T
Derde Blad.
VAN ZATERDAG 20 JANUARI 1923.
j
PLAATSELIJK NIEUWS.
Menschlievend hulpbetoon.
By Kon. besluit van 20 December is als
blijk van goedkeuping en tevredenheid toe
gekend:
de zilveren eerepènning voor menschlie
vend hulpbetoon en een loffelijk getuig
schrift aan: C. Bot, J. de Kuiter en A. Y.
Kuiper, leden van de bemanning van de red
dingboot van het station Haven-Nieuwediep,
wegens de door hen met levensgevaar vol
brachte redding van schipbreukelingen van
het Engelsche schip Alford;
de bronzen eerpenning voor menschlie
vend hulpbetoon en een loffelijk duig
schrift aan: J. Bijl, J. Steenman, G. Oosten
dorp, P. O. Kooger, K. Bijl, M. Bakker, H.
Post'en F. D. K. Bruin, allen leden van de
bemanning van de reddingboot van het sta
tion Haven-Nieuwediep, wegens de door hen
met levensgevaar volbrachte redding van
schipbreukelingen van het Engelsche schip
Alford;
De bronzen eerepenning voor men«mlie-
vend hulpbetoon en een loffelijk getuig
schrift aan: B. Kuiper, kapitein van de sleep
boot Cycloop, wegens de door hem met le
vensgevaar verrichte redding van een schip
breukeling van het Engelsche schip Alford.
Bond voor Minder Marine Personeel.
Dinsdag en Woensdag hield de afdeeling
Helder van b.g. bond een door ongeveer 160
leden bezochte huishoudelijke vergadering,
waarop inzonderheid behandeld werden de
met 1 Januari 'j.1. doorgevoerde verslechtin
gen.
Uit de vergadering werd de volgende
motie voorgesteld etn met algemeene stem
men aangenomen:
De afdeeling Helder van den B. v. M. M.
P. in vergadering bijeen in het Bondsge-
bouw op 16 en 17 Januari 1923;
kennis genomen hebbende van de met
1 Januari j.1. ingevoerde verslechtingen
door het Marine-Bestuur, bij circulaire
voor de Zeemacht 784 e.d.;
gehoord de uiteenzetting daarvan;
constateerende dat al deze maatregelen
inhouden belangrijke verslechtingen voor
de levens- en rechtspositie van het marine
personeel;
van oordeel zijnde dat de invoering daar
van, hangende het georganiseerd overleg,
het vertrouwen in de regeering niet ver
hoogt;
komt met klem op tegen de invoering der
m.g. maatregelen;
roept het mindere personeel, georgani
seerd in den B. v. M. M. P. op, zich hecht
aaneen te sluiten, de meeste belangstelling
te betoonen in het werk der organisatie en
het Hoofdbestuur krachtdadig te steunen;
draagt het H. B. op ter bevoegder plaat
se en in samenwerking met andere bij het
Cambo aangesloten bonden, stelling te ne
men tegen dze verslechtingen en al datgene
te doen wat mogelijk is om deze maatrege
len ongedaan te maken, althans te onder
werpen aan het oordeel der in te voeren
Commissie van Georganiseerd Overleg;
besluit deze motie te publiceeren en
gaat over tot de orde van den dag."
Huldiging Rika Hopper.
In de bladen kon men dezer dagen lezen,
dat de bekende tooneelspeelstep Rika Hop
per haar zilveren tooneeljubileum herdacht.
Te Amsterdam is een comité gevormd ter
huldiging van deze actrice, waarin vrouwen
en mannen van naam ziting hebben. Noe
men wij bijvoorbeeld als voorzitter van de
uitvoerende commissie het kamerlid Th. M.
Ketelaar, en de verder de namen Lizzy An-
singh (schilderes), Mr. Frida Katz (kamer
lid), Jos. Loopuyt, Simon W. Maris, e.m.a.
welke lid zijn van deze commissie, dan zal
het ieder duidelijk zijn, dat een hulde aan
deze verdienstelijke vrouw een nationale
hulde is in den volsten zin des woords.
Verder is instemming met het plan om me
vrouw Hopper te huldigen betuigd o.a. door
Minister de Visser, mr. dr. van Leeuwen,
burgemeester de Vlugt, en zeer vele andere
bekende Nederlanders.
