HELDERSCHECOURANT
Tweede Blad.
Vereeniging tot bestrijding van Tuberculose.
VAN ZATERDAG 19 NOVEMBER 1921.
PLAATSELIJK NIEUWS.
fit. Nieolaasfeest.
Inter-Noa.
Op deze tournée wordt ook Helder bezochi
en a.s. Donderdag 24 November hoopt de
krasse oude heer ln Oaslno op to treden in
zijine wereldberoemde creatie „Shyiock" lh
„De Koopman van Venetië". Hoewel velen,
zeer velen hem reeds ln deze rol gezien zul
len hebben, twijfelen wij niet of eene groote
schare zal zich opmaken om den nog altlid
;eugdigen „oude Louis" in zijn succesrol te
)ewonderen en voor zijn vertrek naar het
mitenland toe te juichen.
Pensioenwetten.
i
Hr. Ms. „Zeehond".
Hr. Ms. Zeehond is 17 Noy. toruggek srd
van politietoezicht Noordzee.
Hr. Ms. „Zeven Provinciën",
Thans is aan het departement van Marine
bericht ontvangen, dat de Zeven Provinciën
den Hen November te Portsmouth is bin-
nengeloopen wegens averij aan hare stuur
inrichting- De herstelling zal ongeveer twee
weken duren. De data van aankomst in en
vertrek uit de verschillende havens zullen
daardoor ongeveer drie weken later vallen.
Onderzeeboot IV.
Bij het departement van marine is telegra
fisch'beridhit onitviatnigeni, diait Hr. Ms. onder
zeeboot „K IV", iaan boord waarvan ©en onjt-
ploffkug beeft plaats gehad, vermoedelijk
tegen Deoemlber uit Ooiomibo zial vertrekken,
ter vooartzeittdmlg van bare reis naar Oort-
IndJië.
■Helt gouvernemente-stoomschip „Bellatrix"
aal de onderzeeboot op baar reis naar Sabang
oomvoyeeren.
Leveringen.
Ds Isvering van brandstoffen ten behoeve
van het garnizoen Helder, gedurende de
maand December 1921, is toegestaan aan de
firma Gbr. Kruyff te Helder, tegen de na-
vermelde prijzen: vlamkolen 2.50, eikolen
2.50, anthraciet 4, ookes 1,70, alles
er 100 KG. lange turven 1.20, vuurma-
ers 0.40 per 100 stuks.
Aanbesteding.
Gistermorgen ll uur werd dioor de Marine
te Willemsoord aanbesteed: bet leveren van
•en stel' stalen vloeddeuren voor de zeedok-
■luis van 's Rijks werf te Willemsoord. Inige-
•ohrsven werd door:
.Louis Eilers, Haxunioiver, voor 28.714; Arn-
beimscbe Stoomisleep Mij. „Hellingen", Arn
hem, voor 35.699; MaobinefaJbr. en Scheeps
werf P. Smit Jr., Rotterdam, voor ƒ36.800;
De Vries, Roblé Co., Gorincbem, voor
38.500; Ned: Scheepsbouw Mij., Amsterdam,
voor 38.540; N. V. D. Hoogenbirk Zn.,
Bloemendaal, voor 39.740; Constructiewerk-
plaats en Maohinefabr. I. G. B., Breda, voor
39.954; F. Kloos Zn., Kinderdijk, voor
40.600; Werf „Maasdijk", Schiedam, voor
41.036Werkspoor, Amsterdam, voor.
49.700; Verschure Oo.'s Scheepsw. en
Machinefabriek, Amsterdam, voor ƒ51.119;
N. V. B. van der Hof Constructiewerkpla arts
en Machinefabriek, Uitrecht, voor ƒ51.600;
Mateclufaibrik .Augsburg" Nürnberg. A. G.
Guisltanisburg, voor ƒ52.000; Rortt. Machine -
Jabr. Braat, Rotterdam, voor ƒ51.997; N. V.
B. v. d. Hof Oonstructiewerkplaats en Mach.-
'fabriek, Utrecht, voor f 55.738; Maichinefabr.
„Heuse", Rotterdam, voor ƒ66.375; Scheeps
werf en Maohinefabr. „De Liesibosch",
Utrecht, voor 58.000; Fa. P. Tool, Helder,
voor 60.500; Fa. Perm Bauduin,Dordrecht,
voor 62.000; N. V. Ned. Staalindustrie, Rot
terdam, voor 62.200; Commanditaire Veum.
