HEEREN
I. GRUNWALD, Keizerstraat 116.
Nationalisten en sotiaiiswn.
Berlijn. 19 Sept. De ..Kriegervereine"
van Bernau hadden aldaar voor gisteren,
Zondag, een Tannonberapee** op touw gezet.
Plotseling werd bekend, Jat men van boo.
«tijde voornemens wat» de zaak iu de var te
sturen1, waarop het feest naar WUbersdorf
werd verplaatst. Toen de soc. dit vernamen,
trokken zij daarheen en vernielden in een
restaurant alles wat hun in handen kwam,
tafels, stoelen, deuren, enz. Bij het handge
meen vielen, ook eenige schoten, waardoor
echter niemand gewond werd. Op de markt
werden de vaandels, wimpels, borst/beelden
van keizers, enz. verbrand en op den terug
weg werd het „Kriegendenkmal" volkomen1
verwoest. De politie moest alles lijdelijk aan
zien.
Phllipp ra Eulenburg.
Berlfjn, 19 Sept. Fürst Philipp zu Eulen
burg is Zaterdag op 75-jarigen leeftijd over
leden.
Met Eulenburg is een politieke en diploma
tieke persoonlijkheid heengegaan, die als
geen ander in den na-Bismarcktijd en in een
zekere periode van de regeering van keizer
Wilhelm een belangrijke rol heeft gespeeld.
'Met den keizer was hij zeer bevriend,
reeds toen deze nog prins Wilhelm was. Hij
genoot ten volle het vertrouwen van den kei
zer, begeleidde hem geregeld op zijn Noor-
sohe reizen en was een geregelde gast op
de keizerlijke jachtpartijen. Ook als dichter
en als componM heeft hij succes gehad. Het
prooes, waarin hij gewikkeld werd en dat
leder zich nog zal herinneren, joeg veel stof
op en dwong hem zich uit het openbare le
ven terug te trekken. Of hij schuldig was
aan het hem ten laste gelegde, is nooit op
gehelderd.
beieren.
Berlijn, UZ Sept. Ofschoon het geschil fcus-
schen Beieren en het rijk eenigszins ver-
Bcherpt is, worden de onderhandelingen
voortgezet. De laatste dagen zijn weer in
vloedrijke Beiersche politici te Berlijn doende
geweest om dien weg voor een vergelijk te
banen-
Berlijn, 19 Sept De besprekingen tusschen
den voorzitter van dp Beiersche Volkspar
tij en den afgetreden minister-president zijn
thans afgeloopen. Geheimraad Held is gis
teren uit Berchtesgaden teruggekeerd. Het
resultaat van zijn reis is nog wel niet offi
cieel bekend, doch het schijnt zoo te zijn uit
gevallen als men verwachtte. De heer von
Kahr heeft het aanbod, de kabinetsvorming
op zich te nemen, waaraan eohter zekere
voorwaarden waren verbonden, van de hand
gewezen.
Da eeuwige onruststokers.
Uit Berlijn wordt d.d. 15 iSept. aan het
„Hbl." geschreven:
De moord op Erzberger heeft toch nog een
goede zijde gehad.
Thans, nu gebleken is, dat inderdaad
waar intusschen niemand aan twijfelde de
daders te vinden waren in de reohts-radicale
kringen, die met de Duitsch-nationale partij
nauw verwant zijn, hebben de republikein-
sche partijen een zoo schitterend propagan
damateriaal in de hand gekregen', dat, als zij
het zich maar tijdig en afdoend ten nutte
maken, de nationaal-bolsjewistische nesten
in Beieren en' Silezië nog met kracht bunnen
uitgeroeid worden vóór een tweede Kapp-
omwenteling het rijk opnieuw in diepe ellen
de stort.
Want de onthullingen, die pijnlijk genoeg
niet aan de Beiersche maar aan de Badensche
recherche te danken zqn, hebben de opzien
barende mededeeling gebracht, dat de beide
moordenaars ndet alleen jonge officieren wa
ren, die tot de beruchte Ehrhardt-brigade
(van den Kapp-putsch) ibehoordi hebben en die
zelfs een tijdlang onder leiding van den be
kenden leider der Beiersche Volkspartij dr.
