man. Spr. waardeert dit ten volle e* wenscht den
heer De Zwart daarvoor hulde te brengen. Den héér
Verstegen antwoordt spr., dat ook in Duitschland
vale socialisten zijn, die niet met de anderan mee
gaan.
De heer Staalman: Het ia niet gemakkelijk
uit te maken met wien moet worden begonnen,
omdat de op ipr. gerichte pjjlen »omt(jd» tamelijk
rp waren en ook wel gewond hebben, Al» de
heer Hok gespreken heeft eooali hij deed,
icher
wilde h|j
'laarmede "den royalen man spelen, maar teveni li
hjj de onbeteekonende, die van de taken nleti
a weet, En wat den heer Tielrooy betreft, dien heer
tullen wij ttrakt het vuile hemd om den nek binden.
Den heer Grunwald overslaand, omdat spr. over
de kwestie der straatbelasting terugkomt bij de
artikelen, wenscht spr. allereerst den heer Van Breda
adhaesie te betuigen iniake dier.s protest tegen de
houding van Harmoniekapel. Ook spr. verlangt, dat
die vereeniging verplicht worde de nationale liederen
te spelen op nationale feestdagen. Trouwens, spr.
gelooft niet, dat deze vereeniging zich daartegen
zou verzetten; het verzet kwam destijds van een of
twee leden, die nu verwijderd zijn uit het corps.
Maar het is plicht voor de gemeente dien eisch te
etellen.
De heer Bok heeft gezegd, dat enkele leden van
andere partijen tezamen met de soc.-dem. de schuld
dragen van den slechten toestand der gem. fin. De
royaliteit waarmede de heer Bok dit zegt, is alles
zins prijzenswaardig, maar toch heeft de heer Bok
geen goeden kijk op de zaken. Wij zitten niet in de
misère omdat er sociale maatregelen zijn genomen
en omdat wij een grondpolitiek drijven, maaralleen
omdat de vorige raden het zoo ellendig hebben
gedaan. Spr. zal dit punt overigens ter verdediging
aan de soc.-dem. overlaten. Het is trouwens door
den heer De Zwart al verdedigd.
Belastingheffing. Geen van de zoo zwaar
belaste heeren in de gemeente is nog over den kop.
Wel moet spr. nog eiken dag opzij voor al de auto's
die passeeren.
Schoolvoeding en -kleeding. De heer
Borkert hield hierover een propagandaspeech. Ik
mag dat wel, zooals deze heer dat doet, maar hij
brengt wel wat te veel de superioriteit zijner paity
naar voren, en spreekt wd eens wat erg kteineerenü
over andi-.re partijen. Spr. is het overigens met den
keer llorkert eens, dat er dient te worden geholpen.
Het is een schande, dat in onze gemeente nog
armoede geleden wordt waar er nog zooveel be
trekkelijke welvaart heerscht Wij doen slechts onzen
plicht als wij dit armoede een beetje trachten weg
te nemen. Schoolvoeding zou zijn toe te juichen
indien zij ntdoende was. Maar als uit een gezin
vier kinderen op school worden gevoed en gekleed,
zijn er wellicht nog vier thuis, die niet worden ge
holpen. Het is een lapmiddel waaraan spr. niet wil
meedoen. Daarentegen wil spr. gaarne medehelpen
het gansche gezin te helpen. Wij kunnen met de
serg veer minder bedeelden nu eenmaal met verder
gaan. Spr. haalde een sprekend voorbeeld hiervan
aan uit Zaandam.
Meederschapsorg. Hetgeen mevrouw Van
der HuUt hieromtrent opmerkt, onderschrijft spr.
met in alle opzichten. Niettemin is er waaiheid in
baar bétoog. Er is op dit gebied papieren zorg en
finanticele. Er is inderdaad mets tegen onderricht
aan moeders en toekomstige moeders. Alles wat op
dit terrein geschiedt via het gezin heeft spr. krach
tige steun. Hoewel spr. standpunt met is dat van
de soc. dem en mevr. Van der Hulst ten opzichte
van de ongehuwde moeder, is hij niettemin van
meening, dat ook aan de ongehuwde moeder steun
moet worden geboden. Het huwelijk dient inder
daad heilig te worden gehouden maar een vrouw
die in zoo'n toestand verkeert kan men ook niet in
den steek laten. Spr. heelt dit verband aan het
Burgerlijk Armbestuur gevraagd of dikwijls steun
verleend is aan ongehuwde moeders; uit het ant
woord blijkt, dat dit slechts eenmaal is gebeurd. Dat
is treurig genoeg; als het Burgerlijk Armbestuur in
deze zijn plicht had verstaan, sou die steun vekei
zyn verleend. Het nict-verleenen van steun aan on
gehuwde moeders past niet meer in het taam van
onzen t|jd,
Burgerwacht. Hierover wil spr. ook nog
een en ander zeggen al ii dit een gevaarlijk onder
werp. Of dit subsidie al ef niet verleend wordt en
de burgerwacht dus blijft voortbestaan ia dan neen,
laat spr. koud. Als er gevaar dreigt, zal hij zichzulf
wel weten te redden en heeft de burgerwacht niet
noodig. Spr. staat s|jn man, en vecht bovendien
niet met kruit en lood. Maar het protest tegen dt
gelden voor de Burgerwacht geschiedt krachtens
■en verkeerd principe. Met nnlitairisme heelt het
instituut mets te maken; het is een aanvulling van
de politie. Ue sociaaldemocratische regeering van
Duitschland heelt ook een burgerwacht ingesteld.
Als er Iemand m|jn huls wil binnendringen, moet
Ik me beschermen en s)s hem dus het noofd In.
Dt sociaaldemocraten singen een heel mooi lledi
Niet met de waap'nen der barbaren, met krult nuch
kogels vechten wijl Maar In Duitschland «eggen se:
hier met den kogel, ik schletl Spr. plenst zich
achter de regeering. achter deie 100 goed als achter
een socialistische, uti we die hadden. Die regeerlng
is nu eenmaal wettig gekozen en moet wurden eikenu.
