IELDERSCHE COURANT
J. J. H.~KÖÖPMAN,
DAMES-KLEEDERMAKER, BONTWERKER,
Groote keuze GEMAAKTE
MANTELS.
Tweede Blad.
WESTSTRAAT 17.
Mantel van prima zijden pluche
met zijde gevoerd f 115.-
VAN ZATERDAG 17 SEPTEMBER 1921.
BUITENLAND.
(Vervolg van het le blad).
ENGELAND.
De. toestand in Ierland.
De Valera geeft het niet op.
Londen, 16 Sept. In zijn antwoord aan
Lloyd George (op diens mededeeling dat de
conferentie te ïnverness niet doorgaat, daar
Sinn Fein volhardt in zijn eisdh als verte
genwoordiger van een souvereinen staat te
verschijnen staat de Valera er op dat de on
derhandelaars bijeen moeten komen zonder
door eenige voorwaarde belemmerd te zijn.
DUITSCHLAND.
De moord op Erzberger.
Berlijn, 16 Sept. De te München gearres
teerde personen zullen naar de gevangenis te
Offenburg overgebracht worden. De recht
bank te Üffenburg zal ook een vervolging
wegens medeplichtigheid aan moord tegen
hen instellen en het vonnis over de misda
digers uitspreken.
900,000 belastingambtenaren.
Berlijn, 16 Sept. Officieel wordt thans me
degedeeld, dat thans in Duitschland niet
minder dan 600,000 belastingambtenaren
werkzaam zijn. De nieuwe belastingen zullen
nog 800.000 ambtenaren noodig hebben, zoo
dat het Duitsche volk dus niet minder dan
900.000 belastingambtenaren moet onder
houden, d.w.z. op elke 600700 inwoners
één ambtenaar.
BINNENLAND.
De steenkooldistributie.
Een Bchade van bijna 84 millloen.
De crisis enquete-oommissie heeft, zoo
meldt de Telegr., een verslag uitgebracht
over de gestie van het centraal verrekenkan-
toor voor brandstoffen. Daaruit blijkt dat de
"schadepost 33,540,000 bedraagt.
Het ongunstige eindresultaat is voor ver
reweg het belangrijkste gedeelte gevolg van
verliezen op voorraden, wegens prijsdaling
geleden.
Niet goedkeuren kan de commissie, dat een
minder juist en niet zeer duidelijk telegram
door de Rijkskolendlstributie aan den heer
Andrea werd gezonden, waarin deze, zonder
dat hem hiervoor blaam kon treffen, aanlei
ding heeft gevonden nog tot verdere aan-
koopen, gedeeltelijk op latere levering, te be
sluiten. Deze aankoopen konden, nadat ein
de 1920 een groote prijsdaling voor kolen en
vrachteni was ingetreden, slechts ten koste
van belangrijke schade voor den Staat wor
den geannuleerd.
De oommissie betreurt het ln hooge mate,
dat bij de onderhandelingen betreffende de
anuleering van oontracten, welke na het in
treden van de daling van de kolenprijzen
in het najaar van 1920 nog loopende waren.
Nederlandsche Maatschappijen, wier direc
teuren juist door hun positie als adviseurs
der Rijkskolendistributie het best ingelicht
waren omtrent de situatie der kolenvoorzie-
ning en het groote verlies, hetwelk deze aan
den Staat dreigde op te leveren, zich niet
te vreden hebben gesteld met een normale
winstmarge, maar vasthielden aan een extra
voordeel, hetwelk uitsluitend gevolg izijde van
de dading van de kolenprijzen,haar door an
nuleering van har© oontracten zou ontgaan.
Tweede Kamer.
De leden van de Tweede Kamer zijn bij
eengeroepen in openbare vergadering op
Dinsdag 20 dezer des namiddags te drie ure.
Aan de orde zal alsdan zijn de aanbieding
der Staatsbegrooting voor 1922 en het op
maken van de nominatie voor het voorzit
terschap.
Ontslag aan gemeentebedrijven.
