HELDERSCHECOURANT
Vierde Blad.
VAN ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1921.
BUITENLAND.
DUITSCHLAND.
De ontploffing te Oppan.
Een geheime organisatie.
Een onderhond met Stinnes.
ENGELAND.
De werkloosheid.
Sic 'transit gloria mnndi.
RUSLAND.
Buitenlanders lm Sowjet-Rusland.
HONGARIJE.
West-HongariJe.
DENEMARKEN.
Tegen de duurte.
WAT DE KRANTEN ZEGGEN.
Gevaarlijke marktwaar.
UIT DEN OMTREK
Burgerlijke stand van Anna Paulowna.
Burgerlijke Stand van Texel.
Een reiziger, die te Ludwigshafen met den
D4reiin naar Keulen wilde sporen, vertelt in
de Köln. Volksztg., dat hij juist een kaartje
nam, toen het plotseling donker werd, als
voor een onweer. Vlak daarop zag hij twee
lichtschijnsels, die hem aan felle bliksem
stralen deed denken, en toen volgde een he
vige slag, die den grond schudde en in he
station in een oogwenk de grootste verwoes
ting aanrichtte. Ruiten, glazen daken, pla
fonds stortten neer. De vele menschen in hel
station werden door een paniek aangegre
pen en stormden velen gekwetst onder
kreten „een aardbeving", „de wereld ver
gaat!'' e.d. naar buiten. De lucht was dik en
•geel gekleurd, vol stof, zand en gas. Op
straat zag men wanhopige menschen zich
verdringen, velen nog in hun ondergoed.
Toen kwam de tweede ontploffing, heviger
nog dan de eerste. In het westen werd de
lucht zwart als roet en eindelijk drong het tot
de menigte door, dat de fabriekje Oppau in
de lucht was gevlogen.
De zegsman van de K. V. spoorde later Op
pau voorbij, dat op „een walmenden vulkaan."
geleek. Ver in den omtrek zag men nog de
verwoesting, die de ramp had aangericht, tol
achter Worms, dus op meer dan 30 KM. af
stand.
Oppau, dat vrijwel geheel verwoest is, tel
de 10.000 inwoners. Het was, zegt een Duit-
sche journalist, mèt en door de groota fa
briek snel tot welstand en bloei gekomen en
is mèt de fabriek ondergegaan.
'Juist toen de nachtploeg! werd afgelost, en
een arbeiderstrein uit Ludwigsbafen het ter
rein opreed, te 7.32, had de eerste ontploffing
plaats. Ongeveer een half uur later volgde
een tweede explosie. Het hoofdgebouw
stond in brand en stortte in, evenals de bijge
bouwen. Onmiddellijk begon een algemeene
vlucht voor de uitstroomende gassen, die ki
lometers ver verstikkend werken. Bijna ter
stond was de plaats van de ramp in diepe
duisternis gehuld. Wie zich redden kon, ijlde
de velden in, waarhij menigeen nog gewone
werd door de neerstortende steenbrokken,
enz. De luchtdruk was zoo sterk, dat de
grond beefde en menschen vijf tot tien me
ter ver werden weggeslingerd.
Het duurde wel een half uur voor dat men
in de meer verwijderde stadsdeelen van Lud-
wigshaf en en in Mannheiim wist waar de ont
ploffing had plaats gegrepen.'Na de explosie
werd Ludwigshafen in dikke rookwolken ge
huld, welke na een paar uur langzamerhand
verijlden. Tegelijkertijd verbreidde zich een
intense ammoniak- en salmiaklucht. Het
meest hebben Oppau en Friesehheim gele
den. Zonder overdrijving kan worden gezegd,
dat geen ruit zoowel daar als in Ludwigsba
fen is heel gebleven. Daken werden inge
drukt en afgerukt, gesloten deuren uit de
poster; geslagen, meubels door de kamers ge
slingerd, menschen ter aarde geworpen. In
Ludwigshafen is alle verkeer stopgezet; de
tram kan niet rijden. De electrische gelei
dingen zijn vernield; de watertoevoer is af
gesloten. Het fabrieksterrein is één groote
chaos; de grond is omgewoeld als na een
granatenbombardement.
