HEL1ERSCHEC0IRANT
WEINIG GELD.
LEI WELI tot hedenavond:
Kledingmagazijn
VANDAAG
Derde Blad.
de laatste dag onzer
VAN ZATERDAG 17 DECEMBER 1921.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Afloop Huizenveiling
BINNENLAND.
In alle afdaelingen
voor
Vervolg van hot 2e blad.
Bij het gisteren te 's-Gravenhage gehou
den examen, slaagden voor 2e officier Groo-
ie stoomvaart de heeren J. de Beurs en J.
Hofman en voor 8e Off Groote stoomvaart
de heeren W. Krijnen en N. v. Heerten. al
len van hier.
's-Gravenhage slaagde voor het voor-
loopig machlnistenrdiploma, de heer W. de
Jong, alhier.
gehouden op Woensdag 14 December, ten
overstaan van Notaris Baas, des avonds T
uur, in „Casino".
Huis met schuurtje en erf te Huisduinen
No. 60, kad. Sectie B, No. 671, groot 66 cent-
tiaren. Het perceel grond, nabij het vorige
perceel te Huisduinen, kad. Sectie B, No.
674, groot 8 aren 88 centiaren. Koop er Chr.
van Dijk g.g. voor 016.—.
Het huis en erf aan de Laan No. 88, kad.
Sectie D, No. 893, groot 1 are 15 centiaren.
Kooper R. J. Riemers g.g. voor 8160.
Het huis en erf aan de Molenstraat No.
142, kad. Sectie E, No. 1160, groot 72 cen
tiaren. Het huis enl erf aan de Molenstraat
No. 144, naast het vorige perceel, kad. Sec
tie E, No. 1169, groot 72 centiaren. Kooper
H. H. Londen g.g. voor 1160.
Het huis en erf aan deni Prinsenstraat No.
7, kad. Sectie E, No. 1813, groot 1 are 8 oen-
tiaren. Kooper S. N. Bakker g.g. voor 965.
Arbeiders Tooneelvereenlgtng
„Kunst en Strijd".
Bovenstaande dilettamt-toomeelvereeniging
gaf gisterenavond in ,yOaaino" een© opvoe
ring van het propagandistisch teoneelspel
„VeiguJ.de Leugens" van Inte Onsman. De
opbrengst hiervoor was bestemd voor de
Btalkendie metaalbewerkers. In een openinigs-
Ispeeoh, door den heer Borke-rt gehouden,
wees deze op (het drieledig d'oel der opvoe
ring: het brengen, zoo goed dit mogelijk was,
1 van kunst, het dienen, door de propaganda,
van den strijd, en 3e. (het bijeenbrengen van
gelden voor het goed© doel. der stakende
metaalbewerkers te helpen. Er zijn, zeide
spr., symptomen aanwezig van gTOOten en
hevigen strijd, en het zal noodig zijn de
steunbeweging zoo sterk mogelijk op te voe
ren. Spr. wees in dit verband op hetgeien,
d/aor Kieerekoper's oproep in „Het Violik",
spontaan vöor de veenarbeiders is gebeurd:
ln 3 dagen werd niet minder dan 26666.62"
bijeengebracht. En voor de metaalbewerkers
werd deze week 61.000 bijeen gebracht,
dat ds 4000 meer dan de vorige week. Het
gaat hier om het voortbestaan der beweging,
en als wij straks zelf geen geld meer kunnen
geven, welnu, dan trekke men izijn jas uit en
offere die aan de solidariteit Tenslotte
deed de spr. een beroep op de clementie van
het publiek ten opzichte van de dilettanten
spelers.
„Vergulde Leugens is een toonedLsttuk, dat
miet propagandistische strekking geschreven
is en daarvan alle kenmerken draagt. Er
wiordt veel in geredeneerd en vele bekende
tfheOriën verkondigd, die er Wel wat dik op
leggen. Maar bet zit als tooneelstuk goed in
elkaar, en- enkele treffende scènes, zoo de in
haar geestvermogens gekrenkte moeder van
den -boekhandelaar Otto Beer, deden het
wel. Over het geheel waren de eischen voor
dilettanten niog al hoog, en, ofschoon de spe
lers allen hun best deden, was dit wel te
meiken. Het publiek was verre van stil, ook
al doordat bet de spelers slecht verstaan kou.
