1ELDERSCHECOURANT
Tweede Blad.
VAN DINSDAG 21 JUN11921.
ONS GEMEENTEBUDGET.
In ons nummer van Zaterdag kwam van
de haqd van M. een artikel voor betref
fende die Gemeentelijke uitgaven. Daanbij
werden ook eenige opmerkingen gemaakt in
verband meit den tegen woordigen financieelen
toestand dier gemeente, welke wij hier aan
een nadere beschouwing willen onderwer
pen. M. meent ojn. dat het van Ged. St. een
redelijke eisch. is, dat van nu af aan de ge
wone uitgaven weer uit de gewone ontvang
sten moeten worden gedekt
Zeker, het standpunt op zichzelf is juist en
Helder zou er toeter voor gestaan hebben, als
men hier, evenals in verschillende andere
gemeenten het geval geweest is, de uitkee-
ring uit de O. W. belasting steeds voor af
lossing van de crisisschuld had gebruikt.
Thans echter is de houding van Gedeputeer
den ten opzichte van Helder allerminst re
delijk.
In de eerste plaats «tellen Ged. Staten hun
eisch nu het halfjaar bijna om is. Waar nu
de meeste weiken in het eerste halfjaar wor
den uitgevoerd of voorbereid, is er niet veel
kans meer om de uitgaven belangrijk te ver
minderen.
Ten tweede moet gelijk M. ook opmerkt
een tekort van 1919 aid 85.986,265 ge
dekt worden, wat nog niet op een terug naar
het normale diuidt.
Ten derde zjjh in 1919 en 1920 de uitkee-
ringen uit de O. W.-belasting voor de gewo
ne uitgaven gebruikt, terwijl Gedeputeerde
Staten niet tijdig ervoor hebben gewaar
schuwd, dat zulks voor 1921 niet zou worden
toegestaan.
In de vierde plaats eischen Gedeputeerden
niet .alleen, dat het verwacht wondende be
drag ad pljm. 250.000 gulden als uitkeering
uit die O.W.-belasting uit de gewone ontvang
sten worden teruggenomen, zij vorderen dit,
doch ook van het bedrag van pl.m. 150.000
hetwelk, bij aanneming van het wetsontwerp-
de Geer c. s. inzake de financieele verhou
ding tusschen Rijk en Gemeente, aan deze
gemeente zal worden uitgekeerd.
Dat ook die laatste som .uit de ontvangsten
moet verdwijnen, doet te meer vreemd aan,
waar M. zelf zegt, dat men dreigt te verge
ten, dat we nog steeds leven in een tijd, die
eene abnormale verhouding tusschen Rijks
en gemeentefinanciën te zien geeft. Immers
het gemeentebestuur toonde dat het dit
geenszins „dreigde" te vergeten door reke
ning te houden met het voorstel de Geer c.s.,
hetwelk zooveel gunstiger voor de gemeenten
is dan het door de regeering ingediende
voorstel.
Gedeputeerde Staten eischen wel heel veel
van den Helderschen wethouder van finan
ciën waar .zij juist n u hun eisch stelden, nu
de normale omstandigheden nog niet zijn te
ruggekeerd, nu de financieele verhouding
tusschen Rijk en gemeente nog niet behoor
lijk .geregeld is en nu bovendien nog een
herziening van de verordening op de inkom
stenbelasting moet plaats hebben.
z
Tenslotte doet M. het in zijn .artikel en
op eigen terrein nog wat sterker voorko
men, alsof het tegenwoordige gemeente-be
stuur verantwoordelijk wordt gesteld voor
de misère waarin de gemeente thans ver
keert. Wij1 willen er op wijzen dat noch door
ons, noch naar wij meenen in den Raad, in
dien geest geschreven of .gesproken is. In
onze .artikelen wilden wij slechts aantoonen
dat de door die Raadscommissie voorgestelde
verordening thans tot een onbillijke belas
tingheffing aanleiding zou geven.
En in het licht der tegenwoordige omstandig
heden bezien, wil het ons voorkomen, dat
Gedeputeerden het der gemeente op het
oogenlblik moeilijker maken dan noodzake
lijk is oan weer in het rechte spoor te ko
men.
