T
Twe e Blad.
C
VAN ZATE*
JUNI 1922.
«na
EEN DERDE PBVTVfTTA AT, KRAJVK-
ZINNIGBGESTICHT?
Zonder ©enig vooéhomd kan lk de Sta
ten dezer provincie uibevelen, het aanbod
den Regeering te i epteeren. Het Rijks-
kranikzianigengeeticateMetLemblik, plaats
Wiedende voor 300 p ënten, (vroeger, toen
Men de eischen lager jelde, zijn er wel ineer
dan 600 opgeborgen
gebouwd en goed ing<
door het Rijk in d<
somimen zijn beet
nieuwe inrichting h/
veeet,), is een goed
ht gesticht, waaraan
itste jaren enorme
het bijna tot een
gemaakt.
Alleen het hoofdgbouw, dat niettemin
uitstekend en sterk j >ouwd blijkt, is nog
gebleven zooals het toen er de adelbor
sten onzer Marine weten opgeleid.
In het Verslag betrifende het Staatstoe
zicht op de K rankzirt qengestlahten over
de jaren 1876, 1876 ante77 lezen wij o.m.:
„Het was de overbtolking der gestich
ten, die Uwer Excel! otio voorganger aan
leiding heeft gegevë ons met de op
dracht te vereeren, crite onderzoeken, of
de Ryksmariitegéboufen te Medeinblik
tot een bruikbaar geskht voor krankzin
nigen verbouwd /zoudelkuninen worden.
Wij mogen niet omtlinzen, dat wij die
opdracht met zeer wojg ingenomenheid
aanvaardden, doch bij het aanschouwen
dier schoone, sterke g< mwen op een zoo
droogen bodem gelegi, dat daarin, of
schoon zy in 20 jaren i )t waren bewoond
geweest, nergens een oor van vocht te
ontdekken was, kondeiwrij, na ons over
tuigd te hebben van Ij ongegronde der
geruchten omtrent de gezondheidstoe
stand van Medembllk, ons verzekerd te
hehben, dat voor het 1< ibouwlbedrijf der
krankzinnigen de noodi gronden te ver
krijgen zijn, geen ande dan een gunstig
advies uitbrengen".
Hieruit zien wij reeds, Je de Inspecteurs
over hun tegenzin heer
en alleen reedis
bouwen, die nu
iderd1 en ver-
-son
door de bezichtiging der
natuurlijk nog heel1 wat
beterd zijn.
In een volgend verslag hóófden zij voorts
over dat gesticht een bes< rij ving te geven,
een' gesticht, zoo zegt.de lipectie:
„dat, meer dan een d» Nederlandsohe
gestichten, Meerenberg t.gezonderd, aan
de hedendaagsche étechemui een krank
zinnigengesticht voldoet"
Het Is een der mor kwaaiigheden in die
oude Verslagen der Inspe^urs, dat zij al-
ttjdl klagen over ós -provincie feesturen, die
de hen bij de Wet opgolragn zorg voor hun
krankzinnigen nog steeds p veel op een
koopje willen uitoefenen, rrwtjil «lam als
gunstige uitzondering etee< 'Noor iholland
wordt genoemd, dat reeds ln,S48 zijn Meer-
enlbexg, dat spoedig een vixlvermaardheid
verkregen heeft, stichtte. 1
Steeds is op dat goed© vooioeld gewezen;
doch tot op den huldigen d; is geen der
andere provinciën tot den baw van' eigen
rlichten overgegaan, torwijNoordhoMand
1908 besloot, Duinenbosollte Gastrtoum
te bouwen en in 1920 plannen oor een derde
eigen gesticht aanhangig rnante.
En zoo lezen wij dan ook iihet reeds ge
citeerde verslag over de prr'inclale zorg
voor krankzinnigen
„wij verheugen ons toch, <i nu die zorg
aan de gewestelijk© beBturti is opgedra
gen, en dit duidelijk in de ©uwe Wet is
uitgedrukt.
Wij ontveinzen ons echteniet, dat de
geschiedenis van hetgeen d>r die bestu
ren, dat van Noordhollaruidtgezonderd,
gedurende het heerschen d-
voor de verpleging der bob
.zinnigon geschied is, on»
•wen inboezemt, dat Hoor h
lende zorg op «oodanigo
wordlen, dat wij niet langer
land zullen Wijven achtera
De Staten van Nooidhoü.vüihebben dus
een oud© traditie hoog te houdt, we hopen,
dat zij daaraan in Juli ter d-zullen den
ken.
