VRAAGT
Ingezonden mededeeling.
UIT DE PERS.
De mlllloonen nota.
Valuta en werkloosheid.
De Rotterdamsche Handels- en Land
bouwbank.
Door een hollend paard.
Valsche munters.
LUCHTVAART.
Marine-vliegtuigen In Oost-Indlë.
Vliegdienst In Indië.
Een groot Iuchtmanoeuvre.
De Gordon Bennett-ballon-wedsfrijd.
Luitenant Labrousse, een van de Belgische
I
Dros' Advocaat
voor de Britsdie wateren geldt, ook voor de
onze vrijwel onveranderd van toepassing is.
Dat ook onze eigen kustwateren reeds sterk
verontreinigd zijn, blijkt uit het grooto aan
tal doode zeevogels, dat sinds den duikboot
oorlog nog steeds aan het strand spoelt. Het
meest opvallend la dat aantal ibft Terschel
ling geweest.
Nu spreekt het vanzelf, dat er aan he
enorme quantum olie, dat in de oorlogsjaren
over de Noordzee is uitgestort, niets meer te
doen valt De duikbooten zijn in den grond
geschoten, tankbooten op mijnen geloopen,
enz. Iets anders is echter, dat er nog voort
durend olie wordt gemorst op zee, hetgeen
tot op groote hoogte zou kunnen voorkomen
worden. Zoo bijv. worden, vji. de van onze
havens op Amerika varende booten met oho
gestookt. Op de terugreis neemt men vooral
bij ruw weer, veeal water in, in plaats der
verbruikte olie. Dit ballastwater nu moet
voor het bereiken van een Ned. haven weer
weggepompt worden en de restanten olie uit
tanks en leidingen spoelen daarbij mede
naar buiten.
Van nog veel ernstiger gevolgen Is de wan
daad geweest, die onlangs voor de Waterweg
heeft plaats gehad. Volgens mededeelingen
van het Rijksinstituut voor Hydrografisch
Vischerijoaderzoek heeft daar een boot haar
(afgekeurde) Amerikaansohe stookolie een
voudig in zeel gepompt. Stel u voor: een
scheepslading vuiligheid uitgestort over het
broze leven der zeebewoners. Bij tienduizen
den zijn onze zeevogels in dit drab omgeko
men en ellendiglijk aangespoeld* en hoeveel
vissohen er het slachtoffer van zijn gewor
den Is niet hij benadering te schatten. En
dit gebeurt onder de oogen van den wetge
ver. Zijn jurisdictie reikt niet buiten de ter
ritoriale wateren, d. w. z. een zóne van drie
zeemijlen uit de kust Deze limiet is indertijd
gesteld in verband met de draagwijdte van
het toenmalige geschut en is thans absoluut
verouderd en voor de onderhavige quaestie
van geenerled waarde. Het heeft in verschil
lende opzichten veel voor, om de territoriale
zóne uit te breiden en internationaal vast te
leggen op 20 mijl. Nog veel beter ware het
echter deze bj| uitstek internationale zaak hij
den Volkenbond aanhangig te maken. Er
'moet Iets gedaan worden, en spoedig. Is onze
vischerijinspectie wel voldoende van het ge
vaar overtuigd? Est periculum in jmora: de
zee, die bron van opkomst en welvaart, ook
van ons vaderland, Is in gevaar. En zij moet
daarvan gered worden.
Onder het hoofd „Een frisch geluid"
schrijft de „N. Rott. Ort.":
Eindelijk, na verscheidene jaren, klinkt ons
uit de „nota, 'betreffende den toestand van
's lands financiën", de miljoenennota, die
eigenlijk meer een imiljoenenschrik pleegt te
zijn, weer eens een frisch geluid tegemoet,
de stem van een minister van financiën met
een program, waar perspectief in zit, een die
zich een welomschreven- doel voor oogen ge
steld heeft en spreekt als een man, die de
regeerkracht in zich voelt, om zijn doel te
bereiken.
Rondweg wordt erkend, dat het eenige red
middel, om de staats-uitgaven- en inkomsten
weer in evenwicht te brengen, hierin bestaat,
dat op de kosten van het staatshuMiouden
zal worden bezuinigd. Dat wij als volk leven
boven onze kracht, noemt de minister een
„onloochenbaar feit". Niet minder dan vijf-
en-dertig procent van het nationaal inkomen
wordt aan belastingen en heffingen geïnd.
Hiermee is de grens der gezamenlijk op te
leggen belastingen „welhaast" bereikt, zoo
dat naar andere middelen moet worden ge
zocht, om het budgetairevenwicht te her
stellen.
