IE CMT
Tweede Blad.
VAN DINSDAG 31 JANUARI 1932.
Pro-Patria.
binnenland.
N.V:V. en AjNjV. besprekingen gevoerd1 om
d© mogelijkheid te onderzoeken vaai ©en© toe
nadering tusschen beide landelijke vakoen-
trales. D© besturen van beid© Verbonden zijn
het thans eens geworden over een ontwerp-
beginselprogram. Indien dit door de betrok
ken aangesloten organisaties wordt aanvaard,
zullen de besprekingen worden voortgezet,
om te komen tot een nauwere samenwerking
tusschen de Verbonden en organisaties, met
zoo mogelijk afls einddoel eene fusie.
C. Zij streeft aiaar:
Arbeidstijd ln het bouwbedrijf.
PLAAT8EMJK NIEUWS.
F. Mulder t.
Ben algemeen bekend en geacht stadge
noot is heden overleden op den leeftijd van
'1 jaar. Iorumers, de heer Frans Mulder was
tot voor weinige jaren directeur van het
filiaal der Expeditie-Onderneming Van Gend
en Loos en dus bij' oud en jong bekend.
Steeds stond hij, invet de grootste bereidwil
ligheid, voor iedereen (klaar met welwillende
hulp; meer dan een halve eeuw lang heeft
hij in het vrij primitieve kantoor aan. de
Weststraat de belangen der firma behartigd,
en honderdduizenden zendingenzijn door
zijne handen gegaan.
De oorlogsjaren waren voor den heer Mul
der oorzaak het bijltje er bij neer te leggen.
Zijn hoog© leeftijd en de tailliooze verdriete
lijkheden, in die dagen aan het verzenden van
goederen verbonden, deden hem verlangen
naar rust. Die rust kreeg hij den eersten Juni
1917; de heer Mulder vroeg en vertoeeg pen
sioen, en vestigde zich op de Hoofdgracht.
Niet lang heeft hij van' die rust mogen ge
nieten, slechte ruim vier jaren:' de milde
Dood heeft hem aangeraakt en hem de eeuwi
ge rust gegeven.
De heer Mulder was een opgewekt, blijmoe
dig man, werkzaam en ijverig, vroolijk en
welgemoed. Zelfs toen hij al gepensionneerd
was, bleef hij mjet werkeloos vegeteeren; zijn
agentschap van den passagedienst Zurmuh-
lem, zijn penn mgtneesterachap van „Liefda
digheid naar Vermogen" bleef hij waarnemen.
Dit laatste tot eenige weken voor zijn dood.
Van de oprichting van deze instelling at, nu
omstreeks vijf-en-twintig jaar geleden, is de
beer Mulder penningmeester dezer instelling
geweest.
Behalve deze functies, vervulde hij nog
verscheidene jaren die van directeur van
wijlen de Naamlooze Vennootschap „Tram
HelderHuisduinen". Ook was hij vele jaren
Mtenniit-kwartiermeester der vroegere
dienstdoende schutterij
De heer Mulder heeft een werkzaam leven
achter zich: moge hij rusten in vrede!
De begrafenis heeft plaats Vrijdagmiddag
te 1 uur.
A. Klerk Az. f.
Te Amsterdam is in den leeftijd van 70
jaren overleden de heer A. Klerk Az., vroe
ger hoofd van de lagere school aan de West
straat en, directeur van de Rijtas Normaal
school.
De heer Klerk nam een werkzaam deel in
het openbare leven in onze gemeente. In het
Departement- Helder van de Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen was hij gedurende vele
jaren een stuwende kracht. Vellen zullen met
leedwezen het heengaan van dezen sympa
thiek en man vernemen.
De hoofdoonducteur hij de Ned. Spoor
wegen W. A. P. F. L. Boogh wordt, wegens
het bereiken van 'den daarvoor gestedden
leeftijd, met 1 Febr. ajs. gepensionneerd.
De heer Boogh was gedurende 82 jaar in
dienst bij genoemde Mij. Met een korte tus-
scbenpoos deed hij voornamelijk dienst op
de lijn. HelderAmsterdam Het zal vele rei
zigers leed' doen dezen sympathieken oonduc-
teur niet meer op den trein aan te treffen,
Te 's-Gravenhage slaagde voor het
machinisten-examen, diploma A, de heer J.
van Loo, alhier.
