Tweede Blad.
PLAATSELIJKNIEUWS.
Mr. P. J. Oud.
Uit eene advertentie in dit nummer blijkt,
dat de heer Mr. P. J. Oud a.s. Zaterdag al
hier voor belangstellenden te spreken is.
Naar wij vernemen, zal de Economische
Commissie op 14 Dec. as. eene Algemeene
Vergadering harer leden houden, waarop
onder de gewone onderwerpen ook de ver
vulling van het Secretariaat aan de orde zal
komen.
De heer Mlchels heeft als zoodanig wegens
drukke be' gheden met 1 Januari 1923 be-
danikt, terwijl de Kern-Oommissie voorstelt,
den heer Velthuis, Directeur der E.S.O.N.A.,
te benoemen.
De Commissie is in overleg met het Ge
meentebestuur bezig, in het voorjaar van
1928 een Reclameboek over Helder te doen
verschijnen.
De Commissie kreeg voor advies een ont
werp dienstregeling 1928, waaruit bleek, dat
er in de thans bestaande geen enkele veran
dering zal komen.
De Commissie gaf enkele verbeteringen in
haar advies in overweging, o. m. dat de trein,
die te 8.11 ure uit Amsterdam vertrekt, een
half uur later gaat, zoodat te Alkmaar geen
half uur behoeft te worden gewacht voor de
aansluiting Hoorn.
Ook is aansluiting van den trein, die 7.20
's avonds uit Helder vertrekt In de richting
Hoorn verzooht, door den trein, die 8.04 in
Alkmaar begint te loopen en precies 10 minu
ten te vroeg ln Heer Hugowaard is, tien tal-
nuten later te doen vertrekken.
Thans kan men -uit Helder uiterlijk 4.17
ure om de richting Hoorn te verkrijgen.
Brug Hulsdulnerweg.
De mlniater van waterstaat heeft, overwe
gende, dat het vervoor finteen motorrijtuig
op meer dan twee wielen, hetwelk hetzij be
laden, hetzij onbeladen, eene nsbelastlng
zwaarder dan 1800 K.G. heeft, of van een
ander voertuig, waarvan door oenlg wiel een
grooter gewioM op het rljvlak wordt over-
gebracht dan 780 K.G., de rijkabrug over de
Bultenllnlegmht en zich uitstrekkende van
8 M. ten noord-ooiten van den frontmuur
van het noord-ooatelljk landhoofd tot 2 M.
ten zuidwesten van den frontmuur van het
zuldweetelijk landhoofd dier brug, aan be
schadiging blootstelt, bepaald:
lOOJat het gedeelte Rijksweg, gelegen in
den Huisdulnerweg onder de gemeente Hel
der, voor ioover «trekkende over de boven
aangegeven brug, gesloten wordt verklaard
voor ais motorrijtuigen op meer dan twee
wielen, welke een aansla* 4 zwaarder dan
1800 K.G. hebben;
Jedeelte Rijksweg zal worden aangeduid
oor waarschuwingsborden, onderscheiden
lijk te plaatsen ten noordoosten en ten zuid
westen van de bedoelde brug. (Mirt
Dit bericht uit do Staatscourant bsteeksnt
voor onae stad, niet meer of minder dan de
algeheels afsluiting voor h«t verkeer met
vrachtauto's van uè provincie, Wat toch la
hot geval? De beide bruggen over de Unie
grachten san den weg langs het Noord-
hoüarnlaoh {tanaal, welke ook bij het Rijk
ln onderhoud zijn, «IJn reeds vroeger voor
het verkeer roet zware vrachtauto's gesloten,
aoodat de «enige toegang reeds was ovar
de hier bedoelde brug aan den Hulsdulner
weg, Nu ook deaa gesloten ls. Is de toegang
naar onze gemeente eenvoudig potdicht ge
maakt.
Het la wel een radioaio maatregel om de
bruggen te sparen, maar het ls duidelijk dat
dit toch «84 niet kan
Een zware vraohtauto als van da Alkmaar-
ache Wiaichtrij der flrml Krom kun niet
meer onze gemeente binnenkomen. Ben ver
hulling, d e tegenwoordig dikwijls per vracht
auto plaats heeft, kan met meer geschieden
Ben motor-omnibus met eigen gewloht van
2000 K.G. en beleden roet zeg 14 personen
wordt te zwasr en mag niet pastoeren, enz
Het ls eenvoudig absurd, en het ls dringend
noodlg, dat anel m afdoende wordt Ingegre
Ssn, daar een dergelijke toestand onhoud-
aur la.
