IE COURANT
Derde Blad.
VAN ZATERDAG tO DECEMBER 1921.
DE PLAATSELIJKE
INKOMSTENBELASTING.
f 50.
f 12.40
f 2.
De boodschap van de regeeriirg, dat het
n<u toch eens tijd werd', dat eene verordening
aaingiaande de heffing van eene plaatselijke
inkomstenbelasting werdi vastgesteld, is over
bodig gebleken. Tegelijk met de mededeeling
van die ontvangst van de 'betrekkelijke mis
sive kon de voorzitter den Raad medledeelen,
dat een nieuwe on/twierp-verardenihg reeds
gereed was. De lezer heeft hiervan reeds in
het vorig nummer kennis kunnen inemen.
Voor velen zal echter de bij Ihet nieuwe
voorstel gegeven toelichting niet overduide
lijk zijn geweest. Wij willen daarom trachten
het 'hier nog op een andere wijze uiteen te
zetten.
Nu de inning der gemeentelijke belasting
ook door het Rijk zal geschieden, loopt het
belastingjaar 1921/22 van Mei 1921 tot Mei
1922.
Nu stellen B. en W. zicfh op het standpunt
op grond van een aanschrijving van Gede
puteerde Staten van Overijsei aan eenige
gemeenten dat ihet geld, dat in het belas
tingjaar 1921/2 wordt opgebracht, gebruikt
unoet worden voor het 'begrootingsjaar 1921
(dit laatste loopt van Januari 1921 tot Ja
nuari 1922), en zoo vervolgens.
Nu is het volgens de begrooting voor 1921
benoodligde bedrag ƒ1.155.888.—. Evenwel
werd over de eerste 4 maanden van 1921
reeds belasting geheven. De totaal-opbrengst
daarvan bedroeg pl. m. 250.000 gulden. B. en
W. stellen thans voor, het volgens de begroo
ting benoodigde totaal heJtfingsbedinag met
deze som te verminderen, waardoor het in
totaal op te 'brengen bedrag (in het tijdvak
Mei 1921—Med 1922) teruggebracht wordt tot
950.000 gulden.
Op de hier met andere woorden weerge
geven uiteenzetting van B. en W. volgt in
de betrekkelijke bijlage edhter de volgende
zin:
„Wij juichen weliswaar een zoodanige han
delwijze niet toe, doch nu Uw Raad is blij
ven vasthouden aan het standpunt, dat de
uitkeering uit de O.W.-belasting gebruikt
behoort te worden voor den dienst 1921, om
dat anders de hoofdelijke omslag te ihoog
wordt en nu in financieel opzicht de boven
genoemde verantwoording der belasting
daarmede ongeveer overeenstemt, terwijl op
de ontwenpJbegrooting voor 1922 met een be
drag van 1.000.000,aan hoofdelijken om
slag kan worden volstaan, kunnen wij er
mede aoooord gaan."
Blijkbaar willen dus B. en W. het, in de
eerste 4 maanden van'dit jaar opgebrachte
bedrag aftrekken. Wordt dit niet goedge
keurd, dan is er nog steeds de kans op een
gunstige beschikking van de Kroon op liet
verzoek oim de uitkeering uit de O.W.-be
lasting voor dien gewonen dienst te mogen
bestemmen.
Veel kans bestaat, dat beide goedkeurin
gen afkomen. Wat dan?
Wel zeggen B. en W. in hunne toelichting:
dan reserveeren wij het overschietende deel
voor andere doeleinden, b.v. buitengewone
aflossing voor uitvoering van werken, waar
voor anders zou moeten worden geleend.
Het op deze wijze gebruiken van de door
de burgerij opgebrachte gelden lijkt ons ech
ter verkeerd en niet in overeenstemming met
het karakter der heffing. Wat aan hoofdelij
ken omslag te veel wordt opgebracht, kome
ten goede aan het totaal op te brengen be
drag in 't volgend jaar of de volgende Jaren.