Ook de mieeming van M. dat het stelsel
van heffing niet onbillijk is, doch het reu-
zenbedrag dat hier moet worden opgebracht,
doelen wij niet. Wij hebben vroeger reeds uit
eengezet dat een stelsel dat gemakkelijk te
dragen is bij1 -een heffing van 6 4 7 ton, on
billijk en onredelijk kan werken bij een to
tale heffing van 12 ton. Waartoe een vast
houden aan het stelsel der Raadscommissie
dat gebaseerd was op eene itotaalbeffing
van 8 ton zou leiden, nu de belasting zoo
geweldig verhoogd moet worden, hebben B.
en W. in hu ntoelichting op hun jongste
voorstel wei voldoende aangetoond. Daarin
kwam de onbillijke werking eveneens duide
lijk naar vocen.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Geslaagd voor het inigenieurs-.exa.men,
gehouden te Delft, voor scheikundig Inge
nieur onze plaatsgenooten de dames T. Bok
en M. J. J. Hoogerduin.
Onze plaatsgenoot©, mejuffrouw M. H.
Vries, is te Amsterdam geslaagd voor het
examen als verloskundige.
Nationaal Zangconcours Helders
Mannenkoor.
De tweede dag van het door TI elders Man
nenkoor" uitgeschreven concours van zang-
vereenilgiinigen had Zondag plaats. Ofschoon
het weer zich niet al te best liet aanzien
bleef het toch droog en was alleen de wind
hinderlijk en de temperatuur had wel wat
zomerscher kunnen zijn. Niettemin heeft dit
volstrekt geen afbreuk gedaan aan het wel
slagen van het zangersfeest. Evenals de vo
rige week werden ook nu te 11.42 de ver
schillende vereenigingen aan het station af
gehaald. Bet was thans de muziek van „Win-
nUbst", die zich daarvoor aan het station had
opgesteld en wiens lustige toonen over het
perron klonken toen de trein binnenreed.
De stoet ging thans door Prins Hendrik-
laan langs Kanaaiweg en verder volgens de
in ons blad van Zaterdag vermeldde route.
Het warert nu de gemengde koren, die el
kander de eer bekampten en waarvan de
derde (laagste afdeeling) te half twee aan
ving in de nogmaals belangeloos keurig met
groen versierde zaal van „Casino".
De heer Abbenes, Voorzitter van „H. M.",
heette bij ontsteentenis van den burge
meester, de aanwezigen welkom. Deze dag
brengt ons eene verrassing, daar de com
ponisten van de verplichte nummers, de hee-
ren Olivier Knoop en A. J. Leewens deze
na afloop van den wedstrijd door alle deel
nemende vereenigingen onder hu ine leiding
zullen doen uitvoeren. Spr. wees er nog op,
dat de entrée voor deze concoursen, in tegen
stelling met de heerschende ineening, dat zij
zoo hoog is, integendeel laag is, gezienl de
groote onkosten, die zoo'n concours mede
brengt.
Hierna nam het concours een aanvang. Als
voorz. der jury fungeerde des middag de heer
Ol. Koop, Amsterdam. Evenals den vorigen
koer zullen wij ons ook thans onthouden van
eene bespreking der verschillende nummers;
de vereenigingen hebben alle inderdaad haar
best gedaanen .gegeven wat zij konden ge
ven. Daarbij waren de verplichte nummers
lang niet gemakkelijk. In de laagste afdee
ling, die des middags optrad was als ver
plicht nummer eene oompositie van Ol.
Koop: „Lach en Bloemen, Dans en Zang",
waarin veel dansmotiefjes waren verwerkt,
hetgeen aan de uitvoering dus hooge eischen
stelde. Zooals de. heer Koop zeilde, w.as er
■dezen middag verdienstelijk gezongen, al
thans niet leelijk. En 'in vergelijking met het
geen soims op andere concoursen gehoord
wordt, maakte deze zang een zeer goed fi
guur. Vandaar dan ook, dat de jury meende
aan alle vereenigingen een prijs te moeten
toekennen. Daartoe was een derde prijs toe
gevoegd in de plaats van den vierden prijs a.
De uitslag van deze derde afdeeling Ge
mengde Koren volge hier: le prijs, verg. zilv.
medaille en 125.benevens directeursprijs
van 50.—, met alg. st. aan Klein Gemengd
Koor „Harmonie" te Alkmaar, directeur Jac.