Rekening houdende met den eisch: rekent
d' uitslag niet, maar telt het doel alleen., was
het een geslaagde avond.
Na afloop bal, waarvoor de liefhebsters en
liefhebbers genoegzaam aanwezig waren.
Bioscoop Tavenu.
Wij deelden reedis mee, dat het bioscoop
theater aan de Spoorgracht Vrijdag een
nieuw programma vertoont, dat verschillende
fraaie en boeiende films brengt. Wij wijzen
hierbij op de Kleine GeJuksbode, waarin de
kleine Mary Qsbonne de hoofdrol vervult.
Hoe de kleine Mary haar moeder een irnan
bezorgt, zoo zou ook de titel kunnen luiden,
en ma- de koddlgs'te wederwaardigheden, die
men natuurlijk zelve moet gaan zion, bereikt
<io kleine geluksbode haar doel. De klucht
van Manub en Kotou» .voor (het voetlicht Ie
wel de moeite waard, maar kan niet met ©en
paar woorden naverteld worden. Manus en
Kubus zijn ©en paar schavuiten-, en wat die
uithalen, is niet te vertellen.
Hoe het Vroolijk Fransje in zijn. huwelijk
gaat, is eveneens een dol vermakelijk ver
haal. Tenslotte heeft hij genoeg van het
huwelijk, maar als even later een aardig
meisje passeert, vergeet Fransje zijn go-ede
voo rnemens
Van ernstigen aard1 is de film „Jack mag
van geluk spreken". Een sportcom-edie in
6 afdeelin-gen, met tal van spannende en dra
matische scènes, waarvan het sl-ot voor den
held alleszins bevredigend is. Een afwisse
lend en boeiend -programma dus, dat deze
week vertoond wordt.
Albert VogeL
Op Donderdag 29 December zal de be
roemde declamator Albert Vogel uit den
Haag een kunstavond geven in „Casino".
Heyermans' „De Meld".
Over de voorstelling van Heyermans, wel
ke morgen in „Casino" wordt gegeven met
Mevr. de Boer van Rijk in de hoofdrol,
schrijft „Het Utrechtsche Nieuwsblad" van
16 Sept.: „Hoe jammer toch, dat Heyermans
een prachtig stuk werk als De Meid zoolang
van zijn répertoire heeft afgevoerd gehou
denWanneer hij met het tweetal stuk
ken nog eens komt, verdient hfj een over-
vollen schouwburg."
„De Utrechtsche Courant" van 16 Sept.:
„Het publiek heeft den optredende» na af
loop een zeer hartelijken en langdurigen
applausdaver toegeroffeld".
Johan de Meester in de „Nieuwe Rotter-
damsche Courant: „Deze schrijver heeft een
doorzettingsvermogen, een moed, om twijfel
weg te drukken en gebruik te maken van
al wat er goeds is aan een vondst.Wij
hebben Mevr. de Boer bewonderd in de
enorme creatie van „De Meid", waar elk
woord en elk stukje situatie prachtig-krach-
tig gegeven wordt".
Leger des Heils.
Het Leger des Heils verzoekt ons met ©en
enkel woord de jaarlijksche KerstcoUecte te
willen aanbevelen, die dit jaar -zal worden
gehouden op Zaterdag 17, Maandag, Dins
dag en Woensdag 19, 20 -en 21 dezer. Zooals
men weet, komen de hierin gedeponeerd©
giften geheel- ten -bate van het Kerstfeest der
Armen.
Bizonderheden omtrent de plaats dezer
potten in de advertentie lm dit nummer.
Autodienst.
De heer M. L. Heiligenberg, Spoorstraat
19, heeft, blijkens een© advertentie in dit
nummer, een auto 'beschikbaar voor gezel-
schapsritten, eventueel .trouwgelegenhedien.
De Dultsche wapens.
