J. J. H.~KÖÖPMAN
Speciale afdeeling GEMAAKTE MANTELS
MANTEL
f 55.—.
MANTEL
f 115.—.
WESTSTRAAT 17.
Mijnheer de rijkspresident, op een ernstig
oogenblik heeft het huidige kabinet besloten
de verantwoordelijkheid voor het uitvoeren
van het ultimatum op zich te nemen. Vijf
maanden lang volgde het een politiek, -welke
gestuwd werd door den wensoh opi de posi
tie van 'het Duitsche rijk ter. aanzien' ven de
geallieerden te regelen en door den ernstigen
wil om de verplichtingen, bij verdrag op zich,
genomen, na te komen tot aan de grens van
zijn draagkracht, en om mee te werken- om
Europa weer op kracht te doen komen. Heit-
kwaan de buitengewoon zware verplichtingen,
welke het Duitsche volk opgelegd zijn, en
met name de 'betaling van het geweldige be
drag van een miljard gouden marken baar
voor 81 Augustus, na. De 'geallieerden enken:
den het nakomen van de Duiitsch© verplich
tingen en vooral het uitvoeren van de ont
wapening, welke onder groote moeilijkheden
Werd tot stand gebracht. Men mocht verwach
ten, dat, gezien Duitschland's inspanningen
en zijn ernstig pogen om zijn verdragsplich
ten getrouw te blijven, de bezetting van de
Roorhavens ten1 volle zou worden opgeheven
en dat er ten aanzien van OppernSlLezië een
oplossing zou worden gezonden, welke met
het rechtsgevoel van het 'Duitsche volk en de
Qpper-Sileziëns en imet aanstaande vredelie
vende betrekkingen tusschen de Europeesche
volken in Overeenstemming zou zijn. In plaats
daarvan is er een bevelschrift gevolgd, vol
gens welk wij niet alleen een groot deel van
het land van Opper-Silezië moeten afstaan,
maar ook bloeiend© Duitsche steden', het ver
reweg overwegende deel van alle schatten
van den bodem, aan Duitschland ontrukt
Worden. Een groot deel van de aian Polen
kamende bevolking is van Duitschen stam
en spreekt Duitsch en zal in strijd met het
zelfbeschikkingsrecht en met den duidelijken
uitslag van de volksstemming, onider vreemde
heerschappij komen. Noodt zal het Duitsche
volk de smart van dit verlies, hetwelk het
weerloos ondergaan moet, vergeten. Ofschoon,
het kabinet steeds overtuigd blijft, dat alleen
het oprechte pogen -om zijn verdragsplichten
in alle deden na te komen, een) herstel van
den politieken en economischer! toestand' van
Europa mogelijk kan maken, is 'het er toch
volkomen over eens; dat de grenlzen van
Duitschland's draagkracht door het bevel
schrift Inzake OpperiSrlezië aanzienlijk zijn
ingekrompen en diat dientengevolge voor de
politiek des rijks een nieuwe toestand is ge
schapen.
Dientengevolge besloot het kabinet de op-
dracht tot regeeren weder in de handen van
den rijikspresidenlt te stellen en zoo heb ik
de eer, mijnheer de rijkspresidenJt, u het ont
slag van het kabinet mede te deden. (w. g.)
dr. Wirth, rijkskanselier.
Na het overhandigen van den ontslagbrief
had een uitvoerig gesprek over den politie-
fcen toestand plaats, waarin de rijkspresidenlt
den rijkskanselier verzocht met de andere
ministers voorloopig die xegeeringszaken te
blijven afhandelen.
Hiermede stemde de rijkskanselier in.
De rijkspresident zou Maandagochtend den
voorzitter van den Rijksdag en de voorzitters
van de rijksdaggroepen van de vroegere
'coalitie-partijen ontvangen om .besprekingen
met 'hen te voeren.
De keÏÏnoresfaktna.
Volgens de socialistische bladen hebben de
werkgevers In het koffiehuisbedrijf te Ber
lijn zich fr.Vnnna tot onderhandelen met de sta
kende fcellners bereid verklaard, 't geen ze
tot nog toe hadden geweigerd. Vermoedelijk
zal het conflict zoo worden geregeld, dat de
kellners steeds 10 pet. van de prijzen der
consumpties zullen verlangen. Dat hiermede
het fooienstelsel niet verdwijnt is duidelijk.
Uit te leveren vliegtuigen.