N. Al. (21 zangers); 2e prijs, verg. zilv. med.
en 75.—, met 2 tegen 1 st. aan de Gemengde
Zangvereeniging „Morgenrood" te Helder,
dir. F. van der Mey (41 zangers); 8e prijs a,
verg. zilv. medaille en 50—, met 2 tegen 1
st. Gemengde Zangvereeniging „Varia" te
Warmenhuizen, dir. J. Vlam (82. zangers);
8e prijs b (als a) met 2 tegen 1 stem Gemeng
de Zangver. „Zanglust" te Anna Paulowna,
dir. B. de Vries (24 zangers); 4e prijs a, verg.
zilv. medaille met 25.—, met alg. st. „Ge
mengd Koor", Zuid-Scharwoude, dir. Jan
Schrijver (46 zangers); 4e prijs b (als a) met
2 tegen 1 st. Gemengde Zangver. „Oostwoud"
te Oostwoud, dir. C. Koomen, (36 zangers);
5e prijs a, verg. zilv. med. en 20.—, Zang
en Reciteerver. „Harmonie" te Helder, dir.
P. Brizée (84 zangers); 5e prijs b, verg. zilv.
med., met alg. st. Gemengde Zangver. „Ex
celsior", Wieringen, dir. D. Verfaille (40
zangers.).
Begrijpelijkerwijs was onze Heldersche
vereeniging „Morgenrood" in de wolken met
haar prijs. Tegen het kleine, maar fijne koor
tje van Alkmaar was zij nog niet opgewassen
maar dit doet aan haar zangschoonheid geen
afbreuk. En na deze bemoedigende uitspraak
ligt een uitgebreid perspectief voor haar om
zich in de toekomst nog meer te volmaken.
Het koortje van den heer Brizée, dat o.i. ook
uitstekenden zang gaf, kon het nog niet
verder brengen dan een vijfden prijs. Hierna
beter, Harmonie!
Des avonds traden de koren van de hoogste
(tweede) afdeeling op. Nu was de heer Lee
wens, als componist van het verplicht num
mer „Natuur", voorzitter der jury. Hier la
gen de voetangels en/ klemmen bij menigte
in rondgestrooid. Dat deze oompositie van
den heer Leewens nochtans een uiterst aan
trekkelijk koornummer was, kwam bij de ver
tolking ervan eerst goed uit. De uitslag was
als volgt: le prijs, gouden medaille en
200.benovens directeursprijs van 50.
met alg. st. en felicitatie van de jury Ge
mengde Zangvereeniging „Crescenldo",
Noord-Scharwoude, dir. Willem Hespe (70
zangers); 2e prijs, verg. zilv. medaille eii
160.met alg. ét. Arbeiders-Zangvereeni-
ging „De Stem des Volks", Koog-Zaandijk,
dir.H. Stolp (60 zangers); 3e prijs a, verg.
zilv. medaille en 76—, met alg. st. Arbei
ders-Zangver. „Kunst aan 't Volk", Helder,
dir. O. W. Rusting (60 zangers); 3e prijs b
(als a) alg. st. „Helders Gemengd Koor", Hel
der, dir. F. van der Mey (28 zangers); 3e
prijs c (als a) alg. st. Gemengd Koor „Kol-
horn", Kolhorn, dir. KL Dikstaal (30 zangers)
Gok nu weder twee plaatselijke vereeni
gingen, die een prijs kregen. „Kunst aan 't
Volk" had déveine tengevolge .van een plot
selinge ongesteldheid van haar directeur,
waardoor haar plaats, die aanvankelijk no. 1
stond, -thans no. 5 kwam te staan.
Ook in den, na afloop van het concours
gehouden eerewedstrijd tusschen het Klein
Gemengd Koor „Harmonie" van Alkmaar,
dat des middags en de Gemengde Zangver
eeniging „Cresoendo" van N.-Scharwoude,
die d'es avonds met den eersten prijs was
paan strijken, behaalde de laatste den eer
sten prijs, een verg. zilv. lauwertak (2e prijs
verg. zilv. med.) ucude vereenigingen met al
gemeen© stemmen der jury en haar felici
taties.
Zooials wij reeds vermeldden, zouden na af
loop de gezamenlijke koren onder leiding
van de resp. componisten het verplicht num
mer herhalen. Maar het nog-onverbouwde too-
neel van „Casino"kon al die zangers en zange
ressen niet bevatten, en zoo werd,middags,
het „Lach en Bloemen, Dans en Zang" van
den heer Koon herhaald door de winnende
vereenigingen tot en met die van den der
den prijs. Dat waren dus „Harmonie", Alk
maar (21 zangers), „Morgenrood", Helder
(41 zangers), „Varia", Warmenhuizen (32
zangers), en „Zanglust", Anna-PauLowna (24
zangers), toitaal 118 zangers en zangeressen.
