SINT NÏCÖLAAS
en ujn knecht
Herman Nypels,
CONFERENTIE uitsluitend voor
„Roomsch Leergezag en Gewetensvrijheid",
KIT U
bij W. BIERENBROODSPOT,
Tweede Blad.
R.K. KERK, Kerkgracht 64, Helder, i
HEEREN-MODE-ARTIKELEN,
VAN DONDERDAQ 30 NOVEMBER 1922.
PLAATSELIJK NIEUWS.
Het Ned. s.a „Hadonia", dat Dinsdag
morgen van hier naar Tmmhigham vertrok,
keerde 's middags, vermoedelijk wegens In t
slecïhte weer, op de reede van Texel terug.
Evenals vorige jaren zal er een St.
Nicolaasfeest plaats hebben, voor kinderen
van militairen der landmacht, uit het garrn
zoen Helder. r*
Naar wij vernemen zal 8t. Nlcolaas Za
terdag 2 December, bij gunstig weder, om
kwart over vier per stoomboot arrivee-
ren bij de Postbrug, alwaar hij te paard met
zijn knecht, en gevolgd door de deelnemen
de kinderen, ztal maroheeren naar het Mili
tair Tehuis in de Spoorstraat, alwaar het
feest plaats vindt
St Nicolaasfeest R.-K. Volksbond.
Wij verwijzen naar achterstaande adver
tentie van het Bestuur van den R.-K. Volks
bond, waarin bijzonderheden omtrent het
St. Nicolaasfeest voor de kinderen der leden
worden bekend gemaakt.
De regels van den weg.
Dinsdagnamiddag wa<qen we er getuige
van, hoe door het niet opvolgen van de re
gels van den weg bijna een ernstig ongeval
paats had.
Uit de Koningstraat kwam met kalmcn
gang en signaal-gevend een motorrijder, die
de Spoorstraat inreed, in de richting Kei
zerstraat. Hij hield volgens voorschrift de
korte bocht.
Terzelfder tijd naderde vanaf de Keizer
straat een vrachtwagen, die grootendeels
links van den weg reed en ondanks de sig
nalen, die gehoord moeten zijn, niet van
koers veranderde en kalm doorging.
'Beide voertuigen naderden op hetzelfde
oogenbllk het kruispunt en de motorrijder,
die als bezadigd bekend staat, ontdekte de
verkeerSbelemmering te laat, doch 'kon den
wagen nog net ontwijken. Daarbij moest hij
echter dicht langs het voetpad, waar hij ge
heel onopzettelijk een klein jongetje aanreed,
die daar met zijn ouders'wandelde. De mo
tor stopte onmiddellijk, waardoor de val van
het ventje zonder letsel afliep.
De schuldige voerman was echter ver
dwenen.
vWjJ vragen! ons af of de politie niet wat
meer op het onverantwoordelijk rijden van
voerlieden kan letten en of er op de drukke
uren als de Werf af en aangaat niet
op de kruispunten Spoorstraat- Keizers! raat
en Keizerstraat—Spoorstraat een agent ge
posteerd kan worden. Wij meenen lücrop,
met alle waarcfeerlng voor hetgeen de politie
reeds deed, te moeten aandringen.
Ook dit ongeval liep gelukkig goed af, maar
een schip op het strand ls een baken ln zee
en voorkomen ls beter dan genezen.
Teni slotte doen wij nogmaals een beroep
op karre- en wagenvoerders en alle wegge
bruiken?, om zich toch steeds aan de regels
van den weg te houden. Onverschilligheid of
onachtzaamheid dienaangaande is misdadig.
Arbeiders-Zangv ereenlglng „Kunst aan
t Volk".
Het „buitengewoon concert", gegeven door
de Aiheiderszangvereeniging „Jfunst aan
het Volk", beantwoordde grootendeels aan
de verwachtingen, die men koestert bij een
zoo wjjdsoh geannonceerd program.
Geen stoel was onbezet gebleven, hetgeen
in oen concertzaal, gescheiden van de muzi
kale prestatie, reeds een succes genoemd
mag worden. Natuurlijk werden er speeohen
^afgestoken ter eere van het 12Vi jarig be
staan.