Het kon moeilijk anders of hier ter stede
zou, nu mevrouw Hopper ook hier optreedt,
een dergelijk huldebetoon plaatshebben. Wij
vermeldden reeds, dat zij 2 Februari in de
schouwburgzaal „Casino" optreedt met het
bekende toonefelstuk „Opstanding". Een
comité van huldiging is bereids gevormd,
waarin zitting hebben de heeren W. Hou
wing, burgemeester, C. Fock, schout-bij-
nacht, O. W. Gratema, commissaris van
politie, A. G. A. Verstegen, wethouder, J.
Zwart, kapitein eèrst-aanwezend ingenieur
genie, G. Joh. van der Lee, Joh. Bakker,
M. Grunwald,' J. F. Schellinger, M. P. Po
lak, J. Brouwer, L. van Loo, Jac. ter Hall,
d.d. directeur Stafmuziekcorps, J. de Jonge,
voorzitter Sted. Muziekcorps. Omtrent de
regeling van deze huldiging zullen nadere
hizonderheden worden gepubliceerd in een
der volgende nummers.
Het stuk zelf, getrokken uit Tolstoi's roman
„Opstanding werd voor een jaar of vijftien
terug te Amsterdam gespeeld. De tegen-
woordige bowerkm-g is een" geheel nieuwe,
en mevrouw Hopper vervult in dit stuk de
glansrol, die een sticcesrol is gebleken, n.1.
die van de tragische Maslowa. Over haar
vertolking schreef de „Telegraaf" de vol
gende waardeerende critiek:
Zij vindt bij de oude rol, die haar zoo hef
is, alle gelegenheid haar persoonlijke gaven
in te zetten en, waar Curry's bewerking van
Tolstoï's roman de eigenaardige gebreken
van zulk een bewerking houdt, zegevierde zij,
vooral in haar liedje in het eerste der zes
tafereelen, in de wending van verluchting
tot nieuwe ellende in het tweede, in den rau-
wen en wanhopigen toon van menschelijk-
heid der gevangenisscène, die bet hoogtepunt
der voorstelling werd. Haar omgeving was
vol hartelijken en goeden wil en daarait
kwam vooral het goede spel naar voren van
Charlotte Kohier als Botsohova en Dernia,
dat van W. v. d. Veer ais Smelkoff.
Toonkunst Elias.
Betreffende de solisten welke in dit om
vangrijke en grootsche oratorium a.s.
Woensdag 24 Januari zullen optreden, en
waarvan de slotrepetitie (volledige uitvoe
ring) tegen geringe entrée wordt toeganke
lijk gesteld, verzoekt men ons het vol
gende medetedeelen:
Mevrouw RienksRiedel (Helder) die de
sopraanpartij zal vervullen is voor het kunst
lievend publiek alhier geen onbekende. Bij
verschillende gelegenheden werd stem, tim
bre en voordracht zeer geroemd. („Die
Wittwe", „Der Knabe".)
Mejuffrouw Josephine Boelen (Amster
dam) alt is een nog jeugdige zangeres, be
gaafd met „prachtstem", zij is een protégé
van den bekenden toonkunstenaar Hubert
Guypers te Amsterdam en wordt door dezen
dan ook warm aanbevolen. („Der Engel",
„Die Königin").
De heer Louis van Tulder (Den Haag)
tenor, die o.a. dirigent is van een onzer
grootste oratorium-vereenigingen in de
hoofdstad, is begaafd met een heerlijk ly
risch timbre en bovendien als opera-zanger
(Nationale Opera Dir. Koopman) zeer ge
liefd. Nog onlangs, bij de uitvoering van
Berlioz: „Le daiiination de Faust" in het Con
certgebouw onder Mengelberg (waar de heer
v. T. plotseling voor een ongestelden Fran-
schen zanger moest invallen) behaalde deze
zanger een volkomen succes („Obadjah'
„Aliab").
Eindelijk de heer Joh. Nelissen (Amster
dam) bariton, voor Helder lang geen on
bekende, begaafd met een sonoor pracht-
geluid. Betreffende dezen zanger, die de titel-
partij (Elias) zal zingen, schrijft een onzer
grootste bladen o.a. het volgende:
„In plaats van den heer Kubbinga, een
bas (door ongesteldheid verhinderd) werd
de partij thans bezet door den bariton Jan
N e lissen.
Hij heeft een schitterende vertolking
van de zware Eliaspartij gegeven en ik weet
niet wat meer te roemen: zijn prachtig en
nobel geluid of zijn beschaafde en juiste
dictie.
