E Derde Blad. t VAN ZATERDAG 7 OCTOBER 1922. AMSTERDAMSCHE BRIEVEN. ROND DEN DAM. De Kce en de Platvoet stelde voor An.de Drankmajoor: Me heefte 'n aardig plan, Auk Varkie weet d'r van. Me legge de man 'n kwartje uit Bij Piet In de Kopere Tuit. Gaoneme 'n dag gekloft op stap Mit Arie Pannetje Pap En Jan Trammelant, En de Hallefe Kruik Mlt Spelde Bulk, En Jan Paraplu mlt Aus-Apple-mlt-juu, Oofc de Leugenaar, Dan binne me klaar ....Ziet hier een Jordaansch „scheldnaam"- coupletje van „Manus Peet", den bultenaar, eertijds medewerker van „Joden Jet", uit Querldo's „Jordaan". Het is uit het derde deel van dit „Amsterdamsche Epos", dat dezer da gen verscheen en dat in groote hoeveelheden voor de glazen der boekhandelargn ligt, ver gezeld meestal van de, door den schilder Jan Sluyters ontworpen affiche, voorstellende „Corry" (U weet wel, die van „mooie Karei"!) en „Manus" arm in arm. Na het succes, dat de beide eerste „Jor- daan"-deelen hadden, is het verschijnen van dit vervolg inderdaad een „gebeurtenis", die prachtig samenvalt met het zooeven juist 50 jaar worden van den auteur. Behalve dat hier door weer opnieuw een stuk Amsterdamsch volksleven voor de bewonderende oogen van het publiek in felle kleuren en met vaste oontouren omhoog rijst, concentreert het te vens nog eens de aandacht op d.en genialen schrijver en titanischem werker, die Queri do is. Opgekomen uit de rijen der diamantbe werkers, rijen, die al zooveel intellect en organiseerend tajent aan Amsterdam hebben toegevoerd, werkte deze schrijver zich op achtereenvolgens levend als diamantslij per, violist, horlogemaker, verslaggever, enz tot een der allereerste plaatsen in onze vader- landsche litteratoren-bent. Als bij alle auto didacten ^ag, in den beginne, de, zonder een vaste leiding in zich opgenomen kennis en lectuur, chaotisch bij hem dooreen en hadden zijn eerste werken dan ook veelal te lijden van een „teveel" in woordkeus, zinsbouw en be schrijving, een „teveel", dat vele beter-ge- schoolde critici zoodanig hinderde, dat zij er zich blind op staarden en geen oog meer had den voor den machtigen greep, den genialen „durf", waarmede deze schrijver steeds weer elk onderwerp, dat hem trok, aanpakte. Een greep en een durf, die in een land als het onse, zoozeer gewend aan en geschoold in de „kleinmalerel het zorgvuldig beschrijven van de „dingen des dagelijkschen levens", een groote en beminnenswaardige uitzonde ring raag genoemd worden 1 Hoe ouder Querido echter werd, hoe meer werken er van zijn hand de wereld in gingen, des te vaster bleek hij zijn instrument, de taal, in de hand te krijgen, des te harmoni tcher ook kwam al het opgenomene en dat was wat! in hem te liggen waardoor, omdat het „uiterlijk" thans als 't ware door- schünender, eenvoudiger ein minder ramme iend werd nu ook door de eertijds nog doo- ven, de maohtlge adem, die van dezen wer ker uitgaat, gehoord werd. Wel «Un er hier en daar nog enkele al te angstvallige ivoren-toren-wachters, die, ge deeltelijk uit besef van eigen scheppings- onmacht, Querldo's Oostersche, opgestuwde woorden-zwaai kleinzielig becritiseéren, maar uit ds verschenen artikelen en opstellen bij z|in 50ste levensjaar, bleek toch wel, dat uit alle kampen (zoowel uit de meeBt linksche als de meest-rechtsche) steeds meerderen tot de erkenning komen van de grootheid van dezen schrijver. En dat zal, blijft Q. voor zijn arbeid ge spaard, in dezelfde richting blijven doorgaan. Want, en dit is op dezen verjaardag zeker één van de beste punten, waarop