Natuur en Techniek xxxxxxxx x x x X X X Met groot genoegen luisterde Jk tyd naar haar vlot gebabbel «n bewonderde haar eenvoudige, onopgesmukte door juist innemende manieren. Maar u begrijpt met noS mee.r ge noegen zat ik te kijken naar de min of meer uitgebreide garderobe, die langzamer hand stuk voor stuk ten mijnen gerieve voor den dag kwam. tt In alle stilte ging ik zoover om eens een Hoe het beroemde Maurltshuls ln Den Haag h€ime]jjke berekening te maken van wat (lat allemaal kosten zou. En ik was al tot een aardig bedragje gekomen ontstaan ls! Eenigen tijd geleden was het honderd jaar sinds het beroemde Museum in Den Haag, 't Mauritshuis", voor liet publiek opengesteld werd. En hét is de moeite waard er eens op te wijzen boe deze stichting zich in honderd jaren ontwikkeld heeft. Dank zij verschillende uitnemende mannen, die er een groot deel van hun leven en veel aandacht en ook veel geld aan besteed hebben, is het Mauritshuis nu een van de meest be- Toen plotseling, alsof ze telepathisch mijn gedachten geraden had zei mijn gastvrouw: Het is wel heerlijk, nietwaar, zoo'n goed voorziene garderobe mee te kunnen brengen, wanneer je ergens 'n poosje denkt te zullen vertoeven.Maar voegde zij eraan toe het is nog veel heerlijker, wan neer zoo'n uitzetje weinig gekost heeft! U bedoelt toch niet?meende ik te roemde musea van Europa. Maar in den beginne was dat niet zoo. Voor honderd iaar terug was het Maurits-1 mogen vragen. huis een eenvouige klein! publieke gelegen- - Ja zeker - dat meen ik - antwoordde held waar aSei rariteiten" te zien waren. zij.Want heel veel van wat ik by me Volgens het reglementaire voorschrift moest heb heb ik zelf gemaakt.Zie maar eens pon hwneker wilde hij toegelaten kunnen I hier. worden - „welgekleed" zijn en „geen kinde ren bij zich hebben". Alsdan werd hij in de gelegenheid gesteld zich te vergasten aan de z.g. „Zeldzaamheden" in het museum aan wezig. En zij toonde mij een visite-toiletje, dat u hier op afbeelding No. I ziet. En wat waren dan deze „zeldzaamheden"? Er was o. m. volgens de lijst een „zeer oude I notenkraker van zeer zonderling maaksel"! Er was „een ijzeren hemd van den berucht en Abbo Bakker op Macassar, in denzelfden smaak als die van de oude ridders"! Er was., „een bedd'ekwaSt uit de bedstede van Czaar I Peter" 1 En zoo was het meerendeel der zeldzaamhe den uit hét Kabinet. Het was een inrichting in den geest der oude en geliefde Duitsdxe in richtingen, genaamd: „Schatz- und Wunder-1 kaïmmer", niettegenstaande er toen toch ook al evenals nog op dit oogenblik aanwezig J was de „Stier van Potter"! Maar de vorstelijke bescherming, welke de verzameling ondervond van de eerste Hollan'd- sche koningen, bracht op den duur een zoo danige verandering, dat men, er langzamerhand aan kon gaan denken de werkelijke kunst schatten van de z.g. „zeldzaamheden" te schei den en liever aan een enkele kunstsoort alle aandacht te schenken, dan aan verschillende soorten een gedeeltelijke aandacht. En de kunstsoort, waaraan men zich dan in j hoofdzaak ging wijden, was de schilder-kunst Zoodoende was het lot van het Mauritshuis beslist! Het zou in de eerste plaats een zoo goed mogelijke schilderijenverzameling wor den. Het duurde echter aanvankelijk nog lang voor de goede man gevonden werd, die de eigenschappen in zich vereenigde om deze sohilderijeiXHverzameling superieur te doen worden. De eerste goede man in dezen zin was Jhr. Victor de Stuers de kunstzinnige Haagsohe aristocraat en latere referendaris van het De partement van Binnenlandsche Zaken en chef van de Afdeeling Kunsten en Wetenschappen. Deze bereidde in 1875 een radicale verandering