Zie verder pag. i.
it werk te veel zou kosten. Maar
sns een, overzicht te hebben van
geschiedt ia Er is gesloopt, er is land ge
ruid, e<n er is ander werk R^88^
looit over gesproken, men doet maf3. en wH
nogen als raadsleden niet toel atenda
naar zoo voort blijft gaan.
?even, dat men de gevoteerd eg®^11, - or-
iijk verwerkt. Het spreekt vanzelf, dat der
gelijk werk duurder is dan wanneer het loc r
een particulier zou worden ?8?
wiMn het openbaar eens zeggen, da, er geen
controle op ia
De heer Van Os: Deze werkverschaffing
is een ernstige zaak. Alle partijen in den
ltaad hebben er zich mede ver.eenigd. Zooals
dit evenwel tot nog toe gaat, isi hette erg,
en hewiist het dat degeen, die aan het hoofd
SuTtdetïStand niet in zijn macht heeft.
Er dient oontact te komen met de werkge
ver en ror zou willen dat .en commissie
varf' werk Je vers werd aangesteld die het
werk ernstig onderzocht. Het is inderdaad
tréüriu als men een zestigtal menschen met
dertig handkarren van Huisduinen ziet ko
men Vroeger was er altijd een categorie, die
met haringvissdien, steenen bikken ed. een
bestaan had. Als men thans lid is eener vak
vereniging kan men uit de werkloozenkas
trekken, en die menschen, die vroeger werk
hadden,' ook vaak bij de boeren, trekk.en nu
maar steeds uit de kassen. Daardoor wordt
het aantal werkloozen verdrievoudigd, en
het is duidelijk dat dit niet aldus kan door
gaan Men dient eens met werkgevers uit de
gemeente te overleggen of er geen werk ge
vonden kan worden.
De heer Borkert merkt op, dat in het
amendement ook gesproken wordt van het
gaandeweg verminderen der werkverschaf
fing. Zoolang er werkeloosheid heerscht.
dient deze te worden bestreden. Steeds heeft
de Raad zich daarmee vereenigd en daar
door hebben de raadsleden getrouw hun pro
gramma nageleefd. Nu worden er evenwel
geluiden vernomen, die onsympathiek zijn
jegens de werkeloozen. Spr. zou aan de hee-
ren die aldus spreken, willen vragen: zijt
gij wel eens werkeloos geweest. Kent gij het
vreeselijke van dien toestand? Als men zich
daar volledig rekenschap van geeft, zal men
evenals tot nu toe geschiedde, moeten door
gaan met deze werkverschaffing, en alle or
ganen, die ervoor in aanmerking komen
aanschrijven om werk. Gelukkig hebben wij
thans een sterk toegenomen arbeidersmachl
die zich in de organisaties en de werkeloos
heidskassen heeft geconcentreerd. Inderdaad
werd er vroeger wel een gevisch, maar
steedB was het een armoedig bestaan. Wi
de heer Van Os dien kant weer op, dan laat
hij dus nu de werkeloozen aan hun lot over
en misschien gaan ze buiten de gemeente
werk zoeken. Daar ontmoeten zij evenwel
85000 andere werkeloozen. Deze menschen
die volkomen onschuldig zijn aan de cata
strophe onzer maatschappij, hebben recht
op leven, op brood. Zoolang hier nog óén
werkelooze in de gemeente is, mogen wij de
werkverschaffing niet stopzetten. Ware deze
werkeloozebestrijding hier niet geweest dan
was van den toestand ongetwijfeld misbruik
gemaakt door \yerkgevers, die dan tegen la
ge loonen de menschen aan het werk hadden
gezet
De heer Baak merkt op, dat men die wer
keloosheidsvoorziening bekijkt al naarmate
mien aian den kant staat der arbeiders of der
werkgevers. Men biedt de helpende hand om
deze menschen voor armoede .te vrijwaren.
En de bungerij krijgt dit weer terug in den
vorm van belastingen. Spr. standpunt is,
dat imen zooveel mogelijk werkverschaffen
moet. Als er werk is, dient het te wórden ge
geven. Nu zegt men: laat hen productief werlk
doen. Maar zelf» min. Aaïberae heeft het
vraagstuk van de productieve werk verschaf
finig niet kunnen oplossen. De heer Van Os
bespreekt de toestanden van vroegerdie
evenwel geen aangename herinneringen na
laten.