J. N. A. v. d. Schuyt's Scheepswerf en Mach.-
fabriek, Rotterdam, voor 65.000; N. V. Werf
„Vooruit", Enkhuizen, voor 69.500; N. V.
LTzerwprf. Utrecht, voor 71.160; Utrecht-
schie Stoom gr ofsm ede rij Fa. P. A. Hftnmiamjn,
Utrecht, voor f 112.980.
Gisterenavond werd' alhier opgericht ©en
af'deelinig van de 'Christelijk© Vereeniiging
van Handels- en Kantoorbedienden, bestaan
de uit 11 leden.
Wegen» de heerschende kinderziekte
(mazelen) zal het Sit. N icoliaasfeest voor de
kinderen van de gehuwde-militairen van de
Landmacht, in garnizoen te Helder, niet in
..Oasiino" worden gehouden, doch zal Sint
Ndoolaas de kinderen op 6 December thuis
een bezoek brengen.
Hulp voor Rusland.
Nog ontvangen van leerlingen dansinsti
tuut Polak 16,-—.
Mevr. Judlth Bokor. Mej. Annle Hoogenbosch
Is het reed» op izicbzclf een bijzonderheid,
diait een duibbekitannenikwiartet het aianduirtflt
.en Ster alis „Judlth Botoor" voor haar Jubi-
lleum-comioert te engageeren, voorzeker Is bet
te waardeeren., dat naast deze eminent© cel
liste onize Heldemche sopraanzangeres Anble
Hoogienlbosch aUs altljld hiare bereidwillige
medewerking heeft toegezegd.
Mej. H., die hare opleiding aan de Muziek
school van den heer Leeiwens heeft ontvan
gen, is voor heit muiziekmiminend publiek hier
ter plaatse geen onbekende,. bereids ver
leende zij hare medewerking reeds aan ver
schillende uitvoeringen en trad helt vorig
seizoen op een der imarine-co'noeiilten met
succes op.
IA halve dat mej. H. dn, een werk met koor
optreedt, zingt ze na de pauize liederen.
Na de publiceering te diit blad der sensa
tioneel© verslagen van de groote pers over
het optreden van de 'beroemde celliste Bokor,
is voor 'haar- verdere aanbeveling overbodig.
Het is voor „Inter Nas" istreelend. dat de
animo voor baar concert vam a.s. Maandag
'nu reeds igroot is, zoadat een aansporing zich
tijdig van toegangsbewijzen te voorzien wer
kelijk geen overbodige wenk is.
De West-Indische Zangers.
Woensdagavond had de aangekondigde
samenkomst van 'het Leger des Heils plaats,
waarin de West-Indische zangers zich zouden
laten hoeren.
Zoo wij hoorden, was het Kerkgebouw aan
de Weststraalt welwillend door helt Kerkbe
stuur afgestaan.
De leider van de samenkomst, kolonel
Veenstra, sprak daarvoor een bijzonder
woord van "dank. Om 7 uur was het al 'bijna
geen doen imeer om te' de kerk binnen te
komien en toen de samenkomst, om even over
achten dar ook een aanvang nam, was de
berk tot te den nok toe gevuld. Kolonel Veen
stra zeid©, dat hetgeen ten- gehoor© zou wor
den gebracht en die verschillende manoeu
vres, <lie daarbij zouden wiarden gemaakt,
miilsschi-en even den lachlust zouden opwek
ken, maar dat zij weergaven de wijze, waarop,
de negers igewoon zijn, zich- uit te drukken.
Misschien had hetgeen ten gehoor© werd
gehraoht, een niet ai te groote muzikale
waarde. Toch- was de avonid niet alleen een
succes, imaar voor alle hoorders een groot
genot. Te hoornen hoe deze mienisohen hun
ziel te hun lied weten te leggen, is voor me-
mi'gen Hollander benijdenswaard Het waren
geen L. d H.-liederen, imaar hum Ibegriinsel en
leer brachten zij door middel vam de z.g,
plantage-liederen. Het was aandoenlijk' te
hooren hoe vrijmoedig en met vuur zij spra
ken van hun God-, aan wien zij geloofden.