voor. De vele goede dingen, die alsnog onder de oude ^zeldzaamheden" schuilden, werden door hem geclassificeerd en tot een kern ge maakt voor het latere museum voor geschie denis en kunst. Een groot gedeelte ervan vond ook zijn weg naar het Ethnographisch museum. Zoodoende kwam het gebouw vrij leeg in de beide verdiepingen en kwam nu geheel ter be schikking voor het lang verbeidde doel: Schil derijen-verzameling! ]i&; -• ;v'Wb 11 Tot zoover was het Mauritshuis in zijn nieu wen vorim een schepping van Jhr. de Stuers. En nu kwam de tweede „goede man op de goede plaats". Dat was Abraham Bredius! Abraham Bredius werd in het jaar 1880 met de leiding belast en in de volgende twintig ja ren, waarin hij deze behield, heeft hij het Mauritshuis gemaakt tot eeni museum van in derdaad internationale beroemdheid. De tegenwoordige inhoud van de verzame ling dient tot leerschool en ontspanningsobject van zeker alle kunstkenners en historici van internationalen naam! En dat is voornamelijk te danken aan het levenswerk van Dr. Bredius. Want nu is mede door de toevallige omstan digheid, dat het Mauritshuis als museum eigenlijk over weinig „ruimte" beschikt en vanwege zijn eigenaardige ligging nimmer voor vergrooten of uitbouwen in aanmerking komen kan dit museum een werkelijke keurcollectie geworden. Alle overdadigs is er uit verdwenen. Wat geen wezenlijke beteeke- nis heeft, heeft plaats gemaakt voor nieuwe aanwinsten van wel wezenlijke beteekenis. Het museum is niet zooals het Rijksmuseum een verzamelplaats van allerlei kunstvoortbreng selenZelfs zijn langzamerhand' alweer grootere stukken naar elders gebracht en is er een soort systeem in de plaatsing gebracht. Inmiddels is door ontdekkingen van de la tere jaren, door schenkingen van belangrijke stukken en door aankoop voor Rijksrekening van belangrijke collecties zooals b.v. de Col lectie Steengracht ook voor dit museum het gevaar ontstaan, dat het te voi en te druk wor den zal. En het is de wensch van de vele min naars van de verzameling en van het Maurits huis als museum, dat hieraan onder de tegen woordige directie van Dr. Martin, aandacht zal worden gegeven en dat de mogelijkheden zul1- J len worden gezocht en gevonden om de be teekenis van dit volksbezit niet minder te doen worden bij het ingaan van de tweede eeuw! Dr. B. BABBEL-UURTJE OVER MODE. Visite-toilet en Cape. ;Nu ik had het volstrekt niet slecht bij mijn „Francaise" waarvan ik u de vo rige week vertelde, dat zij was aangekomen als „betalend logé" van goede huize en bij wie ik mij had verstout een intervieuw te verzoeken om eens aan de weet te komen hoe haar garderobe er uit zag. Ik had het er volstrekt niet slecht! er aan geduld en vaardigheid gegeven wordt, wanneer er door de betere oostuum- ateliers iets moois geleverd worden moet! Hetgeen nu vertoond werd was n.1. een Cape en eene zoo fijn bewerkt en zoo nobel van uitvoering en materiaal, als ik nog niet velen gezien had. De Cape was gemaakt van uiterst tyne blauwe Serge en was heel wijd in klok-vorm. De fijne bewerking bestond in een zeer hooge en breede band, (over de geheele wijdte der cape aangebracht), welke niet anders was dan een borduring in kleine, doffe roode en blauwe kralen met daartus- schen door stopwerk van.... oud-goud draad! Een smalle band in dezelfde opvatting geborduurd werd bij den hals door knoopsgaten heengehaald en gaf gelegen heid tot wijder en nauwer sluiten der cape. Hierbij was ter voltooiing een donker blauw gedrapeerd hoedje met roode en blauwe slappe veertjes gegarneerd! Mme Corry. Dit was doodeenvoudig begon mi; de vertelster uit te leggen. Van twee me ter 40 zwarte en 1 meter wit