PIJP TABAK
•temt in Engeland zelf zijn er trouwens,
gelijk gezegd gaarne desa bsJcobn-
geu zouden willen prijs geven, op liet
©ogenblik is de ngeische ponuek ln ejc ge
val meer >ateone«l aan oe Irram^Le, au net
Europeeech letang meer dienstig.
Frankrijk speelt in het (Xs.en thans de
mooie rol van den vredelievende Engeland
de booze van den oorlogszuchtige. Maur het
algemeen belang van Europa en van den
vrede zou zeker beter gediend rijn geweest,
ris voor de controle van den Volkenbond
over DultsohOoetenriJk.
(Naar men weet, la mr. Zlmmerman reeds
scheidsrechter ln het conflict tusschen Oos
tenrijk en Hongarije over de grens van het
Burgenland; in verband met dit scheidsge
recht is hij voor korten tijd naar Weenen
vertrokken.)
ZWEDEN.
als de groots geallieerden eendrachtig waren Prof. Cassef over de schadevergoeding.
Viv WW ^V«*4MVV* VIVM
gebleven In hun houding en geen twijfel had
oen gelaten aan hun gemeenschappelijk voor
nemen oA een gewelddadige herziening van
de fouten der groote vredesconferentie tegen
te gaan. n-i
air morgen in Duitschland een Kemal zou
opstaan, om gewapenderhand het nationale
onrecht, den Duitschers te Versailles aange
daan, te herstellen, zullen we op de Fransche
betuigingen van vredelievendheid zeker te
vergeefs wachten. Terecht ongetwijfeld. Maar
als de Franschen zich eens even hier inden
ken, zullen ze toch wel tot het besef moeten
komen, oat ze in het Turksche vraagstuk een
gevaarlijke rol spelen. Als men den over
wonnenen toestaat zichzelf het recht te ver
schaffen, dan gaat niet slechts het groote
vredeswerk van Parijs 1919 te gronde dat
«ou in vele opzichten geen kwaad zijn, Inte
gendeel maar dan herhaalt zich een we
reldbrand als die van 1914.
De herziening der vredesverdragen moet
geschieden in vrede en vriendschap, niet met
geweld. En dit laatste kan siechts worden
vermeden, als de overwinnaars eendrachtig
blijven tegenover zulke pogingen tot geweld
dadige herziening. Het is dit inzicht, dat
Lloyd George's vaak zoo weinig doortastende
politiek in de Duitsche quaestie verklaart, zijn
toegevendheid jegen^ Frankrijk in deze
quaestie, het is dit inffcht, dat hem ook een
algemeen Europeesch garantieverdrag deed
bepleiten. Al moge er achter de waarschuwing
van Bonar Law den gewezen conservatie
ven leider in Engeland de begeerte zitten
naar het behoud van de imperialistische voor-
deelen, die het verdrag van Sèvres Engeland
moest verzekeren, niettemin blijft zijn opmer
king juist, dat de Britscte regeering voor de
noodzake'ijke actie om de overbrenging van
den Turkscb-Griekschen oorlog op Euro
peesch geb:ed te voorkomen, cp den steun
van haar bondgenoc ten uit den groeten oorlog
(die met haar voor 't verdrag van Sèvres aan
sprakelijk zijn, zouden we er bij willen voe
gen), meest hebben kunnen rekenen. En te
Parijs mag men zeker wel eenige aandacht
schenken aan deze woorden van Bonar Law,
die wel uit zal spreken wat de meening is van
de Britsche conservatieve partij in het alge
meen: „dat de positie van Konstantifiopel en
de Zeefngten een essentieel deel van de vre-
desresel'ng vormt, evenals de schikkingen
met Duitschland, en dat indien de Franschen
niet bereid zijn om ons te helpen, er geen
ander alternatief voor ons zal zijn dan de
regeering der Vereenigde Staten na te volgen
en onze aandacht te beperken tot de bescher
ming van de meer onmiddellijke belangen van
het Rijk."
DUITSCHLAND.
liet Rathenau-proces.
Het Rathenau-proces is Zaterdag verdaagd
r. wegens ongesteldheid der beklaagden Giin-
ther en Warnecke. i i i.„ ,t i -i
Nader woru gemeld dat de beklaagden
Warnecke, llsemann, Günther, Tillisen en
Balomon ziek zijn geworden onder vergif
tigingsverschijnselen. Ze hadden gegeten van
chocolade, die anoniem aan Warnecke en
llsemann was toegezonden.