Menige Holandsche vrouiw zal jaloersch ge
weest zijn op het prachtige spreektalent, het
welk deze vrouwen bezaten. Verder viel ons
nog op, hoe de samenzang en het klankeffect
bijzonder goed was. Zonder begeleiding Ible-
ven zij den geheeien avoind op toom1. Het
Leger des Heills had een' bepaald succes, het
geen het bedoelde kwam zeer bijzonder tot
zijn recht. Eerstens hun geloof, dat God zich
openbaart aam allen, vam welk ras of natio
naliteit mien 'ook moge zijn, voor alen ge
lijk te. Ten tweed© de eenvoudigheid, die te
elke L. d. II.-samenkomst naar voren komt,
tóenmerkte ook 'het 'karakter van dezen alvomid.
De woorden, door de zwartjes 'gesproken,
werden op uitnemende wijze vertaald door,
Majoor Riajwie. Nog eens, het was een goedi
geslaagden avomd en ik geloof, dat ieder heeft
genoten.
Toen de trein van- ze'S uur met deze zwarte
Heilssoldaten biminienstoomde, was het Sta
tionsplein en de Verl. Spoorstraat geheel ge
vuld met nieuwsgierigen, om deze menschen
te zien. Toen zij in 't gezicht kwamen, werden
zij met gejuioh en handgeklap .begroet. Het
muziekkorps van helt L. d. H. had zich voor
het ötatiom opgesteld en speelde Leger-lie-
deren.
De Politie had een heel werk om ruim -baan
te maken, maar het gelukte haar schitterend.,
In marsch werd, omstuwd door een groote
menischen-maissa, on/der het spelen van de
muziek, naar de zaal gemarcheerd. Dank zij
de 'goede hulp van de paLiüie, had. ook dit een
zeer goed veTloop.
Bioscoop-nieuws.
In de Tavenu-bioscoop aan de Spoorgracht.
is gisteren begonnen met de vertooning van
de „Koningin der Wildernis" Deze film is
allerwege door de Nederlandsche pers gun
stig beoordeeld. Zoo schreef de Prov. Geld.
en Nijmeegsche Courant over de opvoering
In Nijmegen o.a.:
De directie van het Victoria-thenter heeft
zich_ over den inzet van de seriefilm. „De
Koningin der wildernis", voorzeker niet to
beklagen. Het was op den eersten avond zeer
druk en, wat wel het voornaamste is, de film
verdient de buitengewone belangstelling ten
volle, ook van hen, die-nu niet bijzonder van
sensatiefilms houden, want de sensatie ligt
er niet dik op, wat anders nog wel eens het
geval kan zijn. De verschillende wildernis
opnamen zijn uitstekend geslaagd, terwijl
een groot aantal wilde volksstammen, onder
wie de pompoen-bewoners, al bijzonder in
teressant zijn, het noodlge leven aanbren
gen. Een wildernis zonder wilde dieren zou
maar half werk zijn, en ze zijn dan ook beter
dan ooit vertegenwoordigd. Een keur van
leeuwen, tijgers, panters, olifanten en voor
al niet te vergeten alligators brengt een le
vendige stoffage aan. In deze omgeving
komt prinses Elyata aan, gevangen geno
men door kaffers, en door dezen overgedaan
aan een in de wildernis verblijf houdend sla
venhandelaar. Zij wordt bevrijd door den
ontdekkingsreiziger Stanley, die per vlieg
machine zijn ondekkingstocht, maakt, doch
doordat hij verplicht is een noodlanding te
maken, in handen van een anderen stam
valt, waar het geheele gezelschap door den
slavenhandelaar achterhaald wordt. Het ver
haal gaat de volgende week verder, zooals
wij echter reeds zeiden, vooral als kjjkfilm
verdient de film ieders aandacht.
Afscheidsvoorstelllng Louis Bouwmeester.
Voordat Louis Bouwmeester naar Ameri
ka vertrekt, waar hij een reeks gastrollen
zal vervullen, maakt deze grootste onzer Ne
derlandsche tooneelspelers nog een af-
sabeiidisitournée door het vaderland). Hij heeft
daartoe onder den naam „Haariemscli Too-
neel" een aantal bekende acteurs en actrices
om zich heen verzameld, allen oude beken
den, te midden waarvan en met wlen hij
reeds vele en groote triomphen behaalde.
Verslag der Gemeentelijke Arbeidsbeurs
over de'maand October 1921.
Mannen.