Indien dan ook wat zeker geenszins
onmogelijk is de Kroon hare goedkeuring
hecht aan het besluit om de uitkeering uit
de O.W.-belasting te gebruiken voor gewone
uitgaven van het jaar 1921, dan brenige men
de 250.1/00 gulden., die in de éeiste 4 maanden
van dit jaar werden opgebracht, als batig
saldo over op de begrooting 1922 of 1923,
zoodat men de pL inkomstenbelasting met
dit 'bedrag kan verminderen. Wellicht heeft
men dar gelegenheid het zoover te sturen.,
lat in volgende jaren een overschrijding van
'de 91/> ton niet meer noodig is. (Wij herin
neren er hier ten overvloede nog eens aan,
dat, B. en W. bij het op de begrooting voor
1921 uitgetrokken bedrag van 750.000 gulden
aanteekenden, dat dit h. i. voor deze gemeen
te het 'hoogst toelaatbare bedrag was).
Voor 1922 is op die begrooting als op
brengst der plaatselijke inkomstenbelasting
uitgetrokken een bedrag van 1.000.000.—.
Van dit totaal-bedrag zou dus de heffing,
zooals deze thans wordt voorgesteld', weder
verhoogd moeten worden, hetgeen toch ge
heel omnoodiig is, indien inzake de opbrengst
der eerste 4 maanden en de uitkeering uit
de O.W.-belasting gunstig wordt 'beschikt
Aan den Raadi is het thans ie zorgen, dat
uit de plaatselijke inkomstenbelasting niet
meer wordt geheven dan 91/» ton. Daartoe zal
het besluit moeten worden genomen, dat de
uitkeering uit de oorlogswinstbelasting, zoo
mede de opbrengst der eerste 4 maanden, in
minderihg zullen komen van het totaal te
heffen bedrag uit de plaatselijke inkomsten
belasting; die eerste voor 1921, de tweede oveT
1922 of '23.
Over het tarief zullen' wij niet veel' zeggen.
Het is een compromis, en vertoont dus de
gebreken daarvan. Echter is het resultaat
voor de belastingbetalers zeker aannemelijk.
Hiertoe 'hebben echter twee factoren mede
gewerkt, nJ. herziening van het tarief en
in hoofdzaak venmindering van het totaal
hoffingsbedrag. Dit nu kwam in het bij de
bijlage gevoegde staatje niet voldoende uit.
De laatste kolom (5) immers geeft aan wat bij
toepassing van het door de Krooni verwor
pen tanief zou moeten worden opgebracht.
Die cijfers zijin natuurlijk juist, doch voor
een totaal heffing van.... 91/» ton. Bij een
diergelijke heffing was zeker niet zoo'n sterke
actie ontstaan als thans het geval was. In
dien echter heit, vroeger door den Raad ge
nomen besluit was goedgekeurd en uitge
voerd, 'hiad de burgerij geen 9l/« ton, maar
f 1.280,000 moeten opbrengen. Wat- dan be
taald had moeten worden,, blijkt uit het door
ons aan 'het staatje toegevoegde kolom (6).
Wil willen hier niet de vraag stellen, wie
verantwoordelijk is voor het feit, dat niet
eerder gezocht is naar eene wijze, waarop
het heffingsbedirag verminderd kon worden
of diat daar niet 'tóe medegewerkt werd. Uit
het nu verkregen resultaat blijkt wel over
duidelijk, dat dit alle geimeentenaren ten
goede komt. n*
Zuiver iukomeu.
1
BelasU>nnr
inkomen.
2
Nieuw
ontwerp.
(Opbrengst
9i ton).
3
Oud, tot
1 Mei jl.
gegolden
tarief..
4
Door de
Kroon
verworpen
tarief.
(Opbrengst
9£ ton).
5
WAt betaald
had moeten wor
den in'ii r< eet.
door den R tad
aanport* iu»ti
v. oi «tol dor
Rnadaromfn.
WM 8 t'»OpopM«-t
(D or de Kroon
verw'Tpoti
tan f, bli een
ophre tfwt v n
r 1.280.000).
6
f 800 - tot f 850
1.50
f 1 50
850.- 900.
100.-
3
-
3.30
4.40
900.- 950.
150.
4.50
-
5.40
7.20
950.- 1000.
200.
6
-
7.80
10.40
1000.- 1050.
250
io.
24 80
10.50
14.-
1050,-' 1100.
300.
14-
13 50
'8.
1100.- 1150.
850.
'18. -
16 80
22.40
1150. - l'-'OO.
400.
2.2,
20.40
27.20
1200.- 1250.
450. -
26.
24.30
32.40
1250.- 1300.
50
-3".
28.50
38.
1300.- - 1350.
650
84
-
33. -
44.
1350.- 1400.