Op de plaats waar een ontploffing geschied
de, bevindt zich waar vroeger een gashouder
stond, een tien meter diep en dertig meter
breed gat, waarin zich blijkbaar allerlei zu
ren tot een niet te definieeren mengsel heb
ben samengevoegd. Een verder doordringen
naar die plaats is onmogelijk, daar van de
tweede ontploffingsplaats verstikkende dam
pen1 opstijgen, die een groote uitgestrektheid
als met nevels bedekken. Alleen met de gas
maskers op kunnen hier de reddingisman-
schappen hun werk doen al valt het te
betwijfelen of de ongelukkige gewonden, die
urenlang deze dampen hebben ingeademd,
nog tot het leven kunnen worden terugge
bracht.
Om een beeld te geven van de kracht der
ontploffing te Oppau vertelt een medewer
ker van de Erankf. Gen. Anz., dat betonpij-
lers van 1M. dikte tot gruis zijn geslagen.
Het zuidelijk deel der fabriek is volslagen
weggevaagd en op de plaats waar het stond
is een ontploffingstrechter onstaan van 70 M.
lang en 90 M. breed'.
De bijzonder correspondent van de Köln
Ztg., die in de verwoeste fabriek is geweest'
heeft den indnik gekregen, dat betonbouw
bij hevigo ontploffingen veel grooter geva
ren meebrengt dan baksteen-bouw. Beton
houdt beter stand tegen druk, maar als het
uit elkaar wordt geslagen zijn de aangerichte
vernielingen ook vreeselijker.
Deze oorrespondent heeft van getuigen der
ramp gehoord, dat de slagen feel heviger
waren dan het sterkste roffelvuur in den oor
log. De gewonden moeten erg te lijden heb
ben gehad van de ammoniak-dampan, die
hun den adem benamen.
Berlijn, 23 Sept. In de heden gehouden
zitting van den Landdag van Baden deed de
staatspresident opzienbarende mededeelin-
gen over het bestaan eener geheime organi
satie met het doel de nationale gedachte te
bevorderen en te verspreiden en het joden
dom, de soc.-dem. en de grondwet van Wei-
niar te bestrijden.
In .de statuten dezer organisatie werden
als stoffelijke hulpmiddelen genoemd het in
zamelen van geld bij beslist nationale man
nen ten einde de volledige revolutioneering
van Dnitsdhland te verhinderen, bij ernstige
onlusten de volledige onderdrukking er van
af te dwingen en door het instellen eener
nationale regeering den terugkeer der tegen
woordige toestanden onmogelijk te maken
en eveneens het krachteloos maken van
1 'uitschland, waarnaar het verdrag van Ver-
sailles streeft, onmogelijk te maken en de
v eermaoht en do bewapening van het Duit-
echo volk zooveel mogelijk te behouden. De
staatspresident voegde er aan toe,' dat de
beide moordenaars van Eraberger tot deze
geheime organisatie behoorden.
Berlijn, 23 September. In een interview met
den oorrespondent van- de Saturday Evening
Post heeft Hugo Stinnes onder verwijzing
naar do gevolgen der betaling van het eer
ste milliaid' (koersdaling van de mark, ver
scherpte inflatie, vermindering van Duitsch-
land's krediet in het buitenland), verklaard,
(lat Duitschland z. i. de schadevergoedings
verplichtingen niet zal kunnen nakomen. Hij
gaf verder als zijn oordeel te kennen, dat
stabiliseering van de efconomische toestanden
in Europa eerst mogelijk zal worden, als zelf
zuchtige politici door practische ekonomen
worden vervangen.
De eenige Entente, die iets kan uitwerken
is volgens Stinnes een ekonomisch verbond
tusschen de Ver. Staten, Engeland en
Duitschland. Tenzij het daartoe komt is het
herstel van Rusland ook onmogelijk. Een ac
tieve medewerking der Ver. Staten is noodig,
niet naar den trant van Wilson maar door
(usschenkomst van praktische zakenmannen.
Gisteravond is te Garrloch de aangekon
digde samenkomst gehouden tusschen Lloyd
George en de Londensche burgemeester van
de arbeiderspartij Over het vraagstuk van de
werkloosheid.
Lloyd George zeide in zijn antwoord, dat
hij ministers uit Londen had laten overko
men, om middelen te beramen tot verlichting
van den nood. Hij legde er nadruk op, dat
de centrale regeering den last niet alleen kan
dragen en dat samenwerking tusschen regee
ring, plaatselijke overheden, fabrikanten,
handelslui, bankiers en georganiseerde
werklieden onmisbaar was. Hij' voegde eraan
toe, dat hij stappen in deze richting deed,
maar het parlement moet eerst geraadpleegd
worden. Middelerwijl deed de commissie uit
het kabinet stappen om de armenraden bij te
staan bij het verkrijgen van leeningen.