De Heldersehe Zeevaartschool.
in 1921 werd de Zeevaartschool imet daar
aan verbonden Machinistenavondschool en
Visscherijschool bezocht door 277 leerlingen.
121 Leerlingen onderwierpen zich aan een
der Rijks examens voor stuurman of machi
nist der groote stoomvaart, hiervan Blaagden
er 97.
Dit jaar werd voor de eerste anaal het alge
meen eindexamen van dien vasten cursus aan
Zeevaartscholen vaai Rijkswege afgenomen.
14 Leerlingen onzer Zeevaartschool onder
wierpen zich daaraan. Eén ervan moest het
exaonien wegens ziekte staken, terwijl de
overige 13 slaagden.
De geslaagden voor de verschillende diplo-
ona's waren als volgt verdeeld:
Groote stoomvaart. Eerste stuurman 12;
tweede idem 16; derde idem 19. Machinsten:
diploma C 7; diploma B 7; diploma A 18;
voorlooplg diloana 19.
Gladda straten en dooL
Zooals Amsterdam en andere steden dezer
dagen hadden wij Zondagmorgen gladde
straten, die het loopen tot een equilibrirti-
scnen toer maakten, die niet zonder gevaar
waa Maar zooals Amsterdam en andere
plaatsen mopperden op hun reiniging, die
eergt laat op den dag zand strooide, nadat
tal yan ongelukken hadden plaats gehad,
Jannen wij daarentegen ooxzen reini
gt gsdiemst huldigen] voor zijn activiteit
want reeds vroeg waa aileiwege het gevaar
van vallen weggenomen door het strooien
Pank den do°b waren in den
namiddag de straten weer bevrijd van al wat
Met de ijspret was het na Zater-
fedaan; hoewel Zaterdagonid-
1 bijna onberijdbaar was, werd
er tooh nog druk gebruik van
Het bestuur der Werklieden-Vereeniging
verzoekt ons nog.te willen vermelden, dat
wijlen de heer P. H. Bos een zeer werk-
zaam aandeel in het bestuur heeft gehad.
Honderdjarig bestaan van het Weeehuls.
In het artikel van den) beer van Baar en,
voorkomend in ons nummer van j.L Zater
dag, staat dat op 1 Februari 83 weezen zijn
ingeschreven, n.L 16 jongens en 17 meisjes
waarvan 1 in gezinsverpleging. Dit cijfer 1
moet evenwel zijn 1.
Voorts kunnen wij mededeeleru, dat de
feestelijke bijeenkomst op morgen, Woens
dagavond, plaats heeft te half acht uur in
plaats van te acht uur.
H. O. R. A.
(Herstellingsoord voor Rijksambtenaren.)
Naar wij vernemen zal door de werkende
Beden der onderofficiers-vereeniging „Vader
land en Oranje" alhier op 15 Febr. eene uit
voering gegeven "worden ten bate van boven
genoemd fonds.
Opgevoerd zal worden: „Jan Ongeluk",
klucht in 3 bedrijven van Oscar BiumJenthal
en Gustav Kadelburg.
Behoudens toestemming van Burgemeester
en Wethouders zullen toegangskaarten den
ingezetenen worden aangeboden h 11.en
0.50 de persoon.
Het eere-öcxmité bestaat uit de hoeren W.
Houwing, C. J. Poortman, Dr. 'H. O. Redeke,
C. M. Moolenburgh en B. Alfing. Het oomité
uit de heeren H. Baak, G. Scheper» en O.
Veensttra.
gemaakt,
Maar Zondag waa het uit Behalve dan voor
if16^ IUgdeinzeilde jongens, die
nog een baantje deden.
Werkll edenvereenlging O. S. W.
Reeds een dag of wat is de heer Heit
meyer met zojn menschen bezig aan de ver-
hchtrng van den voorpui van Óen winkel in
de Koningstraat welke, zooals wij mededeel
den, ter gelegenheid van het gouden feest
der vereeniging wordt versierd en verlicht.
Hoewel gisterenavond de verlichting ont
stoken waa als proef, bomt de eigenlijke
verlichting eerst hedenavond in werking, en
dait dit iets heel bijzonders zal worden, kun
nen wij verzekeren. Want alles wordt be
weeglijk en afwisselend in kleurenpracht
zoodat het effect verrassend zal zijn. Wij ko
men er in ons volgend nummer nader op
terug.