Heim zich voor een nieuw beroep bekwaam
den; maar bovendien is gebleken, dat zij deel
uitmaakten van een over geheel Duitschland
vertakte samenzwering, die het stellig niet
bij den moord op Gareis en ErzbergeT zou
gelaten hebben, maar die vermoedelijk ook
moordaanslagen op Rijkskanselier Wirth, op
Scheidemann, HörsAng, Noske, dr. Schiffer
en vele andere .bekende politici, die reeksen
dreigbrieven ontvingen', van .plan was.
Vatten we samen wat verschillende regee-
ringsbladen en daarnaast minder betrouw
bare organen! der onafhankelijken én com
munisten aan materiaal in dezen gebracht
hebben, dan krijgen we het volgende over
zicht:
Na de Kapp-revolutie verhuisden vele of
ficieren en oud-officieren, verbitterd door
het verjagen der monarchie, door hot verlies
van hun betrekkingen, door het 'bezetten van
hooge regeeringsposten door sociaal-demo-
oraten naar Oost-Pruisen, Silezië en' Beieren.
In Oost-Duitsohland vonden zij op de goede
ren der groot-grondbezitters veilige schuil
plaatsen, zoowel de officieren als de soldaten,
aangezien daar volop gelegenheid was wa
pens in grooten getale te verbergen, terwijl
de officieren als rentmeesters, jachtopzie
ners, administrateurs, enz., de soldaten als
huisknechten, koetsiers, chauffeurs, landr en
tuinarbeiders in dienst genomen werden. Na
dat vrijkorpsen en burgerweren opgeheven
waren, bleven zij onder den algemeenen naam
van (VA.rbeitsgememschaft" vereenigd.
(Zoo heet de Brigade-Ehrhardt al gerui-
men tijd ..Artoeitsgemednsohaft Oberland").
Naar Beieren trokken in hoofdzaak de lei
ders en de heftigste fanatici. En wel met
vrouw, met kinderen en mét geheele huis
houdens. Want in de „Ordnungszelle Beie
ren" voelden zij zich kiplekker.
Gelijk ik in mijn vorigen ibrief reeds ver
telde, dankt de thans ten val .gebrachte mi
nister-president von Kahr zijn benoeming
aan den hoofdcommissaris van politie in
München Pöhner, die onmiddellijk na de
Kapp-contra-revolutie zich met eenige offi
cieren naar zijn vriend Kahr begaf en hem
uitnoodigde niet alleen de regeering op zich
te nemen, maar bovendien onmiddellijk de
monarchie te herstellen.
In December van 'het vorige jaar heb ik na
mijn Beiersche reis reeds voldoende gelegen
heid gehad om er op deze plaats op te wijzen,
dat men intusschen in verstandige regee-
ringskringen in München van dit oogenblik-
kelijk herstel van -het koningschap in Beieren
niets hebben moest.
Men stond zeer terecht op het stand
punt, dat een Beiersche monarchie zonder
gelijktijdig herstel van het Keizerrijk met
B rlijn als middelpunt onmogelijk er voor
barig ware en dat 'men voorloopig slechts de
rust en orde wilde herstellen, de monarchis
tische plannen Intusschen nog jaren lang
meende te moeten uitstellen.
Intusschen gaf men mij toen in zeer goed
ingelichte Beiersche regeer'ng*1" ringen \"1-
mondig toe, dat er stellig een gevaar lag In
de mogelijkheid, dat zoowel de premier von
Kahr als de leider der toenmalige „Orgesoh"
dr. Echerlsch, op den duur zloh niet zouden
kunnen onttrekken aan den invloed van man
nen als generaal Ludendorff en kolonel von
Xylander, die in Beieren woonden en daar
een middelpunt van monarchistische agitatie
vormden.
Het is gebleken, dat die vrees volkomen
gewettigd was.
Pöhner, de machtige chef der Münchensche
politie, liet geen twijfel aan zijn streven om
Beieren) tot een brandpunt van de verderfe
lijkste reactie te maken. De permanente Staat
van Beleg stelde hem in staat nauwkeurig na
te gaan, wie Beieren binnenkwam of het land
weer verliet.
Verleden jaar en ook nog dit voorjaar was
de oontróle zoo sterk, dat zelfs alle niet-Beier-
sche Duitschers zonder geviseerde pas Beie
ren niet binnenkwamen, zich onmiddellijk na
aankomst bij de politie moesten melden en
hooge bedragen (tusschen de 100 en 200 Mk.
voor een verblijf van zelfs maar één dag en
wel in elke nieuwe gemeente) .betalen moesten
voor de eer op Beiersch grondgebied te mo
gen slapen en wandelen.