600.-
38. -
37 80
50.40
1400.- 1450.
650. -
42.
-
42.90
57.2"
1450.- 1500.
700.
46.
48.30
64.40
1500. 1550
760.
50. -
62.-
54'. -
72.-
1900. 2000.
1150.
106 50
102.45
186 60
8000.- 3100.
2250.
271.50
248. -
250 68
884.24
8500. - 8600.
2750.
346.50
81». -
831 08
441.44
4000.- 4100. -
3250,-
421.5"
372.-
419 75
669.64
5000.- 510.-
4250.-
571.50
496.-
621.78
829.04
6000.- 6100.
5250,-
721.50
620 -
854 65
1139.80
7"00. - 7100
6250.
871.50
719.20
1094.85
1459 80
8000.-. 81(M. -
725". -
1(>21 50
868 -
1334 85
1779 80
9000.- 9100.
8250.-
1171.50
992.
1574.85
2099.80
1 000.- 101"".
9260 -
1321 50
1116.
1814.85
2419.80
Extratoeslag op do huur.
De heer Zondervan heeft de sympathieke
gedachte gehad', de huurpotitiek van de re
geering bij de exploitatie der vereen,Iglingfl-
woningen in den, Raad aan de orde te stellen.
En hij komt tenslotte tot de vraag, of de
gemeente naast de bijdrage, die deze op
grond van de Woningwet reeds te verleenen
heeft, nog n-iet 1— per week en per woning
wil bijpassen bovendien.
Hoe sympathiek ook, we gelooven, dat het
niet zal gaan. Een dergelijke uitgave zou bij
hoogere organen zeker bezwaar ontmoeten.
Nu behoeft de Raad daar niet altijd bh'
voorbaat voor op dien loop te gaan; dioch een
andere vraag is: is het billijk?
Het zal groote sommen vorderen en .moet
de gemeente nu maar bijpassen, wat het Rijk
te kort doet en ook minder doet dan in an
dere gemeenten?
Wij geloovên van niet eni dat het beter is,
indien door 'belanghebbenden nog eens een
krachtige poging bij de Regeering wordt
gedaan, om van die onbillijke huurbepaling
af te komen.
Helder, 9 Dec. 921. M.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Te 's-Gravenhage slaagden voor het
machLnistendiploma B de heeren A. H. Ruij-
tenborg en J. P. Gode, beiden alhier.
Hr. Ms. „K i".
Hr. Ms. K 4 is 7 Dec. van Colombo naar
Sabang vertrokken.
Aanbesteding.
Donderdag werd op de Rijkswerf aanbe
steed de levering van 500.000 K.G. brand -
stofolle voor Dieselmotoren.
Ingeschreven was als volgt: Nederl. Pe
troleum en) Asphalt Maatsch., Vlissingen
6.10; „Pinfina", Ooöp. Vereen» voor Pe-
troleumprod., Amsterdam 7.Bat. Petr.
Maatsoh. 's-Hage 7.25; Continental Petr.
Comp., Rotterdam 7.25; alles per 100 K.G.
Werkverschaffing.
Naar wij vernemen, zal binnenkort door
/de gemeente worden aanbesteed' het dempen
van de onoogelijke Ruijghsloot, het verhar
den van den Ruijghweg en het maken van
een trottoir van bazaltine-tegels. Een mooi
produetisf werlc!
De weg Callantsoog—Helder.
Naar wij uit goede bron vernemen, is er
nu kans, diat, spoediger dan eerst te verwach
ten was, een beslissing over de uitvoering
van dat werk, in de provincie zal vallen.
Naar aanleiding van het gesprokene, in
de jongste Statenzitting door den heer Jan
van Zutfen, die het vraagstuk der „werk
verschaffing door de provincie" in zijn ge
heel aan de orde stelt, zullen Gedeputeerd»
Staten waarschijnlijk een crediet aan de Sta
ten vragen op 20 dezer.
Was er tot nu toe weinig kans op provin
cialen steun voor dezen weg, thans, nu in
den vonm van eene subsidie voor werkver
schaffing opnieuw kan-worden verzocht, als
de Staten het crediet toestaan, is die grooter.
geworden.
Van eenige toezegging, zooals het in de
jongste naa.i®vergadering door den heer
Staalman gesprokene zou doen vermoeden,
is evenwel geen sprake geweest.