Aanvragen van werkgevers kwamen ln om:
1 bontwerker, 1 electricien, 1 grondwerker,
1 Incasseerder, 1 klerk-teekenaar, 1 kleer
maker (grootwerker), 1 kleermaker (repara
teur), 1 loopjongen ben. 18 jaar, 162 losse
werklieden, 2 losse-werklieden ben. 18 jaar,
2 metselaars?, 5 schilders, 1 schoorsteenveger,
6 timmerlieden, 2 timmerlieden-halfwas, 1
timmermansleerling beni. 18 jaar, 92 trans
portarbeiders. Totaal 280 personen.
Aanbiedingen kwamen in van:
1 broodbakker, 1 betonwerker (ijzervlech-
ter), 1 conciërge, 1 chauffeur, 1 dekknecht,
27 grondwerkers, 1 incaseerder, 1 kantoor
bediende, 1 koetsier ben. 18 jaar, 1 loop
knecht, 1 loopjongen ben. 18 jaar, 1 letter
zetter, 1 meubelmaker, 2 «metselaars, 163
losse-werklieden, 5 losse-werklieden ben. 18
jaar, 2 opperlieden, 1 reiziger, 1 schilder, 1
steenhouwer, 2 smidsleerlingen, ben. 18 jaar,
2 stuoadoors, 1 schoorsteenveger, 87 trans
portarbeiders, 4 timmerlieden, 2 timmer
mansleerlingen ben. 18 jaar. Totaal 302 per
sonen.
Geplaatst werden:
1 grondwerker, 162 losse-werklieden, 2
losse-werlieden ben. 18 jaar, 1 metselaar, 1
flöhilder, 1 schoorsteenveger, 2 timmerlieden,
2 timmerlieden-halfwas, 1 timmermansleer
Ingezonden mededeellng.
Het Consulatiebureau is geopend iederen
Dinsdag van 7—8 uur 's avonds, in da voor
malige Stads-Apotheek naast het Ziekenhuis.
Consult kosteloos.
ling ben. 18 jaar, 92 transportarbeiders. To
taal 265 personen.
Vrouwen.
Aanvragen van werkgevers(sters) kwamen
in om:
5 aardappelschilster, 1 bontwerkster, 6
dagdienstboden, 9 dagmeisjes, 1 dienstbode
(intern), 1 huishoudster, 1 keukenmeisje, 1
kleermaakster, 1 kookster, l naaister, 1
waachvrouw, 5 werksters, 1 winkeljuffrouw
ben. 18 jaar. Totaal 34 personen.
Aanbiedingen kwamen in van:
4 aardappelschilsters, 1 dagdienistbode, 3
dagmeisjes, 2 dienstboden, 1 assistente-huis
houding, 3 kantoorbedienden ben. 18 jaar, 1
noodhulp-dienstbode, 3 waschvrouwen, 9
werksters, 1 winkeljuffrouw ben. 18 jaar, 1
winkeljuffrouw. Totaal 29 personen.
Geplaatst werden:
4 aardappeleschilsters, 1 dagdienstbode,
4 dagmeisjes, 2 dienstboden (intern), 1 keu
kenmeisje (uit Oostenrijk!. 1 kookster (uit
Duitschland), 1 waschvrouw, 2 werksters.
Totaal 16 personen.
BINNENLAND.
NEDERLAND, BELGIE EN
WASHINGTON.
Men meldt uit Brussel aan de N. R. Ct.:
Minister Jaspar, de Belgische minister van
buitenlandsche zaken, heeft gisteren in een
vergadering van katholieke kiezers gezegd,
dat België moet trachten met Nederland tot
een verhouding te komen waarin beide lan
den elkaar goed verstaan.
Ik heb alle hoop, zeide de minister, dat wij
dit zullen bereiken. Onze buurschap met dat
land, onze economische betrekkingen, alles
doet ons wenschen, dat er de hartelijkste be
trekkingen met dat land aangeknoopt mo
gen worden.
In een volgend bericht meldt de oorr. nog:
In een artikel over de conferentie te
Washington juicht de Natiën Beige de aldaar
onmiddellijk na de bekendmaking van de
voorstellen van Hughes door de Nederland
sche en Belgische gedelegeerden uitgespro
ken woorden toe. Het blad betoogt, dat deze
voorstellen volkomen beantwoorden aan de
wenschen van hen, die Nederland en. België
in vrede met elkaar willen zien leven;, maar
beweert verder ongerust te zijn over de toe
nemende versterking van de Nederlandsche
vloot, en dat terwijl België alleen maar over
vijf kleine torpedobooten beschikt. Ook over
de kustverdediging in Zeeland is de Natten
slecht te spreken. Zij hoopt echter, dat de
Belgische ambassadeur te Washington, ba
ron Cartier de Marchiennes, tevens gede-
feerde ter conferentie, niet nalaten zal deze
westie ter sprake te brengen.