Naar aanleiding van het bericht uit Het
Volk, in ons le blad overgenomen, heeft liet
Hbl. van wethouder Wierdels vernomen, dat
de eerste 4 punten reeds op een, verleden
jaar onder zijn voorzitterschap gehouden,
vergadering der daarbij betrokken bedrijfs
directeuren! met de leden van het georgani
seerd overleg, zijn besproken; dat die ook,
later nog in onderlinge bespreking zijn ge
weest en de vertegenwoordigers der werklie
denorganisaties, volgens den door hem ver
kregen indruk, nogal, voldaan waren over de
welwillendheid, waarmee verschillende di
recteuren de mogelijkheid der toepassing
van die denkbeelden onder de oogen zagen.
Ook de cijfers van de nieuwe begrooting
voor de Arbeidsreserve zijn overdreven voor
gesteld; wel wijst de begrooting op een be
drag groot 1,002,200, daar staat echter een
som van geraamde inkomsten tegenover,
groot 740.001 en' het geraamde 'bedrag aan
garantieloon Is in totaal 200,000. Dat zijn
de kosten der reserve-
Verregaand onjuist noemde de wethouder
ook de mededeeling inzake het tramperso
neel. Vorig jaar zijn daar menschen aange
nomen voor tijdelijke dienster*, vervanging
van vrije dagen en inspringen voor de va
cantie. Toen dat was afgeloopen, was het
gemeentebestuur zoo vriendelijk, een afzon
derlijke tramreserve in te stellen. Deze re
servisten kregen een garantieloon van 28
per week, die der algemeene arbeidsreserve
krijgen 22.50. Dit jaar zijn er bij de tram
ook „losse menschen" aangenomen, die gaan
thans naar de reserve.
Arrondlssementsblbliotheken.
„De Tjjd" schrijft:
,,'t Gebeurde dezer dagen dat een onder
wijzer uit een arrondissementsbibliotheek
voor onderwijzers een boek wilde halen. Se
dert meer dan een jaar had hij zulks niet
gedaan. Daar kreeg hij ten antwoord, dat
sedert 1 Jan '21 geen boeken meer verstrekt
mochten worden tengevolgè van de nieuwe
Lager Onderwijswet.
„Wat gebeurt er dan met de bibliotheek?"
vroeg hij.
„De bibliothecaris antwoordde dat deze
nog bij hem aan huis was. Hij had de On
derwijsinspectie verzocht een vrachtauto te
zenden, daarop de boeken en kasten te laden
en deze zaken te transporteeren naar de
standplaats der inspectie. Het .voorstel was
heel mooi, maar de inspectie had geen plaats
voor de boekerij. In de woonplaats van den
bibliothecaris zou het gemeentebestuur wel
een plaatsje er voor hebben. Dit bestuur
heeft evenwel zulk een plaatsje niet. De bi
bliothecaris stelde dan ook voor tot verkoop
Ingezonden mededeeling.
over te gaan, maar de onderwijs-autoriteiten
kunnen dat zoo maar niet doen.
„Het gevolg is dat die bibliotheken in rust
blijven, misschien jaren en jaren lang, tot
dat de mot er in komt. Dan zullen ten slotte
de autoriteiten! zeggen: Wat moeten wij met
dien ouden rommel doen? Dan komt de
boekenschacheraar en krijgt alles voor een
prikje.
„Zou het geen aanbeveling verdienen die
bibliotheken nu maar te verkoopen in de
oude hoofdplaatsen der arrondissementen.
Als wij ons niet vergissen, zijn er meer dan
honderd dergelijke bibliotheken," zegt het
blad.
Het schijnt ons toe, dat er neg wel een
andere weg is, dan de bibliotheken te ver
koopen.
In plaatsen, waar een openbare leeszaal of
een nutsbibliotheek Is, zou men de boekerijen
daarin heel geschikt onder kunnen brengen.
In andere plaatsen vindt men wel een andere
gelegenheid. Zoo b.v. in Deventer, waar ze
in de Atheneum-bibliotheek ondergebracht
zouden kunnen worden. In de universiteits
steden zou men gastvrijheid kunnen vragen
in de universiteitsbibliotheken, enz.
Opruimen is wel het laatste middel, dat
ons geoorloofd schijnt.
De staking bij de Domanlale Mijn
opgeheven.