Oommissles van Overleg voor Ambtenaars-
en Werklieden-Aangelegenheden.
Bovengenoemde Commissies hadden op
Woensdag 7 December 1921, te 9.30 win.,
eerx gecombineerde vergadering ten Raad-
huize. Na vaststelling van het persbericht
van de vergadering van 29 November jj.
wordt de behandeling van de technische
salarisherziening voortgezet.
Groep II der werklieden vindt aanvanke
lijk geen onverdeelde instemming. De wen-
schelijkheid wordt betoogd' om dun grafdel
ver over te brengen naar groep 111. Gewezen
wordt in dit verband op de arbeidsprestatie
voor deze functie vetrelsoht, die vrijwel over
eenkomt met die der grond- en wegwerkers,
alsmede op bet afstootende aan den arbeid
van grafdelver verbonden. Van andere zijde
wordt, dit ontkend, terwijl de noodzakelijk
heid wordt bepleit om 'het R.JR. al® maatstaf
te nemen, dat. den grafdelver eveneens in
gr /ep II plaatst.
Voorts wordt eenige aanmerking gemaakt
op de functie hulpwaterverstrekker aan sche
pen, die thains 'geen volledige dagtaak als
zoodanig heeft. Medegedeeld wordt, dat deze
benaming is behouden op verzoek van het
Hoofd' van Dienst, in' verband met toekom
stige behoeften van het bedrijf. Daarna' wordt
groep II overeenkomstig dien. leiddraad vast-
gesteldi.
Bü groep III worden bezwaren naar voren
gebracht, zoowel tegen de functie van lan
taarn-controleur en naeh'tlblussoher als tegen
die van controleur-verlichting. Het eerste
begrip i® volgens eenige leden de benaming
èn voor lantaarnpoetsers èn voor lantaaim-
fitters, terwijl de controleur-verlichting vol
gens hen verantwoordelijk is voor de ver-
1'chting in de stad in haar vollen omvangen
deze funct/i onna ris bovendien nacht- en Zon-
dagsarbeid verricht. Dezelfde leden achten de
instelling van de betrekking van liftbediende
bij de gasfabriek geweniseht.
Van andere zijde wordt opgemerkt, dat
zoowel de lantaanncnu) roletvn als de lantaarn-
fitter geclassifioeeol zijn door het R.-R. in
groep lil, en dat do controleur-verlichting
geen voorman is niet bijzondere vakkennis.
Aangezien overeenstemms11g niet wordt be
reikt,. zal het Hoofd .van Dienst worden uif-
genoodigd, teneinde over deze kwestie van
advies te dienen.
(tok de indeeling van 2e Schilder Dij de
Reiniging en van Waterverstrekker aan
schepen wordt bestreden. Volgens sommige
leden behoort een schilder 'in toongroep IV.
Daartegenover evenwel wordt in het. midden
gebracht, dat deze werkman niet als vakbe
kwaam kan gelden voor den tak van dienst,
waarbij hij is geplaatst, getuige verschillende
opschriften in de gemeente.
In groep IV is bij de Reiniging echter de
functie van schilder ingevoegd, om de gele
genheid voor den betrokken functionaris te
openen .naar deze groep over te gnuin, wan
neer hij aan de gestelde eisdbon voldoet. Wat
den waterverstrekker aan 'schepen betreft,
deze 1-s juist vanwege het verantwoordelijke
van zijn' betrekking in groep III geplaatst,
anders zou hij in een lagere groep behoord
bobben.
Vervolgens wordt groep lil in overeen
stemming met den leiddraad' vastgesteld, be
halve de functies, waarover na het hoeren
van den Directeur der Water- en Lichtbe-
drijven san nadere beslissing zal worden ge
nomen.
Daarna sluiting.
Nederland en Indië.
Donderdagavond, 8 Dec., hield de W. B.
Prloke-Loge een openlbare vergadering in
de bovenwal'van den beer Van Weelde. Als
spreker trad op de heer Th. I\ Vreede, oud-
ldd van den Volksraad van Ned.-Indië. Na
teenlge Inleidende woorden van den heer M.
van Maanen, hield uc spreker zijn rode, die
tit 't einde toe door alle aanwezigen met
groote aandacht werd gevolg.!.