Een onderzoek naar de herkomst en de
aamenstelling van de chocolade, die vermoe
delijk vergif bevat, is gaande.
In verband met de gerechten dat de Or-
ganisation Consul eerlang een poging zou
doen om de medeplichtigen aan den moord
op Rathenau te bevrijden, en dat reeds tal
van „bevrijders" te Leipzig vertoeven, heeft
de president van het staatsgerechtshof ver
scherpte bewaking van de gevangenis en van
de zaal, waarin het geding wordt behandeld,
gelast. Voortaan zal slechts een bepaald aan
tal belangstellenden, die voorzien moeten
zijn van een afgestempelde entréekaart met
het portret van den houder, tot de zitting
worden toegelaten.
De Invoer van graan ln Dnltsehland.
Het Duitsche rijksgraainbureau heeft het
besluit genoqren, dat de graaninvoer vanuit
«ee over Nederlandsche havens zal worden
geleid. Deze maatregel wordt gemotiveerd
door de overweging, dat er op het oogenblik
ln de haven van Hamburg gebrek is aan op
slagruimte.
Van Hamburgsehe zijde wordt echter ver
klaard, dat het rijksgraanbureau, hetzij ver
keerd ia ingelicht-, hetzij zioh heeft doen in-
liohten door personen, die er belang bij heb
ben, dat de graaninvoer over Nederlandsche
havens wordt geleid. De Hamburgsehe Ka
mer van Koophandel heeft reeds tegen den
graaninvoer over Nederland geprotesteerd.
In de naaste toekomst worden verdere stap
pen van Hamburgsehe zijde verwacht (TeL)
De positie vaa Lloyd George.
Bij het koor dergenen die meenen dat
Lloyd George moet aftreden, voegde zich gis
teren de Observer. Dit is zooveel merkwaar
diger, omdat dit blad den eerste-minister
door dik en dun ges'.eund had. Nu schrijft
het: „De pos'tie van den eersten-minister is,
volkomen onhoudbaar geworden met goed
fatsoen tegenover zidhzelf bf voordeel voor
het land". De Observer stelt de vorming van
een nieuwe regeering voor, die zaken zou
voortzet en tot aan de algemeene verkiezing.
„Hoe eerder de eerste-minister terzijde gaat
stapn, hoe gemakkelijker de natie zich uit
hare onmiddellijke moeilijkheden kan losma
ken, en hoe beter het zal zijn voor zijn eigen
eer en toekomst."
Lord Fothermere hamert in een artikel in
de Sunday Pictorial op hetzelfde aanbeeld:
de eerste-minister moet aftreden.
OOSTENRIJK.
Mr. Zlmmerman op percommissaris voor de
controle van den Volkenbond over
Dultach-OoetenrtJk?
Aan de Vossische Zertung wordt uit Wee
nen gemeld:
"Volgens hier ingekomen berichten zou de
heer Zlmmerman, burgemeester van Rotter
dam, het aanbod hebben gekregen, zioh te
beluien mot de functie van opperoemmi*»-
De Zweedsche hoogleeraar prof. Gustaf
Cassel, schrijft in Stockholm's Dagblad: Het
is zoo algemeen bekend dat Duitschland
thans niet kan betalen, dat hij die het Fran
sche standpunt goedkeurt, 't welk ontwape
ning afhankelijk stelt van schadevergoeding,
wel moet bedenken dat het gedurende lange
en noodlottige jaren elke kans op een ver
mindering der militaire lasten en op een
werkelijk duurzamen vrede afsnijdt Het is
monsterachtig dat na vijf jaar oorlog, die ge
voerd heette te worden tot uitroeiing van het
militarisme, en na de stichting van een Vol
kenbond ter bezegeling van den eeuwigen
vrede, pogingen worden gedaan om dienzelf
den Volkenbond te bewegen, militarisme voor
dit ééne geval, tw. voor het persen van geld
uit een ander volk, goed te keuren.
De schr. besluit met de woorden: De stof
felijke ontwapening kan en moet hand in
hand gaan met de zedelijke en mag ondeT
geen omstandigheden vertraging ondergaan
doordat ze afhankelijk wordt gesteld van
meer of min gegronde schadevergoedings-
eisohen.
