VRAAGT
rijsche causerie wijdt aan den Hollandschen
straatjongen-
Ingezonden mededsellng,
Dros' Advocaat
deze bankdirecteur in vele slechte jaren, toen
de oogst door sprinkhanen! was vernield,
hondenden boeren voor ondergang had be
waard door hen uit de fondsen van de bank
geld voor te schieten en de bank ging ten
slotte, na een eervol (bestaan van 59 jaren te
gronde, omdat de groote daling in de lamd-
prijzen velen belet had de voorgeschoten gel
den terug te betalen. Alleen de aandeelhou
ders hadden hun' geld verloren; allen die hun
geld gedeponeerd hadden, waren volledig
uitbetaald geworden.
De bankier had na zijn vlucht zeven maan
den in winkels zijn brood verdiend met
adressen schrijven e.d. Hij werd nu telgen
een' borg van 400 vrijgelaten en zeide, dat
hij met £350 opgespaard geld een nieuw
leven zou beginnen.
FRANKRIJK.
Dinsdtog was het een jaar geleden; dat te
Parijs de jacht op de ratten! begon, naar aan
leiding van een paar gevallen van pest,
welke zich in de hoofdstad hadden voorge
daan. Een week lang was de rattenjacht de
meest geliefkoosde sport, maar toen de
pest geweken was, bleek de animo voor deze
wreede liefhebberij meteen dood te zijn- Al
leen enkele „broodjagers" bleven zich op de
jacht toeleggen, daar zij voor eikent rat vijf
stuivers kregen. Zij hebben in het afgeloo-
pen jaar 570.114 ratten gedood, wat de stad,
welk© behalve de vijf stuivers aan den jager,
ook den vuilnisman, die met de inzameling
belast is een stuiver per rat, 171.034 fr. 20
gekost heeft. Dat is niet veel, zegt Paul Gor-
deaux in de Echo de Paris, aangezien de rat
ten zich een twintigmaal 's jaars voortplan
ten op dit half miljoen dus miljoenen rat
ten vertegenwoordigt, waarvan de stad1 be
vrijd is. Er blijven er echter nog— de sta
tistici weten alles zes millioen over. Ge
lukkig verscheuren de ratten elkaar (en nog
wel zonder dat het de stad zes stuivers per
staart kost). De rattenlijken zijn verbrand
in de gemeentelijke vuilverbandingsinrich-
fcing, welke meststoffen en mefcselsteenen uit
het huisvuil maakt, zoodat zij nu helpen het
boren in Beauce te latenl groeien of den een
of anderen armen drommel in het verwoeste
gebied tot schut zijn.
DUITSCHLAND.
De moord op Erzberger.
Berlijn, 15 Sept. De „B. Z. am. M." meldt
uit München, dat het de politie aldaar in sa
menwerking met het Badensche O. M. ge
lukt is om klaarheid te brengen in de sa
menzwering tegen Erzberger. Het geldt bier
een der vele geheime bonden. Deze bond
van samenzweerders, die bij de ingewijden
als de „Organisation" bekend staat, is door
de arrestatie van de zeven vroegere officie
ren ontdekt
Berlijn, 15 Sept. Van de beweringen van
luitenant Hutter, die zich gisteren als de
moordenaar van Erzberger aangegeven
heeft, blijkt niets waar te zijn. Men schijnt
met een krankzinnige te doen te hebben. Zijn
onmiddellijke vrijlating zal bevolen worden.
Berlijn, 15 Sept De „Münch. Post" be-'
richt dat Schulz tot Vrijdag in München was.
Op dien dag heeft hij zich na zijn bevel tot
inhechtenisneming, in allerijl zijn koffer ge
pakt en is hij' door een der gearresteerde
officieren in een auto naar het station ge
bracht.
Uit Bazel wordt gemeld, dat de Zwitser-
sche en Italiaansche regeeringen dringend
verzocht zijn om den vermoedelijken moor
denaar van Erzberger aan te houden.
De arrestaties te Mnnohen.
