Populair Bijvoegsel van de
HELDERSCHE COURANT,
van Zaterdag 24 Febr. 1923.
VAN 'S LEVENS
WIJSGEERIGEN KANT
I,
NO. B9. (AUT1UR1RIOHTKN VOORBEHOUDEN)
DIALOOG.
Da veel bewogen Tfld!
Nou.Be heb vier weken gewacht!
—01 er eena wat gebeuren zou!
Nou en?.
I^r gebeurt niemendal!
Da's kras.En we leven (n *n tijd
van heb ik jou daar.
Maar d'r gebeurt niemendal.Vier
weken heb ik gewacht en m*n mond gehou
wen.-
Ja. Ik heb je tenminste de laatste
weken heelemaal nipt op de redactie van
onze Jutter gezien.
Dat was om te kijken hoe 't er nou In
t buitenland uitzag.Be ben in het be
zette gebied geweest.
En?.
Nog net als bij 't begin.Tegen me
kaar in praten.en in Parijs.
In Parijs?.Nou?.
In Parijs?.... Hin.Ja.... eh.
fichwammenl.En in Berlijn...
Ja.en In Berlijn, zeg?.
Hm.... Ja.... eb.... Bchwammenl
....En ln Londen....
Nou?.... en in Londen?....
Hm.... ja.... Schwammen..En In
liedkou.
En ln Moskou?.
Schwammen.
Dus?.
Overal Bohwammen.Praten....
redeneeren.grootspreken.druk doen
Schrijven ....vergaderingen.... iBe-
toogingen.
En voor de rest niks?.
Voor de rest niks.Overal Hl zeilde.
Net als voor vier weken bij de bezetting
van het Roergebied.... Weet jij wat
nieuws?.
Nieuws?.Nee.Nieuws?.De
malaise is er nog.
En de werkeloosheid.
En de vredesconferentie met de Tur
ken.
En de mark zakt nog.
En Amerika zwijgt nog.
En Duitschland klaagt nog.
En Frankrijk dreigt nog.
En België schreeuwt nog....
En Engeland slaat er nog altijd Hj
slaatje uit!
En we leven nog allemaal gelukkig
en gezond en we bidden lederen dag, dat
Onze Lieve Heer ons maar sparen mag.
En we zeggen: „'t zal wel weer een*
Beter worden''I
—Als we nou 's vier Jaar weg bleven?
Zou niet gevenJe zou 't net zoo
terug vinden.Alleen de conferenties van
de Opperste Raad van de premiers van
geallieerden en van de Oommlsaie van Hf
stel waren in een andere stad.Maar voor
de rost.
Alles bij Hl ouwe, niet?.'n veel be
wogen tijd!
Geluk!
Dr. BRiENSA.
Qe| Isxl-ongovnL
H Was op hot Leidschoploin.
De taxi reed een oude Juffrouw aan, en dn
agent kwam erbij om het goval oq te schril
▼en.
De chauffeur hield vol, dat hij het niet hel
pen kon: „Ik ken m'n vak, Ik chauffeer nu
al vijftien jaren, dus.
Waarop de oude Juffrouw: „Zoo, nu, dar
heb ik oudera brievan, ik loop al ces an
vijftig Jaar!"
DE HOLLANDSCHE KREEFTEN-
VIS8CHERIJ.
Kreeften vangt men binnen onza land#-
■emen. Een vijftien Jaar geleden kregen
■«kowTk"10j6vteschers die langs da broede
Soneldeboorden oesters, mosselen, wulken
en kokhanen ophalen, héél zoldzaam roe
eens een enkelen kreeft bij den bult, dlo
dan als buitengewone mecrtiwnardlghol 1
weid vertoond en bekeken. En hot kW
dan in de krant: men heeft ln ons land
aen heusohen levenden kreeft gevangen! - -
Langzamerhand is het aantal kreeften er
achter toegenomen en dientengovolgo ook
de vissoherij; mèt de viascherij kwam ©r
eeni Rijkstoozldht, dat allerlei beperkende
bepalingen maakte, om do voortteling dor
kreeften, die nu zoo goed aan den gang
ging, niet te schaden. Bij dia bepalingen)
was ook deze, dat kreeften, waar van bet
borststuk minder dan 11 oJL meet, niet
mogen gevangen worden.