Londen, 23 September. De gemeenteraad
van Bethnal Green besloot het voorbeeld van
Poplar te volgen en te weigeren zekere alge
meene belastingen ifce heffen. Er ia 120.Ü0Q
p-sfc. meei gemoeid.
De Brltsche admiraliteit heeft een aantal
Britsche slagschepen en kruisers aan Neder-
lrndsche sloopersflrma's verkocht. De Engel-
sche bladen vroegen zich af, waarom de oude
sehepen niet aan Britsche firma's verkocht
werden en een correspondent van „de Star"
is er op uit gegaan om inlichtingen dien
aangaande in te winnen.De man wendde
zich tot een bekenden Londenschen metaal-
opkooper en vernam, dat er blijkbaar meer
schepen, welke vroeger tot de Britsche vloot
behoorden, afgebroken moeten worden, dan
er firma's in Engeland zijn, welke zich met
het sloopen van schepen bezig houden. De
admiraliteit heeft de Britsche sloopers-firma's
eerst als het ware gesmeekt om toch de schepen
op te koopen, welke sinds den oorlog buiten
dienst gesteld zijn. Één der firma's, die een
Britsch schip gekocht heeft en het ook wilde
laten sloopen, heeft het tot dit doel naar Neder
land gezonden, daar het hem gebleken was,
dat men in ons land veel goedkooper werken
kon dan in Engeland zelf. In Nederland kon
het slooperswerk n.1. verricht worden tegen
30 shilling per ton, terwijl in Engelann dit
karweitje per ton ongeveer 8 pond sterling
15 shilling zou moeten kosten. De eenige reden,
waarom de af te breken schepen naar Neder
land gezonden worden is dan ook, dat de
arlteidsloonen in ons land goedkooper zijn
dan in Engeland.
De raad van volksoonmii saarissen heeft
kort geleden iü een officieel besluit zijn
standpunt ten opzichte van het verblijf van
vreemdelingen in Sowjet-Rusland uitgedrukt
In dat besluit wordt onder meer gezegd; dat
buitenlanders, wier „levensloop, gedrag en
handelingen met het beginsel en het alge
meen karakter van hot leven in do Sowjet-
Republiefc in tegenspraak zijn" door ©en be
sluit van het Volksgerecht of van de bui
tengewone commissie het land uitgezet kun
nen worden..
Het besluit zal door de organen van de bui
tengewone commissie ten uitvoer gelegd wor
den.
De Moalkousche Iswestia deelt mede, dat
wegens gebrek aan levensmiddelen de volks
keukens voor kinderen in de Tataarsche re
publiek (bet vroegere gebied van Kassan en
Oefa) gesloten zijn. Ongeveer 200,000 kinde
ren, die tot nu toe op staatskosten gevoed
werden, zijn zonder verzorging. Er moeten
zich verschikkelijke tafereelen voordoen. De
kinderen sterven bü massa's.
Parijs, 23 September. De gezantenraad
beeft Prasnowski, den voorzitter van de Hon-
gaarsche afvaardiging ter vredesconferentie
een nota ter hand gesteld, waarin de raad
Hongarije verzoekt bet Burgenland op korten
termijn te ontruimen. Als Hongarije hieraan
niet voldeed, zouden de geallieerden genood
zaakt zijn hun toevlucht te nemen tot maat
regelen van dwang.
Volgens een telegram van de Daily News
uit Rome bedraagt de termijn, gesteld in het
ultimatum der geallieerden aan Hongarije
voor de ontruiming van het Burgenland tien
dagen. De strafmaatregelen, als die noodig
zijn, zullen beginnen met bet stop zetten van
bet spoorweg-, post- en telegraafverkeer.
Men overweegt bet instellen van een volledi
ge economische blokkade aan het overgaan
tot militaire maatregelen te laten voorafgaan.
Indien Hongarije evenwel de eischen der ge
allieerden inwilligt, zullen de geallieerden de
wenscbelijkbeid overwegen van een nader
onderzoek van Hongnrije'a financieele
eischen jegens Oostenrijk.
