't Juffertje
Populair Bijvoegsel van de
HELDERSCHE COURANT,
van Zaterdag 4 Nov. 1922.
DE ERVARINGEN VAN EEN DICHTERLIJKEN JONGEN
NO. 45. (AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN)
MARINE-HERINNERING.
DIALOOG.
't Komt er maar opani.
FEUILLETON.
HOE ZIET DE WERELD ER TEGEN
WOORDIG UIT???
Voor een Franschman scheelt dat
niet zooveel!!
Meisje-studente vóór alle».
Dwang prikkelt tot verzet.
TJefde en Genie.
Trilbeeldensalarts.
Een en ander over dwergen
en reuzen.
Toen ik de eerste keer in Indië kwam
in 1881 ankerden de schepen nog altijd
op de oude ree van Batavia en gleden niet
zooals thans de haven van 1 andjong
Priok binnen. Het mag wéér zijn dat de toe
stand van heden veel practischer is, tóen
was het veel schilderachtiger en gezelliger!
Daar lag toen als Wachtschip het oude fre
gat „Zeeland", dat vele Nieuwediepers, die
thans naar de zeventig loopen of ouder zijn,
zich nog *sl zullen herinneren; het ging in
'78, in het begin van den Atjeh-oorlog naar
„den Oost" «n ik herinner me nog best, als
aankomende jongen, de geweldige opstootjes
die de jannen maakten bjj het vertrek! in
df toenmalige „vroolijke buurt" en op de
Zuidstraat, waar eenige beruchte kroegen,
als „de vijf vroolijke inatrpzen" en de „Ala-
barna" waren, werden gewoon veldslagen ge
leverd!
Maar toen lag de „Zeeland" rustig op de
ree van Batavia als een groote kloek en daar
omheen lagen de koopvaardijschepen als de
kuikens. En wat een leven en beweging was
het daar van sloepen, laadprauwen en kleine
stoomertjes, die van en naar den wal gingen 1
's Morgens vroeg, tegen zeven uur, kwam
het öouvernements-stoomschip „Bogor", dat
de communicatie tusschen den vatten wal en
Onrust onderhield, uit de Kali, met een sleep
tan kleine prauwtjes, met waschbazen, ka-
draaiers en leveranciers, achter zich, en zoo
dra de schildwacht dan „Bogor uit de Kali"
gepraaid had, kwam er leven en beweging op
de oude „Zeeland"! een sloep werd bemand
om naar de „Bogor" toe té gaan, de facteur
maakte zich gereed om de brieven te halen,
de bottelier ging de „verversching" in ont
vangst nemen, de lui die gepassagierd had
den, kwamen over.... enfin, het was een
gezellig gedoe, dat eiken morgen zich her
haalde, en dat in omgekeerde richting nog
eens plaats vond, waneer de „Bogor" om half
twaalf terugkwam van Onrust, op zijn terug
tocht naar den wal. Je kwam dan aan bij de
„Oude Stadsherberg", Avaar het altijd vol was
van marine, en koopvaardij menschen daar
zijn kapitalen in verdiend! en vond er
altijd een keur van sado's karretjes om
je naar boven, naar de stad, te brengen of
waar je anders heen'moest. Ja, het was een
aardige tijd en thans.Is de ree van Ba
tavia zoo verlaten als maar mogelijk ls, en
'de Stadsherberg een puinhoopl 8ic transit
enz.!
Uit den korten tijd, dien ik toen op de
„Zeeland" heb doorgebracht, herinner ik me
nog een officier, die de kwaal bad van te
stotteren. en die bovendien niet erg pien
ter was. Tn den loop van een maand, waarin
bij gamelleohef was in de longroom, had
hij eens een blikje sardientjes geleend aRn
den gamellechef In de nor, maar dat bad hij
na een paar dagen teruggekregen. Toen hij
nu evenwel, op het eind van de maand, zijn
halHns opmaakte, zei hij tegen den bedoelden
jonker: Zzeg .Ddddin. ges
kkr..kkrljg ik .nog niet al..tttijd een
bbbbilk. v. .je sar..dddient..jes van je?"
„Weineen, mijnheer" zei deze „dat heb
ik U al lang terug gegeven".