te wijzen valt Querldo's kunnen en werkkracht gaat, met het ouder worden, steeds in de stijgende lijn. Aan twee cycli is hij thans, tusschen allerlei kleiner kranten- en tijdschriftenwerk door, gelijktijdig bezig: de eene, dat groote werk, „Koningen", waarin hij verbeeldingen uit het oude Oosten, uit het Perzisch land, enz. oproept ln stukken proza, die soms de kracht en den gloed van net „Hooglied" na deren de andere: het „Amsterdamsch Epos", waarvan dan zoo juist het derde deel uitkwam. Mocht -het hem gegeven zijn deze laatste cyclus naar den oorspronkelijken op zet te voltooien, dan zal men een beeld van het huldig Amsterdam hebben, waarin ge slachten na ons zich nog zullen kunnen spie gelen. Deze oorspronkelijke opzet was n.1., behalve een beeld van het „Jordaan'-leven, éók te geven het levensbeeld van de andere hoofdstedelijke buurten, zooals de buurt YY (..de Pijp"!), de „bocht van de Hoerendracht", enz., enz. Maar nu alvast hebben we dan de „Jor daan", een kunstwerk alleen te vergelijken niet Breero's gedichten en Breitner's schil derwerk, waarin eveneens het kleul Ige, be wogen, ruwe, maar warm-bloedlge Amster damsche volksleven werd vastgelegd tot een herdenkingszull voor langen tijd. Dit geschenk van Querido, op zijn 50sten verjaardag, aan „zijn" stad Amsterdam, mocht dan ook wel even, mét een enkel w ord, ge memoreerd worden. Niet leder is kunstenaar. Niet ieder heeft het vermogen zijn stad en zijn medemenschen „geschenken" te geven in zelf-geschapen kunstwerken. Toch hebben ook zij, dl1» geen kunstenaar zijnde, de natuur te hulp moeten roepen om een waardig „geschenk" te doen ontstaan, zij, die indertijd het initiatief namen tot aanleg van het „Vondelpark" en zij, die tot de instandhouding bijdroegen, hun wijze die hulde en dank verdient hun 8t®d „bedacht". Het „Vondelpark" werd in den loop der jaren populair, 't Kon ook moeilijk anders: was het niet één van de weinige „groene longen" van onze goede stad? En zqowel de rijkaard, die, te paard, op zijn ochtendlijke „wandelrit', langs de lanen en waterpartijen' draafden, als het eenvoudige vrouwtjl, dat met kind of kleinkind een luchtje ging hap pen in 't „Vondels-" of „Vondelingen"-park, profiteerde van de stichting der-„Vereeni- ging tot aanleg en instandhouding van een Wandelpark". Jammer eohter is dat in deze „groene long", die de stad e*~~ rustige ademhaling moet verzekeren, utste jaren, ontelbare „wegracers", zoowel auto- als fietsmaniak- ken, gelijk evenzoovele snel-voortwoekerende, koortsverwekkende bacillen rond gingen schieten. Het genot „in de vrije natuur" werd daardoor in het Vondelpark temidden van stofwolken, blèrende ^ets-malloten en open- knalpot-protsers, vrij problematisch. Komt het daardoor misschien, dat de Vereeniging voorgenoemd den laatsten tijd noodlijdend werd? Is 't „publiek" niet meer genegen te blijven contribueeren ten behoeve van dit kwasie-sportief-gedoe? Of is de noodlijdend heid alleen te wijten aan de algemeene ma laise? Of derde óf tenslotte, is dat publiek niet van den toestand op de hoogte, leeft het in den waan dat het hier een geseoureerd Gemeente-bezit betreft? 