Marocain-Crepe maakte ik dit lieve toiletje. Voor het rokje gebruikte ik 1.40 Mr. zwarte zijde en nam de breedte voor de lengte, terwijl de eene naad, die er in komen moest, op de linker zijde geplaatst werd. De resteerende meter zwarte zijde knipte ik nu schuin door zoodat ik twee groote driehoeken kreeg, welke moesten dienen voor de mouw-pellerines.De schuine kant werd hierbij aan de buitenzijden van het gladde witte tailledeel gezet. En de over tollige punten bij de hand tot een gelijke rondte afgeknipt. Voor het lijfje gebruikte ik een halven meter witte stof en de resteerende halve meter werd opgemaakt aan zoom aan de rok, heupceintuurtjes en slipjes opzij! Gezien dus het feit, dat er weinig stof gebruikt is en bovendien de japon vlug en gemakkelijk in elkaar te zetten was, heeft alles bij elkaar niet al te veel geld en werk tijd gekost en héb ik aan het geheel een zeer chic en modern visite-toiletje gekre^ gen, vindt u ook niet? Ik vind het inderdaad! moest ik toe geven. Een ander dan toestemmend ant woord kon ik niet geven en de trouwe le zeres zal het ongetwijfeld met mij eens zijn. De gastvrouw kwam inmiddels met een tweede kleed. En tegenover de hierboven besproken eenvoudige en toch smaakvolle japon, kreeg ik nu -echter oen specime te zien, van wat Iets nieuws op het gebied van meter-opnemen. Door het Toron-to Hydro-electric Systeem is onlangs een nieuwe manier wan meter-opne men in toepassing gebracht, waarbij van iedere wijzerplaat van een meter een fotografische opneming gemaakt wordt. Totnogtoe strekt zich deze methode slechts uit tot wattmeters, docli het is te begrijpen, dat zij voor eiken meter op welk gebied ook kan worden toe gepast. Het grootste voordeel van dit systeem is ge legen in het feit, dat deze fotografie met on loochenbare nauwkeurigheid en getrouwheid afleest, waardoor een niet te betwisten meter- stand bij de administratie wordt ingeleverd. Verschil van meening over een al of niet goe de meteropneming kan hierdoor niet ontstaan en -mocht zulks een enkeie maal voorkomen, dan heeft men slechts de betreffende foto grafie op te halen ten einde alle misverstand op te heffen. De hier bedoelde fotografieën worden met een speciale voor dit doel geconstrueerde ca mera opgenomen. Deze camera is voorzien van een anastigmaatlens met korte focus, een eenvoudigen automatisch en sluiter, welke door den meteropnemer kan worden versteld, waar door belichtingstijden kunnen worden verkre gen van 1/5 sec., terwijl voorts een eleotrische lamp de belichting teweegbrengt. De opne ming geschiedt door deni voorkant van de ca mera tegen de wijzerplaat aan te drukken, het geen verkregen wordt door het neerdrukken van een hefboompje. Door deze handbeweging wordt tevens de stroomsluiter voor de lamp bewogeiy wordt de momentsluiter in beweging gebracht en by het loslaten van dit hefboompje wordt de film voor een volgende meteropne ming voorgeschoven. Hierdoor wordt de mo gelijkheid ontgaan, dat twee opeenvolgende opnemingen elkaar zullen bedekken. („Sterkstroom"). vandaan. De Bemiddeld» deze soort „Braziliaansche bedraagt u. van geveer 10.000.000 zakken. v,»* g Het vorige jaar evenwel waren door het slechte weer zooveel bioemen yei] g de plantages, dat de oogst slechts op wexii g meer dan een derde van de normaio oogst een Beweld.B ruimte in zeer beperkte mate kon \v< geëxporteerd. Zelfs van den oogst en dien van het daaropvolgende jaarlage er nog beduidende hoeveelheden koffie de Braziliaansche steden op „stapel Nu had de Braziliaansche regeermg ge holpen door vermogende particulieren een geldleening tot stand gebracht om al deze resteerende koffie op te koopen en de pakhuizen