Eerst eenige maanden geleden werd deze
bepaling voor de Duitschers opgeheven. Voor
alle buitenlanders bleef ze bestaan, wat in
vele .gevallen terecht aanleiding was tot groo-
te ergernis, daar vaak de vreemdelingen op
de grofste wijize door de Beiersche politie
autoriteiten behandeld werden.
Maar vooral de politieke partijen, en wel
uitsluitend de linksgerichte, hadden onder
dezen Staat van Beleg te lijden. Het was in
derdaad meer dan bar, hoe de socialisten in
Beieren 'behandeld werden. Datwas geen
handhaven van de veiligheid van den Staat
meer; dat was een volmaakt eenzijdig schrik
bewind, een wraakneming op socialisten' en
oornmunisten, op zichzelf in het land der
gijzelaars-moorden misschien verklaarbaar,
maar politiek dom, kortzichtig en gevaarlijk
voor de eenheid van het 'Rijk en voor de bui-
teniandsche politiek.
Want dezelfde Pöhner, die met ijzeren
vuist d© roode vlag wist onder te houden,
kneep 'beide oogen dicht, toen de nationaal-
bolsjewisten van rechts in zijn onmiddellijke
omgeving verzamelen bliezen en van Mün
chen uit koeriersdiensten instelden met Oost-
Pruisen en Silezië, misschien ook met Doorn
en Wieringen (daarover zijn althans herhaal
delijk berichten in de pers verschenen I), stel
lig met de centrale der monarchistische be
weging in Oostenrijk en Hongarije, waarmee
de mislukte Staatsgreep van Keizer Karl in
nauw verband stond.
Wat de gevolgen van deze schandelijke be
voorrechting van een zoo uiterst staatsge
vaarlijke partij waren, is maar al te duidelijk
uit de feiten gebleken.
De heeren werden brutaal.
In bun schendblaadjes werd een ophitsende
taal gebruikt, die wij in Holland met den
naam „Asmodee" slechts zeer zwak zouden
gekenschetst hebben.
iDe Duitsch-Nationale Partij, die zich door
openlijke bescherming van deze beweging
natuurlijk hopeloos zou gecompromitteerd
hebben), was echter in haar hart maar al te
verheugd over deze actie en bekrompen ge
noeg om ze in het geheim duchtig te onder
steunen. Deze heeren hebben nu eenmaal
altijd uitgemunt door een werkelijk volmaakte
„Ahnungslosigkeit" op politiek gebied, en
geen verstandig mensch zou het nog noodig
of wenschelijk geacht hebben, dat ze dit ge
brek nog eens voor de zooveelste maal kwa
men demonstreeren.
Maar begin eens iets tegen zulke „heredi
taire stupiditeit" 1
Dat is vaten boter aan grossen galgen) ge
smeerd.
Het gevolg was natuurlijk, dat zich een
kliek van desperado's vormde, groene jon
gens, die hun „opvoeding" op de slagvelden
en' in de 'loopgraven gekregen heeft, en dat
gewoon was 's avonds bij een glas „Sekt" en
een sigaretje zoogenaamd dapper-koelbloedig
te besluiten den volgenden ochtend een
„Schödling", een ,;Reichsverdeiber" om zeep
te brengen.
En gelijk ook thans weer gebleken is
werden zulke blagen in hun dapperheid nog
gesterkt door de Duitséh-nationale families,
die hier in Duitschland van een eenvoudig
ongelooflijke geborneerdheid zijn, en daarin
door een domme, ophitsende partijpers (de
eenige die zij onder de oogen 'krijgen) nog
gesterkt worden.
,Zoo woekerde anderhalf jaar lang het
kwaad voort. En de leiders werden steeds
brutaler. Het koortsachtig verlangen naar
vroeger tijden werd aangewakkerd dooT regi
mentsfeesten, herdenkings-parades, toespra
ken, uniform-vertoon.
Men weet, hoe gevoelig een groot deel van
het Duitsche volk voor al deze hokus-pokus
is.
In deze gevaarlijke atmosfeer ontstond de
„heldenmoed" der sluipmoordenaarfl-<uit-na-
tionale-geestdrift.
En de afgevaardigden Gareis 6n Erzberger
werden neergeknald alsof het een jacht op
schadelijk wild betrof.
Dat bracht de gemoederen der republikein-
sohe partij aan het overkoken.