Ja," *el de eerste „dat ddacht
.Ik .oo. .k ,wel .wwwant
als ...Jk r ...nnnog .,,.een van Je
kkkreeg ,,,ddan ,,,.hhad ,,,.lk .,,.er
een .oooverll"
Maar om op de ree van Batavia terug te
komen! Later, in '88, heb Ik er nog een
artder aspect gezien! dat was tljdena de uit
barsting van de Krakataul Deze vuurspu
wende pelpcen on een k'e'n a'landje
In straat Soetida, had in geen 280 8 800 jaar
gewerkt en werd dan ook al hesohouwd als
„dood", toen hij ln dat jaar plotseling weer
begon! Fn hevig! Het halve eiland verdween
en nieuwe eilanden o.a. de Steers- en Oal-
meijer-ellenden, die later weer verdwenen
zijn kwamen voor den dag! Een vloedgolf,
die met die uitbarsting verband hield, ra
seerde het heele plaatsje Anjer, waarvan
geen steen op den ander bleef en zette het
land, mijlen ver in den omtrek, onder water.
De golf had zoo'n kracht dat o.a. een Gou-
vernements stoomscheepje ik meen de
„Barouw" dat voor Telok Betong lag, op
genomen werd en een paar mijlen ver 't land
Averd ingegooid, over de heuvels heen! En
als men dan weet dat dit scheepje iets groo-
ter was dan de „Ada van Holland" het
Texelsche bootje dan kan men eens na
gaan Avat kracht daar achter heeft gezeten!
Tot in Batavia was die vloedgolf merkbaar:
daar liep de benedenstad onder, het groote
ijzeren droogdok op Onrust sloeg van zijn
ankers en daar liggende schepen dreven als
rietjes door elkaar! het waren angstige mo
menten voor de bewoners van Onrust, die
overal op de schepen een toevlucht zochten,
maar waargelukkig geen slachtoffers zijn
gevallen, zooals helaas wel het geval was lp
de kustplaatsen van straat Soenda, waar dui-
zende menschen zijn omgekomen.
Ik herinner me dat ik toen te Weltevreden
aan den wal was gelogeerd ln het Marine-
hotel sedert ook al verdwenen en daar
hoorde men den geheelen dag geluiden als
van donderslagen, en zag men, tegen den
avond, den geheelen Westelijken hemel als
in brand staan 1 's Nachts werden de logeer
gasten uit hun bedden gepord en vereenig-
den wij ons op het groote binnenplein, want
de muren stonden te trillen alsof er aard
beving was. En toen wij 's morgens om half
zeA'en, met een sado, naar „beneden" gingen,
naar de Kali, om met de „Bogor" naar boord
terug te keeren.toen werd het, inplaats
van lichter, hoe langer hoe donkerder.
1'or d»o nsebrepen! en toen Avij tegen half
acht bij het Wachtschip kwamen, lag dit, en
alle andere schepen, ln volkomen duisternis
met hunne ankerlichten on! Het wes zóó don
ker, alsof het nacht was en het geheel maakte
een geweldigen Indruk! Ja, dergelijke ge
beurtenissen vergeet men niet spoedig,
vooral als men die jong heeft meegemaakt.
THIJS.
Nou? Heb ik 't gezegd of heb Ik 't
niet gezegd?,
■—Wat gezegd?.
Ik heb gezegd.De een mag 'n koe
stelen en do atuier mag nog niet eens over
't hek heen kijken!,
Daar weet ik niks van, om Je de waar
heid te zeggen.,.,
Niet?.
- Nee! - Ik Aveet niks van een koe stelen
en van over t hek kijken,om je de waar
heid te zeggen;...Ik kijk nog alris over
't hek tegenwoordig.
Nou pus dan maar op, want ik heb
't gezegd,Ik heb gezegd toen met die
«eTegHnheld van OwpentTer en vhii Batt-
ng Sikl, dat 't heel aardig was om Iemand
'n klap te geven, dut h(| er zoowat dood hy
neerviel, maar dat 't de juiste kunst was om
te weten wie!,Als Je niet oppast bij zoo'n
klap, dan krijg ie der zelf een - dan kom je
voor de spikspllnter nieuwe politierechter....
