Populair Bijvoegsel van de
HELDERSCHE COURANT,
van Zaterdag 12 Mei 1923.
JUBILEUM-DIALOOG!
NO. 70. (AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN)
DME KOMNGXNOTSf»
Het was omstreeks 1670: de Zonnekoi
leefde in Bij® allerhoogste glorie. En waa
Fransche hof, dat machtiger en glorierijker
was dan eenig hof in Europa of daarbuiten,
leefde men als in een Serail. L ode wijk XTV
was natuurlijk gehuwd» maa® Mans Thérèse
had haar echtgenoot met zooveel vrouwen te
deelen, vrouwen, die er haar venaaak ia von
den de gekwelde vorstin in het publiek, Waar
doenlijk, te vernederen. Daan was Mademol-
selle de la Vahièro, in 1667 pas hertogin ge
worden, die haar vorstelijken minnaar in een
kamp kwam bezoeken op denzelfden dag als
6a Majesté la Reine, en, ondanks Marie Thé*
rèse's uitdrukkehjken wensch, dat zij de eerste
zou zijn, die door den Koning werd ontvangen.
toch vóór de Konangin het kamp binnenreed'.
En daar was tevens in die dagen de nog
machtiger Madame de Montespan. Mademoi
selie de la Vallière had de beklagenswaardige
Koningin heete tranen doen schreien, doch zij
schreide op haar beurt toen ze door Madame
de Montespan verdrongen wenï Loöewijk had
plelzier In de zaak en deed zijn echtgenoota uit
rijden gaan in dezelfde 'karos als zijn twee min
naressen. En het volk liep uit, half verbaasd,
half geamuseerd om de „drie Koninginnen" te
ïlan uitrijden....
De wispelturige koalag Lodewijk, die zijn
minnaressen met even groot gemak verwissel
de, als waren het praalgewaden, had niettemin
grcote moeite gedaan om de lieftallige made
moiselie de la Vallière oude® zij® vorstelijke
bekoring te brengen. Daartoe werden feeërieke
feesten georganiseerd, die men „les Plaisirs de
1'ile endhantéar noemde. 23j werden gehouden
te Saint G-ermain, op de vijf terrassen, met
hun boschjes, hun fonteinen, gesierd met na
jaden, nymphen, een bronzen Neptunu®, met
mysterieuse grotten, waar de 'koning soupeerde,
bij het gerulsch der hoog-opspultende fontei
nen, In wenken stofregen zich vuurwerklicht
brak in duizend kleuren, Getraehr, was om alle
pompeuze praal der oudheid te bereiken, ge
paard aan de poëzie der nnddeleeawtjclie rid
derlijkheid. Daar trof men den grooten koning
in een oostuum, dat fonkelde van juweelen. Hij
stelde Roger van Aristo voor, in het paleis van
Alcine. Als overwinnaar in het tournooi werd
hij begroet en gehuldigd door nymphen, saters
en dryaden, die de zegewagens van Flora en
Apollo trokken. Dan zette hij zioh aan een
tafel, kwistig met rozen en leliën gesierd en
als 'tafeldienaren fungeerden symbolieke figu
ren: de Tijd, de Uren, de Jaargetijden. Dan
kwamen onder den glansenden sterrenhemel
Molière met zijn toonoelspelers en voerden
„La Prinoesse d'EIide" op, en de dichfer-hove-
ling vlocht ötreelende verzen in'zijn werk, die
den lof zongen van de bekoorlijkste aller echoo-
nen, de favorite van den grooten vorst Nie
mand dacht daarbij aan Marle Thérèse, maar
aller oogen wendden zich naar de schoone
mademoiselie de la Vallière, met haar room
blank gezichtje, haar goudblond haar. Mis
schien bestond er nimmer een jonge vrouw,
zoozeer door hulde en vleiende kal omgeven.
Toch schreef diezelfde vrouw later in haar dag
boek neer: „Ja, Heer, ik weet thans, na alle
IJdelheid der wereld te hebben genoten en on
dergaan, dat er slechts ware vreugde is in uw
Dienst, in uw Liefde.
En toch, hoezeer hij haar mocht aanbidden,
omstreeks 1673 was het uit met de liefde van
deni Zonnekoning voor mademoiselie de te Val
lière. Smartelijkgevoelde zij de vernedering
van vervangen te worden naderkomen, en de
lust om het hof te verlaten, begon in haar
wakker te worden. Nog had ze angst voor haar
vorstelijken heer en meester, maar die was
overbodig. Lodewijk wenschte haar niet tenger
in izjjn omgeving. De egoïstische koning had
nieuw speelgoed noodig. En mademoiselie de
Da harfngfrekkers.