Berlijn, 18 September. Te München zijn op
nieuw drie van medeplichtigheid aan den
moord op Erzberger verdachten gevangen
genomen. Het zijn alle drie studenten. v
Berlijn, 10 September. Beriohteni uit Mün
chen zeggen, dat luitenant Schulz, een der
moordenaars van Erzberger, weer uit Mün
chen la verdwenen, nadat de autoriteiten van
Baden er in waren geslaagd de identiteit
van den moordenaar vast te stellen on zijn
spoor .tot München te volgen. Terwijl Tilles-
sen München reeds een woek na den moord
had verlaten, heeft Schulz zich nog tot ver
leden Vrijdag in de Beiersche hoofdstad op
gehouden. Dien dag heeft do thans gearres
teerde kapitein von Killingen hem per auto
mobiel uit zijn woning afgehaald. De koffers
van Schulz werden eveneens op de auto ge
laden, waarop Schulz in gezelschap van von
Killingen verdween. Op dit oogenblik was
de Badensche commissie van onderzoek net
op weg naar München en men vermoedt, dat
Sohulz van onbekende zijde gewaarschuwd
is. Von Killingen is gearresteerd in den
trein tusschen Augsburg en München. De
autoriteiten waren te weten gekomen, dat
von Rillingen, die zij niet kenden, met de
zen trein zou gaan. Een agent, die het uni
form van telegrambesteller droeg, liep den
trein door met een telegram in zijn hand en
riep den naam von Killingen. In de eetwa-
gen stond van Killingen op en legimiteer-
de zich om het telegram in ontvangst te ne
men. Daarop werd hij gearresteerd. De
eveneens gisteren gearresteerde luitenant
Klintsch is in het station te München gevan
gen genomen, waar hij op von Killingen
wachtte om dezen te waarschuwen. Von Kil
lingen is reeds verhoord, maar beweert niet
te weten waar Schulz en Tillessen zich
schuilhouden. Negen van de tien te Mün
chen gearresteerde personen zijn officier
geweest.
De Grleksch-Turksche oorlog.
Londen, 15 September. De bijzondere cor
respondent van de Daily Express te Konstan-
tinopel meldt, dat de Grieken 9 September
een groote nederlaag geleden hebben. Hun
poging om Angora te nemen is voor goed
mislukt. Zij verloren 10,000 man aan dooden,
gewonden en zieken. Ware het Turksche
transportwezen niet zoo slecht geweest, dan
zou het verslagen leger in zee gedrevert zijn.
De oorrespondent schrijft de Tiv-ksche over
winning toe aan de gevechtswaarde en ^oede
aanvoering van de Dirken. De Turken heb
ben ook jwar© valiezen geleden. Me.ar of
schoon ze niet in staat warsn de Griek sc h a
nederiaag geheel uit te buiten, meent de cor
respondent, d&t ze ipeh voor onbepaalden tijd
weerstand kunnen bieden en elke nieuwe po
ging om Angora te nemen kunnen alslaan.
BINNENLAND.
Hei Engelsch eskader.
In de berichten omtrent het vertrek van
het eskader uit LTmuiden stond vermeld, dat
bij het verlaten van de haven door het vlag-
geschip de „Coventry" 21 saluutschoten wer
den gewisseld m*et het fyrt. Uit marinekrin
gen wordt echter medegedeeld, dat hier iets
ongebruikelijks, doch voor ons land zeer
vleiends is geschied.
Immers, bij vreemd vlootbezoek is het al
leen gebruik, dat bij binnenkomst van een
haven het eskader met saluutschoten het land
waar het een bezoek aflegt, begroet, doch bij
vertrek behoeven nooit dergelijke schoten af
gegeven te worden. Dat thans van dezen re
gel bij het vertrek is afgeweken had de uit
gesproken beteekenis, uiting te geven aan
de bijzondere voldoening en dankbaarheid
van schout-bij-nacht Hodges voor de harte
lijke ontvangst van zijn eskader in Neder
land en hij had aan de vooraanstaande mari
ne-autoriteiten vooraf kennis gegeven, dat
hij op deze wijze bij het verlaten van ons
land nog eens zijn dankbaarheid wilde be-
toonen.
Hef militaire beroepspersoneel.
Men heeft aan het Hbld. ter bevoegder
plaatse medegedeeld, dat er aldaar niets be
kend is van een voornemen van den Minis
ter van Oorlog, om alle militairen, die den
pensioenrechtigen leeftijd 'bereiken, voor ont-<
slag voor te dragen. Het vraagstuk van de
wijze van afvloeiing van personeel uit den
militairen dienst is wel in overweging, maar
een oplossing kan eerst worden aanvaard,
wanneer de Kamers haar oordeel erover heb
ben uitgesproken en de nieuwe pensioens-
wetten zijn van kracht geworden.
De eerste „reederswinkel" geopend.