Zaterdag 28 Januari hield bovengenoemde
gymnastiek- en exeredtie-v-haar
tweede uitvoering in het seizoen. (De Voorz.,
de heer Oosterhout, opende met een woord
van welkom aan de genoodigden. Wel speet
het hem, dat de zaal aiiet zoo goed bezet was
als andere op een P. P.-uitvoering, maar dit
was te wijten aan de heerechende Spaansche
griep. Ook op de verschillende afdeelingien
varen zieken, maar dit nam niet weg, dat de
overgeblevenen zich uitstekend van hun taak
kweten en lieten zien, wat anen na grondige
oefening op 't 'gebied van gymnastiek pres
toeren kan. Voor de pauze traden de adspi-
ramten op. Vlug opgesteld' en juist gericht,
vulden ze het tooneel en voerden ze hun
•oefeningen uit. Vlugge oefeningen met sier
lijke passen voor de meisjes, pittige oefe
ningen voor de jongens. Met lust en opge
wektheid werd er gewerkt en geen wonder
dan ook, dat elke afdeeüing met een flink
applaus beloond werd. Dit 'eerste deel was
vlug afgewerkt, want marcheerde de eene
afdeeüing af, dan zag men de volgende afdee-
ling al' op hét tooneel verschijnen. Een voor
dracht Bloot dit gedeelte van 't programma af.
Na de pauze kregen we allereerst de heeren
afdeeüing anét een nummer refc-miuursprin
gen. Allen kwamen tot 't laatst toe over
dien hoogien muur en kregen daarna gelegen
heid in 1 oefening hun vaardigheid en kracht
aan het „hoogrek" te toornen. De vrije oefe
ningen van dames en heeren, zoowel als de
standen deT dames, die t slotnummer uit
maakten, werden correct uitgevoerd. Om 11
uur gingen de gordijnen dicht ten toeken,
dat het gymnastisch gedeelte weer geëindigd
was. Ben goed (geslaagde uitvoering is een
goede reclame voor een vereeniging en wij
twijfelen er dan ook niet aan of velen, zoowel
dames als heeren, meisjes en jongens komen
zich nog deze week opgeven als lid van „Pro
Patria" (adres: Hoogstraat 88).
Een goed geregeld 'bal hield nog velen ge
zellig tot 8 uur bijeen.
De Heldersehe Meisjesgezellen.
Het is nog niet algemeen bekend1, dat zich
in onze goede stad', behalve de padvinders,
die natuurlijk een leder kent, ook meisjes
bevinden, die behoefte hebben, naast de ken
nis, die de scholen haar brengen, ook andere
vaardigheden te verwerven en te loeren an
deren te dienen, zichzelf te beheeuschen, zich
aan te passen in alle mogelijke omstandig
heden en aiiet terug te schrikken voor teleur
stellingen en mislukkingen. Dit zijn de meiB-
jesgezellen of padvindsters. Ruim een jaar
geloden werd bovenstaande vereeniging op
gericht en het bleek alras, dat er onder de
Heldersehe vrouwelijke jeugd heel wat lief
hebberij voor .bestond. Geen wonder, zult U
zeggen, als je hoort, wat een massa prettig©
dingen ze uitvoeren, hoe ze 's zomers zwem
men en roeien, naar de duinen en het strand
trekken, daar planten en vogels leeren ken
nen en het lichaam stalen in de buitenlucht.
Hoe zij onder leiding daar in de duinen een
voedzame middagpot leeren koken, hoe zij
er de zelfgevonden bramen gaar stoven op
eigen gebouwde -vuurtjes. En als dan de groo
te vaoantie aanbreekt en die leidstere gaan
met alen, die daar flink genoeg voor zijn,
kampeeren, wel een week of langer achter
een, in een mooie boschrijke streek, dan is
dat het glanspunt van het padvindsterabe-
stiaan. Maar dan komt de winter en beginnen
de bezigheden in het gezellige olublOkaal.