Naar aanleiding van een bericht in het
,3erliner Tageblatt" óver de wapens van de
Duitsche troepen, die, in November 1919 uit
Vlaanderen trekkende, de Nedeplliandisiclh©
grens overschreden en op Nederlandsch
grondgebied -ontwapend werden, verneemt de
„N. Ct," het volgend©:
Tusschen DuitschJand eni de Entente is
over die wapens lang -onderhandeld, wat ten
slotte geleid heeft tot een 'goedvinden door
de Entente, dat die wapen» ((geweren en ka
rabijnen), die hier te lande 'geïnterneerd wer
den, ook hier -zouden verkocht worden, ten
einde de transportkosten te vermijden. Nu is
het waar, wat a-an het „Be-rl. Tagiebl." ge
meld werd, dat Tsjecho-Slowakije die wapen»
wil koopen. Deswege heeft het -gouvernement
of h-et departement van verdediging van dat
rijk onderhandelingen gevoerd met de Diuit-
sche regeering, w-elke -onderhandelingen im-
tuissdben nog niet tot een definitief resultaat
schijnen te hebben geleid.
Zooveel is zeker, dat Nederland geheel
buiten die onderhandelingen staat. Onze
regeerinig heeft alleen te maken- met het feit,
dat de Entente heeft goedgevonden, dat de
wapens hier zullen, verkocht worden.
Werktijdverlenging departementen.
Het congres van de Centrale van vereoni-
gingen van personeel in 's rijksdienst, dezer
dagen in den Haag gehouden-, heelt een motie
aangenomen ip verband met den maatregel,
-bij welken de arbeidstijd aan de departement
ten va-n algemeen bestuur en andere rijks-
bureelen is verlengd en van de voornemens
dien toog meer te verlengen.
Het congres, overwegende, dat de vroegere
werktijden voor ambtenaren', die het deels
geest-doodende, deels door de ingewikkelde-
wetten en voorechrifterp veel van de zenu
wen vergende administratieve werk op be
doelde -bureel-en ve-rrichten, te lang zijin;
overwegende, dat 'Overschrijding van dien
werktijd geen verhoogde arbeidspra estatie
d-och minder intensief en minder -goed wer
ken ten gevolge zal hebben, en' de staat door
verlenging van (bedoelden werktijd dus niet
bezuinigt;
overtuigd-, dat deze arbeidsverlengimg een
■gevolg is van aandrang van trzafce niet des
kundigen en -overwegingen, van partij-poli
tiek
-protesteert tegen bedoelde verlenging d-er
werktijden, die des te grievender voor de.
betrokkenen is, omdat terzake met hen niet
het minste overleg werdi gepleegd;
wijst er de regeering nogmaals op, dat het
niet in 's lands belang is, hare ambtenaren
door tergende maatregelen tot verzet te prik
kelen.
Voor de mannen van de reddingboot.
Het heeft de Nederlandsche Reedersver-
eeniging getroffen, hoe, zoo kort na het ver
gaan der reddingbooten „President van.
Heel" van den Hoek van Holland en „Bran-
daris" van Terschelling, waarbij alle opva
rende op één enkele na het leven lieten, de
bemanningen der reddingbooten onder het
beheer der Zuid-Hollandsche Maatschappij
tot Redding van Schipbreukelingen tijdens
het noodweer van 7 Nov. 1.1 niet hebben ge
schroomd hun leven te wagen, teneinde dat
van schipbreukelingen te redden.
Onder betuiging van haar eerbied voor
deze hooge plichtsbetrachting en moed, heeft
zij blijk willen geven van haar groote wanr-
deering voor de reddingen, welke op dien
datum zijn verricht door de bemanningen
van de „Prins der Nederlanden", schipper
Van den Klooster, van Hoek van Holland,
en der „Maria Carolina Blankenheym",
schipper Pleters, van Vlisslngen, door aan
de bovengenoemde reddlngmaatsohapplj een
som geld ter hand te stellen met verzoek
het bedrag onder den schipper en verdere
opvarenden der voormelde booten te verdee-
len en hun tevens van haar hierboven om
schreven gevoelens te doen blijken.
(„N. Rott. Ct.")
De strijd ln de metaalindustrie.