Telken Jara, om dezen tijd, ka®
men ze vinden, op zee en aan de
haven, de haringtrekkers, die hun
zrwaren arbeid gedurende eenlge we
ken wat loonender kunnen maken
met de vangst van de zilverschubblge
vischjes, die in overweldigende hoe
veelheden de kust langs trekken.
Langs het strand en aan den over
kant ziet men ze bezig met de
vangst; de groote natten rijn uitge
zet en worden, moeizaam arbeidend,
langzaam ingepalmd. Ha, wat sprin
gen de blinkendevischjes omhoog.
Om ze in den zak van het net te
Jagen staat er een der visschers hal
verwege in *t water het water In be
roering te brengen, onderwijl de
anderen het net inpalmen. En als
dan de netten leeg zijn en de booten
vol, gaat het havenwaarts, waar ee
aan den afslag de opkoopers gereed
vinden staan. Dat oogenbllk heeft
onze teekenaar in beeld gebraoht; de
glibberige koopwaar wordt uitge
schud en op de tafels gelegd', en de
tel begint: vijf-en twintig stuk» en
één apart, en weer en weer en weer.
Acht malen worden er hoopjes ge
vormd van vljf-en-twlntlg haringen,
en acht maal ook wordt een zesen
twintigste, de telharing, afzonderlijk
gelegd. Dan l%het tal compleet: 208
stuks. De prijs? Tot voor weinige
dagen terug was het bedrijf absoluut
niet loonend; er waren degen, waar
op een tal, zegge en schrijve dus
208 haringen, de kapitale som van
2 cents opbracht. Was het wonder,
dat men de vangst, In arren moede,
maar weer in zee smeet? Voor een
week was het beter. Maandag voor
een week werd zelfs 3.betaald
bij aanvoeren van zelfs meer dan
2000 tal.
Het is da® de gouden tijd voor het
bedrijf, weken van goede verdienste.
Maar het 1* met dat al, met harden
arbeid verkregen en die tijd duurt
slechts kort.
Nu zakt de prijs weer. Ons laatste
bericht gaf zelfs weer een prijs va®
6 cent tot 1.Z6 per tak
FEUILLETON.
50.
«fitotani en Techniek.".
Nou te welke eeuw teven wij nou
tegenwoordig, amloe?.
In de twintigste.Ook «n vraag! Je
bent zeker lichtelijk aangeschoten vanwege
onze vijftigste ontmoeting vandaag?
Geen kwestie van! Ik ben zoo helder
•ram hoofd als *n schooljongen! t Is maar *n
vraag: In welke eeuw leven we, tegenwoor
dig!
O! non snap !k Je.Je wou dhr naam
aan geven.Koo b.v. wat t allerbelang
rijkste is? niet?.Non dan weel Ik t
wel: Polnoarél
Nee!
Niet?.O! De verkteriagwi das?
Ook «iet!
goed.
De emwwsiipatt©Dat klinkt
De eeuw van de emancipatie!
Oudbakken.erg oudbakken!
Kind dan?.Da eeuw van t kind?
Nee!
Wat dan? De Volkenbond? Of de Droog
legging van Amerika? Of "t vijftigjarig Ju
bileum van de l,Heldersohe,,?.Ja meer
belangrijke dingen weet Ik nle&
De meoaniekl
De wat?.
De meoanJek.We leven op
oogenbllk In de eeuw van da miecanlek!
Bedoel Ja die poppetjes, die zoo
en duikelen of bedoel je die mecano-doozen,
die de jongens tegenwoordig in de plaats
van looien soldaatjes gebruiken?
het
Nee. Ik bedoel in hot algemeen de
mecaniek het mechanisme, de machinatie
van alle dingen...', do techniek! We leven
tegenwoordig nis kleine machinetjes en de
heele wereld wordt langzamerhand één
groote machine
Och kom, dat was toch ial iedere eeuw
zooVan den tijd af, dat de menachen
ijzeren messen zij® 'gaan uitvinden.toen
kwamen de ijzeren harnassen van zelf.
En toen kwam 't buskruit.
En 't geweer en de kruitpam.
Tof aan de loopgraaf toe.
En de tank!
Maar dat 'bedoel ik allemaal niet
Ik bedoel de echte uitvindingen van nieuwe
mechanieken vian laatste eeuwl In de
plaats van den mensch de machine.
O! dus we leven eigenlijk wou je
zeggen in de eeuw van „Weg met den
mensch en Leve de machine"?
JuustementIs dat dan niet zoo?