En, eerlijk gezegd, men kan niet anders dan
ze groot gelijk geven, al kan men het aan den
anderen kant ook hartelijk 'betreuren, dat
door het lijdelijk toezien van de fatsoenlijke
en menscbelijk denkende elementen bij de
socialistische leiders door het voorgevallene
weer aanzienlijk gesterkt is.
Heel moeilijk is het, om thans reeds vast
te stellen, wat er waar is in den stroom van
onthullingen, die de linksche pers brengt
naar aanleiding van de definitieve vaststel
ling der moordenaars.
Maar wat voorloopig vast schijnt te staan
is al voldoende om tot de ontdekking te ko
men, dat zij, die voor een herhaling van de
Kapp-omwenteling vreesden, tooh niet zoo
heel ver bezijden de waarheid waren.
Interessant is bijv. wat de rechts-socialis-
tisohe „Hamburger Echo" gisteren meldde
over interessante gebeurtenissen op de Ham-
burgsche stations:
„Wie in de laatste dagen de stations be
zocht heeft, als er treinen in de richting
Beieren vertrokken, kon waarnemen, dat
hetzelfde slag menschen, die den lOen Maart
1920 onder leiding van den' hoogverrader
Ehrhardt zich in Döberitz samentrokken,
weer op weg zijn. Hoe zij elkaar de hand
schudden, de mouwen versierd met rood-wit-
awsrte banden or. Swastika-kruizen; avon-
Ingezonden mededeeling.
kat uw JAS of UISTER dit winterseizoen
aanmeten by de firma I Grunwald. Keizer
straat 116 (boven), Wy zyn vertegenwoordiger
van de meest roëele fabrikanten ln heeren-
stoffen uit de grootste steden der ons om
ringende landen.
tuurlijke stemming, onverantwoordelijke licht
zinnigheid, dezelfde politieke rijpheid', die
in 1914 op de spoorwegwagons schreef: Hier
worden nog oorlogsverklaringen aangeno
men I Er wordt geroepen: „Wir setzten Rup-
preebt ein und dann gehts nach der Juden-
hiocbburg Berlin" en „Diesmal wird alles an
die Wand gestellt". Dat is zoo de algemeene
oonversatie-toon.
Ik weet, dat het blad niet overdrijft.
Ik ken in Berlijin tal van zulke jonge heet
hoofden en heb ze honderden malen) 'zulke
dingen hooren uitkramen.
Slaapwagens derde klasse.
Voor de Duitsche Staatssspoorwegen zijn
tien derde-klasse-slaapwagens in aanbouw.
Men hoopt ze in October in gebruik te kun
nen nemen. In elke wagen worden 83 bed
den aangebracht Een deel daarvan ligt
dwars, het andere deel in de lengte der wa
gens.
Voorloopig zullen de wagens loopen tus
schen Berlijn en Keulen, München en Kö-
nigsberg.
OOSTENRIJK.
De financleele catastrophe-
ln Oostenrijk.
De correspondent van de N. Roti Ot te
Weenen meldt 14 September:
Minister Grimm zal vanmiddag in de na
tionale vergadering verslag doen omtrent
zijn reis naar Parijs, Londen en Genéve over
de aan Oostenrijk te verleenen hulp. In ver
band daarmede zal men het voorstel behan
delen, de voorloopige begrooting tot 31 De
cember te verlengen, en de regeering te
machtigen de noodige gelden door een kre
dietoperatie, (lees: uitgifte van bankbiljet
ten. Corr.) te verschaffen. Vóór dat de
minister van financiën op reis ging, luidde
zijn voorstel kr. 20 milliard zijn door een
kredietoperatie te dekken, thans is dit be
drag met het oog op de nieuwe vorderingen
der rijksambtenaren tot kr. 40 milliard ver
hoogd.
Zooals het Oostenrijksche corresponden
tiebureau reeds eergisteren naar alle lan
den van Europa seinde, is dr. Grimm niet
ontevreden met het resultaat van zijn reis, de
beurs gelooft hem echter niet meer, of beter
gezegd zij is overtuigd, dat de entente den
minister van financiën in 't ootje neemt.
Vandaar dat de waarde van de kroon in de
twee laatste dagen weer aanzienlijk is ge
daald en voor buitenlandsch geld ongeken
de prijzen worden betaald. De gulden steeg
vandaag tot 535, de dollar tot 1647, de Zwit-
sersche franc tot 298.