Men kwalificeer# spr. dus niet als militarist alleen
omdat h(j den burgemeester menschel wil geven om
ket gezag te kunnen verdedigen.
Da haar Van Looi Zooals In Drente?
Da haer Staalman: De heer Van Loe plaatst
ilch op zuiver Mtt-miUtarietilch standpunt Dan
moet gij u uuk voor de Haagsche bommangooleiy
verklaren, Spr. heeft nog veel meer te zeggenwat
hem betreft, mogen de heeren geruit weggaan als
het begint te vervelen. Desnoods wil hy wel moe
tierslel a!!«en biyveu doorpraten. Alleen,,,, met
a'n allen li ket gezelliger,
De heer Boki Tenminste sooale u ket doet li ket
dit well
De heer Staalman komt nu aan de beantwoor
ding van de rede des heeren De Zwart, die het stand
punt verdedigde van de prijsverlaging van het gas.
De heer Van Gogh spreekt van een umortlsailefond»
en de heer De Zwart wil dat niet. Het sielseUVan
G«gh evenwel li eerlijker en normaler, Muar me»
treft d»n peisonen, die met de gasnfltiiic niet te ma
ken hebben. Het stelsel door nut Collegu mei ge
nomen evenwel is vernietiging, De heer De Zwait
kan maar eenmaal doen wat hjj wil, Dan moet toch
weer opnieuw geleend worden en wordt het ges
duurder. Er wordt thans een zeker percentage <<p
den gasprijs gelegd om te kunnen reserveeien. V e
sijn er niet door rente en aflossing te reserveeren,
er moet inderdaad een bedrag zijn. De risico van
het bedrijf dient te worden gedragen door hen, die
het gas betrekken. Spr. heeft het voorwoord van
de begrooting opgezonden naar een bij uitstek des
kundige, n 1. den financieelen specialiteit van de
„Telegraaf, dr. Alex Sternheim. Hij zegt onom
wonden, dat de gemeente Helder met deze politiek
op den verkeerden weg is. Zij vernietigt kapitaal,
dat nimmer terugkomt. Bij gas bestaat geen con
currentie, en een gemeente kan den prijs willekeurig
opvoeren teneinde elke willekeurige som te kunnen
reserveeren. De eenige concurrent is de electriciteit
en die zal ons straks de das omdoen, maar gelukkig
Is dit een provinciaal bedrijf, zoodat het niet naar
willekeur den prijs kan verlagen.
0e Voorzitter: Heeft de heer Staalman nog
laag werk?
De heer Staalman: Ja, meneer de Voorzitter,
Ik moet nog heel wat beantwoorden.
De heer Van der Veer protesteert er tegen,dat
men er weer nachtwerk van wil maken.
De Voorzitter: Laat u dat gerust aan mij over
ik heb hier de leiding.
De vergadering wordt verdaagd.
VERGADERING VON DONDERDAGAVOND.
den heer Borkert inzake de Burgerwacht. Toen spr.
ztide dat hij zich zou verdedigen wanneer men zich
bij hem indrong, werd geroepen: „is dat nu de liefde
van Jezus?" Spr. wil niet verkeerd begrepen worden
en wenscht hieromtrent optemeiken, dat liefde nim
mer ziekelijk mag zijn, maar ook wel eens met forsche
hand kastijdt. Als men alles tolereert is dat ziekelijk
Tolstooiaanzch.
Het spilt spr., dat de heer de Zwart niet aanwezig
is, Op diens betoog antwoordt h(j, dat s. I. de Haad
verstandig zal doen eahe commissie te benoemen van
Nlst tvenwel, alt da
egrootlng,
ente, een
comminta van enkel
technici Iniake de bt
heer De Zwart wenic,
deskundigen
De heer Verstegen is opgetreden als generaal der
sociaaldemocratie, was echter in enkele uitlatingen
wat onvoorzichtig. Hij bleef volkomen in den toon
maar in zijn rede zat toch een tikje eigengerechtig
heid. Niemand is volmaakter dan de soc.-dem.,
niemand weet het beter, in geen enkele andere partij
is een dergelijke eenheid. Deze uitlatingen nu wenscht
spr. even onder het mes te nemen. Een soc.-dem. is
juist als Napoleon. Hij spreekt van zijn leger van
300.000 man en als men hem vraagt waar ze zijn,
zegt hijvijftig in Alkmaar, en de rest ben ik zelf.
(Gelach). Toch hebben andere groepen ook belangrijke
cijfers, spr. noemt in dit verband de r.k., de christe
lijke en neutrale bonden, die met elkaar meer leden
tellen dan de sociaal-democraten. Waar is, dat de
s.-d. de grootste partij vormen en het grootst aantal
leden hebben. Heeft evenwel de generaal der s.d a.p.
het recht te zeggen: dat zijn mijne arbeiders? Daarin
schuilt een tikje verwaandheid. Er zijn meer menschen
die zeggen het bij het rechte eind te hebben...
De heer Borkert: Zooals bijvoorbeeld de heer
Staalman.
De heer Staalman: Inderdaad. Nu heeft de heer
Verstegen ons naar Duitschland en Amerika gebracht,
maar hij had beter thuis kunnen blijven.
Want in datzelfde Amerika zijn 4 millioen arbei
ders uit het I.V.V. getreden toen dit een protest
staking wilde beginnen. Dat gebeurt in andere par
tijen ook, maar spr. ontzegt den heer Verstegen het
recht te spreken zooals hij deed. Dat demonstreert
wel de eigengerechtigheid van de s.d.
De heer Borkert: Of de jaloezie van den heer
Staalman.