Dit koor vormde een machtig geheel en op
waarlijk iniponeerende wijze werd het fraaie
nummer van den heer Koop, met de -elegante
damsmotieven, ten gehoore gebracht. Des
avonds wias het de heer Leewens die „Cre
soendo" van Noord-Scharwoude met 70 en
..De Stem des Volks" van Koog-Zaandijk met
60 zanders (resp. le en 2e prijswinnaars) on
der züne leiding vereenigde voor eene ver
tolking van z'in lied.
Wij moeten tenslotte nog vermelden den
uitslag van iden Banierwedstrijd. Zooals men
weet. waren tot leden -van de jury hiervoor
aangewezen de heeren H. A. Jaarsma, H. J.
Elimers en J. Klapmeijex. De heer Iüapmeijer,
die door familieomstandigheden werd ver
hinderd1, was bereids vervangen door Mej.
D. Blom. De eerste prijs: fraai schilderstuk
in zwaar vergulde lijst, werd met algemeene
stemmen toegewezen aan het Brandweer-
Mannenkoor „Oefening na Arbeid", Amster
dam; de tweede, een zilveren kruis, aan de
Liedertafel „D« Vereenigde Zangers", te
Alkmaar.
Na afloop nam kapitein Haak namens het
Eere-Comité het woord om „Helders Man
nenkoor" te danken voor de wijze, waarop
zij dit concours georganiseerd' had. Acht da
gen geleden, zoo zeide de héér Haak, sprak
de burgemeester als eere-voorzitter, van deze
zeMde plaats zijn woorden van gelukwensch
met de durf en den moed van „Helders Man
nenkoor" om een dergelijk concours te orga-
niseeren. Welnu, zijn hartelijke woorden zou
den, indien hij weder inplaats van spr. hier
stond, -thans gloeiend van geestdrift zijn,
als hij gezien had welke moeite het Comité
zich gegeven heeft om dit concours te doen
slagen.
Het bestuur heeft een reuzenarbeid verricht
en is daarbij dapper gesteund door de jury,
die een zeer moeilijke taak had. Ook de twee
de jury, van- den Banierwedstrijd, had1 een
niet gemakkelijke -taak; spr. huldigt in dit
verband onzen Helderscnen Mesdag, den
heer Jaarsma, Idie zoo vaak reeds steunde
met zijn kunst. Man voor man, die zich ver
dienstelijk hebben gemaakt, op te noemen, is
ondoenlijk. Wij hebben thans gehoord welke
zangers en zangeressen onze provincie be
vat; de liederen zijn vervlogen, maar in onze
harten hebben wij ze opgenomen op een gra-
mofoonplaat; wij zullen thans niet vergeten
welke directeuren we hier hebben. Moge, al
dus 'besloot spr., dit feest nog door vele an
dere feesten uitgaande van „Helders Man
nenkoor", gevolgd worden, -opdat zich, 'bij de
thans verworven herinneringsmedaille, aan
het vaandel meerdere medailles zullen hech
ten.
Een kort woordje onzerzijds tot slot. Zoo-
als wij de vorige week reed vermeldden, was
de leiding van een en ander uitstekend. In
dit opzicht kan menige andere plaats een
lesje nemen aan „Helders Mannenkoor". Het
werd' trouwens, naar wij vernamen, ook door
de juryleden erkend, die het bestuur compli
menteerden. Hoewel het des middags voller
was dan de vorige week, was „Casino" toch
geenszins uitverkocht. Daarentegen was hef,
's avonds zoo ontzaggelijk vol, als wij het
nooit gezien hebben. De menschen stonden
tot aan de tochtdeur in de gang, en in de zij
gangen ook op-gepropt. Toch vreezen wij
zeer, dat het concours voor Mannenkoor een
deficit zal opleveren; de onkosten zijn zoo
ontzettend hoog, ook al omdat de jury de
prijzen verhoogde. Zoo komt 't een bij het
ander; de burgerij had wel wat beter des
middags ook kunnen toonen, dat het pogen
van Mannenkoor werd geapprecieerd. Wij
hebben zang gehoord' zooals wij niet dan zeer
zelden krijgen te genieten, en voor den lief
hebber waren deze dagen uiterst leerzaam.
Bovendien moet onze plaats, ook al wegens
de uitstekende wijze, waarop alles geregeld
was, een goeden indruk hebben achtergela
ten. En zoo wenschen wij dan in dit slotwoord
der Liedertafel „Helders Mannenkoor" een
woord van hartelijke hulde te brengen voor
haar initiatief en voor het succes daarmede
behaald!