Een van de oorzaken, dat ze nu flink
voorttelen, zal ongetwijfeld zijn gelegen ln
vL^01" ®Mtour ®n bet voorttelen der
reerten zooveel gunstiger omstandigheden,
n laags de Soheldekusten langzamer
Het volgende geeft Emerson, een Amerl-
kaansch wijsgeer ons ter overdenking:
In die stille oogenblikkeo wordt er werke
lijk gehandeld Niet in de uiterlijke omstan
digheden van ons beroep, van ons huwelijk,
onze intrede in het ambt, zijn de groote
keerpunten in ons leven, maar ln eene stille
gedachte, die tot ons kwam toen wij rustig
onzen weg gingen, in eene gedachte die onze
diepste levenswijze oordeelt en zegt: „Zoo
hebt gij gedaan, maar ge hadt beter gehan
deld met aldus gedaan te hebben.8' Geheel
ons volgend leven is aan deze gedachte on
dergeschikt en volgt haar als haar dienaar;
van baar gaat er kracht uit, die ons de ware
levensrichting aanwijst. Het komt er voor
den mensch op aan; het is het doel van deze
oogenblikken, dat het daglicht hem door-
strale; dat de groote levenswet zijn geheel
doordring©.
Ik zie dat handelen goed is, als het moet en
dat stil zitten ook goed is. Epaminondas, zoo
hij de man was, waar voor ik hen houd, zou
met vreugde en in vrede stil gezeten hebben,
indien zijn lot het mijne geweest ware. De
hemel ls wijd en heeft plaats voor alle soort
van liefde en geestkracht. Waarom in alles
even druk bezig zijn en die menschen met
onze diensten lastig vallen? Doen en niet
doen ls het zelfde voor hem die getrouw ls.
Een deel van een boom wordt gebruikt voor
een windwijzer en een ander deel voor een
balk van een brug. De deugdzaamheid van
het hout is ln beldien openbaar. Het feit, dat
Ik hier beu. toont met gewisheid dat ik hier
zijn moet. waarom neem ik dit niet dankbaar
aan? Mag Ik mij verbergen en verschuilen
achter mijn nuttelooze bescheidenheid en mij
Inbeelden dat het onbeschaamd van mij is,
dat ik hier ben? Heb Ik daar dan geen recht
even goed als Homerus en Epaminondas?
>b ik dan als Ik mijn toestand goed inzie
geen reden tot tevredenheid? Mijn goede
geest door God mij gegeven, voedt mij en
geeft mij dagelijks nieuwen toovoer van
kracht en vreugde. Laat het goed tot ande
ren in andere gestalten zijn gekomen, zóóals
het tot mij kwam, neem Ik het dankbaar aan.
Denken is ook handelen. Trachten' wij naar
groote daden zoo laat ons onze eigen daden
groot maken.
Niets schijnt zoo gemakkelijk, als te spre
ken en verstaan te worden. Maar werkelijk
verstaan te zijn, daarop komt het aan. Dat
vormt den meest vasten wand. Als een 1 eeraar
een overtuiging heeft, die hij wil verbergen
zoo worden zijn leerlingen er toch ln onder
wezen, evengoed als in die hij hen openbaart.
Wat als gij in een vat met allerlei kronke
lingen en hoeken water giet, baat het u niet
te zeggen: ik wil het water alleen maar in
deze oï gene kronkeling gieten; het zal zijn
gelijke hoogte in allen vinden. De menschen
gevoelen en leggen nadruk op de gevolgtrek
kingen van uw leer. zonder te kunnen aan-
toonen hóé zij er uit volgen. Toon ons een
deel van een cirkel en een goede meotkun
dlge vindt de geheele figuur uit Wij beslui
ten altijd van het gozlene tot het ongeziene.