De gemeente dient ar ter bevoegder plaatse
op uan te dringen^ dat de bruggen ln zoo-
denigen staat worden gehouden, «lat zij atui
de t'lwlitin van het moderns vrachtverkeer
ti i'Üi1, nleti dan la de weg te
trachten de bruggen ln «ion Hulsdulnerweg
Ui hunden te Kr^cpn, waarbij dan da
kryg'tetendÏÏÏÏk v"n verbeteil"«
Aanbesteding.
1 van HUkewerf te Wil-
lennaoord werd Woensdag aldaar aanbesteed
het weghalen van mof en krullen van 'a
Ri kewerf, het ledigen, en ruimen van de
vu Inlahakken van de oorlogschepen en alle
nwlArc maritieme instellingen to Hehhr
WtMoor waren- de volgende WlUetton Inge^
*«men: Goedhart 1880.—, J. Glas f ittv;
Hukkor 1(178,- Mukelaar 1880 n'
I.ÏÏÏ «WO—
Mm" ü100' v«"
S5S"~* »W KMI1 f D. do Joi
cnw.—p Bruin 2900.
v r>r*talging voor Volkshuisvesting.
„Helder".
de ^arTiVrv<tle- «venals hare zuster,
d«n, hield op Maandï? f i worden onth}m'
meene leds„„.J»-j 4 dezer eene al&e*
ledenvergadering ln „BeUevue", ten
einde aan het Bestuur de noodlge maohtiglng
te verteenen tot overdracht der eigendommen
aan de door het Gemeentebestuur in het leven
geroepen „Woningstichting".
Het wachten is nog op het Koninklijk Be
sluit, waarbij de Woningstichting op grond
van de Woningwet wordt toegelaten werk
zaam te zijn in t belang der Volkshuisvesting.
Zoodra die is afgekomen, gaan de eigen
dommen der twee genoemde vereenigingen
aan haar over en houden dezen nog één le
denvergadering, waarschijnlijk in Januari
1923, om de Vereenigingen te ontbinden.
Den leden en aandeelhouders zal dan hun
aandeel plus de verschenen 4 rente worden
terugbetaald.
Ate een bijzonderheid vermelden wij nog,
dat de Vereeniging voqr Volkshuisvesting
„Helder" op 13 Jan. 1923 precies 121/» jaar
bestaat en derhalve op haar jubileumsdatum
zal worden ontbonden.
In het Bestuur hebben van den beginne
af aan zitting gehad de heeren O. Adriaanse,
P. van Dalen, A. W. Mlchels, Dr. C. H. Ket-
ner en F. van der Ploeg.
Al deze heeren zijn echter door B. en W.
in 't Bestuur der „Stichting" benoemd.
Concert Stedelijk Muziekcorps.
Zaterdagavond gaf het Stedelijk Muziek
corps een concert varié voor donateurs en
begunstigers. Het concert opende met een
jubelmarsch van Guillaume, die uitstekend
vertolkt werd. Alles tintelde daarin van warm
te. De hoboïst van het korps kon zijn muzika
liteit ten toon spreiden in No. 2: „La Veillé
en Artois"; hierin kwam het in den aanvang
gedragen-melodieus karakter uitstekend tot
zijn recht. Een even dankbare, maar minder
op den voorgrond tredende taak had de solo-
aft-saxophonist. Ook deze bewees een uitste
kend musicus te zijn.
Het glanspunt van den avond was de Fan
tasie bp de Frelschutz, waarin het corps
schitterend samenwerkte, en waarvan alle
nuanceeringen tot in de uiterste consequen
ties tot hun reoht kwamen. Tot slot volgde de
Postmarsch, waarna de compositie van dén
heer Ter Hall op den bekenden naam, door
alle aanwezigen meegezongen, als toegift ge
geven werd. Na de pauze werd een klucht
spel opgevoerd, getiteld: „De reinste Parel",
waarna een geanlmeérd bal den avond be
sloot
Het Hofstad Tooneel.
Het ls de Directie van „Casino" mogen ge
lukken een overeenkomst te treffen met Het
Hofstad Tooneel, Dlr. Cor van der Lugt Mal
se rt, Van Eysden en Tartaud; het sublieme
ensembl®, dat hier Indertijd voor de Comm.
voor Kunstavonden de mooie stukken
„Nora", „Phyllla" en „Fëmina" opvoerde.