De heer Staalman: Men kan nooit jaloersch
zijn op iets dat verkeerd is. De heer Verstegen zegt,
dat de partij zoo één is. Maar er is toch een Wijn
koop, een S.P.
De heer Borkert: En A.P., die op de vlucht
gingl (Gelach).
De heer Staalman: Dat zijn aardigheden voor
't schellinkje. Maar in de R K. Staatspartij heeft
nog niemand Scheuring kunnen brengen, alle leden
staan achter het kruis. Wel is in den boezem van
de leden verdeeldheid, maar die is tusschen Troelstra
en Schaper ook. Slechts de ijzeren discipline in de
partij houdt ze in toom.
Natuurlijk neemt spr. het niemand kwalijk, dat
de s.d zoo spreken als ze doen. Maar wij hebben
het recht tot een woord van verweer. Als van spr.
partij smalend gesproken wordt, doet dat pijn. Al
is die partij klein, wij achten haar minstens zoo
goed als de heer Verstegen de zijne. Spr. hoopt
dan ook maar, dat hij het nog eens mag beleven,
dat de heeren erkennen mogen gefaald te hebben.
Spr. had nog een enkel woord tot den heer Bok.
Jammer, dat deze heer er nog niet is.
De heer Adriaanse: Neem zoolang een ander
bij den kopl
De heer S t a a 1 m a n I Meneer de Voorzitter, ik
neem niemand bij den kop, ik grijp ze in het hart!
(De heer Bok komt binnen en wordt met gejuich
begroet). Geroep: Ga maar gauw zitten, je bent aan
de beurt I
De heer Staalman: De heer Bok heeft giste
ren iets gezegd, dat spr. onaangenaam trof en dat
niet onweersproken mag blijven. Spr. heeft daar
vandaag over nagedacht en in twijtel gestaan het
gesprokene of hooghartig dood te zwijgen of wel
het serieus te beantwoorden. Spr. conclusie is het
laatste omdat de heer Bok een ernstig en eerlyk
man is.
Het reglement van orde Is uitsluitend gemaakt
voor beleedigingen of het buiten de orde gaan. En
de door den heer Bok genoemde artikelen slaan geen
van alle op het voorgevallene. Maar omdat het Hel-
dersche publiek, dat inmiddels de „Held. Courant"
heeft gelezen, en nu Zaterdag het vervolg, en dan
onwillekeurig zeggen zal: wat ter wereld heeft de
heer Staalman dan wel gezegd, wil spr. even recht
zetten wat hy bedoelde. M, d. V., cr zijn twee mo
tieven voor 's heeren Bok's optreden: bf h(j heeft
zich geërgerd aan hot op deze wijze naar voren bren
gen mijner beginzelen, óf hjj erkent voor zlchzelven
De heer De Zwart ii wegens ziekte afwezig.
De heer Staalman, zijn rede voortzettend, wijdt
allereerst een enkel woord aan de interruptie van
üat|
gei
hanlil
d goed te hebben gedaan en gehandeld
11' leer. In de Tweede Kamer wordt her
door de mannen van rechts hun chriitciyk
slijk
volgens JeiuY leer. In de Tweede Kamer wordt her
beginsel naur voren gebracht. Als do heer Hok zich
en het niet eens konden worden over de belasting
voorstellen. Dat is toch geen vuile wasch naar buiten
.dragen. Dat de heer Tielrooy zich tenslotte schaarde
bij een commissie uit de burgerij, is zijn zaak. Nu
deelt hij ons bij de soc.-dem. in. Een schande is
dat met, maar het belastingvoorstel was geen soc.-
dem. voorstel. De heer Tielrooy heeft OQk eens
anders gesproken en den sociaal-democraten een
pluim op den hoed gestoken.
Burgerwacht. Spr, heeft bjj vroegere ge
legenheden al meermalen gezegd waarom hjj tegen
de Burgerwacht li. Het Nederlandsshe volk li niet
zoo kwaad, dat hat een dergeiyk instituut noodig
heeft. Nu zegt mem het Is een lnztituut van het
rijk, niet van de gemeenten. Ja, maar het iz opge
richt ter wille van de b'escherming van persoonlijke
belangen. Spr. heeft bij interruptie het woord Drente
genoemd, omdat daar de Burgerwacht door den
Burgemeester is opgeroepen tegen de stakers. Nu
zal dat onze burgemeester niet doen, maar in ieder
geval heeft hij toch het recht daartoe en wat een
burgemeester soms onrust noemt is het voor een
ander niet steeds. Ook de soc.-dem. hier weten zeer
goed waar zij staan moeten.
De heer Bork^ert: De heer Verstegen heeft
reeds veel beantwoord van hetgeen tegen ons is
opgemerkt. Het verzet tegen de door het College
gevoerde gaspolitiek waarover de burgemeester zich
verbaasde, is in hoofdzaak gekomen van den heer
Grunwald. Omtrent den schoolbouw hoopt spr. dat
spoedig eene conferentie met den Inspecteur kan
worden gehouden.
De heer Grunwald heeft zich tegenover spr. ver
ontschuldigd ten opzichte van minder hoffelijke
termen, die hij zou gebezigd hebben. De heer Grun
wald behoeft daarvoor geene excuses te maken, als
u maar steeds zegt zooals u het meent, kan de
heer Grunwald zijn excuses wel in petto houden
tot het oogenblik waarop hij door zijn eigen partij -
genooten ter verantwoording wordt geroepen.
De heer Adriaanse heeft niet geantwoord op spr.
vraag naar het adres der Bouwvakarbeiders, waar
over spr. 24 Nov. sprak. Al twee maanden lang
kloppen die menschen steenen, in het adres wordt
de mogelijkheid belichaamd tot nuttig en productief
werk. Laat men daar eens wat aandacht aan schenken.
Moederschapszorg. Spr. heeft niets ten nadeele
van het werk der katholieken gezegd.
De heer Van Breda: Dat heb ik u ook niet
verweten. Ik heb gezegd: gij hebt er geen studie
van gemaakt.