Daaruit volgt do volkomen© verhouding, dlo
er tuwohen wijze mannen van da verst ver
wijderde tijdien bestaat
Niemand kan loeren, waar hij niet toe ge
schikt is, hoe dicht het ook voor zijne oogon
wordt gebracht. Een scheikundige kan zijn
kostelijkste geheimen aam een timmerman
meedoolen, die wordt er niet wljzor door
geheimen, die hij oonen anderen scheikundi
ge voor geen gold tor worold' zou willen
meedoolen. God bowaort ons voor gedachten,
waarvoor wij nog niet rijp zijn.
Onzo oogon worden gohoudon, dnt wij din
gen niet zien kunnen, die ons in 't aange
zicht staren, tot dot hot uur komt dat onzo
p voor ls; dan zlon wy dlo, en de
item niet zagen* ls aan een droom
goost er rij;:
tijd. dat wQ
gelijk.
Als onza geest nadenkend fm zich selven
hand zyn ontstaan. De kreeft leoft op vry
groote diepte: dertig, voortlg motors bij
voorkeur; al wandelt bij bil laag water dos
morgens vroeg of 's avonds laat wol eens
parmantig over de drooggoloopon sohorron,
toch ls zijn element in ao dlopto. En dan
liefst in dlopo holen, gaten, spleten on
sohoiiren van oon rotsachtig karakter. Wel
nu, die aard bozlt do Scholdo-oover op vor-
schlllonde plaatsen. Moest door opeengesta
pelde steenblokken of betonblokkon, in het
water neergestort als toustbosohormlng lof
golfbreker, om "t eeuwigdurende invreten
van de Zoeuwsoh© kuston door don gewel
digen stroom to stuiten of te voorkomen.
Hier on daar ook ls de vroegere dijk door
den stroom ondervroton en weggezakt ln
do diepte en heeft zich daar in K grllligo
opstapeling van steen en blokkon tot dlo
rotsachtige massa gevormd, die voor oon
kreeft de moest gezochte woonplaats biedt.
Immers: do kreeft verschanst zich, nis oon
modern soldaat, hot liefst met hooi hot
lichaam in oen betonnen of art oenen fortifi
catie. Stil ligt bij daar, woggodoken tussobon
de scheuren en spleten! en gaten van Kot
süoon, bijna onzichtbaar voor ©on ieder
want de kreoft hooft geheel de grauw-
groene, vuile kleur van net oud gesteente
on hy loert en wacht op bult. 't Renigo lo
ven, dat men boepeurt, zyn de lange voel
sprieten en de oogen, die rondgaan en wach
ten en tasten.... Wee 't kleine dier, de
paling vooral, dlo argeloos binnen1 hot be
reik van den loerenden kreeft komt! Blik
semsnel sohleten dan de geweldige scharen
naar voren, en ze grijpen en knijpen hun
buit.en menig vlssoherman op de
Schelde kan u verhalen, hoe knellend de
onszehen beschouwen in bel
achten, »ten wy dut «na leven
is ingeweven. Tejrwyl wij
keert sis
PM Ai
H MMpHNIiipniiPil
voorwaarta gaan, nemen de dingen achter
ons een verheeriykte gestalte aan, ervendte
da wolken van verre gezien.
CHININE [TEGEN MALARIA,
In vervolg op ons artikel „Malaria" In
het Juttertje ls het wellicht niet oninteres
sant ook eens over het geneesmiddel voor
die gevreesde ziekte een en ander te verne
men. Iedereen kent natuurlijk chinine, het
zij als druppeltjes, koortspillej -f tabletjes.