Dit eerete ranga gezelschap zal op Maandag
18 Deo. een bijzondere opvoering geven van
hun successtuk ln dit eelaoen: „De Onbe
kende" (l'Inconnu), een zeer boelend tooneel-
spel, waarin onze groote acteura en actrice»,
0. a. Marle Holtrop, Guata Chriepljn—Mul
der, Loula Chrlspijn Jr., Piet Bron e. a. op
treden.
De gevierde zangeres Maria Pos Carlofortl.
Dr. Oeorg Gtihler,
In veihand met <le oonoerten dezer be
roemde artlatep op het tweede Abonnements
concert a.a. Maandag 11 Deo. ln Caelno, vol
gen hieronder verslagen der enthousiaste
pere:
„De Maasbode", 27 12 *20.
„Wij weteti waarlijk niet, waarvoor wij
het moest onze bewondering tullen uitspre
ken, de aimeuse glansrijk» hoogte, het wel
luidende mlddenregtster of de zeldzaam
schoon e diepte. Daarnevens eteat nog haar
verbijsterende zangkunst en sterk drama-
tlach talent.,,, Dat «M waarlijk Iets
grootsoh."
„Hut Volk", 87 18 *80.
„Mevr. Poe song schitterend, t Is of ln
haar stem do oude Itallaaneohe zangkunst
la herboren, Bn zij zingt bovendien niet een
Innigheid, gevoeligheid en begrip, als wij
idtm ir hoeren krijgen, -Het publiek kwam
ln opgetogenheid."
„De Tijd", 87 18 *80.
„Maria Poe Carlofortl heeft Hlndel ge
zongen: «uivere, melodische muziek/ die
gezongen moet worden.
Deze mui ge rw heeft alles wat inen maar
weneuhen kan. Ben stem dié men eenanaal
gehoord, nooit weer vergeet.
J. H. Jr.
„Hot Vaderland", 1» 18 '81.
„Mevr. Carlofortl heeft het veelelsohend
werk naar geest en uoten schitterend geeon-
Bin als een grootmeesteres van dezen stijl,
De flikkering van aon ln des# stem, het
wijdopen bekorende, de bloemlge en stralen
de welluidendheid in het geluid met het
praohtlge bel-oanto legato, de groote soepel
heid en een volmaakte coloratuur, het glan
zend kristal met bezieling er achter dat
zijn aoo de ha rtverheu genius bekoringen van
deze blijde en technisch hoogstaande zang
kunst," A. d. W.
Betreffende nadere bijzonderheden en
toegangaregelingen raadplege men de ln dit
blad voorkomende advertentie.
Verslechten Verslechteren.
Wij ontvingen over bovenstaand onder
werp een drietal Ingezonden stukken, waarin
ons, onder verwijzing naar de bestaande
woordenboeken van Koenen en Van Dale,
wordt aangetoond, dat hel woord „verslech
teren" wel degelijk een goed, gangbaar Neder-
lundsoh woord la.
Wij zullen daar in het kort dit op antwoor
den: Dat «en woord I11 een woordenboek ls
opgenomen, la natuurlijk op «lohielf geen be
wijs, dat het een goed woord le. Het bewljet
alleen, dat In Koenen én Van Dale tnet hum
tUd meegaan, ln de oudere drukken van Koe
nen komt noch liet woord verslechteren, noch
zelfs verslechten voor (verg. 8e dr. 1909). Het
Is dus «en taalverrijking van de laatste
Jaren. De vorming met den oomparatief ls
evenwel on-Nederlandsch, maar daarentegen
zuiver Hoog-Duitsch. Wij hebben van de
adjeotlva groot, klein, lang, en*, de werk
woordelijke vormen vergrooten, verkleinen,
verlengen, terwijl de Duitaoher hier den oom
paratief gebruikt: vergrOssern, verkleinern,
verlöngern. Ook ln ander zinsverband ge
bruikt de Dultocher den comparatief waar
wij dien niet kennen, verg. „Und mich er-
grelft ein lüngst entwöhntes Sehnen (Goe-
the, Faust), De Dultacher denkt due in den
comparatief en de Hollander niet.