VEREENIGDE STATEN.
Dezer dagen is de beslissing, door den
attorney-general Dougherty genomen, door
president Harding bekrachtigd, dat niet-
Amerikaansche schepen voortaan niet meer
binnen de Amerikaansche kustwaterstrook
van drie mijl mogen komen indien zij sterken
drank en wijn aan boord hebben, ook al is
die behoorlijk achter slot en grendel geduren
de het verblijf van het schip in de Ameri
kaansche wateren.
Onder de redenen, die Harding en
Daugherty voor dit optreden tegen buiten-
landsche schepen met drank aan boord heb
ben, zal wel deze zijn, dat de transatlantische
reizigers de Amerikaansche drankvrije pas
sagiersschepen mijden en liever varen aan
boord van schepen, waar zij, indien zij wen-
schen, iets hartigs kunnen krijgen. Een veld
winnende populariteit van de Canadeesche
havens, vergeleken bij een minderende ani
mo voor de Amerikaansche havens zou van
den maatregel van Daugherty-Harding wel
eens het gevolg kunnen wezen.
Dit laatste is de meening van niemand
minder dan den president der American Ship-
ping Board. Deze ziet in het besluit een zwa-
ren slag voor de Amerikaansche koopvaardij
en een voordeel voor de Canadeesche havens.
Mede gelooft hij, dat, indien de buit. .enland-
sche, dus de niet-Amerikaansche, scheep
vaartmaatschappijen bij den Amerikaanschen
rechter in verzet komen, er een voorloopig
uitstel zou kunnen worden verkregen, totdat
het Opperste Gerechtshof te Washington in
jinopste instantie zijn beslissing zou hebben
gegeven.
De schepen van de Amer. Shipping Board
zelf plachten tot nu toe drank en wijn aan
boord te hebben en die zoodra men buiten
de driemijlszone was te schenken. De con
currentie van de niet-Amerikaansche maat
schappijen had dat noodzakelijk gemaakt.
Wordt daaraan getornd, dan vreest Lasker
voor z&r nadeelige resultaten.
Maar natuurlijk willen Daugherty en Har
ding dat ook niet toelaten.
Bij president Harding schijnt er vooral dit
achter te zitten, dat hij door den verbodsmaat
regel den steun hoopt te winnen der drank
bestrijders voor de subsidieering der Ameri
kaansche koopvaardijvaart, iets, dat hem zeer
ter harte gaat.
DranksmokkelarfJ.
Te New-York hebben de speurders der
drankbestrijdings-politie een merkwaardig
succesje behaald. In het gebouw van de Stan
dard Carpet Oy., waar zij wisten, dat gesmok
kelde whiskey, wijn, enz. werden verborgen
gehouden, braken de agenten een muur af,
waarachter zij een geheime bergplaats von
den, gevuld met sterken drank en de koste
lijkste wijnen tot een totale waarde vaq onge
veer 1000.000. Er was ook veel champagne
bij. Een groot deel van den voorraad ^as uit
de opslagplaatsen vrjjgekregen met ver-
valschte stukken. De speurders beweren, dat
hun 150.000 was geboden indien zij hun
mond wildén houden, maar zij hadden daar
voor bedankt.
De boeehbranden tn Canada.
Ottawa, 0 October. Gemeld wordt, dat er bij
de boschbranden 89 personen den dood heb
ben gevonden. 8000 personen zijn dakloos. De
aohade bedraagt 8 millioen dollar.
KORTE BERICHTEN.
Een vermogend Zweed heeft 870,000 kro
nen geschonken voor de bestrijding van
kanker.
Het bezoek van dien koning van Italië aan
België is definitief vastgesteld op 12 Octo
ber. De koning zal Brussel, Antwerpen en
Luik bezoeken.
Aan de gemeente Berlijn zijn 57 millioen
mark uit rijksmiddelen verstrekt voor steun
aan kleine renteniers e. d. ekonomische
zwakken.
Naar de „Chicago Tribune" uit Athene ver
neemt, hWscht daar gebrek aan levensmid
delen en water. Ook zijn er gevallen van pest
geconstateerd.