Voor of na hem, zal geen zanger de repro
ductie hem verbeteren of verbeterd hebben.
Nelissen, ge hebt zoo gezongen, dat ik u
het glanspunt van den avond durf te noe
men.
Vermelden wij tenslotte dat het beroemde
Engeln terzett zal worden aangevuld door
mevr. Jeanne ZeilstraBijlo, van hier, ter
wijl in het dubbelkwartet alsnog eenige der
beste zangers van het koor zich zullen doen
hooren.
Ten einde niet-leden in, de gelegenheid te
stellen van dit mooie werk te kunnen genie
ten, is de slotrepetitie toegankelijk gesteld
en wordt dé voorverkoop nu reeds be
gonnen.
Zang- en Reciteer-vereen. „Harmonie".
In de maand April zal het 30 jaar geleden
zijn dat bovengenoemde vereeniging werd
opgericht. Zij hoopt dit feest te herdenken
door het geven van een feest-uitvoering
waarbij o.m. uitgevoerd zal worden „Het lied
van de Klok", gedicht van Fr. Schiller en
muziek gezet door A. Romberg voor soli,
koor en orchest, waarvoor de medewerking
van solisten bereids is toegezegd.
Bij de gehouden verloting op Vrijdag 19
Januari 1923 in Casino, zijn op de nummers
760 het schilderstuk en 101, 143 en 44 ieder
een tulband gevallen.
Het bestuur van bovengenoemde vereeni
ging verzoekt beleefd het schilderstuk zoo
spoedig mogelijk af te halen, Vosstraat
jj 9, en de tulbanden bij Bakkerij „Heldria"
Koningstraat.
Op de 13 en 14 Januari te Schagen ge
houden tentoonstelling van de Pluimvee-
Vereeniging „West-friesland" behaalden Hel-
dersche inzenders de volgende onderschei
dingen: de heer H. J. van Wolf eren: le prijs
met Koekoek Java Krielhaan; le en 2e prijs
en 2 eere-prijzen met Koekoek Java Kriel-
hennen; de heer C. J. H. Verstegen: le en
2e prijs met Holl. zwart witkuif Krielhennen;
le prijs met Japansohe wit zwartstaart Kriel-
Ixaan; le prijs met wit Wyandotte Krielhaan;
le prijs met wit Wyandotte Krielhen; le prijs
met Buff. Cochin Krielhaan; le en 2e prijs
met Buff. Cochin Krielhennen; de heer J,
Schenkels met postduiven 2 eervolle vermel
dingen; de heer C. J. H. Verstegen tevens
3 eere-prijzen.
BINNENLAND.
De Pensioenwet.
Schriftelijk beantwoorde vragen).
De Minister van Financiën heeft ten ver
volge op de beantwoording van een vraag
van Mevr. Balilce rN o r t betreffende het
voorbereidden eener bepaling, waarbij aan de
nabestaanden van een ongehuwd(e) ambte
naar (ambtenares) bij diens (haar) overlijden
pensioen zal worden uitgekeerd, medege
deeld:
Waar bij de vaststelling van het percen
tage der bijdrage voor weduwen- en weezen-
pensioen gerekend is op een vrij groot aantal
ongehuwde ambtenaren, voor of door wie
niettemin volledig wordt gecontroleerd, zou
dit percentage moeten worden verhoogd,
wanneer een algemeene bepaling in de wet
werd opgenomfen. Hiertegen bestaat uiter
aard bezwaar. Wel zal echter bij de aan
staande novelle op de Pensioenwet de moge
lijkheid worden geopend om iri enkele, sterk
sprekende gevallen de zuster van een onge
huwd overleden ambtenaar, die langen tijd
voor hem heeft gezorgd en zonder middelen
achterblijft, met een weduwe gelijk te stellen.
Het ontslag bij de Stecnkolen-Handels-
Vereeniglng te Rotterdam.
Naar de „N. Rott. Crt." verneemt, heeft de
directie van de Steenkolen-Handelsvereeni-
ging te Rotterdam aan de 800 arbeiders, aan
wie bij wijze van voorzorgsmaatregel de vo
rige week ontslag werd aangezegd, voorge
steld, voorloopig op toerbeurt te werken. Hun
loon, dat dus mede afhankelijk wordt1 van de
mate waarin er arbeid zal zijn, zou dan de
helft a tweederde gedeelte van het oude loon
bedragen. Op deze wijze zouden de betrok
kenen buiteu de steunverleening worden ge
houden.