Donderdag is aan de Hoogstraat te Rotter
dam het eerste magazijn der „N. V. Maat
schappij tot exploitatie van volkswarenhui
zen" geopend. Alvorens iets omtrent de ope
ning zelve mede te deelen, willen we een en
ander uit de statuten dezer maatschappij,
waarover vooral in de middenstandskringen
nog al wat te doen geweest is, vermelden.
Art. 2 zegt, dat het maatschappelijk kapi
taal bedraagt 6000, verdeeld in 24 aandeelen
op naam van 250, verdeeld in 2 seriën,
waarvan serie A omvattende de nummers 1
tot en met 8 alleen geplaatst zal mogen wor
den in werkgeverskringen en serie B omvat
tende de .nummers 9 tot en met 24, alleen ge
plaatst zal mogen worden in werknemers-
kringen.
Aaindeel No. 1 is genomen door de Scheep-
vaartWereeniging Noord', aandeel 2 door de
Scheepvaart-Vereeniging Zuid, aandeel 9
door den Centralen Bond van Transportar
beiders, aandeel 10 door den Ned. R.-K. bond
van transportarbeiders St. Bonifacius, aan
deel 11 door den Ned: bond van Christelijke
Fabrieks- en Transportarbeiders.
Alzoo zijn dus aandeelhouders de werkge
vers en werknemersorganisaties in het Trans
portbedrijf, met uitzondering van de syndi
calistische Federatie.
De opening van het Rotterdamsche maga
zijn, dat nog slechts gedeeltelijk gereed, is
de panden 4—10 in de Wijde Kerkstraat wor
den hijgetrokken, doch zullen niet voor Maart
gereed zijn geschiedde ondter vrij veel be
langstelling met een rede van den heer Brau-
tigam, waaruit we het volgende aanhalen.
Na een welkom en na geconstateerd te heb
ben, dat er van te voren al heel wat critiek
op de plannen is uitgeoefend, zeide spreker:
„Verwondering werd nn en dan uitgespro
ken over het samengaan van werkgevers en
werknemersorganisaties, die meermalen
soherp tegenover elkander stonden. Laat mij
vaststellen1, dat de verhoudingen tusschen
werknemers en werkgevers en hunne orga
nisaties in het transportbedrijf door de stich
ting dezer Naamlooze Vennootsohap geen
verandering hebben en zullen ondergaan. Zij
staan in de bepaling van wederzijdsoh stand
punt omtrent arbeidsvoorwaarden en wat
verder tot hun taak kan worden gerekend,
even onafhankelijk van elkander als tevoren,
en zij zullen ook in de toekomst nog wel eens
perioden van worstelingen' en strijd te aan
schouwen geven, als waarvan hun geschiede
nis tot heden gewaagt. De Maatschappij tot
Exploitatie van Volkswaronhulzen beroert
dat niet. Zij kan er geen invloed op oefenen,
zoomin als men door middel van haar eenlgen
druk op de partijen, die haar vormen, zou
kunnen doen gelden. Ware het anders, de
Maatschappij zou zeer zeker in haar huidige
samenstelling niet tot stand zijn gekomen.
'De stichting heeft haar ontstaan te danken
aart het verlangen om den arbeider en in het
algemeen eiken burger in staat te stellen zich
te behoeden voor onnoodig verlies bij aan
schaffing van levensbenoodigdheden. De
meening had postgevat, dat met de distribu
tie van levensbenoodigdheden te groote som
men verloren gingen, dat geen behoorlijke
verhouding bestond tusschen de prijzen van
den fabrikant en die welke van den verbrui
ker gevorderd worden. In een beoordeeling
kan het feit wensch ik thans niet te treden
en naar de oorzaken niet te sporen. Ik wijs
er slechts op, dat de meening, dat de kosten
der distributie te hoog zijn, niet enkel de
onze is, doch dat zij algemeen is doorgedron
gen en ook in andere landen door publiek en
pers tot uitdrukking wordt gebracht.
Een nauwgezet onderzoek gaf ons de over
tuiging, dat er een betere verhouding tus
schen den fabrieks- en consumptieprijs te
vestigen ware en om hiertoe te geraken heeft
de stichting der Volkswarenhuizen plaats.
Wij gaan daarbij uit van den wel ouden, maar
m. i. tooh niet verwerpelijken regel, te stre
ven naar grooten omzet en, daardoor moge
lijk geworden; zeer matige winst, terwijl de
organisatie van dit bedrijf gericht is op ver
mijding van de tussdhenschakels in den
handel.