Onderwljsbegrootlng.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot verhooging van de onder-
wijsbegrooting 1921 met ruim f 8 millioen.
Kerkbranden.
In verband' met de veelvuldig voorkomen
de kerkbranden, door zorgloosheid van lood
gieters .veroorzaakt, heeft de regeering een
aanvulling van het Wetboek van Strafrecht
voorgesteld.
Vakopleiding Zulderzeevlsschers.
(Vragen van Kamerleden.)
De heer Duymaer van Twist heeft de Ml-
"nister van Waterstaat de volgende vragen
gesteld.
lo. Welk resultaat heeft de corresponden
tie tusschen de minister van Onderwijs en
van Waterstaat opgeleverd, waarbij eerstge
noemde verschillende steunmaatregelen heeft
aanbevolen met betrekking tot de vakoplei
ding van jeugdige Zuiderzeevisschers voor
oen ander beroep?
2o. Is het den Minister bekend, dat vele
Zuiderzeevisschers op advies van sub-com
missie B van den Zuiderzeeraad er toe zijn
overgegaan om hun volwassen kinderen uit
het bedrijf te nemen, ten einde hen in een
ander vak te doen opleidingen, doch dat deze
visschers er toe hebben moeten besluiten de
opleiding van hun kinderen in een ander vak
te staken, ten gevolge van gemis aan mede
werking van de zijde der Regeering?
8o, Acht de Minister het niet noodzake
lijk, dat zoowel ln het belang van,den schat
kist (in verband met later te verleenen scha-
de-uitkeeringen), als ln dat van de Zuider
zeevisschers onverwijld worde overgegaan
tot het treffen van maatregelen; waardoor
het den visschen mogelijk zal worden, hun
kinderen een opleiding te geven voor werk
zaamheden buiten het visscherijbedrijf?
4o. Is de Minister bereid, zijn medewer
king bij de Spoorwegmaatschappijen te ver
leenen, teneinde het vervoer van Zuiderzee-
visch naar het buitenland te bespoedigen?
De redding van de bemanning der
„Llesbethe" door de reddingboot
te de Cocksdorp.
Een brief van den Duitschen kapitein.
Het bestuur der .Noord- en Zuid-Holland-
sche Reddingmaatschappij (Amstel 342)
heeft den volgenden brief ontvangen van
den gezagvoerder van den driemastschoener
„Liesbeth" die op Zondag 23 October j.1.
strandde op de Eierlandsche gronden. Van
Terschelling, Vlieland en Texel werd hulp
geboden. Zooals bekend verging de „Bran
daris" in den zwaren storm. De reddingboot
van de Cocksdorp onder schipper Maarten
Bom had het voorrecht de bemanning te red
den.
Altona-Ottensen, 12 Nov. '21.
Nu ik eindelijk weder thuis ben en tot rust
gekomen, zal ik u een en ander mededeelen
over de strading der „Liesbeth" en vooral
over de redding.
Zaterdagavond 2 October werd het weder
stormachtig. Het woei eerst uit het Zuidwes
ten Des avonds te 6 uur waren we nog 50
zeemijlen uit den wal. Wij stuurden N.N.O.
In den nacht van den 23sten schoot de wind
in een vreeselijke hagelbui uit naar het
Noordwesten. De zee was verschrikkelijk.
Zondagmorgen even over 11 kregen wij,
toen de lucht na een bui wat opklaarde zicht
van den vuurtoren van Eierland, tamelijk
dicht bij. Daar het niet mogelijk was van
de kust af te zeilen, besloot ik het schip op
strand te zetten op de beste plaats die ik kon
vinden. Te 1 uur strandden wij bij den N.W.-
hoek van Texel. 4.30 ongeveer werden we
gered door de reddingboot van de Cocks
dorp. De bmanning van de reddingboot heeft
buitengewoon mooi gewerkt, Langzaam,
zeer langzaam, met groote moeite kwamen
die flinke kerels vooruit. Soms verdween de
boot geheel in de zware buien. Over de laat
ste 50 Meter heeft de bemanning een uur
noodig. Met hun duwboomen schoven ze de
boot door de vreeselijke branding. Maar
wanneer er een bijzonder hooge zee kwam,
verloren ze den grond en werden terugge
slagen. Met bewonderenswaardige doorzet
tingskracht kwamen de helden dichterbij.