De heer Borkert citeert uit den Amsterdam-
schen Raad, ten bewijze, dat ook de katholieken
tenslotte op overheidszorg zijn aangewezen. Ook hun
werk, al is het nog zoo verdienstelijk, omvat niet
de heele materie. Steeds was, als particuliere groe
pen in dit opzicht vóórgingen, hun werk primitief
en onvoldoende, omdat hun middelen primitief zijn
Vandaar, dat wij moederschapszorg wenschen te
bestrijden uit de gemeenschapsgelden, hetgeen doel-
deaiaan heeft geërgerd, Is dat bedenkeiyk, Maar als
hy niet geleefd heeft naar' het beginsel: als gy twee
assen hebt, geef er een aan den arme, dan wordt
iet droevig In ieder geval, de heer Bok had niet
het recht aldus te spreken, sjjn redevoering was seer
laag by den grond.
pr. komt nu aan den heer Tielrooy. Des# heer
haart gemeend uit de school te moeten klappen en
dingen te seggen, die el* particulier besproken *(jn.
Dat Is niet ulrbaar, Menigeen glimlachte toen en
cr werd reeds geroepen 1 nu komt de vuile wasch,
We hebben' nou eens iets dergeljjka gehuil met het
munstervsrbontf van de soc,-dem,. unlslib. an vry-
sinnlgen, toen een deurwaarder oe deur werd uit-
geiet. M. d. Vhoewel hier niets was om over te
gnuiven, kan Ik het toeh niet stilzwijgend voerbygaen,
Ie heer Tielrooy heeft nameiyk in iyn betoog Iets
verswegen 1 het was evenwsl niet de r«ehtsehe raads
fractie, dis uiteenspatte, tonale de „Held. Courant"
schreef. Alle nlet-soe, partyen settcn slch schre
legen de pulitlek der soc. dem. Spr, kwam toen b
den heer Tielrooy en seldei komt «y bjl ons. wQ
moeten samen do soc,-dein. besteden. Daarin Is
niets by*ondari, Wy hebben de belastingvooistellen
besproken en Ik heb getracht andere cUibgennoleu
over te halen met ons mee te gaan. Zelfs spiek de
heer Baak van een compromis tegenover het voorstel
der soc.-dem., men wilde evenwel niet, en wil hebben
vastgehouden aan ons gem. prograpi De heeren
Tielrooy c. 1. zeiden toendan vergaderen wij niet
meer met jelui. Men stuurde on» gern convocaties
meer en nu is het wel eigenaardig, dat diezelfde heer
zich thans een medaille op de bm -t spelt als zou hij
een einde hebben gemaakt a n het verbond. Later
heeft de heer Tielrooy ons gevraagd op eene ver
gadering, hetgeen wij weigerden. Maa iwij hebben
steeds eerlijk ons standpunt bekend gemaakt. In de
houding van den heer Tielrooy is iets droevigs, omdat
hij met dt anderen bij ons hoort.
De heer Van Os: Of jelui bij ons.
De heer Staalman: Daar is ook niets tegen,
als gij dan uw democratisch programma maar niet
op zij zet. Wat spr. betreft, hij staat aan den kant
van minister Aalberse en alle sociale maatregelen
van dien minister juich ik toe. Maar als ik een
katholiek zie, die toch de macht van de dubbeltjes
begeert, wend ik mij van hem af. Het zou een zegen
zijn als wij weer bij elkander konden komen, maar
dan op ons program, en dat moet dan worden uit
gevoerd
De keer V a m Os: Zooals u het ziet.
De heer Staalman: M. d. V. programma's
zija niet voor tweeërlei uitlegging vatbaar. Als het
tegen de verkiezingen loopt, wil men steeds den
democratischen kant op, maar dat moet men ook
in andere gevallen willen.
De heer Van L 0 o wil ook iets tegen den heer
Tielrooy zeggen. Deze heer voegde spr. toe: jelui
hoort bij de soc.-dem. M. d. V, hoewel dit volstrekt
geen schande zou zijn, is er geen enkele reden dit
te zeggen, zonder daarvoor tevens eenig bewijs bi
te brengen. De heer Tielrooy komt hier met mede
deelingen uit besloten clubvergaderingen waar de
Raad niets mee te maken heeft, Het feit was een
voudig, dat irir derheden uit den Raad bijeenkwamen
neme vuur liem om uit elkander te nouaen
f bij ehr,-dem. moet iyn en wanneer 10e -dem.
d kan beter dan dei* heer verbeteringen
11, dat hebben wa gestan by de ichoelbioi-
kunnen brengea. Daarover moest hij zich schamen
in plaats van op ons te smalen. Gij tracht de samen
leving op te lappen, wij daarentegen willen opbouwen,
van den grond af. En een revolutie is daarvoor niet
noodig. Maar men moet niet doof blijven voor de
stemmen, die klinken.
Spr. komt nu op de Burgerwacht, en herinnert
aan hetgeen door de heeren Michels en De Zwart
in de vergadering van 7 Juni 1919 gezegd !i, Er is
niet» gebeurd. Troelatra heeft In November'1918
alleen gertgd: als gij, «gearing, nlat zorgt, det er
.ieti gebeurt, gaan wil er utten. Toen «tjn de heeren
bang geworden en de Burgerwacht kwam. Daarna
w||
treffender is. Als wij daarvoor een pleidooi houden,
doen wij een sociaal werk en moeten wij alle groe
pen achter ons hebben.
Wij willen nimmer iemand kwetsen met onze
bestrijding. Een tegenstander vertegenwoordigt een
groep. Wij behartigen de belangen van eéne klas»e,
ja, maar het is de grootste en de langst verdrukte.
Daarmee dienen wn het gemeenschapsbelang.