De tweede Simplontunnel, in 1911 begon
nen, zal 16 dezer voor het verkeer geopend
worden.
Naar Berlijn draadloos meldt, loopt de be
kende badplaats Gastein grcot gevaar door
een bergstorting vernield te worden.
LUCHTVAART.
Een expres-vliegtuig naar de Levant
Uit Londen wordt gemeld, dat de snelste
„vliegtaxi" van Engeland, beótuurd, door den
Ingezonden mededeeling.
TACONIS
30crP/zONS
rWQ
vlieger Oobham, Zondag door de regeering
gerequireerd ia voor een reis naar Konstan-
tinopel van twee ambtenaren, die blijkbaar
belangrijke berichten bij zich hadden. Men
verwachtte dat het vliegtuig, hetwelk ruim
215 KAL in het uur aflegt de reis van 2600
K.M. via Keulen en Weenen gistermiddag
volbracht zou hebben.
OOST-INDIE.
Geheime vereenigtngen op Java?
Weltevreden, 7 Oct J>e Oosthoek"
meldt dat destijds gebleken was, dat in Zuid-
Malang een geheime vereeniging bestond,
die door de leden zelf „Verzetbond" genoemd
werd. Leiders waren twee inlandsche oud
journalisten, waarvan één tevens president
van de Sarekat-Islam was. In de verschillen
de dessa's van Zuid-Malang bevinden zich
leiders, die de bevolking terroriseeren, aan
gezien de bewoners het bestaan van den
bond hadden medegedeeld. De bevolking
durft bijna de woningen niet te verlaten. Po
litie bewaakt het kantoor van de „Oosthoek-
bode". Er wordt aangeraden driedaagsche
oefeningen van militairen in Malang te hou
den, evenals in Cheribon en Tjilegon, waar
eveneens geheime vereenigingen ontdekt zijn.
De gezondheidstoestand tn Indië.
Vrijdag jL heeft aan het Departement van
Marine een bespreking plaats gehad van den
Minister met de vertegenwoordigers der
vereeniging en bonden van het marine-perso
neel beneden den rang van officier, in ver
band met het treffen van maatregelen in het
belang en tot het behoud van de gezondheid
van het in Oost-Indië dienende personeel der
zeemacht Deze bespreking zal Vrijdag 20
October worden voortgezet
Woningen voor onderofficieren.
Aan den Colombo-weg op het haventerrein
te ëoerabaya zal eerlang worden be
gonnen met den bouw van acht onder-offi
cierswoningen, die zullen worden gebouwd
volgens het padock-systeem.
Achter de woningen zal een gemeenschap
pelijk bleekveld liggen, waardoor wordt vol
daan aan den eisch, dat slechts 1/8 van de
oppervlakte van het perceel mag worden be
bouwd.
Meisjeshandel.
Uiè Tondano (Celebes) bereiken het Soer.
Hbl. de volgende mededeelingen, welke het
blad in de aandacht van autoriteiten ten
zeerste aanbeveelt
Chineezen drijven vanuit Menado een vrij
geregelden handel in Mi.nahassische meisjes,
die dan worden afgezet aan rasgenooten op
de buitenposten in de Molukken en op
Nieuw-Guinea. Sommige meisjes „treffen"
het andere worden na eenigen tijd door haar
onwettige en veelal opgedrongen echtvrien
den verlaten. Naar onze berichtgever ver
nam krijgen de „exporteurs" hun koopwaar,
door meisjes onder allerlei voorwendsels naar
Menado te lokken. Gewoonlijk zijn ze zoo
slim daartoe ouderlooze jonge vrouwen uit te
kiezen.
De vraag doet zich voor, of tegen dit euvel
niets te doen is, wij meenen, dat geregeld en
grondig onderzoek der naar het Oosten ver
trekkende schepen reeds veel zou geven.
Overigens zouden strengere bepalingen op
het reizen alleen door jonge meisjes in het
leven moet worden geroepen. Het geldt hier
een aanslag tegen de persoonlijke vrijheid,
waartegenover alleen krachtig optreden
helpt.
dun zoon. dié onhebbelijk ■*0
hJm met een pistool twee
hoofd. De Jongeman was onmiddellijk dood.