Uitslag van de veiling van halzen,
gehouden op 15 Juni 1921, ten overstaan van
notaris C. J. Baas te Helder.
Perceel Zuidstraat 72. Gekocht door den
heer H. I. v. Woudenberg, alhier voor 2007.
Perceel Zuidstraat 71. Gekocht door den
heer O. Kos, alhier voor 2030.
Uitslag van den periodieken zeilwedstrijd.
5e wedstrijd.
Fantasiesloep I: luit. ter zee de Ronde 5 pt.;
id. Nieuwenhuysen 4 pt.; id/. Suermondt 8 pt.
Fantasiesloep II: bootsman Stolte 5 pt.;
schipper v. d. Bakker 4 pt.
Modelsloep I en II: korp.-konstabel de Wit
5 pt.; serg.-ikonstabei Jongsma 4 pt.; boots
man Reyers 8 pt.
Moldelsloep III: bootsman Verheyde 5 pt.
(Je wedstrijd.
Fantasiesloep I: luit. ter zee Nieuwenhuy
sen 5 pt.; id. Randwyok 4 pt.; id. de Ronde
3 pt.
Fantasiesloep II: schipper v. d. Bakker 5
pt.; Volker 4 pt.; bootsman Stolte 3"pt.
Modelsloep I en II: serg.-konstabel Jongs
ma 5 pt.; Gitz 4 pt.
Modelsloep IIL Lak 5 pt.; bootsman Ver
heyde 4 pt.
Rijkspostspaarbank.
Opgave uitsluitend betreffende het post
kantoor Helder en zijne bij- en hulpkantoren
over de maand Mei 1921.
Op spaarbankboekjes, uitgegeven te Helder
en elders, \verd in den loop der maand te
Helder ingelegd f 70.649.44 en terugbetaald
f 81.616.03. Derhalve minder ingelegd dan
terugbetaald f 10.966 59. Het aantal te Helder
nieuw uitgegeven spaarbankboekjes bedroeg
74. Door tusschenkomst der te Helder ge
vestigde kantoren werd ter Directie op staats-
sehuldboekjes ingeschreven een nominaal be
drag van f 8.100.— en afgeschreven f 1.750
Derhalve meer in- dan afgeschreven f 6,350.—
Het aantal te Helder uitgereikte nieuwe staats
schuldboekjes bedroeg 3.
Tot aankoop van Nationale Schuld ten be
hoeve van inlegger», werden uitgevoerd1
order, tot een nominaal bedrag van f 1.000.
(*i Hieronder 9 formulieren ad f 1. - in
spaarbankzegels van 5 cent en 134 formulieren
ad f l. in spaarbankzegels van 1 cent
iSchoolsparen).
Bijzondere Hellsmeetlng van het
Leger des Hells ln de Palmstraat
In aansluiting op de onlangs hier ter
plaatse gehouden Tent-Campagne van het
Leger des Heils, welke zulk een schitterend
succes is geweest, wordt a,s. Donderdagavond
acht uur een bijzondere Hellsmeetlng gehou
den in de groote zaal van de Evangelisatie,
Palmstraat (bij de Spoorstraat).
Deze meeting zal worden geleid door Ko
lonel A. B. Gugelmann, de Leidster van de
Nationale Kweekscholen te Amsterdam, bij
gestaan door Stafkapitein A. C. Beekhuis en
Kapitein en Mevr. Bouwens. Het mu
ziekkorps en de zangbrigade zullen tevens
assisteeren.
De deuren der zaal zijn geopend om ze
ven uur; de toegang is 10 cent.
Een aardige reclame.
De firma Kanne wasser heeft een aardige
reclame bedacht voor de kinderen, die aan de
.'bezoekers van haar winkels wordt uitgereikt.
Het is een iuchtbalonnetje, dat opgeblazen
moet worden en dan nog den naam der firma
■vermeldt. Het zal bjj de jeugd wel in den
smaak vallen.
GEMEENTERAAD.
Aan dé agenda voor de Gemeenteraads
vergadering van hedenavond is nog toege
voegde de benoeming van een onderwijzeres.
De voordracht luidt ate volgt:
Mej. M. Rijkeboer, St. Maarten; mej. O. P.
Westers, te Kerkebuurt; mej. Ph. Swart, te
Anna-Paulotwna.
Opleidingscursus Bewaarschool-
onderwijzeressen.