Tot voor ©enige jaren, d.w.zi alvorens de al
vermogend© aspirine zoo tot het publiek was
doorgedrongen als nu, was de chinine een
panacé hét middel tegen alle kwaaltjes,
pijntjes, „zinkings", enz. In den laatsten tyd
wordt het als hulsmiddeltje niet meer zoo
veel toegepast. Maar als geneesmiddel tegen
malaria wordt het zoowel hier als elders nog
hét ©enige middel gevonden.
Door deskundigen op oordeelkundige wij-
zo toegepast heeft de chinine ongetwyield
aan de menschhaid reedis onschatbare dien
sten bewezen.
De chinine wordt verkregen uit de schors
van ©enige Oinchonasoortenhoornen die
oorspronkelijk voorkwamen in Zudd-Ameri-
ka. Men weet niet zeker of de bewoners dier
streken oorspronkelijk met d© geneeskrach
tige werking van die bast bekend waren.
Wondersnel heeft de kennis er van zich
evenwel verbreid toen ln dei 17de eeuw de
gemalin van don toenmallgen vice-koning
van Peru door het gebruik van de kinabast
mezen waa In 1689 is de kinabaat voor
et eerst in Europa geïmporteerd en wel in
Spanje door den lijfarts van genoemde gra
vin, die er groote hoeveelheden van had mee
gebracht en ze tegen grof geld aan den man
wist te brengen. De orde der Jezuiten heeft
het middel toen dadelijk toegepast en er
groot nut mede gesticht: o.a. is Lodewyk de
veertiende er mede behandeld en genezen.
Enkele tientallen Jaren llater werd de kina
bast in poedervorm ln Engeland bekend, on
der den naam van JesuiMPowdar. De Ujf-
nrts van Karei H on later ook van Lodewijk
XIV, heeft voel bijdragen tot de algemeene
verbreiding van het middel Hy paste het
echter als geheimmiddel toe en na zyn dood
bleek eerst wat het eigenlijke bestanddeel
was geweest van zijn vermaarde middel na-
meUjk: kinabast. Zoo werd de kinabast gaan
deweg in Europa bekend en slaagde de groo
te Liunaeus, een beroemd Zweedsoh natuur
kenner er in de plant ln handen te krijgen.
Hij noemde haar naar de reeds genoemde
[vrouw van dien 'Peruaansche vice-koning,
gravin de Ohinchon „Cinchona'11, een naam
waaronder de boom nog steeds bij de botanici
bekend staat Verscheidene pogingen werden
gedaan om de levende planten vanuit Zuid-
Amerika naar andere landen over te bren
gen, waarvan vele faalden en niet één volr
doende slaagde. Eindelijk is het den plant
kundigen Hasskarl gelukt gesteund en
aangespoord door den toenmlaligen gouver
neur van NederlandSch-Indië eenige der
planten levend naar Java over te brengen.
Geiyktydig zomld hij zaden naar Lelden, waar
mem er ook in slaagde gezonde krachtige
planten te bekomen.
Niettegenstaande veel en ijverig studee-
ren is men er pas in 1820 in geslaagd om
de elgenUjko bestanddeolen uit de kinabast
af te zonderen, die do geneeskracht bezaten.
Vóórdien werd dus steeds een aftreksol van
den kinabast gebruikt; nidlon kon langza
merhand aan de patiënten het uit den bost
bereide workzamo bestanddeel wordon toe
gediend. De bekende Dr. de Vry, die do ln
Java gekweekte kinabast ln 187(1 onderzocht
kwam helaas tot do ontdekking dati deze
maar zoor arm was aan workzamo bostand-
deolon. Door gunstige omstandigheden
slaagde de Nederlandsoho rogeerina er in,
zeven jaar later, eeni pnrty zadon. te krijgen,
dat mot de uiterste terg was verzameld en
lt was. D
eig
Stampten ton dor tegenwoordige kinaplan-
van uitstekende kwaliteit was. De planton
uit dit zaak vorkregon zijn de oigonlljko
tngos. Ook de Engolsohon zaten niet stil
op Cfeylon t
Britten belangrijke kinm-plnntagos aange-
kwaan de ©en
worden door do
Voornameiyk
igryico Kir
logd. In 1807 kwam de eerste in Ooylou ge
doolde schors te Londen te® imarkt on in
870 de eerste Javaansdhe tu Amsterdam.