Kopenhagen, 23 Sept. Op initiatief van lei
dende handelslichamen is bier gisteren een
groote vergadering gehouden om inaatrege-
en tegen de duurte te overwegen. Aanwezig
waren leden van bet kabinet, bet parlement,
bet gemeentebestuur, tal van ambtenaren,
vertegenwoordigers van den handel en van
den verbruikersbond.
Voorzitter was de heer Langjfir, leider van
den patroonsbond, die in zijn openingsrede
zeide dat de prijsdaling op de wereldmarkt
nog niet voldoende ten bate van de verbrui
kers is gekomen. Hij verklaarde een tegen
stander te zijn van een winstbeperking in
den kleinhandel door dwang en zag meer
heil in de oprichting van een commissie van
toezicht op de prijzen, waarin zoowel verte
genwoordigers van den handel als van de
verbruikers zitting hebben. De handelslicha
men waren bereid in zulk een commissie mee
te werken tot verbetering van den toestand.
De staat en de gemeenten moeten echter
voorgaan en de prijzen.van gas, electriciteit,
verkeer enz. alsmede de drukkende belastin
gen verlagen.
De vertegenwoordigers van den verbrui
kersbond verklaarden zich bereid mee te
werken aan de tot stand koming der com
missie van toezicht, maar verlangden tevens
betere en uitvoeriger opheldering over de
winsten, die de kleinhandel maakt.
Na verder debat werd besloten tot oprich
ting der commissie, wier taak zal zijn te stre
ven naar redelijke klachten, die haar van de
zijde der verbruikers bereiken, nauwgezet te
onderzoeken.
Onwillige of onmachtige beta
lers.
Mr. J. de Vrieze te Amsterdam schetst in
„Handelsbelangen" den langen lijdensweg,
die.bewandeld moet worden door den koop
man, wanneer hij onwillige of onmachtige
schuldenaars tot betaling wil nopen.
Nu de eënige radicale uitweg: alles con
tant verkoopen, wel nimmer door wettelijke
maatregelen zal worden bekrachtigd, acht de
schrijver het meer dan tijd, dat bij de ver
anderingen in het Wetboek van Burgerlijke
Rechtsvordering, die op til zijn, ook deze
worde opgenomen, dat de Kantonrechters
gerechtigd zijn bij het toekennen der vorde
ring een billijk bedrag aan kosten naast de
verschotten van Griffie en deurwaarder aan
den koopman, die betaling vordert, toe te
kennen.
Vraagt een fatsoenlijk Incasso-Bureau bijv.
als regel voor dergelijk werk 10 pCt, van het
geïnde bedrag, dan behoort deze som door
den nalatigen schuldenaar en niet door den
koopman te worden betaald.
Thans is de niet-betaling door den kooper
een strafmaatregel tegenover den koopman.
Voor de verschillende vereenigingen en
corporaties, die den Handel vertegenwoordi
gen, is hier goed werk te doen.
Laat men trachten een artikel mèt boven
bedoelde strekking in het Wetboek opgeno
men te krijgen.
Het is nu de tijd, om daarvoor maatregelen
te nemen. En niemand zal het goede recht
van den Handel kunnen betwisten, wanneer
aangedrongen wordt op opheffing van dezen
ergerlijken wantoestand.
De voorkeurstemmen.
De aanneming van het sub-amendement-
Alberda, aldus „De Vrijheid" (orgaan van
den Vrijheidshond) zal tot onmiddellijk ge
volg een zéé groote toeneming van de macht
der partijkoningen hebben, dat wij de toe
komst niet zonder ongerustheid tegemoet
zien. De tegenwoordige toestand, waarbij
als geen overdracht van stemmen meer mo
gelijk is enkele verdwaalde of al te opzet
telijk uitgelokte voorkeurstemmen den do>r-
slag kunnen geven, heeft zeker zijne bezwa
ren, en begrijpelijk is het, dabde heer Drion
alleen dan aan die stemmen werkelijke betee-
kenis wilde toekennen, als zij; een vijfde van
den kiesdeeler te hoven gingen. Hiervan is
nu echter door een votum, dat wij in hooge
mate betreuren, de helft van den kiesdeeler
gemaakt. Het „stemvee" wordt teruggedron
gen, de „hoeren" zullen wel zeggen, hoe de
doodgewone kiezer zich gedragen moet
Ter qualificatie van dit machtsmisbruik
schijnt geen term te kras.