De heer Overbeeke, voorzitter der ver-
•enlghig, opende met een kort woord, waar
na, g,.;ichtig de ziel van de aanwezigen,
werd gezongen 't Bondslied van O. de Nobel.
Dit'werd gevolgd door: „Naar het Geluk",
van denzelfden componist, welks inhoud
dezelfde tendenz bevat als het Bondslied.
Na deze koornummers kwam de heer
(Maestro) Sibenio op den voorgrond,1 deze
®ong een „Aria" van Mozart en „Proloog"
uit de opera „Paljas1', van Leoncavallo.
Tot zoover moet ik de critlek aan het
enthousiast© publiek overlaten, daar andore
Óuzikale plichten mij niet verodrloofdpn
vóór no. 8 van het programma in de zaal
Unwezig te zijn.
Toch moet het mij van het hart dat ik
Ieer blijde ben ontslagen te zijn van critlek
°P dezo twee soli van den heer Sibenlo, dit
alleen uit muzikaal oogpunt, maar uit
Utteraire gevoelens/ „Dikke wanten" rijmt
hv. op „zeer veel eer, maar geeri contanten''.
KTwdor zal ik niet in details treden, maar
TjPUdigtiu .met de poëtische vertaling: „Dat is
wieven d,\i soldaats", waarop ik zou willen
pagen: „Wie doet er mij iets kwaads", wan
neer Ik deze poetée rangschik onder de het
L.Heest 'prozaischte proza.
i. De Avondoantate van O. van Rennes werd
gezongen door het dames-koor. Behalve <ui-
^tele wankele momenten werd dit gaaf -
r Zongen.
D' alt-solo, gezongen door mejuffrouw
polster, was eenigszins zwak en onzeker,
®aar voor een dillettante heeft mejuffrouw
Molster het er tamelijk goed afgebracht.
nu komt het geheel© koor in actie
u kunnen we alles beter beoordeelen. Het
t?°L P®*1 °P ®Peï' verdienstelijke wijze „Het
ïn Nacht" van c- w- Rusting,
1 jeiF' De heer R^lng heeft het
gc*it goed doen schijnen: primo als oompo-
d« als diriKent- 1 dirigent heeft
Sraeht b®ral; de hulde hem ge-
P>nd Arb 7nVan den worzitte!r Tan drn
Wn,; ,ie„ Zü,1Trv«';''unigingen in Neder-
r Bpoeksina uit Amsterdam,
iJ /!,1£ °P zqn plaats.
Ler '«ncludeerde, dat de
•Vangvi 'n lui,'m'n naum had ont-
Vcr,., h noemde hem de 'heer Ijverig (du-
het hePèaU8/'^^Dezelfde spreker huldigde-
d'6 l6d(>,:- de vereeniging, en
-iaodigd© den voorzitter der Hddersohe
Ingezonden Mededaellng.
VRIJDAGAVOND 1 DECEMBER, te hall 9 precies,
W 1 NIET-KATHOLIEKEN.
Onderwerp:
door Pater GIJLSWIJK.
afdeeling het eereteeken voor „Moed, beleid,
trouw" in symbolieken zin, den wensch daar
bij uitsprekende dat H een sieraad mocht zijn
voor het „Roode Vaan met opgaande Zon".
Meermalen werd de speech van den heer
Broeksma met applaus onderbroken.
De dirigent had een fraaien krans te aan-
yaarden van de leden.
Na d© pauze vervolgd b het programma met
„Hulde aan het Onderwijs" van L. F. Brandts
Buys. Dezè cömpositie eischte van den heer
Rusting de geheele mensoh, niet alleen een
koor groot© mensohen, neen, de kleine
menschjes, een zestigtal 'kinderen van beider
lei kunne, waren ook aan den dirigent toe
vertrouwd. Alleen ingewijden weten wat dit
beteekent, maar ook hierin was de heer Rus
ting geheel berekend voor zijn taak.
De finesses, de muzikale, zullen we maar
opc rvlakkig becritiseeren:
„Een holle zee is 's menschen leven'' werd
zeer flink ingezet door het mannenkoor.