Ten opzichte van de mate, waarin er arbeid
te verwachten is, meent men den toestand
allerminst rooskleurig te xnogep inzien. Van
het kolenveivoer is niets goeds te hopen en
groote Duitsche ijzerindustrieën hebben de
ertsen, die over Rotterdam zouden komen,
afbesteld. De naaste toekomst geeft, zegt de
„N. Rott. Crt.", voor de Rotterdamsche haven
een somber beeld.
De bezetting van het Roer-gebied.
In verband met den ernstigen internatio
nalen toestand, geschapen als gevolg- van
de bezetting van Roergebied, heeft het
Internationaal Verbond van Vakvereenigin-
gen de besturen van de tweede Internatio
nale te Londen en van de Weensche Inter
nationale. uitgenoodigd tot een gemeenschap-
pélijke vergadering op Vrijdag' 26 dezer,
teneinde gezamenlijk te overwegen, welke
actie in de verschillende landen ondernomen
kan worden, ter ondersteuning en bevorde
ring van de door het Intern. Verbond van
Vakvereenigingen beraamde pogingen.
BUITENLAND.
De toestand.
In het naargeestige en verwarde beeld
dat de toestand aan de Roer oplevert, komt
duidelijk uit, dat een dwangmaatregel, wan
neer men daarmee eenmaal begint, steeds
nieuwen dwang meebrengt, omdat de partij
die dwingt, een aanvankelijk fiasco altijd
weer in succes hoopt te kunnen veranderen
door den dwang in andere richting uit te
breiden. Aan het definitieve „succes" van
de dwangmaatregelen valt in het gegeven
geval niet te twijfelen. Immers Frankrijk
heeft, zooals Pertinax het in de Ecjio de
Paris uitdrukt, „het in zijn macht de Duit
sche natie tot hongersnood en ontbering te
brengen". Dat zijn echter oorlogsmiddelen
waarmee een 'belegeraar een vesting ten
slotte klein krijgt, maar zij passen niet bij
de ten uitvoer legging van een vredestrac-
taat. In een oorlog blijft de inneming van
een uitgehongerde en half plat geschoten
vesting, hoe dan ook beschouwd, altijd een
succes, omdat het meestentijds zal gaan om
het bezetten van een strategisch punt, dat
in handen van den belegeraar zijne verdere
operaties gemakkelijker moet maken. Daar
nu Frankrijk en geallieerden die met hen
samengaan, verklaard hebben, een oeoono-
misch en geen strategisch doel na te stre
ven, waarvoor'de praemisse is dat er een
eenigszins solvent Duitsch volk moet over
blijven, kan het oecogomische doel nooit
bereikt worden, wanneer het Duitsche volk
tot hongersnood en ontbering gebracht
wordt. De mark is echter reeds zoover op
hol, geslagen, dat het de groote vraag wordt,
hoe de hongersnood en ontbering nog af
gewend kunnen worden. In elk geval xnoet
men hopen, dat aan de dwangmethode spoe
dig een einde gemaakt wordt, opdat Europa
niet yerder den weg van de razernij opge
dreven wordt. Er is sprake van de benoe
ming van een hoogen commissaris in het
Roer-gebied. Dat zou alvast een verbetering
zijn) want van militaire leiders in de streek
waar de staat van beleg is afgekondigd, is
nauwelijks iets anders dan dwang te ver
wachten, vooral als diezelfde koers door bur
gerlijke lichamen wordt' voorgeschreven.
Of er uit zooveel dwang iets goeds en stel
ligs kan voorkomen, mogen de ontwerpers
uitmaken. Op 31 Januari vervalt bovendien
de termijn van de Duitsche schadevergoe
ding en specie. Het logisch gevolg zou moe
ten zijn dat de dwang dan nog aanmerkelijk
versterkt zou moeten worden, want Duitscii-
land dat zich eerst onmachtig verklaard
heeft tot betalen, heeft zich inmiddels onwil
lens daartoe verklaard. Het fiasco van het
heele stelsel kan dan niet lang meer op zich
laten wachten, want deugdelijk geld voor de
schadevergoeding brengt het zeker niet op,
tenzij men het goud van de Duitsche Rijks
bank, die een particuliere instelling is, in be
slag wilde nemen. Maar dan is men ook met
een aan het eind van alles. Bij Poincaré's op
treden als eerste-min. schreven wij dat wij zijn
leiding vooral als een overgang zagen, waar
men doorheen zou moeten, om tot betere toe
standen te komen. Om billijk te zijn moet
men erkennen dat hii handelde, gestuwd
door de openbare meening van zijn land. Als
men niet te ver gaat of als het niet te laat
wordt, kan deze door een fiasco van het
dwangstelsel tot beter inzicht komen. Daar
echter voor een regeling die Frankrijk aan
contanten helpt, hulp van buiten af noodig
is in den vorm van een internationale lee
ning, moet dat land bijtijds toezien, dat het
met de sympathie van de wereld in vredes
tijd niet zoo lichtzinnig speelt als de Duit-
schers het in den oorlog hebben gedaan.