Ja en?.
- Nou en Ik heb gezegd. Maar as je de
juiste klap Aveet te geven en dun au don
door CAREL SRENSA
Het Drama In Verzen!.
In leder gevai was het ln de vorige eeuw
Maar niettemin was hot verschrikkelijk 1
Ik had een drama geschreven; een drama
ln verzen, dat wil zeggen in allemaal korte
regels onder elkaar. Ik geloof dat ik negen
was ln dat zelfde jaar, maar dat zou lk nog
kunnen nazien,
Het wua mijn eerste kunstwerk. Geïnspi
reerd door de mooie verhalen ln het Zondags-
b Ij voegsel van het al-oude Nieuwsbl, van Ne
derland van meneer van Waalwijk, had Ik
verschillende verhalen geschreven, romanti
sche verhalen met ontzag en ontroering ge
vende titels. Er kwamen hartroerende too
ngelen ln moorden zoowel als verzoenin
gen; liefst speelden ze In Parijs of ergens
in een streek vol bosch en bergen en vooral:
ver wegl
Nu bad ik een drama geschreven. Niet om
dat lk zoo hevig was aangegrepen door den
vorm van het drama, maar omdat lk sinds
©enigen tijd de besefflnjf had gekregen van
bet bestaan van een groot tooneelspoler In
de hoofdstad. Ik las er dikwijls van In bet
Nieuwsblad voor Nederland. Op dezelfde
wijze was ik ln kennis gekomen met moer
dop© celebrltHten, want spreken of zien kon
Ik ze niet. Ik woonde op de boerderij van
m'n vader «n ploeterde dagelijks ln den
zwarten grond uren ver van de hoofdstad.
Maar 's avonds en vooral 's nachts bij 'n
nachtlampje las lk veel verbodens plus
het Nieuwsblad voor Nederland. Zoo kwam
lk alles aan den weet.
Ook van den gevierden acteur, die sinds
kort een eigen gezelschap bad, naar Indië
was geweest, nu veel in dé hoofdstad speelde
en deswege telkens werd genoemd.
Eu hot lezen van zijn roem, bracht me op
de idee een drama voor hem te schrijven.
HJn na de Idee en na den opzet gebeurden
er zonderlinge dingen met ine. Van nu af
had ik twee dingen te doen: Daags ploeteren
ln mijns vaders tuin en 's avonds en Zondhgs
schrijven aan het drama.
Tegelijk met het schrijven kwam de inspi
ratie en met de inspiratie kwaan de verheer
lijking. En uit de verheerlljkThg groeide het
beeld. Het Avondere beeld van net oogen-
1,111c, dat ik hem zien zou HEM, op het
moment van beraadslagen over het dan vol
tooide dramaHij zou mij schrijven, zoo
dra ik hem geschreven had Ik zou naar
de stad gaan en hem ontmoeten we zou
den samen wikken en wegen hoe de kamer
van het eerste tafereel en het slotplein van
het achtste tafereel en al het andere zou moe-
ton worden. Hij zou mij complimenten maken
en ik zou hem van aangezicht tot aangezicht
waarnemen.
Het werd een droom een dichterlijke
droom van een dichter van negen ergens op
een boerderij ln het Hollandsche land
schap
Maanden gingen pr mee heen. Mijn drama
was zorgvuldig geschreven ln een dik school
cahier, Het had een langen en dubbelen titel
met ergens het woordje „of" er tusschen, In
den zin van „Lazaro, de veehoeder of mis
daad en wraak".... Er vielen dooden ln.
Zoowel dooi' middel van pistoolschoten als
vanwege een plaatshebbend spoorwegon
geluk. Er was bovendien veel militairs ln.
want behalve van den tooneelspelpr las ik
dagelijks veel over den Boerenoorlog, die
juist in hetzelfde lustrum viel. Het was dus
een gaan en komen, van generaals etc., en
een van de dappersten daarvan dacht ik te
worden gespeeld door mijn tooneelspeler.
julsten man dan kan je er een aardige
duit mee verdiener!.Dat ls gebleken met
Sild.Geen beter man om 'n klap te ge
ven dan Carpentier.Daar verdien je cen
ten an.Maar pasop, dat je niet den ver
keerden te pakken neemt Dat is nou juist
ook gebleken.