„Komt, makkers, gezwind," voor kinder
koor, klonk pittig. De sonore jongensstem
metjes deden weldadig aan, maar muzikaal
was dit niet genoeg verzorgd. Het porta-
mento, in dit zoowel als in het laatste kinder
koor, deed voor ingewijde ooren minder har
monieus aan, het afhappen der laatste let
tergreep eveneens en het „tegn" en „zegn"
inplaats van „tegen" en „zegen" was ook ge
heel naast de goede bedoeling.
Of .heeft de dirigent dit symbolisch
opgevat, symbolisch-sarcastisch, ik bedoel
in verband met den titel: Hulde aan het on
derwijs? De héér Rusting is immers onder
wijzer ook! In dit geval hulde voor zijn
paedagogische leiding^,
Het slotkoor was zoo nu en dan zakkende
en eindigde een beetje te hoog!!!
De solist, de heer Sibenio, zong Holl. lie
deren van v. Tussenbroek, Manna de Wijs-
Mouton en Emil Huilebroeck.
Een gaaf en beschaafd geluld, maar door
enkele dingen verraadt de solist, dat hij nog
leerling ls. De heer Jos. Thijssen mag hem
tot zijn discipelen rekenen, hij is dus in uit
stekende handen!
Heel duidelijk was -zijn articulatie, woord
voor woord kon men zonder tekstboekje ver
staan èn zelfs van z'n Fransch toegiftje
„Bvenuto" kon men ieder woord duidelijk
en omlijnd hooren. Al deze goede eigen
schappen heeft de heer Sibenio grootendeels
aan Moeder Natuur te danken, waarom ik den
heer Sibenio wil herinneren aan de uitdruk
king „Noblesse-oblige", „Adel verplicht".
De g, de Ten d© ee, deze consonanten en
vocaaljn o e t hij 'herzien en bestrijden. Moe
der Natuur nrtMetd hem dezrtëfdegê. Het
„hm sacré" komt met de jaren. Dat de heer
Sibenio geheel aan de verwachtingen van het
publiek voldeed bleek uit het daverend ap
plaus, hetgeen hem na zijn lied van Huile
broeck verplichtte driemaal terug te keeren
en een toegift te geven.
De begeleiding was den geheelen avond in
uitstekende handen van mejuffrouw G. Stee-
gers. Onvermoeid zat zij achter den vleugel,
begeleidde muzikaal tot steun van koor en
dirigent De bloemen waren dubbel en dwars
verdiend. Met den solist was zij niet geheel
één, maar van repetities met dezen zal niet
veel sprake geweest zijn en even gingen
solist en acoompagnatrice hun eigph gang,
maar dit is dan ten opzichte van haarde
eenige opmerking.
De heer Schreuder, lid van het koor (en
bestuurslid?) zong de tenorsolo in Hulde aan
het onderwijs. Hij deed dit zeer verdien
stelijk.
Het koor eindigde met „De Wilgen" en
„Zondagmorgen" -van Corn. Dopper. Twee
schitterende oomposities, die in dezelfde
muzikale lijn geïnterpreteerd werden door
allen! ,J>e goede wijn werd tot het laatst
bewaard". „Eind goed, al goed". Hiermee
kan de vereenlging met haren uitstekenden
dlrlgenit met vertrouwen het nieuw ingeluid
aura, het 2e 121/, Jaar, tegemoet zien..
Het koor telt plus minus 00 leden en het
tijdelijk kinderkoor 60!
TOON DE HOOGH.
N.B. De S. D. A.P. overhandigde het be
stuur bloemen. Er waren tallooze gelukwens
sohen van zustervereenigingen Ingekomen.
N. V. „Het Schouwtooneel".
De heer Arthibald Laafs was tot nog toe
een geheel onbekend auteur, maar sinds wij
zijn bUjspel gezien hebben, aarzelen wij niet
hem te rangschikken onder de Nederlandsohe
tooneelschrjjvers van goed gehalte, die onze
tooneelliteratuur verrijkt hebben met een
allergeestigst blijspel, dat ln alle opzichten
een grpoter phbliek verdiende dan het Dins
dagavond ln „Casino" had. Er. is tegenwoor
dig hier des Guten zu viel, dat is voor het
publiek een excuus. Ma ér hier was werkelijk
te genieten van eerste rangswerk, zoowel wat
opvoering, regie, enz. aangaat, alsook betref
fende den inhoud.