Weet je nog dat ik voor *n paar weken ver
telde van die schoenmaker, die niet meer
werkte met de hand en den hamer?
javan die meneer, die 'n machine
gelbocht had' met hamers en spijkertjes en
stukjes leer en schuiers en poetscreme en
alles erin?
DezelfdeVan voren 'gooide je Je
ouwe schoenen ln 'n gleuf en van achteren
was de toonbank, waar Je moest betalen.
Voor je je kleine geld bij mekaar geschar
reld had floepten je schoenen er haast spik
splinternieuw uit. Met veters erin en' ge
poetst en gedöft.
Ja.
te Vallière verborg haar leed order den Kaorme-
lieter-nonnen-eluier. Tevoren had ze aan tle
voeten der Koningin vergiffenis afgesmeekt.
En zuster Louise de la Misèricorde geUj*
ze van die stonde af heette stierf in 1710 in
het Karmelieter-klooster, na lange jaren van
devote boetedoening.
Het is begrijpelijk, dat haar opvolgster aan
de zegekar des Grooten Konings, madame de
Montespan, zich niet bijster veel illusies kon
maken, ook van zijn gevoelens voor haar. Zij
wist, dat Lodewijk een dier menschen was, die
slechts zichzelf Mef hebben. Maar ze genoot
met volle teugen het leven van Sultane. Vooral
nadat haar echtgenoot door don bemkmelijken
vorst in de Baatihe was ondergebracht en rij
officieel van hem was gescheiden. In 1676
stond zij op het hoogtepunt van haar glorie.
Zij had toen den slechten smaak Soeur Louise
de ia Misèricorde ln gezelschap der Koningin
te gaan 'bezoeken en spreidde wreedtriomfan-
telijk haar victorie voor haar vroegere rivale
uit.
Kortzichtige vrouw! Vier jaar later was ook
Lodewijk'® liefde voor haar dood en rees de
ster van mademoiselie de Fonitanges, een jong
hofdametje. Nu kwamen ook voor Madame de
Montespan de dagen van verdriet. Zij stierf in
1707, na ook voor korten tijd haar troost in
een klooster gevonden te hebben. 'Zoo ging het.
In het jaar 1670 liep het gansche volk uit als
„de drie Koninginnen" uitreden in hun karos.
Tien jaar later waren de twee favorites voor
anderen vergeten. Doch het zwaarste lot trof
nog de ware Koningin. Want zij moest het da-
gelijksch aanzien hoe de Koning zich amu
seerde....
helt bedragen. Ben dergelijke warmte wordt
uitermate langzaam uitgestraald', en nu be-
weert men dat deze uitstraling noodzakelij
kerwijze haar Invloed zal moeten doen gei
den gedurende do eerste wtotennaiutouil.
Een bataljon In de wolken.
Yoor het Engelsdhe ministerie van lucht,
vaart wordt een vloot van 150 transport
vliegtuigen gebouwd. Elk vliegtuig zal tien
volledig uitgeruste soldaten en twee machi
negeweren kunnen vervoeren. De vloot is
bestemd voor Mesopotamië, waar van Fe
bruari af, het militaire toezicht uitsluitend
aan de luchtvaartdient opgedragen zal zijn.
(Star.)
Vele kleintjes maken een groote.
Men heeft berekend, dat in Europa ieder
persoon dagelijks ^gemiddeld zeven lucifers
gebruikt, wat per dag een cijfer van 2 mil
liarden, per jaar een cijfer van 730 milliar-
den lucifers uitmaakt. Deze lucifers, op een
lijn achter elkaar gelegd, hebben een lengte
van 367* milliarden Meters en zouden dus
829 maal om den geheelen aardbol reiken,
of wanneer zij in 829 kringen om den aard
bol 'gelegd werden, zou deze door een band!
van 1.65 Meter omsloten zijn. 60tK) lucifers
wegen 1 K.G. en de 2 milliarden dagelijks
verbruikten wegen dus het kleinigheidje
7an ruim 800.000 K.G. Daar nu een kubieke
Meter populierenhout het 'beste materiaal
voor lucifers 300 K.G. weegt, zijn er du»
400.000 kubieke M. hout met een gewicht van
120 millioen K.G. noodig om het verbruik
van een enikel jaar alleen voor Europa te
dekken!