Met 92 stemmen vóór, en één tegen heb
ben gisteravond de leden van den Moder
nen Metaalbewerkersbond .te Utrecht be
sloten om Maandag bij de Firma Frans
Smulders ln staking te gaan, meldt het „N.
v. d. D.". a
Volgens de „Voorw." hebben de drie
grootste van de vijf samenwerkende me-
taalbewerkers-vereenigingen besloten, de
uitkeeringen aan de gehuwde ongeorgani
seerde stakers met ingang van Zaterdag te
verhoogen.
De uitkeeringen aan de ongehuwde
ongeorganiseerden blijven gelijk. Aan de
gehuwden zal 1 per week meer worden ge
geven, en de kinderbijslag wordt van 50
cent op 75 cent per week en per kind ge
bracht. Iemand, die f 10 kreeg, zal ontvan
gen 11: 10.50 wordt f 11.76; f 11 f 12.50;
10.50 13-25 en 12 14.
D* bemiddeling.
De gezamenlijke arbeidersorganisaties in
de metaalindustrie hebben aan prof. Aenge-
nent, geseind, dat zij bereid zijn bemidde
ling, eventueel arbitrage, te aanvaarden.
Ingezonden mededeellng.
OPRUIMING
MOOI GOED
Het bemiddelingsvoorstel van den hoog
leeraar betreft alleen het conflict tusschen
de R.-K. werkgevers en de gezamenlijke
werknemera Tot den Metaalbond heeft prof.
Aengenent zijn voorstel niet gericht.
De Rotterdamsche berichtgever van het
Hbl. meldt:
Naar men ons mededeelt zijn onder lei
ding van den burgemeester van Rotterdam
voorloopige besprekingen gevoerd tusschen
het dagelijksch bestuur van den Metaalbond
en het comité der gezamenlijke metaalbe
werkersorganisaties.
De besprekingen worden voortgezet.
De staking te Umulden.
In een door de reeders gehouden alge-
meene vergadering, is met 178 stemmen van
de 180 vertegenwoordigde schepen besloten
de bedrijven te stoppen en alle stoomtreilers
te leggen.
De heer Rijkens, burgemeester der ge
meente Velsen, waaronder Umulden ressor
teert, heeft met beide partijen over den
stand van zaken geconfereerd en vandaag
zou een nieuwe besprekiDg met de besturen
der organisaties plaats vinden.
Loonen Domanlale mijn.
Men meldt uit Heerlen:
De Raad van Beheer van de domaniale
mijn te Kerkra-de besloot de mijnwerkers-
loonen tot het einde van Januari onver
anderd te laten.
Verzet van belastingbetalers.
•Uit Vlissingen wordt aan het „Volk" go-
meld:
Te, Vlissingen wordt over het dienstjaar
Mei 1921April 1922 voor de eerste maal
de hoofdelijke omslag door het Rijk geïnd.
Dit is vermoedelijk een der oorzaken waar
door de aanslagbiljetten eerst dezer dagen
worden uitgereikt, terwijl de aanslag dus
binnen 4 maanden geheel moet betaald zijn,
en reeds deze maand 7/10 hiervan. Boven
dien is de aanslag belangrijk hooger dan vo
rige jaren; arbeiders met een gewoon inko
men moeten 150 200 betalen. Hoewel
ook de middenstand zwaar is belast, drukt
de belasting, vooral in den winter, waar ve
len geheel of gedeeltelijk werkloos zijn,
zwaar op de arbeiders.
Ter bespreking dezer zaak vergaderden de
zer dagen de besturen van den Bestuurders-
bond, het P. A. S„ den R.-K. Volksbond en
den Christ. Besturenbond.
Besproken wordt den minister te verzoe
ken om alsnog aan Vlissingen een buiten
gewone bijdrage over 1921 te verleenen.
Eveneens werd de wenschelijkheid bespro
ken, de belasting wekelijks op te halen en
werd besloten het verzoek van den Christ.
Besturenbond aan den Raad te ondersteu
nen, waarin gevraagd was de belasting als
nog in 10 maandeiyksche termijnen te mo
gen betalen. Een commissie om een en an
der te regelen werd daarop benoemd.
Werkstakingen en uitsluitingen ln 1920.