Dat deze stijging van alle buitenlandsche
betaalmiddelen tot een geweldige stijging in
de prijzen van alle levensmiddelen aanlei
ding zal geven, behoeft geen nader betoog,
en evenmin dat de ambtenaren met nieuwe
vorderingen voor den dag zullen kamen, daar
hun eischen werden geformuleerd, toen de
gulden nog 360, de dollar 900 en de Zwitser-
sdhe franc 205 noteerden. Met het bovenge
noemde bedrag van het 40 milliard zal de
regeering dan ook zeker niet toekomen; bin
nen eenige weken zal zij nieuwe voorstellen
moeten doen, wanneer zij er niet de voorkeur
aangeeft nu reeds eenige milliarden méér
te vragen. De politieke partijen, die van mee
ning zijn, dat de beurs aan al dit onheil
schuld is, willen nu in de eerste plaats op
den handel in buitenlandsch geld een zware
belasting leggen, en de Al-Duitsdhe partij
zal van middag reeds het voorstel doen den
minister van financiën te machtigen de te
genwoordige belasting te vertienvoudigen.
De christelijke socialen willen eerst aan de
regeering vragen wat zij van plan is te doen
om aan speculatie in buitenlandsch geld een
einde te maken.
Intusschen hebben ln het departement van
financiën dagelijks conferenties plaats, om
het vraagstuk op te lossen of de staat zijne
inkomsten nog kan vermeerderen.
Daar de directe belastingen, in ronde cij
fers, 65 pot, van het totaalinkomen beloo-
pen, zijn de deskundigen, naar mij werd ver
zekerd, het er over eens, dat het moeilijk
is die nog te verhoogen. De Indirecte belas
tingen zijn echter nog niet zoo hoog, en hoe
wel die sociaal-democraten een vermeerdering
steeds hebben bestreden, zien zij nu toch in,
dat de staat ook deze bron van inkomsten
ruimer moet laten vloeien. Voorts wil de re
geering alle alle spoorweg-, post-, telegraaf-
en telefoontarieven nog aanzienlijk verhoo
gen, de inkomende rechten vermeerderen,
kortom uit alle bedragen halen wat er uit te
halen is. Wanneer men echter bedenkt dat
de nieuwe tarieven nu reeds zoo hoog zijn
dat een gewoon particulier niet meer kan
reizen, en ter dege overlegt of hij een brief
zal schrijven, dan is het nog volstrekt niet ze
ker of de staatskas door nog hoogere tarie
ven gebaat zal zijn.
Natuurlijk zou het in hooge mate wen
schelijk zijn alle niet dringend noodige uit
gaven te schrappen en het groot aantal amb
tenaren te verminderen, doch daarvan was
reeds zoo dikiwijls sprake, zonder dat een
dezer plannen werd uitgevoerd, dat dit ook
nu wel niet het geval zal zijn.
Het toch reeds reusachtige deficit stijgt
zoodoende van dag tot dag, en de financieele
catastrophe wordt onvermijdelijk, wanneer
de zoo dikwijls beloofde en lang verbeide
hulp van de entente niet spoedig wordt ver
leend. Bij een devoltatie van de Kroon, zoo-
als wij haar deze week beleefden, kan de
staat plotseling onvermogend worden om aan
zijne verplichtingen te voldoen.
De vrouwen te Weenen.
Wij hebben kort geleden melding gemaakt
van een artikel van een Weensch blad, waar
in een somber beeld gegeven werd van de
moraliteit der Weensche vrouwen en meis
jes. De prostitutie had te Weenen schrikba-
renden omvang aangenomen en het blad
waarschuwde tegen de nieuwe verleidingen,
die de vele vreemdelingen met hooge valuta
in den jaarbeurstjjd, voot de Weensche vrou
wen zouden opleveren.
De oorrespondent van de N. Rott. Ot. te
Weenen meldt in verhand met deze kwestie,
dat volgens een mededeeling van de Ween
sche politie gedurende den jaarheufstijd 67
meisjes uit aen middenstand aangehouden
zijn wegens gehéime prostitutie. Van deze
leiden 17 aan geslachtsziekten.
WEST-HONGARIJE.
Berlijn, 17 Sept. In Weensche ententekrin
gen deelde men vandaag mede, dat de en-
tenteregeeringen besloten hadden de ontwa
pening van Hongarije volgens de bepalingen
van het vredesverdrag van Trianon zoo spoe-
ïwogelijk door te zetten. Bij de ontwapo
ning zal geen verschil worden gemaakt tus
schen geregelde en ongeregelde troepen.