De Pensioenwetten.
Het „Alg. Mil. Wbl." schrijft verontwaar
digd over het uitstel der behandeling van de
militaire pensioenwetten en het gemis van
steun dat het desbetreffend voorstel-Wijk in
de Tweede Kamer ondervond.
De militaire pensioenwetten hadden zeer
goed (behandeld kunnen worden, zonder dat
dit eenige stagnatie veroorzaakte. Natuurlijk
willen wij gaarne verbeteringen in de nog te
behandelen wet, maar die hadden dan even
goed later kunnen worden aangebracht, als
de pensioenwetten voor de burgerlijke amb
tenaren aan de orde kwamen. Die gemak
zucht, of zoo men 't maar noemen wil, heeft
nieuwe ellende, zorg en verdriet gebracht,
verbittering ook bij velen.
Woorden van vertwijfeling hoorden wij,
tranen van woede zagen wij hij hen, die tot
dusver nog vertrouwen bezaten.
In het „Alg. Ned. Politieweekblad" schrijft
de heer C. J. van Ledden Hulsehosch:
De omstandigheid, dat nu en dan langs de
straat door onwetende of gewetenlooze vens
ters hoogst gevaarlijke artikelen verkocht
worden, welker onheilspellend' karakter zeer
onvoldoende hekend is bij het groóte publiek,
dat die artikelen koopt, leidt ertoe, dat ik hier
even de aandacht op die koopwaar wil ves
tigen.
Reeds jaren geleden verscheen op het
Amstelveld te Amsterdam een koopman, die
kleine fleschjes, waarin een eigenaardig
kleurloos vocht, te koop had. Werd een lapje
of een dot watten, gedrenkt met deze vloei
stof, over de oppervlakte van geelkoperen of
ijzeren voorwerpen gewreven, dan kregen
deze objecten eensklaps" het voorkomen als
waren ze verzilverd' of vernikkeld. Het dom
me publiek, verrukt over dat goochelen, kocht
ervan en Smeerde, thuis gekomen, allerlei
huishoudelijke voorwerpen er mede in. Van
verzilveren of vernikkelen was echter geen
Sprake. De vloeistof was eene oplossing van
Salpeterzuur kwikzilver (kwiknitraat), waar
uit zich, bij contact met messing, een laagje
kwik daarop afzette. Niet alleen was deze ope
ratie gevaarlijk, omdat dit kwik, zijnde een
vluchtig metaal, zich gaandeweg door ver
dampen in de atmosfeer begaf, vanwaar het
in de longen der onnoozelen kon geraken,
maar nog grooter gevaar trad dóór op, waar
vorken en lepels met dit vergiftig middel
,-,opgeknapt" werden. De eters verorberden
weldra het tamelijk los zittende kwiklaagje
mèt de spijzen! En degene, die het geheim
zinnige goedje voor meer onschuldige doel
einden ging aanwenden, b.v. voor het op
knappen van het nikkelwerk eener fiets,
moest ook weldra de teleurstellende ontdek
king doen, dat het zilverwitte laagje na een
paar dagen verdwenen was en dat dén de
metaaldeelen, aangevreten door het salpeter-
Zuur van het aangewende vocht, er nog on
ooglijker en ontoonbaarder uitzagen dan vóór
de kuur.
De koopman werd bekeurd wegens over
treding van art. 60 der Amsterdamsche Poli
tieverordening, hetwelk den verkoop in het
openbaar verbiedt van gevaarlijke, vergiftige
of schadelijke stoffen. De kantonrechter dien
de hem tot tweemaal straf toe.
Korten tijd na het tweede boete doen ver
scheen onze koopman met iets nieuws ter
markt. Ik vernam van enkelen mijner leer
lingen, toen ik in de les over algemeen be
kende vergiften sprak, dat zij „een koopman"
(die later bleek dezelfde te zijn die tevoren
met de kwikverbinding ter markt kwam) had
den gezien, ventende met licht-roode vier
kante blokjes, eruit ziende als rose stukjes
steen. Daarvan schraapte hij wat poeder af,
maakte dit met „azynextract"(?) tot een papje
en smeerde dit over geelkoperen voorwerpen
heen, die zich dan precies zoo gedroegen als
bij de behandeling met salpeterzuur kwik. Ik
kon slechts gissen.totdat ik hem aan een
platte handkar, volbeladen met de in gekleurd
papier verpakte rose steentjes aan den open
baren weg aantrof, aan de goedgeloovige om
standers met pathos uitlegging gevende over
dit prachtmiddel. Ik kreeg tpen een vermoe
den, dat achteraf juist bleek te zijn: het scho
teltje „azijnextract" bevatte geheel iets an
ders, namelijk het voor 's mans experimenten
onmisbare vergift kwiknitraat. De blokjes
waren niet anders dan gekleurd gips totaal
waardeloos!