De correspondent van de „TempS" te Lon
den seint dat de onder-secretaris van lucht
vaart in het Lagerhuis heeft medegedeeld
dat de Duitsche regeering er ln heeft toege
stemd om aan de geallieerden alle vliegtui
gen, in DuitsöMand gemaakt, sinds het in
werking treden van het Vredesverdrag, uit
te leveren. Het samenstellen van een civiele
luchtvaart werd door de geallieerden alg een
sdbenjding van het Verdrag van Versailes
beschouwd; Duitschland is verboden om
nieuwe toestellen te construeeren, totdat ge
noemde levering ia geschied en geconsta
teerd door de intergeallieeide oontrólecom-
miasde.
FRANKRIJK.
Communisten en politie.
Da botsing tusschen communisten en po
litie Vrijdag tijdens de meeting voor de in
vrijheidstelling ven Saooo en Vanzetti ken
merkte zich door het werpen van een pro
jectiel van geheel hetzelfde type als die, wel
ke aan Harrick gezonden was. Zij' kwetste
enkele betoogers en agenten niet ernstig.
Een tweede projectiel werd na afloop onder
een 'bank in het aangrenzende Metro-sta
tion gevonden. Dit vermindert de verden
king tegen de communisten, debet te zijn aan
den aanslag op Herrlok, waarlijk niet. Bo
vendien ia tegen Zondagmiddag een betoo
ging voor de Amerikaansche ambassade uit
geschreven, altijd weer voor de bevrijding
van de twee Italianen, diio veroordeeld zijn
wegens een moord inert beroovina op een
banklooper en wier zaak trouwens nog in
hooger beroep behandeld moet worden. Dit
toont het kunstmatige en onechte aan van
deze zoogenaamde campagne voor vrijheid
en gerechtigheid. De regeering heeft die be-
tooging verboden, hetgeen Zondag wel tot
nieuwe botsingen aanleiding zal geven.
Dreigbrieven.
Men weet, dat de Amerikaansche gezant
te Parijs dreigbrieven heeft ontvangen ln
verband met het doodvonnis, dat de Ame
rikaansche Justitie heeft uitgesproken tegen
de Italiaansohe communisten Zaoco en Van
zetti. De „Ohioago Tribune" verneemt nu,
dat ook George Harvey, de Amerikaansche
gezant te Londen, dreigbrieven heeft ont
vangen, waarin geëischt wordt dat stappen
worden gedaan ten gunste van bovenge-
njoem.de communisten. Demonstraties voor
het Amerikaansche gezantschap hebben niet
plaats gehad, maar bij wijze van voorzorgs
maatregelen worden alle mails, die inkomen,
aan eep zorgvuldig onderzoek onderworpen.
De zaak Landru.
Op 7 Nov. begint te Versailles de openbare
behandeling van de zaak-Landru, die naar
de verwachting drie weken zal duren.
In de rechtszaal zijn reeds de noodige
schikkingen getroffen voor de journalisten,
wien tien telefooncellen ter beschikking zul
len staan, terwijl in de «aal sohrijflesbenaars
zijn aangebracht Ook is er voor gezorgd
dat de teekenaars der bladen behoorlijk ge
legenheid zullen hebben hun werk te doen
PORTUGAL.
De staatsgreep.
Volgens de jongste berichten zou de rust
te Lissabon zijn wedergekeerd, berichten,
die men goed zal doen onder voorbehoud te
aanvaarden. Immers de eerste berichten om
trent de staatgreep meldden, dat deze „zon
der bloedvergieten"- had plaats gehad. De
berichten van gisteren, die van moord en
plundering spreken, roepen echter een an
der beeld van de staatsgreep voor den geest.
Engeland! heeft in allerijl een kruiser naar
Lissabon gezonden opi er de Enigelsche be
langen te beschermen. Engelsche kooplie
den en Engelsche banken te Lissabon zijn,
rvflnr wij in Engelsche bladen lezen, bevreesc
voor hun veiligheid en die van hun eigen
dommen.
Ook de Spanjaarden te Lissabon hebben
op bescherming aangedrongen bij de regee
ring te Madrid en bij den nieuwen Portu-
geesohem minister van buitenlandsche zaken,
die gezegd heeft, dat de nieuwe regeering
over voldoende troepen .beschikt, om de orde
te handhaven en in het bijzonder voor de
veiligheid der vreemdelingen zorg zal dra
gen.