Hongarije zal in geen geval meer dan de
door het vredesverdrag bepaalde 35,000 man
onder de wapens mogen hebben.
Ontwapening van Hongarije.
Weenen, 17 Sept. Onder invloed van de
gebeurtenissen hebben de EntenteregeeTin-
gen meldt de Wiener Mittags Zeitung"
besloten om de ontwapening van het Hon-
gaarsche leger zoo spoedig mogelijk te be
ginnen en streng door te voeren.
RUSLAND.
Voor hongerlijdend Rusland.
Ziehier nog een enkel merkwaardig frag
ment uit de uitvoerige beschrijvingen, die
een correspondent van de „Times" in Rusland
publiceert omtrent den toestand in de hon-
gersnoodlijdende districten.
„Ik zonder mij af melt een ouden boe)-, op
dat de tegenwoordigheid van de Sovjet-amb
tenaren ons niet zullen hinderen, ofschoon
ik mij verplicht gevoel te zeggen, dat ik tot
nog toe niets vreesaanjagends gemerkt heb
omtrent hun gedrag. (Het betreft hier twee
met name genoemde Sovjet-ambtenaren). Wij
komen spoedig aan de ledige hut, die mijn
gids aanwijst als die van een man, die juist
gestorven is.
„Waar is hij aan gestorven?" vraag ik. „Is
hij van honger omgekomen?"
„Hij is gestorven, omdat hij te veel heeft
gegeten", antwoordde de oude man.
En dan legt hij met.een sardonischen blik
uit wat hij bedoelt.
„Deze man had sedert langen tijd niet ge
geten. Toen werd zijn 'oogst rijp, en hij was
zóó hongerig, dat hij zijn oogst opat toen hij
hem inhaalde, met huls en al, rnplaats van
hem naar den molen te brengen en hem te
laten malen. En hij' at zooveel, dat zijn maag
opzwol net als dit" hij wees hierbij op
een boog vlak vóór hem „en daarna werd
hij zwaar ziek en stierf in twee dagen tijde.".
Ik vroeg hoe het kwam, dat hij zoo lang
honger leed. Konden zijn huren hem niet wat
voedsel geven om hem over den moeilijken
tijd heen te hielpen totdat zijn oogst rijp zou
zijn?
„Ja, in vroeger dagen hielp iedereen zijn
buur. Met meel, of paarden, of arbeid, of wat
hij ook noodig 'had: Maar tegenwoordig heeft
niemand iets te missen. Kijk maar naar het
brood dat ik eet".
Hij haalde uit zijn zak een stuk vam de ver
schrikkelijke samenstelling, waarover reeds
zooveel geschreven is. Ik tracht een stukje
van dit ibrood te eten, doch ik kan het niet
verwerken. Mijn keel weigert. Er zit zoo wei
nig in dit brood dat voedsel is, en zooveel dat
louter ballast is voor de maag van deze hon
gerende menschen.
De boer kijkt mij aan als ik hem het brood
teruggeef.
„Is dit brood?" zegt hij met bittérheid. „Ja,
wij zullen allen van honger omkomen".
Het is ijzingwekkend, te beseffen dat wat
hij daar zegt hoogstwaarschijnlijk waar is.
„Wat gaat u nu doen?" vraag ik stupide,
meenende, dat er een weg moet zijn om uit
deze ellende te komen. Dit bewijst, dat ik nog
steeds niet voldoende den omvang van de
ellende van den hongersnood' hesef.
Hij brengt mij spoedig tot rede.
„Wat kunnen wij doen? Wij zullen hier
blijven, en in een maand, of in twee maanden,
zullen wij geen enkel voedingsmiddel meer
hebben, en dan zullen wij sterven. Zoo wii
naar de steden gaan, zullen wij, dat weet ik,
ook sterven. Daarom blijven wij maar hier."
Hij spreekt zonder eenig gevoel, precies
als een man, die objectief een feit mededeelt.
In onze nabijheid staat een paard, dat op
de harde aarde krabbelt bij het zoeken maar
een paar grassprietjes.
„Ik weet niet hoe wij de paarden zullen
voeden. Wanneer wij ons zelven niet kunnen
voeden, bunnen wij de paarden ook niet voe
den, dat is duidelijk. En zonder paarden kan
de boer niet leven, zelfs wanneer hij den hon
gersnood overleeft. Onze weiden zijm deze
lente niet overstroomd en wij hebben geen
voedsel voor ons vee of onze paarden".