Verschillende «oorten van huisvlijt worden
beoefend en op de zangcursussen worden Üe
mooie liederen der meisjessgezeJlen geleerd
en zoo nu en dan, en dat is in den winter het
grootste feest, verzamelt de leidster alen om
een plechtig 'kampvuur, waar mooie verzen
gezegd worden, een ernstig woordje gespro
ken wordt en dan weer de liederen weerklin
ken. Ja, ais de meisjes het zelve te beslissen
hadden, dan wias het clubgebouw al' lang te
klein, en dan kwamen de leidsters handen te
kort, om alen te leeren, wat goede padvind
sters weten moeten. Want op iedere honderd
meisjes zijn er zeker negentig, die er dol
graag aan willen meedoen. Maar de oudere
houden het zoo vaak tegen, omdat ze bezwa
ren zien, die eigenlijk niet bestaan. Voor de
kosten zijn velen bang, maar die vallen erg
mee. De contributie is miet boog, en Üe uni
form maakt een flink meisje of een handige
moeder zelf en verdere kosten zijn er niet
Alle werkzaamheden en oefeningen hebben
onder behoorlijke leiding plaats en de meisjes
worden zoodanig ingedeeld in verschillende
rondes, dat zij kunnen opkomen op die uren,
waarop ze vrij zijn.
.Alle meisjes tusscben 12 en 17 jaar kunnen
toetreden, onverschillig welke school zij be
zoeken, welk beroep ze beoefenen, welk ge
loof ze belijden. Dat is juist het mooie van de
uniform, die anaakt allen gelijk en ze voelen
zich ook allen als zustere in een gelukkig
gezin. Op het oogenblik is er in den kring
plaats voor een tiental meisjes. Wie er graag
bij wil komen, geve zich op bij de secretaresse
Mevr. Van WilligenMelehior, Weststraat
90 of bij de hoofdleidster Mevr. Redeke—
Hoek, Westgracht 72.
Meisje te water.
Gisterenmiddag geraakte een meisje, dat
op hot ijs van de Spoorgracht aan hét spelen
was, te water en zou ongetwijfeld: verdronken
zijn, indien niet de staker J. A. van Vliet,
werkzaam aan de Gasfabriek, onmiddellijk te
water was gesprongen en het reeds zinkende
kind gered had. Zonder diens kordaat optre
den was het meisje zonder ©enigen twijfel
verdronken; de redder werd zelve bijna het
slachtoffer van zijn moedige daad, want het
gelukte hem eerst na zeer veel moeite met het
bewustelooze kind onder den arm uit het
halfvergane ijs los te komen en aan wal te
klauteren.
„Vlam."
Wij hébben reeds gemeld, dat in de Schouw
burgzaal „Casino" aas. Zondag 6 Februari
eene opvoering wordt gegeven van het too-
neelstuk „Vlam" door het gezelschap „Co-
moedia". Omtrent deze opvoering (bunnen wij
nog 'het volgende mededéeien:
Nu dit gezelschap onmogelijk op een week
dag kon komen, en alzoo de opvoering van
dit fraaie tooneelstuk op Zondagavond is ge
stéld, was dit voor de directie van „Casino"
aanleiding nu ook de gewone Zondagsprijzen
te handhaven. Voor geringen prijs kan men
dus genieten van een prachtvoorsteïling,
waarin eerste rangs-artisten als Mevr. Lobo-
Braakensiek, Van Kerckhoven, Dirk Verbeek
en anderen een rol vervullen. Men snoet dan
voor dien eenen keer zijn Zondagavond maar
eens offeren. Het is trouwens met het gezel
schap Heijermans voor eenige weken ook
gebeurd, toen zij JDe Meidi" gaven, en even
eens met de vertooning van de ,,Kxibbebijter"
door een eerste rangs-gezeüscbap.
Omtrent de opvoering van dit driobedrij
vlge stuk, dat door D. J. Labo uit het oor
spronkelijk van Hans Müller is vertaald',
heeft de groote pers niets dan lof. Zoo schrijft
Comelis Véth in het „Nieuws van den Dag":
„Wij hebben een actrice (bedoeld is Greta
LoboBraakensiek), die wij om haar knap
en geestig spel i® ander soort rollen alt lid
hoogelijk waardeerden, in een nieuw licht
gezien. Zij1 heeft- deze dramatische rol mees
terlijk gespeeld! Haar overgangen van het
teediere in het brutale, van het innige op het
ordinaire, haar lijden, haar twijfel, haar zelf
strijd, haar wanhoop, alles pakte.Maar
ook Van Kerckhoven, de naïeve jongeling
speelde met een toewijding, eenvoud en pa
thos, die deze mooio rel volkomen waardig
w aren. Hiermee Is de verdienste van dat
kleine gezelschap nog niet genoeg gehuldigd,
want ook Dirk Verbeek.enz."