Overigens is deze onderneming op zelf
standig bestaan aangewezen, hetgeen inhoudt,
dat 41 volkomen commercieel zal worden
gevoerd, waarbij echter belangrijke uitkee-
-ingen aan aandeelhouders statuair uitgeslo
ten rijn. ITet is daarbij ons streven geweest
in de takken van handel, welke wij meenden
te moeten beoefenen, een volledig bedrijf te
vestigen en dus den verkoop niet te bepalen
tot enkele artikelen, noch goederen van uit-
heemsohen aard aan den-man te brengen".
Het personeel drukte de voorzitter op het
hart te 'bedenken, dat het er is voor het pu
bliek en niet omgekeerd.
Voorgelicht door de 'leiders van het bedrijf
hebben we de rondwandeling door de maga
zijnen gemaakt en het komt ons voor,trou
wens de eerste dagen zullen het wel bewijzen
dat de bedoeling van prijsdrukking met
menig artikel (bereikt zal kunnen worden:
Men demonstreerde ons verschillende goe
deren, waarop men zijn eigen prijs had gezet,
terwijl men hij concurrenten geheel gelijk
soortige goederen had laten halen, die aan
merkelijk duurder waron. Naast elkaar lagen
b.v. dameskousen van 1.90 en 1Ü5, wollen
tricot pantalons van 4.75 en 3.80, flanellen
van 0.90 en 0.69 per el, graslkmen van
0.42 en 0.34. Wollen stoffen werden ge
toond, die het volkswarenhuis voor 2 per el
van de hand doet, waarvoor andere groote
zaken 4.50 per M. vragen.
In de oonJectie-afdeeling hoorde men weer
prijzen van vóór den oorlog, al kregen we
den indruk, dat de winkels der Handelska
mer op dit gebied al grootendeels het gras
voor de voeten der nieuwe maatschappij heb-
-ben weggemaaid.
In een deide afdeeling zijn tapijten; mat
ten, bedden; dekens, enz. ondergebracht. Ge
garandeerd werd dat uitsluitend Leidsche
wollen dekens verkocht wórden. Voor 10.50
levert men een volslagen één persoonis deken.
Verdere opsomming der prijzen zou ons
te ver voeren, de beheerders meenden echter,
dat hun methode om zooveel mogelijk direct
van de fabrieken te betrekken en alleen dam
de inheemsche industrie te hevoordeelen, als
de prijzen met de buiteirtandsche gelijk zijn,
hun prijzen zeer ten goede waren gekomen.
Voornamelijk de stookgoederen, die de mid
denstand er toe bewegen, krampachtig aan
zijn prijzen vast te houden en het toch nood
zakelijk nemen van verlies tegengaan, zullen
h. i. tengevolge van het openen der nieuwe
zaak, dalen. („Hbl.").
De winter-melkprija.
Een inkoopprijs van 20 cent per liter.
In de Donderdag onder voorzitterschap
van den heer J. v. Meerveld in Krasnapolsky
gehouden vergadering van den Noord-Hol-
landschen Bond van Melkveehouders, werd'
de prijs vastgesteld, waarvoor de melk van
1 October tot 1 April ek. aan de inrichtingen
en slijters geleverd zal worden.
In zijn openingsrede deelde de voorzitter
mede, dat er thans samenwerking is verkre
gen met den Alg. Ned. Zuivelbond (F.N.Z.).
Vooraan zal de zuiverwaarde den melkprijs
bepalen. Het verschil tusschen de prijzen
van „industriemelk" en „zoetmelk" is voort
aan van de baan. Noodig is de prijs tweemaal
per jaar vast te stellen.
Spr. wees op de onderhandelingen, die ge
voerd worden met de slijterorganisafies. Er
kan echter niets tot stand komen, voor we
weten wat Amsterdam voornemens is. Hier
na gaf spr. het woord aan de afdeelings-
afgevaardigden om hun meening over den
wintermelkprijs te zeggen.
0.a. achtte de heer Brinkman een prijs van
'20 cent geen bezwaar.
Van sommige zijden werd er bevreemding
over uitgesproken, dat de FJN.Z., die toch
het best met de zuivelwaarde bekend is, nog
geen prijs kan noemen, waarna de voorzit
ter opmerkte, dat allerminst in deze verga
dering uitgemaakt moet worden, wat deni
boeren voor de melk toekomt. De rest komt
later wel.