In de verslagen' van die jnrt 1882, 1888
het boloo'
veztos Wet
'tl ge krank-
lg vertrou-
belangKtei-
znl voorzien
het buiten
en 1884 vinden wij
deels ook van deH
bouwen, die op 1
overzicht,
Rljksg©-
krankzinni
gengesticht waren in gebruik inomen. Wij
ontleenen er de volgende bkmdettoeden
aan.
Op een ,,HaUegrondtwkitnp mm de
zeehavens binnen de stad fotomhllk <\p
de wrtke jwrdt mwewoozvrfivf KtaJdl*
sement voor 's lams Marlri, aldrnrr he-
ponnen vestigt te wonten t den A*w©
/798" vindt vnen da t «ostaN ZuMsr- en
Wcstcrhavon met do ifoutha n.
De Westorhwveni, die tinuwaog bestaat,
(de Oostorhavon is gedempt,)
haro noordzijde aan oen giro
welk omringd werd dpor vijf
Dit plein diende het land la scheep»
timmerwerf en bevatte seo.gipto hel
een sleepbelling, een stoof ei ©ene ki
nasde Éad
plein, het-
iDouwen.
kade. De gebouwen
Bootsmajistakolloods,
Takellage, Midderwn
kellago, Midden-mi
on Werkplaatsen,
werden evenmin gemist.
Naar men verzekert lag
gin der 10e oeuw in de pli
poleon, om deze etablissèmei
zeevaart te doen dienen in
Helder als hasis van'
tdën- tegen Engeland:
Blijkens oen kaart van 1831 vervaar
digd door den architect v. Wngaorden
te Medembllk bevatte het h<
van het toenmalige Instituut
en van
voor de
r de Ta-
Magazijn
gmolons
het be-
van Na-
voor de
met
opere-
B verdiepingen, terwijl het 70
De Ooster- en weatervte/ug/l
hoofdgebouw aangesloten,
p«Tig en hadden elk óén verdiep]
Aan weerszijden loodrecht op
gels stonden de flankgebou
verdieping en elk 80 M. lap
Tot 1850 hebben deze
tot opleiding onzer o.mvoï
Toen werd die opleiding naar
geplaatst »n bleef d» getoele
ibouw
Marine,
g was.
op dit
04 M.
een! jaar leeg staan. Van 1851 tot 1858 was
er liet depot van disolpltne gevestigd, het
welk in laatstgenoemd iaar na
laatstgenoemd jaar naar
- ging."
loals de lezer dus verneemt, is de be-
straming dezer Rijksgebouwen nog al eens
veranderd.
Het was de Minister Jhr. Mr. W. Six, die
in 1880 het denkbeeld van een Rijksgeeticht
te Medeinblik opvatte en de Inspectie een
onderzoek opdroeg, waarvan het reeds aan
gehaalde gunstige rapport het gevolg was,
De eerste verbouwing tot Rijksgesticht
voor krankzinnigen had in 1881 plaats. In
1884 werd het, zoo wij reeds melde en, ge-
opend.
Van 1884 tot 1010 werden verschillende
veranderingen in de gebouwen aangebracht
en ook niet onbelangrijk bijgebouwd.
In de jaren 1910 tot 1913 werd een geheel
nieuwe zoogenaamde „versterkte afdeeling"
gebouwd.
Men weet, dat in Medembllk voor een
goed deel de veroordeelden, de misdadige
krankzinnigen, werden geborgen en. dat
deze wel eens ontvluchtten. Wie deze nieu
we versterkte afdeeling echter aanschouwt
met haar muien, vloeren en plafonds van
dik gewapend beton, haar cellen eveneens
zóó versterkt, gesloten met dikke ijzeren
deuren, zal de ontvluchting daaruit wel tot
de onmogelijkheden gaan beschouwen.
De laatste jaren werden er uitsluitend
mannen verpleegd, in het begin was de Oos
telijke vleugel voor vrouwen en de Weste
lijke voor mannen ingericht
■Het geheele terrein, in gebruik bij of be
stemd voor de inrichting is ongeveer 10 H.A.
Momenteel zijn er nog een kleine 200 pa
tiënten, waaronder ongeveer 40 op contract
met de provincie.
Op 1 Januari van dit jaar was dat aantal
nog 260, en wel 197 Rijkspatiënten, 46
Noordhollandsche en 7 voor gemeenten bui
ten de provincie.
Van die 197 Rijkspatiënten behoorden er
7 tot de veroordeelden en 27 tot de ontoe
rekenbaar verklaarden. De rost waren dus
gewone armlastige krankzinnigen, die men
in alle gestichten aantreft
Er ia een gezamenlijk persooneel van 112
man, waarvan 57 voor de verpleging. Van
dit laatste aantal zal een groot deel mee naar
Woensel gaan, indien de patiënten daar naar
toe worden overgeplaatst
De water-, licht- en warmtevoorziening
is geheel in orde, niettegenstaande door ge
brek aan waterleiding die eerste zeer geoom-
pliceeixi
Voor drinkwater en voor de bereiding der
voeding wordt rul. regenwater gewonnen en
gebruikt, voor wasch- on echrobwator het
z.g.n. bronwater en voor closets zeewater.