PeMsJ
Filmprojectie bij ÖagHcht,
Wij rfjn eenmaal gewend! aan duisternis
In een bioscoop, maar toch dient niet verge
ten te worden, dat de mogelijkheid om films
bij gewoon licht te projecteeren van zeer
groot bolang is voor het onderwijs, van de
lagere school of tot do universiteit toe. Er
zijn eeniige projectieschermen gevonden,
die bri gedempt daglicht al heel goed vol
doen. De Gene soort bestaat uit katoen met
eeü laagje iduminumverf, dat zoo ia aan
gebracht, dat het licht geheel diffuus wordt
verspreid. Men heeft natuurlijk ©en sterke
lichtbron noodig om bij daglicht allee goed
te rien, terwijl zoo*n scherm in het donker
nog veel beter voldoet dan een gewoon wit
Boa andere soort is bedekt met kleine stuk
jes glas, die herzelfde doen als aluminium-
verf, maar die het scherm zeer zwaar ma
ken. Beiden worden tegen hooge prijzen
verkocht, hetgeen den verkoop natuurlijk
sterk in den weg staat. Ih Engeland is ech
ter oen projectiescherm gepatenteerd, dat
op andere wijze werkt. Het bestaat uit sterk
doorschijnend materiaal (ongeveer zooals
geiparaffineerd dun papier), waarop aan den
achterkant mot oen sterk licht de beelden
geprojecteerd worden, zoodat de toeschou
wera naar de lichtbron toe gekeerd zitten.
Wordon de gunstige beoordelingen van
dit scherm bevestigd, dan kan dit voor het
onderwijs van groote beteekenis zij®. Voor
menigen leeraar of onderwijzer is het een
heele kunst de leerlingen zooveel ontzag in
te boezemen, dat ze er niet aan denken1 om
in het donker de orde te verstoren; terwijl
bij daglicht alles goed zou gaan. Ook bij
lezingen kan projectie ln het volle daglicht
gewenscht zijn voor het maken van aantee-
keningen, zoodat ook in dit geval zoo'n
nieuw scherm de voorkeur zou verdienen.
Volgens de „Daily Mail'' ia de Engelsdhe
vinding minstons zoo goed of veel beter dan
de hierboven genoemde Duitsche.
Paris s'Amnso.
Parijs telt thans 542 bioscopen tegen 506
81 December 1920. Bovendien werden het
toepen jaar meer dan 700 danszalen
geopend.
6 (Journal.)
De kunst boven de natuur.
Opvallend la het, hoezeer men in Amerika
het kunstmatige 'boven' het natuurlijke ver
kiest. Bij het bouwen van groote gebouwen
rekent men uitsluitend op het electrisch licht
en denkt er niét om, of het daglicht in de
kamers kan doordringenWater met een
normale temperatuur drinkt de Amerikaan
nimmer.
CDr. Moresoo in Amen Indrukken.)
Arme Kolenhandelaars.
De warmte is tot op aanzienlijke diepte
in de aardkorst doorgedrongen; de tempe
ratuur moet 4 voet diep 60 graden Farent-
Maar dat ia nou eigenlijk nog niks zie
Wat dan.De telefoon?
O nee.Dood ouwerwetach.
Zool De draadiooze.Van da week
is juist de leiding angolegd tusschen Koot
wijk en MalabarDa'a niks meer tegen
woordig!
Heel aardig heel aardig, die draad
iooze. Ik hoor te avonds als ik naar bad
ga gewoonlijk *n pracht van 'n altzangeres
in San Francisoo.Als ik slapen ga is 't
daar net matinee dus schakel ik effetjes
in.Ik ben dol op die vrouw.op d'r
stem dan, bedoel ik want 't 'goeie mensch
zelf ken ik niet, niet eens er naam.Kan
me ook niet schelen, 't mensCh interesseert
me niet!.Maar overigens is dat nog vol
strekt niet 'buitengewoon voor onzen tijd!
Dat geloof ik web 't Is maar 'n schim
metje van al 't overige nietwaar?.Dat
voi-autematisdh telefoon-systeem bijvoor
beeld. Geen juffrouwen meer en geen aan
vragen, niks! Je hebt je toestel 't is niet
grooter dan *n sigarenkist van 100, en dri
staan 'n paar cijfers op.Je draait *n slag
en je bent verbonden met President Har
ding.Kortweg.... Geen 'koeien geen
moeien. Je spreekt vla je mechanisohe toe
stel via het mechanische centrale punt ln
de stad via de dooie zeekabel die ergens
slordig door den' Atlantischen Oceaan zwerft
zoo via New York naar Washington en
klaar ben je.Er komt geen mensch meer
aan te pas!
Nlou Ik hoop dat je me niet kwa
lijk neemt, maar dan ben je tamelijk achter
lijkDus jij gebruikt da toabeltelefoon
HOE DB WERELD EB TEGENWOORDIG
UITZIET!