Er Is, zegt spr., Wi I bi I ingstelllng voor
Inölë, maar lol nu lor alleen lil de kringen
au belanghebbenden.. HIJ hoopt erin te sla
gen belangstelling op te wekken ook buiten
t,e kringen.
WIJ moeten Indië heren kennen en daar
voor de gi Hebreden is van het land bestiwlee-
,vii, maar .lle dan beschouwen vanuit liet
standpunt van den ludlër.
spr. dei It dan een en ander mede over de
geschieden,® van N.-l. en toont duidelijk aan,
dat Indië niet Is, z.oohIs men veelal meent,
een land zonder eigen beschaving, staals-
vorm, cultuur, 'enz., maar dat het vanaf do
vroegste tijden alle kenmerken vertoonde,
die het tot een natie stempelden, reeds toen
de beschaving lm ons eigen land nog op een
zeer laag peil stond. Naar een mul Indisch
heldendicht bezat het reeds p], in. 3000 j, v.
Öhr. zekere staatkundige ontwikkeling, die
zich in den loop den- tilden verder ontplooide.
Na sterk beïnvloed te ziln geworden door
het Hindoeïsme en daarna door den Islam,
kwamen ln pl. m. 1500 de EuropeesChe ver
overaars en brak er voor de Indische bevol
king een moeilijke tijd aan.
Reeds ten tifde van de O.-I. Compagnie
werd het stelsel van de gedwongen persoon
lijke diensten ingevoerd, dat later door Daen-
dels tot een aanmerkelijke hdogte werd op
gevoerd (heerendiensten). Tijden» het En
gel sohe tussohenbestuur legde RafOcs den
grond voor de staatkundige orde, nu nog op
Java doorgevoerd en voerde de landrente in,
wat neerkwam op een zeer drukkende belas
ting voor de Iolandsclhe bevolking. Onder
Ihet Ned. Bestuur wist Gouverneur^ eneraal
Van den Bosch nog grooter voordeelen uit
;de wingewesten te trekken, o.a. door het
bevorderen van de verschillende cultures,
wat voor de bavolking toeotandan van lijden
-met zich bracht, door Muitatuli in z'n Max
Ha velaar zoo scherp gehekeld.
In 1870 werd de gedwongen arbeid afge
schaft. De ongeschoolde arbeider verdient
tegenwoordig niet ineer dan 30 ets. per dag,
wat geheel en al onvoldoende ie voor zijn
levensonderhoud, 't Volk is ondervoed. De
toestanden zijn ook nu nog verre van roos
kleurig. Gelukkig is ex sinds 1904 een kente
ring gekomen, een opleving van het volk,
door ieder, die den Indiër een goed hart toe
draagt, met vreugde begroet. Wij hebben als
Nederlanders tegenover Indtë een taak te
vervullen, die spreker wensoht te verdeden
in: le. een cultuneeile; 2e. een sociale en 3e
een staatkundige taak. Wat de eerste betreft,
moeten wij trachten de ziel van het volk te
treffen. Van groot bellang daarvoor is, dat
wij net onnerwijs uitbreiden (tot nu toe ont
vangt si ciits 10 /o van de bevolking onder
wijs), echter zóó, dat er rekening gehouden
wordt met de inheemsche cultuur en traditie.
Wat onze sociale taak aangaat, die ligt nóg
geheel open. Loon kwest ies zullen moet en
worden geregeld, een minimum-loon worden
vastgesteld.
8pr. deelt 'het een en ander mede over de
Vlootwet, die in behandeling is bij de 8taten-
Generaal. Aan de hand van officiëele cijfers
toont hij aan, hoeveel zwaarder de lasten
voor Indië worden dan voor Nederland. Hij
zou de kosten verdeeling willen zien geregeld
naar de respect, draagkracht.