De moord op dr. Granjo, de afgezette mi
nister-president, wordt, het gaat steeds zoo
in dergelijke gevallen, door de nieuwe regee
ring streng gelaakt. Zij heeft beloofd de
Schuldigen te straffen.
Tot de vermoorde Staatslieden behoort,
gelijk men weet, admiraal Machado dos San
tos. Hij is, nu elf jaar geleden, de stichter
van de Partugeesche Republiek geweest
Woensdagmorgen heeft de revolutionaire
beweging een vasten vorm aangenomen, na-
dart er door Portugeescho oorlogsschepen in
de haven van Lissabon signalen waren ge
geven, die door de republikeinsche garde be
antwoord werden. Zonder .tegenstand te ont
moeten bezetten de revolutionnairen den
strategische punten van de stad en Almeida,
de president van de Republiek, aanvaardde
het ^aftreden" van hert kabinet Granjo. Don
derdagmorgen in de vroegte is Granjo ge
arresteerd en in het tuighuis doodgeschoten.
De nieuwe regeering heeft een besluit uit
gevaardigd, waarbij het parlement ontbon
den Wordt en beloofd wordt, dat het sta
kingsrecht geregeld zal worden op gelijken
voet voor kapitaal en arbeid. Verder wordt
aangekondigd, dat er onderzocht zal worden
hoe er gedurende den oorlog fortuinen zijn
gemaakt en dat zij, die voedingsartikelen
achter gehouden hebben gestraft zullen wor
den. In het manifest van de nieuwe regee
ring worden de vermoorde ministers afge
schilderd als toegewijde republikeinen'.
IERLAND.
De Valera's onzalige boodschap aan den
Paus, waarin ontkend1 werd, dat het volk van
Ierland aan den Britschen koning .trouw ver
schuldigd is, heeft zonder twijfel een site
renden invloed gehad op de onderhandelin
gen over een1 regeling voor Ierland. Dit kan
nauwelijks verbazing wekken, want inldien
De Valera's verloochening was volgehouden
in de correspondentie met Ooydi George, die
aan de conferentie vooraf is gegaan, 'zou Üeze
onmogelijk zijn geweest.
De bladen van allerlei gading erkennen,
dat De Valera's telegram, de taak van de
conferentie in gevaar heeft gebracht en de
politieke medewerker van de ,)Daiily Chro-
nicle" zegt, dat de heele zaak Vrijdag ernstig
overwogen is door de ministers. De mede
werker voegt hier bij, dat „de eerste minister
zelf overweegt, dat, indien De Valera's in
zicht, aldus uitgesproken, helt inzicht is van
dé Iersche gedelegeerden in hun geheel, de
voortzetting van de heele conferentie .onmo
gelijk wordt."
De „Manchester Guardian" zegt: De Va
lera is een heetgebakerd man en op het
Oogenblik zijn zijh verstandigste raadslieden
niet bij hem. Hij schijnt bezeten van de ge
dachte, dat Ierland allermeest een geest van
uittarting nooüig heeft. De waarheid is, dat
Ierland bij niets op dit oogenblik beter ge
diend zou zijn dan wanneer zijn leiders Ier
sche hoffelijkheid en Iersche waardigheid
toonden".
Het blad voegt er aan toe, 'dat de Ieren en
Bngelsohen te Londen het telegram diep be
treuren en wijst op de treffende tegenstel
ling tusschien kardinaal' Logue's jongsten
'brief over de onderhandelingen en De Va
lera's telegram.
De parlementaire medewerker van de „Ti-
mies" zegt, dat er goede reden is, om mede te
deelen, dat, zoo de Iersche 'delegatie wist, dat
De Valera e'en telegram aan den Paus zou
zenden, zij niet ingelicht was over den inhoud.
De medewerker vervolgtDe Valera's
boodschap zal aan die critici van de regee
ring moed geven, dde zich Steeds sterk ge
noeg voelden', om een motte van berisping
aan de orde te stellen, voor de korte herfst-
zitting voorbij is.
DENEMARKEN.
De werkloosheid.
In het Polbeting heeft de minister van
binn.zaken een wetsontwerp ingediend tor
bestrijding van de werkloosheid. Het ont
werp stelt voor de bestaande arbeidsbeurzen
en de verzekering tegen werkloosheid onder
één leiding te doen samenwerken.