op te slaan. Deze wyze van doen nu heeft voorkomen, dat er op onregel matige wijze kon worden gespeculeerd in koffie en dus de prijzen beduidend zouden ^Tegdykèrtijd heeft deze politiek verhoed, dat de planters met het oog op de nog be schikbare voorraden al te lage prijzen vooi hun oogst zouden ontvangen. Het prysrege- lend optreden van deze regeering heeft dus stabiliseerend naar beide zijden gewerkt en heeft ex-toe gebracht dat ook nu de kolfie- pi-iizen voor de planters vry normaal zijn, zoodat dezen nu ongeveer evenveel zullen ontvangen voor hun kleinen oogst als anders voor een normalen. Het koper Het koper werd als mineraal ontdekt in Japan in het jaar 708. De ontdekking bracht groote vreugde in het land en de regeermg van deze periode onder de toenmalige kei zerin werd zelfs naar dit nieuwe mineraal genoemd en is in de geschiedenis nog als zoodanig bekend zooals wij spreken van de regeering-Kuiper of Van Houten. Aan het mineraal werd dadelijk een groote toekomstige waarde toegekend. Aanvankelijk wei-d het slechts in kleine hoeveelheden aan de oppervlakte gebracht en daar in de eerste jaren uitsluitend ge bruikt voor de vervaardiging van munten. In de vijftiende eeuw werd een belang rijke vei-betering in het smeltproces aange bracht. Deskundigen zeggen, dat het toen maals iin Japan toegepaste proces zeer veel overeenkoxnst vertoonde met het tegenwoor dige Bessemer-proces ten opzichte van staal. De eerste export van koper kwam eerst in de vijftiende eeuw en was gericht op China. Doch al vrij spoedig kwamen daarna de Hol- landsche zeevaarders koper in Japan halen, dat zij op hun beurt weer in Europa aan de markt brachten. Hét waren eveneens Hollanders, die in dezen tyd voor het eerst in Japan onderricht ontvingen in het bewerken van koper en brons zooals voor het vervaardigen van ge schut en het gieten van klokken. De Japansche Klokken-industrie. Wij zullen er vermoedelijk wel niet bij nar denken, dat de gx-oote verscheidenheid van klokken en wekkers, welke wy dagelijks waarnemen in de winkels en bazars voor het grootste deel uit.Japan komen! Toch is dit het geval. Gedurende de laatste vijf en dertig jaren heeft, zich een uitgebreide industrie in deze artikelen ontwikkeld in Japan. De beide grootste centra hiervoor zijn Nagoya en Tokio. De industrie dateert van ongeveer 1886 toen een handig Japanner die in dit op zicht altijd handig zijn geweest er in slaagde een klok na te maken, die oorspron kelijk afkomstig was uitWeenenl- Hij werkte een rond jaar aan de eerste twee exemplaren. Maar toen de mogelijkheid een maal gebleken was, werd een kleine werk' plaats opgericht later uitgebreid tot een eenvoudige fabriek welke reeds in het jaar 1890 begon af te leveren. Reeds in het vierde jaar van de productie kon het binnenland geheel van de gemaakte klokken voorzien worden en vrij snel hier op begon de export, die zich ten slotte over het geheele Oosten en zelfs over het Westen begon uit te breiden! Zooals het meer gaat met zulke dingen, werden de eigenlijke ondetrdeelen nog in hoofdzaak uit het buitenland betrokken. De voeren en d'e stalen onderdëelen werden voornamelijk betrokken uit Engeland en Zwitserland. Tijdens den oorlog moest dit ophouden en moest men zich in Japan van bnxnenlandsch fabrikaat bedienen. Dadelijk na den oorlog weiden de bestellingen weer in het buitenland gedaan. Op het oogenblik heeft Amerika de leverantie. En nu maakt Japan allerlei soorten van klokken van de gx-ootste regulateurs tot de kleinste en goedkoopste bazar-wekkers toe. Het blik voor deze wekkers maakt men langzamerhand in de eigen fabrieken en de Japansche fabrieken beginnen nu ook