Dat er nochtans verschelden werkwoorden
zijn, die ook in het Hollandsch den compara
tief hebben en een der inzenders is zoo
geestig om ons met een aantal van zulke vor
men te bombardeeren bewijst alleen, dat
vele zulke woorden in den loop der tijden
reeds veranderd zijn van vorm. Zoo is bij
voorbeeld verslimmeren een vervanging van
't oude verslimimen, en zoo zou, ongetwijfeld,
voor woorden als verergeren, verouderen,
verwilderen, e. d. bij onderzoek naar de stam
woorden ook wel blijken, dat ze vervormd zijn.
De uitslag van de Horloge-verloting
van de vereeniging tot bevordering der ge
zondheid in de grafische vakken is, dat de
horloges zijn blijven stilstaan op de volgende
tijden: 8 uur 4 min. 58 sec. en 11 uur 59 min.
58 sec.
HJst van gevonden voorwerpen
ln de week van 27 Nov. tot 4 Dec. 1922.
Aan het Hoofdbureau van Politie aan de
Prins Hendriklaan:
Ben defeote hondenhalsband met ketting,
een leerboekje (Esperanto), een fantasiebro-
ohe, een paar kinderschoentjes, een dames
handschoen, een huisdeursleutel, een ldnder-
manteltje.
Aan de navolgende adressen:
Elburg, Dijkstraat 55, een armband.
Overboek, Anemonestraat 6, een taschje
waarin kerkboek.
Pronk, Breestraat 28, een wollen das.
Bergwerff, Wilhelminastraat 98, een grijze
handschoen.
Bruin, Middenstr. 0, een broche met pareltjes.
0. Kramer, Vischstraat 89, een portemonnale
met inhoud.
G. Dulnker, v. d. Hamstraat 14, een heeren
horloge.
Sohult, Jansen straat 69, een kinderhand-
schoentje.
Ran. Keizerstraat 81, een portemonnale met
Inhoud.
F. Bakker, Achterstraat 20, een boodsohap-
pentasch.
Makelaar, Molenstraat 40, een manchetknoop.
Buitelaar, v. d. Hamstraat 22, een hulsdeur-
- sleutel.
A. de Gier, 2e Vroonstr. 41, een kussensloop
waarin een tg goed.
M. Vader, Trompstraat, een oelntuur van een
manteli
Nelson, Achterstraat 82,. een kinderhand-
Zandvliet, Sohagenstraat 52, een heerenhand-
schoen
L. de Kemp, Westgraoht 20, een koralen
halsketting.
W. Kooiman, Basstraat 82, een medaillon
met twee portretten.
W. van Dijk, Hoogstraat 8, ld. ld.
Mallet, 8e vroonstraat 70, ssn Jong hondje.
Uit hst Politie-rapport
Brand.
Woensdagavond omstreeks Irwart voor
negen uur werd aan bet hoofdbureau van
politie per telefoon kennia gegeven, dat ln
den kruidenierswinkel van J. Brl*es, Laan
19, brand wae uitgebroken. De brandweer
werd gewaarechuwd, dnoh trof niemand thuli,
waarna *{j door het Inslaan van een ruit zloh
toegang verschafte. Door middel van een
slang op de waterleiding werd de brand ge-
blusoht. De brand la vermoedelijk ontstaan
doordat de eigenaar ongeveer lü minuten
voordat hij zijn woning verliet, volgene iljn
verklaring-een lucifer had afgeatreksn ln ssn
zich ln Je huiekamer bevindend» bedstede,
welke als bergplaats werd gebruikt, om te
zien of daarin nog taal-taBi aanwezig was,
waarnaar ssn ln dsn winkel aanwezige klam
had gevraagd. In bedoelde bedstede bevond
zich papier, houtwol, alsmede vereoM lende
kruidenierswaren, «oudat waareohljnlijk de
kop van den lucifer is sfgevallen en n ge
noemde «eer brandbare stoffen ls terec it ge
komen.
tn de hulskamer werd veel brand- en wa
terschade aangericht, welke door verzekering
wordt gedekt. Persoonlijke ongelukkeu had
den niet plaata.
Dinsdagmorgen omstreek» 10 uur «Ijn twe»
wielrijder» ln d# Walvlschstraat met elkan
der in botsing gekomen, doordat een van hen
linke van den weg reed. Het voorwiel van
het rijwiel van den laatste werd geheel ver
bogen. Proces-verbaal wordt opgemaakt,
Aun de politie 1» kennis gegeven, dat de
16-jarlge Jongen D. 8. Dlrtedagmorgen op
nieuw uit de weealnrlohtlng te Hulsduinen ia
weggeloopen.
