit in hooge mate
is gezonken, vooral in het buitenland. Wij
moeten erkennen, dat dat de diepste psycho-
moeten erkennen, 'dat de diepste psycho
logische ondergrond van den oorlog is de
ren van het volk op hooger peil kan in de
toekomst dergelijke oorlogen voorkomen.
Daarom is opvoeding tot geestelijk en zede
lijk leven opgenomen in het program.
De stichting van den V.B. is een gebeur
tenis van groote beteekenis. Rechts is een
sterk kerkelijk blok, links een sterke soc.-
dem. En de beteekenis van het vrijz. element
is tot onze schande erg klein. Dat voelden
wij het sterkst in Nov. 1918 bij de dreigende
staatsgreep van Troelstxa. Wij stonden abso
luut machteloos en konden niets doen. Toen
kwam de gedachte hij ons op, dat daartegen
iets moest geschieden. Als wij erkennen, dat
niet de kerkelijke dogmata invloed mdeten
hebben, moeten wij willen, dat het vrijz.
element macht krijgt. En deze formatie is
daarom een heuchelijk teeken. Wij zijn over
tuigd, dat noch de soc.-dem, noch het kerke
lijk dogma de bevrijding aan het volk kan
brengen.
De vrijz.-dem. zijn niet aangesloten bij den
V.B. Ongetwijfeld zult gij, na de rede van
mr. Marchant, met ons betreuren, dat de
vrijz.-dem. meer en meer komt in het zog der
soc.-dem, Nog liever de soc.-dem., dan deze
vrijzinnigheid.
Spr. hoopt, dat de VjB. gespaard blijve
voor doordringen van de ideeën van mr.
Marchant.
Moge het zaad van den VJB. hier wortel
schieten!
Met een peroratie ter opwekking om toe
te treden eindigde spr.
Van de gelegenheid tot debat of het stel
len van wragen werd geen gebruik gemaakt,
zoodat te half 10 de Voorz. de bijeenkomst,
die door een 40-tal dames en heeren bezocht
was, sloot, onder dankzegging aan de beide
sprekers.
Naar wij verder vernemen, hebben zich tot
heden 41 personen als lid van de afdeeling
opgegeven.
i
Morden, Zond af. van zes tot vier uur zal
"■een electrische etonoom worden geleverd.
Uitspraken
S. V., landb. Callandsoog, diefstal, 4 maan
den gev. voorw. met 8 proefjaren en op te
leggen bijzondere voorwaarden, voorname
lijk bedoeld hebbende de drankzucht van den
voorw. veroordeelde te overwinnen.
Nieuwe zaken:
De bijna 60-jarige Wieringer visscher KL
W., die reeds den heelen morgen met een
groote stevige deern om het rechtsgebouw
had heengedraaid als 'n kat om de beete brei,
werd eerst in den middag opgeroepen, dank
zij de drukke morgenbesognes van het Edel
achtbare Rechtscollege. Den oud'en heer
werd ten laste gelegd mishandeling van den
visscher, die tevens fungeerde als buitenge
woon gemeente-veldwachter, W, Hegeman,
welk «mokkend feit is gepleegd op 19 Ja
nuari A. D. 1921,
De oude beklaagde verzocht beleefd of
zjjn dochter als getuige a decharge mocht
worden gehoord.
Daar scheen de president aanvankelijk
niet veel zin in te hebben. Z.Ed. wees bekL
er op, dat hij het meisje bloot stelt aan het
gevaar van meineed te plegen.
Maar beklaagde bleef op zijn «tuk staan
en beweerde, dat zijn dochter de waarheid
kon vertellen.
De getuige Hegeman, 'n 64-jarige vis
scher en veldwachter bulten bezwaar van het
gemeentelaadje, lepelde iets op van een kwes
tie die was ontstaan tusschen het 14-jarig
zoontje van bekl. en zijn zoon, over het op-
visschen van aangespoeld hout De zoon van
bekl. dreigde zijn eigen telg met de vuist
en toen maande Hegeaiuan het opgewonden
jongmensch tot kalmite aan. Toen kwam be
klaagde er bij en wilde hem met een stok
slaan. Getuige greep de stok en hield deze
vast, al worstelend vielen ze op den grond,
maar toen getuige was opgestaan, en zich
wilde verwijderen kreeg hij een hevigen slag
met een hard voorwerp op het achterhoofd,
dat daardoor bloedend verwond werd. Om
ziend: zag hij bekl. achter hem staan met
den stok in de band.
Beklaagde gaf 'n andere lezing van de
zaïak. Door het toedoen van Hegeman's zoon
ls zijn zoontje zenuwziek geworden en daar
over wilde bekl. Hegeman onderhouden.