De nieuwe Amcrikaansche riekte,
In de Vereen4gde Staten van Amerika
rijn tot heden bijna twintig personen gestor
ven aan de gevolgen van het gébruik van
hout-alcohol.
(Llfte
H Is fle moeite!
Het verschil betreffende de schadeloos
stelling gaat thans feitelijk slechte over oen
bedrag van 2fiö millioen goudmark.
(Havas-telegramJi.
Dal ia Ce hopen!
Binnen: afrienbaron tijd zal geen fatsoen
lijk staatsman meer ongevoelig zijn voor het
lot van eenig avejunensoh, zelfs in het verste
gewest,
(Prof. GilberS Muxrayj
In 9e veiling.
Sedert het begin van demi oorlog is meen
dan die helft van geheel (Schotland in open
bare veiling onder den hamer geweest en van
eigenaar veranderd. Men raamt den verhan
delden prijs op meer dan 12Ö millioen nomd
sterling. (Times),
Op een zéér klein plantsoentje t Zaanhof
te Amsterdam worden bewakingsdiensten
verricht, welke de gemeente op ongeveer
80.— per week komen.
Het aantal verpleegden op MO oogenbllk
in hot Binnengasthuis bedroeg 725. Het ge
zamenlijke personeel van het gasthuis was
op dat zelfde oogenbllk.(820 personen! Da
verplogingskosten bedragen in een gemeen
telijk ziekenhuis per persoon en per dag
7.60. Een patiënt in een van die ziekenr
huizen, die in 24 uur tijd door 15 verpleeg
sters was behandeld, was na die 24 uur nog
ln leven!
£Dfl Nederlandsen
Ach, zoo!,..
Willen we ln Europa den handel en het
financiewezen weer eens voor goed op de
been holpe®, dan zullen we den oorlogszucht-
tigen geest in da buiteralanclisohe politiek
moeten rioodeü en een einde moeten maken
aan de spilzucht der retgeering! Da® Zullen
we een einde moeten maken aan do .staats
bemoeiingen' inzake allerlei Iadustrieele aan
gelegenheden, waarvan de staat toch noodt
iets terecht 'brengt Want de staat moet zulks
altijd doen met één oor op den grond en een
oog gevestigd op het publiek van de galLerij
en ten slotte nog met bedde handen vooruit
gestrekt om stemmen te vangen! Dus aller
lei dingen moeten haelmaal veranderd war
den!
(Saforday Eeriewj).
Een schip op strand
Als aanschouwelijke les voor onvoorzich
tige autobestuurders hiebben de spoorweg
autoriteiten van dien M'ilwaukee-spoorweg
aan twee palen bij een gevaarlijken overweg
in da buurt van Tamiaoo, de overbljjfselein be-
nog?
Ja, wat dan? Vol-automatisch systeem.
Dat komt er niet op an, maar 't is
ouwerwetsoh.Ik ga bij mij om ^t hoekje
in den gang zoo vlak buiten de huiska
mer, daar zit 'n doodeenvoudig trechtertje
zoo'n dingetje.met 'n paar radertjes e»
'n wijzertjeGod, 't is zoo eenvoudig als
'n wekker van 1.25 uit de bazar.En daar
spreek ik in.En met wie denk je?
Nou dat is natuurlijk zoo'n gewone
spreekbuis net als aan de deftige wonin
gen. Je spreekt zeker met de slagers
jongen beneden aan' de huisdeur.
Dat denk jo (maar.Dan rpreefe Ck;
met m'n zwager. Die is portier in 'n hotel
in HongkongJa! Hij' was bjj de ma
rine vroeger hier in Helder. Toen is-ie daar
te met 'n oorlogsschip van ons in de buurt
gekommen daar is-ie blijven hangen1
Geeft niks, want we wonen om '2500 te zeg
gen geen twee straten van mekaar vandaan,
lederen dag houwen we 'n praatje.Over
't weer en over alles en nog wat! We pan
doeren zelfs wel eens zoo door 't trechter
tje Gaat wat goed. Hij met zijn vrouw
daar en wij met z'n tweeën hierJe kaa
alleen geen praatje spelen, want Je kan me
kaars kaarten niet zien.maar anders.
.En is dat nou geen vol-automatisoh?.
Geen kwestie van.Dat is draadiooze
telefonie.Magnlefiek! We hebben er een
draadiooze foto-installatie ook bij.Ik kan
hier vandaan 'n kiekle nemen van de vrouw
van m'n zwager in Hongkong!
Maar zoo'n dink mot ik ook hebben
vast. Date nog erger dan 'n origineele Hoe
ver stofruig-klop-veeg-ediuier-dweil-poet»-'
-t Juttertje
De zolalgfeebt