Vroeger werd inderdaad met harlngvisschcn
een klein dagboon verdiend, .maar dat duurde
slechts korten tijd en toen gingen de mon-
schon op de loggers. Maar odk die vlssc.berij
heeft niets te doen en de imenschen blijven
armlastig. Wij imogen ons niet aldus vam de
aaalk afmaken, en spr. deelt geenszins de
zienswijze van de meerderheid van het Ool-
ïege. Er moet naar werk worden gezocht, als
het voorstel-Zondervan aanvaard wordt, vuile
men dat aldus aan, dat imet de vakvereenlgln-
gen, zoowel van werkgevers als van werkne
mers overleg worde gepleegd. Het is waarlijk
nog «en weelde wat ze krijgen. De heer Van
der Veer zal niet in ernst kunnen «temmen
voor de meerderheid van het College, omdat
dit de mogelijkheid van verder overlag af
snijdt. Iets anders is dat men verantwoording
vraagt van de geldon.
De heer Sohoeife ion (berger meent,
dat imen,, om dit punt goed te (kunnen bespre
ken, In een politiek debat zou vervallen/In
derdaad gebeuren bdi die we ik verschaffing
ergerlijke en verkeerde dingen, maar de oor
zaak van de heersohende toestanden ls lm
eerste Instantie de gesteldheid van onze- maat
schappij. Spr. aal daarom voor het amende
ment der 8.dja.p. stemmen.
De heer Staalman merkt op, dat ook
hem» evenals dat ibij den heer Van der Veer
het geval was, de schrik om het hart is ge
slagen, en dit zal wel' het geval zijn bij iieder
die de groote bedragen ziet, welke met deze
werkverschaffing gemoeid zijn. Gp die manier
wordt de last ondragelijk en het wordt inder
daad tijd, dat de Raad overweegt of wel het
uiterste gedaan is om een eind aan deze uit
gaven te maken. Toen wij die ƒ20000 op de
begroeting brachten, zal wel niemand der
leden gemeend hebben, dat dit bedrag vol
doende was. Maar dat het zoo hoog zou wor-
konden wij evenmin vermoeden. De od-
merikmg van den heer Van der Veer inzake
de leiding dezer werkverschaffing neemt spr.
gaarne over. Men bedenke overigens, dat het
hier werkverschaffing is aan menschen, die
uit den aard der zaak het hun opgedragen
werk minder goed verrichten dan vaklieden,
hetgeen haar altijd' duurder maakt. Niettemin
f fPr: Wteld dit voorstel, dat be
doelt de werkverschaffing zoo maar stop te
Betten. Er zijn inderdaad ernstige menschen
onder, die werkeloozen, en niet-ernstige zoo-
als men dat onder alle 'groepen hoeftEen
groot gedeelte van die menschen gaat inder
daad met looden schoenen naar het werk, dat
hen wordt -opgedragen, en deze menschen
snakken naar beter werk. Het gaat niet aan
den enkeling, die er onderdoor loopt en die
van de gelegenheid misbruik maakt uittespe-
len om het gansche instituut verdacht te ma
ken. Spr. heeft een jonge man ibij zich gehad
van 18 jaar, wien al aanstonds door zijn hos-
Mta zjjn kosthuis was opgezegd, omdat er in
de krant stond, dat de werkverschaffing zou steker reeds voorgesteld de aansteking van
s'^8eziet. Ook heeft spr. menschen
1koetwuinera' van groote gezinnen,
.Ln^®}00! 'varen- Se** men wat het zeg-
1 "a"s 20 Monschen straks thuis moe-
de boodschap, dat het afge-
opeu is met het werk en ze (maar zien moe-
,en hoe ze aan den kost zullen komen? Ook
zijn er ondeT die werkeloozen veel ouden van
aagen, en het valt spr. tegen van het College,
,a" 00k voor deze menschen de werkverschaf-
■ïng wordt stopgezet. Ook voor zieken wordt
hans gezorgd in tegenstelling met vroeger.
Op de gemeenschaap rust de plicht deze men
schen te onderhouden, zij kosten de gemeente
immers op andere wijze toch odk geld.
Als men'ze aan het Burgerlijk Armbestuur
endosseert, en ze misschien de halve yitkee-
ring van thans zouden krijgen, is dat voor
ie g"meente precies hetzelfde,, want nu ver
goedt het Rijk de andere helft.