De moorden aar-vader heeft san de poh
gezegd, dat hij wel zijn afschuwelijke daad
ILtreurde, maar dat hij toch geloofde, dathö,
die met blindheid bedreigd werd, zijn beide
dochters gered heeft voor den onverlaat van
een broeder terwijl het nog tijd was.
Uit het Mijnbedrijf.
Een bijzondere correspondent van de
N*. Rott. Crt. verteK van een bezoek aan de
groote mijnbouw-ondernemingen van Au
gust ThijS6en.
Vooi
der me
ding. 1
nes eei
in een -
gen te bouwen, om naar believen te gra
GEMENGD NIEUW&
Bank bestolen.
Het filiaal Emmerik van de Heeren-
bergsóhe Bank is Donderdag bestolen voor
circa 5000. Vermist worden vier biljetten
van 1000 en voor circa 1000 aan Enigel-
sche ponden en Zwltsersche francs.
Het is nog niet opgehelderd hoe de diefstal
is gepleegd.
Een zware strijd met de golven.
Het stoomschip „Gothland'1 van de Red
Star kwam Woensdagnacht j.1. te New York
aan na een zwaren strijd tegen een hefligen
orkaan. Zelfs de kapitein van de „AquUania"
was van oordeel, dat de zee, toen de storm
op zijn hevigst was, zeer gevaarlijk was.
De „Gothland" dreef gedurende 42 uur rond,
terwijl zware zeeën voortdurend over het dek
sloegen. Het schip werd 80 mijl uit den koers
geslagen. Plotseling zag de kapitein het
vrachtschip „Memominee" op minder dan een
mijl afstand van de Gothland" verwijderd.
Kort daarop, toen de „Gothland" zich be
vond op de kam van een vijftig voet hoogen
golf, zagen de officieren de „Menominee" in
een andere golf. Een aanvaring scheen on
vermijdelijk, daar beide schepen hulpeloos
rond dreven. Drie vaten olie werden op de
ziedende golven uitgegoten. De „Gothland"
moest haar machines stop zetten.
'Op een gegeven oogenblik dreef de „Meno
minee" vlak voor den boeg van de „Goth
land". Tusschen beide schepen was een af
stand van nog geen 200 voet. Door een groote
golf werden de schepen gelukkig uit de rich
ting geslagen. De draadlooze installatie, de
vlajggestok en de loglijn van de „Gothland"
werden weggeslagen, terwijl de ruiten op de
brug werden verbrijzeld en verscheidene
sloepen van het dek geslagen. Maar er ging
een zucht van verlichting opi een aanvaring
was voorkomen.
Zijn zoon vermoord.
Vrijdagochtend in de vroegte heeft een
oude man van zes-en-zeventig jaar te Billan-
oourt zijn zoon van vijf-en-twintig jaar dood
geschoten. De vader is zich vervolgens hij
de politie komen aangeven. Hij vertelde toen.
aat zijn zoon een slecht leven leidde, zelden
werkte en herhaaldelijk zijn vader en zijn
zusters bedreigd had. Vrijdagmorgen gin<*
de oude vader zijn zoon wekken, die in bed
lag en weigerde op te staan om naar zijn
werk te gaan. De vader maakte zioh driftig
Voorons, leek en -zegt de schrijver on-
der meer is zoo'n mijn een heel eenvoudig
ding. Men boort met de aimachttge machi
nes een koker in den grond en bouwt daar-
Mifttoesitel. Begint van daaruit gsn-
fn irrr-Q—
yen
Zoo eenvoudig, is het geval echter nietil
In heit mijnbouwkundig gedenkboek, dat
ter eere van Thyssen's 80sten verjaardag
gedrukt is, staan enkele gevallen van zeer
gecompliceerd en koker- of schachtbouw ver
meld. Ais ik kans zag al die mijnbouwkun-
dSge vaktermen in het Hollandsch te verta
len, aou ik haast geneigd zijd, een heel br*>k
woordelijk te citeeren. Louter uit bewonde
ring voor die kloeke kerels, die izdch door
de grootste moeilijkheden rfiet laten over
bluffen, die jaren en jaren vechten met na
tuurkrachten en ten slotte.... overwinnen.