't Een zal wel bij "t ander komen. Feit is in alle geval, dat het „Vondelpark" nood lijdend, zwaór noodlijdend is en dat, als dok ter Publiek niet spoedig met een flinke, sterke dosis geldpoeder ingrijpt, de patiënt onherroepelijk verloren is. Reeds deden teekenen van verval zich voor; een goede verzorging was al lang niet meer mogelijk. Maar zóó nijpend als thans was de toestand toch nog nooit. Moet de Vereeniging haar gronden dan maar als bouwterrein „productief gaan ma ken? Dat kèn en mag nietl Men zint dus op uitkomst. En de Ver. doet dan ook al, om te beginnen, moeite door publiciteit belangstelling en hulp te wekken. Daarnaast overweegt het Bestuur en zijn wij goed ingelicht, dan bestaat er inderdaad alle kans, dat de maatregel er ook zal komen! om het park voor rijverkeer te sluiten en het voor dat verkeer alleen tegen betaalde kaarten open te stellen. Waarschijnlijk zal zulk een maatregel, hoe schijnbaar on-democratisch op 't eerste ge zicht ook, de sympathie hebben van het over- groote deel der stadgenooten. Het deel, dat niet zoo denkt,, moet dan maar andere terrei nen, verder weg opzoeken om er hun „sporf'-geneugten bot te vieren. En wordt deze maatregel genomen, dan zal, dunkt ons den benoodigde 5 ton door een stad als Amsterdam, voor het behoud van éen zijrfer longen, ook wel spoedig worden opge bracht Moge het zoo zijn! ft* Vader Vliegen van wien bekend is, dat hij het volgend jaar het Wethouderschap denkt neer te leggen heeft ln de laatste Raadsvergadering een échec geleden door het afstemmen van een artikel in de nieuwe, door hem Ingediende regeling van het La ger Onderwijs. Een échec, eigenlijk veroor zaakt doordat collega Wlbaut, bij de stem ming al de zaal uit was om zijn neus te snui ten! Ware deze, de neus n.1. met wat er aan vast zitl aanwezig geweest, de stemmen hadden gestaakt Nü werd het artikel, het maximum aantal leerlingen per klas bepa lend, met éen stem meerderheid verworpen Overigens werden- de, uit de vergadering stammende, voorstellen aangaande dit maxi mum aantal eveneens verworpen, zoodat B. en W. tenslotte nog een achterdeurtje open staat. Een ander artikel behelst n.1, dat wat niet in dé verordening geregeld wordt, door B. en W. zelf kan worden bepaald. In dit geval dus óok wem* het aantal leerlingen per klas. Hieruit i en uit dezen gang van zaken, blijkt dus, zoo men t niet op andere wijze ook al wist dat de geheele vertooning bij deze otemmerij en debat wederom niets an ders dan „politiek" was. Een „geheele vertoo ning", inderdaad! met „sohorslng" der vergaderiijg, obstructie van Wijnkoop en het volledige répertoire. 't Wordt eentoonig./ BUITENLAND. HET NABIJE OOSTEN. De geallieerden en Turkije, Londen, 0 Ootober. De ernst van den toe stand in het naburige Oosten wordt volledig beseft door de ochtendbladen, welke echter niet wanhopen, dat een uitweg gevonden zal worden. Naar verluidt, zijn de Turken plot seling onhandelbaarder geworden. Zij ver langen territoriale vooraeelen, welke geheel buiten de bevoegdheid der militaire bijeen komst lagen. Zij elschen ook een deel van West-Thraciê en bezetting van Oost-Traclö, nog vóór de vredesconferentie. De Britsche regeering wil echter de voor naamste politieke kwesties niet regelen vóór de vslledfge oonferentie. Bovendien wordt er nadruk op gelegd, dat de Timken ondanks hun verzekeringen, voortgaan met militaire oonoentratiee ln de zones van Ismid en Tsja- nak. Ook de houding van Griekenland is een dreigende factor. De berichten uit Athene toonen aan, dat de regeering daar hevig ge kant is tegen ontruiming van Thracië. Er worden vrijwilligers opgeroepen voor gewa pend verzet De bijeenkomst te Moedania. Londen, 0 Oct. De copferentie te Moe danla heeft, voor zoover zij gehouden is, geen overeenstemming gebracht en de toestand is, tengevolge van de elschen, die de I urktin er gesteld liebbeh, uiterst ernstig geworden. Sir Charles Harington