De heer Verstegen constateert, dat het
te voorzien was, dat deze aangelegenheid
stof zou opjagen, toen wij zagen, dat de post
aanzienlijk was overschreden. Dat het col
lege thans met een verzoek om verdere cre
dieten komt, spreekt vanzelf: de werkeloos
heid is ondanks de gunstiger perspectieven
nog niet van de baan. Alle mogelijke pogin
gen zijn door spr., daarbij geholpen door het
Ooilege, te werk gesteld om tot productieve
werkverschaffing te geraken. Met de ge
meentebesturen in de kop van Noord-Hol
land worden thans nog besprekingen gehou
den met den Minister, welke den werkeloo
zen ten goede zullen komen. Hier in de ge
meente is het eind van de werkeloosheid te
voorzien. Spr. staat evenwel niet op het
standpunt thans het gevraagde crediet te
verleenen en de zaak dan stop te zetten. In
tegendeel, wij moeten doorgaan op den in
geslagen weg en zien, hoe wij aan deze
werkverschaffing kunnen ontkomen. Zoo
lang er werkeloosheid is zal de gemeenschap
zorgen moeten, dat er gesteund wordt. God
dank zijn de steenklopperijen in de Kijk
luinsche steengroeven afgeloopen. Het ge-
meentebestur heeft maatregelen genomen,
dat een groot aantal naar de vischvangSt is
gegaan, waardoor een zeer belangrijk aan
tal uit de werkverschaffing weg is. Op het
oogenblik hebben wij nog 91 kostwinners
aan het werk en 7 jongens. Deze menschen
zijn verdeeld over de gasfrabriek, de denbe
planting in de Donkere Duinen, in Huisdui
nen, enz., terwijl hen, die bij do vissoherij
werkzaam zijn, aangezegd is, dat zij geen
puin meer behoeven te kloppen. Maar dit
ontslaat ons geenszins van de taak om ons
in 't geheel niet meer het hen te bemoeien.
Gaan ze naar het Burgerlijk Armbestuur,
dan kosten ze de gemeente niet minder on
we komen er door in ongunstiger positie
Het vorig jaar heeft het Rijk 50.000, bij
betaald, en al dit geld is in de gemeente ver
teerd, en grootèndeels ten goede gekomen
aan den kleinen middenstand. Dit is dus, b(
alle narigheid, voor de belastingbetalende
burgerij inderdaad eenj lichtstraaltje. Het is
natuurlijk niet prettig als het Ooilege moet
zeggen: we htebben den post overschreden
en we moeten meer hebben. Maar spr. wijst
er op, dat reeds bij de begrodting eenje stem
opgegaan is, die zedde, dat de geraamde*
20.000,zoo laag was. Uit den Raad ls
toen gezegd: dan geven we meer als het
moet. Toen nu op 16 Januari de begrooting
behandeld werd, was al 18.000,verwerkt;
de. werkeloosheid had een omvang, zooals
wjj tot nu toe niet kenden in onze gemeente.
Er zijn weken geweest, waarin wij 8000,—
uitkeerden! De Raad kan het College ver
wijten niet eerder te zijn gekomen -met dit
nieuwe crediet, maar hij kan er niet aan
ontkomen dat crediet te geven. Nader zet
spr. uiteen, dat er kans is, dat zelfs het aan
de vissohers gegarandeerde loon vergeer
wordt, hetgeen voor de gemeente eóni groot
bedrag bespaart, pit ten bewijze, dat wij on
diere maatregelen nemen om aan die werk
verschaffing te ontkomen. Niemand kon ver
moeden, dat reeds zoo'n groot bedrag zou
z(jn besteed toen de Raad don l>egrootingK-
post voteerde. Ook de Centrale Boekhouding
kon dat toon niet weten. Een samenloop van
omstandigheden heeft gemaakt, dat de post
belangrijk is overschreden. Op het oogen
blik zijn de uitgaven belangrijk verminderd,
de laatste week werd H'JDÖ, uitgekeerd,
waarvan die gemeente 1800 ten haren lasto
krijgt. Er wordt getraoht de werkverschaf
fing inderdaad zoo spoedig mogelijk to be
ëindigen. Niemand ls nieer vera-eugd dan
spr. dat het ellendige kedenkloppon afgo-
loopen ls, dat was inderdaad minderwaardig
werk, Wat thans geschiedt is productiever
werk, al hooft de gemeente van dat o.i. ook
geprofiteerd door Dotetfe wegen etc. Als we
nu dit amendement aairnnemen, kunnen we
zien wat er gebeuren moet; spr. heeft er niet
tegen, dat ook de organisaties van werkge
vers geraadpleegd worden. Hoofdzaak is.
dat de menschen uit de werkverschaffing
vandaan gaan. De heer van der Veer kan
een specliioatle van den wrrlohten arbeid
krijgen, dan «al hh zien, dat dit werk duur
ls geweest. Maar de leiding kun dnar niets
aan doen. die berustte bij Publieke Werken
en P. W. stelde deskundige voormannen
voor het werk aan. Het zijn de hoofden der
bedrijven, die aansprakelijk zijn voor het
werk.