Verder bevat het bepalingen omtrent de
stichting van een werkloosheidsfonds, waar
toe zoowel de patroons, als de instellingen
tot 'bestrijding van werkloosheid en de arbei
ders zullen bijdragen. Uit het fonds zullen
subsidies worden verleend voor werkver
schaffing, 't zij die van staatswege, van ge
meentewege of van particuliere zijide wordt
ondernomen. Hot formeel© maximum van
het fonds ls gesteld op 80 millioen kronen-
Wanneer dit bedrag is bereikt kan de bijdra
ge der werkgevers worden verlaagd.
De staat zal dadelijk 7 millioen in het
fonds Storten, de werkioosheidskassen der
arbeiders ongeveer 1 imillioen.
De werkgevers zullenl per jaar 10 kronen
per volwassen arbeider in het fonds bijdra
gen, de staat elk jaar V» van het bedrag van
h,et vorige jaar.
De loonen, betaald aan arbeiders wien
werk wordt verschaft, zullen beneden de nor
male loonen zijn, maar boven den onderstand
van werkloozen.
Als de Rijksdag het ontwerp goedkeurt
zal de wet met 1 Dec. in werking treden.
Ingezonden modedeeltng.
DAMES KLEEDERMAKER, BONTWERKER
van mooie blauwe ratlnó,
gemaakt en naar maat,
van zijden pluche,
geheel met zijde gevoerd,
Groote collectie Bontwerk.
terdagmorgen, terwijl hij zich per automo
biel naar Kustandel begaf, te Couos dood
geschoten. Ook werden de chauffeur en twee
andere personen, die zich (in de auto bevon
den, gedood.
De moordenaars zijn onbekend. Da zitting
van de Sobranje werd als teeken van rouw
opgeheven. Men vermoedt, dat hert hier een
politieken moord betreft.
Volgens uit Sofia ingekomen berichten
schijnt de moord op den minister van oorlog
Dimlitroff gepleegd, ©en) daad van wraak te
zij'n -van de zijde der Macedonische revolutio
nairen. De tegenwoordige regeering van
Stambouiysöd 'heeft izicfo, sedert zij aan het
bewind kwam, ten gunste eener vrede en
verzoening gerichte politiek miert hare nalbh
rem verklaard. Dimiltroff, die op dart tijdstip
minister van hkmenllandsch© zaken was, had
tegen zekere agitatie van de Macedonische
revolutionairen de meest strenge maatrege
len genomen, ten einde de itaafc der regeering,
die eeni toenadering tot har© naburen beoogt,
te vergemakkelijken.
BINNENBAND.
BULGARIJE.
De minister van oorlog doodgeschoten.
T>c minister von oorlog Dlmitroff, is 7a.1
De conferentie te Washington.
Behalve de reeds vroeger vermelde ver
tegenwoordigers zullen, naar het Ned. Ocrz.-
bureau meldt -ter conferentie te Washington
als plaatsvervangende vertegenwoordigers
optreden de heeren mr. J. O. A. Ever wijn,
Hr. Ms. gezant te Washington en jhr. mr.
W. H. de Beaufort, laatstelijk tijdelijk zaak
gelastigde aldaar, benoemd gezant te Athene.
Aan de delegatie zullen worden toegevoegd
de heeren jhr. mr. H. M. v. Haersma, de
With, gezantsohapsraad, jhr mr. A. W. L.
Tjarda van Starkenborgh Steehouwer, ge
zantschapssecretaris, jhr. mr. O. E. W. Six,
referendaris aan hert departement van kolo
niën, W. G. v. Wettam, oud-Indisch hoofd
ambtenaar, J. J. Le Roy, adviseur voor ver-
teersaangelegenheden en kapitein-luitenant
ter zee G. J. W. Putman Cramer.
Verder zijn nog toegevoegd aan de Neder-
landsche delegatie naar de conferentie te
Washington de heeren A. D. A. de Kat Ange-
lino, Oöst-Indisoh ambtenaar met verlof, jhr.
O. van Beugel Douglas, gezantschapsattd-
ché, M. Blaauw en mej. P. Moor, van het de
partement van buitenlandsche zaken.
Het ontwerp-Vlootwet
Naar het Ned. Oorr.-bureau meldt, la het
ontwerp-Vlootwet bij den Raad van State in
behandeling.
De afsluiting der Zuiderzee.
Zooals bekend is, deelde dezer dagenj „Do
Visscherij-Oourant" mede, dat het damli-
chaam ter beteugeling van Amsteldiep op
tal van plaatsen is weggespoeld en dat men
genoodzaakt was opnieuw met storten te be
ginnen. Men zal zich herinneren, het bureau
der Zu iderzee-werken te 's-Gravenlhago ver
zekerde, dat er geen! vrees voor den dam
>ehoeft te 'bestaan.