Nu rest nog onze staatkundige taak. Hier
bij dienen wij in 't oog te houden, dat Indië
"reeds duizenden jaren zijn eigen staatkun
dige instellingen heeft geihad. Vele inheem
sche cultuurmonumenten zijn in' den loop
der tijden afgebroken. Als een sprekend
voorbeeld hiervan geeft de 'heer Vreede het
geval op Bali, waar door het totaal verande-
ons pasklaar gemaakten iregeeringsvonn op
gilde der steenhouwers tol steenkloppers
verwerd. Het is niet onze taak Indië een door
ons pasklaar gemaakt enregeeringsvorm op
te dringen, doch, de bestaande instellingen
rPspeeteeTende. Indië als.een eigen natie te
organiseeren. Spr. zou den 'band tusschen
Nederland en Indië niet verbroken wen-
schen, doch het daarheen willen zien geleid,
dat Indië vrijwillig met ons verbonden
wensoht te blijven, pour le plaisir d'ètre en
semble. Dit idee van een Groot-Nederland
sehen Staat is niet nieuw. Professor Snoeck
Hurgronje heeft zich daarover reeds duide
lijk uitgesproken in zijn werk „Nederland en
de Islam". Op den duur kunnen we Indië
niet aan ons binden door geweld, maar alleen
door liefde en genegenheid. Daartoe zijn
echter offers'van onzen kant noodzakelijk.
De eeuwen van exploitatie zullen nu gevolgd
moeten worden door tijden van zelfopoffe
ring van Nederland's kant, zal dat Groot-
Nedeidandsch ideaal verwezenlijkt kunnen
worden.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen wordt door verscheidene personen
gebruik gemaakt.
Nadat de heer Vreede die vragen klaar en
duidelijk 'had beantwoord, sloot de Voorzit
ter de vergadering onder hartelijke dank
zegging aan den spreker voor zijn kernach
tige rede.
Lazing over Indië.
Gisteravond werd door don heer Soilewyn
üellpke, ambtenaar van hot inlichtingenbu
reau voor den lndischen Dienst van het Mi
nisterie van Koloniën een lezing met licht
beelden gehouden over „Indië als arbeids
veld voor den Nederlander". Deze lezing,
welke in hoofdzaak, voor de leerlin
gen van de hoogste klasse der Middelbare
scholen was bestemd, was nochtans voor
ieder gratis toegankelijk, mits men zich de
moeite getroostte, een introductie aan te vra
gen bij den wn. Directeur der R. H. B. S.,
dr. C. H. Ketner, onder opgave van het aan
tal gewenschte plaatsen.
Tal van jongelieden van de verschillende
Onderwijsinrichtingen hier ter plaatse had
den aan den oproep gehoor gegeven.
De spreker begon met te zeggen, dat toen
hij van den Minister van Koloniën de uitnoo-
diging had ontvangen om op verschillende
plaatsen van ons land over Ned.-Indië voor
al voor Jonge lieden voordrachten te houden,
bij die uitnoodiging met veel genoegen had
aangenomen. Hij had dan ook een rijk le
ven achter den rug, hierbij niet zoozeer den
kende aan geld, doch in de ruime beteeke
nis van dat woord. Toen hij een 20 jaar oud
was, reisde hij op een aardigen stoomer naar
Indië, die hem daar in anderhalve maand
bracht. Wanneer zijn hoorders besluiten, om
ook die reis te doen, komt men er thans ge
makkelijker.
Nog veel te weinig intelleotueelen gaan
naar indië. Hoe komt dat? Spreker wensoht
een inzicht te geven van do beteekenis van
Indië in de wereld, om daarna te bespreken,
wat do redenen kunnen zijn, dat nog veel te
weinig Nederlanders in Indië een werkkring
zoeken, om daarna een overzicht te geven
van do betrekkingen, die men In Indië zooal
kim bokleeden. Ieder, die naar Indië gaat, en
door de Roode Zee gaat, valt het op, hoe
dor de kusten van Afrika afsteken bij di
vriendelijke eilanden vun Indië. Indië telt
wel 5000 eilanden, die in allerlei stadia van
ontwikkeling verkeeren. Java Is daarvan
verreweg het meest ontwikkelde. Batavia, Se
inarang, Soerabaja zijn steden met meer dan
100.000 Inwoners, met goed gebouwde ha
veiis. leder is verrast, dat men hier dagen
lang kan sporen zonder óén dorre landstreek
te Ontmoeten. Men vindt op Java ongeveer
185 Suikerfabrieken; bet is het derde suiker-
land van de heele wereld. Op elke suikerfa
brlek zijn duizende inlanders werkzaam met
een 20 tal Europeanen, die hier een goed be
staan vinden. Verder vindt men op Java een
800 thee-, 800 koffie- en 400 rubber-planta
ges en honderden cacao-, kina- en tabaks
plantages. Wij Nederlanders mogen trotsch
daarop zijn. Honderden millioenen aan kapi
taal zijn daarin gestoken; honderden .perso
nen hebben daaraan hun beste krachten ge
geven. Honderden ingenieurs, artsen en on
dcrwijzers zijn diarvoor noodig geweest en
zijn in de toekomst nog noodig. Voortdurend
breidt zich dit nog uit. De bevolking van Ja
va was voor honderd jaar nog maar 8 mil
lloen, tegenwoordig is die 85 milLioen. Het is
4 X zoo groot als Nederland en dus nog
dichter bevolkt. Die bevolking moet langza
morhand ontwikkeld worden; zoowel geeste
lijk als materieel moet zij op hooger peil ge
bracht worden. Daarvoor zijn dringend noo
dig ambtenaren en kundige rechtsgeleerden
Java zal in de toekomst enorme eische stel
len aan Nederl. kapitaal ter verbetering van
land en volk.