De heejr Van der Veer heeft niet de
menschen aangevallen, maai- alleen bedoeld
te zéggen, dat voor al dat geld meer had kun
nen worden geléverd. We hadden er een w eg
voor kunnen hebben tot Alkmaar toe. Het
was bijvoorbeeld voldoende geweest de sloo-
ten op te knappen, en- het was volstrekt niet
noodig den grond nog te kruien over de lan
derijen van de verschillende eigenaars. Spr.
is met wethouder de Zwart nog op stap ge
weest om verschillende dingen op te knap
pen Laten we het maar eerlijk bekennen:
we hadden andere dingen voor dat geld kun
nen hebben.
De heer Grunwald heeft met belang
stelling de bijlage gelezen, indertijd heeft
spr. eens een debat gèhad met den wethou
der voor sociale aangelegenheden, waarin
spr. opmerkte, dat sedert den tijd, dat hij,
wethouder was, het mogelijk is geworden,
dat door het College gelden worden uitge
geven die door den Raad niet zijn gevo
teerd.' Nog hedenmiddag vroeg iemand
lachend aan spr., of, indien de Raad het Col
lege nu het zitten met zjjn credieten. B en
W zelf deze gelden zouden betalen, \V at
heeft de meerderheid van het College bewo
gen tot dit voorstel? vraagt spr. Daarop heb
ben we nog geen antwoord gekregen. Na
den oorlog is ook onze gemeente in minder
gunstige positie gekomen ten opzichte van
werkeloosheid en snr. wil gaarne helpen die
te bestrijden. Indertijd is door den heer Bier-
een Oommissie van Bijstand voor de werk
verschaffing die tezamen optreden zou met
den wethouder van sociale aangelegenheden.
Hadden we thans die Commissie gehad, dan
ware wellioht deze discussie voorkomen en
hadden wij productief werk gekregen. Ook
spr. is dankbaar, dat het steenenkloppen is
afgeloopen, en wijst er op, dat we rekening
moeten houden met de draagkracht der ge
meente. Zijn de gelden wel zoo oordeelkun
dig mogelijk uitgegeven? vraagt spr. Door
verschillende heeren is hieromtrent twijfel
geopperd. Spr. wil medegaan met het amen
dement, indien aan het College een Cotfi-
missie van drie personen wordt toegevoegd.
De heer Boogaard wijst er op, dat door
den heer Verstegen nog een factor is verge
ten, die ten goede komt aan de gemeente
bij de werkverschaffing n.1., dat de werke-
loozenkassen een derde moeten restitueeren
van de uitgekeerde sommen. Overigens heeft
spr. een andere meening dan de heer van
Breda. Zoo gaat het: zoolang er sneeuw ligt,
erkent men dat er honger geleden wordt,
doch als het zonnetje gaat schijnen, lijkt het
wel of men dit dadelijk vergeet. Toch
heerscht er inderdaad nog werkeloosheid,
zelfs de menschen, die in het buitenveld ge
werkt hebben,, zijn thans werkeloos. Bij de
begrooting is juist door spr. gewezen op het
bedrag van f 80.000van het vorig jaar, en
gezegd, dat dit jaar de werkeloosheid grooter
zou worden. Maar aan dien post van f 20.000
werd niet zwaar getornd, en de Raad wilde
meer geven. Gelukkig is thans de visscheri;
wat loonender geworden. De oude menschen,
die feitelijk de steenleggers zijn geweest van
de tegenwoordige organisaties en kassen
zouden er thans zelf niet meer van kunnen
profiteeren als men de werkverschaffing
stop zette. Spr. bepleit werkverschaffing
voor deze oude lieden, waarbij er zijn, die
zeer behoeftig zijn.
De heer Adriaanse verdedigt het voor
stel van de meerderheid van het College
Die meerderheid is daarvoor nog al aango
vallen; toch moest het den Raad duidelijk
zijn', dat zij met een zoodanig voorstel zou
komen. De werkeloosheid heeft een grooten
omvang aangenomen, en de werkverschaf
fing is in veler oogen nuttig, in anderer
daarentegen volstrekt niet. Ontegenzegge
lijk kleven er gebreken aan, en men moet
zich rekenschap geven van de verkeerde in
vloeden, die ontstaan door de wijze van
werkverschaffing en de hoegrootheid van
het loon. Dit laatste evenwel is niet aange
vochten, alleen is door een der heeren ge
legd: laat ze voor de helft werken. Als de
werkverschaffingmoeit doorgaan moet het
College de noodige gelden zien te krijgen,
anderzijds is, het gebonden aan de eischen
van de begrooting en de beperking die aan
onze inkomsten zijn gegeven. Stopzetting
van de werkverschaffing kan een hard, maar
een goed geneesmiddel zjjn. Het is opmer
kelijk, dat in andere jaren 85 vletten ter ha
ringvangst gaan en dit jaar slecht 26. Ge
deeltelijk heeft de heer Verstegen dit al
recht gezet. Als, wij het proces geen Werk
verschaffing laten doorwerken en stopzet
ten, zal men wellioht trachten elders werk te
zoeken. Dat er misschien voor lager loonen
wordt gewerkt, is iets, waarmede het College
zich niet kan ophouden. Laat men gerust
dit proces doorwerken, het is niet denkbaar,
dat het College niet alle middelen zou wil
len aangrijpen om de menschen te helpen.