Hoeeoo?.
Nou lat heb je kunnen lezen in de
krantVoor 'n paar dagen geleden heeft
Klaas van Nek, de wielrenner 'n klap gege
ven aan Oscar Egg ook m wielrenner.
En 't was notabene nog wel op de zelfde
plek in Parijs.De Buffalobaan
Nou en.wat heeft ie gekregen?.
100 Franc boete van de baandirectie.
Zoo zie je
Juustement.Zoo zie je dat klappen
geven goed is als je eerst precies weet aan
wie.
Dat is 't leven, man.
Net zooals ik zee.De een mag 'n koe
stelen en de ander mag nog niet over 't hek
kijken.
Ja de eene wordt gekoeieneerd door
jan burgerman, als hij te veel winst neemt
En de ander wordt 't leven zuur gemaakt
als hij te weinig winst neemt....
Bakker Houtman bedoel je?.In Am
sterdam
Juust Ik snap er niet veel meer van...
Hoeft ook niet.... Ga jij maar recht
door zee de rest komt van zelf.addio.
Adjuu!.
„Door een vergissing, welke begrijpelijk
is vóór iedereen die veel schrijft, heb ik in
mijn vorig artikel Groningen inplaats van
Vli.ssingen gezet", verontschuldigde een
Fransch schrijver zich bii zijn lezers.
(Guy de St. Clair.)
Miss Purington van Mount Holyoke Col
lege heeft onlangs bij een lezing in Enge
land meegedeeld, dat de meeste Amerikaan-
sche meisjesstudenten zelf haar college-geld
verdienen. Zoo was er een meisje, dat jaar
lijks dertien honderd dollars verdiende met
allerlei huishoudelijke karweitjes: ln de va-
canties paste zij bables op en was zij be
diende ln een bakkerswinkel. Andere meis
jes weer verdienden haar studiegeld met het
verkoopen van vulpenhouders, potlood, yer-
seys, ja wat niet al.
(Persbericht).
In de zeven jaren, die ik ifl de republiek
Argentinië heb doorgebracht, heb ik nergens
en nooit last van straatjongens ondervonden,
en ook nimmer van andere vreemdelingen of
andere Argentynen iets dergelijks gehoord
of gezien. Hoe komt dat? Is alles hier hoog
ommuurd of dicht gemetseld dus berekend
óp defensie en juist daarom een tantalus-
kwelling tot verzet? In geen parken zijn af
gebakende perken geen draadversperrin
gen, geen muren, niets van dat alles dat
prikkelt tot baldadigheid en vandalisme,
Dwang ls geen opvoeden. Er moet vrijheid
zijn. Zonder Het gevoel van vrijheid kan zich
ffeen verantwoordelijkheidsgevoel ontwlkke-
en. Dwang Is oen onverstandig lapmiddel
gemakzuchtig en ondeugdelijk en zelden
verbetering brengend.
(Nieuw Vrouwenleven.)
Tegenwoordig gelooft ledereen, dat hij
kan liefhebben, evenals Iedereen meent, dat
hij kan schrijven, schilderen, zingen "of over
politiek praten, Dooh ware liefde is net even
zeldzaam als waar genie, zij la Inderdaad een
der zeldzaamste dingen op aarde en vermoe
(lelijk gevoelen slechts twee personen ln een
geheel geslacht haar ooit.
(Anthony Ludovlol.)
Per dag verdient het fllniechtpaar Douglus
Falrhanks—Mary Plckford te zamen zes dul
zend dollar.
(Persberloht.)
Student: „Dat ds ook wat! Ik schreef mijn
vader, dat lk dringend cenlge nieuwe studie
boeken noodlg had. En duur stuurt hy me
niet hot geld, muar do boeken!.
Want ik was niet van gisteren. Het was mij
niet ontgaan, dat het Nieuwsblad van Neder
land dikwijls klaagde niet over het spel
van mijn held, maar over de rullert!