Nadat ik door het hoofdbureau de aandacht
allerwege -op dezen oplichter had doen ves
tigen en de man inzag, dat Amsterdam geen
geschikt terrein meer voor hem was, heeft
hij zijne biezen gepakt. Later kwam mij ter,
oore, dat hij Utrecht tot operatieveld geko
zen had.
Hoeveel- Utrechtenaren hebben van de
roodgekleurde stukjes gips gekocht en thuis
allerlei vergeefsche pogingen aangewend om
met het afschraapsel daarvan en wat azijn of
azijn-essence („azijnextract" bestaat niet!) de
uitverkoren stukken huisraad te „vernikke
len"....? Want zonder' het kwiknitraat
kreeg de koperoppervlakte natuurlijk géén
zilverwitte kleur ze veranderde hoogstens
in een vies groenachtig laagje tengevolge
van aanvreting dioor het aangewende azijn
zuur!
Een geheel ander artikel, dat sporadisch
ter markt komt, is niet minder gevaarlek.
De koopman houdt eerst op de gebruikelijke
manier een toespraak, om wanneer de
schare van (belangstellenden voldoende is
aangegroeid; met zijn koopwaar voor den dag
te komen-. Deze bestaat uit -dobbelsteen-groote
stukjes eener hard-kneedbare stof, die hij in
-met vet of petroleum doortrokken stukjes
papier in voorraad heeft en aan de liefheb
bers overhandigt. Het publiek hangt aan zijne
lippen, aanschouwt met inspanning zijn dui-
vel-sche experimenten. Hij stopt een pijp, legt
bovenop de taibak een klein stukje, dat van
het grootere met een mes was afgesneden,
spuwt daarop en.o wonder! na eenig gesis
vliegt het geheimzinnige materiaal in brand.
De felle gele vlam stelt hem in staat, met een
paar trekjes een brand in zijn tabakspijp te
hebben. Hij verzwijgt echter het groote ge
vaar, waaraan dé leek zich blootstelt, wanneer
hij met dit hoogst gevaarlijke goedje gaat
experimenteeren. Het is namelijk het metaal
natrium, hetwelk allerheftigst op water in
werkt, dóérom onder petroleum of paraffine-
ol-ie bewaard dient te worden; en feitelijk uit
sluitend in chemische laboratoria of fabrie
ken thuis 'behoort. Het tan, op het water
drijvende, (want' het soortelijk gewicht is
slechts 0.98) onder 'bepaalde omstandigheden
uiteenspatten. Geraakt een weggeslingerd
deeltje natrium ongelukkigerwijze in het oog
van den rooker, dan zal hij dit zoo goed als
zeker verliezen. De koopman, die nog meer
aanwijzingen geeft om met dit „duivelsvuur"
,(hij geeft er telkens andere fantasienamen
aan) z.g.n. grappen uit te halen, dient in het
belang der volksgezondheid met zijn waar
van den openbaren weg geweerd te worden.
Een timmermansknecht, die een stukje van
dat Jeuke" goedje gekocht had, smeerde het
op een zilveren muntstuk uit (het laat zich
als smeerkaas uitsmeren) en beloofde dit den
krullenjongen, als hij het twee minuten in de
omhoog gebrachte hand kon houden. Deze
jongen, 'die zweethanden had, werd leelijk de
dupe: het natrium vatte vlam, brandde ter
stond een gat in de huid met zijn chemisch
machtige vlam en de arme jongen bleef voor
zijn leven een gebrekkige rechterhand be
houden.