Zelfs in den drogen zomer van verleden
jaar is er nooit eenig gebrek aan water ge-
woost.
De verlichting geschiedt door electrioiteit,
die dtoor een eigen dynamo wordt opgewekt
on waarmeë ook de gemeente Medembllk wel
voorzien zou kunnen worden.
De verwarming ls eveneens ruim voldoen -
de. Met een derde van de ovencapaciteit
heeft men ln de strenge koude van den af-
geioopen winter kunnen volstaan.
Wij zullen in een slotartikel nog ©enige
beschouwingen plaatsen, waaruit voor de
provincie dé nuttigheid en d© noodzakelijk
heid van de overname van deze uitsteken
de inriohting nader kan blijken.
Helder, 18-6—"22. M.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Bij het op 21 en 22 Juni j.1. te 's-Gra-
venhage gehouden examen, slaagde voor Co
officier groot© stoomvaart, de heer G. J. C
te Roller, alhier.
Communistische Party.
Gisterenavond trad in „Casino" de uit
Indlë verbarmen communist Tan Malaka,
voor de federatie NoorvUHoIland en Utrecht
van de Communistische Party op. De be
langstelling voor deze vergadering was niet
blzonxier groot.
Na een korte openingsspeech van don
Voorzitter, den heèr Pleterae, werd 't woord
verleend aan den spreker.
Als wij over Indië spreQreu, aldus begon
hy, denlken wH aan de mlllioenen guldens,
the van allerlei plantages enz. worden ge
baald. Duizenden schepen pasaeeren Jaar-
Ittk» het Suez-kanaal met goederen. Maar
aan de groot© gevolgen voor Indlë denken
w© niet: de verwoesting door het kapitalisme
aldaar verricht.
Honderden Jaren geleden al stond Java
in het toeken tener beschaafd© nuuitsohap-
pij, iraet allerlei landen werd' handel gedre
ven. De ooraprenkeiyice scheepvaart werd
v«idrongen door die van de O.-I. Compagnie,
verschillende groot© steden, vervielen. Nndat
<1© O.-I. Compagnie door haar verdeel- en
lieeraalMMek indlö veroverd had, werd ho-
«lag unl<<gd on de producten. De productie
werd kunstmatig opgevoerd, den Indiër.werd
gelaat produotJiui t© kweoken, waaraan atj
w>lf geen bwhoefte hadden. Na d© Ctuniwigöi"
ktu Ij. t oultuuret. kuij, de Indië» ni-icaton
koffie lt-11 011 buil eawmbs, tot ooit «oiuld-
ddd loon van 00 ot. voor oen gezin por Jaar.
Ook wel laat men ze voor nlol» werken: de
z-if „heerendieiiaten" verrichten. Daardoor
ontstaan vaak opstanden.
Op de beate gronden van de inlander» zet
ten do industrieën, met name d© suikerin
dustrie, zich vast en de bevolking wordt ver
drongen naar de mindere gronden. Vandaar
d« diep© ©Bende der inlanders in de suiker-
streken. Ook in de havenplaatsen is het zoo,
duizenden dakloozen slapen in de open lucht.
Voor den Javaanschen middenstand lijn de
hulzen sohier qnbcwoonba&T.-By epidemieën
Werven d© inlanders als ratten.
In Dell heersoht nog het echt© filaven&tol
sol, meiii noemt het „poenale sanctie". Wel
iswaar Ls de werktijd yen dien koell 10 uur,
maar de plantages zij® zeer ver weg» zoodat
heel veel lijd heengaat met heen en weer
gaan. Ook bun baadje kost veel meer dan
vroeger. Vier jaren lang ls een inlander al
dus aan hamden en voeten gebonden1; er
wordt op zijn, lage instinoten gespeculeerd,
waarvan het gevolg is dobbelen etc. en ten
slotte worden ze gedwongen opnieuw te oon-
tracteeren.
'Dok de oorspronkelijke inlandsobe indus
trieën vervallen, door d© Buropeesohe ver
drongen; het onderwijs gaat daardoor ach-
teruit, omdat dit gelijken tred houdt met de
industrie. Hierdoor komt geestelijk verval.
Op dien bodem van ontwrichting groeien
de verschillende organen der arixddérs, imede
uit 4« «rbeidergbewegingen in Egypte, Rus-
Ingezonden mededeelhig.