Ingezonden Mededeeling.
zijn a.s. Zaterdagmiddag van 3 tot 5
uur en 's avonds van 7,3o tot 10 uur
in de Heerenmodemagazijnen van
Helder,
Schagen.
„Z. b. b. h. h." is een eoht Hollandsch stuk;
HollandBch wat het milieu betreft, waarin het
snik speelt; echt Hollandsch ook in de aller
aardigste tooneeltjes, die erin weergegeven
worden. Het schetst het moderne huishou
den: de man, advocaat met drukke praktijk,
eerzuchtig, zich in de politiek bewegend, en
daardoor nooit thuis. De vrouw, die aan so
ciaal werk doet, fancy-fairs organiseert, lid
is van diverse comité's, ook steeds absent.
De beide kinderen, een tweeling van zeven
tien jaren, moeten zich maar zien te redden.
Van eenige huiselijkheid is geen sprake. Een
oud vriend van den -huize, die achttien jaren
in het buitenland heeft gewoond, komt terug,
installeert zich in den huize Vroomhoven, en
ontdekt al gauw waaraan het 'hier mangelt.
Want de vrouw des huizes doet al haar maat
schappelijk werk niet uit aandrang van haar
hart, maar alleen ter wille van de carrière
haars eerzuchtigen mans, en zij zou niets
liever willen dan een stil 'huiselijk geluk, te
midden van haar echtgenoot en kinderen. En
natuurlijk komt het, door des ouden vriends
bemiddeling, in het laatste bedrijf ook aldus
op zijn pootjes terecht. Tussehen dit intri-
guetje door is het aardige romannetje gewe
ven van den ouden huisvriend, die nog celi
batair is, maar zijn hart inmiddels verliest
aan Willy Bex, het verpleegstertje in den
huize van Vroomhoven, en de zuster van de
vrouw des huizes.
Dit alles was gekruid met smakelijken hu
mor, met geestigheid vj|n goed allooi, die
nimmer plat wordt, met pittigen en spiri-
tueelen dialoog, waarnaar het een genot was
te luisteren.
De opvoering van dit vriendelijke stuk
was schitterend. Het kan ook haast niet an
ders, of een tooneelspeler moet aan een der
gelijk stuk zijn pleizier hebben, alles was zoo
smeuig en alles liep vlot en zonder haperen
van stapel. Frite Bouwmeester was de heer
des huizes, die het steeds zoo ontzettend druk
heeft, dat-ie ternauwernood en om zoo te zeg
gen slechts staande kan koffiedrinken. Pine
Beider was zijn vrouw Margot, en zij was
eigenlijk de eenige van het troepje wier spel
ons het minst voldeed. Voor het tweelingpaar
fungeerden Mies Versteeg en Carel Rijken;
de eerste was een leuke bakvisch, die handig
al de honneurs voor het huishouden kon waar
nemen. De laatste had de moeilijke rol van
den op dezen leeftijd ietwat lummelachtigen
opgeschoten jongen, die per saldo toch nog
echt jongensachtig denkt en doet, al vindt hij
zichzelf ook groot en volwassen. Naar onze
meening slaagde hij er over 't algemeen wel
ln, al was zijn jongensbravour niet altijd even
natuurlijk. Ko tan Dijk was de sympathieke
vriend uit den vreemde, die met de aardlgp
Willy (Stine van der Gaag) gaat strijken. Hij
ls wel een beetje erg zwaarlijvig voor zoo'n
rol, maar dat is dan ook het eenige, dat wij
zouden kunnen aanvoeren. Ook een lichte
neiging tot chargeeren was hem niet vreemd.
Een allerleukste rol was die van Theo van
Engelen, den huisvriend en „vleugel-adju
dant" van Margot. Deze vertolkte Pierre Mols
op schitterende wijze. Hij was fattig en zijn
geaffecteerd falset-lachje was eenig van ko
mische uitwerking. En hij overdreef nimmer;
hij maakte geen carlcatuur van zijn rol, maar
bleef den geheelen avorid zichzelf gelijk. Zijn
taak was in het tweede bedrijf afgeloopen.