Ik geloof stellig, dat dit mede de doorslag
gegeven had voor het schrijven van het
drama. Ik wilde een weldaad doen aan den
actourl HIJ had er recht op, meende lk. En
do gloeiende Inspiratie en het scheppings
genot, dat lk langzamerhand niet meer kon
tegenhouden, was mijn eerste loon, dacht lk
Het drama kwam af ver voor de laatste
bladzijde van het cahier! „Einde" stond er
zwierig onder. Met een begeleidenden brief,
onder den aanhef „Hoog gewaardeerde
Heer" ging het uiterst precieus geschikt, ge
pakt en gevouwen pakket vanaf den dorps-
postbode in zee.
De Zomer kwam en ging en de najaars-
maanden lagen in het verschiet.
Oudergewoonte werd hiervan op de tuin
derij geprofiteerd door het houden van een
„kermisdag". Ook mijn vader en moeder de
den dat. En aangezien mijn rader z'n leven
lang niet vandaan kwam onder de indruk
ken, die hij had beleefd met1 Veltman, „de
verrader", was er strijk en zet 'n oomedie-
vertooning op onzen kermisdag, 's Morgens
vroeg gingen we dan ln 'n gehuurde tent
wagen naar de stad, bezochten de Artis.
Pammerama en 't Panoppetikum en eindig
den den dag ln de „salon" in de Amsjel-
straat, ln olrous Rens achter 't museum of
in Carré.
Zoo nu!
En hierop had ik gewacht. Nu zou ik mijn
kans waarnemen.
Misschien lijkt het ietwat verbluffend voor
een onnoozelen tuindersjongen, maar de drift,
de hevig dwingende wil ten opzichte van m'n
drama was .niet die eens tuinjongens. De
tuinjongen Avas hier vreemd aan.Het was
een ander ik, die er lang op aandrong en ook
gedaan kreeg, dat wij op den kermisdag zou
den gaan naar den schouwburg, waar mijn
speler speelde, Tk wou dat ik dwong de
omstandigheden deze richting uit.... Want
ik wist dat ik dan iets doen zou. Dat ik dan
In het Duitsche wetenschappelijke tijd
schrift „Kosmos" (jaargang 1921, afl. 7) vin
den wij een interessant artikel van prof.
Dietrich over bovenstaand onderwerp, waar
aan wij een en ander wensehen te ontleenen.
Als Ave van dwergen spreken, moet goed
onderscheiden worden, dat hier niet bedoeld
wordt menschen van kleine gestalte, zooals
men die bijvoorbeeld thans nog in de binnen
landen van Afrika vindt, maar dat hier spra
ke is van dwerggroei, van menschen met een
lichaamslengte, die gemiddeld niet vqel groo-
ter is dan een meter. Wij hebben wel eens
van die dwergjes in onze stad gehad tijdens
een kermis of bij het bezoek van een circus;
ze vormen een groote attractie voor de jeugd,
die zich natuurlijk geen rekenschap geeft van
het tragische van een dergelijke abnormale
lichaamslengte.
Bij dwerggroei moet onderscheiden wor
den de echte dwerggroei, met regelmatige
lichaamsverhoudingen, en de ziekelijke, met
onregelmatige lichaamsverhoudingen. Bij
deze laatsten onderscheiden we dAverggroei
door storing in de verharding van het kraak
been (dwerg met korte ledematen); dwerg
groei door Engelsche ziekte (krom gegroeide
dwergen); dwerggroei door storing in de
schildklier, hetzij door aangeboren gebrek,
hetzij door ontaarding van dit orgaan. In
beide gevallen ontstaat versuffing (cretinis
me). Tenslotte is er nog dwerggroei door bi-
zondere ziekten ln de beenderen.