Volgens art. 6 der Verordening, regelende
de voorwaarden, waarop aan besturen van
bijzondere bewaarscholen subsidie uit de ge
meentekas kan worden verstrekt, worden de
desbetreffende besturen verplicht, bevoegd
personeel aan hlurune bewaarscholen aan te
stellen. Ofschoon hiervan uiterlijk tot en
met het jaar 1925 door den Raad telkens
voor den tijd man één jaar ontheffing kan
worden verleend, zullen de besturen echter,
ook in het belang van het onderwijs zelve,
steeds trachten bevoegde leerkrachten te
verkrijgen, hetgeen niet altijd even gemak
kelijk gelukt. Zooals de Vereenigilng voor
Voorbereidend Lager Ondierwijs „Jadhin"
alhier in een adres aan B. en W. ook mede
deelt, is het haar mede tengevolge van Je
ligging onzer stad, zeer moeilijk ja somtijds
ondoenlijk, bevoegde brachten te verkrijgen,
terwijl dit euvel zich ook bij de andere hier
ter plaatse gevestigde vereenigingen doet
gevoelen. Ten einde echter in de toekomst
beter over bevoegde leerkrachten te kunnen
beschikken dan thans het geval is, heeft ge
noemde vereeniging het idee geopperd om
een opleidingscursus voor toewaarsohoolon-
derwijZeressen in het leven te roepen, waar
door de verschillende helpsters, die aan de
diverse bewaarscholen alhier zijn verbonden,
in de gelegenheid kunnen worden gesteld
een bewijs van bevoegdheid ter verwerven.
Zooals uit bedoeld adres tevens blijkt, wordt
de cursus door een tiental helpsters bezocht.
Alhoewel de vereeniging aanvankelijk dacht
zonder gemeentelijke subsidie den cursus in
stanld ite bunnen houden, blijkt achteraf be
schouwd, dat zulks niet mogelijk is, De be
grooting voor 1921 wijst namelijk een tekort
aan van 431. Naar aanleiding hiervan ver
zoekt de vereeniging haar wel tot dat be
drag een subsidie uit de gemeente-kas te
willen verleenen.
Met de Commissie van bijstand voor het
lager onderwijs staan ook B. en W. zeer
sympathiek tegenover het verzoek. Immers
zal door een dergelijk en cursus voorzien
worden in een reeds lang gevoelde behoefte,
n.1. die aan bevoegde leerkrachten voor het
voorbereidend lager onderwijs, welke be
hoefte zich in de toekomst nog sterker zal
doen gevoelen.
In verband met het bovenstaande meenen
B. en W. den Raad dan ook te moeten voor
stellen het door de Vereeniging voor Voor-
berend Lager Onderwijs „Jachin" gevraagde
subsidie ad 431 voor het jaar 1921 toe te
staan, waaraan eenige voorwaarden zullen
worden verbonden.
Aankoop Instrumentarium ziekenhuis.
De Commissie voor het Gemeente-Zieken
huis verzoekt B. en W. over te gaan tot aan
schaffing van instrumenten.
Tot dusver heeft de Directeur van den Ge
neeskundigen Dienst steeds zijn eigen in
strumentarium gebruikt voor de polikliniek,
terwijl deze instrumenten herhaaldelijk
dienst doen in het Ziekenhuis.
De directeur is bereid, dit instrumenta
rium met bijibehoorende instrumentenkast
aan de gemeente af te staan voor een bedrag
van 250.met de bedoeling, dat deze kast
en instrumenten geplaatst en gebruikt zul
len wonden in zijn 'toekomstige spreekka
mer.
In overeenstemiming met de zienswijze
van 'de Commissie van Toezicht achten .B. ©n
W. dit aanbod zeer billijk, te meer, daar
anders toch voor deze 'spreekkamer een kast
met instrumenten zou moeten worden aan
geschaft, en steQlan den Raad voor, hen te
machtigen tot aankoop van een en ander.
De financieele regeling dezer aangelegen
heid op de begrooting zal te zijner tijd den
Raad ter goedkeuring worden voorgelegd.
Industrie.
Men verzoekt ons plaatsing van het vol
gende:
't Is bekend, dat we te Helder geen over
vloed van industrieel© ondernemingen 'bezit
ten. De pessimisten, die helaas nog de meer
derheid sohijneh uit te maken, beweren, dat
eenige Industrie hier toch niet kan bestaan
omdat we zoo ver van alles zijn gelegen, etc.