Wij vreesden dat ze niet langszij zouden
kunnen komen. De reddingboot werd door
de zee hard op de bank neergesmakt. Ten
slotte kwam de boot met groote moeite zoo
dicht bij dat wij er in konden springen. Na
een reis van 21/J uur kwamen we aan wal. Ik
moet hier ook namens mijne bemannning
mijn groote erkentelijkheid aan de redders
uitspreken. Ik heb ondervonden dat het Red
dingwezen in Holland uitstekend georgani
seerd is. Om ons te redden gingen drie boo
ten uit (nam. de „Brandaris", de boot van
de Cocksdorp en die van Vlieland, secr. N.
Z. H. R. M.) Hiervan is de „Brandaris" he
laas vergaan. Reeds vóór wij strandden is de
reddingboot van de Cocksdorp uitgegaan om
ons te helpen. Het reddingwerk was prach
tig. Ik heb hier in Duitschland veel van het
Holandsche Reddingwezen verteld en zal de
ze redding nooit vergeten. Gij zoudt mij een
groot genoegen doen door mij een photo-
graphie van de reddingboot te zenden.
Hoogachtend,
A. Schröder,
Kapt.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag 17 November.
Grondwetsherziening.
Voortgegaan wordt met de behandeling
der Grondwetsherziening.
Nadat nog geruimen tijd de artikelen op
Indië betrekking hebbend waren besproken,
werd tot stemming over de verschillende
amendementen overgegaan. De beslissing
over het amendement van Ryckevorsel (een
redactieverandering van het artikel betréf-
fende het opperbestuur over de deelen van
het Rijk buiten Europa) liet minister Ruys
over aan de Kamer. De overige amendemen
ten werden door hem ontraden.
Het amendement-Van Ravesteyn (parle
mentair karakter voor vertegenwoordigende
Lichamen in Indië) wordt verworpen met 75
tegen 3 stemmen. Het amendement-Dressel-
huys (in de Grondwet niet gouverneur-gene
raal noemen) wordt verworpen met 46 tegen
33 stemmen. Het amendement-Marchant
(zelfbestuur vastleggen) wordt verworpen
met 55 tegen 86. Het amendement-Van Rij-
ckevorsel (om de deelen van het rijk buiten
Europa met name te noemen) wordt aange
nomen z. h. s.
Artikel 61 wordt aangenomen met 46 tegen
83 stemmen. Het amendement-Dresselhuys
(beperking van de gevallen, waarin over In
dische ontwerpen het advies van vertegen
woordigende lichamen moet worden ge
vraagd) wordt verworpen met 41 tegen 88
stemmen. De amendementen-van Rijckevor-
sel ter redactieverbetering van artikel 62
worden z. h. s. aangenomen.
Een debat van weinig beteekenis werd
voorts gevoerd over do amendementen der
S. D. A. P. om het verleenen van ridderor
den en adeldom af te schaffen. De amende
menten werden .verdedigd door Jhj*. de Jon
ge (s.d.a.p.). De heer Oud (v.d.) merkte op
dat de amendementen geen beteekenis zou
den hebben, daar de Koning deze onder
scheidingen toch kan verleenen als de
prondwet het niet bepaald verbiedt. Met de
andere vrijz. democraten (uitgezonderd de
heer van Beresteyn) stemde hij voor het
amendement. De betreffende amendementen
werden verworpen.
Verder werd in de middagzitting nog de
vraag behandeld, of de Raad van State moet
worden gehoord over alle wetsvoorstellen,
gelijk thans het geval is, of alleen bepaalde
groepen van wetten nader bij de wet te
regelen en indien dit door de Kroon wordt
gewenscht. Minister Ruys liet de beslissing
hierover aan de.Kamer.
In de avondvergadering werd de behande
ling der pensioenwetten voortgezet. Een
groot aantal amendementen w'em Ingediend;
neel veel daarvan werden evenwel ingetrok
ken.