De afgevaardigde van Nieuwer-Amstel
verklaarde dat de afdeeling besloten heeft
op 20 oent te willen aansturen, hetgeen vol
gens spr. iets anders is dan een prijs van
20 oent vast te stellen. Nieuwer-Amstel is
druk doende een nood-installatie te stichten,
welke plannen goed vorderen.
Haarlem is voornemens den prijs van 20
oent vast te houden. De L.T-B. is eohter voor
een prijs in verhouding tot het percentage
mielk dat minder gewennen wordt dan 's zo
mers.
De voorzitter wil deze laatste bepaling niet
aanbevelen!, waar de melkkhandel zeker wel
ooren naar zou hebben. Spr. drong aan op
een prijs van 20 oent franoo stad.
De voorzitter deelt dan mede dat de ver
gadering zich in 'groote meerderheid blijk
baar uitspreekt voor een prijs van 20 oent
per L. franoo stad, en wei van 1 October
tot 1 April e.k.
Den Helder vroeg of dat nu contractueel
overeengekomen moet worden.
De heer de Groot herinnerde den voorzit
ter er aan, dat deze niet aan de vergadering
medegedeeld heeft, dat het hoofdbostuur wel
vóór oen prijs van 20 oenlt was, dooh er te
vens de bepaling aan wilde verbinden, dat
indien de tijdsomstandigheden dit vorderen,
men de prijzen zou verlagen.
De voorzitter: „Dat heb ik toch al lang
gezegd!"
Geroep van de bestuurstafel: „Nee, meneer
de voorzitter!"
De voorritter: „En ik heb het woord „force
majeure" nog wel gebruikt Bovendien, dan
had een der afgevaardigden mij maar eens
moeten vragen, wat het hoofdbestuur beslor
ten had (Algemeene hilariteit)
Tal van sprekers voerden vervolgens nog
het woord, hoofdzakelijk betreffende het nut
van het stichten van eigen fabrieken. Met
klem werd van de verschillende zijden aan
gedrongen op het verkoopen van de melk
„enbloc", op het nut waarvan ook door den
voorzitter in zijn slotwoord uitvoerig gewe
zen werd- Ook drong deze er nog op aan
dat de prijs van 20 oent zal worden gehand
haafd, en dat opnieuw de hand zal worden
geslagen aan het stichten van noodinstalla-
ties of eigen fabrieken.
De R. K. Vakbeweging In 1920.
Volgens het 11e jaarverslag van het R. K.
Vakbureau is 1920 een van de jaren geweest,
waaraan de R. K. vakbeweging met genoe
gen zal terug denken.
Vooreerst werd in Juni van dat jaar in ons
land gesticht het Internationaal Christelijk
Vakverbond (I- C. V.).
Dan bracht 1920 het grootste sanatorium
van Nederland, n.1. „Berg en Bosch" te Apel
doorn, 'ten dienste van de R. K. Arbeiders
beweging, tot stand. Na vele en velerlei moei
lijkheden werd het sanatorium 28 Juli 1920
officieel door Minister Aalberse geopend.
Ook trad in dat jaar in werking de Ar-
beldswet-Aalberse, met den wettelijk gere
geld en arbeidsduur voor volwassenen; even
als het belangrijk instituut, den Hoogen
Raad van Arbeid, van denzelfden Minister.
Ook wat betreft het ledental, kon de R.K.
Vakbeweging nog vooruitgang constateeren.
Was het ledental op 31 Dec. 1919 149050, op
31 Dec. 1920 was dit 158052, dus een vooruit-i
gang van 9002, met inbegrip van aansluiting
van den Ohristelijken Mijnwerkersbond, met
circa 5000 leden.
In het geheel waren bij het Vakbureau
aangesloten 28 Vakbonden, verdeeld over
2300 afdeelingen. De Ned. R. K. Bouwvakar
beidersbond met zijn 27195 leden spande de
kroon, terwijl het ledental van nog 4 bon
den tusschen de 10000 en 15000 was.
Wat de financiën van de bij het Vakbu
reau aangesloten bonden betreft, ook daar
over geeft het jaarverslag een belangrijk cij
fermateriaal.
De totale inkomsten van de aangesloten
bonden bedroegen, met inbegrip van de
werkloozenkas, 6,654,617.64.