Enfin, de redenten, die men aanvoert, zijn
voldoende bekend.
Daarom doet het verblijdend aan, dat
iemand van buiten Helder het heeft aange
durfd hier zoo'n industrlëele onderneming
te vestigen. Dat blijkt uit een advertentie
in de Heldersohe Courant van 14 dezer,
waarin B. en W. bekend maken, dat aan P.
Tool is vergunning verleend tot het oprich
ten van een machinefabriek en heratelplaata
voor motoren, etc.
Eerst is de heer Pieter Tool zeer beschei
den begonnen ln een door hem gehuurd pak-
huisje aan de Achterbinnenhaven. Het be
drijf groeide echter, zoodat zijn werkplaats
zelfs geen ruimte bood om alle werkzaam
heden naar behooren te verrichten.
De heer Tool had bet geluk de hand te
legen op een perceel aan de Binnenhaven,
hetwelk 80 M. diep is en 81/» M. breed, zich
uitstrekkende van Voor- tot Achterbinnen
haven, waar nu alle machineriën, zooals
draaibanken, schaaf- en frase-bank, auto-
geen-lasch apparaat en die smidse voldoendo
ruimte vinden.
Het geheel bedrijf wordt in beweging ge
bracht door ©en motor, welke ineen neven
perceel is opgesteld.
Deze inrtchtin" die den naam voert van
Eerste Heldersche Machinefabriek en Con
structie werkplaats, voorziet niet alleen in
een plaatselijke behoefte, doch kan van groot
nut zijn voor Helders omgeving en de eilan
den Texel en Wieringen.
Wijl het algemeen nog te weinig bekend
is, dat Helder, thans beschikt over een instel
ling waar alles, wat tot den machinebouw be
hoort kan worden' geconstrueerd, vinden we
het noodig daarop de aandacht te vestigen.
Hoe menigmaal gebeurt het niet, dat men
voor eenige Ingrijpende reparatie aan ma
chineriën zich moet wenden tot de inrichtin
gen in de groote steden. Dat behoeft nu niet
want in de werkplaats van den heer Tool, die
zijn opleiding genoot aan een technicum ln
Dultsohland, kunnen dergelijke reparatië*
geschieden door uiterst vakkundig personeel
Op het gebied van motoren behoeft men zjju
heil niet elders te zoeken.
Dit geldt zowel voor scheepsmachines en
-motoren, als wel voor landbouwmachines.
Vooral ook voor de omliggende landbouw
streken, waar al meer en meer gebtuik wordt
gi maakt van machines, kan het nuttig zijn
te weten, dat men te Helder een inrichting
heeft, die aan alle te stellen eischen; op dat
gebied kan volden.
Het oonstrueeren van hekwerk, ijzerbouw
voor gebouwen vindt daar ook nlaats.
Zou het ook voor onze plaats niet van on
schatbaar belang zijn, dat de scheepvaart in
het algemeen wist, dat haar schepen voor
herstel van machineschade Nieuwediep zou
den kunnen binnenvallen, wetende daar de
schade hersteld te kunnen krijgen)?
In dit verband ligt er misschien iets braak
voor de Economische Commissie om in offi-
ciëele berichten aan de scheepvaart dit te
doen opnemen.
Wel is ons bekend, dat de heer Directeur
der Rijkswerven altijd bereid is gelegenheid
te geven reparatiën te doen verrichten, doch
het komt ons voor, dat slechts in uiterste
noodzakelijkheid van die welwillendheid
mag worden gebruik gemaakt.
En waar nu bij bovengenoemde machine
fabriek gelegenheid bestaat alle mnchine-
reparatiën te doen, dient de „werf zoo wei
nig mogelijk te worden lastig gevallen.
Daar het voor allen in onze plaats gebie
dende eisch is onze gemeente zoo krachtig
mogelijk te maken, moeten wij pogen de
aanwezige industrie zoo energiek mogelijk
te steunen en de omgeving er opmerkzaam
op te maken, dat ze niet naar elders behoeft
te gaan met haar landbouwmachines, doch
hier ter stede daarvoor een flinke gelegen
heid vindt.
Den heer Tool wenschen we succes met
zijn pogen.
WAT DE KRANTEN ZEGGEN.
De woningbouw.
De „N. Rott. Ot." betoogt, dat het de minis
ter van Financiën was, die achter den minis
ter van Arbeid heeft gestaan, teen deze laat
ste in zijn bekende circulaire de „altruïstische
wonigvoonziening" ten grave droeg om we
der tot een „loonende" particuliere woning-
exploitatie te kunnen geraken.