Openbare Vermakelijkheden.
iDe klacht van den heer Van Oouwelaax
over het dikwijls samenvallen van openbare
veranakelaj'kheden, die elkander te goeder
trouw dan het publiek ontrooven, heeft ons
van de zijde van den Oontróledienst der be
lastingen medewerking bezorgd om regel
matig de komend© uitvoeringen te annon-
oeeren. De belanghebbende besturen bunnen
zich dan oriënteeren ten opzichte van wat de
eerste dagen komt. In de meeste gevallen
zal evenwel de bekendmaking te laat zijn om
nog verandering te kunnen brengen in een
voorgenomen uitvoering; en in zoover blijft
dus hetgeen de heer Slingervoet Ramondt
hieromtrent schreef, urgent. Maar onder
staande publicatie, die nu geregeld plaats za
hebben, en die wij zelve zooveel mogelijk
zullen aanvullen, moge dan een herinnering
en opwekking zijn, ook voor het publiek
zelve.
Dinsdag 81 Jaanuari:
Generale Repetitie Toonkunst. Casino, 8 uur.
Fiimdemonstratie Thee-cultuur. Oir. Mil
Tehuis, 4.30 en 7 uur.
Woensdag 1 Februari:
Ocxnoert Toonkunst Casino, 8 uur.
Filmdemonstratie Thee-cultuur. Chr. Mil
Tehuis, 4.30 en 7 uur.
Kinder-Vajiété-voorsteiling. Cinema-Palaoe,
2 uur.
Kinderbiosooopvoorstelling. Tavenu, 2 uur,
Zondag 6 Februari:
N. V. „Comoedia", opvoering van „Vlam"
Casino, 8 uur.
nen van afzonderlijke nota's omtrent onder
werpen, tot de opdracht béhoorende.
c. De commissie zal ten aanzien van aan
gelegenheden, welke beide deelen van de
weermacht betreffen, in overleg treden met
de Legercommissie, tot het instellen van een
gezamenlijk onderzoek en tot het uitbrengen
van gemeenschappelijk advies, waartoe ge
zamenlijk zal bunnen worden vergaderd, een
en ander op uitnoodlging van een der beide
Staatscommissiën.
Een nienye Nederiandsch© staafcfleentnjj.
De minister van financiën heeft bij de
Tweede Kamer een wetsontwerp ingediend
tot het aangaan van een vrijwillige leening
tot een bedrag van tem hoogste 7 800 mil-
Lioeni.
In de memorie van toelichting wijst de
minister erop, dat, waar op 23 Januari de
vlottende schuld ten laste van het rijk was
gestegen tot 855,422,451, consolidatie van
een belangrijk deel van deze schuld noodza
kelijk en urgent is.
Landarbeiderawet
Ter bevordering van de verkrijging van
plaatsjes door landarbeiders heeft de mi
nister van land in overleg met zijn ambtge
noot van financiën de volgende regeling ge
troffen.
Een bijzonder geval als bedoeld in art.
der wet, kan worden aanwezig geacht, wan
neer in een gemeente voor 4000 of minder
geen plaatsje in den zin der wet kan worden
verkregen, dat voor den aanvrager geschikt
is. Dan zal hem de gelegenheid worden ge
geven, een plaatsje van meer dan 4000 te
verkrijgen, mits hij voldoende gegoed is om
hetgeen het plaatsje meer dan f 3600 kost,
zelf te betalen.
Als voorbeeld diene het geval, dat een
landarbeider een plaatsje als bovenbedoeld
kan aankoopen voor f 4400 en zalf f 800 be
zit.
Bij de aanvrage dient nauwkeurig te wor
den toegelicht, dat zich een bijzonder geval,
als bovenbedoeld, voordoet, en dat niet ver
der wordt gegaan dan overeenkomstig de
bedoeling van de wet.
Geederenlnvswr.
Men méldt uit Oldenteaal aan ihet HbL:
Nog steeds is de invoer vaai allerhande
goederen uit Dmtschlacod over het station
Oldenzaal enorm groot. Geregeld wachten
daar oneer dan honderd wagons op inkla
ring, hetgeen vooral is toe te schrijven aan
do totaal onvoldoende ruimte der goederen
loods. Daardoor vooral zien de douane-amb
tenaren geen© mogelijkheid, txm de goederen
spoediger dam thans te behandelen!, zoodat
soms weken op inklaring van een wagon
moet gewacht worden. Een reis van vier
vijf weken tusscben Bentheim en Oldenzaal
na inklaring is dan ook volstrekt geen zeld
zaamheid. Nu heeft, naar men ons mededeelt,
de spoorwegdirectie wel plannen laten ma
ken tot uitbreiding der bestaande loodsen,
doch deze zouden, wegens gebrek aan vol
doende ruimte, onuitvoerbaar zijn. De maat
schappij heeft nabij genoemd station wel een
groot terrein in eigendom doch dit zou slochta
in gebruik kunnen worden genomen; ten
koste der sanitaire inrichting voor landver
huizers, welke daar (haar gebouwen geplaatst
heeft.