MAAGSTOORNISSEN
zooals maagzuur, oprisping, gal, siym, ver
stopping, gebrek aan eetinst enz., moeten zorg
vuldig bestreden worden. De ondervinding van
meerdere beeft geleerd, dat alleen de FREOO's
Maagtabletten hiertegen beslistafdoendezyn,
verwaarloost üw kwaal niet. Per koker kosten
deze 60 ct. en zijn verkrijgbaar te Helder
byMej. M. dk Ridder, Pa. hakeardj voor
engros A. tek Klooster-
land, eniz. ontstaan. De arbeiders komen in
bewegingzy organiseeren zich in vak
bonden.
De oorspronkelijke' Javaansche beschaving
stond op hoogen trap, ook de litteratuur. De
Javanen bouwden reeds hun tempels als
Boeroe Boedoer, etc., 800 Jaar na Christus,
toen Europa nog geen beschaving had. Hun
beschaving is evenwel, zooals van alle Oos-
tersche volkeren, meer gericht op het inner
lijke dan op het uiterlijke.
Aan de moderne arbeidersbeweging heb
ben wy te danken, dat men thans ook het
groote strijdmiddel de staking kent. De ver
schillende organisaties hebben zich gecen
traliseerd; de oornn. party workt samen met
de machtige Sarekat Tslam. Die vereenagin-
gen móéten noodzakelijk revohitionnair zijn,
omdat de toestanden tè erg zijn.
In <fle 300-jarige overheeisching hébben
we onderwijs gekregen, maar men begrijpt
wél1, dat dit niet speoiaal ter wille van den
inlander ls gekomen. De inlander z©lf had
geen geestelijke ontwikkeling noodig, de in
dustrie. die Indische werkkrachten noodlg
had (uit Holland laten komen was veel te
duur) moest evenwel noodgedwongen ander-
wils geven aan den inlander.
Na 60 jaar oorlog imet de Atjeher» leert
men hen thans .beschaving": se krijgen
schoenen, pantalons, moeten behoorlijk eten,
enz. Nu gaan die jongens met vacamtie naar
de deesa's, en dan krijgt men de conflicten,
want de vader heeft de oude gewoonten en
zeden behouden. Men krijgt de groote schei
ding tussohen ouders en kinderen. 25e ver
loten hun dessa's, waar ze zich niet meer
thuis voelden, verleeren hun eigen taal zelfs.
Ze leeren allerlei verhaaltjes op sohool: men
leert hen, dat hun eigen volk schurken zym,
omdat het zich tegen de Hollanders ver
zettel Zóó worden hun materieel© behoeften
opgesohroefd, en.ze kamen by het kapi
taal tereoht, de gouvernem entsinstelllngen,
oto. Dat is waar men Se hébben wik In
Britsoh-Iridlë durft men niet te veel soholen
geven, omdat mem beducht is voor de ge
volgen, nu ook de inlander tot inzicht komt.
Indlë zal voor de vloot 20 mllMoen hydra-
gen moeten, maar de uitbreiding van het
onderwijs zet men er step.
In 8 eeuwen werken heeft men een klein
percentage alphabeten gekregen. Terwyi
vroeger sohier iedere Javaan, lezen en schrij
ven kon, zijn eigen taal en letterschrift na
tuurlijk 1 W# communisten trachtten een
eigen school te stiohten; het gelid hadden we
ervoor, op Samarang hadden we een prachtig
gebouw. De kinderen van d© inlanders ma
ken ln d© dessa's propaganda voor de school,
dit is niet gemakkelijk, want wee als zy zich
verspreken, dan gaat men de boeien in! En
de jongens kregen nooit oenigo vergoeding
daarvoor, ©llea goadhiedtte-ter wille van het
goede doel.
öpr. deelt daarvan treffend© staaltjes me
de. Ook voor de Sarekat Islam spraken ze,
niet voor honderden, muiT voor vel© duizen
den mannen én vrouwen. Ze hebben ln kor
ten üjd ook al een bibliotheek bijeen geifcre-
n; ze leeren er ook organiseeren. Het volk
greep, dat alleen deze scholen hen konden
opheffen uit den .poel van ©Bende. Op ver
schillend© plaatsen zijn zulke soholen opge
richt, toen spr. verbannen werd, hadden zich
al' 16 plaatsen aangemeld. Ondanks de tegen
werking van de autoriteiten zijn ze er geko
men, men zag ln dat dit de manier was oan
den Inlander op te voeden.
Spr. verhaalt zyn uitzetting uit Indiö.