De totale uitgaven, eveneens met inbegrip
van de werkloozenkas, 5.S56.688.871/»-
Het gezamenlijk vermogen bedroeg op 81
Dec. 1920 1,375,,013,041/a.
De werkloozenkassen hadden een geza
menlijk inkomen van 2,925,990. 72, terwijl
werd uitgekeerd een bedrag van ƒ3,086,169,44
De Tabaksbewerkersbond keerde het hoogste
bedrag uit, n.1. 1,146,128,70, de Bouwvak
arbeidersbond ook bijna één millioen, en nog
4 andere bonden kwamen ver boven de
100,000 en tot de 200,000.
Aan staking en uitsluiting werd geofferd
435,190.57. In 1919 werd daarvoor uitge
keerd 262,718.07. Alleen de Bouwvakarbei
dersbond had voor dat doel noodig
174,966.34, dan volgt er een met 60.000,
1 met 58000, 1 van 40000, terwijl er nog
5 zijn die boven de 10,000 en beneden de
15,000 moesten uitkeeren.
Het aantal dagen van staking en uitslui
ting was 132754.
Aan zieke leden werd ruim 200,000 uit
gekeerd. Aan nabestaanden van overleden
leden ruim 16000 en voor het zoeken naar
ander werk en voor verhuiskosten ƒ33,539.18.
In de eerste helft van 1920 zette het Vak
bureau in'samenstelling met de andere vak-
centralen het N. A. S. deed niet mee
de actie voort ten behoeve van het honge
rende Oostenrijksche kind. Door de Roomsch-
Katholieke Vakbeweging werd bijeenge
bracht 163.462.831/,.
Het jaarverslag bevat verder nog veel we-
tenswaardiga Het is 128 pag. groot.
Ontslag aan Gemeentebedrijven ta
Amsterdam.
Een aantal arbeiders in gemeentedienst,
werkzaam aan de Stadsdrukkerij, is ontslag
aangezegd, met de mededeeling, dat zij in de
Gemeente-Arbeidsreserve zullen worden op
genomen.
De volgende week Woensdag of Donderdag
zuilen 174 man van hét rijdend personeel der
tram naar de reserve gaan.
De reden hiervan moet zijn, dat het vacan-
tietjjdperk, waarin uitteraard veel personeel
tijdelijk moet worden vervangen, voorbij is,
terwijl bovendien ook bij dit bedrijf diverse
bezuinigingsmaatregelen worden toegepast,
o. a. door verandering van de dienstroosters.
Een vrij groot deel van dit personeel; dat dus
thans tot de reserve zal gaan' behooren, zal
evenwel weder te werk gesteld kunnen wor
den, wanneer lijn 20 in dienst komt en de
uitbreiding van de lijnen 13,16 en 18 eenl feit
zal zijn.
Ook aan- het electriciteitsbedrijf zal eerlang
voor een groot aantal werklieden geen arbeid
meer zijn, zoodat ook dezen in de reserve
worden opgenomen.
Op de begrooting voor het dienstjaar 1922
zijn de totale kosten der gemeentelijke ar
beidsreserve geraamd op 1.002.200, waaron
der alleen aan garantieloon voor de reser
visten 200.000 begrepen is. Voor dit bedrag
wordt geen productief werk verricht.
De organisaties van het gemeentepersoneel
hebben bij den wethouder voor de arbeids
zaken, den heer Ford. Wierdels, reeds ge-
ruimen tijd geleden voorstellen ingediend,
om de arbeidsreserve aan productief werk te
helpen.
Dit zou mogelijk zijn door: le. deze werk
lieden! bij voorkeur te doen plaatsen bij par
ticuliere aannemers van gemeentewerken;
2e. vóór dat ©enigerlei werk uitbesteed
wordt, te onderzoeken; of dlit werk niet in
eigen beheer, met krachten uit de reserve,
kan worden uitgevoerd;
8e. verschillende werken, die op uitvoering
wachten, te bespoedigen. B.v. uitbreiding van
tramwegen, aanleg van, wegen en pleinen,
maatregelen tot uitbreiding van het gasver
bruik en eleotrifloatie:
4e. inrichting van één centrale werkplaat»
zooals die bij Publieke Werken reeds be
staat voor alle gemeentebedrijven'.
Is „Het Volk" wel lngel'ldht, dan hehb'en
deze voorstellen reeds een onderwerp van be
raadslaging uitgemaakt In het Instituut van
Directeuren, dat, alvorens de zaak in het
Georganiseerd Overleg aan de orde komt,
zijn advies moet uitbrengen.