is met de andere geallieerde generaals te Konstantlnopel te ruggekeerd en vandaag komen de hooge commissarissen bijeen om over den stilstand in de onderhandelingen overleg te houden. De hoofdpunten van hetgeen er te Moe danla verhandeld is, zijn gisterenavond laat aan het Britsche kabinet overgebracht in een draadloos bericht van Harington, maar dit kwam te Londen hl verminkten vorm aan, zoodat een herhaling van het bericht noodig werd. Het kabinet vergadert vanochtend te Londen om den nieuwen toestand te overwe gen, die ontstaan is, en middelerwijl heeft Harington last ontvangen, niet naar Moe danla terug te keeren, voor het kabinet hem zijn inzichten en lastgevingen heeft doen kennen. Er is weinig twijfel aan, dat de nieuwe Turksche eischen betrekking hebben op Thracië. Dit kan opgemaakt worden uit de strekking van de Turksche propaganda-be- richten in de laatste dagen, uit de mededee- lingen, die de agenten van Angora van ver schillende centra gedaan hebben en uit de verklaringen en meeningen door den half officieelen Franschen vertegenwoordiger Franklin Bouillon vrijelijk gelanceerd, wiens vertrouwelijke betrekkingen met de Turken duidelijk zijn gebleken sedert den tijd, dat hij het tractaat van Angora beklonken heeft. Het is ook duidelijk, dat de Turksche eischen meer van politieken dan van militairen aard zijn en dat zij zoodoende buiten het kader van de bijeenkomst te Moedania vallen. Vooral met het oog op Franklin Bouillon's bedrijvigheid en uitlatingen en zijn niet ver wachte aanwezigheid in de bijeenkomst te Moedania, aan welke uitsluitend generaals deel zouden hebben genomen, is het noodig te herinneren aan de uitdrukkelijke verkla ring van de Britsche regeering, dat zij voor nemens is, zich strikt te houden aan de be slissingen, gemeenschappelijk door de ge allieerden genomen en ten grondslag liggen de aan hun nota. Men is hier van meening. dat alleen met zulk een eenheid van handelen en doel de vrede bereikt kan worden en spreekt de hoop uit, dat alle geallieerden een dergelijke trouw aan hun handteekening zul len toonen. Het is echter duidelijk, dat, in dien zulk een trouw gehandhaafd wil worden, men Franklin Bouillon moet beschouwen als iemand, die niet door het volledige gezag van Frankrijk gesteund wordt. Ten gevolge van den staat van zaken zul len, naar verluidt, de vertegenwoordigers van de geallieerden hun onderscheidene regeerin gen moeten raadplegen over de houding, die de Turken thans aannemen, vóór de confe rentie te Moedania hervat kan worden. De geallieerde generaals naar Moedania terng. Konstantlnopel, 6 Oct. Generaal Haring ton en de geallieerde generaals zijn om vijf uur hedenmiddag aan boord van een slag schip naar Moedania vertrokken. Een telegram van KemaL Londen, 0 October. Uit Konstantlnopel wordt gemeldt, dat Kemal een telegram ge zonden heeft aa n de bevolking van Kon stantlnopel, waarin hij zegt, dat zij spoedig een vrede zal kunnen vieren, die voldoening geeft aan de nationale aanspraken. Het tele gram zegt voorts, dat het niet alijd noodig zal blijven zijn toevlucht te nemen tot de wapenen. Voortaan zal de geheele wereld aan de Turksche zijde staan. Het gezond verstand van het Britsche volk staat aan de Turksche zijde. Het waren alleen zekere staatslieden van West-Europa, die een ver keerden weg volgden, maar die ten slotte ook de waarheid beseft hebbmi. De sultan van Turkije. Londen, 0 Ootober. Volgens bericht uit Konstantlnopel aan de ochtendbladen, zal de sultan eerst aftreden, wanneer de vrede