Sumatra is nog in 't begin van zijn ont
wikkeling. Het is zeer vruchtbaar en beloof
in de toekomst veel voor de mijnindustrie.
Het is 18 X zoo groot als Nederland, dus
8 X zoo groot als Java.
Borneo is 22 X zoo groot als Nederland,
Oelebes 6 X. Van Amerika wordt gezegd,
dat het een land van onbegrensde mogelijk
heden is. Wij Nederlanders houden niet van
reclame en humbug, doch met evenveel recht
kan dit van Indië gezegd worden. Het is een
levensbelang voor Nederland om te zorgen
dat Indië ontwikkeld wordt Voor die ontwik
keling is kapitaal en Europeesdie werk
krachten noodig. Niet alle werkkrachten kan
Indië gebruiken, zoo bijv. geen werklieden
en daglooners, omdat een inlander veel ge
ringer behoefte heeft. Uitdrukkelijk stelt
spreker dat voorop. Zij die meenen ala werk
man of als daglooner daar een arbeidsveld te
zullen vinden, zullen bedrogen uitkomen.
Vandaar dat spreker zich vooral richt tot
kringen, die niet voorbestemd zijn, om later
een werkmansbestaan te leiden.
Wat Indië wel noodig heeft, zijn bekwa-
Jeva zal in de toekomst enorme eischen stel-
lieden en intelligente, wetenschappelijk ge
vormde personen. Van zulke personen gaan
er nog te weinig naar Indië. Wat mr-daar
toch wel de reden van zijn?
Laatst vroeg een kMne Hollandsche ge
meente een arts en er kwamen 126 gegadig
den op af; in Indië moet men, zich met vreem
delingen tevreden stellen, omdat Nederland-
sche artsen zich niet beschikbaar stellen. Is
het niet beschamend dat de Koninklijke Pak
ketvaart het vorig jaar 60 OootenrUksohe zee
lieden als stuurlieden moest aanstellen, om
dat er niet genoeg Nederlanders zich aan
melden? Verleden jaar kon men 120 candida-
ten als Oost-Indisch ambtenaar plaatsen en
toch kon men niet meer dan 80 plaatsen be
zet krijgen. Waaraan is dat toe te schrijven?
Aan den hang van veel Hollanders aan moe-
der's rokken, en in de tweede plaat» aan de
onvoldoende bekendheid van de overgroote
meerderheid der Nederlanders met land en
volk van Indië. Die onbekendheid met Indië
is gelukkig niet meer zoo groot als 300 jaar
geleden; toch zijn er nog tal van legenden
over Indië in omloop. Zoo bijv. over de vele
tijgers en over de pesitziekte on malaria.
Laatst vroeg hem nog een onderwijzer, of
men nog wel eens menschen, die een 20 of 80
aar in Indië vertoefd hadden in Nederland
ooit terug zag.
Al 300 jaar zendt Indië de zonen en doch
ters naar Nederland terug; dat evenwel de
onbekendheid nog zoo groot is, moet hieraan
worden toegeschreven, dat die oud-Indisch-
gaslen, in het moederhand teruggekomen,
zich van de Europeesche wereld afgezonderd
houden en weer bij elkaar gaan wonen, zoo
in Den Haag in dezelfde wijk. Zoo komt Ne
derland te weinig te hooren van hun weder
varen in Indië. Dat zij het daar echter goed
gehad hebben, kan men hieruit afleiden, dat
5e kinderen van die menschen, die in Indië
hun bestaan hebben gehad, gewoonlijk ook
weer naar Indië terugkeeren. Wanneer dit
reeds 100 jaren lang zoo gebeurt, zou dit
dan wel mogelijk zijn, indien Indië geen
goed land was?