Fusie tosschen het A. N. V. en het N. V. V.
In den loop van 1921 zijn tusscben het
De vlootcommissle.
Bjj Kon. Besluit van 24 Januari is inge
steld eene vlootoommissie.
Tot lid en voorzitter ia benoemd de heer
O. van der Voort van Zijp, lid van de Tweede
Kemer.
tot leden zijn benoemd de heeren:
Ch. L. van de Bilt, lid der Tweede Kamer;
Mr. A. F. Fokker van Crayenstein van
Rengerskerke, lid der Eerste Kamer;
F. W. N. Hugenholtz, lid der Tweede
Kamer;
Jhr. R. R. L. de Muralt. lid der Tweede
Kamer;
J. R. Snoeok Henkomans, lid der Tweede
Kamer;
A. P. Staalman, lid der Tweede Kamer.
tot adviseerend© leden:
de gep. koL der Mariniers tit., J. O. Josse-
lin de Jong;
de kap.-luit. ter zee N. J. van Laer;
de Administrateur T. D. O. Mejjmeke;
de kapt.-luit ter zee H. P. Prillevitz;
de Hoofdoffia der Adm. Ie klasse: B. G.
de Wijs.
tot alg. secretaris:
de gep. kol. der Mariniers tit J. O. Josse-
lin de Jong.
tot secretarissen:
de luit ter zee le kL H. Ferwerda;
de Offic. van Adm. Ie. kl. P. A. Kempen.
Woensdag 1 Febr. zal de Minister van Ma
rine deze commissie op het Departement in-
stalleeren.
D© taak der commissie wordt verder als
volgt omschreven:
a. De commissie is bevoegd te onderzoe
ken of d© voor de instandhouding van de
zeemacht gebezigd© gelden en de opgelegde
persoonlijke diensten volgens de bestaande
wetten op de meest economische en doeltref
fende wijze worden aangewend. Zij is tevens
bevoegd van haar gevoelen te doen blijken
omtrent wijzigingen die in bestaande wetten
of wetsontwerpen, welke bij de volksverte
genwoordiging aanhangig zijn gemaakt, uit
dat oogpunt beschouwd, behooren te worden
aangebracht.
b. De commissie is bevoegd adviezen in te^
winnen van personen, tot de zeemacht be-
hoorende en buiten de oommissie staande,
alsmede tot het verrichten van reizen in het
belang van haren arbeid, terwijl de leden
der commissie gerechtigd zijn tot het indie
Maandag aas. wordt hiertoe een congres
belegd' door het A. N. V. te Utrecht, waar het
hier volgende ontwerp-beginseiprogxam zal
worden (besproken:
A. D© ontwikkeling van het bedrijfsleven
heeft er toe geleid', dat daarin twee partijen
belanghebbenden op den voorgrond kwamen,
©enerzijds de bezittere der productiemidde
len en anderzijds de arbeiders.
Laatstgenoemden, vormend© het grootste
gedeelte der bevolking, moeten hun levens
onderhoud uitsluitend bekostigen uit de op
brengst van door hen in loondienst verrichten
arbeid. Hierbij geeft d© tegenstelling van
belangen, tusschen beid© groepen, meermalen
aanleiding tot geschil.
Om 'zich daarbij behoorlijk te kunnen doen
ge'den, zjjin d© arbeiders verplicht tot nau
were aaneensluiting in zelfstandige vakver-
eenigingen. Deze vakvereenigingen moeten
plaats bieden aan iedere((n) vakgenoot.
Om dit mogelijk te maken, ©n daardoor te
komen tot noodzakelijke imachits vorming,
moet alles worden vermeden wat tot princi
pieel meeningsverschiil leidt ©n moeten gods
dienstige en partijpolitiek© overtuigingen
der leiden door en in de vakorganisatie wor
den geëerbiedigd.