Men zou het woordje „welhaast" in dit
zinsverband wel willen schrappen, in de tnee-
nlng, dat de grens reeds ruim overschreden
is, doch begrijpen wjj de miljoenennota In
haar geheel juist, dan wordt het omineuze
woordje in de geciteerde zinsnede gehand
haafd, omdat de minister de aanhangige wij
ziging van de zegelbelasting en de herziening
van de grondbelasting, waaruit nog vermeer
deringen van Inkomsten worden verwacht,
wensoht te handhaven. Zijn die twee tot stand
gebraoht, dan is de grens echter ook naar
s ministers meening ten volle bereikt, en
moet met de bestaande bronnon van inkomst
de begrooting op den duur worden sluitend
gemaakt.
In die riohting wordt dit jaar voor het
eerst eene poging gedaan. Van de begrooting
zijn gesohrapt alle betwistbare, niet verplich
te. nieuwe uitgaven, die alsnog vermijdelijk
schenen. Op deze wijze is de aanvankelijke
raming met „tientallen miljoenen" vermin
derd. Er blijft niettemin op de begrooting
voor 1922 een geraamd tekort van 48 miljoen.
„Een particulier, die in zoodanige positie is
geraakt, gaat zich bekrimpen. Voor den staat
schijnt (is?) geen andere uitweg mogelijk."
Aldus de miljoenennota, met de toelichting
erbij, dat „zich bekrimpen" niet slechts be-
teekent verspilling tegengaan wat lil alle
tijden aanbeveling verdient maar afzien
ook van sommige begeerlijke en nuttige za
ken, die overigens hun geld ten volle waard
zouden zijn.
■Met ijzeren consequentie trekt de minister
van financiën uit de feiten zijn conclusiën:
1. van de indiening van nieuwe wetsont
werpen, die geld kosten, zal, zoo er geen
„uiterste noodzaak" bestaat, worden afgezien;
2. de inhoud van reeds aanhangige wets
ontwerpen zal naar het beginsel, dat aan 1.
ten grondslag ligt, worden besnoeid; en
8. door herziening van bestaande, ook op
wet of Koninklijk besluit berustende, orga
nisaties of instellingen, alsmede door verso
bering van den staatsdienst in alle vertak
kingen, „geen enkele uitgezonderd", zal be
perking worden gebracht in de tegenwoor
dige vaste, waaronder ook op de wet berus
tende, uitgaven.
Het is duidelijk, dat in het onder 3 genoem
de de kern ligt van 's ministers financieele
politiek. Dit nummer bevat een regeerings-
program op zich zelf. Wij mogen aannemen,
dat de heer De Geer den zetel voor financiën
niet zal hebben aanvaard, voor en aleer hij
zekerheid had, dat alle leden def regeering
aan dat program hun zegel hadden gehecht,
en hunne medewerking aan de uitvoering
toegezegd, Wanneer men dit overweegt, treft
het te meer en stélt het opnieuw teleur, dat
uit do Troonrede, waarin dan todh de gansche
regeering tot oe Stat en-Generaal spreekt,
nog zoo Dltter, -bitter weinig positiefs bleek.
Dit doet vreezen, dat de neer De Geer,
schoon hij in theorie ook in den ministerraad
het pleit heeft gewonnen, in de praktijk nog
op heel wat tegenstand stuiten zal. Er gingen
tijdens de jongste kabinetscrisis geruchten,
dat met name de ministers van onderwijs en
van arbeid voor eene politiek, als de heer De
Geer thans heeft ingeluid, niet waren te vin
den. En de moeilijkheid voor den minister
van financiën schuilt hierin, dat hij wel de
algemeene lijn kan aangeven, doch dat het
initiatief, de daden, waardoor „versobering"
van het staatshuishouden moet worden ver
kregen, van zijne collega's moeten komen.