Maar we hebben de begrooting waarmede
rekening moet worden gehouden en ook de
belangen der burgerij. Het is een hard mid
del, dat wij toepassen, maar het is thans het
gunstigste oogenblik daarvoor. Aan ons
voorstel ligt ten grondslag de bedoeling de
zaken weder in het rechte spoor te brengen.
De heer Va ff Breda: In schrille beel
den is de voorstelling gewekt alsof wij tegen
de werkverschaffing zouden zijn. Niets is
evenwel minder waar dan dit. Als spr. noch-
thans het voorstel van de meerderhoid van
het College ondersteunt, geschiedt dat in
hoofdzaak uit de door den heer Adriaanse
naar voren gebrachte overwegingen. Spr.
heeft gesproken van de instelling eener
Cotnmlsslo, en de hoer Heyblok heeft ge
ïnterrumpeerd: daar zijn wij nooit tegen,
manr spr. heeft dit het Vorig jaar ook voor
gesteld, en toen waren die hoeren er wel
tegen. Het blijkt thans, dat zoo'n commissie
hoognoodlg was. Het werk is voor één per
soon veel to zwnar. Door het. voorstel van
B, en W. aan te nemen, kan men altijd zien.
hoe het vraagstuk Is te regelen. t)o Raad
zal natuurlijk wel blijven ateunen.
De heer Zond ervan zal zijn amende
ment wljzlgon ln den geest van den Ruad.
Wat die laatste opmerking betreft van den
heer van Brecjo, verleden jaar ls het wel een
beetje anders gegaan dan thans. Ala wij' nu
d(j werkverschaffing stopzotten, zijn wij ook
verplioht te steunen. Weliswaar hebben we
een begrooting, waaraan we ons honden
moeten, maar die kon wel eens meevallen.
In loder geval zijn die gelden wel te vinden.
Do heer.Poll stelt voor aan hat amende
ment toe to voegen dr> woorden „zoo moge
lijk zou ophouden'V Wellioht zijn dan alle
leden tevreden.
De heer Kuiiper laakt betigeen door den
heer Adriaanse gezegd is omtrent het voor
minder loon werken bij particulieren. Het
geen uit de werkverschaffing wordt uitge
keerd', is geen vetpot, en moeten 'ze nu nog
voor minder aan het werk? Overigens acht
spr. het eenl misdaad, oude menschen, die niet
.meer kunnen werken, aan den honger prijs
te geven.
Geroep: Dat is ook de bedoeling niet!
De heer K^iT^ rDat is wel de bedoe
ling. Men iwil de werkverschaffing stopzetten
als dit crediet verbruikt is.
De heer V a n O s kapittelt den heer Bor
kert over diens uitdrukking: de heer Van Os
is een vijand van de valkvereeniging. De heer
Borkert 'kan dat beter iweten, het ware te wen-
schén, dat de heeren Borkert cjs. in een pa
troon niet per sé een vijand meer zagen. Dit
is ook volstrekt niet het geval. Wij iwenschen
geen van allen de werklieden aan den hon
gerdood prijs te geven. Alleen willen .wij een
betere regeling van de werkverschaffing. Wat'
.zou de heer Borkert overigens een slecht
werkgever zijn! Ik wensch hem- alle mogelijke
goeds toe, alleen daarvoor wil Ik hean be
spaard doen blijven. (Gelach).
De heer Borkert:De heer Van Os. moet
zich niet (beklagen over woorden, die door
hem zijn gesproken. Maar hij heeft het wat
anders gezegd...
De Voorzitter: Dwalen we niet wat
af? Dit alles beeft toch met de zaak niets te
maken.
De heer Borkert: Het ls het antwoord
op hetgeen de heer Van Os heeft gezegd.