H. v. W., tijdelijk te Parijs vertoevende,
geeft in de „Telegraaf" een aardige causerie
onder den titel:
Losse grepen uit de herinneringen van eene
zomerschen zwerftocht
De moderne Hollandsche straatgeus.
Hij heeft per auto gezworven van Parijs,
door België eni door Holland, en weer terug,
door Lotharingen, Zwitserland naar Frank
rijk.
Wanneer ik, zoo gaat hij voort (na een
geestige inleiding over zijn reis), den chaos
van, zonder spoorboekje en als een jolige
zigeuner door de wereld trekkend, met mijn
huishouden en tweehonderd kilo bagage in
den wagen.nog eens doorleef, en u vraagt
me, wat heeft nu het mleest inldruk op u ge
maakt, dan zeg ik.
de Hollandsche straatjongen:
Ik heb eens in een Spaansch boek een
duidelijke beschrijving gelezen van water
geuzen uit den tachtigjarigen oorlog.(die
hadden toen de zoete gewoonte Spanjaarden
neus en ooren af te snijden), uit medelijden
hingen ze hen later dan wat aan de ra).
maar ik heb nog nooit zoo'n reuzen-geus
gezien, als de Hollandsche straatjongen.
Ber zit fut in dat moet ik bekennen, en
ik zou haast zeggen ik mag hem erom.
maar alleen zoolang ik niet onder zijn be
reik ben; en bijvoorbeeld in Parijs zit, zoo-
als nu.Vandaar dat ik nu ook deze Pa-
Als ik aan hem terugdenk krijg lk een
kouwe rug en stijle haren.terwijl ik mij
anders verbeeld daar een golf In te dra
gen. in de haren bedoel ik, niet in den
rug.
Ik herinnerde mij werkelijk zijn onder
nemingsgeest niet meer, maar die is verba
zingwekkend, heeft zich in allerlei vormen
tegen me geuit, zonder dat ik weet waaraan
ik die belangstelling verdiende, want ik
draag geen anderen hoed dan een ander en
geen andere jas.
Maar voer ik onder een brug door van het
een of andere Amsterdamsche water (soms
rook het frisch, maar soms ook niet) tien te
gen een dat er op die brug een jongen hing,
die met een groote virtuositeit een vochtig
kwartje naar me wipte, en het hoefde maar
doel te treffen om een juichkreet te ontlok
ken! (Natuurlijk niet bij mij).
Wandelend, ik moet het eerlijk bekennen,
heb ik toevallig weinig last gehad, misschien
enkel van het kloppen' van mijn hart als er
zoo'n ondier in de buurt langs mij streek,
(want je weet nooit zeker wat zooiets in zijn
Bchild weer voert)maar zat je, op welke
wijze dan ook, dan stond je aan alles bloot.
behalve aan iets goeds. Voor een oafé twee
jongens met een dooie muis.Meheir, mioet
u geen poessie koope? Ik geloof zelfs dat
hij kaupe zei. Ben je dain lang in het buiten
land geweest, dan geef je zoo'n jongen nog
naïef antwoord ook, zegt vriendelijk: Welnee
beste jongen! en je lacht eens.Een Hollander
zegt dan misschien niets, of wat ergers!
Vriendelijkheid schijnt dan voor zoo'n jon
gen iets onhebbelijks.... Hal zait wat! zei
de jongen met de muis, maar nummer twee
gaf meteen den „Hai-zait-wat" een stoot in
den'rug zoodat deze met muis en al, ineen»
aan mijn hart lag.een voorbeeld dat mijn
kleintje koffie onmiddellijk volgde, tot
grooten spijt van mijn hoogst fatsoenlijk
wit vest, dat zulk een behandeling niet ge
wend was.
Nog zie ik, dien dikken goeien Batavia-
sohen vriend, waarmee ik door den) Haag
wandelde, ineens een sprong maken als een
kat, die bij vergissing op een brandend eind
je sigaar is gaan zittenomdat een straat
jongen vlak achter hem den gil van eenl
claxon nabootste, zoo natuurgetrouw, dat hij,
de goeie dikkert, er dadelijk amechtig in
Centraal van mloest gaan zittenbitteren.
Waarom ze grenspalen op de Hollandsche
grenzen zetten, weet ik niet goed, totaal
overbodig. Zoodra honden en straatjongens,
allebei blaffend, met je auto beginnen mee
te löopen, dan weet je dat je in Holland bent.