Men heeft in Indië verschillende artikelen,
waarmede men propaganda den kop indrukt
Het tz.g.'preventief recht, waarbij vaak na
maanden gevangenisstraf d© onschuld blijkt,
Is het eerste. Voorts ls er het Terbannimgs-
reoht, waarby men niet eens voor. een reoht-
Ijank komt, en alleen eenige vragen voor den
resident 'beantwoordt. Deze rechten zijn een
groote belemmering voor elke vakactie, voor
de ontwikkeling ook.
Men mag ln Indlë niet oen» zeggen, dat
de justitie aldaar klasse-justitie is, dan gaat
bien de nor al in. Spr. moest naar de Indi
sche gevangenis, die is alleen voor Inianr
<l©rs. En spr. was niet genaturaliseerd nota-
bene, in zyn eigen land!
0]i humoristische wyze beschrijft ftPr' het
yerbiyf in aoo'n gevangenis en gaat het ver
loop van zijn prooes na. Als leider van een
vakvereniging by een staking werd spr. ge-
l»kt. De gewraakte zin was verminkt, tenge
volge van een verkeerde vertaling. Öpr. had
liet woord „moeilijk" gebruikt: ,de regesring
had eon moeilijke taak ten opziohte van deze
staking", - had spr, gezegd- Nu is moeilijk
iit h©t Maleiaoh sookur, door weglating -
<1© r krijgt men soeka, dat ls verheugen
ti© zin werd aldus vertaald „de regeer!ng
\H>rhougt zich ln den toestand". Daarop werd
Hpr. veroordeeld, tolteiyk slechts op een ge
heim eigenhandig sdhryven van don procu
reur, dat aan 'spr. onthouden werd, en ook
aan Wijnkoop, toen deze 'er ln de Kaaner
naar vroeg.
De eerste beschuldiging hiidde, <iat spr,
verbinding had met Sneevliet ln Shanghai
voor materieélen steun. Nu ligt Shanghai
notaben© even ver van Indië als Holland.
Maar de naam Sneevliet alleen /bezorgt ln
Indië al kippevel'.
t>e tweede beschuldiging was, dat spr. be
trokken zóu zijn by het ontwerpen van een
program voor daadwerkelijke aotie tegen het
gezag. Het mooist© was, dat spr. er niets van
wist, vóór hy het van de regee/rtng vernam.
Derrie lieschuldiging: dat spr. de scheuring
ln de Vakcentrale had bewerkt. Als dat spr.
gelukt zou y.yn, *>u hy recht op een medaille
hébben van de regeertng. Scheuring zou
voor de regeering zeer veel waard zijn. Spr.
had juist eenheid gepropageerd; wij moeten
Juist ln Indlë de scheuring niet hebben. Wij
hadden eenheid' verkregen, dat had' ad/ch juist
gedemonstreerd.
Ook werdi spr. beschuldigd een gevaariyke
school te hébben gesticht, die de jongens op-
zotto tegen het wettig graag. Dat deed event-
do sohool plaatst©. En1 die tnlandsche recher
cheurs behooren tot het uitschot der bevol
king, hetgeen de jonger» natuuriyk weten.
Het wettig gezag, steunend op bajonetten,
van
En
dat diepe ellende heeft gebracht over ons
land.
Als de gouverneur-generaal op deze wyze
doorgaat met alle vatoactie te onderdrukken,
zal de dag komen, dat do 50 millloen zullen
afzien van elke verdere aotie, zullen wroeten
ln stilte tot op zekeren dag de groote massa-
actie losbarst- Want men vergeet te veel:
Indië is maar een klein deël van het Oosten;
natuurlijk, als Indlë valt, gaan daar milli&r-
den kapitalen in' Holland mee verleren. Spr.
wijst op de gooiende arbeidersbeweging in
Japan, op China, waar het internationale
kapitaal knoeit en wroet. Ondanks verban-
hun massale kracht; de revolutionnairen
hebben zich daar geconcentreerd tegen het
Engelsch imperium. Als die revolutie los
komt, komen minstens 500 millloen men-
sdhen in actie. Het kookt en gist daar in het
Oosten; het Oosten staat in het toeken van
de revolutie, en het Westersohe kapitalisme
gaat ten onder, vast en zeker. En de tyd zal
komen, dat het Oostersche proletariaat de
hand zal reiken aan het Weetensche.
Tweede spreker was de heer De Kadt.
Indien het niet zoo algemeen bekend was,
dat de communisten onaangename menschen
varen, zou ik verontschuldigingen maken
voor vele onaangename dingen, die ik ga
zeggen, aldus spr.