B. De Vakbeweging eischt:
1. Georganiseerd overleg tusschen pa
troon ©n arbeider bij d© uitoefening en het
beheer van het bedrijf.
2. Een tnenschMaardig bestaan en af
doende bescherming tegen de nadeelige ge
volgen van den arbeid, door het verbeteren
en afweren van verslechteringen van arbeids
voorwaarden.
3. Doelmatige sociale wetgeving.
4. Toekenning van een, aan den gep res
teerden arbeid evenredig, aandeel in de pro
ductie-opbrengst.
5. Medebeslissingsrecht der vakvereeni
gingen bij het vaststellen der arbeidsvoor
waarden en arbeidsverhoudingen.
1. Medezeggenschap van d© vakvereeni
gingen der arbeiders in het productie- en
distributieproces.
2. Een leiding der productie, die gericht
is op de belangen der gemeenschap.
Verwezenlijking dezer doeleinden acht het
Verbond niet andera mogelijk dan door ver
vanging van het huidig© productiesysteem
door een stelsel, 'hetwelk zich grondt op het
beginsel van den gemeenschappeUjken arbeid
voor het algemeen welzijn.
D. De medezeggenschap der arbeidere-
vakvereenigingen in de productie beschouwt
het als ©en eersten stap in de door het Ver
bond gewenschte richting.
Deze medezeggenschap dient te beginnen
in elke afzonderlijke onderneming en te wor
den doorgevoerd tot in de hoogste organen
der maatschappelijke organisatie».
E. Ter bereiking van zijn doeleinden zal
het Verbond trachten de politiek© partijen
en het parlement te beïnvloeden, opdat deze
zich tot verwezenlijking van d© eiactoen van
het Verbond' op wetgevend gebied, bereid ver-
ïlaren.
Het Verbond zal, wanneer politiek© par
tijen bereid zijn een of meerdere zijner con
crete programpunten die door de wetge
ving tot stand moeten worden gebracht
over te nemen, met die partijen samenwerken
wanneer zulkB voor de verwezenlijking van
de gestelde eischen nuttig of noodzakelijk
wordt geacht.
Loonsverlaging ln het houtbedrijf.
D© groep Isea van den Houtbond heeft
aan de combinatie van werknemers in het
houtbedrijf geschreven, verplicht te zijn om
gebruik te maken van de bepaling onder 8a
van het collectief contract. Voorgesteld wordt
een bespreking met de besturen op Woens
dag 1 Februari a.s. ter behandeling van een
voorstel, om anet ingang van Maandag 0 Fe
bruari aa. de loonen der ongeschoolde arbei
ders met 10 pet. en die der geschoolde arbei
ders met 6 pot. te verlagen, opdat de vermin
dering in het weekloon (in guldens uitge
drukt) van de geschoolden in elk geval niet
meer zal bedragen dan die der geschoolden.
Tevens is het collectief contract vóór Fe
bruari opgezegd.
De besturenvergaderilng van de werkne
mersorganisaties bleek algemeen van mee
ning, dat er thans geen motieven zijn, die een
loonsverlaging in het bedrijf kunnen billijken.
Besloten werd' aan de uitnoodlging van d©
werkgevers om op Woensdag 1 Februari
met hen deze kwestie te bespreken gevolg te
geven.
D© Nederlandsche Aannemersbond, vak
organisatie van ruim twee duizend Neder
landsche aannemers van bouw- en water-
weAen, beeft zich met een adres gewond tot
den minister van arbeid, waarin gewezen
wordt op de uiterst nadeelige gevolgen,
welk© de invoering van de Arbeidswet 1919
op dezen tak van industrie heeft uitgeoefend;
Waar een overeensteimimiing de door den
mini eter gestelde voorwaard© tusschen
werkgevers en werknemers omtrent verlen
ging van den arbeidsduur voor het bouwbe
drijf onbereikbaar moet worden geacht, wordt
den minister verzocht een der navolgend©
voorstellen in overweging te nemen:
1©. Bij algemeenen maatregel van bestuur
onverwijld voor het geheel© bouwbedrijf een
uitzonderingsonaatTOgel vast te steden, krach
tens welke voor dat bedrijf een arbeidstijd
van 10 uren per dag gedurende de zomer
maanden ©n van 8 uren per dag gedurende
de wintermaanden wordt mogelijk gemaakt.