Zoo bijv. die geachii ederite met schacht 5,
waaraan zes lange jaren gebouwd en geploe
terd is. Begonnen in Mei 1901, was na een
jaar een gemetselde koker van 8 M. dn door
snede tot een diepte van 20.4 M. in de aarde
verzonken. Daarna is een koker van gego
ten ijzer van 7 M. doorsnede tot een diepte
van 49 M. imet behulp van hydraulische per
sen van 2 millioen K.G en hulptmriohines op
een diepte van 49 M. geperst.
Een tweede Tükkingkoker van kleineren
omvang werd op een diepte van 91 M. inge
perst.
En toen begon de ellende!
Men meende dat op deze diepte geen drijf
zand ineer voorkwam. Doch het wals er en
spotte met het onenschengiewurm! De meta
len koker werd zelfs deïekt en pogingen om
met vier wagons cement een schutwand aan
te brengen, mislukten.
In MC5.H907, na zes jaren van vruchteloo-
zen arbeid, besloot imen het weerbarstige wa
ter fn den koker te laten stijgen en maat
regelen te nemen om melt behulp van helt
bevriessysfteeni tot een gunstig eind te ko
men. Dit nieuwe systeem was bij een an
dere schacht, op geringere diepte, nuttig
gebleken, dius probeerde imen het bij dezen
gecompliceerden kokerbouw.
Er was echter geen firma te Vinden, die
heit rfsioo van den bouw op 2fich wilde ne
men, en dlaarom vormde Thyssen een nieu-
F"6 afdeeling van ajjn schachtbouw groep, die
het bevriessysteem, dat toen nog in de be
ginperiode was, moest uitwerken en aan
deze lastige schacht beproeven.
Den 30sten Oct. 1908 was het werk gereed,
de waterdichte afsluiting reeds klaar. Door
bevriezen had men den waterstroom, den
gevaarlijksten vijand onder de aarde „kalt>-
gestellt", bedwongen, in ijs veranderd, dat
men naar believen afhakken en verwijde
ren kon.
Aldus een 'gewichtige gebeurtenis op mpn-
bouwgebied, die tal van "waterrijke terrei
nen ontgttnbaar maakt, den menseh ook on
der de aarde doet heerschen. Met grooter
kracht dan de wintervorst laat hij het water
Stollen, bevriezen, weet hij de vorst dienst
baar aan zijn belangen te maken!
Ook deze schacht in Wehofen ds met be
hulp van het bevriessyBteem voltooid hot op
een diepte van 400 M. en zonder gevaar voor
overstrooming tot een diepte van 519 M
uitgebreid.
Hoe diep dat eigenlijk is, merkt imen pas
als men snel ln de ijzeren kooi naar bene
den suist! We zfibten bij elkaar gehurkt in
de ijzeren kool, spaarzaam verlicht door on
ze mijnlampjes, we voelen scheip de dalende
beweging. Door den luchtdruk wordt het ge
hoorvlies pijnlijk gespannen, naar binnen
gedrukt en alleen het wjjd openen van den
mond geeft verlichting.
Ineens komt in de duisterriie een lichten
de plek, een snelle schittering, die dadelijk
door de duisternis verzwolgen wordt.
Dat gaat zoo snel, dat, als onze geleider
ons met 'tevoren daarop opmerkzaam ze-
nuaakt had, wij 't wellicht riiielt gezien zou
den hebben.
De eersto mijngang zijn we gepasseerd,
een tweede, derde, vierde volgen. Drie even
tjes lichtende plekken.
Een zachte schok, een hek wordt geopend
en we staan ln fel eleotrisch licht in een
groote, gewitte rudimte.
00316 8t5if^,5enkt ons bulten de rails te
gaan en dadelijk na onze aankomst rollen
de kolenwagens in de verlaten kool. Sig
nalen klinken en de vracht gaat naar boven.
Nieuw gevulde kolenwagens staan klaar
een veertig, vijftig stuks en telkenB, als een
lilt aankomt verdwijnen aan de andere zi1
de twee leege wagens door het aanschui
ven van twee gevulde. Nieuwe wagens wor-
den roliend aangeschoven.
En men waant ergens in een fabriek te
zqn! Kan nauwelijks gelooven dat men 519
M. onder den grond is.
UIT DEN OMTREK.
Anna Paulowna.
Openbare vergadering vin Hoofdingeian Jen,
Lijk graaf en Heemraden van den Anna-
Faulownapolder, op Zaterdag T October iai
voormiddags 10 uur.