In het „Tijdschrift van de Ned. Werkloos-
heidsraad" beantwoorden twee schrijvers,
de heeren jhr. mr. H. Smissaert en F. van
der Wal, de vraag: „is het heffen! van invoer
rechten op goederen uit landen, waar met
een veel Lager arbeidsloon dan in ons land
geproduceerd wordt, een geschikt middel tot
bestrijding der werkloosheid'?5 De heer Smis
saert beantwoord deze vraag ontkennend; hi
voert aan, dat deze invoerrechten] een be
scherming beteekenen, zij het dan misschien
een bijzondere vorm van bescherming. Ook
hier geldt dat de arbeidersgelegenheid niet
wordt verruimd, maar verschoven. De in
voer uit landen, die met een veel lager ar
beidsloon produceeren dan het onze, heeff
voor de Nederlandsche verbruikers het voor
deel, dat zij daardoor voor een la-geren prijs
kunnen koopert Daartegenover staat na
tuurlijk het nadeel, dat deze verbruikers zich
afwenden van de nationale industrie. Een
andere vraag is, of wij het nadeel van de
goedkoopere buitenlandsche productie moe
ten ondergaan zonder er iets tegen te kun
nen doen. Schr. meent, dat het beste middel
is: bekamping van den vijand met zijn eigen
wapen (Stichting van Ned. fabrieken in het
buitenland^ schijnt ta zijn bedoeld. Red
Hbld)
De heer v. d. Wal ziet de zaak eenigszins
anders. Hoewel in het algemeen gevoelende
voor de argumenten, die de vrijhandelaars te
berde brengen, meent hij dat deze hier niet
geheel opgaan. Met name dat van mogelijke
repressaillea Zouden de Duitschers weigeren
boter en kaas, aardappelen en groenten van
ons af te nemen in ruil voor steenkool, enkel
omdat we onze meubelen en' ons drukwerk
liever zelf maken? Er wordt algemeen ge
klaagd over onder-consumptie, niet
over overproductie. Er kan dus genoeg wor
den geproduceerd. Maar dan is het ook plicht
Om middelen te beramen, die de arbeiders
klasse van ons land voor inzinking kunnen
behoeden. Anders zal het herstel der nor
male verhöudigen pas komen na groote
werkloosheid; dat is door de bitterste armoe
de van vele arbieidersgezinneiï.
GEMENGD NIEUWS.
De zaak-Broekhuys.
(Vervolg van het Tweede Blad).
Vrijdagmorgen werd de behandeling der
zaak-Broekhuys voor de rechtbank te Rotter
dam voortgezet. Het woord was allereerst aan
den ambtenaar van het O. M. mr. Rombach.
Spreker zag aan deze zaak ook nog een meer
algemeen -karakter. Hier is een drama van
domheid en geldzucht afgespeeld in een tijd
perk dat gezond verstand zoo dringend noo-
dig is. Tailooze mensohen hebben in betrek
king gestaan tot deze instelling zonder eenig
nut, onontwikkelde zoowel als mensdien die
als verstandiger bekend staan. In tijan dagen
een inkomst van 100.000 was niet veel. In
uttel© dagen kwam een millioen gulden in!
Sn dat van lieden, verleid door de adverten-
tiën, waaruit een lucht opsteeg, die ieder
dadelijk moest waarschuwen.
'Dan 'brak mr. Rombach den staf over de
bladen, niet alleen „Het Stadion" en „De
Amstelgids", die voor hun artikelen betaald
worden maar ook over de echte groote
dagbladen, die groote advertentiën voor de
bank plaatsten.
Vervolgens behandelde spr. de figuranten
en handlangers van Broekhuys, van wie er
verscheidene op de getuigenbanken zitten:
leklagenswaardige creaturen van den be
daagde.
Ovorgaando tot do feiton beschreef "mr.
Rombach dan Broekhuys met zijn.ongunstige
reputatie en een zin voor royaliteit tot in het
waanzinnige toe. Bekl. bezat niets van betee-
kenls. ,jSingelzicht", het kantoor der bank,
was bezwaard. Hij was in handen van den
geldschieter Koopman, een man tot wien men
zich pas wendt als het water tot aan de lippen
komt. Broekhuys is menschenkenner. Dat
heeft hij getoond door zijn ideeën eener pre-
mieleenlng, die uitging van het idee: de wet
ontduiken en ik duik zelf weg. Van de adver
tentie op 11 Oct. zeide spr., dat daarin op
listige wijze het geweten der kleine aandeel
houders gesust werd. Zelfkennis is niet het
fort van Broekhuys. Toch wist hij, dat hij
achter de schermen, moest blijven. Daarom
schoof hjj naar voren zijn creaturen Heine-
mann, Pompe van Meerdervoort en Domlni-
cus. En de dataesrol werd uit de naaste fami
lie gehaald. In détails beschreef de officier
de wijze, waarop Heinemann met Broekhuys
in kennis was gekomen. Deze Heinemann
was de gepersonificeerde onbenulligheid. De
Handelslandbouwbank noemde spr. een uit
vinding van een geroutineerden vennoot
schapsgoochelaar. Notarissen kon hij des
noods genoeg vinden om luister aan zijn
exploitatie bij te zetten. Maar de commandi
taire vennootschap met al haar geheimzinnig
heid 'had groote voordeelen boven de naam-
looze vennootschap. De akte van oprichting
enz. heeft spr. nooit gezien; ze is zeker niet
gelukkig uitgevallen. Toch weet spr. er dit
van, dat ze op 5 Augustus geregistreerd is,
met als vennooten G. Heinemann en J. M.
Vingerhoets. Het kapitaal bedroeg 100.000,
waarvan gestort 10.000.
Deze acte was geheel valsch.