Malaka heeft gezegd, dat daar in het Oos
ten alles kookt en gist. In Holland echter
zweert men meer by het aloud© recept van
de politieke actie. Als het zoo doorgaat
We hebben nu een goed© 40 „partijen"
krijgen we spoedig uitsluitend familiepar
tijen, hetgeen ongetwijfeld de gemoedéUjk-
heid van het parlement verhoogen zal. Spr.
zal even'wel eens met de werkelijkheid reke
nen en den toestand bezien zooals die ls.
De verkiezingen staan thans in het teeken
ran de verschillende partijen. En aHe poli
tieke partijen hebben een lijst ran deside
rata en geen van alle izal in staat rijn ook
maar een deel van hun program uit te voe
ren. Hoe komt dat? Omdat Holland nu een
maal samenhangt met de groote stroomingen
over de heéle wereld. De geest van Holland
rit nog altijd vast aan het klein-burgeriyke
gedoe. En wy oommunisten moeten deuren
en ramen van heit huisje flink 'opengooien
om de mensohen te laten zien wat er zoo al
te koop i&
Spr. zal ln een paar trékken den toestand
beschrijven.
De wereldoorlog heeft ten opzichte van de
vóór dien tijd bestaande verih. udingen een
totale omwenteling gebracht Het zwnarte-
unt van de wereld, vroeger in West-zEuropa,
verplaatst naar Amerika, West-Europa ls
een ruïne geworden. Het wel en wee van
Europa wordt beslist in WallBtreet, hot cen
trum der Amerikaansche financiers. Als We
dat niet ln het oog houden, loopen we het
gevaar ons over te geven aan illusies, dJe
ultioopen op groote téleurstelingen voor het
Burop. proletariaat. WesWBuropa ls eon eoo-
nomisoho woestenij geworden, waarin wf)
toevallig een oase vormen. In dlo woesteny
worstelt kapitaal en arbeid1, ©n die worste
ling Ls thans ln een stadium gekomen, waar
in het proletariaat uit de deining ran de
revolutie ran 1918 (een revolutie mot 8 dagen
zicht) allerlei brokken toegeworpen werd.
En terwijl het proletariaat feerig was een
lekker hapje diaarvan t© maken, werden de
brokken onder den mond weer weggehaald.
Thans leven wy ln het tijdperk ran d© re
actie. Maar gy maakt u geen luist beeM er
van ho© ver het kapitalisme al gevorderd ls
on wat het met u voor heeft.
Frank HodgeB, de liedder ran de myrewer-
kers-in Engeland, het keurkorps van d©
Britsohe arbeiders, reide, dat 9P het oogen-
bldk tengevolge van de Iconen de honger
snood ln Engelland is ingetreden. In Zuld-
Walés ls het gemiddelde loon 85 sh., daar
van gaat 16 éh. aan huishuur af, er Myft dan
Juist een pond over om van te leven. Ver-
geiyk daarmede de loonen vóór den oorlog.
Toen waren de lóonen 20 hooger, d© le
vensstandaard 80 lager, dat 1» du» een
votrsoh.ll ran. 100 En nu ls Engeland na
den oordog het machtigste rijk van West-
Europa. De Hollandsen e arbeiders moeten
dus niet. denken, dat zy hun loonen op dit
peil zullen houdén. In de Brltsche mymdify
trioten bedelen thans d© Jongetjes op de
straat evenals ln Java. Toen d© Brltsdhe
mynwerkers den eersten aanval voelldlen en
weken volhielden, zeiden de oommunisten ln
Engeland: dé strijd: gaat verloren, als gij niet
zorgt, dat deze aotie wordt uitgebreid Toen
het scheen, dat dit zou gebeuren, waren het
de leiders van de Britsche Vakvereenigin-
gen, van de Labour-partlj, dte terugschrikten
voor de ontzettend© gevolgen.
Spr. toont met een voorbeeld aan de juiste
taktiok van d© communisten en het verder
felijke van die der soc.-de/m. vakleiders. En
wa/ironi dit juist vóór do verkiezingen wordt
gezegd? Opdat de arbeid©» niet zulten den
ken, dat het mot hst naar de Kamer brengen
mui ons of van soc.-dem, gewonnen in, a»n<i
dun lioudt gr uzelf voor <ten mal. Spr, wil
den arbeider wol euu* tien, die durft tew©
ren, <W als wy een soc.riein, regec-ring had-
«ten, het levanapeil van den arbeider niet
ren worden aangetast.
(beroep: Ja.