Bij' het 'Onderhoud, dat de stakingsleiding
gisteren met de directie der Dominiale Mijn
had, verklaarde deze bereid te zijn om in de
toekomst dezelfde loonen en arbeidsvoor
waarden te doen gelden als op de andere
mijnen, en om ten spoedigste de oude ver
houdingen met de andere myndirectie en de
vakorganisaties te herstellen. Zoo lang de
afzet zulks niet belemmert zal de directie ook
geen „feierschichten" meer inleggen.
Op grond van dezè toezeggingen adviseer
de de stakingsleiding in de gisteravond te
Kerkrad© gehouden stakersbijeenkomst, de
staking op te heffen en aanstaanden Maan
dag het werk te hervatten.
Dit advies hebfben' de stakers met over
groot© meerderheid van stemmen aanvaard,
zoodat het conflict als geëindigd kan werden
beschouwd.
Voor de noodzakelijke werkzaamheden
komen reeds heden werklieden in dienst.
Dinsdag 'zullen de vakbonden nog éénmaal
steungeld uitkeeren.
De Rötterdamsche wethoudersquaestie.
In de gisteravond gehouden vergadering
der Federatie Rotterdam van de S.D.A.P. is
het nog niet tot een (beslissing gekomen in
de quaestie betreffende het aftreden der
sociaal-democratische wethouders.
De vergadering wordt Donderdag a.s.
voortgezet.
Naar hetgeen wij omtrent den loop der
debatten vernamen zou het echter al heel
vreeand moeten gaan, willen de heeren Hey-
koap en De Zeeuw hun zetel verlaten. De
heer Ter Laan stelde weliswaar een motie,
waarin hij concludeerde, dat aftreden nood
zakelijk is, doch de toelichting legde sterken
fiadruk op het belangrijke werk, dat de so
ciaal-democratische wethouders neg kuntnen
doen.
Van de zes debaters, die aan het woord zijn
geweest van de tien, die zich hadden opgege
ven, verdedigde een der invloedrijkste met
klem het aanblijven. Volgens onizen zegsman
gaf deze wel duidelijk de meening der verga
dering weer.
Een der debaters oefende eenige critiek
op het optreden van den heer De 'Zeeuw bij
de 8 J.uni-staking en op 1 Mei.
(„N. Rott. Crt.")
Trawler weggebracht.
De recherche te IJmuiden heeft aangehou
den A. S., A. Z. en J. S., alle drie aldaar en J.
K. te Castricum in verband met 't wegbrengen
van den sleepboottreiler Adriana Y. M. 345,
van de visscherijmaatsohappij van dien naam?
welk schip op 8 Juli 1920 hij Scheveningen is
gezonken. Het was voor 65.000 verzekerd.
Rljkssteun alleen voor zuinigen.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft aan Ged. Staten bericht, dat hij in Mei
aan hen eenige mededeelingen heeft gedaan
en enkele wenken heeft gegeven, betreffen
de extra steun aan gemeenten in de kosten
van ondersteuning van werklooze arbeiders.
Ged. Staten van een enkele provincie ad-
viseeren sedert op aanvragen van gemeente
besturen om extra steun, als boven bedoeld
ongunstig, zoo zij van oordeel zijn, dat het
bestuur der betrokken gemeente niet steeds
de noodige zuinigheid heeft betracht.
De Minister acht dit standpunt juist. Naar
zijn opvatting zou de Regeering verkeerd
handelen, indien zij extra steun ging verlee-
nen aan gemeenten, wier besturen de noo
dige zuinigheid niet betrachten.
De Minister zal het daarom op prijs stel
len, dat Ged. Staten hem voortaan bij hun
adviezen willen doen weten, of naar hun op
vatting het bestuur der betrokken gemeente
in de laatste jaren een gepaste zuinigheid al
dan niet in acht heeft genomen.
DE JAARBEURS.
Laatste Indrukken.
Onnaspeurlijk.
Dus u kunt het ook niet verklaren.