(N. R. Ot.)
UIT HET NIEUWE BEZETTE GEBIED.
De Franschen hebben thans bevolen, dat
alle kolenaken slechts in havens op de lin
ker Rijnoever gelost mogen worden en ha
vens op den rechteroever niet mogen aan
doen.
De ingenieurscommissie heeft den regee
ringspresident te Dusseldorf bevolen, de
burgemeester en landraden van de steden
en districten Essen, Duisburg, Hambom,
Mülheim, Solingen, Remscheid, Barmen en
Elberfeld een opgaaf te vragen van alle fa
brieken met meer dan 100 werklieden en
van de namen en woonplaatsen hunner be
drijfsleiders. De regeeringspresident heeft
geantwoord dat hij deze opdracht uitsluitend
onder dwang heeft doorgevoerd, echter al
leen aan de burgemeesters en landraden in
het bezette gebied, dus niet aan die in Bar
men, Elberfeld, Solingen en Remscheid.
Dr. Schörle, de landraad van het district
Essen, heeft den regeeringspresident reeds
medegedeeld, dat hij niet in staat is, het be
vel na te komen Dit is het eerste geval, dat
een Pruisisch hoofdambtenaar officieel wei
gert een Franschen eisch te vervullen.
De toestanden in het Roergebied naderen
de krisis. Vrijdagochtend zijn de staatsmij
nen Möller bij Gladbeck, Rhein-Baden,
Begmansglück, Westerholt en Scholven door
Fransche troepen bezet. De president van de
staatsmijndirectie te Recklinghausen, ge
heimraad Raiffeisen, is gevangen genomen,
evenals de leider der staatsinspectie te Bür.
Deze, mijnraad, Arens, is in de mijn in hech
tenis genomen, omdat hij hij de onderhan
delingen had gezegd, de cokes te zullen op-
siaai», doch niet te zullen verzenden.
Nadat de bedrijfsraad van deze inspectie
had verklaard, dat de mijnwerkers als de
maatregelen van geweld voortduurden, on
middellijk zouden staken, hebben de troe-
nen de mijn weer ontruimd erl zijn thans in
de •onmiddellijke nabijheid gelegerd.
De bedrijfsraad der mijndirectie te Reck
linghausen heeft eveneens gedreigd met sta
king als verdere arrestaties mochten voor
komen. Alle bedrijfsraden stellen op het
standpunt dat tegen het Fransch geweld met
alle kracht moet worden opgekomen en dat
voor alles verwijdering van de militairen uit
de mijnen noodig is.
Te Dusseldorf heeft de Fransche overheid
vanochtend de gelden der Rijksbank in be
slag genomen. De beslagneming omvat ook
140 millioen mark, die voor de Duitsche
Bank bestemd waren en daarheen per auto
zouden worden gebracht. De Deutsche Bank
heeft dientengevolge haar loketten gesloten.
In de stad komt het tot volksoploopen; de
stemming der bevolking is zeer opgewon
den.
Ook uit andere steden van het bezette ge
bied, o.a. uit Koblentz, Mainz en Worms ko
men bericht over beslag op de gelden der
Rijksbank.
Het beslag treft in do eerste plaats parti
culiere deposito's, die zonder meer geconfis-
ceerd zijn verklaard.
Deze maatregel zal rampspoedige gevol
gen hebben, daar Vrijdag de betaaldag der
loonen is en de groote fabrieken thans niet
bij machte zijn hun personeel te betalen.
Het zakenleven in alle steden is yolslagen
in de war, omdat er geen geld te krijgen is
en de producenten betalingen in chèques
weigeren.