Bij den gewonen dwerggroei is de groei
belemmerd, maar de lichaamsontwikkeling
onbelemmerd. Deze menschen zijn gewoon
lijk reeds van de geboorte af klein; hun groei
verloopt als die van een gemiddeld groot
kind, maar blijft evenredig achter. Op den
julsten tijd blijft de groei staan; er zijn ge
vallen, waarbij bovendien het oudworden te
vroeg begint, zoodat deze dwergen een ouwe
lijk uiterlijk krijgen. Deze vorm van dwerg
groei komt betrekkelijk zelden voor; hij be
rust op een Innerlijken, aangeboren aanleg,
dié reeds in kiem aanwezig moet zijn, en dus
ls deze dwerggroei erfelijk. Zoo is in een fa
milie de dAverggroei in 8 generaties waarge
nomen, en de dwerg Dubois, 105 cM. groot,
had met een vrouw van middelmatige grootte
zes kinderen van gewone grootte en drie van
dwerggrootte.
Veel vaker komen de z.g. kinddAvergen
voor; het lichaam is bij hen op een trap van
kinderlijke ontAvikkeling blijven staan. Vaak
zijn alle organen niet tot volle ontwikkeling
gekomon, ook niet de geslachtsorganen, dik
wijls de beenderen alleen, Avaarvan de kraak-
beenvoegen behouden blijven. De meeste van
de tentoongestelde Lilliputters behooren
daartoe. Met het behouden blijven van de
kraakheenvoegen zijn de voorwaarden voor
don groei bewaard gebleven en zoo komt bat
niet zelden voor, dat deze kind-dwergen op
den een of anderen leeftijd opnieuw gaan
groeien. Dit verschijnsel In nog na het der
tigste jaar waargenomen. De Poolsche edel
man Borwllawskl, die zijn eigen leven he-
schreven heeft, begon na zijn 80ste jaar zeer
hard te groeien.
In de laatste Jaren ls men ten opzichte van
de verklaring van dit eigenaardig achterbiy
ven In den groei en de ontwikkeling wat ver
der gekomen; men- weet nu, dat de geheele
opbouw van het lichaam afhankelijk ls vhii
eenige inwendige klieren, zooals Te luwen
dige borstklier, die bjj het kind ontwikkeld
Is, maar hij den volwassen* verdwijnt, de
schildklier en verschillende kleinere klieren,
z.g, bij schild klieren, die achter dit orgaan
liggen, Van groot belang In do hersennati
lumgNeiklIer; een geval van dwerggroei bleek
tot oorzaak te hebben tuberculose van deze
klier. Kwetsuren aan het hoofd kunnen
stoornissen aan deze klier veroorzaken. Bit
een 20-Jarlgen dwerg van 120 cM. was dit
waarschijnlijk het geval; hi1 was op zijn
(weede Jaar op het hoofd perallen, op 11-Ja
rlgen leeftijd van de keldertrap gerold, en
kreeg'ln hetzelfde jaar een houw met een bijl
op zijn hoofd.
Bij den zlekelljken dwerggroei zyn de
Uchaamsverhoudingen onregelmatig; we heb
ben den dwerg met korte ledematen, waarbij
mijn kans zou waarnemen doordringen
in het heilige*onbekende en hgewel be
verig van ontroering zou staan tegenover
die omgeving, die atmosfeer van tooneel en
m'n speler, waarvan lk zoo lang en zoo intens
gedroomd had onder het schrijven van 't
drama.... Voor lk 't gezien had kende lk
't van buiten: Die vrouwen en mannen met
als middelpunt 'mijn tooneelspeler die
prachtige doeken en schitterende meubel
stukken dat plechtige loopen en statige
spreken.... Heel die hooge wereldl Die
aroma van wonder.die kunst!,
Ik weet niet hoe het gebeurde maar
't gebeurde! Halverwege de voorstelling
sloop ik onder voorwendsel weg van mijn
vader en moeder, kwam in gangen langs de
zaal, zag 'n deur met de woorden: „Verlioden
Toegang" en als bij intuïtie wetend hoe lk
te handelen had, stapte ik ongemerkt daar
in.
lk schrok.
Ik wewj, ontvangen door een afschuwelijke
rommel van allerlei zeilen, doeken, touwen,
latten en meubelstukken.Aan 't eind .van
'n weer langen gang. met 'n kaarsje verlicht,
doemden de omtrekken als van een ronde
zeilen tent, met latten steunsels.Er ach
ter was schreeuwerig en lawaaiend tumult
vloeken zelfs.Om me heen overal hingen
gerafelde linnen doeken met hoornen en 'n
muur erop. Vlakbij stonden meubelen
alles beschilderd.... De vazen op de kast
waren erop.geschilderd. De karaffen en
de glazen op een herbergbuffet waren....
geschilderd! Brokken van tafels en stoelen
en 'n schoorsteen lagen er ordeloos in de
buurt.