1'raohtig. don moet die kameraad maar
eens naar Oostenrijk kijken of naar Duitsch-
land, waar het proletariaat crepeert. Zelfs de
eoc.-deni. regeering in Dultsohland zal door
haar eigen arbeiders worden gedwongen-at
te treden als zy het levenspeil nog langer
verslechtert; Oök hier zal eeni soc. regeering
gedwongen worden, omdat heel Europa af
hangt van het Amerikaansche kapitalisme
De Amerikaansche bankiers eischen aller
verst sluitend© begrootingen, hetgeen in
Duitsohland alle toeslagen op de loonen zou
doen vervallen. Men moet wel ln het oog
houden, als de eoc.-dem. aan de regeering
komen, ontwapenen z© en doen met het vrij
komende geld alles. Zoo zeggen ze althans.
Maar Duitsohland heeft thwn« geen. uitgaven
meer voor militarisme en kan toch zonder
toeslagen het toon niet op peil houden.
In ons land, lang bulten de economisch©
crisis gebleven, teekent zich dagelijks de toe
stand scherper af, en het Nederlandsohe
kapitalisme wil de arbeidersklasse op
dezelfde wyze kraken al» het Dultsche.
Heft móét dat doen. Eij sturen lang
zaam maar zeker aan op een loons
verlaging op hetzelfde peil ran DuLtscfeland.
De industrieel! PhlHpe zegt het zelf, dat de
Nederlandsoho arbeider .verwend ls.' Zoo
lang tiet Dultsche loonpeil niet bereikt wordt,
wordt d© economische toestand niet normaal.
Eb di© toestand wordt weder normaal.
GfJ zult met de verklaringen niet berei
ken, dat er paal en perk wordt gesteld asn
de reactie-
Gy moet u scharen ftort den strijd, en dat
kan alleen door eenheid. Ik weet wel dat
men ons oommunisten uitmaakt ais scheur
makers by uitnemendheid1; ik heb u maar
te wfjizen op wat "Malaki zei: het scheppen
in Indië van een eenheidsfront. Inderdaad
willen wy niet de eenheid ven organisaties
die geen hand uitstéken, wy wiHen de een
heid van de daad: en dat willen de hesren
niet, hetgeen spr. uit redevoeringen van
8tenhuls etc. kan aantoonen, Zoo'n eenheid
als ln de metaalbewerkersstaking willen zs
weL 'n Prachtig resultaat, vraag het maar
eens aan d© arbeiders zeiven.
WJj moeten wyzen op de noodzakelijk
heid van een eoonomlsdhen strijd. Het ls niet
voldoende enkel fce /deunen, gy moet aan-
sturen op eenheid. Gy moet uw leiders ont
maskeren, telkens weer; gy moet de com
munistische party steunen. Hét ls niet vol
doende op Wijnkoop te stemmen, er moet
een centrum komen van revolutionaire actie.
Denk niet dat gy gebaat rijt met den uit
slag der verkiezingen. Als d© uitslag der
verkiezingen aan de soa-dem. de gelegen
heid geeft samen te gaan met burgeriyke
partyen, zullen rfj dat doenevenals in
Dultschland. waar men thans de revolutio
nairen in d© gevangenis stopt Het parle
mentaire systeem op zich zelf is rot, ls on
voldoend©. Daarnaast moet gfj Iets anders,
hebben, uw organisatie gy moet de klasse-
kracht loswerken, die alleen kan Iets berei
ken. Gfl moet u niet voorstellen dat uw actie
ln dit land alleen dén doorslag geeft het
kapitalisme ls internationaal, en daartegen
over moet staan een internationaal arbeiders
front. Alleen dat kan u redden I
Oy moet stemmen op ons en propaganda
blijven maken. Gtf moet ook getuigen van
uw internationaal arbeiders zijn. Wö zyn
allen mede schuldig aan wat ln Indië gebeurt
want het is de regeering in den Haag die
de orders uitdeelt Zelfs de correspondent
van de Telegraaf trilt van verontwaardi
ging over de voorgenomen salaris verlaging
waarby d© lage inkomens 60% moeten mis
sen, en de gouverneur-generaal slechts
6V,%. En dat gevaar wacht ook ons, als de
regeering eerst, weder vast ln het zadel zit
Gy moet begrijpen dat het uw ©ere-plifht is
de kameraden ln Indlë te helpen. En met het
lot van de proletariër» ln Ohlha, Korea,
Uritaoh Indlë, hangt ook dat van ons samen.
De communistische internationale kent geen
ondersoheid in kleur, zy vereenlgt alle pro
letariërs onder haar herder!
Milt «en hr.rtr- ohtaiyken •opro - tot
uulting eindigde spr
Daar niemand zich aanmeldde voor debat,
sloot de voorzitter de vergadering,
sloot de voorzitter te half elf de vergadering.
Gemeente-rel n lgi ng.