In den avond van 6 Dec. ls door een hulp-
brievenbeeteller aangifte gedaan, dat de lan
taarn van zijn riJwTel, dat hij tydena zijne
bestelling in Hulsduinen, voor een café al
daar had gedeponeerd, ls ontvreemd. De lan
taarn kon niet aan het rijwiel bevestigd wor
den en was los op den grond naast het rijwiel
geset.
Door een burger ls Dinsdag ten politie-
bureele opnieuw een rijwltel, dat bij een der
kolenatelger» aan de Buitenhaven onbeheerd
stond, gedeponeerd. Het rijwiel was oud en
grijs geschilderd.
Woensdagavond ia een rijwiel, hetwelk
«enigen tijd onbeheerd stond ln de Spoor
straat, ontvreemd.
Voor Rusland.
Ingekomen bij mevr. de Boer—Jongkees,
door bemiddeling vein mej. Zwart, van de
le kl. school lb, 01 cent voor Rusland.
Van de Jemgd-organlsatle J. G. O. B. van
verkochte brochures 1.00.
Met denk ontvangen voor het kerstpakket
voor de Dultsche kinderen: Van de MelsJes-
krans ln de Middenstraat een doos caoao en
2.—, van C. N. 2fiO, van mei. 8. Z. 2,50,
van P. S. 1,60, van mej. M. B. 1,60 van
L. P. 6.-.
Vergeet bij uw overvloed deze armen niet.
Gaven tot 16 Deo. bij O. Nijbakker, Paul
Krugerstraat 2; P. Storm, Sluisdijkstr. 181.
TWEEDE KAMER.
De voorzitter stelt voor, de wijziging van
de Lager-onderwijsrwet te behandelen onmid
dellijk na de begrooting van binnenlandsche
zaken, doch niet voor Vrijdagmiddag.
Met het oog op de noodzakelijkheid van
bestudeering van de belangrijke wijzigingen
aangebracht bij de memorie van antwoord,
stelt de heer Dresselhuys (V.-B.) voor, de be
handeling uit te stellen tot na het Kerstreces.
Dit voorstel wordt gesteund door de hee
ren Ketelaar (v.-d.) Gerhard (s.-d.) en K. ter
Laan idem.
De heer N 01 e n s (r.-k.) stelt voor, Dins
dag met de behandeling te beginnen, welk
voorstel de voorzitter overneemt.
De heer Dresselhuys trekt zijn voor
stel in, dat wordt overgenomen door dien
heer K. ter Laan, maar verworpen wordt met
62 tegen 28 stemmen, waarna het voorstel
van den voorzitter is aangenomen.
De heer W ij n k o 0 p wenscht te interpel-
leeren over de houding van de regeering
ten aanzien van het congres voor den vrede
van het I. V. V.
Het ontwerp betreffende de bezuiniging
op de militaire rechtspraak wordt aangeno
men met 88 tegen 1 stem.
De sruppletoire beerooting op hoofdstuk
H in verband met de afschaffing van den
portvrijdom wordt verworpen met 51 tegen
87 stemmen.
Het Handelsblad, dat dit feit betreurt,
zegt hieromtrent:
Men doet beter, Posterijen en Telegrafie
in 't geheel niet als „bedrijf' te laten po
seeren en de heele afzonderlijke postbegroo-
ting maar weer af te schaffen wanneer men
aan een zoo schromelijke dwaasheid gehecht
is a's het verrichten van kostelooze diensten.
En het gaat niet om een kleinigheid, n.1.
om een bedrag van.. vijf milllonn'
Het hesluit, dat de Kamer heden heeft ge
nomen, doet dan oox plotseling het heelt
aspect van die begrootlng omslaan. Ze sloot
met een besoheiden batig saldo.maar dat
slaat nu om ln een geweldig nadeelig
saldo. Zoodat het uitzicht op verlaging van
tarieven, dat al begon te schemeren, nu $e-
ker weer vooreerst ls afgesloten. We zullen
dure brieven en briefkaarten moeten blij
ven verzenden omdat de meerderheid der
Hoog-EdelWijzen den departementen enz.
niet zooveel „last" wil veroorzaken.
Als daar eens een referendum over kon
worden gehouden!
Inderdaad!