-Door het Centra-al Bureau voor de Statis
tiek werd dezer dagen gepubliceerd h-et (defi
nitieve) „Jaaroverzicht der Werkstakingen
en Uitsluitingen ln Nederland gedurende
1920". Als igevolg van de door het Departe
ment van iiininenilandsche Zaken gegeven
opdracht tot bezuiniging is de publicatie, na
overleg met die Centrale Commissie, aanam-r-
'kelij'k ingekrompen.. Zöo zijtn 20 van dq 33
tabellen weggelaten' en is o-olk het besoiirij-
vend -overzicht verkort.
Uit het overzicht blijkt, dat, wat de stakin
gen betreft, de -omvang der beweging in 1920
zelfs dien van bet (belangrijke stakingsjaar
1919 overtreft, althans indien men- het aantal
door de arbeiders verlarep arbeidsdagen als
criterium aanneemt. De -aantallen stakingen
en stakers waren echter -geringer dam in
1919, zooals onderstaande cijfers aantoonen.
Verl.
Stakirigen Stakers arbeidsdagen
1920 456 47000 1720000
1919 622 55900 1006000
gem. '16-'29 413 36800 785000
'11-15 276 18200 354000
'06-'10 137 7800 195000
'01-'05 121 11900
Het groote aantal in 1920 verloren arbeids
dagen k-omt in hoofdzaak voor rekening van
de staking in het transportbedrijf te Amster
dam en1 Rotterdam (1.082.400 -dagen).
De meeste stakingen -braken in 1920 uit
in de „bouwbedrijven", ml 97. Voorts werden,
om de voornaamste aantallen te noemen, ïm
h-eo „verkeerswegen" 59 stakingen geteld, in
de .jbereidinig van voedings- en genotmidde
len" 47, in de „hout-, (kurk- en stroobewer-
kimg" 40, in de /fabricage van aardewerk,
glas, kalk en Stoenen" 33, in den „waren
handel" 30, in de „vervaardiging van stoom-
en andere werktuigen" 24, in de ./metaalbe
werking" en- de .landbouwbedrijven" elk 20,
in de groep „Meeding en reiniging" 18. In
1920 werden den patroons de volgende
eischen gesteld-: 338 maal loomsverihooging,
32 maal handhaving van het oude loon, 183
maal andere looneischen; 160 maal betrof de
eisch den arbeidsduur, 24 maal- het vereeni-
gingsrecht en het 'Uitsluitend in dienst heb
ben van georganiseerden; 45 maal werd ge-
eischt weder in dienstneming van ontslage
nen; 32 maal regeling van het werk; 69 maal
had de eisch betrekking op het arbeidscon
tract, terwijl 116 maal n-o-g „andere eischen"
werdén gesteld. Er w-eitiien du-s ruim ander
half maal zooveel eischen tot loonsverhooglng
gesteld als eischen' geridbt tegen loonsverla
ging en andere looneischen tezamen.
De uitslag der stakingen blijkt uit de vol
gende cijfers:
Ten gunste Ten nadeele
der werkl. der werkl. Geschikt.
1920 15.71 34.96 43.81
1919 18.60 26.10 49.76
'06-'l0 21.99 36.11 36,11
"16-'20 19.96 27.94 46.72
'11-15 23.84 30.11 89.85
'Ol-'Oö 28.19 35.82 26.53
Onderhandelingen tusschen patroons en
werklieden, waaibij voor ©en van beide of
voor beide partijen ©en organisatie optrad,
werd steeds in meerdere mate aangetroffen-
dan ©enige andere wij-te van 'beëindiging.
28 stakingen eindigdien -door bemiddeling
van derden, 11 door arbitrage.
Nopens de uitsluitingen, 'geven de volgende
cijfers een beeld.
Uitat Ultg®sl. Verl. arbedsd.
1920 25 19400 615000
1919 27 6800 89100
gem. '16-'20 23 7100 205000
'11-16 18 2300 119000
'06-'10 24 4700 109000
'Ol-'05 12 2600
Het grootste aantal verloren arbeidsdagen
(532300) kocmt in 1920 voor rekening van de
„bouwbedrijven", in welke groep ook de
meeste uitsluitingen plaats (hadden.