Het sou te ver voeren, to vertellen wat al
studie en zorgen hot hooft gekost om do
iboomon zoo min mogelijk tu doon achteruit-
groop ls van zoo'n kreeftenschaar dlo Hi
vinger vastklemt, of-Ie tussobon oom deur
spleet wordt gekraakt!
Zyn do kreeften daags meestal stllloo-
rond op do bult, dos nachts gaan zH c® op
uit en toetend' on krabbelend met do voel-
gelede pooton, loopon zo over don l»dotn,
om hun bult op te zoeken. Dat ls dan ook
do tijd voor de krooftenvnngst. De kroofton-
vlssoher ls natuurlijk ook al oon product
vom do laatste twaalf Jaren, on aln htt u
vortolt van zyn eigenaardig en bij voion
zoo totaal onbekend bedrijf, boort go dik
wijls dlngon die aan do moeste llofhebbors
vnn „Hi homard a 1a bolle vuo" of ook al van
oen doodgewone kreoftonSla onbekend zyn.
De Zocuwsctoo krooftonvlsschor hooft voor
do krooftonvangst oen hoela uitrusting,
hoofdzakoiyk bestaande uit vry zware kor-
von van ijzorgaas, dlo aan do oeno zijde
oen binnenwaarts geplaatste opening heb-
wijzo als mm ouderwetsobo muizenval. De
kreoftenvisiohor laat aan oon lange lijn, dlo
door ankors aan weerszijden wordt vastge
houden, do korven op den bodem van not
water zinken. Opgaande lijnen mot ©en dry
ver, wyzen de planteen, aan, waar de kor
ven liggen en maken dat de vlssoher die
met ©on vlot ter kreoftenvangst uitgaat, de
korven omhoog kan halen. Een heels eorlo
dezer korven wordt dus neergelaten en den
volgenden morgen komt de viasoher zyn
vangst kyken. In den nacht zijn de kreef
ten op bult belust, de kon-en binnen gekro
pen, oa zoo vallen zü, »y het dan ook nooit
aan door hal steeds wee® ontschorsen,
''ersohlllend© methoden werden beproefd
en wede® opgegeven, veie proeven onophou
delijk gedaan on vele resultaten bereikt,
zoowel op wutenschapclijk als op practlsoh
gebied. Al zal het mteachion mogelijk zijn
nog betere resultaten te bereiken, Kreet»
waarde»ring mag er wezen voor wat wy
reeds bereikt hebben: de chinine in haar
tegenwoordigen toestand. Want zij ls tooh
het groote geneesmiddel, dat het lyden van
duizenden on duizenden molariu-patiünteü
bestrijdt on ovcrwi
Dr. B.
DE GEDULDIGE TELEGRAAF).
D© Spreeuw:.... RrrrrrrlCCttC.Al
weer *jx telegram uit 't bezette Roergebied
Wat zeggen ze?.De Duitschers kunnen
hun verzet niet volhouden.... Ze hebben
geen kolen'.de grondstoffen raken op.
Rrrrrrrtttttt.Ja.Ja'. Ja- We zut
len ze krijgen, die Duitschers.
.Rrrmrttttttttt.Rrrrrrtttt.Al
weer een.Ha.De Franschen kunnen
't niet volhouden.Het kost veel te veel
geld! en ze krijgen toch geen kelen.Dat
duurt geen week mee®.Volhouden, land-
genooteni staken en saboteeren1.Lij
delijk verzet plegen.Ja.ze zullen met
'n paar dagen wel afdruipen.Ze kunnen
niet anders.
.Rrrrtttt.Jonge Jonge wat *n goto-
legrafeer, vandaag.Wat nou weer?.