Overal elders geklaag over malaise en st'1-
stand, en bier alles mooi weer, groote koop
lust, vroolijke stemming.I
1 De eenige reden, die ik zou weten
aldus de heer Graadt van Roggen, secreta
ris-generaal van den Raad van Beheer, in
antwoord op een vraag van den verslagge
ver van het Hbld. is het weer-vaster-wor-
den van de prijzen.
Waarom reageert de effectenbeurs daar
dan niet op? Die staat op storm!
Blijkbaar onder invloed van andere fac
toren, politieke en financieele. De finan-
cieele en economische omstandigheden dek
ken elkaar dus niet altijd.En bij de ef
fecten-beurs vergeleken z}jn wij maar een
kleine markt. Een groote onderneming, die
hier behoorlijk verkoopt, heeft daarmee nóg
maar een druppel in den emmer.
Dus de verkoop is toch ook deze week
goed gebleven?
Ja zeker! Meerendeels wel. Schoenen,
sigaren, textiel, levensmiddelen, over 't al
gemeen prachtig. Een schoenenfabrikant
vertelde mij, dat bij op één dag voor
80.000 verkocht had, de Kooi. Tapijtfabrie-
ken voor 70.000, nog wel voor 't grootste
deel aan de Kanaalstraat. In 's vaste ge
bouw zit het dus ook al niet.Onze cata
logi waren gisteren al uitverkocht, wat op
koopers wijst, niet op kijkers.Een het be
zoek ongelooflijk! Gisteren bijna 7800
dagkaarten verkocht, wat nooit vertoond is,
ook niet in de oorlogsjaren. Wilt u voor de
aardigheid eens precies de vergelijking met
verleden jaar zien? Verkochte dagkaarten,
zie hier:
1920 1921
Eerste dag 322 1056
Tweede 1047 8510
'Derde 1948 5275
Vierde 2152 4024
Vijfde 1318 8652
Zesde 1223 6241
Zevende 2203 6465
Achtste 2764 7789
Dus het Jaarbeursbestuur is nu weer
„himmelhoch jauchzend? Gauw twee nieu
we gebouwen er bij „wegens enorme toe-
,loop"?
Dat zal ik niet zeggen! We moeten
voorzichtig-aan doen.Zoo min als de ma
laise naar mijn inzien de nietsnuttigheid van
de beurs bewees, moeten we nu maar dade
lijk er voorgoed denken te zijn! Er is wel
veel vraag naar monsterkamers in het ge
bouw. Dit eene is nu geheel belegd met voor
keurrechten, en wie wil (aandeelhouders ten
minste) kan zijtn stand behouden en laten
staan. Er zijn zelfs verscheidene exposan
ten, die eens in de week er hun vast spreek
uur gaan houden, dat spaart heel wat gereis
uit. Op den duur zou het misschien kunnen
gelukken, de kosten van de gebouwen niet
door de exposanten (als aandeelhouders) te
laten dragen, zoodat dan het voorkeurrecht
zou vervallen, en wij vrijer over de ruimten
zouden beschikken.Maar dat is toekomst
muziek. Voorloopig zouden we al blij zijn
met een terrein, waarop de houten monster
kamers kunnen blijven staan. Als het tweede
vaste gebouw er is, wordt dit op de parterre-
verdieping heelemaal machine-hal, voor de
„Schwer-industrie".
Nu nog één ding: vindt U niet, dat U
een beetje veel concurrentie krijgt? Je kunt
geen krant opslaan, of er staat weer een
jaarbeurs aangekondigd. In Leipzig in
Frankfort, in Brussel, in Lyon, Praag, Bres-
lau, Weenen, Helsingfors, Milaan.... 't
Wordt een „rage".
Messenkrankhelt.In al die nieuwe
staten zit de regeering er achter, voor de
propaganda.De eenige troost ia, dat de
zwakke beurzen op den duur wel zullen be
zwijken.
Anders komt de klad er te veel ln!