Essen, 19 Januari. De militaire bezetting
van de staatsmijnen in de Roer heeft er toe
geleid, dat vanmiddag het personeel van de
mijnen van Moeller het werk gestaakt heeft,
daar aan hun verlangen tot het verwijderen
der Fransche bezetting geen gevolg gegeven
werd. In de Rheinsch-Badensche ihiinen heb
ben de mijnwerkers den arbeid hervat, na
dat op hun verzoek d:e Fransche bevelhebber
de troepen uit de mijnen verwijderd had. Op
de beid° andere staatsmijnen, Bergmanns-
glueck en Westerholt, die onder de mijn-
inspectie Buer staan, heeft de militaire actie
zich buiten de mijnen zelf afgespeeld en ook
in deze mijnen hebben de bedrijfsraden ver
klaard, dat zij alleen door zouden gaan met
werken als de mijnen niet bezet werden.
Ofschoon de Fransche bezettingsautoritei
ten verboden hadden het bevel van den rijks
minister van verkeer bekend te maken, waar
bij den spoorweglieden v ex-bo d en werd mede
te werken aan liet verzenden van brandstof
naar Frankrijk en België heeft het spoor
wegpersoneel vanmiddag in een vergadering
te Essen besloten zich stipt aan de instruc
ties van den rijksminister van verkeer te
houden. Boden zijn onderweg naar alle sta
tions om dat besluit bekend te maken.
Er gaat verder een gerucht, dat de bezet
tingsautoriteiten in de eerst-komende dagen
de leidende personen van het spoorwegbe-
stuur en de stationschefs der groote stations
door Franschen willen vervangen. De uitvoe
ring van dit plan zou tot ernstige hotsing
met het spoorwegpersoneel kunnen voeren.
Het reeds gemelde in beslag nemen van de
saldi der rijksbank te Dusseldorp heeft te
groot-er opzien gebaard, daar talrijke indus
trieën en andere bedrijven juist vandaag
groote sommen wilden opnemen voor loonbe-
talingen. hetgeen onmogelijk gemaakt is. De
Franschen gingen zelfs zoover om automobie
len met geld, die reeds op straat vóór de
rijksbank stonden weder te doen leeghalen.
De regeeringspresident te Dusseldorp heeft
in zijn protest tegen het in beslag nemen der
saldi gewezen op het hierdoor onmogelijk
worden van loonbetalingen in de eerst vol
gende dagen.
In het Roergebied hebben vandaag weder
omvangrijke troepenverschuivingen plaats
gehad, die schijnen te wijzen op de bedoeling
van een verderen opmarsch der troepen. Met
name in de streek van Hamm en in de rich
ting van Muenster zijn grootere troepen
massa's geconcentreerd. Alle wegen naar
Hamm zijn door Fransche troepen bezet.
In het Noorden van het Roergebied gaan
van Buer uit groote cavaierie-afdeelingen
naar de sterek ten Zuiden van Muenster. Gok
te Essen zijn sterke troepenbewegingen naar
het Noorden en Oosten van het Roergebied
te constateeren. Er liepen geruchten, dat de
rijksweerbaarheid Muenster zal ontruimen.
Deze geruchten werden door het commando
der rijksweerbaarheid als onjuist geken
merkt.
Naar te Essen verluidt zal maarschalk
Foch morgen in het Roergebied aankomen.
Dusseldorp, 19 Januari. De Fransche gene
raal Simon heeft de pers opgedragen te ver-
klarén, dat de bewering, volgens welke de
bezettings-autoriteiten vandaag de kasgelden
van de rijksbank in beslag genomen had, on
juist is. Zij hebben wel de kassen gesloten.
Alle kantoren der rijksbank zullen ten spoe
digste de noodige instructies krijgen om hun
normale werkzaamheden weer te hervatten
en aan het economische leven zekerheid te
geven.
Bedreiging van de mijneigenaars.
Vijf mijndirecteuren, de heeren Kesten,
Olfe, Spindler, Teugelman en Wüstenhofer,
hadden Donderdag gevolg gegeven aan het
verzoek van de Fransche bezettingsoverheid
te Essen, om vrijwillig voor haar te ver
schijnen, ten einde rekenschap af te leggen
van hun weigering om schadevergoedings
kolen te leveren. Nadat de directeuren, onder
bei-oep op het vex-bod van den rijkskolen-
commissaris, hun weigering hadden gehand
haafd, werd hun meegedeeld, dat'zij voors
hands niet in hechtenis zouden worden ge
nomen, maai* zich allen ter beschikking van
den krijgsraad moesten houden.