In 1920 werden door de patroons de vol
gende eischen- gesteld: 14 maal handhaving
van het oude lo-oin, 1 maal loonsverlaging;
14 maal werden andere looneischen gesteld;
9 maal betrof <3,e eisch dien arbeidsduur, 1
maal het verenigingsrecht, 2 maal de be
ëindiging ©ener uitgebroken staking, 3 maal
het arbeidscontract, terwijl 8 (maal /andere
eisöh'en" werden' gesteld-. De uitslag der uit
sluitingen was als volgt:
Ten gunste Ten, nadeele
der patr. der patr. Geschikt.
1920 36.— 34.— 32.—
1919 11-11 18.52 70.37
'16-'20 27.43 19.47 49.56
'11-15 35.71 9.52 51.19
'06-'10 33.33 18.42 37.72
'01-'O5 43.10 24.14 27.59
Evenals bij de stakingen, eindigden ook de
meeste uitsluitingen door onderhandeling
tussdh-en patroons en werklieden, waarbij
voor een vam beide of voor beide partijen
een organisatie optrad. Twee geschillen ein
digden door arbitrage.
De koersverliezen op de Amsterdamsche
beurs.
In het nieuwe nummer van ,Jn- en Uit
voer" wordt de artikelenreeks, waarin een
berekening wordt gemaakt van de op de
Amsterdamsehe beurs in de eerste 10 maan
den van 1921 geleden verliezen, voortgezet.
Thans worden de handelsvennootschappen
behandeld. De schrijver wijst er op, dat deze
het, wat het totaalcijfer betreft, nog niet het
slechtst hebben afgebracht, doch dat de ver
liezen percentsgewijs hier het grootst zijn.
Daar op 61 December 1920 de koersen over
het algemeen reeds zeer sterk waren terug
geloop-en, en in vele gevallen reeds beneden
pari waren gedaald, zijn de totale verliezen
nog heel wat grooter dan het berekende
cijfer. De verliezen, welke op handelsven
nootschappen geleden zijn, waren, verdeeld
over de afzonderlijke rubrieken, de vol
gende:
Handelmaatschappen buiten
eigen land f 60.163.00
Graanhandelmaatsohappijen 25.169.000
Tabakhandelmaatschappijen 3.942.000
Houthandelmaatschappijen 10.440.000
Diverse Handelmaatschappijen 8.891.000
Totale verliezen108.605.000
De ondernemingen, welke voornamelijk
buiten Nederland opereeren, vertoonen dus
verreweg het grootste totaalverlies, wat geen
verwondering kan wekken, omdat deze ru
briek niet minder dan 81 maatschappijen telt
tegen de andere 4 rubrieken tezamen niet
meer dan 28. Van het totale verlies ad
60.168.000 nam de Internationale Orediet-
en Handelsvereen. „Rotterdam" 11.260.000
voor hare rekening. Van Nlerop volgt als
nummer twee met J 8.840.000. Linde-Teves
als nummer drie met 7.650.000 en de Indi
sche Handels Ole. met 5.190.00 als num
mer vier.
Het boerenbedrijf en de arbeidswet.