Vooral in Limburg, Belgische honden ent
straatjongens hebben een betere opvoeding
gehad.... ze kijken allebei met een half
blasée blik over jou en je wagen heen.
Auto's zijn voor straatjongens dingen
waarop ze, zoodra deze onbeheerd voor een
woning staan, (wat je in het buitenland on
gestraft kunt doen), persé dadelijk moeten
klimmen. Voor dezen bergteer gebruiken ze
dan liefst niet de treeplank, maar de spat
borden en natuurlijk met spijkerschoenen.
Hebben ze haast, dan moet de hoorn alleen
maar eventjes gebrobeerd worden; of onder
zocht of het achterlampje niet los zit.
Je kan niet ergens in de buurt (vooral ook
in dorpen) van zoo'n rooversbende stil staan
of je moet hoorenc Meheir, magge we een
stukkie meeraie?"1en antwoord je dan
iets vriendelijks, want pas zoo groen uit het)
'buitenland, ben je natuurlijk erg naïef op
het gebied van Hollandsche toestanden, dan
is dit direct een reden om je iets onaange
naams na te gooien.
Dat het vacantietijd was, neem ik gaarne
als excuus aan, maar ik kijk nog dikwijls
venijnig naar een plek op mijn achterspat
bord, waarop ik een souvenir meedraag in
den vorm van een echt Hiollandschen naam,
namelijk „Dirk", die de een of andere Dir-
ruk daar in een onbewaakt oogenblik met
een satansch genoegen heeft neergekrast.
Zeg ik te veel van den Holandschen jon
gen? Goed, ik heb ook heel aardige kwali
teiten in dezen straatgeus ontdekt, maar het
is opmerkelijk hoe je zonder een notitie
boekje kwaje dingen altijd het beste ont
houdt. Vooral dat souvenir onder een brug,
toen ik (bij de vorige wijs geworden) juist
naar boven! keek, ol hier ook onraad
dreigde.1
Flak in «en augl moearfc ik juichend h ó-
r©n, want zien kon ik de „bron" van deze
weldaad niet meer. Eerlijk, zulke straatjon
gens heb ik in heit buitenland, waar ik ook
reisde, van Madrid tot Rome, Oonstuntinopel,
Weenen, Berlijn, Christianla, Londen of Pa
rijs en zelfs ln de goorste aohterbuurten van
Tokio of New-York nooit aangetroffen, waar
lk «teeds veilig heb kunnen rondzwerven
zonder te worden lastig gevallen.
Een enkel voorbeeld wat u dan tevens een
beeld zal geven van wat er in den Holland-
Bchen straatjongen mankeert, en u het ver
schil tusschen een Höllandschen eni een Pa-
rijschen straatjongen duidelijker zal maken.
In Juni wandelde ik met mijn vrouw door
een Parijsche straat, waar een volksschool
was uitgegaan en waar eenige jongens met
een afgrijselijk voorwerp aan het voetballen
waren.
Zeer natuurlijk trof het ding geen goal,
maar den hoed mijner wederhelft, en nog
meer natuurlijk kwamen direct twee jongens
naar ons toe, pet in de hand, met een beleefd:
„Pardon Madame!"
Wijs mij den Holandschen straatjongen,
die dat doen zou!
Je kon hoogstenls een juichend: Se het 'm
taige der kop gekraige! achterna hooren.
Zieidaar het verschil in ras en opvoeding.
Noem het dan maar fut of spirit of ontem
baar geuzenbloed (want ik weet zeker dat er
verdedigers zijn, die zulk optreden prettig
vinden), de indruk dien ik hier geef is die
van buitenlanders (of halve buitenlanders
als ik) die van Noordpool tot aan Mossina
een ander soort straatjeugd gewend zijn, en
die zioh in Holland even veilig gevoelen) als
een broedsche kip in een apenkooi
Hij wilde z'n gewicht
De klant in den slagerswinkel nam het
mes van de toonbank en reikte het den sla
ger:
„Ik heb ze eigenlijk liever niet, maar als
je ze wil afsnijden, zal ik ze met de rest mee
nemen!"
„Afsnijden, wèt afsnijden? vroeg de
slager hoogst verwonderd.
Wel, je hand, die je meegewogen hebt
met de worst. Ik wil altijd graag alles hebben,
waar ik voor betaal, zie je!"