Voerz., de heer C. Wfldenes Spaane Jz
seerefans, de heer C. Keijzer. Afwexig, dooir
verhindering, de heer A. de Graaf.
Voorz. heet de heeren welkom en in 't M-
«««w!rtden l?er TbieT' ingenieur der Zuider
zeewerken, die mede aanwezig is.
De notulen worden gelezen en goedgekeuri
waarop onmiddellijk wordt overgeg8^ tot
behandeling van punt 11 der agenda:
Vooretel tot bet sluiten van een overeenkom.»
Tbe' E»k i» -ertand m« dl ""o'S
an Zuiderzeewerken, welk voorstel uitvoer v
d« 7^D Thiery wordt toegelicht Voor
le Zuiderzeewerken dan is noodig dat -en duw
afwat'ring!' Ah 'zaTh t
diens- kunnen doen van Ewycksluis tot de
Koor terwijl het voor de afwatering aal door-
loopen tot nabij het fbrt Ooetoever. Daar te
verwachten is dat, na voltooiing van den
afsluitdijk tusschen Anna Paulowna en Wierin-
„en de haven te Ewijeksluis in hooge mate
van aanslibberjj zal hebben te ïyden, dient
een tijdelijk# verbinding van de Ewijcksvaart
met bovengenoemd kanaal te worden gemaakt,
waarvoor door de Van Ewijcksvaartsweg een
keersluis komt van voldoende breedte, met
#PDoorbTen afsluitdijk naar Friesland en dien
van Wieringen naar Anna Paulowna, wordt
een kanaal aan den Oostkant noodzakelijk en
ook een afwateringskanaal van Aartswoud
naar het Boezemmeer. Dit zal met het kanaal,
dan reeds gegraven, in verbinding worden
gesteld, waardoor het bovengenoemde tjjdelyk
kanaal niet meer noodig zal z|jn. Immer»,
het zeewater is dan afgeslqten. De benoodigde.
gronden nu behooren tot den Anna Pauiowna-
polder, op een paar perceelen na nordeü
tegenwoordig door den Polder gedeeltelyk in
erfpacht gegeven, gedeeltelik verhuurd en
gedeeltelijk behoort daartoe de tuin van den
opzichter, den heer R. Dekker. De opbrengst
van een en ander wordt geschat op f165
's-jaars. De Staat nu, aldus het voorstel, koopt
deze gronden voor 11 (een kwestie van vorm
natuurlijk) en betaald, zoolang hij ze in eigen
dom hoeft, die f165. Heeft het Rijk ze later
niet meer noodig, dan is de Polder verplicht
ze terug te koopen, ook voor fl. De Polder
kan alles weer aanvaarden in den staat waarin
het verkeert, maar mag ook eischen, dat sluis
en ophaalbrug weer worden verwijderd en de
dijkopening weer tot weg wordt gemaakt.
Voorts wordt door het Rijk voor goed in
eigendom gevraagd een strookje grond van
100 M. buiten Balgdijk en afsluitdijk, als
mede het stukje Balgdijk van de brug over
het Balgkanaal bij de Kooij tot aan den Koe-
graszeedijk. Daar komt dan een toegangs
kanaal met groote sluis, waardoor men in het
afwateringskanaal kan komen. De weg bene
den den Balgdijk wordt dan gelegd op den
Balgdijk en zal, van den dijk af, recht naar
beneden tot het pontveer loopen. Het pont-
veer met de woning moeten voorts worden
verplaatst, wegens de doorgraving van den
Koegraszeedijk ten behoeve van het verbin
dingskanaal, in welke doorgraving de sluis
komt. De opbrengst der eigendommen, door
het Rijk blijvend te koop gevraagd, wordt
geschat op 508 per jaar. Niettemin worden
ook deze gronden door den Staat gevraagd
voor 1 (dus in werkelijkheid eveneens voor
niemendal) omdat Zuiderzeewerken meent,
dat hier, waar het niet enkel geldt een natio
naal, maar ook in zeer hooge mate een plaat
selijk belang, door den Polder wel een offer
mag worden gebracht. De doorbraak van 1916
toch zal de Ingelanden nog wel in het ge
heugen liggen. Daarvan zal echter in de toe
komst geen sprake meer zijn, daar de Balg
dijk tweede waterkeering wordt, evenals de
Amsteldijk, en de Oostdijk wordt zelfs derde
keering. Voorts bedenke men,~ dat het Boe
zemmeer een zoetwatermeer wordt. De Polder
kan dus zoet water inlaten, krijgt een betere
spoorwegverbinding met Amsterdam en
Friesland, terwijl de groote verkeersweg, die
het hart van Westfriesland raakt, door den
Anna Paulownapolder moet loopen. Voor
Breezand zal het bovendien mogelijk zijn in
den winter, althans gedeeltelijk, zonder uit-
maling te loozen, in den zomer zonder opma-
ling in te laten. Voorzitter voegt hieraan nog
toe, dat het, door de uitvoering dezer plannen,
met de werkeloosheid hier voorloopig gedaan
zou zijn.