Indien- we dergelijke feiten overwegen en
aan de verdere mogelijkheden denken, wan
neer de koopman geestigheden van hoogst
dubieus karakter debiteert, -door b.v. te spre
ken over het wegleggen van een stukje nar
trium in een droog éénoorig slaapkamermeu-
bel-stuk, dan zal elk lezer van dit artikeltje
beseffen hoe noodig het is, dat iédere politie
man mee helpt om het publiek tegen derge
lijke gevaren te beschermen, door zulke koop
waar van.de markt te weren en als 't kan
den koopman op degelijke wijze het ver
keerde zijner handeling te doen gevoelen.
Oudeschild.
Nu de heer Kroon ons dorp metterwoon
gaat verlaten meenden- de besturen van het
Plaatselijke Nut „Neptunus"- en van het Be
grafenisfonds, van welke instellingen de
heer Kroon reeds jaren secretaris was, dat
dit vertrek niet onopgemerkt mocht voorbij
gaan. Woensdagavond vergaderden beide
besturen en werd den heer Kroon, hij monde
van den heer Schaap, voorzitter van „Neptu
nus" een passend cadeau aangeboden.
Anna-Paulowna.
De heer G. Speets, besteller by de post- en
telegraafdienst alhier, zal als zoodanig worden
overgeplaatst naar Hilversum.
Groote aardappelen 6.6ÖS.fO; Drie
lingen 2.503.90; Slaboonen 55 69;
Snijboonen 48 50. pen 100 KG.
Breezand.
Donderdagavond 22 September hield de
Nutsvereeniging „Vriendenkring" een leden
vergadering in het lokaal van den heer Jb. Borst-
De voorzitter, de vergadering openend»
uitte zyn leedwezen over de geringe opkomst,
waarna de penningmeester, de heer M. Broers,
rekening en verantwoording deed over het
afgeloopen jaar. Het bleek dat de ontvangsten
hadden bedragen f 149.36, terwyl de uitgaven
beliepen f 138.63. Er was alzoo een batig
saldo van f 10.72. De bescheiden werden
nagezien door de heeren P. Visser en A. Raap
en volkomen in orde bevonden, waarop aan
den penningmeester dank werd gebracht voor
z(jn uitstekend beheer.
In de plaats van den heer F. Carlebnr, die
als bestuurslid bedankt heeft, wordt gekozen
de heer A. Raap, die zich laat overhalen om
voorloopig zyn benoeming aan te nemen.
De bestuursfuncties worden daarop als volgt
verdeeldA. Raap, voorzitterH. Stellingwerff,
vice-voorzitterD. Zon, secretarisM. Broers,
penningmeester; G. Borst en M. Wiggers,
commissarissen.
De eerste Nntsavond wordt vastgesteld op
Dinsdag 18 October, terwyl besloten wordt
voor dien avond de heer Daan Pool uit te
noodigen, die reeds herhaaldelijk met groot
succes hier voorde Vereeniging is opgetreden.
By de rondvraag komt do stichting van
„Vriendenkring" ter sprake. Sommigen mee-
nen, dat de Vereeniging weldra 15 jaar bestaat.
Het Bestuur zal dit nader onderzoeken en als
die onderstelling juist biykt te zyn, dan zal
dit feit in ieder gevai in herinnering worden
gebracht. Hierna sluiting.
Breezand. De hoofdprys der verloting, aan
de Wieringer Landbouwtentoonstelling ver
bonden, een vette koe, viel ten deel aan den
heer D, Blaanboer.
Wieringen, 23 Sept. 1921.
De tentoonstelling mocht zich beide dagen
in een druk bezoek verheugen. Er waren ook
vele vreemdelingen aanwezig, terwyi mede
de ex-kroonprins met belangstelling van een
en ander kennis nam en in het tentoonstel
lingslokaal by den stand van de firma Obertop
van de Zaanstreek, door den heer van der
Wonde zich uitvoerig liet inlichten over de
wording en verdere bereiding van ïy'nkoek
enz, Ook de bekende hoefijzers door den
Kroonprins gemaakt, kregen een druk bekyk.
In het byzonder willen wy nog vermelden
den prachtigen kaasstand, brooden enz. van
kaas en de woning van den Kroonprins uit
kaas bereid, zelfs 't lyntje van de bel van de
poort naar de woning; het was een keurig
stuk werk, waarover dan ook maar één roep
uitging. De kaasmaker, de heer te Btick, die
dit alles vervaardigde, kan trotsch op dit
kunststukje zyn en' heeft er alle eer mee
ingehaald, Woensdagnamiddag 2 uur begon
de ringrydery met paard en kar voor paren.