Minister de Geer wees elke verhooging
der pensioenen af, o.a. ook de bij amende
ment van den heer Bijleveld voorgestelde
verhooging van het weduwenpensloen van
40 tot 50 van den pensioengrondslag. Dit
amendement leidde er evenwel toe, dat de
minister het volgende voorstel deed:
De weduwen zullen krijgen 50 van een
pensioengrondslag van 2000. Is de pen
sioengrondslag hooger, dan zullen zij over
den hoogeren grondslag, die gaat tot een
maximum van f 3000 eerst 40 krijgen.
Voorts zullen zij 10 voor ieder kind krij
gen tot een maximum van 80 weduwen-
pensioen.
De Minister legde er den nadruk op, dat
naast deze voorstellen staat de mogelijkheid
van een aanvullings-pensioen, waarovoor een
extra premie betaald moet worden. Men mag
's Ministers voorstellen slechts bezien in het
licht van deze mogelijkheid. Op aandrang
van de Kamer heeft de heer De Geer het
aanvullingspensioen (door extra premiebeta
ling) niet alleen voor de weduwenpensloe-
nen, maar ook voor de eigen pensioenen mo
gelijk gemaakt-
Om het nog eens kort samen te vatten: De
ambtenaren verkrijgen zoowel voor hen zelf
als voor hun weduwen en weezen een wette
lijk gegarandeerd pensioen, waarvoor zij niet
betalen, maar kunnen zich, door zelf de pre
mie te betalen, een percentsgewijze hooger
pensioen verzekeren. Dit geldt echter alleep
voor ambtenaren die nog ln dienst zijn, niet
de reeds gepensionneerden.
De stemmingen over de amendementen
zijn uitgesteld tot Dinsdag. De burgerlijke
pensioenwet werd afgehandeld, aan de mili
tair© werd niet meer begonnen.
Vergadering van Vrijdag 18 November.
Voortgegaan wordt met de behandeling
der grondwetsherzienig.
Het amendement-Marchant (om niet alle
wetsontwerpen ter goedkeuring van den
Raad van State te zenden) werd varworpen
met 39 tegen 37 stemmen.
Een amendement van den heer Troelstra,
beoogende degrondwettelijk® fundeering
van de samenstelling, inrichting en werk
wijze van de commissie van bijstand, zooals
Eoonomische Commissie, de Hooge Raad
van Arbeid, de Onderwijsraad, de Mijnraad,
de Gezondheidsraad, de Nijverheidsraad enz,
werd, na eenige redactieverandering te heb
ben ondergaan, zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
Hetzelfde geschiedde met een amendement-
Lely, dat voor ministers een eed van trouw
aan denKoriing en aan de Grondwet en een
zuiveringseed in de Grondwet vastlegt.
Men is nu genaderd tot het tweede voor
name punt der herziening: het lot van de
Eerste Kamer.
OOST-INDIE.
Maatregelentegen zeeroover».
Eeni tiental groote prauwen, bemand met
zestig gewapende manschappen, landden
eenge dagen geleden nabij de nederzetting
van de Bataafsche bij Soembakoen, benoor
den Tarakan. D« prauwen waren afkomstig
uit deni Soeloe-archipel. D# manschappen
wendden voor, dat zij zochten naar den broe
der van den bevelvoerenden radja. Zij ver-*
zochten de rivier te mogen opvaren, wat ge
weigerd werd, évenals de toegang tot de
steiger, waarna de prauwen in noordelijke
richting Vertrokken. In verband hiermede
vertrekt, de torpedojager Lynx naar Tara
kan, een hydroplane medevoerend ten be
hoeve van de opsporing der prauwen, aange
zien gevreesd wordt, dat men hier met zee-
roovers te doen heeft. Van de Sang- en Ta-
laude-eilanden werd onlangs ook het optre
den van zeeroovers gemeld, eni aangezien
aldaar nieuwe bedreigingen zijn geuit, is het
flottelje-vaartuig „Koetei" opnieuw der
waarts vertrokken. Ook hebben rooverijen op
de Oostkust van Sumatra het zenden van den
mijnenlegger Asahann derwaarts noodlge
gemaakt.
Onze Indische politiële.