Immers Heinemann en Vingerhoets ken
den elkaar niet eens. Vingerhoets en Broek
huys, dèt waren de vennooten. De eerste leg
de één derde en de laatste twee derde in. Vin
gerhoets heeft ruzie gekregen met Broek
huys, doch later zijn geld teruggekregen van
Heinemann. Van Heinemann zegt spr., da'
deze werd een levend pseudoniem voor Broek
huys.
Nadat mr, Pompe een akte op de griffie
had gedeponeerd en nadat de noodige publi
oitelt in de Staatscourant was verschenen
werd de actie met meer kracht ter ham
genomen.
De vennoot Heinemann teekende blanco-
procuraties en zond foto's aan ,3osch en
Veld". In Rotterdam werd gewerkt. Sjache
raars uit de provincie werden tot agent aan
gesteld en half September kon het scherm
worden gehaald. De regisseur verdween en
advertentiën, het vertrek van Broekhuys naar
Indië aankondigend, verschenen in de bladen.
Broekhuys kon dus niets met de bank uit
staande hebben.
In werkelijkheid echter nestelde hij zich te
Apeldoorn na een reisje langs den, Rijn. Geen
oogenblik gaf hij de teugels -uit handen.
Uitvoerig behandelde de officier dan de
overdracht van „Bosch en Veld". Broekhuys
trad op als kooper onder den naam van Hei
nemann. De comedie zooals ze voor den no
taris werd afgespeeld, werd door beklaagde
in elkaar gezet. De werkwijze van Broekhuys
blijkt uit een verzameling telegrammen
waarop de rechter-commissaris de hand
heeft gelegd. Directie en commissarissen
werden gedrild en bedreigd. Al het geld werd
op zijn giro-rekening overgeschreven. Hij
bedreef er de gekste royaliteit mee. Opmerk
zaam mag er op gemaakt worden, dat de giro
rekening is op het advooatenkantoor-Broek-
huys, waarvan beheerend vennoot is zijn
vrouw, bewijs op zijn manier om te zorgen,
dat nooit iemand eenig houvast aan hem kon
hebben. Op deze rekening werd op 20 Aug,
tot 8 Nov., toen de justitie ingreep, 140.000
ingeschreven, met zekerheid van de bank af
komstig. Van al bet uitgegeven geld heeft de
directie der bank misschien drie posten mo
gen uitgeven, een van 17, een van 2 en
een van 5. Spr. meent, dat hij dus gelijk had,
toen de justitie ingreep, bet restant dezer
rekening van 25.000 in beslag te nemen.
Mr. Zijderlaan heeft den Officier medege
deeld, dat dit geld, waarvan dus vaststaat, dat
het aan de bank behoorde, bestemd was om
Broekhuys' niet geringe schulden te voldoen.
Over de vergaderingen van 5 en 24 Octo-
'ber, waarin ook over de getuigenverhooren
werd gesproken, zegt spreker, dat Van Staal,
die hopeloos gecompromitteerd is, Broekhuys
voor geen cent vertrouwde, 't Blijkt uit zijn
(maatregelen.* De goeierd dacht beklaagde aan
banden te kunnen leggen.
Men hoort nu allerlei algemeenheden1 over
't inwendig beheer, de benoeming der direc
tie, enz., maar waar zijn nu de akte van op
richting en het notulenboek? De oplichting
heeft de officier alleen willen bewijzen uit de
advertenties op grond van art. 335. Verschei
den arresten van den Hoogen Raad steunen
deze meening. De advertentiën wekten de
meening, dat de bank een solide instelling
was en de premieleening reëel.
Spreker acht de oplichting voldoende 'be
wezen, zelfs al zou hiji niet aantoonen, dat de
loterij valsch was. De opgaven omtrent het
kapitaal, de transactie van de drukkerij Van
Staal, de overdracht van „Smgelzicht" zijn
evenveel misleidingen. Werden de premies
op eerlijke wijze toegewezen? vraagt de offi
cier en hij zegt: Zeer vele wel tot 16 Oct. toe,
maar wordt daarmede soms de eerlijkheid der
loterij bewezen? De eenige waarde van het
kansspel is eerlijkheid
Reêds Multatuïi heeft de laatste toevlucht
der eerlijkheid gezocht op het groene
laken te Monte Carlo. De speler moet onbe
perkt vertrouwen hebben. Dat zag beklaagde
goed in, vandaar zijn heele gestie, zijn ver
dwijnen, zijn commissarissen en directie. De
onderscheiding tusschen premies en extra
premies erkent spreker, maar het publiek
heeft het recht volledig eerlijke toewijzing te
eischen. De extras-premies werden altijd toe
gewezen aan obligaties, bij agenten gekocht.
Dit is niet zoo erg, maar wel is het erg wat
gedaan is met de premie van dr. Van Mesdag.