En de menschen?.
Tusschen de verwaarloosde spullen spron
gen mannen in groezelige stofjassen en oude
hemden haastig heen en weer roepend en
vloekend zelfs. Ze werden uitgelachen door
andere mannen, die allergekst aangekleed
liepen te drentelen, zwaaiend met 'n lange
sabel of hun vettig, dik besmeerd gezicht
voorzichtig béttend.
een wanverhouding in de ontwikkeling van
de ledematen en den romp valt op te merken
en het hoofd een ongewonen vorm a'ertoont.
De oorzaak van dezen groei die nog vaker
aroorkomt dan de regelmatige is een be
lemmering in den groei van de kraakbeen-
voegen. Kraakbeen en been werken niet op
de juiste wijze samen hij den bouw van het
been en dat komt aan de lange beenderen
van de ledematen meer uit dan aan de been
deren a-an den romp. De gestalte maakt een
stumperigen indruk; ze vertoont den romp
van een volwassene, waaraan ledematen zit
ten, die bizonder stomp, kort en dik zijn. De
huid is veel te dik en "vormt daardoor plooien.
De lichamelijke zqowel als de geestelijke ont
wikkeling is overigens volkomen normaal;
de menschen zijn meestal volkomen geschikt
voor hun betrekking. Velen treden op als
clown, omdat hun gestalte iets komisch' heeft.
Zelfs bereiken vele van deze dwergen een
vrij hoogen leeftijd.
We hebben ook den geboohelden, ver
groeiden dwerg, met de lange armen, die
soms tot aan de knie reiken, met een aap
achtig voorkomen. Hieruit ontstonden in
vroeger eeuwen de hofnarren, die met hun
bijtende scherts en dikwijls boosaardig ka
rakter wij geven het iemand te doen bij
zooveel misvorming ook nog een lief karakter
aan te kweekenl aan het hof verblijf hiel
den. Dergelijke misvorming is meestal het
gevolg van de Engelsche ziekte, dat is een
gebrek aan kalk in de beenderen, waardoor
weekheid en verbuiging ontstaat.
Nu volgen de dwergen met geestelijke af
wijkingen, de cretijnen, enz. Hier betreft het
een gebrek aan de schildklier; dit is bij de
geboorte niet te constateeren, doch uit zich
eenige weken later in een opzetting van de
weeke deelen (slijmzwelling) en een achter-
blijA-en in totale lichamelijke en geestelijke
ontwikkeling. De levensduur van deze kin
deren is over het geheel beperkt, als men
tenminste niet door toevoer van schildklier-
stof de oorzaak van het l(jden/4-egneemt. Er
zijn gevallen bekend, waarin zulke dwergen
ouder dan 80 jaar werden. De crétins (stomp-
zinnigen) zijn die, waarbij het gebrek aan de
schildklier niet aangeboren, maar na de ge
boorte ontstaan is. Het lichaam, evenals het
verstand, blijft op een trap van kinderlijke
ontwikkeling staan. Deze ongelukkigen heb
ben een goedmoedig grijnzond gelaat en
plompen lichaamsvormgeestelijk zijn zij
kinderen, lichamelijk grijsaards.
De schrijver deelt aan het slot van zyn in
teressante beschouwingen een staat mede VRn
een vijftiental lichaanisgroottcn, die ons ver
baast door de uiteenioopende cijfei'R. De
kleinste, daarop voorkomende dwerg is een
80-jarige, die 88 cM. groot is. Als de naam
van een Avetensehappelijk schrijver (Joest)
er niet bij vernjeld stond, zou een dergelijke
llehaamsbouAV bijna ongelooflijk zijn. Men
stelle het zich voor, een mannetje van 88 oM.
hoogte! Wij herinneren ons uit onze jeugd
een klein, vriendelijk vrouwtje, volkomen
normaal, alleen zoo klein, dat zij, om op haar
stoeltje te komen, eerst op een stoof moest
klimmen. Maar 88 cMneen, daarA'oor
waren wij als 10- of 12-jarlge zeker op de
vlucht gegnan. Buffon beeft een dwergin van
87 jaar gemeten, zij was 48.8 cM. Zoo klimt
het staatje op tot „don kleinsten man uit
Amerika'die 101.6 cM. was.