meer en meer ixieuwe Amerikaansche machines aan te schaffen voor het zelf persen van de verschillende onderdooien. Zoodoende wordt de prijs steeds lager. Aangezien ook het in elkaar zetten van de klokken in Japan veel goedkooper kan ge schieden, dan in Europa, zal de overheer- sching van de Japansche klokken hoe lan ger hoe grooter worden. In 1818/19 gingen er in totaal 255.000 stuks naar China, 7000 naar Malakka en 9700 naar Ned. Indlë. De totale export in dat jaar bedroeg 285.000 stuks. Zelfs Enge- and importeerde er nog ettelijke duizen den. Braziliaansche Koffie. Brazilië levert meer dan 75% van den ge- heelen wereldoogst van de koffie, al komen weliswaar de allerbeste kwaliteiten er niet Zijn beroep. Mevrouw tot bedelaar: Zeg eens man, zou je xxiet liever werken voor je brood in plaats van te bedelen? Bedelaar: Zeker mevrouw, maar helaas kan ik op het oogenblik mijn vak niet uit oefenen. Ik heb een seizoenbetrekking weet u. Mevrouw: Zoo! en wat is dat dan? Bedelaar: Glaasjes zwart maken bij de zonsverduistering. Verliefde jonge man: Ik kom u vertel len,-mijnheer, dat ik mij met uw dochter ver loofd hebt. Vader, die zijn dochter kent: U hoeft bij mij heusch xxiet op medelijden te rekenen. Alle avonden kwam u haar hier opzoeken, hoe had u dan wat anders kunnen verwach ten? Zeldzaam. Deze revolver, zeide de antiquair is een uiterst zeldzaam exemplaar: Ze was het eigendom van Columbus. Maar zeide de klant ten tijde van Columbus bestonden er toch nog geen revol vers? Dat is het juist, wat deze zoo zeldzaam maakt was het gevatte antwoord. HET VERJAARSGESCHENK VAN DE KONINGIN. I. De bloemenkoningin was jarig. (Jullie weet natuurlyk dat de roos de koningin van de noemen is.) Alle bloemen waren gekomen, om haar geluk te wenschen. Dat was een heele massa, zoodat de kleine madeliefjes, die achteraan stonden, duwden en drongen n hun lyfjes uitrekten, om beter te kunnen zien. Nu was de Koningin, hoewel ze jarig was niet vroolyk gestemd. Dc viooltjes die zoo verstandig „ren gewee3t, te men, zoodat ze vooraan een plaatsje konden krygen, zagen, dat ze zelfs bleek was toSnrfak«kroos hield haar gewone toespraak. Zy was langer dan de andero groeneil""! "T? bracht/ opgevangen'1)» meege- gerhoedsfcrnid b" stapel mooie mrvrlp ,!i„ hadden een maakt van C1??ge" lelies hadden !en heel bloemblaadjes. De gouden bewaardf'zoodat'de nlngln haar troon mooi glanzend kon houden. En o, er waren nog zooveel andere schenken, te veel om op te noemen, alle bloemen hadden hun best gedaan, het de Koningin naar den zin te maken, zoodat de ontevreden trek op haar lief rosé zichtje wel wat ondankbaar scheen. „Ik vind alles heel mooi en heerlijk, Wat jullie me gegeven hebt vervolgde ze, ter. wijl de duizendschoonen, haar lylgarde, hi koninklijk rood gekleed, zich haastten 0m atle geschenken te verzamelen. „Maar er k één ding, dat ik zoo graag, zoo dól graa„ wilde hebben en dat heeft niemand meege. bracht!" De bloemen keken elkaar terneergeslagen aan en zuchtten, terwijl de Koningin zeide; Het is een heel moeilijk ding om te geven maar ik weet, dat jullie allen het even graag willen hebben als ik!" II. O, Majesteit", zei een oude papaver, die de Koningin al gekend had, toen ze nog een knopje was, „ik geloof, dat ik weet, wat u bedoelt. We verlangen allen naar regen]" Een heel rumoer ontstond na deze woor. den Alle bloemen riepen: „Regen! Ja, dat is het, wat we allen wenschen. Regen! Re gen!" O, de bloemen waren zoo opgewonden. Toen zei een groote boterbloem spottend: „Het is goed en wel, dat we allen regen 'wenschen, maar door zoo dwaas te doen, krygen we geen regen. Hoe kunnen we nu regen krijgen?" Het was heel