Verder moeten de Franschen met inbe
slagneming van het vermogen der weiger
achtige industrieelen en met uitzetting van
hun gezin uit het bezette gebied hebben ge
dreigd.
De Ver. Staten en de bezetting van de Roer.
Washington, 19 Januari. Het departement
van staat ontkent uitdrukkelijk, dat Hughes
in gesprekken met Jusserand ooit de mee
ning heeft uitgesproken, dat Frankrijk in
wettigen zin het recht had, de Roer te bezet
ten. Deze ontkenning is een gevolg van een
mededeeling in een Fransch blad, dat
Hughes den gezant aldus had ingelicht.
Rusland en Polen.
Te Moskou verwacht men, aldus de cor
respondent van het Berliner Tageblatt al
daar, de spoedige benoeming van een
Fi-ansch-Poolschen commissaris voor Memel.
Dit zou als voorbereiding van de uitlevering
der stad aan de Polen te beschouwen zijn.
Rusland kan zich hiermede om redenen van
politieken aard niet vereenigen, maar de
Russische belangstelling is toch niet zoo
groot, dat wegens Memel een conflict zou
kunnen worden verwacht. Veel ernstiger vat
men te Moskou de geruchten op over de
Poolsche mobilisatie, daar men liierdoor met
de mogelijkheid van de bezetting van Neder-
Silezië en Dantzig rekening moet houden.
Indien Duitschland op hetzelfde standpunt
mocht staan zou een dergelijke bezetting als
aanleiding tot een conflict worden be
schouwd. Te Warschau heerscht weliswaar
nog geen oorlogsstemming, maar Parijs, zou
wellicht deze stemming in de Poolsche hoofd
stad kunnen verwekken.
Uit Angora.
Naar een R. bericht aan een telegram aan
de Times uit Konstantinopel ontleent, treedt
Veli Khan, het hoofd van de Indische missie
te Angora daar hoogst actief op als verte
genwoordiger van het „Verbond voor de ver
dediging van de rechten van den Islam", dat
millioenen leden telt. Hij heeft verklaard,
dat hij te Angora gekomen is, teneinde te
getuigen van de Indische moslims en van
hun aanhankelijkheid aan Turkije als het
huidige bolwerk van den Islam en om Tur-
kije's steun te vragen om Indië uit zijn sla
vernij te helpen verlossen.
VEREENIGDE STATEN.
De fascisten maken school. althans in
de Ver. Staten. Te Harrisson in den staat
Arkansas is een spoorwegstaking aan den
den gang, maar de stakers gingen op sabo-
teerende en uitdagende wijze te werk. Zoo
hadden zij een brug in brand gestoken en
andere daden van geweld gepleegd. De plaat
selijke bevolking was verwoed.
In vex-band met het in brand steken van
de brug waren twee stakers gegrepen en
ter verantwoording geroepen. Zij weigerden
echter te antwoorden op de hun gestelde
vragen en werden dus maar pardoes opge
knoopt.
Heel logisch schijnt dit xxiet, want doode
stakers zwijgen nog veel afdoender dan de
levende. De menigte was met haar verrich
tingen nog niet tevreden. Een hoteleigenaar,
George O'Neal werd uit zijn hotel gesleurd
en publiek afgeranseld. De burgemeester, J.
|L. Chute, nam, op eisch van de dreigende
menigte, zijn ontslag en werd de stad uit
gejaagd.
Des middags overviel de menigte de kan
toren van den vakbond der spoorwegmannen
en sloegen er den boel kort en klein. Hierop
begaf men zich naar de woning van den
secretaris, die.niet thuis was. Zijn vrouw
en kinderen kregen echter aanzegging hun
boeltje bij elkaar te pakken en te maken
dat zij wegkwamen.
KORTE BERICHTEN.
Van vandaag af zal te Berlijn een brood
1000 mark kosten. Tot dxxsver bedroeg de
pr;js 700 mark. Deze prijzen gelden niet
voor het distributiebrood dat aanmerkelijk
goedkooper is, maar slechts in beperkte hoe
veelheid ter beschikking van het publiek
wordt gesteld.
Jonge boosdoeners.