2e. Bij- algemeenen maatregel van bestuur
onverwijld buiten werking te stelen art. 2
lid I sub C der Arbeidswet 1919, waardoor
het bouwbedrijf en de onder dit bedrijf val
lende arbeidsverrichtiingen worden gebracht
buiten het begrip: „arbeid in fabrieken of
werkplaatsen" ©n mitsdien daarvoor van toe
passing wordt art. 16 der Arbeidswet 1919,
waarbij ©en arbeidsduur van 10 uur per dag
en 55 uur per week is toegestaan.
3e. Uit hoofde van de economische nood
zakelijkheid' aan al© ondernemingen in het
bouwbedrijf een algemeen© overwerk-ver-
gunmimg te verieenen voor een nader in over
leg met de betrokken organisaties van werk
gevers vast te stelen duur tot ©en minimum
van 3 jaren.
Tenslotte wijst hij er op, dat, waar d© ter
mijn voor opzegging der tusschen werkge
vers- ©n werknemers-organisaties in het
bouwbedrijf gesloten collectieve arbeidsover
eenkomst op 1 Februari as. verstrijkt, een
spoedige beslissing op deze ln overweging
gegeven voorstelen alleszins noodzakelijk is.
Hel prijsverloop.
Da kleinh&ndehprjjzen zijn die van den
groothandel nn vrijwel geheel in de daling
gevolgd. Het ioh(jnt intnssohen, ajsof de ironie
van het lot er een beetje mee «peelt: diehen-
geiijke gebeartenis kon wel eens jniat samen
treffen met een opnieuw stijgen van de groot-
handelsprijzen. Natuurlijk is dit maar een
losse lndrnk: prospectief valt alleen te raden.
Maar dit la teker: het heeft lang geduurd,
eer de daling in de winkelprijzen «enigermate
tot haar reeht kwam. Het Gemeentelijk Bureau
van Statistiek te Amsterdam, bekend om zijn
specifieke en voor de loonbepaling belangrijke
methode der bepaling vap de kosten van bet
levensonderhoud, heeft dit verloop geregeld
ln beeld gebracht.
In de eigenlijke crisisjaren, toen dit werk
is begonnen, had men aan e«n eenvoudige prijs-
statistiek niet genoeg. Het was niet voldoende
te weten, wat de dingen van dageljjksch ge
bruik kostten niemand kon immers leven
zooals hij wilde en zooals hij voor den oorlog
geleefd had. Het eene artikel was in 't geheei
niet of moeilijk te krijgen of gerantsoeneerd,
het andere werd tegen lage prijzen gedistri
bueerd of door iets van andere samenstelling
vervangen. Het bureau maakte daarom een
statistiek van het volledige» budget van arbei
dersgezinnen en vroeg zich toentertijd niet
alleen af: Wat zon het gezin nn moeten be
talen, alz het verbruik gelijk was aan dat van
vóór den oorlog? maar ook: Wat zou het be
perkte levensonderhoud van nn toenmaals
hebben gekost? Men liet een aantal betrouw
bare gezinnen uoteeren, wat zij verbruikten
en hoe groot de uitgaven waren. De belasting
moest eehter buiten beschouwing worden ge
laten. omdat de loonsverhoogingen (en trou
wens ook de reorganisatie van het tarief der
gemeentelijke heffing) elke vergelijking met
de vroegere bedragen onmogelijk maakte. De
bekende „budgetT-statistiek, die toen werd
uitgegeven, was driemaandelijkseh.
Toen de omstandigheden weer .normaal"
waren geworden, was deze ingewikkelde en
kostbare berekening niet meer noodig. In
September 1920 is men er mee opgehouden:
men rekende toen, dat zich weer een normaal
budget had gevormd, d. w. z een dat zich
aangepast hadaan de nieuwe toestanden
van na den oorlog en niet meer onderhevig
was aan snelle wisselingen. Aangezien hei
Bureau aannam, dat deze normale toestand
reeds ln Maart 1919 was ingetreden, werden
voortaan de indexcijfers op den toestand van
die maand gebaseerd. Om zich evenwel te
vergewissen van de juistheid van deze op
vatting, heeft men nog twee keer het gezins
onderzoek ingesteld.
Het indexcijfer stond in Maar", 1920 op
218 sedert den tijd van vóór den oorlog (het
cijfer van dien tjjd dus op 100 geleld). Dit
beteekende dus: een gezin, dat zijn leTens-