Wij loopen naar een brood-omheinde plaats,
waar het dorp gewoonlijk zijn hooi bewaart.
„'Gewoonlijk is er geen plaats genoeg voor
al onzen oogst", zegt de 'boer; „doch dit jaar
kijk zelf maar".
Ik zie een half dozijn magere hoopen hooi,
die verloren gaan in de leegheid van het
omheinde veld.
„Zoo is het met al onize oogsten", zegt mijn
gids; „gewoonlijk is er geen ruimte om ze te
•bergen; er is zoo veel koren, dat wij er geen
plaats voor hebben. Doch dit jaar, kijk!"
Mijn gids brengt mij naar een anderen boer.
„Wij zijn met ons tienen in onze familie",
zegt de boer, „en dit is alles wat wij voor den
winter hebben. Als wij dit hebben opgegeten,
wat zullen wij dan andeis doen dan sterven?"
Mijn gids wijst mij op een lange rij kleine
schuren, waarin elke boer gewoon was zijn
eigen voorraad graan te bewaren, waarop hij
tot den volgenden oogst moet leven.
„In al deze schuren", zegt hij, „is op het
oogenblik niet één enkele afir. Zij zijn alle
maal leeg!"
Hij leidt mij maar een hoop onkruid.
„Dat is wat wij nu eten in plaats van meel",
zegt hij. ,Dooh het is moeilijk om het thans
te krijgen, want het is allemaal opgegeten.
Het vee lust het niet, doch wij eten het tegen
woordig graag".
NOORWEGEN.
Ernstige spoorwegbotsing.
Kristiania, 19 September. Hedennacht is
vlak bij Drontheim. een extra-trein mét naar
Kristiania terugkeerende deelnemers aan de
feestelijke opening van de Doverspoorbaan,
in botsing gekomen met den trein van Kris
tiania. De koning en de kroonprins waren te
Drontheim gebleven. Zes personen werden
gedood en een zevental gekwetst, geen bui
tenlanders. De gedooden zijn bekende man
nen, de directeur van de telegrafie Heftye
die lid is geweest van ide internationale oom
missie te Flensburg, de archlteot Clostnedt
majoor Raeder, de chef van de verkeersaf'
deeling van den generalen staf, kolonel Se-
jerstedt, directeur van den topografischen
dienst, kapitein Bjoernstad, hoofdingenieur
Hammer. Onder de gekwetsten is de
spoorwegdireoteur Darre Jensse. De nieuwe
spoorbaan was juist Zaterdag plechtig door
Koning Haakon geopend en groote plechtig
heden hadden naar aanleiding daarvan te
Drontheim plaats.
FRANKRIJK.
De textielstaking ln Frankrijk.
Brussel, 18 Sept. De gecombineerde werk-
geversoommissie heeft haar besluit bekrach
tigd om de loonsverlaging met 20 centimes
per uur ten voile te handhaven, daar deze
een gebiedende noodzakelijkheid van len eco-
nomischen toestand is. Eveneens besloot zij
geen arbitrage te aanvaarden en geen enkel
onderhoud tusschen werkgevers en verte-
genwoordigers der arbeiders te aanvaarden.
De zaak moet tot de beëindiging van hei
conflict geheel afgewikkeld worden tusschen
de secretarissen der patroons eni arbeiders
organisaties. Men achtte het minder ge-
wenscht een audiëntie bij den minister-pre
sident aan te vragen. Toch zullen eenige
werkgeversvertegenwoordigers zich naar de
zen laatsten begeven;, doch zij zullen hier
niet meer doen dan de door de algemeen®
vergadering genomen besluiten bevestigen.
GRIEKENLAND EN TURKIJE.
Da nederlaag der Grieken.
Geen verdere operaties tegen Angora,
Londen, 18 Sept Wegens imfoeilijkheden
met het onderhouden der verbindingen zijn
de Grieken genoodzaakt geweest, zich ten
Westen van Sakarta terug te trekken.
Waarschijnlijk zullen er geen nieuwe opé
raties tegen Angora plaats hebben.