01 van de Pransohen;:.Het voorzet van da
Duitschers verslapt!.ze houden zich
groot, maar het beteekeat niemendal.W©
moeten winnen!
Rrrnrttttt.O! van de Duitschers....
Het biykt ai meer en meer, dat de Franschen
met hun houding verlegen raken. Ze weten
miet goodi meer hoe ze er af moeten komen.
Ze houden zich taai, maar het kan niet lang
mee® duren. Wy moeten winnen.
Een zinkend© Stad.
Een verschrikkelijk drama ls bezig zioh
te voltrekken met 'het kleine Italiaansche
stadje Piandelagotti. Dit plaatsje, dat dloht
bij de Fr arische grens is gelegen, zakt lang
zamerhand in den grond weg, tengevolge
van een aardbeving.
Eiken dag zakt het terrein, waarop de
stad is gebouwd, drie of vier meter naar be
neden en binnen geringen tyd zal de heele
stad verdwenen zyn.
De bewoners heben tijd genoeg gehad om
te vluchten, man® beroofd van alles wat zy
bezaten.
Dat#van eenige uitvindingen.
De verwarming van stoom ls een uitvin
ding van W. Cooko uit het jaar 174B datee
rend©.
In 1572 vond Benjamin Frahklln den blik'
semafloider uit.
Aan James Watt danken wij de uitvinding
dor Stoommachine (1769).
De luchtballon ls oon ontdekking van do
gobr. Montgolfler uit het jaar 1788.
De verlichting door sto»iikolengaa wacht
Mlncholui in 1784 ln praotUk.
De stoomboot is oen ontdekking van ÏJ507
door R. Fulton gedaan.
Do oloctromotor werd in 1828 door Earaday
en, Bariow uitgevonden.
De oorste locomotief Aio ln 1828 Baad,
danken wy aan Stephonson.
Do stoombrandspult werd In 1880 door
Bralthwaita on Ericsson uitgevonden.
De telefoon dateert uit 1880; zy word uit
gevonden door Reis.
Karl Auer von Wolsbncfa maakte 1» 1886
voor ©orst gasgloeilicht,
De benzine automobiel weid la 1880 door
Datmior uttgevondon.
De Röntgenstralen dankon wij aan «m
uitvinding van Röntgen in het Jaar 1808.
Do kinematograaf danken wit to hetzelfde
jaar aan A. en L. Luralèro,
in groeten getale, den visoober in handen,
Intussohen: al de kroofton, dlo hy vangt
mag by niet bohoudon als zijn buit. Daar
zorgen do vlssohory-lnspootle on de vissoho-
rjj-nu tori tol ton op do Zoeuwscho wateren
voor. Er zyn tal van bepalingen om do vis-
sohory van kroofton ntot in oon kroofton)-
uitmoorden to doen' overgaan. Vooreerst is
het maar gedurende drJo en ©on halve
maand ln het Jaar, van 1 April—15 Juli, ge
oorloofd kreeften te vlssohcn. Duiten dwa
tyd ls do vangst ram kroofton! streng ver
boden, Binnen dien tyd ls hot ook niet ge
oorloofd, dat alles woa gevangen ls kan wor
den Ingepalmd. To Jonge, dus te kloino
kreeften inooten woor worden losgelaten.
En de „maati' is: hot borststuk, het vaste
■tuk aan do kopzüd# van hot boost, moot
11 o.M. jnoton, Vroeger was oen goheelo
maat voor do kreoft, voor het heele dlo® dus,
voorgosohrovoa Maan het aehtordoel van
oen krooft buigzaam; normaal ls do staart
naar binnen goi>ogoni, maar drukt men bet
dier op don rug dan gaat da staart® wat om
hoog en naar achter en.ellloht schoolt
het dan oen halvon centimeter op de lengte
van hot boost; Dat gaf dus vorwarrlno en
ruzie tussohen do inspectie en do vimmers
en nu moot men hot borststuk, dat uit oon
oon stuk bosten t.