Getuige Zijderlaan heeft dat in het getuigen
verhoor uiteengezet. Uit de terugzending van
het geld door dr. Van Mesdag en uit zijn .brief
blijkt, dat hij vies van deze handelwijze was.
Door beklaagde werden personen met een
naam en positie gelijmd, baron Van den
Borch liet zich zoo lijmen. Ware hij van het
hout van dr. Van Mesdag geweest, hij had
hét gold niet behouden, Er waren, dit wil
spreker echter nog eens zeggen, vele prijzen
eerlijk toegewezen. Eerlijkheid, ooulantheld
waren middelen in de hand des bedriegers.
Ten opzichte van den prljswinner Domi-
nlous zegt spreker, dat deze een handlanger
van Broekhuys was. D. van Selms kreeg ook
een prijs; twee 'bewijzen te meer, dat beklaag
de zijn obligatiehouders kende uit zijn kaart-
reglster. Dit knartroglster was oorzaak van
allerlei machinaties. Later heeft men de oude
obligatiehouders door dit kaartsysteem weor
tunnoni bereiken. De imensohen hadden het
vertrouwen in de obligaties door het optreden
der justitie verloren. Zij gaven zo terug en
nu kan men hier met ophef over zoo en zoo
veel aflossing komen spreken, valsch was de
mededeeling in de advertenties, dat 750 obli
gaties vóór den tijd waren uitgeloot. 683 zijn
gevonden in een pakje in de villa te Apel
doorn. De officier heeft deze nummers nage-
;aan. Het komt hem zeer merkwaardig voor,
at op een aantal van 5.000 worden uitgeloot
750 obligaties, waarvan niet minder dan 130
genummerd zijn met nummers tusschen
14453 en 14653.
Tenslotte vraagt de officier of beklaagde
wel goed wijs is. Spreker meent, dat hij sirnu-
eert. De mogelijkheid 'bestaat echter, dat hij
in eigenlijken zin gewetenloos is. Spreker wil
alleen de vraag opwerpen.
Wegens oplichting eisoht de officier tegen
dezen onverbeterlijken beklaagde, die de
maatschappij slechts schaadt, drie Jaren ge
vangenisstraf met last tot openbaarmaking
van de uitspraak.
f 40.000.na zijn alle obligaties ingelost. Hij
wijst op tegenstrijdige uitspraken in het
requisitoir, meent, dat de officier van justi
tie in gebreke gebleven is den bedriegelijken
opzet te bewijzen, en rafelt verder het requi
sitoir van den officier uiteen. Hij meent bijv.,
dat de transacties met de drukkerij Van Staal
en het gebouw in Apeldoorn wel degelijk
reëel waren, door het Ingrijpen der justitie
kon de bouw niet doorgaan. .yBosoh en Veld"
te Apeldoorn 'is voor 10.800 gekocht, er ls
voor ƒ4 ƒ5.000.— aan verbouwd, dus de
prijs ,was niet te hoog. Men heeft door de
gestie der justitie alleen bereikt, dat een
bloeiende onderneming is genekt; dat geen
der obligatiehouders nadeel heeft geleden, ls
te danken aan Broekhuys.
Spr. concludeerde tot vrijspraak en ontslag
uit de preventieve hechtenis. In zijn repliek
zeide de offieier van justitie nog even blij ite
zijn over het ingrijpen der justitie als .op den
eersten dag. De bank was een financieel on
mogelijk ding, de vennootschap was zuiver
formeel en bekl. was de man achter de scher
men. Als de officier opmerkt, dat hijzelf col
lege gegeven heeft aan de heeren Zijderlaan
c.s. inzake' de boeken der bank, antwoordt de
verdediger -met de vriendelijkheid, dat het
hem dan niet verwondert, dat ze slecht zijn
gehouden.
De uispraak wordt bepaald op 6 October
as.
Gistermorgen sloeg op de Maasbrug te Rot
terdam een voor een sleeperswagen gespannen
paard op hol, waardoor een botsing ontstond
met een anderen sleeperswagen en een hand
kar. Een tweejarig kind, op laatstgenoemd
voertuig gezeten, viel door den schok van de
kar en kwam onder een der paarden terecht.
Het kind werd het hoofd verbrijzeld. De dood
trad onmiddellijk in.
De politie te Amsterdam is er in geslaagd
■vier valsche munters te arresteeren. De aan
gehoudenen bleken nog „leerlingen" in 'het
vak te zijn. Zij hadden nog maar proeven ge
nomen en geprobeerd, of het uitgeven van
de valsche guldens gelukte. De gelijkenis met
echte munten was uiterst gebrekkig. Wellicht
was het de 'bedoeling daarin verbetering te
brengen en dan op grootere schaal te gaan
namaken. De munten werden in een kamer
tje van een der gearresteerden vervaardigd.