Deelgenomen werd door 28 paren. Deze ring
rydery trok weer aller belangstelling, het was
zwart van de menschen.
De uitslag was als volgt: le prys M. Cz.
Koorn en Neeltje Bais, 2e prys Corn.Rotgans
Johz. en Alida Maria Mulder, 3o prys Weert
Mostert en echtgenoote, 4e prys W. Snooy en
echtgenoote.
'De pryzen bestonden uit luxe voorwerpen.
De wedstryd werd weer opgeluisterd door
muziek van de vereeniging „Harmonie".
Woensdagavond bal in de verschillende
localiteiten en een besloten feestavond in 't
hotel Lont, voor de leden van den landbouw
met hunne dames.
En hiermee zyn onze tentoonstellingsdagen
weer voorby en kan gezegd wordenze zyn
prachtig geslaagd. Aan de verschillende
Oomité's is een woord van dank voor de vele
opofferingen er aan besteed, wel op zyn plaats.
In 't byzonder willen wy een woord van har-
telyke dank riehten aan den aan de lanfl-
bouwafdeeling toegevoegden secretaris, den
heer W. Klaasse Bos, die met zulke groote
toewyding de zaken regelde, en aaD de on
misbare mnziekvereeniging „Harmonie", die
de feesten zoo belangloos met hare vroolyke
muziek heeft opgeluisterd.
Gedurende de landbouwfeesten ontbrak het
niet aan fotografen en amateur-fotografen,
zoodat 't een en ander nog al eens door de
gevoelige plaat zal worden vereeuwigd. Ook
zagen wy een filmoperateur gezeten boven
op oen anto, rocdryden, die zyn toestel steeds
liet werken, zoodat wy binnen enkele dagen
de feesten opnieuw in de bioscoop van den
heer De Haan voor oogen zullen krygen.
Jl. Woensdag had by de Zuiderzeewerken
te Den Oever een ernstig ongeluk plaats, dat
betrekkelijk goed is afgeloopen. Een paar
arbeiders waren bezig met het opstapelen van
betonzuiltjes op de lossteiger, toen plotseling
de steiger in elkaar zakte, waardoor de arbei
der P. Klein Sa. van Smerp mede omlaag in
de haven viel en steiger met rails en beton-
zuilen gedeeltelyk op hem lagen. Spoedig
toegeschoten hulp verloste Klein nit zyn
benarde positie, doch een zware hoofdwonde
en een gekneusd been liep hy er mee op.
gnster Zomerdyk, aan Den Oever aanwezig,
verleende de eerste hulp, waarna men de
patiënt per auto naar huls bracht en waar de
onmiddeliyk ontboden geneesheer Dr. O. Pool
hem verdere hulp verleende. De andere arbei
der kwam met de schrik vry. En "frat nu
de steiger was slecht en dat scheen men te
weten. Zal hy nu verbeterd worden Zal men
nu de put dempen daar het kalf verdronken
i3? Vermoedelyk wel. Nu dan is het te hopen,
daar er legio opzichters te Den Oever rond-
dolen, dat men nu een yzersterke steiger
maakt, opdat ernstiger ongelukken in 't ver
volg worden voorkomen.
GEBOREN: Pieter Nan, z. v. P. O. Aaraen
en van N. de Jong; Wilhelmus Petrus, z. v.
W. J. Vieveen en van A. P. Goemans.
ONDERTROUWD: Jan Visser en Guurtje
Noot.
van 17 tot en anet 23 Sept. 1921.
GEBOREN: Trijntje Oornelia Sara, d. v.
Pieter Kali's en Sara Kolyn te Den Burg;
Oornelia, d.v. Nicolaas Slot en Dorothea
Gatharina Smit.
ONDERTROUWD: Jacobus Adriaan Zur
Muhlen en Elisabeth Nieuwenhuizen; Leo-
nardus Jakobus Daalder en Antje Bakker.
GEHUWD: Wilhellnus Cornelis van der
Star en Dirkje Pronk:; Jan van d®r Reydea
en Marie Dyt.
OVERLEDEN: Maria Relnnetta Breiman,
43 jaar, weduwe van Oornelia Ellen; Guurtj®
Kikkert, 68 jaar, gehuwd met Dirk Zuid®-
wind.
GEVONDEN en gedeponeerd ter secre
tarie: een fluweelen zakje met inhoud.