Behalve te kleine kreeften zijn ook ver
boden to vangon de z.g.n. „zaadkraften",
d.1. de dloron die hot zaad, hot toekomstige
geslacht dus, nog aan en op hot lijf hebben.
De reden van dit verbod is duldeiyk.
Voorts mogen evenmin worden buitge
maakt de „zachte" kreeften. Wat dit zijn?
Men weet netJ de kreeft huist in een harde
«haal, Zyn huidbeWooding 1» oom pantser,
Een Jaar late® vond Mareon! da draad.
Hot motorvllegtoeatol wwG florai tte ge
broeders Wright to 1009 uitgtmxuden.
FTankryk (teel san..., Turkya
De Sultan voö Turkije ls kost geleden
op s©n Li)K»ls»h schip govluoht, om te out-
komon aan de oxcesson der IsmaHstcn. Een
Eugolsoh vaartuig is Christelijke 'bodem. En
daar het verboden ls dat do Knii»l <iou
Mühomedaansdho grond verlaat, vorklaa»
den do KomenaHstaa hom vervallen van don
troon.
Dit doet denken aan een dergelijke ge
schiedenis eenige tientallen Jaren golodon.
Toen de sultan van Oonstantlnopel ten tyde
van het tweede Fransoha keizerrijk voor
zijn genoegen, de eerste groote Fransoha
w»roldtentoonstolling wild© bezoeken, Hel
zyn grootvizier ln alle Ottomaansohe landen
door zijn Prefecten, Gouverneurs, Pasja's
enz. bekend maken, dat Frankryk by Tui-
ky© was lnigoUjfd en dus van nu af....
Mahomodaansoh grondgebied wasl
By den terugkeer van den sultan liet men
de bevolking weten dat de sultan, verrukt
door de ontvangst, welke men hem te Parijs
was deelachtig geworden, Frankrijk als go-
schenk aan een zekerenNapoleon Hl
had gegeven.
Op deze manier kan men zien' hoe Frank
rijk zonder oorlog of verdrag een maand
deel heeft uitgemaakt van het Ottomaansohe
rijk.
DE ANGSTROEP.
Toen wild de zuidooster langs mijn ra
men striemde, waarop ln grillig toera lijnen
de bloemen stonden, hoorde ik ln den nacht
den angstroep der vogels, die het biykbaa®
op de wierwaarden benauwd hadden gekre
gen.
Hun klagelijk tuut-tuut had! een weemoe
digen grondtoon; het scheen of ze hun zorg
en kommer wilden uitschreien nu er in den
somber kouden nacht hun voorraadschuur
hermetisch voor hen werd ageeloten.
Nu tooh weer zou hun nomadenbestaan ba-
ginuen aan te vangen; ze zouden weer moeten
gaan schooien hier en daar.
Waar ze eerst de ruime terreinen (oï htm
beschikking hadden, waar voor ieder hunne®
voldoende viel te bikken, zouden die terrei
nen allengskens gaan inkrimpen en zouden
dus al die soortgenooten op nauw terrein
traohton hun maag te vullen.
Schraalhans werd dus weer koukenmeeste®
En dat ln dezen winter, nu ze niet langzamer
hand gehard waren tegen de koude; nu mis-
solden, door do zaohte temperatuur, luikend
leven was gekomen', dat anders nog mis
schien nog gesloten was geweest, nu kwam
diaar op eens die felle, schrijnende wind, die
huiverig door de veeren streek en die een
vloer blies over de voederkom.
Was t dus wonder, dat ze hun angstroep
snerpten door het luchtruim l
En toen ik 's morgens mijn neus boven
den dijk stak en mijn schouders zette togea
den feilen zuidooster, zag ik de zwervend©
vogeltroepen zwenken heen en weer.