Van een werkplaats kan nauwelijks worden
gesproken. Op een klein gaskomfoortje werd
het tin gesmolten, waaruit de 'guldens werden
gemaakt.
De valsche munters zullen ter 'beschikking
van de justitie worden gesteld.
De verdediger wees er vooral op, dat, waar
d 8 ton betaald was, nog f 40.000.te beta-
en is. Had de justitie niet ingegrepen, dan
zouden serieuze bankzaken zijn gedaan. PI.
wijst er op, dat de bank ten volle aan haar
verplichtingen heeft voldaan. Hij betwist
voorts, dat de bestuurders der bank slechts
handlangers van Broekhuys waren. Waar is,
dat deze zijn geheele stempel op de zaak
drukte. Broekhuys had alles over en heeft
alles opgeofferd voor de bank, hij heeft zelfs
op zijn vrouw geschoten toen deze hem niet
met haar laatste geld helpen wilde Red.
Crt.). PI. verdedigde de financieele gestie
der bank. speciaal de voor reclame uitgegeven
gelden. Niemand, aldus -pi., is benadeeld, op
De marine-vliegtuigen, doe weer van Bela-
wan vertrokken, zijn aldaar teruggekeerd
wegens motorpech. Zij worden nu per K. P.
M.-stoomer naar Priok teruggebracht, aange-
zien de torpedojagers niet langer konden
wachten, daar zij moesten terugstoomen om
e kunnen deelnemen aan de groote manoeu
vres in de Java-zee.
Men schrijft uit Soerahaja aan de „Loc.":
Er is hier een maatschappij opgericht,
welke te beginnen met 1 September, een par
ticulieren vliegdienst zal openen en daarvoor
reeds,direct een flink kapitaal hjj elkaar heeft
weten te krijgen. De maatschappij de Eerste
Nederlandsch-Indische Vliegonderneming, of
kortweg Enive geheeten, heeft reeds een
eigen vliegveld in alle stilte ln gereedheid
laten brengen te Koepang. Verder zijn drie
vliegtuigen besteld, waarvan er een is aange
k-omen en de twee andere eiken dag verwacht
worden. Benevens deze drie heeft men voor
de door de maatschappij op te richten vlieg-
school nog het gewezen vliegtuig van Etienne
Poulet aangekocht, waarmede vliegonderricht
zal worden gegeven.
Als aviateur is in dienst der maatschappij
getreden de Turksche vliegenier Djevad
Hussni, die tijdens den oorlog zich onder
scheiden moet hebben in de legers van de
ntente. Hij zal, wat hij trouwens ook reeds
pruimen tijd in Holland heeft gedaan, als
nstruoteuT van de vllegschool optreden.
Behalve die vllegschool stelt de maatschap
pij zioh voor een geregelden dienst te onder
nemen tusschen Batavia en Soerabaja, met
Semarang als tussohonstatton. In de toekomst
zal echter ook een geregelde dienst worden
geopend op Malang en op Tosari.
Een merkwaardige luohtmanoeuvre heeft
Mnsdag onder leiding van maarschalk
^ayolle, inspecteur-generaal van de militaire
"uohtvaart, hoven Motz plaats gehad.
De bombardements-regimenten van Metz,
Throuvllle en Neustadt deden een gefingeerd
bombardement, terwijl het jacht-reglmont
van Straatsburg poogde dit te doen misluk
ten.
220 militaire vliegtuigen waren tegelijker
tijd in de lucht en namen aan de goedge
slaagde manoeuvre deel.
In het begin dezer week zijn de Gordon
Bennett-wedstrijden (vrije ballons) gehouden.
Brussel was het punt van opstijging. Negen
van de 14 deelnemers zijn veilig geland aan
de Zuidkust van Engeland en in Wales. Twee
zijn er gezien terwijl zij de Iersche Zee over
staken.
De ballon van Bansheer (Engeland) ls geland
te Oarnio, 0 mijl van Oaimtarfchen, in Walea
Hij hoeft 600 kilometer afgelegd.
De baUon van E>e Cromfbez (Frankrijk) ls
pU Nottingham neergekomen. Afstand: 600
kilometer.
De ballon van den Italiaansoheni majoor
Barbanti is neergekomen 13 kilometer ten
westen van Swansea. Afstand-600 kilometer.
De ballon van Ed. Magdalena (Spanje) is
neergekomen in de buurt van Cardiff; hij
heeft ongeveer 600 kilometer afgelegd.
De ballon van Henry Spetncer (Engeland)
is geland te Fishguaxd. Afstand ongeveer
675 kilometer.
De Muyter (België), winnaar van den beker
ln het vorige jaar, is neergekomen te Power-
stohe;aMand ongeveer 500 kilometer.