Met algemeene stemmen wordt besloten,
genoemde eigendommen zonder betaling aan
het Rijk af te staan, waarop Voorzitter den
heer Thiery dankt voor zijn uiteenzetting, ter
wijl deze van zijn kant het Polderbestuur dank
brengt voor de vlotte wijze, waarop het con
tract tot stand is gekomen.
Medeaeelingen: a. Bij Kon. Besluit van 11
Juli 1922 is herbenoemd tot Heemraad van
den Anna Paulownapolder de heer J. Linde-
bergh.
b. Ingekomen is goedkeuring door GedL
Staten van den onderhoudsarbeid aan zee-
waterkeerende werken; de vanwege het Hoog
heemraadschap Noordhollands Noorderkwar
tier gehouden schouw gaf geen aanleiding tot
opmerkingen.
c. Mede is ingekomen verlies- en winst
rekening van spoor-tramweg Wieringen—
Schagen.
d. Het onderhoudswerk Zee- en binnen
sbuizen is niet gegund, daar de Inschrijvingen
gingen boven de begrooting.
e. Brief omtrent onderhoud haven Van
Ewijeksluis.
f. Watermonsters, waaruit bleek, dat het
zoutgehalte niet veel is afgenomen.
In behandeling komt thans een verzoek van
J. Keijzer te Breezand, om vergoeding we
gens beschadiging van graangewas. Afwij
zend beschikt.
Volgt vaststelling rekening van den Polder
over 1921, na advies der Commissie, met het
nazien belast, bestaande uit de heeren J. de
Boer, J. Tijsen en P. J. Visscher. De ont
vangsten bedroegen 611598.67; de uitgaven
505102.421/»; er is dus een saldo van
6491.241/». Aan den penningmeester wordt
hulde gebracht voor zijn eminent beheer.
Ingekomen is een verzoek van den heer
A. J. de Jongh, om ontslag als Penningmees
ter, met ingang van 1 Jan. 1923. Het ontslag
wordt op de meest eervolle wijze verleend
onder dankbetuiging voor de vele en belang
rijke diensten, aan den Polder bewezen
Aangenomen wordt het voorstel van het
Dag. Bestuur om het salaris van den Pen
ningmeester te bepalen op 750.' Het Dag.
Bestuur was niet homogeen: de heer Tiisen
wenschte 800, de dijkgraaf handhaving'van
het tegenwoordige salaris ad 1000.
van den heer P- J- Visscher,
Stellen °p /m> werd verworpen
met 13 tegen 3 stemmen. Het voorstel van het,
g estuur (dus ƒ750) werd daarop aange-
K f°nder hoofdel«ke stemming.
wordt, om het bedrag van den
o rgtocht voor den Penningmeester te hand
haven op 15000 en de aan dien borgtocht
eventueel verbonden kosten ten laste van den
°luer te-doen komen.
v asigesteld worden de pensioengrondsla
gen van personen, in dienst van den Polder
°P 1 Juli j.1.
Besloten wordt om verschuldigde pensioen
bijdrage tewerhalen tot bet maximum, door
de wet toegelaten, n.1. 81/» terwijl de Pol
der te betalen heeft 15V>% en met het verhaal
te beginnen 1 November a.s.
Aangenomen wordt een voorstel van het
Dag. Bestuur tot onderhandschen verhuur
van een perceeltje bouwland, nabij de voor
malige helling, aan R. Keuris Az., tegen een
Huurprijs berekend naar 200 per H.A.
Hierna rondvraag en sluiting.
i