ge- teekend zal zijn. De regeering te Konstan tlnopel verklaart zich bereid het bestuur ln handen te geven van een gouverneur door Angora benoemd. De Turksohe troepen zijn niet langer ln oontaot met de Britsche. Wie heeft Smyrna ln den brand gestoken? In verband met de vraag wie Smyrna eigenlijk in den brand hebben gestoken, de Turken of de Grieken, is van belang wat een ooggetuige, Beatrix de Candolle, daaromtrent aan de „Manchester Guardian" schrijft. Hij zegt het volgende: „Min of meer terzelfder tijd waren ongeveer 600 Armeniërs te Smyr na met bommen en geweren op pad gegaan, zoodat de Turksche troepen, die het eigenlijke Smyrna bezet hielden, zich verplicht zagen, ze te omsingelen ter wille van den algemee- nen vrede. Dit had op drastische wijze plaats door de Armeensche wijk in brand te steken". De Bchrijyer voegt hieraan toe, dat men troepen, wier leider met opzet door een borfi werd gewond, welke bij zijn binnenkomst van de stad naar hem was geworpen, voor boven genoemde daad niet kan laken en zegt verder, oat de wijk een heel arsenaal bleek te bevat ten, hetgeen de ontploffingen, die het gevolg waren van het in brand steken van de huizen, aan den dag brachten. Een Amerikaansche hulde. Morgenthau, die eertijds gezant der Ver. Staten in Konstantlnopel is geweest, heeft in een rede op de bankiersoonferentie te New- York warme hulde gebracht aan de hou ding van Engeland in het Naburige Oosten. In de jongste twee weken, zoo zeide hij, heeft Engeland de beschaving gered. Niemand kan weten, behalve zij, die achter de schermen staan, welk een groot vredeswerk Engeland opnieuw heeft verricht DUITSCHLAND. Het proces tegen de moordenaars van Rathenau. Leipzig, 0 Oct. De vierde dag van het proces begint met het verhoor van den Rit- tergutbesltzer Behrens, den oom van Techow. Toen Behrens zijn neef de couranten liet zien, waarin de moord op Rathenau gemeld werd, en Techow's naam genoemd werd, zeide deze, dat hij geen moordenaar was, maar slechts den auto bestuurd en van den moord niets afgeweten had. Techow had geen val- schen pas en ook geen geld gehad. Behrens had daaruit opgemaakt, dat Techow' van de beraamde daad niets geweten had. Den jong- sten Techow had niemand voor heelemaal normaal gehouden. Behrens noemde den in vloed van Günther op den Jongsten Techow giftig en gevaarlijk. De beklaagde Steinbeck is lid van den Duitsoh-nationalen jeugdbond en sedert lan- fen tijd met verscheidene beklaagden bekend. oen Steinbeck* over de betrekkingen van de nationale organisaties tot elkaar wilde spre ken, deed de verdediging het voorstel de zit ting met gesloten deuren voort te zetten, wat het gerechtshof na een beraadslaging van een uur verwierp, zeggende, dat de veiligheid van het rijk door de openbare behandeling van zulke kwesties niet in gevaar wordt gebracht. Een merkwaardige verschijning was van daag de beklaagde Voss, socialist en agent- provocateur. Hij heeft Günther de garage aan de hand gedaan. Hij vatte het plan tot den moord niet ernstig op, maar toch zond hij twee dagen vóór den moord aan Rathenau en aan de politie een anoniemen waarschuwings brief. Men heeft den indruk, dat de man meer weet, dan hij wil bekennen. Het verhoor van Tillissen is niet ver gevorderd, daar de pre sident wegens onwel worden van Günther de behandeling verdaagde. Tillessen bekende onomwonden een tegenstander van Rathenau te zijn wegens diens politiek en standpunt ten opzichte van het arbeidersvraagstuk. De balans van Ober-Ammergan. De passiespelen te Ober-Ammergau