Deze begon direct met hem uit te schelden
en vast te grijpen, waardoor bekl. van de
been raakte.
Beklaagde ontkent niet hem een slag te
nadat hij zelf was aangevallen en niet op het
achterhoofd van getuige. Hegeman ontkent
de voorstelling van bekl. en blijft op zijn ge
tuigenis.
De 16-jarige landbouwer Simon B., 'n zeer
intelligent jongeling, zegt eerst niets gezien
te hebben. Daarna bezint hij zich en meent
wel wiat gezien te hebben, nuaar na zich lang
en ernstig bedacht te hebben, heeft hij eigen
lijk niets gezien, tot eindelijk zijn houding
meer bepaald vaststaat en den president ver
klaart dat hij de mishandeling wèl heeft ge
zien. Hij zag dat bekl. met een stok Hege
mans op het achterhoofd sloeg, tot groote
verlichting van den president, die al onaan
gename soesah van een meineedgeval in zijn
brein zag schemeren. Zoo'n grap kon de zit
ting soms wel 'n uur vertragen en dat moet
je niet uitpoetsen.
De dochter van bekl. werd nu gehoord;
niet als getuige onder eede, maar voorzich
tigheidshalve tot het gewen van inlichtingen.
De jonge dame kweet zich echter, zoo voor
treffelijk van haar taak, dat Hegeman nog
eens naar voren werd geroepen om zijn ge
tuigenis nog eens te bevestigen. Dat deed
hij wel, maar blijkbaar maakte de bijdehande
dochter 'n goeden indruk op den officier.
Althans deze gaf aan bekl. den raad om als
deze man hem inderdaad tevoren had uit
gescholden en aangegrepen, daarover een
klacht te doen bij den burgemeester, dan zou
de officier de getuige ook eens onder handen
nemen.
En in zijn requistoir nam het O. M. aan,
dat getuige H. inderdaad aanleiding heeft
gegeven tot de mishandeling, reden waarom
het O. M. tegen bekl. slechts 8 gulden boete
subs. 3 dagen hechtenis verdert. Ik zeg maar
dat het een boffertje is als je met zoo n kra
nige dochter als advocaat kan paradeeren.
Onze stadgenoot de heer P. v. T., onder
nemer van de schouwburg „Tivoli" staat
terecht dat hij op 18 November de gemeente
belasting op openbare vermakelijkheden zou
hebben ontdoken tot een bedrag van 12.61.
De beer v. T, die reeds vroeger voor 'n
dergelijke overtreding was veroordeeld, werd
ook nog opgeknapt met de voorlezing van een
recidive extract, dat hem plechtig werd voi.r-
gelezen, maar blijkbaar geen verpletterende
indruk op den beklaagde maakte. Als ge
tuigen werden gehoord eeniige plaatselijke
belastingambtenaren.
De kwestie was dan dat de heer v. T. op
dezen datum door het Schouwtooneel had la
ten opvoeren „Vadertje Langbeen", naar de
bekende roman van Jean Webster „Daddy
Long legas". De heer v. T. zou volgen» de
belastingamtenaren hebber, aangevraagd
voor een entrée van 1.75 plus 10 ct. plaats
bespreken. Daarvoor was hij een belasting
verschuldigd van 0.29. Het bleek echter
dat hij als entreeprijs rekende '1.90, dus zou
hij de gemeentekas door verkoop van leder
biljet hebben benadeeld, tot een totaal 'be
drag van 12.51,
Maar de heer v. T. het zich zoo maar niet
kisten en gaf een heel andere uitlegging aan
de zaak. In de eerste plaats beweerde hij bil
jetten van 1.50 te hebben aangevraagd.
Door een vergissing waren deze echter ge
stempeld op 1.46 en de heer v. T. heeft
de jufvrouw in het belastingkantoor, die het
zaakje behandelde er op gewezen dat hij deze
biljetten aanvaardde onder protest. Voorts
heeft de heer v. T. berekend: 1.60 entree,
0.30 stedelijk belasting, 10 ot verplichte
garderobe, waartoe hij volgens de verorde
ning gerechtigd was en 10 ot plaatsbespre
king, totaal de somma van 2.
Een der oontroleerende belastingambte
naren, die de voorstelling bezocht, beweert
dat hij 0.20 heeft gegeven aan de juffrouw
van de garderobe, doch de heer T. repli
ceerde daarop, dat dat dan moest beschouwd
worden als een fooitje, daar hij 10 ct. rekent
voor garderobe en de jufvrouwen, die in zijn
dienst waren, last had gegeven, geen geld
voor het bewaren van kleedingstukken in
rekening te brengen.
Voorts beweerde bekl. dat hij wel degelijk
op het kantoor met de juffrouw heeft gespro
ken over de onjuiste afstempeling.