In de gedeelten van het land waar klein
bedrijf hoofdzakelijk beoefend wordt gaat
het nog, maar in de streken waar de land
bouw geconcentreerd is in groote of middel-
groote bedrijven, gaan de boeren, vooral in
den zaaitijd, en gedurende de oogstmaan
den indirect groote nadeelen ondervinden
van de bepalingen der arbeidswet. Die bepa
lingen toch noodzaken de ambachtslui ten
plattelande (de smeden, wagenmakers, zadel
makers enz.) om 's Zaterdagsmiddags hun
personeel vrijaf te geven en voor den goe
den gang op vele groote boerderijen is het
juist noodzakelijk dat dan de verschillende
werktuigen worden nagezien en weer paraat
gemaakt voor de werkzaamheden in de
nieuwe week. Zoo is het volstrekt geen zeld
zaamheid, dat een dorpssmid in den ploeg
tijd op Zaterdagen in den loop van den mid
dag een veertigtal ploegijzers thuis gebracht
krijgt om scherp te maken en vóór 'a Maan-
da^smorgens weer af te leven aan de ver
schillende boerderijen. Voorheen, vóór de in
voering der arbeidswet, werd er op zulke
dagen door den baas met zijn knecht zoo in
tensief mogelijk gewerkt om alles op tijd af
te leveren, doch thans staat de baas er al
leen voor, tenzij hij personeel in dienst
heeft, dat er geen bezwaar in ziet om tegen
ruime vergoeding met hem de arbeidswet
te ontduiken. Dikwijls gaat dat geruimen tijd
goed, maar toch zijn ook al verschillende be
keuringen er het gevolg van geweest, waar
door weer ln de hand gewerkt wordt dat
verschillende patroons, die vroeger met 2
3 gezellen werkten, hun personeel gedaan
geven en alleen verder scharrelen. De ont
slagen gezellen gaan dan vaak ook voor
eigen rekening beginnen, zoodat meer en
meer de toestand zoo wordt, dat op het plat
teland voor de ambachtslui de arbeidswet
peen practische beiteekenis mee® heeft, daar
de bazen, voor eigen rekening werkende,
hun dagen zoo lang -mogen maken als ze zelf
verkiezen en ook hun Zaterdagmiddagen
zoo nuttig mogelijk kunnen besteden. Behal
ve de arbeidswet werkt ook de steeds door-
aande electriücatie van het platteland het
leine-bazen-systeem in de hand, daar veel
werkzaamheden, die vroeger handenarbeid
vergden, tegenwoordig door een electro-mo-
tortje verricht kunnen worden. Op een en
kele hoofdas worden vaak in kleine bedrij
ven voor de verschillende werktuigen over
brengers aangebracht en een wagenmaker
b.v.b. kan door een enkele handbeweging aan
zïln twee of drie paards electro-motortje zoo
wel zijn draaimachine, als zijn boor-, zijn
schaaf- of zijn zaagmachine in werking stel
len.
Niettemin blijven er, gedurende het Inten
sieve seizoenwerk op de boerderijen, vooral
's Zaterdagsmiddags in de meeste ambachten
hulpkrachten noodig, wil alles wat gedaan
mpet worden, weer tijdig kunnen afgele
verd, en hierin heeft'het hoofdbestuur van
de Groninger Maatschappij van Landbouw
aanleiding gevonden om zich per circulaire
tot de verschillende afdeelingsbesturen te
wenden, ten einde een antwoord te krijgen
od de vragen of er en zoo ja, welke lasten
ontstaan door de wettelijk bepaalde werktij
den van het personeel der ambachtslui verder
in welke deelen van het jaar die bezwaren
zich hoofdzakelijk doen gelden, op welke wH-
ze ze opgeheven kunnen worden en eindelijk
of de vrije Zaterdagmiddag ook nog oorzaak
is van bepaalde bezwaren.
Blijkt uit de antwoorden, waarvan inzen
ding spoedig verwacht kan worden, dat er,
door de bepalingen der arbeidswet, hetzij
f eregeld, hetzij gedurende de drukke sei
zoenwerkzaamheden stagnatie ontstaat in het
werk op de boerderijen, dan zullen er door'
het hoofdbestuur ongetwijfeld pogingen
worden aangewend om althans voor som
mige ambachten ontheffing te verkrijgen
van de voorschriften, bij bepaalde artikelen
van de arbeidswet gegeven.
UIT DE PERS.
Uit het Loodswezen.
Weg van Marine.
Het „Handelsblad" bepleit het overbren
gen van het Loodswezen maar Landbouw,
Nijverheid -en Handel. Dit is bet parool ge
worden van heel het Nederlandsche Loods
wezen, (hetwelk dit reeds ten vorigen jaxe in
een adTes aan den Mini-ster belichaamde. Er
moeten wel dringende redenen zijn voor de
loodsen o-m een der,gelijk verzoek te doen.
Die -zijn in bedoeld adres dan ook genoemd,
maar -op zichzelf zouden ze niet voldoende
naar Landbouw te wettigen. Het „Handels
blad" nu mé-ent, dlat er in de toelichting op
dit adres reeds op gezinspeeld wordt, dat,
om het populair uit te drukken, er door over
gang van den- loodsd'ienst naar Landbouw,
andere superieuren komen voor -het loods-
personeel.