Van deze eerste internationale jaarbeurs
in ons land is het belangwekkend, te weten
hoe zij den buitenlanders is bevallen. De
gelegenheid, om daarvan nog een centraal
een overzicht te krijgen, was niet ver: op
„Rue des NationS", het rijtje houten gebouw
tjes, waar de vertegenwoordigers van vreem
de legatie en buitenlandsche jaarmarkten
huizen. Ik ging dus er heen, en vond ook
daar de stemming 'gunstig. Deze „inlichtings
diensten/' bemoeien zich wel niet direct met
den verkoop van hun landslieden op de
jaarbeurs zij zijn er in hoofdzaak, om han
delsadressen en verdere gegevens te ver
strekken aan wie daarvoor komt natuur
lijk heeft men er wel een indruk, hoe de zaak
marcheert. Die indruk was goed. Zoo ver
telde mij iemand van de Belgische legatie,
dat zijn landgenooten opgetogen waren, niet
alleen over ,4e vriendelijke ontvangst", maar
ook over hun zaken omzet. Zoozeer, dat zij
besloten hadden, den volgenden keer in
grooteren getale terug te komen. Hun handi
ge methode, om een gecombineerde „stand"
te maken van aanverwante, maar onderling
niet concureerende (metaal) fabrieken iets
als bij ons de „Holima" is hun best beval
len. Op de volgende Utrechtsche jaarbeurs
zal dit aantal ineenloopend© Belgische mom
'Sterkamers misschien wel verdubbeld wor
den.
OOST-INDIE.
Arme Jongen.
Onder dit sprekende hoofdje leest men in
de Chr. Onderwijzer het volgende treffende
verhaal, dat een der leden van de redactie
commissie, de heer Hamer, doet:
't Was aanneming van leerlirfgen voor den
nieuwen cursus. Er waren er natuurlijk weer
honderden waaruit je een keuze moest doen.
Daar komt een Javaansche vrouw met een
aardig jongetje zoo goed als blank.
„Maar vrouw, dat is geen Inlandsch kind",
zeg ik. „Neen meneer", vertelde de vrouw,
dat is het ook niet. Ik ben de grootmoeder,
't is een kind van m'n dochter, die voor een
zes jaar een poosje bij een officier heeft ge
woond. Dat ia z'n vader." Ze noemt den offi
cier, bij naam en toenaam; hij is vertrokken
zonder de vrouw te trouwen of het kind te
erkennen en laat nu hier z'n „liefdepand"
loopen; opgroeien als Inlandsch kind. „Ja
meneer", zegt de grootmoeder verder. „Ma-
rius" zoo noemt ze den kleine „hoort
eigenlijk op de Europeesche school, maar ik
kan hem er niet op krijgen en daarom kom
ik hier."
Ik had kassian met de oude vrouw en met
het aardige kereltje, dat niets van een In
landsch kind heeft, maar toch als zoodanig te
boek staat.
Ik nam het dus aan en zoo zit hij thans op
de schoolbanken van een H. I. S.
De man ln de kist.
Op Pangoeng te Soerabaja werd door een
politie-agerrt een zonderlinge vondst gedaan,
meldt het Soer. Hbl. Reeds een jaar lang
stond tegen den muur van een Chineesche
toko aldaar een kist met de opening tegen
den muur aan, welk» nooit werd verzei
De agent draaide de kist eens om en zag
tot zijn niet geringe verbazing, dat de kist
tusschen ontzettend veel niet nader te defi-
nieeren vuil, iets bevatte, dat op een mensch
geleek.
Het bleek een Madoerees te zijn, die zwaar
ziek met een diepe wonde in den buik een
jaar lang in die kist had doorgebracht. Zijn
moeder en hij waren zonder onderdak en
toen hij een jaar geleden ernstig ziek werd,
had hij zich uit vrees, dat de politie hem zou
vinden en naar het Stadsverband zou bren
gen, in die kist verborgen. En daar lag hij
nu al 12 maanden.
Zijn moedr bracht hem trouw eiken dag
eten, doch zijn toestand verergerde steeds.
De laatste vijf maanden had hij zelfs geen
oogenblik meer zijn vreeselijke schuilplaats
kunnen* verlaten.
De Chinees, tegen wiens tokomuurtje de
kist stond, wist heel goed, welk een ontstel
lend geheim ze verborg, maar durfde er de
politie niet mede in kennis te stellen, omdat
hij vreesde voor de wraak der Madoereezen.
Het vliegkamp* te Tandjong-Perak.