Jammer is het, dat mevr. Van der Hulst aan haar
betoog over Moederschapszorg dat tweede gedeelte
heeft toegevoegd. Het komt niet te pas den strijd om
moederschapszorg uittemaken voor propaganda tegen
de kiezers. Op die manier kan men elk voorstel,
dat ter tafel komt, verdacht maken.
De heer Bok verweet spr. uit de sectievergade
ringen tehebben geklapt. Is hieromtrent dan ge
heimhouding opgelegd? Mocht het inderdaad niet
geoorloofd zijn, dan zal het niet weer gebeuren.
Maar laat de heer Bok dan ook niet in de com
missievergaderingen zeggen, dat hij een reuzen-
offensief zal beginnen tegen den vacantietoeslag en
de heer Grunwald zich aan niet in de sectie vóór
iets verklaren en in openbaren raad er tegen zooals
bij de lantaarnopstekers. Deie heer voegde den heer
van Loo toe geen vriiz. dem te sijn. Wij, die buiten
die kwesties staan, hebben -alleen te maken met
den buitenkant der programma's en als de heer
Grunwald ons Arnhemsclt Congres ter sprake brengt,
dan halen wij zijn program. Spr. citeert hieruit ten
betooge, dat dit program niet voorliet in gevallen
als de gemeentekas desolaat I la, en dus, tegen de
bedoel» g van het gemeenteprogram in, moet wor
den tegengestemd zooals in net geval van den
vacantietoeslag. De heer Biersteker verklaarde sich
schrap te sullen zetten voor de belangen van het
gemcenteparioneel en niet er tegen op te zien ook
iitillloenen daarvoor te voteeren. maar negen maan
den later ging de heer Biersteker weg en dc heer
Grunwald stamde tegen. Desa heer moet slch van
avond nog aanmelden b(j da party van den heer Bok.
Stad. Muziekkorps, Men zal spr. niet ver
denken van te groote sympathie voor dit corps,
Maar nu moet hjj er toen voor opkomen, dat men
tilt reu' willen dwingen tot het spelen van nationale
lederen, Het is verplicht ugn aantal eeneerten te
geven en uit pletelt speelt het nu ook op nationale
gastdagen. Daarmee heeft het san zijn plicht vol
daan, Bovendien, er is nog een derde deel van de
burgery, dat niet wenscht, dat nationale liederen
wurden gespeeld en daarmede dient men ook reke
ning ta houden. Dit betaalt mede aan de subsidie
Steeds Is het Stad, Muziekkorps gekomen als het
stoepen werd, maar het staat volstrekt niet In
lenst ven de gemeente en het gaat niet aan het
voor zekere stroomingen in de gemeente 4e ge
irulken.
De heer Staalman heeft een reuzenpeioratie afge
stoken waarvan Ik evenwel niet veel hegryp, De heer
Staalman was de eerste twee jaren van deie vierjarige
zittingsperiode tegen de soc,-dem. voorstellen 1 eerst
het laatste jaar is deie ar voor. Dat wordt een heele
geschieden!» voor hem om uit elkander te houden
wanneer 'Uh||
Niemand
invoeren, dat hebben wa gezien
coopen by andere dingen
De heer Staal mam Dat was toch niet sociaal
democratisch I
i)e heer Borkerti Ja, meneer Staalman, u hebt
eiyk, dat gy u verdedigt by Interrupties, want Je
rijgt geen kans meer om te spreken (Gelach).
De heer Staulman moest aantooncn. dat ons maat
schappelijk stelsel verkeerd il, maar hy vergat dat
men zeer goed christen kan zijn In de s.d.a.p. W y
hebben atheizten ook, maar die hebben dr andere
partyen evenzeer, Ook wy hebben een geloof, wy
wenschen een snmonlevlng. waar liefde, geluk is voor
leder in gelijke mate, en nu moge de heer Van Breda
voor een dergelnkc samenleving bedanken, de
katholieke vakarbeiders staan niet achter hem. De
heele katholieke partij staat achter de regeering.
Jawel, maar een episcopaat van de R. K zeide, dat
de r.-k. arbeiders niet mede mochten doen aan de
5 Juni-actie. De Haarlemsche roomsche arbeiders
stoorden er zich niet aan en deden wel mee. In
October stonden zij naast ons tegen de reactie. Dat
zijn waarschuwende teekenen, die er op wijzen, dat
er niet is een strijd tusschen katholieken en katholieken,
maar tusschen kapitaal en arbeid. Hoe kunnen
anders de heeren Haak en Van Breda verschil van
meening hebben. Trouwens, ook in de andere partijen
kwam 'ons congres, waar w(j alles met open deuren
bespraken. Als wij bang waren geweest, hadden wy
de deuren dichtgehouden.
De heer Van Breda: Jelui durfden nietl
Ue heer Borkert: Meneer Van Breda, u durfde
zonder Burgerwacht niet te vergaderenOp dat
congres bleek, dat de s. d. a. p. nog altijd is een
partij van orde. Zoolang gij nog burgerwachten noodig
hebt om u te beschermen, zijt gij bang. Wij hebben
ze niet noodig. Dat wij naar de macht grepen, is
ons goed staatkundig recht; dat doen op een zeker
oogenblik alle partijen. Maar als de vrienden van
de regeering dat doen, doet dezeniets. Intusschen
wij wachten af. De ontwikkelingsgang der maat
schappij voltrekt zich, in weerwil van alle tegenwerking.
De heer Adriaanse protesteert er tegen, dat
de heer Verstegen als wethouder zijn socialistische
inzichten naar voren brengt. Wie het wethouderschap
aanvaardt, heeft andere verplichtingen als hij, die
alleen maar lid van den Raad blijft. Hij dient dan
rekening te houden met het feit, dat hij als ver
tegenwoordiger van de gemeente in een College zit
en rekening moet houden met andere partijen.