De heer Bot dankt voor den steun, dien
de vlsaohprs dezen winter hebben genoten
van 'de werkverschaffing. Spr. zou gaarne
van den heer Adriaanse de namen vernemen
van de vissohers, om eens te onderzoeken
waardoor het kamt, dat er thans zooveel min
der uitvaren dan andere jaren. Overigens kan
een visscher met een loon van 24 we! ac-
coord gaan. dat is zoowat zijn gemiddelde be
somming. Wil de wethouder de namen van
de 91 werkeloozen geven?
De Voorzitter zegt te vreezen, dat
Ged. Staten zullen ingrijpen inzake werkver
schaffing als de gelden zoodanig overschre
den worden. Vandaar dat thans bet gunstig'
9te moment is .deze stop te zetten.
Men had deze zaak gerust aan het College
kunnen overlaten, er zitten imimers twee ver
tegenwoordigers der arbeiders in. Ook heeft
het Rijk nog geen 50 toegezegd, zoodat
het dus niet verstandig is bij de betrokkenen
verwachtingen te wekken, die misschien niet
zouden kunnen worde* verwezenlijkt. Spr.
vraagt den heer Borkert, naar aanleiding van
diens amendement, of hij de uitdrukking „in
de eerstvolgende raadsvergadering" wil wij
zigen in „zoo spoedig mogelijk", omdat anders
de termijn wat heel kort is.
De heer -Zondervan wil dat wel doen,
mits hij de toezegging krijgt, dat de menschen
aan het werk Wijven, anders is straks toch
het geld op als we een paar maanden zouden
moeten wachten.
De V 0 o r z i 11 e rAIb wij thans de stop
zetting niet aangrijpen, houden yre hier een
werkeloosheidszorg voor eeuwig, dat is de
kwestie. Natuurlijk zal het College de men
schen niet laten verhongeren.
De heer Zondervan merkt op, dat de
werkgevers in de visscherij hun menschen
uit de werkverschaffing kunnen halen. Dat
is een kleine moeite voor hen.
De heer Verstegen zegt, dat op bet
oogenblik zeven haringfbooten stilliggen. Ze
hebihen alle een geldige reden om niet uit te
varen, de eèn deze, de ander een andere. Op
het oogenblik is het werk aan den Ruyghweg
onderhanden, anders zouden misschien die
booten wel bemand zijn. De opmerking van
den heer Boogaard is juist en ondaniks deze
restitutie zijn de bedragen toch hoog. Er is
qp het oogenblik wel werk te vinden, maar
dat is allemaal werk voor de vaklieden en
geen ik» werk. Wil1 men de werkverschaffing
stopzetten, dan komen 91 hoofden van gezin
nen qp straat te staan, en waar spr. ook durf
voor heeft, daarvoor heelt hij! inderdaad den
moed niet.
De heer VanBreda; Zoover komt .het
niet!
De heer VerstegenAls het voorstel
van B. en W. wordt aangenomen, komt het
zoover wel. Als daarentegen het amendement
wordt aangenomen, komen B. en W. binnen
zekeren termijn bij den Raad en hebben dan
bij- de voorstellen den steun van vakvereeni
ging en werkgevers.
De heer Adriaanse: In deze aimendee-
rinig izit een element, dat haar aannemelijker
maakt dan de vorige. Maar de groote stuw
kracht om weer werk te zoeken is verdlwènen.
Nood leert bidden en men aal met meer ener
gie zoeken als de nood' er is. Men moet de
energie van de menschen opwekken.
De discussies worden gesloten, en het voor
stel onder a.: verhooging van de credieten
zonden stemming aangenomen. iDe overige
clausules zijn, staande de vergadering, door
de hoeren Zondervan 0.8. aldus gewijzigd:
b. als bovengenoemd, terwijl voor c. gelezen
wordt: „Burgemeester en Wethouder® uit te
noodigen, nadat hierover eerst overleg is ge
pleegd met vertegenwoordigers van vakver-
eenigingen, zoowel van werkgevers als van
werknemers, zoo spoedig mogelijk met nadere
on -zoo noodig nieuwe voorstellen te komen".
Aldus geamendeerd wordt hot voorstel aan
genomen met de stemmen van de heeren Van
der Veer en Adriaanse tegen.
Burgeravondschool.
Voorstel ln rake d« bezoldigingen van het
IH-iMoneel der Burgeravondschool.
(Held. Ort. 1 April).
Mevr. Van der Hulst merkt op, dat
toen ln 1918 de salarissen van de leeraren
met 80 tot 60 verlucgd /ijn, en dus ook dc
pensioengrondslag ls verhoogd, de leeraar
directeur daarbuiten viel'. Deze hoeft alleen
oen toelage gekregen, die ©venwel bij de pen
slohneerlng niet meetelt. Spr. vindt dit niet
hUWJk.