Tenslotte mej. E. Booieman, die het onbe
duidende dienstbode-rolletje had.
Het tooneel was zeer smaakvol ingericht
tot een gezellige huiskamer van de familie
Van Vroomhoven.
Summa summarum: een in alle opzichten
voortreffelijke opvoering, waarvan hpt wer
kelijk jammer is, dat niet meerderen hebben
genoten.
De A. G. O.-lezlng van hedenavond.
Het is volstrekt niet onmogelijk, dat vele
van onze lezers niet weten, wat. met „Rome
en de Barok" bedoeld wordt. Dat ls Immers
de titel van de voordracht, hedenavond üoot
Jan van Lumey te houden voor de A.G.O.-
bezoekers, en die titel zegt op zichzelf niet
veel. Het kan daarom wellicht nuttig zijn
eens te vertellen, dat het hier betreft eene
lezing op het gebied van de kunstgeschiede
nis. Rome, de Eeuwige stad, is van oudsher
een belangrijk centrum geweest van kunst.
Het oude Rome was de hoofdstad van het
Romeinsche wereldrijk en het is, zooals be
kend is, tevens de zetel van het hoofd der
katholieke kerk. Het bevat dan ook buiten
gewoon vele en fraaie kunstschatten, en l«
van oudsher de bedevaartplaats voor jonge
kunstenaars, dde daar hun studies voltooien.
Wut rrn den naam „barok" betreft, daarmede
bedoelt men voornamelijk de periode van ont
aarding van den renaissancestijl. De renais
sance was het tijdperk, dat van de middel
eeuwen naar den nieuweren tijd voert, de
periode vap het midden der l&e tot het begin
van de 17e eeuw. Deze periode kenmerkte
zich in de kunst door strenge lijnen, en nu is
de barok-periode de overgang van dezen
strengen stijl naar een meer vrijen en schil-
derachtigen. Velen onzer lezers hebben wel
eens iets gezien uit deai rococotijd; de gra
cieuse markiezinne-poppetjes bijvoorbeeld,
die men wel als theewarmers of op andere
wijze gebruikt. Welnü, de barokstijl ligt tus
sehen. deze beide perioden in. Hij is de ge
wijzigde renaissancestijl, en kenmerkt zich
door meer vrije vormen, zelfs door het vorm-
looze, het gezwollene en kolossale. In de
bouwkunst kenmerkt zich de barokstijl door
het ontbreken van harmonie en schoone ver
houdingen. Hij is een merkwaardig symbool
van den onrustigen tijd. De grootste meesters
van den barokstijl zijn Italianen geweest
vandaar dus de combinatie van „Rome en de
Barok".
Daar de heer Jan van Lumey deze lezing
met tal van fraaie lichtbeelden toelicht, twij
felen wjj niet of velen zullen uit deze belang
rijke cultuurperiode eens een en ander wen-
schen te vernemen.
Ons feulllekin.
Nieuwe abonné's of hen, die zich met 1
Januari a.s. abonneeren, maken wij attent op
ons nieuwe feuilleton, dat wij van 25 Novem
ber .af begonnen te publiceeren, en dat niet
lang geleden in de N. Rott. Courant als feuil
leton was opgenomen.
Men maakt er ons opmerkzaam op, dat
de in het ingezonden stuk van de heeren
Steinman en istelle (opgenomeii in ons nr.
van Dinsdag) genoemde heer C. niet is ge-
pensionneerd ziekenverpL-majoor, doch gep.
sergeant-kok.
Uit het Polltle-rapport
De eigenaar van de vermiste vogeltjes
heeft gisteren kennisgegeven, dat twee pl.m.
12-jarige jongens ze weder bij hem terug
hebben gebracht, nadat de ouders het be
richt daaromtrent in de courant hadden ge
lezen.'
Dinsdagavond werd door een inwoner
kennisgegeven, dat van zijn rijwiel, dat hij
tussehen fllen 6*/« uur tegen het pakhuis van
de firma 'Keyser aan de Binnenhaven had
geplaatst, de carbidlantaarn was ontvreemd.