be- hooren weer tot het verleden en terwijl de Amerikaansche en andere „valuta-sterke" bezoekers naar hunne haardsteden terug keerden, hebben „de sociétairqs" de balans opgemaakt. Wij citeeren uit de cijferreeksen, dat de laatste voorstelling door 5400 bezoekers werd bijgewoond en dat alle voorstellingen te sa men 817.000 .belangstellenden mochten trek ken, dat is 60.000 meer dan in het laatste speeljaar. De bruto ontvangst bedroeg over 00 speel dagen gerekend 21 millioen mark. Ten bewijze dat van het uithoudingsver mogen der medespelenden nog al iets werd gevergd, vermelden wij, dat Hans Mayr, die de Pilatus-rol vervulde, zijn stem verloren heeft. In een ander blad werd reeds gemeldt, dat de brave Ober-Ammergauwers op het aanbod van een Duitsch-Amerikaansche maatschap pij om de passiespelen op de film te brengen, afwijzend hebben beschikt, niettegenstaande de verzekering der directie, dat men de op name met een kwart milliard marken wenschte te betalen. Teneinde de verleiding beter weerstand te kunnen bieden, hebben eenigen der hoofd personen onmiddellijk na de laatste voorstel ling hun hoofdhaar laten milimeteren. Of zij ook iets over hebben voor de goede zaak! ITALIË. In Trente hebben 7000 fascisten met ge weld den provincialen gouverneur Credaro verwijderd. Het paleis van den gouverneur werd bezet. De politie bood slechts zwakken tegenstand. Het streven der fascisten is om een einde te maken aan de autonomie van de Duitsche provincies in Itallaansch Zuld-Tirol en uit Trente een gemeenschappelijk Ita- liaansche provincie te maken. De fascisten-leider Mussolinl heeft in Mi laan opnieuw verklaard, dat kamerontbin ding en nieuwe verkiezingen in December noodig waren. Mocht de regeering hier niet mede accoord gaan, dan zullen de fascisten de regeering wel dwingen. De fascisten. Een ministercrisis? Rome, 0 Oct Uit Triest wordt aan de „Po- polo dltalla" geseind, dat de gemeenten Lona, Salerna en Bonzano door fascisten zijn bezet. Volgens de „GiornaledTtaUa* heeft het on derhoud, dat de hertog van Aosta met den koning en Glolitti in politieke kringen den Indruk gewekt, dat de minster-preedent zijn ambt wil neerleggen. Uit Rome wordt gemeld: De bladen publl- oeeren geheime Instructies der fascisten, volgens welke de fascistenclubs in het tijd perk van 22 Oct. tot 4 Nov. in de buurt van Rome zouden bijeenkomen onder het voor wendsel, dat zij voor hun genoegen reisden. Onder leiding van Musolinf zou men zoo een staatsgreep uitvoeren, het parlementsgebouw bezetten en de regeering ten val brengen, waarna nieuwe verkiezingen zouden worden gehouden en een voorloopige regeering zou worden benoemd. ENGELAND. Een Fordfabriek ln Engeland. Naar uit Londen wordt gemeld, heeft de ge meenteraad van Southampton aan de Ford Automobiel Mij. een terrein verkocht, waar op een fabriek zal worden gebouwd, welke 200 automobielen per dag zal kunnen ver vaardigen. Een van zijn ingenieurs heeft medegedeeld dat de gebouwen een oppervlakte van vijf tien tot twintig acres (1 acre ruim 8800 M2) zouden beslaan en het bedrijf binnen achttien maanden zou beginnen. Geen werk man van de fabriek zou minder dan £8 in de week verdienen. De fabriek te Manchester zal stilgezet worden, omdat er geen ruimte voor uitbreiding is. Men denkt eiken dag 200 auto's te kunnen afleveren. CANADA. Boschbranden ln Canada. Londen, 0 October. Bij boschbranden ln Ontarlo zijn behalve Harleybury en Noord- Cobalt ook Charlton Englefrart (000 in woners) in New Liskeard <4000 inwoners) verwoest. Er zijn