Sociaal-democratische raadsleden daarentegen kunnen
hun inzichten zeer goed naar voren brengen. Op
alle manieren tracht de heer Verstegen te doen
uitkomen, dat de rechtschen eigenlijk bij hen
hooren. Daartegenover staan evenwel honderden uit
spraken van uw eigen partijgenooten, die het tegen
deel .leeren. Dat er onder de christelijke arbeiders
velen onder de bekoring komen van het socialisme,
komt door het materialistisch standpunt, dat gij in
uw partij naar voren brengt en het geestelijke achter
aan komt. Bij de anti-rev. daarentegen is dit juist
andersom. Gij gaat in uw propaganda uit naar het
stoffelijke en spiegelt de arbeiders dingen voor, die
niet verwezenlijkt kunnen worden zoolang men een
zondig menscht-ngeslacht houdt.
De heer Verstegen heeft scherp doen uitkomen
zijn voorliefde voor overheidsbemoeiing, waartegen
over de heer Bok zijn standpunt stelde. Ons stand
punt iseerst het particulier initiatief, dan de
overheid.
De s.-d. achten den Middenstand blijkbaar een
gruwel. Maar waar begint die stand In dit verband
citeert spr. artikelen in „Het Licht" Onze Vijanden".
Daarin wordt betoogd, dat de Middenstand parasi
tisch is, dat zij parasiteert op de anderen. Dit artikel
is met instemming van den heer Verstegen, redac
teur van dat blad, geplaatst. Is het dan een misdaad,
een moeder tot waschvrouw te hebben gehad en
thans tot de bezittende klasse te hooren Onze wegen
loopen uiteen. De middenstand is het nijvere volk,
het volk van de energie en den ondernemingsgeest.
Wordt op dergelijke wijze eenheid gekweekt?
De heer Borkert: Men moet de waarheid dur
ven zien.
De heer Adriaanse: Noemt u dat waarheid
In het volgend nummer vindt spr. een aardig
staaltje. Daarin wordt een stuk overgenomen inzake
geldvermorsende rijksbureaux, maar het slot van dit
stukje, waarin gezegd wordt, dat de ambtenaren
eluierd hebben en er veel te veel zijn, laat de
eer Verstegen weg. Uit „Humfeldt's Financier"
citeert spr. vervolgens een stuk over de coöperatie
,,de Volharding", die aan zijn personeel een nieuw
en slechter looncontract aanbiedt en zelfs mannelijk
personeel vervangt door vrouwen. Zoo moeten zelfs
coöperaties doen. Verder werd een gefingeerde winst
opgegeven ent. Het la niet alles pais en vree in
het roode kamp.
In vele opzichten zullen de christelijke arbeiders
tich laten verlokken naar het roode kamp over te
loopen, maar uitsluitend uit finanticele overwegingen
en geenszins wegens den socialistische heilstaat.
De heer Grunwald heeft gezegd, dat in zijn kritiek
alleen het gemeentebelang voorzit. Niemand zal
daaraan twijfelen. De heer Grunwald heeft tydens
zijn wethouderschap een seer moeilijke tijd doorge
maakt, waarin het onmogelijk was ten opzichte van
de gemeentepolitiek eene Ijjn te trekken.
De gaspolitiek. Spr. stemt mede in, dat men
w nit moet maken uit de bedryven. Maar de kapitaal-
dienst li thans 100 hoog opgevoerd, dat deze nood
zakelijk verminderd moet worden en daarop flink
moet worden afgeschreven.
Samenwerking tu»schen de leden van het Collega,
De heer Grunwald maakt sich bezorgd en zegt: als
je maar met de soc. dem meegAat ben je zoo kwaad
niet. Hoewel spr, steeds uitstekend met de soc. dem.
wethouders samenwerkte, bleek hy volstrekt met
onder een hoedje te vangen, Spr. geeft daarvan ver
schillende voorbeeldende terugwerkende kracht
der salarisregeling, de belastingplannen, den vleeh-
afslag Spr, is tegen uitbreiding van gem. personeel
enz. Men denke niet, dat snr, aan den leiband der
soc. dem. loopt. Ten opzichte van Moaderschapssorg
zegt spr, 1 weest voorzichtig, De s.d.a p, houdt van
lemen, die sij het land In slingert. Maar achter die
leuzen Is een diepgaand verschil van meening. Laten
we dit niet in het debat brengen,
Armenzorg aan ongehuwde moeders, Het
Armbestuur is niet onfeilbaar, Het ziet evenwel
angstvallig toe dat de gem. gelden goed worden
besteed, Alle gevallen worden zorgvuldig onderzoekt
Op het oogenblik wordt aan een ongehuwde moeder
bedrijvea als die in het belang van de gemeente
waren, zooals de Esona, het Zeebad Huisduinen
Deze bedrijven hadden volstrek geen specifiek ar
beidersbelang. Bij andere voorstellen, zooals de toe"
slag aan gem. werklieden, die toch ook in het be'
lang van de gemeente was, stemde de heer Bok
tegen. Ook was deze heer tegen gaapri'sverlagin»
Hoe beter men de belangen bevordert van hen. di«
voor de gemeenschap werken, des te beter wordt
daarmee Je gemeenschap selve gediend. Wl) hop.»
op een ruime: Inzicht van dan heer Bok in deze
Da heer Staalman heeft ongelilk door te sprek(B
van de eigengerechtigheid de s.d. Hjj rist de dingen
verkeerd. Laatdunkend vraagt da heer Staalman w«t
de soc. dem. beteekenen. Zij hebben 24 millioen
achter zich internationaal georganiseerd. Trouwens
'spr. heeft alleen de politieke beweging besproken
en over de vakorganisaties niets gezegd. Wij voeren
het program uit, en de burgerij moet ons nu maar
beoordeelen. Wij hebben nooit gezegd het staat in
ons program, maar we doen het niettemin toch niet. 1
Wel hebben we beloften gedaan, maar altijd stonden 1
die in ons program.