Door een bewoner van Weltevreden is deze
lantaarn den volgenden morgen achter een
boom aan de Binnenhaven gevonden en op
het politie-bureau gedeponeerd.
Dinsdagmiddag half zes werd door een
winkelier uit de Spoorstraat aangifte ge
daan, dat even te voren door van Gend
Loos een pak in zijn winkel was bezorgd,
hetwelk per spoor uit Duitschland aan zijn
adreè was afgezonden, waaromtrent bij ope
ning bleek, dat de damesbont en -mof, die
er in moesten zijn, er uit verdwenen waren.
In den deksel van de doos bevond hij een
gat, hetwelk weder was dichtgeplakt met het
papier, dat om de doos zat. Door de politie
wordt een onderzoek ingesteld.
Gisteravond te kwart voor elf werd door
een bewoonster van de Jonkerstraat, wier
man uitstedig is, aan het Bureau Zuidstraat
assistentie gevraagd, omdat er van uit de
openbare brandsteëg tussehen de Gas- en
Jonkerstraten over de schutting heen met
steenen op haar erf en tegen de deur van
haar woning werd gegooid. Bij onderzoek
bleek evenwel niemand meer in de steeg
aanwezig te zijn. Volgens de vrouw is het
de laatste dagen meermalen voorgekomen,
dat men haar op die wijze molesteerde.
BINNENLAND.
Ingezonden Mededeellrg.
eens het
MAGAZIJN „INSULINDE",
SPOORSTRAAT 87-89.
Daar vindt U een uitgebreide keuze In
als witte en gekleurde wollen Truien. Zijden
Shawls, Gevoerde Glacé Heoren-Handschoonen
met kameelhaar-voering, f 6.25.
Overhemden, Strikjes, Dassen, Zelfblndera,
Boorden, Manchetten, etc., zeer geschikt voor
ST. NICOLAAS-CADEAUX,
SPOORSTRAAT 87-89. -
De Grondwetsherziening.
De Eerste Kamer heeft gister de voorstel
len tot Grondwet-herziening aangenomen.
Statenverkiezingen 1923.
De besturen der chr.-hist Staten- en Ka-
merkringen in Noord-Holland hebben, naar
de Nederl. meldt, besloten, dat er voor de
Statenverkiezingen vier groepen zullen zijn.
Amsterdam en Weesp blijven op zichzelf
staan. Haarlem wordt gecombineerd met
Velsen en de vierde groep wordt gevormd
door de Statenkringen benoorden het IJ.
Noord-Hollands Noorderkwartier.
Onder leiding .van den heer P. Verburg
uit Noordscharwoud© werd gisteren te Alk
maar een zeer druk bezochte vergadering
gehouden van polderbesturen boven het IJ,
ter bespreking van de onbillijke belastinghef
fing van de land- en huiseigenaren in Npord-
holland boven het IJ, door het Hoogheem
raadschap^ Noord-Hollands Noorderkwartier.
Er is een oomissie van actie benoemd, die
op terugbetaling der te veel geheven belas
tingen zal aansturen.
Begrooting P. T. en T.
Ingediend is de begrooting van het staats
bedrijf der Posterijen, Telegrafie en Tele
fonie over 1928.
Wij ontleenen er aan dat de Minister er
in gedaagd is een winstcijfer van 164.000
te ramen, dank zij een krachtige bezuini
ging, gevonden in vereenvoudiging van den
dienst, intensiever exploitatie, opvoering der
arbeidsprestatie en het kiezen van nieuwe
hulpmiddelen ten behoeve van de dienstuit
voering.
De exploitatie-onkosten van de post, de
telegraaf en de telefoon zijn ruim 6l/i mil-
lloen lager geraamd dan verleden jaar.
Het overcompleet personeel.
Naar wij vernemen ls aan de hoofden van
dienst medegedeeld, dat de administratie bij
1'. en T., eer zij overgaat tot toepassing der
wachtgeldregeling, zooals deze door de Cen
trale Commissie voor georganiseerd over
leg is geadviseerd, een opgaaf van de voor
den dienst ongeschikte elementen onder hun
personeel verlangt. Deze zullen in de eerste
plaats voor ontslag worden voorgedragen.