Wat ziekten betreft, Indië stelt zijn eigen
bijzondere eischen. Doch een normaal
menscb, die gezond leeft, heeft in de tro
pen even goede levenskansen als overal el
ders. Men kan daar gezond Leven, als men
zich in acht neemt. Veel specifiek Indische
kwalen zijn verdwenen. De pest heeft vroe
ger ook de bevolking van Europa wel gede
cimeerd; ook is dit in Indië het geval ge
weest, doch altijd onder de Inlanders. Ook
wel eens een enkele Europeaan, doch nooit
iemand, die gezond geleefd heeft. Dat komt,
omdat men thans weet, dat de pest wordt
overgebracht door de vlooien die de ratten,
aan pest gestorven, verlaten, en de menschen
steken. Daarvoor kan men zich in acht ne
men. Zoo ook met de malaria, die moet wor
den toegeschreven aan de malaria mug. Ook
daarvoor worden maatregelen getroffen,
waardoor deze ziekte veel minder voorkomt.
Niet anders is het met de typhus, die voor
komen kan worden door het drinkwater zorg
vuldig te koken. Zonder overdrijving kan
men zeggen, dat menschen, die gezond leven
in de tropen, dezelfde levenskansen hebben
als in Europa. Voor de toekomst is het van
het hoogste belang, dat men zijn oogen en
ooren goed open doet. Op school wordt het
verstand gescherpt en het oordeel ontwik
keld van de jongelui. Laten zij aan de men
schen, die uit Indië zijn teruggekomen, vra
gen, wat zij voor een leven achter den rug
hebben en zij zullen vernemen, dat zij blij
zijn, dat zij in Indië zijn geweest, omdat zij
daar een carrière gemaakt hebben, die zij
wellicht in Holland nooit hadden gemaakt.
Zij hebben daar dikwijls een gewichtige po
sitie bekleed, hebben veel ondervonden en
een rijk leven geleid, waarvan zij in Holland
nooit gedroomd zouden hebben.
In dezen geest gaat spreker nog geruimen
tijd voort, om aan te toonen. dat er voor
jongelui, die bun studie aan H. B, 8. Gym
nasium of Handelsschool voltooid hebben, tal
van betrekkingen in Indië openstaan.
Om de onbekendheid met Indië te bestrij
den, Is er een Inlichtingenbureau geopend In
do Wl.llemst.raat 54 te Den TIaag. waar ieder
kosteloos om Inliohtlngon kan annklopoen.
Ook zal spreker eenmaal per maand ln Alk
maar zitting houden, zoodnt menschen, die In
Helder wonen, niet de reis naar De,n Hang
behoeven te doen, doeh daar in Alkmaar alle
mogelijke inlichtingen hij een vertegenwoor
diger van dat Inlichtingen-Bureau kunnen
bekomen.
Nadat spreker nog langen tijd heeft stil
gestaan bij den aard der betrekkingen en de
vooruitzichten, daaraan verbonden, wordt
aan de hand van lal van fraaie lichtbeelden
bet gesprokene nog nader toegelicht en uit
gebreid.
Een luid applaus beloonde den spreker
voor zijn boelende uiteenzetting.
Voordrachtavond mr. Kamp.
Te acht uur waren de deuren van Casino
gesloten, terwijl een 50-tal menschen op de
straat stonden, zonder nochtans een kansje
te hebben binnen te komen. Zij keken met
eenige jalouzie naar den verslaggever, die,
zooals een reohtgeaard verslaggever be-
taamt, overal wel een gaatje vindt om door
te kruipen. Niettemin moest ook de verslag
gever tekst en uitleg geven aan het dienst
meisje, dat hem inliet en dat nog niet van
haar verbazing was bekomen, toen hij, via
de koffiekamer reeds in de propvolle zaal
was. De heer Kamp stond reeds te vertellen,
dat hij van de in de courant aangekondigde
volgorde zou afwijken en beginnen met den
„Roman met een contrabas". Navertellen?
Daar is geen denken aan. Niet eens benade
ren kan je zooiets ln een simpel verslag.
Want die contrabas-geschiedenis, zich af
spelende aan de poëtische oevers van het
Apeldoorn-Dierensohe Kanaal, ww óës «o-