Van Orman (Amerika) heeft het gebracht
tot Exeter; afstand ongeveer 570 kilometer,
jnededingers aan den wedstrijd om den Gor
don Benuett, heelt zich uitgelaten over de
oorzaken van de uiteenloopende resultaten
van den wedstrijd. Hij wijt zijn eigen slecht
resultaat aan de duisternis. De Engelsche
stelden waren niet verlicht, zoodat we geen
enkel punt hadden om ons op te oriënteeren.
Toen de dag aanbrak, zaten we volledig ln de
mist en de wind was bovendien zóó, dat we
de Iersdie zee niet durfden oversteken.
De Italiaansche majoor Valle vertelde, dat
de reis zeer vermoeiend geweest was; hij was
dan ook overspannen. Zijn confrère Brabantl
lag ziek ln Engeland.
De kapitein von Hoffmann, die in zee ge
vallen is, vertelt, dat hjj nog getracht heeft,
door signalen een schip te bereiken, maar
men zog hem niet. Toen de mand in zee te
recht kwam, kreeg zijn reisgenoot, Kibbel,
een zoodanige schok, dat hij uit de mand viel
en toen steeg de ballon weer, met alleen van
Hoffmann. Kibbel werd opgepikt en von
Hoffmann later ook, toen hij in de buurt van
een schip daalde. Dit gebeurde zoowat op 15
mijlen afstand van Dublin.
Vliegerige tooneelkunst.
Ook ln Engeland gaan tooneelgezelsohap-
pen reizen, deels om de „provincie" van goe
de voorstellingen te voorzien, deels ook om
daar recetteg^be oogsten, die de zaak in stand
houden.
Alles als by ons.
Maar nu heeft een ondernemend' directeur
het onderste uit de kan willen halen: Hij laat
zijn gezelschap des middags te Manchester
spelen en zorgt dat het bijtijds weer binnen
is voor de avondvoorstelling te Londen. Hoe
kan dat? Per vliegmachine.
Het was alles zoo mooi voor elkaar. Doch
daar komen, de klachten. Wat voor kunst
zullen de Londenaars krijgen van tooneel-
spelers, die na een vermoeiden middag te
Manchester met auto's en vliegmachines
naar hun theater in de hoofdstad zijn terug
gesleept?
En wijl in Engeland alles in geld wordt
omgezet: men acht zich rechtweg „bekocht"
Wie zijn plaats in den schouwburg niet al
te goedkoop betaald heeft, verlangt uitge
ruste spelers voor zich te zien, igeen men-
schen die zoo juist 365 mijl hebben gevlogen.
Men kan ook te -goed exploiteeren, waar
het levende krachten geldt.
VeetbaL
Geel Wit I—WAJT.G. I TM Alkmaar.
Met medewerking1 en opluistering van da tnuZiate-
voroenigina „Winnubst".
Aanvang 8 tuur. Terrein Stroowea.
Zoo vtoldt morgen dan de laatste eeriewedstrfjd
plaats om den- zilveren lauwerkrans, die Geel Wit
ter gelegenheid van haar 1-jarig bestaan heeft
uitgeloofd. De muziekvereeniging Winnuhst zal
clen gaheolon wedstrijd! met muziek opluisteren
en dus niet, zooals d'a vorige maal, het terrein
verlaten. De afmarsch i# vanaf den R.-K.- Volks
bond, Molengracbt en bepaald op 2Vi uur (verilero
route: Molengraoht, Bderstraat, Koningstraat,
Kanaalweg, Dijkstraat, Langestraat naar Let ter
rein) Geel Wit zal dan den strijd aanbindlen tegen
het volledige V.AJF.C. I van Alkmaar, spelende
in de Federatie der B.-K. N. V. B„ gelijkstaande
met de N. V. B. 3o klasse. Dat dit een bijzonder
epanenden wedstrijd zal woiden is verklaarbaar,
daar óf V.V.Z. van Zaandam óf V.A.F.Ö. I met
den zoo begeerden krans zal gaan strijken. Het
zal dus voor Geel Wit aanpakken wezen en vooral
daar ze hedenmiddag reeds een bekerwedstrijd
spelen tegen Avia, zal mo-rgen veel van hunne
krachten gevergd worden. In da voortioeda van
V.A.F.G. komt o.m. nit da midvoor Pekelharing,
een gevaarlijk en bekend schutter, dezelfde die
iq het missi a-elftal vertegenwoordigd was. In
dien VJLF.G. den lauwerkrans mocht winnen,
zal fleze onmiddellijk na den wedstrijd aan haar
worden uitgereikt. Niemand verzuime dus dezen
zoo belangrijken voetbalwedstrijd, waarvan da
aanvang is bepaald op 8 uur, gewone prijzen, te
gaan -bijwonen. Allen op naar den Striooweg!