De centrale recherche in Den Haag heeft
aangehoxiden een jongen van.14 jaar xxit de
Antonie Hespusiusstraat en een van 13 jaar
uit de Van Biglandtstraat aldaar, die aan
een 80-jarigen heer in de Obreohtstraat
dreigbrieven hebben gestuurd. In deze brie
ven, die op agendaformulieren van een H.B.S.
waren geschreven, werd o.m. geëischt, dat
op een afgesproken tijd de sleutel van de
brandkast op de trap moest liggen, want de
jonge heeren zouden dan komen inbreken.
Ze stuurden eerst een ongefrankeerden brief
en boden daarna, in een volgenden brief
hun verontschuldiging aan, dat de eerst»
niet gefrankeerd was geweest. Ook hebben
zij briefjes gezonden aan meisjes van een
H. B. S., meestal van allesbehalven netten
inhoxxd. De politie meende eerst met jongens
van een H. B. S. te doen te hebben, hetgeen
echter niet zoo bleek te zijn. De aangehou
den jongens zijn leerlingen van een gewone
school voor uitgebreid lager onderwijs.
S.V.S.-nieuws.
Indien bet weer Zondag meewerkt kunnen we
'getuige zijn van een spannenden wedstriid. Het
le elftal ontvangt Zeemacht 1. De eerste keer
eindigde de wedstrijd in een 'gelijk spel (2—2).
Er zal echter hard gewerkt moeten worden om
de overwinning te behalen. Zeemacht bezet mo
menteel de derde plaats en heeft nog een aardige
kans op het kampioenschap, zoodat ook zij wel
zal trachten de punten binnen te halen. Beide
partijen kunnen de punten best gebruiken, zij
het dan ook met een tegenovergesteld doel, n.1.
promotie en het bezetten der laatste plaats, zoo
dat 't een spannenden strijd belooft te worden. De
wedstrijd vangt aan om 2 uur en wordt gespeeld
op het terrein nabij Huisduinen.
S. kómt als volgt uit: v. Baaren, d.; Frinks
en v. d. Wal, a.; Dirks, v. d. Wal en Dienaar, m.;
Sout, v. d. Wal, Heres, de Bie, Vrijvogel, v.
Scheidsrechter is de heer Dol.
Het 2e elftal gaat op bezoek bij Zeemacht 2.
De wedstrijd vangt aan om 2 uur, terrein Anker-
park. Scheidsrechter v. Doorn.
Hedenmiddag speelt een S.V.S.-combinatie op
de werf tegen v. Speyek 1. Aanvang 2 uur.
MARINEBERICHTEN.
Hoofdofficier van adm. der 2e kl. G. H. Ha-
mersma, intendant der marine te Willemsoord, is
bestemd voor den dienst bij het departement der
marine in Ned.-Indië, ter vervanging van den
hoofdoff. van adm. 2e kl. J. R. J. de Raadt, die
alsdan naar Nederland terugkeert.
Off. van adm. 2e kl. G. J. Jöbsis is uit Oost-
Indië teruggekeerd.
Opgave van overgeplaatste officieren der Zee
macht.
23 Jan. Van non actief geplaatst in de rollo
van Ilr. Ms. Wachtschip te Willemsoord de luit.
ter zee le kl. P. A. Willemsen.
Met ontslag uit den Zeedienst:
Op 18 Jan.: Marinier 3e kl. A. F. Lomans.
Op 23 Jan.: 'Matr. 3e kl. G .J Vijver.
Op 1 Febr.Opperschipper A. P. W. de Graaf,
serg.-hofm. N. Eijkel, korp.-machdr. P. A. Chou-
dron, M. Nijland en marinier le kl. C. Tuijt.
Op 16 Febr.: Oppermachinedr. P. H. J. Aalders
en korp.-mach.dr. H. R. Stoop.
LEGERBERICHTEN.
Do wachtgeldregeling.
De minister van oorlog heeft bepaald dat de
militairen, ingedeeld in categorie Q. van de rang
schikkingsregeling, een maand na de afkondiging
van de wachtgeldregeling in de St.ct. in het genot
van wachtgeld moeten worden gesteld.
Eerstdaags zal een legerorder verschijnen,
waarin de bedragen, vastgesteld in het reisbe
sluit, een aanmerkelijke verandering zullen on
dergaan. Ook in de berekening van de dag- en
nachturen is eenige wijziging gekomen. De be
dragen, toe te kennen bij langdurig verblijf bui
ten do vaste standplaats, zullen aanmerkelijk
worden verminderd.
HAVEN VAN NIEUWEDIEP.
19 Jan. 1923.
De kolenboot „Schieland" is vertrokken naar
de Tyne.
- T