Naar het Soèr. Hbl. verneemt, ls het tijde
lijk vliegkamp te Tandjong-Perak thans af
gebroken in verband met de voorbereidende
baggerwerkzaamheden, welke zijn aangevan
gen voor den boqw van een nieuwen kade
muur, waaraan mettertijd de kruisers Java
en Sumatra zullen meren.
De bouw van het permanente vliegkamp Is
thans zoover gevorderd, dat een der loodsen
met een daarbij behoorende helling en goe-
dang over eenige weken gereed zal zijn.
Voor het kamp geheel gereed en geoutil
leerd is, zal zeker nog wel een jaar verloo-
pen.
GEMENGD NIEUW»,
Onveilig Den Haag.
Een heer verbiyfhoudende in een der ho
tels te Scheveningen, heeft bij de politie aan
gifte gedaan, dat hij' Woensdagavond half
tien in de Statenpoort te 's-Gravenhage werd
aangevallen door eenige mannen die hem
door geweldpleging 2000 mark afhandig
maakten. Eenige kwartjesvinders worden
hiervan verdacht.
Door den stroom gedood.
Den 86-jarige opperman G. Duiker, bezig
met werkzaamheden aan het in aanbouw zijn
de postkantoor te Haarlem, kwam hedenmor
gen in aanraking met den electrischen draad
waarop een stroom van 220 volt. De dood
trad onmiddellijk in.
Verdacht van verduistering.
Te Winschoten is gisteren in hechtenis
genomen J. W. Bödeker, geschorst boek
houder der Spaar- en Voorschotbank aldaar,
onder verdenking van verduistering van
20.000.
Een valsche beschuldiging.
Voor de rechtbank te Almaar heeft inder
tijd terechtgestaan de 50-jarige kantoorhou
der bij de posterijen te Schermerhorn, be
klaagd van valschheid in geschrifte met ge
bruikmaking van het verva'lschte geschrift.
Op 27 September 1920 zou bij een postwis
sel, groot 45.75, bestemd voor J. J. van der
Bos, te Schertmferhorn, valschelijk met den
naam van J. J. van der Bos voor ontvangst
geteekend hebben. Hierna zond hy, volgens
de tenlastelegging, den valscheiyk voor ont
vangst geteekendenj postwissel ter verant
woording naar het postkantoor te Alkmaar en
vermeldde hy in het register van ter uitbe
taling ontvangen postwissels valscheiyk, dat
de postwissel op 27 September aan dien ge
adresseerde was uitbetaald.
De Rechtbank sprak den beklaagd© op
22 Maart vrij. Het O. M. dat tien maanden
gevangenisstraf had geëischt, kwam in hoo-
ger beroep van het vrysprekend vonnis en
Donderdag diende deze zaak voor het ge
rechtshof te Amsterdam.
Beklaagde ontkende. De handteekenjing
heeft beklaagde niet geschreven, maar is
door Van den Bos gesteld; aan wien 'hy het
geld uitbetaald heeft. Desgevraagd zeide be
klaagde zich de zaak zoo voor te stellen: be
klaagde bezorgde den postwissel Zaterdag
avond ten huize van Van den Bos, die den
postwissel zelf aanpakte (zyn vrouw was
toen niet thuis). Maandagmorgen tien uur
betaalde beklaagde den! postwissel aan Van
den Bos uit. Beklaagde nu gelooft, dat Van
den Bos tegenover zijn vrouw gelogen heeft,
dat hy postwissel en geld niet ontvangen
heeft.
De vrouw heeft daarop 'aan verschillend©
menschen verteld het geld niet ontvangen te
hebben, wat de politie ter oore kwam. De
rijksveldwachter heeft toen aan beklaagde
gevraagd of hy goed vond, dat de justitie de
zaak uitzocht. Beklaagde heeft hierop geant
woord, dat uitstekend te vinden.
De heer Bos. 'n 77-jarige gepenslonneerde
van de Maatschappy „Nederland", krijgt om
de veertien dagen van die maatschappy zyn
pensioen toegezonden. Hy bleef volhouden
postwissel en geld niet ontvangen te hebben.