In verband met de beperkte arbeidskrach
ten in de bouwnijverheid en altijd veel te
licht gestelde 'belangen van de samenwonende
gezinnen wijst het blad er op, dat thans de
vraag van het woniingpeil het hart van het
woningvraagstuk raakt.
Overigens aooentueert de circulair© den
radicalen keer in den regeeringskoers door
te bepalen, dat steun krachtens de Woning
wet (dus voor gemeentelijken- en vereeni-
gingsbouw) slechts zal worden -toegezegd, na
dat aannemelijk is -gemaakt, dat het particu
lier bouwbedrijf niet in de behoefte kan voor
zien.
Een nieuwe orde van zaken.
In het laatst verschenen „Alg. Nederl.
Landbouwblad" (Geldersch-Overijselsche edi
tie) vonden wij -onder „Op den Uitkijk" be
langwekkende beschouwingen over den soci
alen vrede in het land- en tuinbouwbedrijf»
onderteekend door den redacteur Blokker.
Deze ™eeft daarin een overzicht van een
ingezonden stuk van den heer W. J. Doorn-
bosoh te Veendam in de Landbouw-Courant
voor de Veenkoloniën, welke schrijver aan
de lezers vau dat blad duidelijk trachtte te
maken, dat er zich een andere maatscha^nij
bezi" ils te vormen. „Maar men schijnt er
niets van te merken, want de moraal, die
jpok nu nog onze samenleving 'beheerscht, is
die van de belangentegenstelling. Het be
lang van den eenen strijd met dat van een
ander. Wij' leven in een verwarrende en
sombere maatschappij; ook op het gebied van
voortbrenging en verdeeling is er verwar-
rincr. Daar tegenover worden profetiën ge
hoord van nieuwe tijden: getuigenissen van
broederschap, die ingaan tegen een onbe
perkt winstbejag die de maatschappeliike
verhoudingen willen zien in het licht der hoo-
gere beginselen. Maar zelfs de leiders van
organisaties schijnen doof te zrin voor dit
alles".
„Wat ons kan behoeden voor algeheels
ontaarding, voor een nieuw© geweldig© ca-
tastrophe en zedelijken ondergang, dat is de
terug tot de Christelijke moraal: miin belang
Is ook het belang van een ander. De Zeden
wet, de Christelijke economie, kan in den
chaos en den nood van heden allen een weg
wijzer zijn voor het leven".
De heer Blokker geeft ook noc een over
zicht van de rede, de heer Wittert van
Hoogland onlangs 'hield in een vergadering
van de R. K. Werfcliedernvereentoin te Bre
da, over de bedrijfsraden, om daarna als
volgt te besluiten:
„M-en zal ons toegeven, uat dit merkwaar
dige woorden zijn van Katholieke zijde. Voor
ons zijn ze een bewijs, dat in verschillende
kringen thans gevoeld wordt, dat een nieuwe
orde van zaken komende is. dat deze ko
men moet; dat offers zullen moeten worden
gebracht ten behoeve van den socialen vrede;
dat welbewust moet worden gestuurd naar
vervanging van het kapitalistische stelsel
door een, waarin de maatschappelHke ver
houdingen niet door macht, maar door ge
rechtigheid worden beheerscht, op een nieu
wen economischen <*rondsl'ag, dien men noe
men kan: de democratische of volkare^ee-
rtng in het bedrijf".
De bevolkingsaanwas.'" i
De verleden week in deze rubriek vermelde
beschouwingen van prof. Verrijn Stuart over
den bevolkingsaanwas, worden door ,»D«
Standaard" gecritiseerd.
Het wil ons voorkomen, dat men in beid©
fevallen bevordering der sterfte en beper-
ing der geboorte doelt op een-' macht, die
den mensch niet toekomt. Hij heeft over dood
en leven niet de beschikking. En het keeren
van het geboortecijfer leidt tot practijken,
die in moreel opzicht niets uitgaan boven
het bevorderen van de sterfte, indien men
zulks aandurfde.
Heel Iets anders Is natuurlijk, als men
wijst op de verantwoordelijkheid van hem,
die een huisgezin vestigen1 wil en onberaden
huwelijken traoht te keeren. Maar de weten
schap, die uitgaat van den autonomen
mensch, die zich zelf de wet geeft en met
de wet Gods niet rekent, moet leiden tot de
verfoeilijke practljktn, die elders een velk ln