Thans beschuldigt „Da Visscherij-Oourant''
de directie der Zuiderzeewerken reeds bij
het allereerst verrichte werk een buitenge
woon grooten tegenslag opzettelijk te ver
zwijgen. En het blad vraagt een onpartijdige
oomimissle, welke dient te onderzoeken:
waarom het damlichaaim ter beteugeling
van het Aimsteldiep werd hersteld;
hoe de hierboven bedoelde dom zich ln da
naaste toekomst zal houden);
of de dlreotie der Zuiderzeewerken ter de
zer zake behoorlijk heeft gehandeld?
of de ervaringen, tot dusverre opgedaan,
zoomede de tljdsomstandighieden' van thans
niet dringend noodzakelijk maken het droog-
leggingswerk stop te zetten, behoudens en
kele noodzakelijke afwerkingen.
De flnancleëla resultaten daar Ned.
Spoorwegen.
Dertig millioen verlies over 1921.
's-GTavenhage, 22 October. Naar de Tel.
verneemt luiden de cijfers voor ontvangsten
en uitgaven over het 1© halfjaar van 1821
ais volgt:
Ontvangsten:
Reizigers en bagage48.701.000
Goederen enz46.041.000
Buitengewone ontvangsten fl .169.000
Diversen 848.000
Wij ontleenen daaraan:
Het N. A. S.-bestuur meende, naast het
nemen van organisatorische maatregelen,
meer in het bijzonder voor het gebeuren in
het Metaalbedrijf, ook de algeheele situatie
onder de oogen te zien, vooral nu er van- I Bi
wege de werkgevers op groote schaal po- doorn, De Biklt, Bolnes, Deventer, Dordrecht,
gingen worden ondernomen, om tot veria- Hilversum, Kinderdijk, Krimpen a/d IJtësei,
ging der loonen te geraken en vervolgens tot Olst, Oudewater, Rotterdam, Schiedam, Tiel
ggggggg—qp-wn n 'M'«Bi
maar kan: Aanvankelijk" ©9n loonsveria'glna
van minstens 10% 15%, wat zeggen wil:
„meerdere loonsverlagingen zullen volgen".
De Metotalbond heeft nu in samenwerking
met de R.-K. Werkgeversvereenüging het
parool uitgegeven; om in Amersfoort, Apel-
Totaal 02.820.000
Uitgaven:
Personeel P6.l60.000
Overigelasten uit diversen, an
dere oorzaken (uit bedrijfs
overeenkomsten eta) P2.067.000
Totaal ƒ108.217.000
Nadeelig saldo over hot
le halfjaar 1021 18.897.000
Aangezien het goederenvervoer niet ver
betert, dooh eerder slechter wordt, kan vei
lig worden aangenomen, dat het nadeelig sal
do over 1921 ruim 30 millioen1 gulden zal be
dragen.
Tegen loonsverlaging en arbeidsverlenglng.
Het bestuur van bet Nationaal Arbeids
secretariaat heeft een schrijven gericht tot
de besturen van het Algemeen Nederlandseh
Vakverbond, het Bureau voor de R. K. Vak
organisatie, het Christelijk Nationaal Vak
verbond en het Nederlandsche Verbond van
Vakverenigingen.
sieohter maken der arbeidsvoorwaarden in
het algemeen. In verband hiermede ver
wijst het N .A. S.-bestuur naar het pogen
der werkgevers, wat betreft het aanbren
gen van Slechtere bepalingen met betrek
king tot de 45-urige werkweek; vervolgens
naar de ingevoerde loonsverlagingen in het
Mijnbedrijf en de pogingen der Mijnonder
nemingen, om opnieuw tot loonsverlagingen
te geraken.
Ai deze gebeurtenissen dienen te worden
beschouwd als het begin van een reeks aan
vallen, die achtereenvolgens door de werk
geversorganisaties zullen worden gedaan op
de met moeite verkregen arbeidsvoorwaar
den der arbeiders, gaat het schrijven voort.