De heer Boon, hoofdredacteur va* het
Soer. HbL had eenj gesprek met een buitenr
lander, een Brit, die begonnen was met te
zeggen: „Gij, Hollanders, zijt een grappig
volle, waarna hij eenige eigenaardige din
gen uit onze koloniaai-eoonomisohe practijk
had opgesomd. De heer Boon geeft 'a mans
woorden in het Soer. Hbld. ais volgt weer:
„Nagenoeg alle bekende kippensoorten
ter wereld, zoo werd hem opgemeixt, zijn af
stammelingen van een der moojste kippen
ter wereld, de Black Java, het bekende Ke-
doe-hoen. Toch voert gij van buiten steeds
raskippen in, ten stede van die schitterende
soort te verbeteren en te veredelen. Zooals
met alles: met paarden, met vee, met wat
niet al, gaat Java's rijkdom aienderoogen
achteruit en ge lapt en knutselt en ge lief
hebbert op een wijze, die werkelijk grappig
aandoet- Laten zij mij, den ©envoudigen
practious, plein pouvoir geven en ik vervier
voudig in 5 jaar den export van pluimvee,
zonder dat da home-consumptie ar onder
lijden zal."
Ik ben geen kippenboer, toekent de heer
Boon bij dezen uitval aan, ik kan niet be-
oórdeelen of een succes als de Brit voorspel
de, mogelijk is, maar wel weet ik, dat hij
gelijk had, tea hij zei, dat wjj een grappig
volk zijn.
Wij hadden jaren gelede* i* den archipel
paarden van verschillend ras (Sandels, Ma-
kassaren, Kedoeërs, Batak») en wij lieten
die rassen zóó hopeloos degenereeren, dat
een1 reconstructie dier rassen nagenoeg on
mogelijk is geworden.
Wij hadden jaren geleden on* Madoe-
reesch en Balineesch vee, dat langzaam maar
zeker denzelfden weg niet alleen opgaat,
maar ook in kwantiteit ernstig slinkt, zoo
dat kenners voorspellen, dat binnen 8 jaar
een pond vleesoh op Java op f 1.50 A 2
zal komen te staan.
Er la meer. Wat doen wij om de rijstpro-
ductie te verhoogen, wat doen wij ter verbe
tering der tweede gewassen, wat doen wij
voor het inheeihsoh maken van tal van voe
dingsmiddelen voor men8ch en vee, die hier
zouden gedijen als nergens anders?
Wij zijn een grappig volk. Wij zijn bezig
den Javaan op te voeden tot een nietsdoe
ner; tot een ongeluk voor zichzelf en zijn
omgeving. Wij fokken een stand van pen-
nelikkers, van klerken, van schoolvossen,
maar waar het op aankomt: to show hira how
to make a living, wat dringend noodig is bij
den ontzettenden groei van zijn ras, dat la
ten wij na.
Wij gaan zelfs verder, wij nemen het bijna
den energieken Europeaan kwalijk dat zilti
werkkracht en kunde net 60 voudlge uit den
grond toovert van wat de Javaan er uit kan
halen. Wij gaan nog verder, wij maken het
Europeesche kapitaal kopschuw om zich ver
der ln deze landen voor belegging to wagen.
De wereld heeft dringend Dehoefte aan
geld; overal elders lokt men het kapitaal,
hier stoot men het af door den fiscus onzin
nig groot beslag te doen leggen op zijn hard
verdiende inkomsten.
Men verzekert aan de ethische bureau-
tafel, dat men strevende ls naar een spoedi
ge zelfstandigheid van den Indiër, maar men
laat zijn hushouding drijven op het zweet
van den buitenlander. Men voert een belas-
tingpolitek, die in wilden galop ten onder
gang moet voeren.
Men tolereert in dit land dat noodig heeft
voor zijn ontwikkeling rust, bovenal rust,
invloeden, die de rust op allerlei wijzen ver
storen.
Men is hier huiverig om middelen toe te
passen tegen de agitatoren, welke misschien
uit den tijd zijn ln landen, die alle stadia
der ontwikkeling hebben doorloopen, maar
die volmaakt op hun plaats zijn ln een land,
dat de eerste wankelende schrede op dan
weg der ontwikkeling heeft gezet.
Echtelijk tweegesprek.
„En het speet me genoeg, dat ik eigen
lijk getrouwd iben imet een gek!" zei mevrouw
Meijer tot haar man.
„Nu je het zegt, doet me dat er aan den
ken" antwoordde meneer Meijer
je op den avond van ons trouwen ve
'dat er geen tiwee mensehen op de
waren, die izóó overeenstemden in
wij."