Voor spr. maakt het geen verschil of hij wet-
houder is dan wel alleen lid van den raadals
wethouder handelt hij precies zoo dan als raadslid.
Bevalt dit niet aan de burgerij, welnu, dan stoppen
we gemoedelijk weer op. Maar de heer Staalman
die onze partij heeft zien groeien, mag ons niét'
verwijten, dat we daar trotscn op zijn. Zelf mist hij
het organisch vermogen tot stichting eener partH
en nimmer heeft de zijne kracht kunnen ontwik-
kelen. De chr. dem. partij bestaat 20 jaar en is
nog niet verder dan een familievennootschap Staalman-
Hartendorf-Staalman. Twintig jaar geleden beloof,
den ze ons een gemeenteprogr.im. maar tot nog
toe hebben wij het niet gezien. De soc. dem. «een
ernstige volksbeweging, over de heele wereld.
Den heer Adriaanse, die meent, dat de soc. dem.
materialistisch is en de zijne ethisch, antwoordt
3pr„ dat deze heer menschen napraat die het niet
goed meenen met het volk. Als er éen beweging
is, gedragen door idealisme, is het wel de socia.
listische. Ook onder de geroformeerden is de offer-
▼aardigheid groot, spr. geeft dat onmiddellijk toe,
maar men mag niet zeggen tegen ons, dat wij ïUjYcj
materialistisch zijn. Ik ken er van de overzijde, wel,
die maar één belang hebben: dat van hun p0r.
temonnaie.
Over de door den heer Adriafcnse geciteerde
Coöperatie zegt spr., dat er geen socialistische vJn
dien naam bestaat. Wel een burgerlijke. Laat de
heer Adriaanse, alvorens in openbaren raad duz te
citeeren zich eerst op de hoogte stellen, anders
blameert hij zichzelven. Maar het is wel teekenend
dat dergelijke dingen In de brocbuien der z.r.
partij worden gepropageerd.
bpr. erkent de nijverheid der middensteMM
maar het is een groep, die kan worden pmist.
Zij bestaat heel dikwijls alleen maar omeerpto&uct
duurder te maken. Wij erkennen, dat deze
schen hard werken. Maar het belastingplan bt
Zwart wilda hen ontlasten, en de politiek van 4-
andere heeren hebben hen tegen onze becasit&g
ïwaarder belast.
De algemeene beschouwingen zijn hiermede ge-
•indigd, en aan de artikelsgewijs# behandeling weidt
uu begonnen. (2i* varasr Sfclamj.
UIT X>£3 OMTREK.
Callantsosg
Donderdag 2 Februari hield de V. V. V. in het
lokaal van d?n heer J. Kos alhier haar algemeene
vergadering. Aanwezig waren 19 personen.
Na opening door den Voorzitter, den heer P.Vos,
volgt lezing en goedkeuring der notulen van de ver
gadering van 15 Aug. 1921.
In de vacature I. Brouwer wordt els bestuurslid
gekozen de heer M. van Dyk, die de benoeming
aanneemt.
Op voorstel van den heer Langhorst wordt de beer
Van Dijk bij acclamatie tot secretaris benoemd
Daarna behandelt de penningmeester* o» beer
Langhorst, een begrooting voor 1022.
Ontvangsten: Batig saldo 1920 f 183.31,contributie
leden f 100, buitengewone leden f 10, donateurs f 10,
subsidie van de Gemeente f 100 (is reeds toegestaan),
totaal f4°3>3i>
Uitgaven: Reclame enz, f75, contributie A.N.V.V.
f 10, vctfraaiing enz. f 100, bureaubehoeften f 40,
onvoorziene uitgaven f178.31, totaal f403.31.
De begrooting wordt met algemeene stemmen
onveranderd goedgekeutd.
Met 14 tegen 3 stemmen wordt besloten, de con
tributie van f 75- aan den Bond voor Noordzee-
badplaatsen over 1911 te voldoen.
Algemeen wordt goedgevonden voor lyzi ten
spoedigste het lidmaatschap van dia Bond, dis heil
wnnlg voor ds V.V.V, heeft gedaan, op te zeggen.
Aan het Gemeentebestuur «al gevraagd wmdaa
etn spreker te willen dosn optreden ter behande
lng van -hel onderwerp: lUeetrlelteit en lemend,
die hst onderwerp: Waterleiding tal behandelen,
Met.de dennenoeplantlng zal dit jaar mei waden
verder gegaan. De dennen «uilen worden bygtboit,
iet veld schoongemaakt.
Aan het Gemeentebes'uur zal worden gevraagd,
maatregelen tot het schoonhouden van het itiand
te willen treffen.
Besloten wordt, te trachten desen «omer ten»
amusement te krijgen, ali grmnastli kuitveerlHÉ
aihletlekwedstryd, concert ens, Zoo iets zal «eksr In
iet belang van den naam der vereeniging «jjn.
Het bestuursvoorstel aan de loden, die tul*1
weneehen, boksdooinstekken te veisirckkm, «wel
aangenomen De heer Koster tal In. deze a(jn m«"'
is dat, de hepr Adriaanse heeft wel eens, zij het met
lange tanden, voor iets gestemd, terwijl de heer Van
der Veer er tegen stemde. Ik zeg dit niet om dien
heeren onaangenaam te zijn, alleen maar om aan te
toonen, dat de antithese alleen bestaat tusschen
kapitaal en arbeid. En de arbeiders, die de heer
Staalman zoo negeert, stuwen op. Millioenen hebben
zij achter zich en die millioenen weten, dat wij metho
disch, stelselmatig, voortgaan. Dat de nieuwe samen
leving zich voltrekt, onherroepelijk, onontkoombaar,
en dat dit gaat in socialistische richting. En daar
tegenover hebben we dan het geleuter van den heer
Staalman, die zijn eigen kleine beweging naar voren
schuift en tegen ons zegt: gij zijt niets.