Waar tegen deze gemeenschappelijke aan
vallen, van werkgeverszijde op de arbeiders
ondernomen, een gemeenschappelijk optre
den der arbeidersorganisaties dringend
noodzakelijk is, daar meende N. A. S.-be
stuur een voorstel te moeten doen, dat be
doelt besprekingen te gaan voeren met de
overiice vakcentralen, voor wat betreft het
beoalen van een gemeenschappijk optreden
tegen de aanslagen van de werkgevers op
de loonen en de andere 'arbeidsvoorwaarden
der arbeiders. In verband daarmee moodigt
het N. A. S.-bestuur de besturen der 'andere
vakcentralen uit tot het bijwonen eener ver
gadering, die zal worden gehouden op Maan
dag 81 Oct. e.k. des nammiddags 2 uur in
bet „American" Hotel.
Het N. A. S.-bestuur stelt zich den loop
der besprekingen zóó voor, dat in deze ver
gadering algemeene beschouwingen ten op
zichte van den toestand worden gehouden en
desgewenscht wordt gepoogd, om tot het be
palen van een gemeenschappelijk optreden
'der vakcentralen te komen. Aangezien daar
na de besturen die® Vakcentralen in eigen
kring een.en ander met betrekking tot deze
aangelegenheid zullen hebben te bespreken,
meent het bestuur het houden van een ver-
volgvergadering te moeten aanbevelen. Om
trent den datum waarop deze zal plaats vin
den kan de vergadering .van Maandag 81
Oct. een beslissing nemen.
Vogelchoïera fe Voïendam.
Men schrijft aan de „N. Roftt. Grit.":
VolenJdam bestaat grootenldeels van visch-
vangat en eendenhouderijt. Dezen zomer is
onder de eenden en kippen sterfte uitgebro
ken, die 'bij onderzoek door de Rijksserum-
inriichrting te Rotterdam alan de gevreesde
vogelchoïera bleek te wijten te zijn. Jammer
genoeg heeft men niet direct den ernst van
deze ziekte begrepen, ten gevolge waarvan
de besmetting zich steeds uitbreidde, zoodat
thans reeds duizenden kippen en eenden ge
storven zijn en Volendam met een ernstige
ramp bedreigd wordt, die voor vele inwoners
een oeconomische ondergang zou beteeke-
nen. Bij sommige eigenaars stierven in kor
ten Itijd 100 dieren, een waarde van 5 tot 8
per 'Stuik vertegenwoordigende en vaak hun
heele bezit uitmakende. Er zijn thans nog
ongeveer 80.000 vogels, die meit ziekte en walt
op hetzelf de neerkomt den dood 'bedreigd
worden. Op sommige erven ziet men ls mor
gens manden vol dood© ©ebden en kippen
verzamelen en begraven of over den dijk in
zee werpen. Velen zijn door de ziekte zóó
getroffen, dart de kosten voor den veearts niet
oetaald konden worden.
Tenslotte hebben verleden week enkele af
gevaardigden der eendenhouders zich tot hert
ministerie van landbouw gewend. Onmiddel
lijk werd daarna de hulp der Rijksserumin-
richting ingeroepen en werd' dr. te Hennepe,
bacterioloog aan deze inrichting, verzocht de
bestrijding der ziekte op zich te nemen. Mert
de hulp van drie assistenten zal nu getracht
worden zooveel imogelijik door serum-injecties
de zieke dieren te genezen, zoodoende de
ziekte tot staan te brengen en daarna alle
80.000 vogels door inspuiting van vaccine
voor de ziekte te vrijwaren. Dr. te Henlnepe
heeft onmiddellijk, na overleg mert het be-
ituur der pluimveevereenlging, alle belang-
lebbenden tezamen geroepen en op de hoogte
gebracht van wat er gedaan moet worden,
vooral op hygiënisch gebied. Tevens wees hij
er op, dat de toestand1 hem allergevaarlijkst
leek en bestrijding zee® moeilijk.
Wat toch is het geval? De eenden 'bevinden
zich alle in hokken, welke gedeeltelijk op het
land staan, gedeeltelijk aan de slooten, om
eenden gelegenheid te geven dlaalr te sparte
len en rte drinken. De hokken zijh door plan
ken en gaas te land' en te warte® gescheiden,
elk hok 'bevait ongeveer 60 stuks. In de sloo
rten nu schuilt hert groote gevaar. Walt hier
in een dorp ondier den rook van Amsterdam
op hygiënisch (gebied vertoond wordt, grenst
aan hot ongelooflijke. De slooten weiden ge
bruikt als verkeerswegen, maar tevens zijn
de huizen er langs gebouwd en W'Ordt hert wa
ter voor allerlei huishoudelijke bezigheden
gebruikt. Men stelle zich nu den toestand
voor: 4000 menschen, 80.000 eendón in een
kleine ruimte bijeen, en slooten zonde® dioo®-
stroamlng. Van water kan men miert meer
spreken; het vocht lijkt op chocolademelk of
fosoo. Hierdoor wordlt dus de besmetting in
de hand gewerkt en wordt de strijd bijna
hopeloos.