De installatie van de Vlootwetcommissie.
De minister van marine, de heer Wester-
veld, heeft gistermiddag ln een der zaleh van
het departement van ninnenlundarhe ziik»»n,
de dezer dagen ingestelde Vlootcommiss>
met de volgende rede geïnstalleerd:
Mijne heeren!
Namens de regeering heet ik u hier wel
kom en betuig ik u haar oprechten dank, dat
u hebt willen gevolg geven aan de uitnoodT
ging in deze commissie zitting te nemen.
Zooals u bekend zal zijn, is de regeering
van meening, dat de toestand zoowel van dè
Nederlandsohe als van de Nederl. Indische
financiën een nader onderzoek noodig maakt
omtrent het tempo, waarin de aanbouw van
de in de Vlootwet voorgestelde vloot zal moe
ten geschieden, zulks met 'handhaving van de
scheepstypen in het ontwerp-Vlootwet op
genomen en van den termijn van aanbouw
van 6 jaar.
De voor de financieering van een en ander
aan die Nederlandsohe en Nederl.-Indische
Bchatlkist te stellen eischen, de noodzakelijk
heid van de weermaoht ter zee te brengen op
de sterkte, die volgens het ontwerp-Vlootwet
voor het behoud van o/ize onafhankelijkheid
en de integriteit van ons grondgebied een
uiterst minimum moet worden geacht en
vooral met het oog op den aandrang met de
uitvoering ook de toestand, waarin de
vloot thans verkeert, zullen hierbij dus tegen
over elkaar gesteld moeten worden.
Mocht uw1 commissie bij de bestudeering
van een en ander ook wijziging wenschelijk
on mogelijk achten in het tempo, waarin bin
nen den daarvoor gestelden termijn de wer
ken, noodig voor de te stichten vlootbasis en
hulpsteunpunten kunnen worden uitgevoerd,
dan zal de regeering ook hieromtrent gaarne
worden voorgelicht.
Met het oog op de zeer groote en veelzijdige
belangen, die aan een spoedige totstandko
ming van de Vlootwet zijn verbonden, zal de
regeering het zeer op prijs stellen uw advies
zoo spoedig mogelijk te mogen ontvangen.
Hiermede verklaar ik, namens de regeering,
uwe commissie geïnstalleerd.
De voorzitter der commissie, mr. R. J. H.
Patiju, heeft de installatie-rede van den mi
nister van marine, den heer V,"Q_.or\e.d, als
volgt beantwoord:
Excellentie,
Het zij 'mij geoorloofd, in antwoord op de
woorden, door u gesproken, ook namens mijn
medeleden eerbiedigen dank uit te spreken
aan H. M. de Koningin en aan de regeering
voor het blijk van vertrouwen, ons gegeven
door de benoeming tot lid van deze belang
rijke staatscommissie.
Ik meen door uw uiteenzetting de taak, die
ons wordt opgedragen, te hebben begrepen.
Beperkt is deze' in zoover, dat van ons niet
wordt verlangd advies in vraagstukken van
technischen aaid, de oorlogsmarine betref
fende. Het behoeft trouwens geen betoog,
dat, ware dit niet zoo, oe samenstelling der
commissie geheel anders zou zijn geweest.
Doch ook aldus beperkt, stelt de opdraoht
ons voor een probleem, waarvan wij ons de
gioote moeilijkheid niet kunnen ontveinz«-u
In de materie, die wjj te behandelen krij
gen, gaan de gedachten in de eerste plaats
uit naar Nederl.-Indië. Het uitgestrekte
eilandenrijk, waaraan Nederland voor een
goed deel zijn internationaal-politieke en zijn
oeconomische beteekenis dankt en waar onze
natie vanouds een cultuur-historische roe
ping heeft te vervullen, kan niet zonder ver
dediging aan de zeezijde worden gelaten. Men
behoeft daarbij nog niet uitsluitend en bij de
huidige verhoudingen misschien zelf» niet
meer allereerst te denken aan een recht-
streekschen aanval, met veroveringsloelein-
den ondernomen. Door de strategische ligging
van Indië en door zijn rijke hulpbronnen, die
juist in oorlogstijd voor de strjjdvoerende
partijen dubbele waarde zullen Lebben, zal
bij een conflict in Oost-Azië de handhaving
van de neutraliteit van Indië de g.t o s e zorg
vereisohen. Het geldt daarbij -0 nakoming
van een internationale verpL htir.7. Reeds
uit dien hoofde is een scheeps_aaXt onont
beerlijk.