Van de dwergen naar do reuzen il n'y a
qu'un pas, hoewel een reuzpnstap. Zij komen
minder vaak voor dan dwergen, en meestal
zijn het mannen. Hierbij vult te onderschei
den: de gewone «roei tot reus met ontwikke
ling tot vollen wasdom, die waarbij de ont
wikkeling op den trap der kinderlijkheid
blijft staan, en de ziekelijke groei (plompe
reuzen). Ondanks hun groote aplerkricnt
zijn de reuzen van de eerste categorie vol
strekt niet zulke sterke menschen als men
zou verwachten. Dikwijls houdt de ontwikke
ling van de Innerlijke organen, vooral liet
arbeidsvermogen van liet hart, geen gelijken
tred met den ulterlijken groei. ZIJ worden
dan ook zelden oud. en raken op 80-jarIgan
leeftijd ln verval. Bekend In, dat de,Duitsche
koning Frederlk Willem I een garde vaa
romcnsoldaten had. BIJ vele reuzen la de ont
wikkeling van de inwendige organen stil
blijven staan, waardoor een ulgetneene ver
dikking kan ontstaan van de uitwendige or
ganen. Zoo ontstaan de plompe reuzen m«t
geweldige handen en voeten. Hoewel zij geen
geestelijke afwilkjngen vertoonon, zijn z|j
verstandelijk toch mwatal niet zeer ontwik
keld. Er ls een reus bekend wiens voeten
55.5 cM, lang waren, dat is dus langer dan
een balvtn nieter! Wat zou tegenwoordig een
paar schoenen voor zoo'n reus wel kosten?
De grootste bekende man was de Fin
En temidden in een wrakke leunstoel
zat mijn tooneelspeler!
Hij lachte glegelend en vreemd en zoende
om beurten een van de sohoone vrouwen in
baar hals, die op elk van zijn knieën zaten.
Ze hadden schik .en stoelden en kietelden,
Half verscholen adhter het beschilderde her
bergbuffet zag Ik het ontzet aan.
Toen stond mijn speler op, rekte zich, zette
z'n pruik recht on vroeg aan een slordig man
óf 't nou asjeblieft opschoot. Hij vloekte
erbij....
Ik zoek een dun plankle.zei de
man korzelig.'n dun half dubns plank!©.
Dat verrotte ding wil niet blijven staan.
Wat doen wo ook met 'n weefgetouw 1.
Hei je dan geen plankle?,vroeg de
speler. En meteen al meezoekend, liep hij
rond.'n minuut later keerde hy in eens
in het licht terug.
Hierzoo.schreeuwde hy gedempt.
Hier hei je 'n plankle, Frits.
Ik had gemerkt dat de speler al zoekend
verdwenen was ln een van verschillende
naast elkaar staande deuren. Nu kwam hij
eruit. In de h^ind hield hijlk doorleefde
een moment of ik sterven m-oest, toen ik 't
zag In de hand hield hy 'n dik, hard en
ZAvart gecartoneerd cahierI.... Een blauw
gelijnd etiket met krulletters plakte erop.
Hier hel je 'n plankle herhaalde mijn
aangebeden tooneelspeler..,. da's net van
zouten.Drama in verzen en twaalf tafe
relenDe moedige tamboer of de Koe
rier van het vyandeiyke Leger",
Reusachtig zei de lamme vent ln het
vuile hemd en onwillekeurig het boek open
slaande, declameerde hy:
„..Generaal! Generaal ik breng u tijding..
De vreemd© troepen rukken aan!
De gindsch© berg wordt al beklommen
Zij «uilen heel uw heir verslaan..
Generaal generaal riep hjj dan
naar 'n ander achter den tentbouw.Geef
's licht in de derde hers en tingel effe voor
't vierde bedryf.