Menisdhen-, j^ie oog hebben voor de waarde
van stoom als beweegkracht van loodsvaa-r-
t ui gen. Mcnsohien o-olk miet wie -redelijk te
printen valt-. H-oe wei'nijg dat thans het geval
is, hebben wij zeiven in t begin van dit jaar
gemerkt 'bij ons onderhoud met den inspec
teur-generaal. En wie het verslag heeft ge
lezen van de Haagsc'he vergadering, die zal
hebben opgemerkt, 'h-oe openlijk zich daar de
wrevel uitte tegen den heer Van Maren
Ben-tz van den Berg.
Het blad levert ©en scherpe kritiek op
diens houding, die steeds afkeer!g is van
een--gerlei verandering, -waardoor hij ons ©en
loodswezen bezorgd 'heeft, dat deels is ver
ouderd en onbetrouwbaar wat he* materieel
betreft, deels achterlijk is in verhouding tot
Engeland en zelfs België. De he-r Van den
Berg k >n zeggen wat hij wilde, aldus het
.Handelsblad", en steeds zijn eigen gang
gaan.
Hardnekkig en onvervaard -liet hij hen be
weren, eerst Mini-ster Pop en nu weer Minis
ter Van Dijk. dat het verkeerd was om -uit
sluitend stoommateriaal te bezigen.... ter
wijl -op de Theems a-1 lang slechts stoom
wordt gevonden' en de Belgen- óók alleen
stoom -gebruiken. Hardnekkig en onvervaard
liet -hij hen- beweren, dat e-en stooonloods-
vaartuïg een half millioen toost.... terwijl
de Belgen tnen heeft het nog onlangs kun
nen leizen gebruik maken van de lage
soheepsprijzen en goedkoop© groote treilers
koop-en, waaraan ze, voor misschien één ton,
met inbegrip van véibouwl-ngiskostenuitste
kend© loodsbooten hebben. Hardnekkig en
onvervaard laat hij zijn Ministers vertellen
dat liet geen zin heeft om het Loodsweeën
vam Marine weg te halen, daar het (zóo liet
hij Minister Pop verleden- jaar argeloos z-g-
g'tl) go-ed gaat! Ju, prachtig gaat het.
Een vloot met rotte schepeti e-r In en een
nianifesteea-ond personeel
De heer Bentz van den Berg, gaat het blad
verder, Is 'niet meer de man om invet 'het im-o-
nne personeel te kunnen -omspringen, zelfs
-ni-et met een zoo weinig tot agitatie gen-ied,
:oo alle opzien -schuwend, zoo ernstig plichts-
betraohtend personeel als dat van -onze lood
sen. Hij is 'h-et o-ók nooit geweest. Want reeds
i-n de jaren '90 heeft hij de eerste loodsen ve-r-
venl'gi-nig 'en nek gebroken-. En men kan
zich begrijpen, dat hij het, bij het klimmen
zijner jaren, niet aangenaam heeft gevonden,
dat het hem met de tweede niet is gelukt.
Het blad meent dan ook, dat het noodig
zal zijn, zal het Loodswezen niet evenzeer in
den put raken als de Marine, dat het een
anderen chef krijgt. Nu schijlnt de heer Van
den Berg met 1 Jan. den dienst te zullen
verlaten, d-odh als nu, meent 'het blad, niet
ook het zakelijk karakter van den dienst ver
andert, schiet men nog niet veel op.
Het Loodswezen zal-, zoo lang het bij Ma
rine blijft, altijd' een bijwagentje zijn, dat de
Minister, verdiept in Marinezakeu, als een
soort van (burgeroorveeër buiten zijn ware
belangstelling laat (de Colljns zijn zeldzaam
heden) en waarvan de eigenlijke, tegenover
hét Parlement onverantwoordelijke Minister
steeds zal zijnde inspecteur-generaal. On
dergebracht bij Landbouw, een Departement,
waartoe zoo verschillende zaken- -behooren als
Handel, Nijverheid, Landbouw, Mijnwezen,
Scheepvaart, zal het ©en plaats krijgen als
elk van die afdeelingen en de aandacht vin
den van een niet op één onderwerp gespeda-
liseerden Minister.