Intusschen, men kan de oogen niet sluiten
voor den zorgelijken financieelen toestand,
waarin de financiën van Indië verkeeren.
Persoonlijk ben ik geneigd, het financieele
probleem voor Indië nog dreigender te ach
ten dan voor Nederland, terwijl toch ook hier
te lande de nood der schatkist er toe gedwon
gen heeft, het regeeringsbeleid te stellen ln
het teeken der bezuiniging. Een financieele
ir.zinking zou de credietwaardigheld van In
dië kunnen ondermijnen en daardoor nood-'
lottig kunnen worden voor zijn toekomstige
ontwikkeling. Met dit --evaar moet reken'ng
worden gehouden, ook bij het beramen van
maatregelen op het gebied der defensie.
Zie ik nu Juist, dan zal onze taak zijn te
trachten een uitweg te vinden, waardoor
eenerzijds de voorziening in het belrw van
ie veiligheid van Indië, zooals deze ir bet
ontwerp-Vlootwet wordt aangegeven, ander
zijds geen zwaarder geldelijke offers van Ne
derland en Indië worden geëlscht dan zijn
overeen te brengen met den f'nanrieelen
toestand van het oogenblik en van de naaste
toekomst.
Dat het onze comm'ss'e zri ge'ukken, dien
uitweg aan te wijzen, kan ik u't den aard dér
zaak niet vooraf waarborgen. Maar de regeo.
ring staat nu eenmaal voor he' ingewikke'-'e
vr agstuk, en zij meent, da* de voorl'chtlnf
dezer comm'ss'e haar daarbij van eenig n*'t
kan wezen. Ik kan niet anders 'eggen, dan
wij ons zullen beijveren, het !n ce-
Veld vertrouwen n'et ie he»<h»m',n. Wjj "ui
len aans'onds onzen arbe'd ter h""* nemen
en oni daaraan met toewljdin'» ew©n. Ook
den bekwamen snoed, waarom n rrlt* te
«tellen, zu'len wij, v^or "o^vee' *»nva"f»-
rijkbe'd van het onderwerp be
trachten.
Tk hoop. dat de comm'ss'e er 'e's t'»e ml
kunnen bijdragen om e»n de reoeerin" '*e
opicssin" van bet moe'l"ke prob'eem, waar
om be' b'er ga-t, althars eenigszins te ver
gemakkelijken.
Tegen den verkoop van gevaarlijke slaap
middelen door onbevoegden.
's-Gravenhage, 29 Nov. Op de vragen van
mevr. De Vries-Bruins, betreffende het ne
men van maatregelen tegen den verkoop
van geneesmiddelen (speciaal slaapmidde
len) door onbevoegden, heeft de minister
van Arbeid het volgende geantwoord:
Het is den minister bekend, dat de ver
koop van geneesmiddelen (speciaal slaap
middelen) door allerlei winkeliers, reeds ge-
ruimen tijd een grooten omvang heeft.
De thans geldende wettelijke bepalingen,
welke slechts toelaten den verkoop dier ge
vaarlijke slaapmiddelen ln bet klein, doch
niet ln grootere hoeveelheid te beletten, zijn
onvoldoende gebleken -om dit euvel afdoend
te beperken.
Een ontwerp eener wettelijke regeling
voorden verkoop van vergiften ls gereed en
andere ontwerpen betreffende den verkoop
van geneesmiddelen zijn ln gevorderden
staat van voorbereiding. De minister li voor
nemens, het tot stand komen dezer maatre
gelen nog te bespoedigen.
o e g a n g vrij. Onvolwassenen alleen onder verantwoordelijk gelelde.