totdusver 88 mensohen omgeko men, veraoheidenen worden vermist. De branden woeden in twee ver uiteengelegen gebieden ln Ontarlo en Quebeo en breiden zioh uit ondanks den regen. LUCHTVAART. De eerste Britsche binnenlandsche lucht- verbinding zal door de Daimler-maatschappij einde van deze maand geopend worden, ter verbinding van Londen met Manchester. Een Vliegtuig zal dagelijks uit heide steden ver trekken. LondenNew York ln 48 uur. Naar de bladen meedeelen is er een Ame- rikaansch syndicaat gevormd met een enorm kapitaal ten einde een tfans-atlan- tischen luchtdienst te exploiteeren. Reusach tige bestuurbare luchtschepen, 900 voet lang, een diameter van 114 voet en een gas-lnhoud van 5.297.490 kubleken voet, zullen in de vaart warden gebracht. Die luohtschepen zullen honderd passagiers kunnen meevoe ren. De motoren, welke de schroeven ln bewe ging brengen, hebben gezamenlijk een kracht van 8900 P.K. en elk dezer luchtsche pen zal een snelheid van 100 mijlen per uur kunnen ontwikkelen. De reis van New York naar Londen of om gekeerd duurt dan 48 uren. De eerste dezer luchtkruisers zullen tegen den zomer van 1924 gereed zijn. WETENSCHAPPELIJK NIEUWS. Er zijn weer berichten van Amundsen. Deze bevindt zich met Omdal te Wainwright, bij Point Barrow, waar hij overwintert. Hij denkt in Mei 1923 zijn vliegtocht over de Pool naar Spitsbergen te ondernemen. De „Maud", het expeditieschip, waarmee de Noren zonder Amundsen de drift over het Poolbekken willen volbrengen (als het kan dicht langs, of over de Pool zelf), zit bij Wrangel-eiiand in het ijs vast. De Fransche sterrekundige Deslandres, directeur van de sterrenwacht te Meudon, heeft in de Akademie van Wetenschappen te Parijs de ontdekking meegedeeld van stralen met een nog veel grooter doordringingsver mogen dan de X-stralen. Hij had die stralen aangetroffen in de z.g. „gele" sterren, van welke de lichtkracht veel grooter is, dan op grond van het spectroscopisch onderzoek mocht worden verwacht. De hitte op de ster ren, die zulke stralen uitzenden, wordt door Deslanders geschat op meer dan 1.000.000 graden! Te Sorrento, bij Napels, zijn tal van archaeologen uit Italië bijeengekomen, om een ontdekking te controleeren, daar gedaan door een paar jongelieden, die er bij graaf werk overblijfselen van gebouwen hadden aangetroffen. Men acht het nietsonmogelijk, dat men hier te doen beeft met de ruïnes van het Sireon der Grieksche oudheid. Reeds heeft men een stadspoort geïdentificeerd, die was opgetrokken uit enorme blokken turf- steen; ook heeft men een stuk muur ge vonden. Op Isle Royale, in het Boven Meer welk meer de grens vormt tusscheri Canada en de Ver. Staten is een interessante ontdekking gedaan. Het eiland zelf is Canadeesch gebied. William P. ®erguson, die aan het hoofd staat van een expeditie, uitgezonden door het Amerikaansche museum voor Indische oud heden en door de Nationql Geographical So ciety of the United States, heeft n.L het vol gende telegram gezonden: „De archaeologische expeditie onder lei ding van Ferguson, heeft Zaterdag een groote ontdekking gedaan door het vinden van over blijfselen uit het Steenen Tijdperk, die ver scheiden acres beslaan in het dichte woud, langs beide oevers van de Sibley-rivier, in het gebied van Graham Falls. De ouderdom van de bouwvallen kgp naar uit de boo- men, die er tusschen groeien, blijkt niet minder zijn dan 1000 jaar; kan echter 2000 jaar zijn." Koolmonoxvde ln tabaksrook. Het „T. v. s. H." deelt mede: Terwijl men vroeger de gevaren verbon den