Na het hooren van eendge getuigen en
deskundigen, wat geen nieuw licht in de duis
tere zaak bracht, nam de advocaat-generaal
mr. Van Geuns zijn requistoir.
Spreker noemde deze zaak een der meest
raadselachtige zaken, die in den laatsten tijd
voor het Hof behandeld zyn. Hy voor zich
twyfelde niet of het Hof zal een vryspre
kend arrest geven. Ook spreker acht niet
aanwezig een krachtig overtuigend bewys-
materiaal ten nadeele van beklaagde. Op een
viertal punten wenscht spr- de aandacht te
vestigen:
lo. de persoon van beklaagde stond tot nog
toe bekend als een fatsoenlyk, braaf en eer-
lyk ambtenaar, ten .aanzien van wien, vol
gens den directeur van het postkantoor te
Alkmaar nooit van eenige onregelmatigheid
op geldelyk gebied gebleken is;
0o. de benadeelde Van den Bos heeft na
dat hy den postwissel niet ontving veertien
dagen getreuzeld en getalmd met zich daar
over tot beklaagde te wenden, hoewel het
gezin behoefte aan geld had;
3o. Van den Bos wilde niet weten van aan
gifte by de politie en zeide: „laten wy deze
zaak maar onder elkaar uitmaken";
4o. het schriftonderzoek ls met groote
nauwgezetheid uitgevoerd, maar is wat be
klaagde aangaat negatief uitgevallen.
De verdediger, mr. de Groot uit Alkmaar,
bracht hulde aan het strikt eerUjke en
Als men van alle franje ontdaan, nagaat
wat de Iersche „republikeinsche" regeering
ten slotte wilde, was dit enkel, te onderhan
delen over een bondgenootschap met het
Britsche ryk. Het was nog de vraag, of zy
dit bondgenootschap zelf eigenlijk wilde, maar
zij was althans bereid om erover te onder
handelen „hoe de verbinding van Ierland
met de gemeenschap van volken, welke bekend
staat als het Britsche ryk, in overeenstemming
kan worden gebracht met de Iersche nationale
wenschen". Het ging voor Zuid-Ierland niet
om den dominion-status, want het plaatste zich
buiten de gemeenschap van Britsche volken;
het ging ook niet om een personeele unie zoo
als vroeger tusschen Oostenrijk en Hongarije
bestond, waarbij bet keizerrijk en het koninkrijk
gemeenschappelijk bestier van buitenlandsche
zaken en verdedigingsmiddelen haddenneen,
Zuid-Terland wou onderhanden als een souve-
reine, buitenlandsche mogendheid met Enge
land, en als er een tractaat tot stand kwam,
zou dit, daar Engeland lid van den volkenbond
is, onverwijld by het secretariaat van dien
bond moeten ingeschreven worden, geheel
gelijk elke internationale overeenkomst, die
een lid van dien bond aangaat. Dat zou dan
gebeuren in het gunstigste geval, dat Zuid-
Ierland Engeland's bondgenoot werd. Maar
de nieuwe republiek zou even goed, gelijk
Lloyd George terecht opmerkt, een verbond
kunnen sluiten met een andere mogendheid
dan Engeland en dan zou dit laatste aan het
kanaal van St. Patrick, den noordelijken, en
het kanaal van St. George, den zuidelijken
toegang tot de Iersche zee, in een geheel
nieuwe strategische positie komen, waarin het
geen gevoel van veiligheid naar het Westen
toe meer zou kennen. Reeds in den slag van
de Boyne stond Frankrijk aan den kant van
de katholieke Kelten tegenover de protestant-
sche kolonisten en Engeland. De geschiedenis
van vreemde bondgenooten aan Ierschen kant
herhaalde zich in het laatst der achttiende
eeuw.