In een advertentie in dit nummer wyzen
i Vurgomocstor en Wethouder» op art 141a der
vigeeorend© PdUtie-verardéning, waarbij het
verboden wordt vuilnisbakken óf emmers op
«trant te zetten alvorens daartoe door den
;j /ilifl" met zijn ratel het sein gege
ven wordt Deze waarschuwing geeft ons
aanleiding het publiek dringend te vragen
om meerdere medewerking ten opzichte hier-
wm
Het zal mcniigeen, die voel op straat komt,
zijn opgevallen, dat dé straten vol liggen met
viere stukken papier «n andere rommel, en
vollicht b"olt men wel oen» op de reiniging
gemopperd, dl© er immora voor la dit weg te
halen. Vooral op bezoeker» van buiten ma
ken dorgoiyko Ingrediënten een omgelukkl-
gen indruk. Men schijnt ovenwei niet te we
ten, dat liet publiek zelf ln oearzte Instantie
de schuld 1» van deze verontrelntglna. Want
wat geschiedt? Men zet, op dlo dogen, dat de
/ïschxar komt, reeds
bulten, en di
kisten, ©na,
de tien waait, ls het gevolg,
>mt, reeds vroegtydig zijn boeltje
lan liefst ln open bakken, emmers,
i. Daar het hiér negen dogen van
(l-a «on
de wind de
losse stukken, zooals papier ad., opneemt en
ergens ln de straat deponeert. Verder zyn
er jongens, dl© graag in die vuilnisbakken
rondgraaien, der boe loswoelen, en niet te
de hondjes, dl© er ook wat van hun
uit opdiepen, en zoo wondt de boel
vergeten
gading u
los gewen
da Dit al
8 werkt on de wind heeft «r vrij spél me-
dt alle» kan worden ondervangen als het
publiek dé voorschriften van d© politto-ver-
ordenJmg opvolgt Die politie-verordening
verbiedt het neerzetten van vuilnis voor het
sein gegeven is door den asdhkarman.
hu /ui men zeggen! als .©en huisvrouw
druk aan het werk is, hoort rij niet altijd
dat sein. Of wel zooals de inaënder ln ons
vorig nummer reide: de wagen bleek vol te
zyn en verdween alvorens by ons te rijn ge
weest Daarop antwoorden ,w]j: het is louter
eén kwestie van mediewerklng. De niilnis
man komt op denftelfden tijd, en, zijn ratel
ia werkeiyk ver genoog hoorbaar. Zoover
zelfs, dat hy, als zijr. kar nagenoeg vol is,
oen nulsmoeder, aan het einde van eene
straat wonend, en du wamraohuwing hoorend,
dl» bestemd I» voor de bewoners aan hot be
gin want <te in/in heeft geen berging meer
voor do Ifeele straat zy denkt,» out het
voor Imnr bestemd 1»,
Als fnen, ln dJt opricht oen beetje wil me*
d' woriu-n. door zich, bjj het hooren ran het
sein. even te vergewissen waar d© wage» 1»
en dan nog oven te wactitsn met het buiten
zetten der bakken, zou daarmede al veel on
gerief voorkomen zyn, Ook zou het veel
waard zijn Indien men overdekt© «romers
had; m d#t opzicht houden de menschen veell
te weinig rekening met het personeel der
reiniging ook. Men gebruikt soms bakken,
die door één man niet kunnen worden ge
hanteerd, oude kisten, vol met spijker», waar
aan de menschen zich d© handen orfenhalen,
enz. Het vooraf huls aan huls aanbellen is
nirt overal in de stad toe te passen.
Ook - en lang niet ln d© laatete plaats
de winkeliers bezondigen zich aan het weg
werpen van papier op de straten. Als zö een
kist ontpakken, ontzien zij zich Met om hout
wol, papierBnipers, enz., maar achter zich
neer te smyten. Het gevolg ia alweer, dat de
wind dit zaakje op de stoep van dezen of ge
nen bewoner deponeert, die zich weder er
gert over de slordigheid! en het plichtsver
zuim der reiniging, „die toch al zoo duur ls!"
Toen de Zat - r. 1H dm a rt hier ontstond
besloot d© Reiniging des avond» een manne
tje een half uur naar het Koningsplein te
zenden om den' boel daar schoon te maken.
Maar tegen woordig zijn het al twee mannen,
die daar en ln de omliggend© straten 2 uur
werk hebben, om althans voot den Zondag
den toestand drageiyk te maken. En men
kan uitrekenen wat dit, op Zaterdagavond,
aan de gemeente moet kasten.
Tenslotte mag er wel een» op gewezen war
den, dat voor slechts 2J50 per Jaar (betaal
baar in twee termynen) de privaatemmers
uit de woningen worden gehaald. Het ia dua