Nu eens zich nederzettend op het droog
gevallen vlak aan den zuidwid, dan wee®
ais één massa zich heffend en zwierend in
een groote golflijn, rusteloos en radeloos,
zoekend naar wat voedsel, turend naar een
ijsvrij brokje wad! om daar te peuren
een pier, een schaaldiertja of oen wie®-
stoppel.
Vorst, die Is het schrikbeeld! voor die zwer
vers van het Wad, want niet alleen dat dia
de provisiekast potdicht voor hem maakt
doch die brengt ook do winterjagers tot hot
oppoetsen van hun spuit en het verzorgen
van hun patroontasch.
En langs do waarden en over de dijken
zonden die dan do loodkorrels met groots
snelheid en onfeilbare zekerheid door het
vederkleed ©n menig smientje en' talinkje
en rotgans scheidt voor goed van het zwer
versleven.
Houdt de vorst soms zoolang aan, dal
ook Texclsliroora on de roede worden
overdokt met oen hoon en weer schulvenden
grillig van uitsteeksels voorzloaen, witten
ijsvloer, dan is het leven dlo® nomaden
nog somberder en ellendiger. Zo weten dsa
haast ntot waar zo zich mootoo bergen.
I >nti er altijd ccin groep, dia MB oppertj©
aohtmr onzen zeedijk zoekt, In de buurt van
het WJerhoofd on daar kun je don da vela
en tooTo kleuren bewonderen oer onderschat-
diono watervogels,
Wa voeten, dat sa daar nooda, zoo noodo
vertoeven, doch dat ze aan hut zwalken zyn
en zwalkonsraoe sleb Ma® en dlaa® maag toten
neerploffen.
En vooral 't machte klinkt dan Kun angst-
roep on ook nu wee® kunnen we hen to hua
engst ntot bijstaan.
f Is als zooveel maten, dat g« ©en Angst
roep hoost en dat g« ntot wsei bos hulp te
brengen.
Itotiliuon,
zéé hord, dat hy os volkomen veilig la 1%
maar,dat pantser beeft behalve do voor
dooien éék do nadoelen. Want hot to on-
door dringbaar sterk, 't geeft ntot moe, maas
't kan ook niet rokken, niet grouton. Da tm
kreeft to al net als oon' rnonsoh on elk ls-
vond wezen; by groott van klein tot groot!
IJoo kan hy dat doen to zyn schaah dis
niet «roeit, die ééns gevormd ook psoo
blijft?....
Wel, dat doet do krooft («n moe®
schaaldieren hebben dl« ©igenaaxdigaaldj
op hooit vernuftige wifza Eens in het Jaa»
dan groote® to dan de vorige en waarin hy
zloh weer normaal vooltl Dat noemt men:
de „vorsolualing" on do portode dat dit gs-
beurt valt juist to den tyd dat de krooft»-
vangst mag iwisoliiwluu, omstreeks Juni.
Murkwoflnilg genoeg ls dJe Tatsoiuinngl
Tussohen borstsnik en nohtoriyi eet M
dl»® don do schalen uit elkaar on langzMS»
aan haalt by don nu gohoel naakten stsart
vry ©n 'w doorhoon. Dan wringt hy aebte»-
tteï d"
wanrts hot gohoola vtwrijlf JK_ I
Sprieten on scharen1 uit do oudw sch'aaL on
cao bUJft nu gehool loog anhte®, torwyl de
kreoft zelve plotseling oen paar oontlmeto®
•Ito pooten,
lange® ls dan hy vroeger was. Hat dl»e to
dan echte® weerloos: hot is «en „rnchte
krooft" «n monlgo krooft valt in doren tijd
ten offa® aan roofdieren, <11© ham nu aan
durven. Ook in dezen tijd mogen di di»re/i
niet worden buitgemaakt, als ®o soms in hét
net geraken; ze Icunnen dan trouwsna ook
Mot versoadim «n behandeld worden.
Dl, 8-
-
-
t Juttertje
Waarop?
Met recht.Besjoua.
<*nl _u
vao wraasen, urn zq nu HUIK
leuze ti Uit