Wat Lloyd George geweigerd heeft en waarop
de conferentie van ïnverness schipbreuk ge
leden heeftde voorafgaande erkenning van
Zuid-Ierland als souvereine staat, had elke
andere Engelsche regeering, van welke party
ook, moeten weigeren. En de indruk is zeer
sterk, dat de leiders te Dublin en Dail Eireann
slechts ty'd vermorst hebben, als zij van den
thans nadrukkelijk gehandhaafden eisch nooit
hebben willen afgaan. Aan den anderen kant
kan men Lloyd George niet verwijten, dat hy
niet alles beproefd heeft, om een eervollen
vrede mogelijk te maken. Het blijkt, dat de
twee koeriers van de Dail wien hij Dinsdag
door het Schotsche hoogland tegemoetliep. het
gisteren openbaar gemaakte antwoord van de
Valera reeds by zich hadden. Lloyd George
las het en zag er de mislukking van de con
ferentie in. Hy liet den uitweg open, om het
als niet ontvangen te beschouwen #n zond de
koeriers terug met de boodschap aan de Dail,
om het handhaven van den eisch van volkomen
onafhankelijkheid nog eens te overwegen. Het
eenige wederantwoord van de republikeinen
is geweest, dat zij Donderdag den oorspron-
kelyken brief van de Valera openbaar maakten.
Of de thans afgesloten faze van de Iersche
kwestie daarom geen vrucht zal dragen, staat
nog te bezien. De wapenstilstand is nog niet
opgezegd en er zal euvele moed toe hooren
by een van de twee partijen, om hem nu
moedwillig te verbreken. De onderhandelingen
hebben aan Engelsche zyde een program tot
regeling van het Iersche vraagstuk voortge
bracht, dat allerwegen als edelmoedig erkend
is. De Engelsche regeering heeft er hare
positie in het oog van de wereld ontzaglijk
mee versterkt en Zuid-Ierland heeft daartegen
over met de sympathieën van de wereld ge
speeld. Het heeft den indruk gevestigd dat
het op een realistische politiek uit was, maar
blijkt nu met zijn politiek niet op den bodem
van een gezonde werkelijkheid te staan.
Donderdag schreef Freeman's Journal: „Dail
Eireann heeft weer een stap nader gedaan op
den weg naar den vrede. Een antwoord op
de uitnoodiging van den eerste-minister is
met algemeene stemmen aangenomen en er
werden afgevaardigden met volmacht gekozen,
om de natie op de vredesconferentie te ver
tegenwoordigen. De afgevaardigden die ge
kozen zijn, vertegenwoordigen den moed en
de zelfopoffering zoowel als de staatsmanschap
van Sinn-Feinn Hun namen zyn een vol
doende antwoord op de legende dat de Sinn-
Feinsche leiders en vertegenwoordigers ver
deeld zyn óver de kwestie van een eervollen
vrede Beide naties hebben hun hart ver
pand aan een eervolle beslechting zonder
verwijl van den stryd van eeuwen. Hun
verlangen is een heel eind gekomen binnen
het bereik van mogelijkheid en uitvoerbaar
heid" enz. Deze woorden van een voornaam
orgaan van de openbare meening in Zuid-
Ierland hadden zulk een teleurstellenden
afloop niet doen verwachten, en misschien
zullen ook breede kringen van het Zuid-
Iersche volk in de algemeene ontgoocheling
deelen. Toch stemt de eensgezindheid van het
republikeinsche parlement tot nadenken. De
zelfde eensgezindheid in Zuid-Ierland kwam
aan den dag toen het bevel gegeven werd,
om de wapens te laten rusten. Opeens bleken
toen ook de extremisten, van wie men het
ergste gevreesd had, te gehoorzamen. Er zyn
menschen die nog wat verwachten van een
volksstemming iD Zuid-Ierland, maar deanti-
Engelsche stroom blykt zoo sterk, dat men
moet twyfelen, óf een andere meening zich
wel zou durven uiten.
Het ernstige in den heelen toestand is, dat
de oude stokebranden in de Engelsche politiek
triomfeeren kunnen. Zy kunnen aanvoeren,
dat alle tegemoetkoming tegenover Ierland
toch nutteloos is en Engeland thans een ge
duchte waarschuwing heeft ontvangen, dat
het Sinn-Feinsche Ierland de eerste gelegenheid
de beste zou kunnen aangrijpen en van een
oogenblik waarop Engeland in ongelegenheid
komt, party trekken om te bereiken wat het
nu ondubbelzinnig verklaard heeft te wenschen.
(N. Rott. Ct.)