De Voorzitter merkt hieromtrent op,
dat genoemde direoteur-leoraar ln een van
dn gunstige posities In dit opzicht ver
keert. HIJ levert aibeld van een persoon en
weet mevrouw Van der Huist wei, wat deze
directeur ln het geheel verdient? Het ls beter
hierover maar niet verder te «preken.
Mevrouw Van der Hulst merkt op,
dat het groote .salaris van bedoelden persoon
toch de onbillijkheid niet wegneemt dezer
regeling.
Aangenomen conform het voorstel.
Vakonderwijs.
Voomitel tot vaststelling der bezoldiging
van de vakonderwijzer* aan de O. L. Scholen.
(Held. Crt. 1 April).
Het College stélt voor in art. 10 aL 6 in te
voegen het woordje „kan", omdat het hier
straffen kan betreffen, die een ontslag niet
wettigen. (Bedoelde alinea luidt: „Gedurende
verblijf in werikelijken dienst enkel tot het
ondergaan van straf wordt de jaarwedde of
de wedde geheel ingehouden". Dit wordt du®
thans „kan de jaarwedde worden ingehou
den").
Bij art. 9 stelt de heer Zondervan voor
het woord „gehuwde" weg te laten. (Het ar
tikel luidt: „Aan de gehuwde vast aangestelde
.onderwijzeres, die hare bevaling tegemoet
ziet, wordt een verlof verleend, enz.").
De Voorzitter meikt op, dat de«e
kwestie ook in het College een punt van dis
cussie uitmaakte. Omdat deze regeling even
wel naar rijksvoorbeeld is ontworpen, hébben
wjj haar aldus geredigeerd. Met Prinzipien-
reiterei had dit niets te maken.
De heer Zondervan voelt er niets voor
en stelt voor de uitdrukking weg te laten.
De heer Adriaanse is pertinent tegen
dit voorstel en zal het betreuren als het aan
genomen wordt.
De Voorzitter stelt voor het aimende-
raent-Zondervan zonder verdere discussie in
stemming te brengen. Het wordt aangeno
men met 9 tegen 6 stammen. Tegen stemmen
de heeren Van der Veer, Adriaanse, Van Os,
Staalman, Grunwald en Bok. Naar aanleiding
vei 'stemming deelt do Voorzitter
mede, dat de verordening than* de kans loopt
door Ged. Staten vernietigd te worden.
Geneeskundig onderzoek.
Voorstel om afwijzend te beschikken op
het adres van de afd. Helder van de Ver. van
Huisvrouwen, in zake het geneeskundig on
derzoek vóór het huwelijk.
(Held Crt. 11 Maart).
Mevrouw VanderHuist:
M. d. V. Ik zou willen vragen: „waarom
toch zoo sterk gekant tegen dit verzoek?"
Waarom niet eens een enkele proef hier
mee genomen evenals in zooveel andere ge
meenten geschiedt?
Wjj weten ook wel, dat er vóór en te
genstanders zijn maar hoe kan U met zeker
heid zeggen, dat een groot deel der*gemeen-
tenaren, misschien wel het overgroote deel
ethische bezwaren koestert, het niet ge-
wenscht acht over te gaan.tot 't uitreiken
van genoemde waarschuwing.
't Is toch maar een waarschuwing, M. d. V.,
een voorbereidende maatregel alleen. Er
wordt slechts getracht den menschen de
oogen te openen en ze te wijzen alleen op het
noodzakelijke van een geneeskundig onder
zoek vóór t huwelijk. Die er niet van gediend
is, legt 't papiertje kalmpjes terzij. Er zijn
al verstandige menschen gelukkig, die zich
uit eigen beweging, vóór ze zich verloven,
door een dokter laten onderzoeken, de groote
massa echter doet dit niet, heeft er waar
schijnlijk nooit over gedacht of van gehoord.
Voor deze menschen kan de brochure een
openbaring worden.
Zeker, de tijd is laat gekozen, doch niet te
laat voor menschen, die ernstig het geluk van
een ander willen en bovendien, M.d.V. 't toch
alleen bedoeld als waarschuwing? Ik acht
het de plicht van een gemeentebestuur, nu
het daartoe in de gelegenheid wordt gesteld
zoo spoedig mogelijk met 't uitreiken van
het geschrift te beginne®, vooral verwacht ik
dat van een gemeente-bestuur als het onze.