Constantinopel, 18 Sept. Uit nadere be
richten), die hier gisteren ontvangen zijn,
blijkt dat de Kernatisten, na hun eerste suc
cessen, de vervolging van het Griekscha
centrum voortzetten, dat genoodzaakt waal
op den linkeroever van de Sakaria terug te
trekken. Niaar alle waarschijnlijkheid zullen
de kolonnes van den Grieksdien linkervleu
gel tot de versterking op den Arditsj-berg
oprukken. Zij wistem de dreigende omsinge
ling te ontkomen en konden in de streek
van de bocht der Sakaria verzameld worden:
In heit Zuiden rukte een afdeeling Kernatis-
tische cavalerie, gesteund door infanterie^
Over Tasuchanli in de richting van Sior His-
®or op en viel de achteihoede van den vijand
met sucoea aan.
Vredespogingen.
Parijs, 19 Sept. De verslapping in de ope
raties op het Grieksch-Turksch gevechts-
front wordt door de diplomatie der Geallieer
den benut om hun positie ten opzichte der
beide partijen te bevestigen en te precisee
ren. Men verneemt hier, dat de Britsche
agenten met koning Konstantijn zelf vredes
voorwaarden uitwerken, die de Turken zou
den kunnen aannemen, en dat aan den an
deren kant de vertegenwoordigers van Frank
rijk besprekingen' voeren met de Turksche
regeering te Angora.
Op last van de Fransche regeering is de
minister Franklin Bouillon van Konstantino-
pel naar Angora terüggekeerd. Hij is er in
geslaagd, zekere overeenstemming te ver
krijgen met de Turksche nationalisten. Hij
wordt vergezeld door twee Fransche officie
ren. Hij zal nieuwe toestanden in het leven
roepen wat 'betreft Oilicië en Syrië.
VEREENIGDE STATEN.
Het Arbuckle-schandaal.
In Australië heeft het Axhuckle-schandaal
al niet minder opschudding en verontwaar
diging verwekt dan in de Vereenigde Sta
ten zelf. De Britten, als volk, zijn nu een
maal deugdzaam en nemen de oonvenanoes
in acht. Totdat in het proces tegen „Fatty"
vonnis zal zijn gewezen), zullen nergens in die
Ver. Staten Arbucklediliïis worden vertoond.
Maar de in het nauw gebrachte filmacteur
heeft ook vele vrienden en in de gevangenis
bereiken hem dagelijks honderden telegram
men van bewonderaars, die betoogen dat zij
vast gelooven in zijn onschuld. Tot die vrien
den behooren niet de leden van het „Vrou-
wenwaakzaamheidsoomitó" te San Francisco.
Dit comité heeft de verklaring gepubliceerd,
dat het het O. M- in deze zaak krachtdadig
zal bijstaan en dat het bescherming zal ver
leenen aan de vrouwelijke getuigen, die me-
dedeelingen zouden willen dioen over drink
gelagen en lidhtmisserijen van de bandelooza
groep onder de film-acteurs en -actrloes.
Het O. M. weet nog niet of Arbuckle zal
worden vervolgd wegens moord dan wel we
gens doodslag.
Van de beslissing in die vraag hangt af,
of de beklaagde onder borgtocht in vrijheid
zal worden gesteld^ of dat hij' opgesloten
blijft. Geschiedt de vervolging wegens moord
dan moet „Fatty11 in de cel blijven tot da
uitspraak gevallen' is, geschiedt zij wegens
doodslag, dan wordt hij voorloopig op vrije
voeten gelaten. Voor 'dat laatste geval is het
bedrag van den borgtocht reeds ibepaald, te
weten 9 6000 in geld, of 91D.0OQ in obligatie*
-o-
Shacklcton.
Heden is de Ou est, het expeditiovaartulg
van sir Ernest Shackleton uit Londen ver
trokken). Eerst wordt Plymouth aangeloopen,
om de kompassen nog eens definitief te veri-
fieeren en dan gaat het direct naar het Zui
den. Men weet dat behalve het onderzoek
in de weinig bevaren Zuidelijke zeeën ook
een bezoek aan tal van eenzaam gelegen
eilanden in verschillende Ooeanenl zal wor
den gebracht.
'De expeditie, die ln hoofdzaak zal worden
bekostigd door den heer J. W. Rowett, is
zeer goed toegerust, en van allerlei kostbare
instrumenten voorzien. Zoowel de Britsche
admiraliteit als het dept. voor de 'luchtvaart
stonden kostbare nauwkeurigheidsinstru
menten in bruikleen af. Sir Ernest nam van
zijn kant de verplichting op zich geregeld
Profiteert van de ontzaggelijk lage valuta.
Voor Heeren Kleermakers het adres
voor stoffen en fournituren.