De hèer Van Breda: U vertelt maar wat.
De heer Borkert: Ik heb u aangetoond, dat onze
partij sedert veertig jaar heeft opgebouwd. Nu noemt
de neer Staalman ons eigengerechtigd, maar deze
heer of juister zijn broer - heeft na dertig jaren
werken nog niet meer dan een handjevol byeen
eene ultkeerlng gedaan van f 7,je per week, Laat
men on» waarschuwen als slch gevallen voordoet-.
Een klein onweersbultje heeft den polltleken hemel
gezuiverd, Misschien komt men nog wel eens weer
tot elkaar,
Bpr. heeft op dit punt eenige ervaring. De heer
Borkert heeft spr. met de haren In het debat ge
haald. Da haer Borkert mag dat doani hy kan unit
potje breken. -Spr. set zijne houding op de bedoelde
vergadering uiteen ten opzichte van de belasting
voorstellen. leder moet wel eene water In zyn wyn
doen, de soc.-dem. ook, en op al die dingen zal
spr. nu niet ingaan. Zware offers zijn noodig »m de
gemeentefinuntiën ln het goede spoor te orengeo
en als de Raad nu verschillende bezuinigingen uk
past, kunnen talrijke lichtpunten worden aangewezen
Het antwoord op het adres der Bouwvakarbeideri
is door omstandigheden vertraagd. Het komt waai
schijnlyk in oen volgenden raad.
De heer Verstegen constateert, dat de politieke
beschouwingen van de soc.-dem., waaromtrent nog
al veel is gezegd, niet de schuld zijn der soc.-dem.
maar veroorzaakt zijn door de aanvallen op ons
beleid. De heer Adriaanse, die i&dertiid den tocht
naar Canossa gedaan heeft, gaat nu vrij uit, hem
treft geen kritiek meer. Het is erg prettig voor den
heer Adriaanse. Onzerzijds is het te begrijpen als
wij wat wijdloopig op de critiek ingaan.
Ondanks het advies van den heer Sternheim waren
de beschouwingen van den heer Staalman foutief.
Als een accountant zich wil oriënteeren, kan hij dat
niet uit eene enkele begrooting doen, maar moet de
politiek in baar geheelen omvang kennen. Het is
onjuist als de heer Van Breda zegt, dat wij interen
en het geld van de gemaakte winst opmaken. Het
is onjuist, dat wij de gekweekte reserve niet zouden
mogen aanwenden. L)an zou ook elk particulier
b- drijf daardoor veroordeeld zijn, waar het zeer vaak
geschiedt.
De heer Grunwald heeft on» verweten dat wi
kritiek leverden op zijn politiek, omdat hy wethouder
was in een abnormalen tijd. Het zou niet geschied
zijn, Indien de heer Grunwald niet de wijze van
firiantieel beleid van het college had aangevochten,
Hij heeft destijds zelf verkeerd gedaan, en past het
hem, waar wij trachten siabiliteit te krijgen in het
gemeentelijk beheer, dit af te keuren
De heer Bok vond, dat wij te ver van huls gingen.
Maar in ons land hebben we zulke instellingen niet
als in Amerika en Duitschland, die op zoo hypermo-
derne manier zyn Ingerteht. Spr. wijst op den steun,
dien de soc. dem verleend hebben aan particuliere
werking verkenen.
Pezen tomer sullen van den st>en'<weg naar ds
strandtrap planken gelegd worden, Aan do »sp aal
een bora der V,V,v, worden aangebracht. In
tafé'i, badkoetsen en op daarvoor guschikie pl»rtiM
sullen reclamekaarten der V.V.V, worden opgehanff"'
Aan het Gemeentebestuur sal worden veuocbD'
den toegangzweg tot hat dorp van de gtuagf f*'
familie Van de roll naar hótel „Duinzicht" u ,,t'
beneden en ta eerbetnrtt.
Aan het Hoogheemraadschap zal worden io*""*
seerd tot verbetering van den anderen incguiiH**'»
en ven de coupure In den Zjjperdykkluft by Gorj1'
Aan het Gemeente- en polderbeztuur zal »or"*°
gevraagd aan dit adraz adnaesle ta willea betuig*
Bij de rondvrang vraagt da haar Thomazz »s*r
toezicht op het strand. Algemeen is men van miMjëR
dat de politie daar goed voor zorgt.
Mevr. Van Tekelenburg deelt mee, dat een
eeniging heeft aangeboden een gezelligen avond
geven in het laatst van Februari, waarvan hetbat's
slot zal komen aan de V.V.V. In dank wordt «*1
aanbod aanvaard.
De heer G. Baken Sz. vraagt, de kluft van k0*?:ij
Duinzicht naar het strand, als dat noodig 's>
orde te willen maken. Het bestuur zegt toe, niervoo
te zullen zorgen. J
Besloten wordt de leden in de gelegenheid 1
stellen bij het bestuur potjes geraniums en*- J|,
kunnen koopen. De bloemen bij het raadhuis en Dl
de familie Langhorst hebben den vorigen zomert"
gezellig prettigen indruk gemaakt. Staande de ver
gadering werden reeds een jotal potten besteld.
Aan het raadhuis zal een bordje geplaatst word
met het opschrift: Bureau der V.V.V. Callantsoo*
Getracht zal worden, een goed overzicht te ki
van beschikbare ruimte, voor pension, kamer v
huren ens. Dit zal voor de inlichtingendienst
gewenscht zijn.
Hierna aluiting.
Naar we vernemen tal het fanfarekorps a
oog" in Samenwerking met de Rederijkerska
„Nieuw Leven" op Zondag tl Februari 1
lokaal van den heer S. Timmerman te t Zan
uitvoering geven volgens hetzelfde programma»
hier zooveel succes had.
Het aantal ingeschrevenen voor de nationale ntil"
lichting 1913, bedroeg voor deze gemeente o-