De elftallen komen als volgt uit:
Geel Wit: Doel: Porto; achter: Dito, P. LuUckx;
midden: Smit, v. Amesfoort, R. Luijckv; voor:
Hoebe, Bourna, Ran, Hoogenbosch, VenstOT.
V.A.F.O.: Doel: Coppens; achter: Mooil, v.
RIel; midden: Wagenmaker, H. Blom, W. Blom:
voor: Jansen, Pelleman, Pekelharing, Jaspers,
Donders.
Scheidsrechter do heer Pelser.
Tevens wordt aan het voetballlevend! publiek
een beleefd en vriendeijk verzoek gedaan, tooh
niet op den weg te blijven staan en zich door
0.25 niet te laten keeren, doch op het terrein
zelf te komen.
Kantoorvoetbal.
Dezer dagen 1» hier ter plaatse een kantoor-
voetbalvereeniging opgericht onder den innam van
K. (aatoor) V. (oetbal) V. ereeniging)
Personeel van verschillende kantoren ter plaat
se liepen reodla gorulmen tijd' mef een dergelijk
plan rond, doch verder doïr plannen kwam hot
niet. Een van die hoofdzaken was, dat verschei
dene kantoorbedienden reeds lid van een sport-
vereondging waron en diis voor oen kantoorolftal
moeeten bedankon. Dezo bezwaren zijn thans op-
geH.ieren, doordat bovengenoemde vereeniglng al-
loon do xril o Zaterdagmiddag benut om te kun
nen voetballen, terwijl m-on dan des Zondag» zoo
moodlg voor oon andere voroenlglng kan uitkomen
Aan do competitie zal door dit elftal niet wor
den deelgenomen, dtoch alloon vriendsdhappel 11 ke
wodstruden wonlon gespoeld. Een der grootste
bezwaren om een voetbalvereoniglng op te rioh-
tcm la reed» opgelost, n.1. de kwostle van een
olsron t-erroln. Het bestuur van Geel Wit was zoo
welwillend haar terrein aan den Stroowog
deze voreeniglng af te staan.
Indien or nog kantoorbedienden zijn, die zloh
al» lid wlllon 'opgovon kunmon zich wend-en tot
den heer A. Paosao, Wllhelmlnastraat 100.
Batavlor-niouwf.
Spart* I (Sohagen)—Batavier I,
Op ultnoodiiging van Spairta uit Schagen speelt
Batavier morgen een medalllewed'strijd aldaar,
beschikbaar gosteld door Sparta. Batavieren, toon
!e naam waardig en zorg dat de plak mee naar
dar komt. Vertrek 1.87.
KorfbaL
HJLG.-niouws.
Zondag 80 September a.s. 1» or weer genoeg
leven! in do gelederen bij de H.K.O.-ers. H.K.G. I
zal d'o Kennemora I uit Borgen op bezoek krij
gen, H.K.O. II de Texelaren. Voorheen stond od
t; program dat H.K.O. I naar Bergen miocst om
daar de Kenhemera te bestrijden, dit ls echter
weer Ingetrokken. Om 2 uur zal de wedstrijd aan
vangen en geleld wordeü door den heer G. Kloos,
scheidsrechter N. K. B. Wil verwachten nu dat
er genoeg belangstellenden aanwezig zullen zijn.
Daarvoor zien/ we H.K.O. IITexel Sportclub I-
die ook niet voor de poe# ls en zal geleid worden
door den teer D. Gnodlde, scheidsrechter N.-B.K.B.
De twaalftallen- komen al» volgt uit:
H.K.O. I: Doel vak: J. Harpen, C. Swenne, med-
M. Wijnbeek, mej. B. de Graaf; middenvak: D.
Gnodde, M. Goo, mej. A. Bas, mej. J. Thijssen;
verdedigingsvak: J. Walboom, J. Koningsteln,
mej. M. Brune mej. N. Koningsteln.
Reserves: de dame» A. Visser, L. Braber en D-.
v. Doorn en de heeren J. Makelaar, K. Moerman
en W. Kaan.
HK.C. II: Doelvak: mej. A. v. Ooeterom. mej.
J. v. Doorn, de heeren J. Makelaar en C. C. v.
Soele; middenvak: mej. D. v. Doorn, mej. A. Vis
eer en de heeren R. Dol en H. Zwager; verdedi
gingevak: mej. L. Braber, mej. A. Volmer en de
heeren K. Moerman en W, Kaan.
Reeervee: de dames A. Thijssen, A. Snoering,
K. Striet en de heeren R. v. Wensen, B. J. Thiis-
sen en J. Dienaar.
Zullen de leden er aan denken, dat zij zoo veel
mogelijk vrij loopen' als zij moeten doelen? Bn
dat de verdediging geen oogenblik den man of
dame moet loslaten? En Let middenvak het spel
zoo goed mogelijk verdoelen!
s
4