Omtrent de spoorwegd'ebatten valt te ver
melden, dat aan algemeene tariefsverlaging
voorloopig niet valt te denken. Er zal ver
moedelijk voor lange nfstanden wol een ver
laagd tarief konten. En ln het voorjaar zal
het goedkoopera buurtverkeer weer geleide
lijk worden ingevoerd.
MARINE-BEGROOTING.
Aan de orde ls Hoofdstuk VI der Marino-
begrootlng voor 1928.
De algemeene beraadslagingen worden
geopend.
De heer Ter Hall (v.b.) meent, dat als
men veelvuldig met marine-officieren en
mindere schepelingen verkeert, men het
pessimisme grondig kan leeren. In die krLn
«en ls men zwartgallig en niet ten onreohte.
ie marine is de laatste Jaren «eer stief
moederlijk behandeld. De aanwijzing van een
burger tot hoofd van een departement v. mar,
was onverantwoordelijk. Van den tijd, dat
dit gebeurde, dateert hst verval van onze
marln». Dat thans weder een deskundige als
hoofd van de marine ls aangewezen, heeft
spr.'s volle Instemming. De minister toona
thans in woord en daad, dat bij hem liefde
voor de marine leeft.
Op den minister is de. hoop van allen, die
de uniform ln marineblauw dragen, geves
tigd. In ons volk bestaat volstrekt niet die
afkeer vsn de Marine, ala vwlen ons willen
wijsmaken. Dit Is gebleken-by de Marine-
dagen en bij de onthulling van het marine-
monument te Helder, waarbij de algemeene
vlaggeiitool de Koningin welkom heette.
Van één gebouw eohtor wapperde de vlag
niet: van net gebouw van den Marinemn-
trosenbond, van wier leden toch soovelen
tot de gevallenen behoorden, die hier ge
huldigd werden. 8pr, breekt vervolgens een
lans voor de oude gepensioneerden, wier
pensioenen geheel onvoldoende zijn. Kan
aan hun verlangen tot verbetering geen ge
volg worden gegeven? Zeer onaangenaam Is
spr. getroffen door 'a ministers antwoord
Inzuke het geval Hydra. Hier achijnt op
onverantwoordelijke wijze met 'zlands gel
den 6e zijn omgesprongen. Óver het produo-
tlef maken van 'a lande werven geeft sur.
voort» eenige beeohouwlngen ten Deste. Br
wordt veel te veel werk aan particulieren
uitbesteed dat veel beter aan 'u Rijke wer-
vsn kon worden vervaardigd. Kan de mi
nister, die vroeger directeur vjn de werven
ls geweest, dezen toestand niét veranderen?
Kan deze zaak niet worden onderzocht door
oen oommlasie? Zooals de toestand thans ls,
le het een janboel en ware hét beter de
geheele werf maar ln partloullere handen
over t« geven.
Do Voorzitter: Het woord' ls thans
aan den heer HugtmhoRz, dooh deze is niet
aanwezig. Verdere sprekers zijn niet Inge
schreven.
De heer Duys wensoht nog het woord,
dooh verzoekt wegens h'et vergevorderde
uur (het ls 4.46 n.m.) morgen zfln rede te
mogen houden.
f>e Voorzitter: Morgen ls de heer
Duys het eerst aan het woord!
De vergadering wordt verdaagd tot Woens
dagmiddag 1 uur.
Vergadering van Woensdag, 0 December.
De Voorzitter stelt voor, het verzoek
van den heer Wijnkoop tot het houden van
een Interpellatie over de houding van de re
geering ten opziohte van het vredeaoongres
van het internationaal verbond van Vakver
enigingen niet toe te staan. De Kamer en de
regeerlng hebben met dat oongrea nleta te
maken.
De heer Troela tra (a.-d.) verwijt den
voorzitter, reed» in de interpellatie zelf te
treden, en meent, dat de regeering op den
voorzitter invloed heeft uitgeoefend
De Voorzit te r verklaart, dergelijke za
ken zelfstandig te beoordeelen.
De heer Ru tg ére (a.-r.) wijst er op, dat
het oongres niet op universeel standpunt
staat.
De heer W ij n k o o p (oomm.) ontkent dit
en meent ook, dat de voorzitter de meening
van de regeering vertolkt.
De heer Marohant (v.-d.) meent, dat
onbekendheid met den inhoud van de inter
pellatie geen reden kan zijn, het verzoek te
weigeren.