Laat de Rand daarom besluiten op het ver
zoek der Huisvrouwenvereeniging in te
gaan, in 't belang van de volksgezondheid
met als gevolg daarvan de volkswelvaart.
De heer S t a a 1 m'a n wensoht over dezs
zaak een kort woord te zeggen. Spr. meenti
dat door het Ooilege een onjuistheid ia ge
zegd, waar het opmerkte, dat een beduidend
groot aantal tegen dergelijko keuring zou
zijn. Spr. gelooft niet, dat dit aantal «00
groot ls. Maar wellicht bedoelde men met
het adres is anders, n.L dat hier van regee-
ringswege dwang zou worden uitgeoefend
ton opzichte van zoo'n verplicht onderzoek.
Spr. staat aan de zijde van hen» die dezs
materie willen geregeld zien door het parti
culier Initiatief. De overheid dient daarvan
af te blijven. Iets anders is of men het Comi
té niet eene lijst zou kunnen geven van de
personen, die zich in het huwelijk gaan be
geven. Spr. meent overigens, dat dergelijks
waarschuwingen te laat komen voor hen die
ln ondertrouw gaan, men moet de kinderen
inlichten opdat zij als zij gaan trouwen dit
weten. Do Yereenlging van Huisvrouwen^
stelle zich tevreden indien de Raad op het
standpunt staat dat hij de zaak van groot
belang acht en indien hij haar in de gele
genheid stelt den menscnen een dergelijk
geschriftje te overhandigen. Er liggen op
int terrein voetangels en klemmen; hoe me
nigmaal komt het niet voor, dat iemand zich
ongeschikt maakt voor de samenleving na
het huwelilk. Bovendien werkt men het on
geoorloofd samenleven in de hand. Want
men moge nog zooveel ep nog zoo overtui
gend praten: men haalt twee jongelui, dia
met elkander leven willen, toch niet weer
van elkander af. Resumeerende stelt spr.,
voor, dat aan de Vereenigimg regelmatig een
lijst werd verstrekt van huwelijksrimdida-
ton.
De heer Adriaanse iminakt zijn exen*.
ses aan mevrouw van der Hulat over spr,
optrodon 'don vorlgon keer, dat een weinig
bruusk w ua, en iwiaardoor mevrouw van der
Hulst blijkbaar cenlgszin* ontstemd was. Ia
do hijlago zijn de bozwaren uiteengezet, en
werd o.a. gewezen op het ongeschikte tijd
stip van uitreiking van dit geschriftje. Men
moot niet vergoten, dot de gevolgen daarvan
fatual kunnen zijn. Men donke zich eens
In, dat bh zoo'n geneeskundig onderzoek bij
voorbeeld kiemen van tuborouloae worden
gevonden: welke een ontzagelijke ineenstor
ting kan dit hebben voor de betrokkenen en
welk een terugslag ln levensmoedI Boven
dien, uls wjj op dit verzoek ingingen, »ou
de consequentie medebrengen, dat wij nu
ook aan drankbestrijders moesten vergun
nen propugatida-gesohrlftjes uit te reiken,
en dan komt straks de Vereenlalng voor
Groote gezinnen en de Nieuw-Multhusiaan-
soho Bond. De gemeente moet daarbuiten
blijven,
Mevrouw \fan der Hulst antwoordt,
dat in tal van gemeenten de brochure reeda
wordt uitgereikt. Overigens moet men het
1 'omlté ter bevordering van geneeskundig
onderzoek voor het huwelijk niet gelijk Btel-
inn met andere voreenlglngen. Dat genees
kundig onderzoek dient te geschieden voor
de verloving.
De heer Adriaanse: Inderdaad, en hel
moet van de ouders uitgaan.
Mevrouw Van der Hulst beaamt dii
Maar er moet toch een begin zijn en dit zijn
toekomstige ouders.
De heer Schoeffelenberger vindt
het verzoek inderdaad sympathiek. Maar is
de gemeente bevoegd het in te willigen? In
Denemarken zijn thans wettelijke bepalin
gen gemaakt.
Het verzoek wordt afgewezen. Tegen het
voorstel stemmen mevr. van der Hulst en
de heeren Schoeffelenberger, Grunwald en
Bok.
Pers. Belasting.
Voorstel, tot wijziging der rewwidentHg tot
heffing van opeentien op de personeel© be
lasting. (Held. Cri)
Aangenomen.
Hondenbelasting.
Idem der verordening op de LawnttsviBg
van hondenbelasting.
Aangenomen.
Contract P. W. N.
Voorstel tot het sluiten van «en contrast
voor sruppl. waOerlevering met het P. W. N.
(Held. Crt. 1 April).