aan het rooken van sigaren en sigaret ten uitsluitend zocht in het nicotinegehalte van de tabak en het blauwzuurgehalte van den tabaksrook, is den laatsten tfld van ver schillende zijde de aandacht gevestigd op het voorkomen van koolmonoxyde in den ta baksrook. Dixon wees er reeds verleden jaar in het „British Medical Journal" op, dat voor al de rook van sigaretten veel koolmonoxyde bevat, terwijl hij het gevaar vaif overmatig sigaren rooken nog steeds in het nicotine gehalte zag. Armstrong heeft Dlxon's onderzoekingen nog eens nauwkeurig herhaald. Hij kwam tot de gevolgtrekking, dat het koolmonoxyde gehalte van den rook van sigaretten en siga ren sterk wisselde naar gelang van soort en ouderdom, en ook van de snelheid waarmee gerookt werd. Hoe sneller men rookt, zooveel te meer koolmonoxyde werd er gevormd. De rook van een gemiddelde sigaret bleek tus schen 0.5 en 1 percent koolmonoxyde te be vatten, sigarenrook bevat veel meer kool monoxyde, zoo tusschen de 2 en 8 percent. Sterke rookers zijn meestal ook vlugge roo- kers. Vandaar dat zij de meeste koolmonoxy de produceeren en de meeste kans op ver giftigingsverschijnselen dientengevolge. Deze onderzoekingen maken het waar schijnlijk, dat de onaangename gewaarwor dingen, die sommige gevoelige personen on dervinden in besloten ruimten fgelagkamers, rookcoupé'8) waar gerookt wordt, niet zoo zeer aan het blauwzuurgehalte als wel aan het koolmonoxydegehalte moet worden toege schreven. VOOR DEN POLITIERECHTER. Zitting van Maandag 2 Ootober. Be alhier woonachtige A. G. A. fietste in den nacht van 18 op 19 Mei op een rijwiel, dat niet voorzien was van een brandende lantaarn. Op de Spoorgracht werd hij opgemerkt door een tweetal surveilleerende politieagenten en aangeroepen om af te stijgen. A. voldeed niet aan dit bevel, maar peddelde full speed door. Hij verklaarde later, zulk een vaart te hebben gehad, dat hij niet direct had kunnen afsprin- Jen, doch de rechter hield geen rekening met it verweer, tegen de politie gevoerd en ver oordeelde hem tot 20 boete subs. 20 dagen ter zake belemmering van een ambtshande ling. J. K. verstoorde op 6 Juni in staat van dronkenschap de orde ln de Scala-bioscoop en werd deswege door de politie met gewejd ver wijderd. Tengevolge deze uitzetting waren de dienstpetten van net hoofd der agenten af gevallen en zekere B. R. was zoo beleefd deze hoofddeksels op te rapen. J. K. merkte dat en maakte zich zoo kwaad op R., dat hij dezen eenige duchtige slagen tegen het hoofd toe bracht. De aldus mishandelde was zoo ont daan, dat hij in de buurt water moest drinken om weer op z'n verhaal te komen. J. K. werd door den politierechter tot 80 boete subs. 80 dagen veroordeeld. A. v. d. H. en W. P. waren op 9 Juli in ler- misstemming en hadden zoo dikwerf eikaars gezondheid gedronken, dat dit aan hun ge dragingen zeer goed merkbaar was. De poli tie achtte het noodig hen ter eigen en anders veiligheid naar het arrestantenlokaal over te brengen. De beschonkenen verzetten zich echter op zoodanige wijze, dat ook ter dier zake tegen hen proces-verbaal moest worden opgemaakt en zij heden ieder tot 80 boete subs. 30 dagen werden veroordeeld. Voor een dergelijk feit moest ook zich ver antwoorden D. J. D., een niet te Helder woon achtig persoon, die op 3 Juli door de agenten Querido 50 Jaar! Het Vondel park. Uit den Raad. Mie-mlt-de-mand Mag nle mankeire Bij 't pot-verteire. i Door getrapt. Uit wraak. Onwillige klanten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1922 | | pagina 9