De hoor Dresselhuys (Vrijholdsb.)
zal voor het voorstel van don voc/zltter mem
men, omdat niet de noodzakelijkheid is aan
getoond, de begrootingsdebatten te onder
breken voor een interpellatie.
Het voorstel om de interpellatie niet toe te
staan wordt aangenomen met 60 tegen 18
stemmen.
Aan de orde is dan de voortzetting van de
behandeling der
MARINE-BEGROOTING.
De toestand der Indlsóhe financiën la dus
blijkbaar zóó ernstig, dat aan 41/» ton op een
begrooting van 80 millioen het moreel der
marine moet worden geofferd. Spr. valt hier
over den minister niet lastig, dooh het voor
beeld ls typeerend voor den toestand. HIJ
concludeert verder, dot wij geen schepen
hebben om in de nevendiensten van de vloot
te voorzien. Niettegenstaande wij 60 millioen
Scr Jaar uitgeven, hebben wij abiwluut niet».
laar ls het dan geen opperste dwaasheid,
nog een vlootoommisale ln te atollen met de
<>paradht een nieuw flnanoleel plan uit te
werken voor den bouw van een vloot? Wat
op het oogenbllk studie verelsoht ls niet,
hoe wij een nieuwe vloot zullen bouwen,
dooh hoe wJJ het snelst van ds bestaande
vloot afkomen.
Spr. komt hiermede tot de bezuiniging en
ontwikkelt daarbij bezwaren tegen net af
wentelen van een deel der uitgaven voor
nieuwen aanbouw van. gewoon op buitenge
woon. Daardoor wordt camouflage gepleegd.
Men komt tot sohijnbeiulnlgLngen en het na-
geslaoht zal de geldverspilling moeten be
ulen, die thans bedreven wordt. Spr. uit
verder zijn verwondering over het feit, dat,
tierwljl er 88 pot. wordt bezuinigd op nieu
wen, aanbouw, sleohta 28 pot. wordt bezui-
nlgd op herstellingen aai: oude sohepen. Een
Jvilste bezuiniging wordt alleen verkregen,
als hetzelfde wordt gepraesteerd voor min
der geld. Uit verschillende staaltjes blijkt,
hoe ontzaglijk duur bij Marine wordt huls
gehouden, hoe ontzaglijk veel geld onnoodlg
wordt uitgegeven. Zoo heeft men hier, on
danks ds slechte ervaringen met de vlam
pijpen bij de Java, diezelfde pijpen bij de
Sumatra gebezigd. Men heeft tenslotte met
een schade van 100.000 de Sumatra moeten
herstellen. Aan het departement van marine
heeft men aldus gespeculeerd op de vloot,
die komen zal en die meer en meer verdwijnt
ln het land der vrome wensohen.
Zelfs Indien ssn sterk gereduceerde Vloot
wet wordt uangenomeu, hoe lang zal het dan
nog duren eer men over een vloot van eenige
beteeketd* beschikt.
Spr. bepleit vervolgens de samenvoeging
van de vliegkampen de Kooy en Soesterberg.
Ook Hellevoetülul» moet verdwijnen. Te
Soesterberg dient het vlieg wezen Ie worden
geconcentreerd. In plaat» van het aantal
rijkswerven ln te krimpen, houdt men deze
kunstmatig ln het leven. Men moet geen
kostbare werkplaatsen ln stand houden al
len ter wille van het personeel. Natuurlijk'
werken die werven duur, omdat zij niet pro
ductief kunnen worden gemaakt. Maar men
verstaat de kunst ,4« grouper les ohlffrès",
waardoor ra«n het doet voorkomen, alsof de
werven op zichzelf niet duur rijn. Men hoeft
allerlei diensten bi) die werven onderge
bracht, die met zwart* posten worden belast
um de werven te ontlasten. Bovendien gaat
allerlei administratieve rompslomp gepaard
mot de eenvoudigste bezigheden: b.v. het
zetten van een ruft van 60 by 66 o.M. ln een
gebouwtje van de opleiding. De opledding
wordt duarvoor pelast met 7.80. Als het
marine-etablissement wordt opgeheven, zul
len de daaraan verbonden „liooge heeren"
dan ook worden gepeuslonneerd? Over het
algemeen bemorkt spr. zeer weinig van af
vloeiing Ln de hoogere rangen. Spr. heeft
een sterken Indruk gekregen van lanterfan
ten en tijdverknoelen op versohlllende dezer
diensten, o.a. het torpeao-atelier. Schaf deze
dan liever af, hef de werven op en dank het
personeel af.