ruw om zoo tegen de Ko ningin te spreken en ze werd nog wat blcckcr. „Ik moet regen hebben", zeide ze beslist. „En jullie moet me die brengen. Dat is mijn bevel!" En zijn draaide haar hoofdje naar de lucht. De boterbloem schaamde zich over haar onbeleefdheid en de andere bloemen verza melden ziclx rondom de papaver. Ze wisten, dat als die geen raad wist, geen der ande ren ook x-aad wist. „Ja", zei de papaver. „Onze Koningin heeft groot gelijk", en hjj schudde zijn mooi, road hoofd. „We moeten regen hebben. Als er geen regen komt, zullen vijvers en beken gauw opdrogen en dan hebben we niets meer te drinken. Maar wie kan regen vangen? Wie kan den regen gaan zoeken?" Natuurlyk wist zelfs het kleinste bloempje wel, dat de regen heel ver weg was, boven in de wolken, boven hun hoofdjes en onbe reikbaar, hoe ze ook hun steeltjes uitrekten. HL „Ik geloof', zeide papaver, „dat we beter hulp konden vragen aan onzen vriend, den lijster." „Ja, ja, laat ons dat doen!" riepen de an dere bloemen. Daar kwam juist de lyster aanvliegen. De bloemen riepen hem en vertelden hem hun verdriet. Nu was de lyster een heel goed, vriendelijk dier en hy zei dan ook dadelijk: „Welzeker wil ik jullie helpen, als ik kan. Ik vlieg vaak in de richting van regen's huis. Ik zal vanavond zoo hoog vlie gen als ik kan en zien of ik hem een teeken kan geven, naar beneden te komen." Dien avond keerden alle bloemen hun hoofdjes naar den hemel om te kijken naar het zwarte stipje, ver, ver boven hen. Dat was de lijster, die den regen zocht. Toen begon de lyster te zingen en de bloemen vonden dat ze nog nooit zoo mooi hadden hooren zingen en dachten, dat hy einde lijk den regen gevonden had. En ja, dienzelfden nacht kwam de regen zacht en warm op de bloemen, toen ze slie pen. Den volgenden morgen zond de Ko ningin al vroeg een boodschap naar den lyster. De lyster kwam en de Roos zei: „Ik hoor van mijn onderdanen, dat ge zoo mooi voor den regen gezongen hebt en hem ge vraagd hebt omlaag te komen. „O, het was geen moeite, Majesteit", ant woordde de lyster. Het is me steeds een ge noegen u een plezier te kunnen doen!" En zoo komt het, dat we vaak 's avonds de lyster heel hoog in de wolken hooren zingen. Dan kijkt hy weer uit naar den re gen en verzoekt dien omlaag te komen naar Bloemenland. RAADSELS. Oplossingen der vorige raadsels. I. 1. Speenkruid. 2. Madelief. 3. Boterbloem. II. In den nood leert men zijn vrienden kennen. Drijven, kiel, den, mennen, Noord zee, neen, tin, n. Goede oplossingen van beide raadsels ont vangen van: F en M. B.; M. B.; T. B.; A. B.; C. B.; N. de BP. en C. B.; J. B.; W. C. B.; G. x D,; A* D*' A -D-; A. D.; P. en o' o'' R' A- J- en J. F.; M. de G.; C. G C. J G.; B. en T. G.; W. G.; II. do ?-V^AVK-5 W. enL. K.; B. K.J m" KW' K,; J- L-: n- en M. M.; F. v. d. Mn D' M>: D- N- M- N- T-M,; p' 2'' {v d H- en G- p-; F- G. v. P.; A. R.; m; e o de R-; H- R-; J-de s-'< A- G w: A- s-; J- A- S-; c. S.; J. K V v Y;; L" C- en O. v.; W. v.; a 1 m- ln de w-; E. W.; S. W.; A. de W.; M. v. d. W.; J. de W.; A. IJ. Nieuwe raadsels. F Welk spreekwoord leest ge hieruit? -a-- v... m--ke --h--e- -n - e - - o -. II. Op de staande en lig gende kruisjeslijn komt van boven naar beneden en van links naar rechts de naam van een boom. Op de le regel het ge vraagde woord; op de 2e regel een voorwerp, dat en by het rooken noodig hebben; op de Wn0 t0en gebouw> waar jullie dagelijks vnnrai^8 4e re8el een deugd, die SnLÏ n 1>ezitten; op de 5e regel een vu. °j de de regel een eigenschap stelde vnn' °P 7e regel het tegenoverge- neen; op de 8e regel een kinker.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1923 | | pagina 4