De siatak Ln het dorp is niet te beschrijven,
vooral 's avonds als-de iauw-warme brei be
gint te dampen en hert dorp met dezen damp
vervuld wordt. Vraag niet hoe het er voor de
menschen uitziet, die dit water gebruiken
voor huishouding en wasch. Hert is vreeselijk
om aan te zien!
Dr. te Hennepe en zijne assistenten zijn
en Ütrecb/t de loonsverlaging van minstens
10 en 15 4n rte voeren.
Wij wekken, aldus het manifest, de arbei
ders in deze plaatsen op, de loonsverlaging
niet te acoepteeren, zich achter de organisa
ties te plaatsen en met haar den door den
werkgevers geprovooeerden strijd aan te
binden.
Aan de ongeorganiseerden zal, waAr noo-
dig, ook uitkeerimg worden verstrekt.
Als één man dient front gemaakt te wor
den (tegen deze daad der georganiseerde
werkgevers, die daarmede blijk geven nieit
te beseffen, wart hert zeggen wil een tiende
deel, en misschien nog meer, van het karig
inkomen te moeten missen.
'De metaal-óndustrieelen zullen een ernstige
poging doen hert door opoffering en strijd
veroverde te niet te doen en U in het moeras,
waaruit gij U met moeite heflbit opgetrokken,
terug te trappen. Het is niet meer de vuist
van den MetaaLbond alleen die U tracht neer
te drukken, neen, het is d'e lompe poort der
reactie, in wier dienAt Uw werkgevers zich
hebben gesteld.
Wij rekenen op U en uw solidariteit Te
gen loondruk en reactie stellen wij een een
heidsfront en zoeken on'ze kracht in den ern
stigen wil om onze gezinnen voor Iden onder
gang rte bewaren.
Houdt U aan de adviezen, die de samen
werkende organisaties U verder zullen geven
en doet niets op uw eigen houtje. Alleen ge
organiseerd eendrachtig optreden zal in staat
zijn, den weakgeversaanval te pareeren.
De afdeeling Haarlem van. den Algemeenen
Nederlandischen Metaalbewerkersbond besloot
geen enkele loonsverlaging te aanvaarden en
verklaarde zich bereid, om, wanneer hert
hoofdbestuur na Overleg mert do samenlwer-
kende organisaties het noodig mocht oordee-
len ook in Haarlem den sitrijd aan te binden,
dezen strijd te aanvaarden, tenzij zij tevens
een eventueele steunbeweging krachtig wil
ondersteunen'.
INGEZONDEN.
Bede om hulp.
Geachte Redactie,
Verzoeke beleefd een kleine plaatsruimte 3zt
Uw geacht blad voor onderstaande, waar
voor ik U bij voorbaat vriendelijk dank zeg.
In verband met het feit, dat in Rusland
'bittere armoede wordt geleden meen ik langs
dezen weg een verzoek te richten tot de inge
zetenen van Helder en O.s. om hulp en steun
voor de noodlijdenden aldaar. Los van elke
bijgedachten moet het ons bovengenoemde
pijnlijk aandoen te weten, dat in het arme
zwaarbeproefde Rusland duizenden en dui
zenden menschen uitzien naar hulp óók van
U Gij, Christenen van Nederland, om het
even welke Godsdienst ge belijdt, U roep ik
in het bijzonder op om door daden te toonen,
dat het ernst is met'uwe leer die ge zegt
te belijden. Immers, waar van den kansel
in schoone woorden zoo dikwijls wordt ge
predikt over naastenliefde en het steunen
van armen en nooddruftigen, daar kunt ge
„nu'1 toonen, dat Uwe leer ©enige grond van
waarheid heeft. Men zoeke nu niet naar de
oorzaak van al die ellende daar ginds, maar
zie slechts voor onzen geest millioenen
menschen, die door verhongering en pesti
lentie uitzien ook naar „Uwe" hulp.