De heer Puymaer van Twist (a>r.)
bespreekt thans niet den bekenden maatre
gel van de vermindering van de traotementen
en salarissen van het personeel met 8 pot
Deze zaak raakt meer het departement van
oorlog. Gewensoht ls echter dat fluarblj de
gegeven» worden overgelegd van het geor
ganiseerd overleg. Spr. vraagt dus den mi
nister, daarop b{1 zijn ambtgenoot van oor
log te willen aandringen.
1 >0 heer V 1111 de Bilt (r.-k.) herinnert
eraan, dat bij de algemeene beschouwingen
de regeering heeft verklaard dat een afzon
dert ijk minister van marine kan bijdragen
tot het verkrijgen van de zoo noodlge bespa
ring. Spr. brengt voorts ln herinnering, dat
het denkbeeld van een gescheiden marine
van Indië en Nederland' verworpen ls, nu
gebleken i» Volkenbond ons niet
Economische Commissie.
Secretariaat.
Reclameboek.
Spoordlenstregellng Juli 1923.
80. dat het verboden la over genoemde
brug te rijden giet een ander voertuig, waar
van' door aenlg wlal san grooter gewicht op
de brug wordt overgebracht dan 780 K.G,|
80. dat het gesloten zijn van Voornoemd
meen Beff"Al^
at wiim een toovor van Itallaansohe wellui
dendheid, een tinteling van beweging, een
blijheid van >on, die me bijsonder hebben
verkwikt.
Laten we liever afspreken, dat we het
fraaie woord verslechteren, bij de tallooze
andere „ontoelaatbaarhedens" in ons taal
kundig rariteitenmuseum opbergen. De Ne-
derlandsche taal kan buiten deze en de andere
gedrochten, die in den laatsten tijd als giftige
paddestoelen uit den grond schieten. „Hol
land", zeide de ijzeren kanselier, toen men
hem vroeg of Duitschland er aan dacht Hol
land te annexeeren, „Holland annektiert sich-
selbst". We zijn al hard bezig tegenwoordig.
Heijkoop, Achtërstraat 18, een ring.
De heer Duys (s.-d.) verklaart, dat hij
niet gaarne in de schoenen van den minister
van marine zou willen staan. Deze toch maakt
deel uit van een kabinet, dat zich aandient
als ministerie van opbouw. De taak van dezen
minister zal echter een taak van afbraak
moeten zijn. Spr. zal den heer Ter Hall niet
volgen, waar deze grapjes maakte op den
naam van den minister. Want dat grapje was
trouwens niet juist. Leger en Marine zijn
juist de instellingen, die van de wereld willen
maken een Westerveld, d. w. z. een kerkhof.
Spr. constateert verder, dat de heer Ter Hall
militairistisohe aansporingen heef t uitge
sproken, die millioenen zullen kosten. Want
zóó alleen kan men zich, ,een eerezuil" stich
ten in de harten der marine-mannen, gelijk
de heer Ter Hall wilde.
Men kan wel zien, dat de verkiezingen
voorbij zijn, de heeren kunnen weer een an
der geluid doen hooren.
De heer Hugenholtz (s.-d.) zal geen
nationalistische jammerklacht laten hooren
over het feit, dat niet tijdig een oorlogsschip
naar Smyrnè kon worden gezonden. Hij wil
er echter op wijzen, dat dit geval niet op zich
zelf staat. Voor de beteugeling van de zee-
rooverlj in Indië is ook geen materiaal be
schikbaar. Spr. acht het verder onbehoorlijk,
dat ditmaal aan de begrooting de jaarlijksche
staat van het verloop van het personeel heeft
ontbroken. Voorts constateert spr., dat onze
marine-organisatie thans 481/» millioen kost
tegen 18*/, millioen ln 1918, niettegenstaande
wij thans veel minder schepen hebben. De
heer Ter Hall heeft gisteren het verval van
de vloot toegeschreven aan het optreden van
een burger als minister van marine. Dit was
echter een niet gerechtvaardigd verwijt. Een
klein volk met middelen al» waarover wij be
schikken kan eenvoudig geen vloot onder
houden. In dit verband bespreekt spr. het
niet uitzenden van het moederaohlp „De Pe
likaan" met drie onderzeebooten naar Indië.
Dit geschiedde om 4'/i ton uit te zuinigen.