'Neen, ik wil piet bijbelteksten niet aan-
toonen, dat gij reohtena uwe lee® verplicht
zijt tot hulp 'en steun, 't is hier de plaats
niet om van gedachten te wisselen over bij
komende oorzaken, maar 't is hie® de plaats
„wel" om luide te verkondigen,, dat daa®
ginds bittere armoede en ellende wordt ge
leden. Hert wil mij' dan ook voorkomen dat
door uiw daadwerkelijken ateun in deze, het
Christendom ongetwijfeld in aanzien zal
doen stijgen. En wee hen, die tot helpen in
staat zijn, maar uit verkeerd begrepen eigen
belang, of uit z.g. gevoelsoverwegingen mee-
nen mochten hun steun te moeten onthouden,
eij staan mede schuldig aan do verschrik
kelijke ellende die ddér wordt geleden. Moe
ders van Nederland, ja u vooral vraag ik
of het uwe goedkeuring heeft, dat daar vel#
menschen door verhongering en ziekte den
dood tegemoet alen. Aan U vraag ik, toch
te beseffen wat hert zeggen wil als ge uw
klndeke niet kunt zoogen, omdat ge lichame
lijk en geestelijk geheel zijt uigteput. Weert
toch hoe pijnlijk het imoet aijn voor een moe
der, bij een vrage om voedsel door haar kind,
te moeten zoggen: ik heb niots. Weet ge dan
niet Moeder, volk van Nederland, dat de mil
lioenen menschen die daar suohten, voelen,
hoor en, sien, smart gevoelen en.honger
hdbben evenals U en uwe kinderen? 1 En als
gij dat alles wel weet, dan vraag ik u in
diepen eerbied, als gij1 met uwe huisgenooten
gezeten zijt aan een meer of minder wel
voorziene disch, komt dan niet onwillekeurig
voor uwen geest de jammerende, weeklagen
de bevolking van arm Rusland; en wordt bij
de gedachte aan zóóveel ellende uw keel
dan niet te nauw om te «likken? Neen, het
is nu de tijd niet om rte spreken over oorlog,
Bolsjewisme ©I •ovjet, ove® Trotsky, Lenin
e. a., men Zie m»'alleen voor sioh ééne door
verhongering en pestilentie geteisterde
volksmassa, die mei pijnlijke adel, verwron
gen gelaat en afgematte stem overgaande in
ééno'groote smartkreet, ons toeroepen: Volk
thans bezig te redden wat er te redden val.' van Nederland, helpl om Godswil, helpt
maar onder zulke omstandaghed'en lijkt de Tariticulier Jnirtiatlel kan nog veel
strijd haast hopeloos. Er zal spoedig iets wart <^oei1, ®*s> men denken wil! Wie onzer
op hygiënische maatregelen Inkt, gemomen Plaafc«genooten neemt het initiatief voor het
moeten worden, anders ziet heit er voor Vo
lendam binnenkort met den oeoonomischen
en gezondheidstoestand der bevolking treu
rig uit.
Een loonsverlaging ln de mètaltndustrle.
'De vijf'samenwerkende vakorganisaties in
organiseer en van commissies, die hier aan
hen de lijsten zullen presenteeren om gelden
in te zamelen voor dit doel? Zou men bij hert
beëindigen van de Marine-iOonoerten op
Dinsdag en Woensdag geen collecte kunnen
houden? *t Is maar een vraag. En als straks
een Commissie bij u aan huis zal komen, zie
de metaalindustrie, (modernen, syndicalisten dan hen de verpersoonlijkiiig van de ar-
R.-K., Prot. Chrisrt. en neutralen), hebben
thabs een manifest onder de betrokken ar
beiders verspreid. Wij ontleenen daaraan:
Als het den werkgevers zou gelukken zon
der verzet der betrokkenen de loonen over de
geheele linie melt 10% tot 15% te verlagen,
wat zou hen dan beletten, dat meermalen te
herhalen? Trouwents, heit ligt in hun voorne
men em al (lus te handelen, want ln bovenaan
gehaald besluit staat het zoo duidelijk als hert
me, jammerende weekklagende bevolking.
Tast in uw zak, en geeft, wat ge geven kunt,
het ga er U wel om!
Dat dit stukje op ©enigerlei wijze er toe
zal mogen bijdragen om den grooten nood te
helpen lenigen, is het doel van den schrijver.
Met beleefden dank voor de opname.
Helder, 24 Oct. '21.
J. HOLLESTELLE.
u. i Bloemstraat 48
w,.3 - i ii ifVT'.rMl'n I «norrnni rrr« Ti iwvtvumiaxtT ns Irlia li'Tivn aan
